1. Зургаан настнууд гэж хэн бэ?
Зургаан настай хүүхдийн шинж чанар:
Дөлгөөн тайван , эвсэг ,найрсаг, хүн бүхэнтэй амархан зохицож чаддаг
ухаалаг яриа хөөрөөтэй таван настай хүүхэд чинь зургаан нас дөхөөд ирхээр энэ
чанаруудаа аажмаар гээж эхэлнэ. Энэ нь зургаан насандаа хүүхэд сэтгэлийн
хөдөлгөөнөө барьж чадахгүй харин ч сэтгэлийн хөдөлгөөн нь түүнийг удирдаж
ирдэгтэй холбоотой. Хүүхэд өдөрт хэдэн удаа ч "би та нарт хайртай "гэж хэлэх
боловч хэдхэн минутын дараа түүнийгээ больчихоод уурлаж уцаарлаж "хайргүй
"гэж нь олонтаа байдаг. Зургаан нас нь асар их хүч агуулсан нас. Тэдний булчин
бүр тасралтгүй хөдөлгөөн , үйл ажиллагааг шаардаж байдаг. Тэд унтаагүй л бол
гүйж ,харайж, мөлхөж, нугарах, түлхэж ноцолдох , муур нохойны араас
хөөцөлдөж байдаг байна. Гэрийн эд хогшил тэдний хувьд тоглоом тоглох
тхалбар болж хувирдаг. Хөвгүүд голдуу байлдаж тоглоно. Та хичнээн ч удаа
тайван суу битгий хөдөл гэж хэлээд ч нэмэргүй. Хөдөлгөөнгүй суух нь тэдний
хувьд асар хүнд. Гэвч тэд хүчээ зөв хувиарлаж чаддаггүй учраас эцэж цуцатлаа
гүйж харайж тоглож явснаа гэнэтхэн онхолдоод унаад өгнө. Тэгээд нам
унтчихна. Зургаан настнууд үг ярианы гоо сайхныг тэр болгон анхаарахааа
больдог. Таван настай хүүхдэд үг болон өөрийн гэсэн амт, үнэртэй , сэтгэл
хөдлөн ,гарт баригдах мэт санагддаг бол энэ чанар нь зургаан насанд нь алга
болдог байна. Зургаан настнууд үгээ нэг их тод хэлэхээ больж эсвэл хурдан
хурдан давхцуулан , хэлэх үг нь мэдэгдэхгүй арайхийн зөөж хэлдэг. Зургаан
настнууд өөрийн гутал, хувцас хунарт ч тэр болгон анхаарахаа болино.Заавал
шинэ гоё зүйл өмсөнө гэж зүтгэхээ зогсооно. Өвдөг , тохой нь цоорхой гутал нь
урагдсан шинжээр тэднийг зургаан настнууд гэж амархан таньж болно гэж
сурган хүмүүжүүлэгчид үздэг байна.
Анхааруулга:
Харин тэд өөрсдөдөө анхаарал тавихыг гол болгож эхэлнэ. Тойрон буй
хүмүүсийн анхаарлыг өөртөө татахын тулд янз бүрээр оролдоно, Зургаан
настнууд голдуу биеэ магтах дуртай Тэд хийж чадахгүй хүч хүрэхгүй зүйлээ ч
чадна хийнэ гэж онгирно. Тэгсэн мөртлөө угаах цэвэрлэх эмхлэх ажилд дургүй.
Харин өөрийнхөө зурсан зураг ,барьсан баримлаа дуртайяа үзүүлнэ. Хэрэв
магтвал бүтэн өдөржин сайн хүн болох гэж мэрийнэ. Ер нь л магтаалд дуртай
улс шүү. Үүнийг та хүүхдээ хүмүүжүүлэх ажилдаа ашиглахад гэмгүй.

2. Долоон настнууд гэж хэн бэ?
