3. Een stap terug in de geschiedenis:
Geocentrisch model
Heliocentrisch model (Kopernicus)
Zon → Mercurius → Venus → Aarde → Mars →
Jupiter → Saturnus
De 6 gekende planeten
4. Eise Eisinga
tussen 1774 en 1781 bouwt hij een planetarium in
zijn huiskamer
Model met de actuele stand van de 6 planeten
Mercurius: 88 dagen over een omloop
Venus: 224 dagen
Aarde: een jaar
Mars: 1,88 jaar
Jupiter: bijna 12 jaar
Saturnus: meer dan 29 jaar
5. Eise Eisinga
Wat een prachtig
planetarium!
Eise heeft er 7 jaar aan
gebouwd...
Maar in 1781 heeft Eise
een gigantisch
probleem:
Het zonnestalsel werd in
één klap dubbel zo
groot!
7. Uranus
Het zonnestelsel had nu 7 Planeten en was dubbel
zo groot als eerst gedacht!
Uranus beantwoordt aan de wet van Titius-Bode
Zouden er andere planeten zijn???
Met de ontdekking van Uranus werd de wet van
Titius - Bode voor het eerst serieus genomen!
8. Wat van Titius - Bode
18e eeuw: Johan Daniel Titius ontdekt een
wetmatigheid in de afstanden van de planeten tot
de zon:
9. Wat van Titius - Bode
n= 0, 3, 6, 12, 24, 48, 96, … neem telkens het
dubbel
(n+4) : 10 = in AE de afstand tot de zon
1. Mercurius: n=1 (1+4)/10= 0,4 (0,387 AE)
2.Venus: n=2 (3+4)/10= 0,7 (0,723AE)
3.Aarde: n=3 (6+4)/10 = 0,1 (1 AE)
4.Mars: n= 4 (12+4)/10= 1,6 (1,524AE)
5....
10. Wat van Titius - Bode
Bode publiceert deze « wet »
Maar: er is een groot PROBLEEM:
→ tussen Mars en Jupiter ontbreekt een planeet!!
n=5 (24+4)/10= 2,8 AE: er is geen planeet!!
11. Onbekende planeet
De ontbrekende planeet moest wel heel klein zijn
Zeer grote zoektocht in de dierenriem
Indeling in 24 zones die men systematisch
afspeurde
24 europese astronomen: Himmelpolizei
12. Ceres
Op 1 januari 1801: Piazzi ontdekt Ceres
Precies op 2,77 EA (voorspelling T-B: 2,7)
Maar de dwergplaneet verdween uit het zicht en
werd pas in december teruggevonden.
Ons zonnenstelsel had nu 8 planeten!
13. Pallas: 9e planeet!
Olbers (ander lid van de Himmelpolizei) ontdekte
een tweede planeet tussen Mars en Jupiter!
Waren Ceres en Pallas brokstukken van een grotere
planeet?
Juno: 1804 (10e planeet)
Vesta: 1807 (11e planeet)
Degradatie van Ceres, Pallas Juno en Vesta tot
planetoïden.
1900: ongeveer 40 planetoïden!
15. Er klopt nog steeds iets niet!
Uranus: baanafwijking!
Was Uranus door een komeet geraakt?
Is er in het helaal en soort « luchtweerstand?
Of: Is er nog een andere planeet na Uranus?
16. De schrijftafelplaneet
1843: Adams en Le Verrier berekenen beiden de
positie van de nieuwe planeet.
- Adams: was slechtziend en had geen telescoop...
-Le Verrier: mocht de telescoop van de Parijse
sterrenwacht niet gebruiken voor 'hypothetische '
zoekacties.
Le Verrier schrijft een Brief aan Galle van de
Berlijnse sterrenwacht.
17. Neptunus
1846: ontdekt door Galle enkele uur na ontvangst
van de Brief van Le Verrier op 1° van de
voorspelling van Adams en Le Verrier.
'triomf van de theorie'
Omlooptijd van 165 jaar.
Baanafwijking pas waarneembaar in de 20e eeuw!
18. Er klopt nog steeds iets niet!
Baanafwijking van Uranus kan maar gedeeltelijk
verklaard worden door Neptunus.
Neptunus heeft ook een baanafwijking!
Er moet dus een andere planeet zijn!
19. Planet X
1905: Percivall Lowell gaat op zoek naar 'planet x'
Nieuwe techniek: fotografie!
Men vergelijkt fotografische platen en zoekt een
'ster' die verplaatst is. Helaas geen success voor
Lowell!
20. Planeet X
Clyde Tombaugh: maakte 100den lichtplaten
Ontdekte
2900 nieuwe sterrenstelsels
3969 planetoïden
1800 veranderlijke sterren
1930: klein lichtstipje dat heen- en weer springt op
2 platen met foto's van de Tweelingen.
Planeet X zal later Pluto noemen.
21. Pluto
OP 50AE is er in de Kuipergordel een zeer grote
eisbrok (Eris) die groter is dan Pluto
Pluto degradeert in 2004 tot dwergplaneet...
23. Het laatste woord...
Is nog niet gezegd....
Op 50 AE stoppen de ijsbrokken in de Kuipergordel
zeer plots (Kuiper Cliff)
Op 100 tot 170 AE: zou er een negende planeet
zijn ?
