Sosyal Alışveriş'in artıları, eksileri ve geleceği.

1. Sosyal Alışveriş
(Social Shopping)
“Çevrimiçi ve çevrimdışı alışveriş arasındaki boşluğu kim
doldurursa, parayı o kazanacak.”
Matthew Szymczyk
CEO, Zugara
Bilal KABAKLI
www.bilal.kabakli.com
www.twitter.com/bilalkabakli

2. İçerik
• Tanım ve Muhtemel Ticari Model
• Avantajları ve Olumlu Öngörüleri
• Dezavantajları ve Olumsuz Öngörüleri
• Verimlilik
• Örnekler

3. Sosyal Alışveriş (Social Shopping)
Sosyal alışveriş; müşterinin arkadaşlarının da alışveriş tecrübesi ile
buluştuğu bir çevrimiçi satış tekniğidir. Temel amacı teknolojiyi
kullanarak, mağazalarda gezerek yapılan alışverişteki sosyal iletişimi
sağlayabilmektir.
(Elizabeth, 2010)

4. Sosyal Alışveriş (Social Shopping)
Yapısı sosyal ağ ile çevrimiçi alışveriş karışımı olarak açıklanabilir. Bu yapı
da kullanıcılar, çevrimiçi ortamda, yeni satın aldıkları, almayı düşündükleri
ya da çoktandır kullandıkları bir ürün hakkında başkaları ile iletişime
geçebilirler. Ürün hakkındaki değerlendirmeleri ve değişik fiyat önerilerini
öğrenebilir, kendi tecrübelerini de diğerleri ile paylaşabilirler.
Sosyal alışveriş yapısı oluşturabilmek için dikkat edilmesi gereken şeyler;
kullanıcıların arkadaş olabilmeleri, grup oluşturabilmeleri, ürün hakkında
oylama-yorum ve hatta tartışma yapabilmeleridir. En önemlisi de yapının,
kullanıcıları alışverişe teşvik edebilmesidir.
(Nations, 2011)

5. Muhtemel Ticari Model

6. Avantajları (1/5)
 Sosyal alışveriş; sosyal ağ ile internet üzerinden alışverişin bir karışımı
olduğu için, ikisinin de (kullanıcı ve üretici açısından elbette) olumlu
özelliklerini barındırır. (Erişim kolaylığı, zaman ve para kazancı, daha çok
seçenek inceleyebilmek gibi.)
 Kullanıcıya kazandıracağı yeni tecrübelerin başında kişinin kendi tarzını
paylaşabilmesi gelir. Bir önceki başlıkta da (Sanal Ürünler) genişçe
incelendiği üzere; “kullanıcılar, daha güçlü hissetmek, bir ortama uyum
sağlamak ya da dikkat çekmek gibi sebepler üzerinden para
harcayacaklardır” (Lovell, 2010). Sosyal alışveriş platformları bunun için
biçilmiş kaftandır.

7. Avantajları (2/5)
 Sosyal alışveriş servisleri, kullanıcılar hakkında hem sosyal hem de ticari
bilgi toplayabilir. Yani, kullanıcıların sosyal ilgilerinin yanında, nasıl şeyler
satın aldıkları bilgisine de sahiptirler. Bu eşsiz bilgi kaynağı;
 Üreticilere, henüz kendilerine ulaşamamış müşterilere ulaşabilme şansı
verir. (Müşteri sizi bulamadıysa, siz müşteriyi bulun!) (Karimi, 2007)
 Kullanıcılara, servis tarafından sağlanan muhtemel öneriler, arkadaş
listesindekilerin alışveriş ve değerlendirmeleri ve grup tartışmaları gibi
etkenler sayesinde varlığından bile haberdar olmadıkları ürünleri bulma
olanağı tanır. Sosyal alışveriş, çevrimiçi alışveriş gibi ‘belirli bir amaç
merkezli’ olmayabilir (Tedeschi, 2006).

8. Avantajları (3/5)
 Servis kullanıcıları ‘ne alsam?’ sorusuna çok daha kolay cevap bulabilirler.
‘Sosyal ağ’ kimliği sayesinde sosyal alışveriş, kullanıcın çok fazla kanaldan
görüş elde edebilmesini sağlar. İlk elden -ürünü kullanan kişilerden- fikir ve
fiyat görüşleri alınabilir. Bilgi kaynakları sayesinde, birden çok seçenek
arasında kalındığında da bu durum bir dilemma olmaktan çıkar.
(Karimi, 2007)

9. Avantajları (4/5)
 ‘Sosyal ağ’ ve ‘çevrimiçi alışveriş’ birbirine temelden bağlı. Araştırmalara
göre ikisinin birleşimi olan ‘sosyal alışveriş’ hem kullanıcıların, hem de
satıcıların ihtiyaçlarını karşılamak için önemli bir çözüm, çünkü (Deatsch,
2009);
 İnternet üzerinden sıkça alışveriş yapan kullanıcıların %83’ü, çevrimiçi sosyal
platformlarda, satın aldıkları ürün hakkında bilgi paylaşmak istiyor.
 Kullanıcıların %74’ü, satın alacakları şeye karar verirken, çevrimiçi sosyal
platformlardaki görüş ve yorumlardan etkileniyor.