Долоон настай хүүхдийн шинж төрх:
Долоон насандаа тэдний хэл яриа нэлээд цэгцэрч ирдэг. Хэр ярианы зөв дадал
эзэмшсэн хүүхэд өөрийн санаа бодлоо ойлгомжтой товч тодорхой илэрхийлж
чаддаг. Тэрчлэн энхрийлэх, хүндэтгэх, хилэгнэх , аргадах зэргийн нарийн учрыг
ойлгож чаддаг болсон байна. Долоон настнууд ихэвчлэн сэтгэн бодогчид болж
хувирна. Үүнийг нь мэдэхгүй эцэг эхчүүд тэднийг Чи чинь юугаа хийгээд
өдөржин дэмий суугаад байна? Чамд хийх юм алга уу? гэж зэмлэдэг. Хэдийгээр
тэд ингэж мөрөөдөж суух нь олонтаа боловч хөдөлгөөн нь хэвээр байна. Гүйж ,
харайж ноцолдоно. Өөрөөр хэлбэл идэвхтэй хөдөлгөөн нь сэтгэн бодох үйл
ажиллагаа хослон явагдаж байна гэсэн үг. Долоон настнууд нэлээд нөхөрсөг. Үе
тэнгийнхэндээ нэлээд ойртож нөхөрлөдөг. Аль "бүлэгт" орох вэ? гэсэн бодол
хүүхдийг их эзэмддэг. Бүлгээрээ талцана. Бие биедээ том том үг хаялцан бас
барилцан ноцолдох нь олширно. Долоон настнуу өнгөрсөн жилийх шигээ дуу
чимээ шуугиан ихтэй тоглоомд дуртай бөгөөд эрч хүч нь мөн л дэмий зүйлд
зарцуулагдах нь олон. Энэ насанд шударга, шударга бус хандаж байгааг сайтар
мэдрэх боловч өөрөө бусдад шударга бус хандаж байгаагаа ч анзаардаггүй.
Хүүхдийн үерхэл нөхөрлөлд ч шинэ харилцаа гарч ирнэ. Энэ нь элдэв юмс
солилцох явдал юм. Энэ насанд марк, ил захидал, чулуу, чихрийн цаас, зоос,
төрөл бүрийн бөглөө, таглаа товч цуглуулан нөхөдтэйгээ солилцоно. Энэ үед
эцэг эхчүүд сайшаал шийтгэлийг зөв хослуулбал илүү үр дүнд хүрэх
боломжтой.
Анхааруулга:
Бас хүүхдийн танин мэдэх гэсэн их эрмэлзэл сонирхолыг нь ашиглаж болно.
Жаахан ч гэсэн амжилтыг нь тэмдэглэн хэлэхэд чухал гэдгийг анхаарах
хэрэгтэй. Хүүхдүүд ихэнх цагаа найз нөхдийн дунд өнгөрөөхийг
хичээнэ.Тоглоом тэдний амьдралд гол үүрэг гүйцэтгэхээ больж хичээл сурлагыг
голлож эхэлнэ. Тэд тоглоомдоо тусган дуурайж байсан эмч, багш, жолооч,
нисгэгч, зэрэг дүрээ эргэн санаж дуурайхыг хичээнэ. Тэд сурах явдал зайлшгүй
гэдгийг мэдэрнэ. Ингэснээр сонирхол хэрэгцээ нь хөгжиж байдаг. Ийнхүү
сонирхол нь цаашид сурч мэдэхийн эх суурийг бий болгодог. Энэ эь багш, анги
хамт олонтой харилцахад үүсэх бэрхшээл , тогтоох,сэтгэх, эвлүүлэн бодох,
сэргээн санах зэрэг ой тогтоомж сэтгэхүйн үйлдэлтэй холбоотой бэрхшээл юм.

3. Найман настнууд гэж хэн бэ?
Найман настай хүүхдийн шинж төрх:
Найман насандаа хүүхэд сониуч уриалгахан, шулуун шударга, илэн
далангүй, зэрэг олон сайхан чанаруудтай болдог. Ялангуяа хүнийг бусдыг
дуураймтгай байдал их нийтлэг болж ирдэг байна. Энэ нь нэг талаас хүний сайн
сайхан чанарыг ямар ч шахалт шаардлагагүйгээр өөртөө тусган авахад дэмжлэг
болох боловч муу зан дадлыг ухамсаргүйгээр хүлээн авах боломжтой байдаг.
Энд эцэг эх анхааралтай хандах ёстой. Долоон насанд бий болсон төрөл бүрийн
зүйлс цуглуулах, хадгалах сонирхол нь улам хөгжиж аль дайралдсан зүйлээ
цуглуулж эхэлнэ. Хэрэв бид тэдний цуглуулгыг сонирхох юм бол хүний санаанд
оромгүй янз бүрийн зүйл байхыг олж харна. Эдгээр нь бидэнд огт хэрэггүй мэт
санагдавч хүүхдийн хувьд тийм биш, хамгийн үнэтэй зүйлс байдаг. Тэд
цуглуулсанзүйлээ авдар саванд , шүүгээ чемодан пальто хүрэмнийхээ халаас ер
нь юм хийж болох газар бүрт хадгалсан байдаг. Найман настнууд бусдын
анхаарлыг өөртөө татах гайхуулахын тулд бага зэрэг дэгсдүүлэх, нэмж хачирлах
дуртай. Дадаж заншаагүй шинэ үйл ажил хөдөлмөр хийхдээ өөртөө итгэлгүй
болж сандарч түгшинэ. Гэвч үүнийгээ ил гаргах дургүй , хүлээх ч дургүй харин
ч "Энэ юухан байх вэ? одоохон хийчихнэ. энэн шиг амархан юм байхгүй" гэж
бардамнана. Ийм хүсэл эрмэлзэл нь сэтгэлийн түгшүүрээ нууж тохиолдсон
бэрхшээлийг нь даван туулахад нь тусалдаг байна. Энэ насны хүүхдийн ой
ухаан улам улам шинэ соргог мэдээлэл шаардах бөгөөд сонирхол нь улам өсөн
юу чсонирхож мэднэ. Чухамхүү энэ наснаас эхлэн эрэгтэй эмэгтэй хүүхдүүд
бие биенээсээ холдож эхэлнэ. Өөөрөөр хэлбэл өөр өөрийн орчинтой болдог.
Хөвгүүд өөрийн давуу талаа охидод харуулах гэж оролдоно. Ер нь найман нас
найз нөхдөө сонгох өвөрмөц үе. Зурагт радио амьдралд нь нэлээд голлох суурь
эзэлдэг. Болж л өгвөл амралтаа зурагтаар солихыг оролдоно. Найман настнууд
мөн л хөдөлгөөнтэй юм бүхнийг сонирхоно хийхийг оролдоно. Тэд том болсон
гэдгээ батлан харуулахыг хичээх бөгөөд жижигхэн хүүхэд шиг харьцвал дургүй
байдаг.
Анхааруулга:
Эцэс төгсгөлгүй хорио, хоосон амлалт , хий сүрдүүлэг анхааруулга нь бяцхан
хүүхдийн юм сонсох хүслийг аажхаар үгүй болгож ямар ч үг хэлсэн
хайхрамжгүй тоомсоргүй болгодог. Мөн хүний нэр төрийг гутаан доромжилсон
"тэнэг маанаг ,юм сурах авьяасгүй чи чдээ "гэх мэт зэмлэл нь би нэгэнт ийм
хойно яая гэхэв гэсэн бодолд хүүхдийг оруулж урд байдлаасаа илүү болъё гэсэн
бодлыг унтраадаг. Та хүүхдээ өөдгүй муу амьтан гэж загнадаг бол хүүхэд бусад
хүнийг мөн л тэгж хэлнэ гэсэн үг . Иймд та хүүхдийн хүмүүжилд толь гэсэн үг.