10. Avantajları (5/5)
 Alışveriş yaptıkları site bir sosyal paylaşım ortamı sunuyorsa, kullanıcıların %62’si
ürün hakkında ayrıntılı bir açıklama yapmaktan yana.
 Çevrimiçi alışveriş yapanlar, sosyal ağlardaki arkadaş önerilerinin satıcı
önerilerinden iki kat daha önemli olduğunu düşünüyor.
 Sosyal ağlarda tavsiye alan kullanıcıların %67’si internetten alışveriş sitelerinde
daha çok vakit harcıyor.
 Kullanıcıların %84’ü alışveriş yapmadan önce eleştiri yazılarını gözden geçirmek
istiyor (Retail, 2009).

11. Avantajlar – Gelecek Öngörüleri (1/3)
 Halihazırda da kullanılmakta olan ‘zenginleştirilmiş gerçeklik’ (agumanted
reality) teknolojisi kullanıcılara çok daha ‘gerçek’ bir çevrimiçi alışveriş
sunuyor. Zenginleştirilmiş gerçeklikteki gelişmeler sayesinde, sosyal
alışveriş gelecekte çok daha önemli yerlere gelecek.

12. Avantajlar – Gelecek Öngörüleri (2/3)
 İnternetten alışverişin yaygınlığını ve geçerliliğini araştıran bir çalışmaya
göre 2009 yılının Şükran gününde (sadece bir gün içerisinde), İngiltere’de
4,3 milyon insanın internet üzerinden alışveriş yaptığı tahmin ediliyor.
Şükran günü kiliseye giden insan sayısı 4,5 milyon olması, rakamın önemini
daha da artırıyor (Chaffer, 2010).
Tam bir yıl sonra, 2010 Şükran günü ile ilgili verilen bir istatistik daha dikkat
çekici. Tahminlere göre 2010 Şükran gününde kullanıcıların %67’si
mobil araçlar ile hediye aramış ve satın almış (Reed, 2010).
İnternet üzerinden alışveriş, sosyal ağlar ve mobil teknolojiler bu denli hızlı
büyüyüp yaygınlaşırken ve zenginleştirilmiş gerçeklik gibi teknolojilerin de
yardımıyla, sosyal alışveriş gelecekteki en önemli trendlerden biri olacak ve
kendini oluşturan kavramları yeniden tanımlayacak.

13. Avantajlar – Gelecek Öngörüleri (3/3)
Yaptığımız sosyal alışverişin tanımının dışında gibi görülebilse de, yaygın
olarak kullanılan 4Square gibi ‘konum tabanlı’ uygulamaların sosyal
alışverişe katkısı da değinilmesi gereken ayrı bir konu. Gelecekteki
‘reklam’, ‘çevrimiçi ve geleneksel (online&offline) alışveriş’, ‘sosyal
ağ’, ‘etkileşim’ gibi kavramların birleşimi olacak yeni ticari yöntemler sıkça
konuşuluyor. Kullanıcıyı hemen tanımak, kişiye özel reklam
yapmak, dakikasında sosyal paylaşım ile farklı bir alışveriş deneyimi bizleri
bekliyor olabilir.

14. Dezavantajlar (1/2)
 Kullanıcı görüşleri, yorumlar, incelemeler ve zenginleştirilmiş gerçeklik gibi
önemli araçlara rağmen, kullanıcı ürün hakkında kesin bir tecrübeye sahip
olamaz. Elektronik eşyalarda bu bir yere kadar sorun olmasa da
parfüm, giyecek gibi kişisel alışverişlerde tam memnuniyet
sağlanamayabilir (Hoffman, Novak, & Peralta, 1999).

15. Dezavantajlar (2/2)
 Zenginleştirilmiş gerçeklik uygulamaları yüksek miktarda veri aktarmayı ve
işlemeyi gerektiriyor. Bunun için bir çözüm yolu, işlemeyi yapacak yazılımı
bilgisayara indirmek olabilir. Fakat bu da kullanıcı için bir zorluk ve
alışverişten alıkoyan bir etken olarak yorumlanıyor. Zenginleştirilmiş içerik
kullanmak için daha yüksek miktarda yatırım kullanmak gerekebilir.
 İnternet üzerinden alışverişteki güvenlik sorununa aşinayız. Bu problem
sosyal alışverişte daha da önem kazanmaktadır. Kullanıcıların ticari
kayıtları, ilgi alanları, paylaşımları gibi pek çok önemli bilginin kayıtlı
olabileceği sistemler tehdide daha açık haldedir.

16. Dezavantajlar – Gelecek Öngörüleri
 Sosyal alışveriş doğru yönetilmezse, tüm avantaj ve kolaylıklarına
rağmen, gelecekte planlandığı kadar popüler olamayabilir. Kullanıcılar
tarafından yapılan yorumların geçerliliği-gerçekliği, üretici-satıcıların bu
yorumlar üzerindeki etkisi ve spam gibi önemli konulardaki gelişmeler
sosyal alışverişin geleceğini belirleyecek önemli faktörlerden.
 Bloglar üzerinden yapılan tarafsız ürün incelemelerinin zaman içerisinde
bir pazarlama stratejisi olarak kullanılması, her türlü şeyin mümkün
olabileceğini göstermektedir.

17. Verimlilik (1/2)
 Dünyadaki internet ve mobil teknoloji kullanıcısı sayısındaki artışı, sosyal
ağların ve internet üzerinden yapılan alışverişin popülerliğini
düşünülünce, sosyal alışverişin etkileyebileceği insan sayının büyüklüğü
daha iyi anlaşılıyor.
Bunların yanında, avantajlar bölümünde de işlendiği gibi, kullanıcıların
sosyal alışverişi bir ihtiyaç olarak görmesi de pazardan beklentiyi artıran
etkenlerden.
Hizmet bekleyen bu büyük kitleye, alışverişin üretici ayağı da eklenince
sosyal alışveriş hizmetinin getirisi yüksek -çok yüksek- olabilir.

18. Verimlilik (2/2)
 Ticari örneklerde ürün eklemek, incelemek, duyurmak gibi işleri
kullanıcılar yaparken satış işlemini de üreticiler gerçekleştiriyor. Sosyal
alışveriş hizmet sağlayıcıları da sadece, paylaşımın gerçekleşeceği
platformu sağlıyor. Pazar büyüklüğü, iş yükü ve gelir düşünüldüğünde
oldukça verimli bir sistem olduğu söylenebilir.

19. Örnek #1 – Finz
Finz (www.finz.it), kullanıcıların indirim haberlerini bulup sosyal ağlarda
paylaşabileceği bir alışveriş platformu. Üreticiler ve tüketiciler 19 ile 249 $
arasındaki aylık üyelik seçeneklerinden biri ile sisteme kayıt olabiliyor. Üyelik
paketindeki fiyat arttıkça, sosyal ağlarda ürün ve indirim haberi paylaşabilme
hakkı da artıyor.
Ticari modeli inceleyecek olursak;

20. Örnek #1 – Finz

21. Örnek #1 – Finz
Sosyal ağlardaki her paylaşım kullanıcıya hediye çeki, indirim kuponu (yüzde ya
da kesin miktar) olarak geri dönüyor. Örneğin, bu ürünü ya da indirimi paylaş ve
%10’luk indirim kuponu kazan gibi. Hatta Finz firması, Facebook’taki sayfalarını
beğenenlere bile 5$’lık hediye çeki veriyor.
Yapılan satış üzerinden komisyon gibi belirli bir ücret alınmıyor. Ürün satıcıları
da tüketiciler gibi ‘ürün paylaşma hakkı’ satın alıyor. Satış yönetimi ile ilgili ek
hizmetler de daha büyük paketlerde mevcut.
Buradaki tüm sistem indirim ve ürün haberlerinin sosyal ağlarda daha çok
paylaşılması, daha çok insan tarafından görülmesi üzerine kurulu.

22. Kaynaklar (1/2)
• Elizabeth, Yin. (2010, July 11). Social shop till you drop: a quick primer. Retrieved from
http://gigaom.com/2010/07/11/social-commerce/
• Nations, Daniel. (2011). What is social shopping?. Retrieved from
http://webtrends.about.com/od/web20/a/social-shopping.htm
• Karimi, Sabah. (2007, June 20). Seven benefits of joining the social shopping revolution. Retrieved
from
http://www.associatedcontent.com/article/279394/seven_benefits_of_joining_the_social.html
• Lovell, Nicholas. (2010, March 18). Why people pay for virtual goods [Web log message]. Retrieved
from http://www.gamesbrief.com/2010/03/why-people-pay-for-virtual-goods/
• Tedeschi, Bob. (2006, 09 11). Like shopping? social networking? try social shopping. Retrieved from
http://www.nytimes.com/2006/09/11/technology/11ecom.html
• Deatsch, Katie. (2009, 09 11). 67% of online shoppers buy more when friends give a nod, study
says. Retrieved from http://www.internetretailer.com/2009/09/11/67-of-online-shoppers-buy-
more-when-friends-give-a-nod-study-s

23. Kaynaklar (2/2)
• Retail, Bulletin. (2009, 11 26). Consumers relying on web reviews soars by 84%. Retrieved from
http://www.theretailbulletin.com/news/consumers_relying_on_web_reviews_soars_by_84_26-10-
09/
• Chaffer, Carly. (2010, June 18). How many people shop online?. Retrieved from
http://www.9xb.com/blog/blog-how-many-people-shop-online.html
• Reed, Nicola. (2010, January 4). Real-time mobile clicks show a shift in consumer browsing and
shopping patterns this christmas. Retrieved from http://adfonic.com/about/news/press-
archive/2011-christmas-clicks
• Bhatnagar, A., Misra, S. M., & Rao, H. R.(2000, November). On Risk, Convenience, and Internet v
Shopping Behavior. Communications of the ACM, 43(11), 98-105.