Stoppen met roken? Het kan via www.start2stop.be.

1. WELKOM
(en long zullen we leven)

2. EEN TUSSENSLIDEWELKOM ALLEMAAL !
Lieve Snauwaert, gemeenteraadslid en ex-roker
• Namens Herentalse Huisartsen en AZ Herentals
• Spontaan gegroeid
• Unieke samenwerking, uniek project

3. EEN TUSSENSLIDEHOE ZIET VANAVOND ERUIT ?
• Dr. Guido Nicolaï: roken zit tussen je oren…
• Dr. Yves Mentens: gevolgen van roken, gevolgen van rookstop
• Tabakologe Wendy Calders: hoe starten met stoppen?
• Bart Michiels: wat moet dat kosten?
• Ondertussen: vragen welkom! Noteer en drop! Nadien
volgt antwoord

4. EEN TUSSENSLIDE
Een korte inleiding over hoe onze hersenen werken
Dr Guido Nicolaï
Huisarts
Verslavingsarts / coördinator MSOC Kempen
ONZE HERSENEN

5. ONZE HERSENEN
In onze hersenen worden prikkels overgedragen
– Elektrisch
– Via vloeistoffen (neurotransmitters)
En hoe zij ons verslaafd maken …

6. synaps

7. Synapsen worden
benoemd naar de stof
(neurotransmitter)
die er actief is
Hier bindt de sleutel (neurotransmitter) aan
het slot (receptor)

8. ONZE HERSENEN
• Al die schakelingen zijn georganiseerd in centra of hersendelen met een
specifieke functie
• Verschillende zenuwbanen komen toe op die centra en verbinden ze met
elkaar
• Bij onderzoek gaat men via allerlei scans na welke zones in welke
situaties actief zijn, en zo kan men meer en meer inzicht krijgen in de
werking van onze hersenen.
• Zo kan men bepaalde functies in de hersenen aan welbepaalde zones
toekennen
En hoe zij ons verslaafd maken …

10. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
In onze hersenen bestaat er een beloningscircuit
Natuurlijke primaire beloners zijn :
 voeding
 drinken
 sociale interactie (zorg)
 sex
Al deze beloners stimuleren het dopaminesysteem
Verschillende middelen kunnen ook dit dopaminesysteem beïnvloeden en dus een
goed gevoel creëren los van een natuurlijke stimulus

11. ONZE HERSENEN
Het beloningscircuit en ons gedrag
Beloners hebben ten minste drie effecten
 ze leveren subjectieve voldoening
 ze stimuleren toenaderingsgedrag en gebruik tov de stimulus
 verhogen de frequentie en de intensiteit van dat gedrag
(leerprocessen)
Gedrag is gericht op behoud van het individu en de soort
Gedrag dat hieraan voldoet stimuleert het beloningscircuit

12. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Dopamine

13. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Dopamine

14. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Dopamine

15. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
http://www.logistiek.nl

16. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
http://www.logistiek.nl

17. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Dopamine en beloning

18. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …

19. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …

20. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Maar … drugs verstoren het beloningssysteem
*Het onmiddellijke effect van drugs is een toename van dopamine
*Continue gebruik doet de dopamine productie dalen en het aantal receptoren
verminderen
*Aangezien dopamine een deel is van het beloningssysteem, gaan de hersenen
de drug beschouwen als van belang voor de overleving.
*Het beloningssysteem reageert met “drug seeking behaviors”
*Er ontstaat craving en eventueel afhankelijkheid

21. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Langdurig middelengebruik kan veranderingen induceren in de werking
van de hersenen.
Dit betekent dat hersenen van een gebruiker in feite anders reageren
dan hersenen van een niet gebruiker

22. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Conclusie
-Verschillende psychoactieve stoffen werken grotendeels op dezelfde hersenregio’s in
-De eerste maanden abstinentie is de craving het ergste en de kans op herval het
grootste
-Behandeling moet langdurig zijn en op meerdere aspecten ingrijpen, zowel
medicamenteus, gedragsmatig, materieel als psychotherapeutisch
-Bij psychotherapie is training belangrijker dan inzicht
En hoe zij ons verslaafd maken … of wij onze hersenen .

23. ONZE HERSENEN
En hoe zij ons verslaafd maken …
Referenties :
Verslaving als hersenziekte : neurofysiologische mechanismen
Hendrik Peuskens Studiedag Hopeloos verslaafd Domus Medica 24 april 2010
Diverse afbeeldingen via google, waar van belang betrokken websites vermeld
http://www.scholarpedia.org/article/Reward_signals
Neurobiologie van verslavingen DrFriedaMatthys SAV 7 april 2011

24. EEN TUSSENSLIDE
Gevolgen van Roken
Gevolgen van Rookstop
Dr Yves Mentens
Longarts
AZ Herentals

25. GEVOLGEN VAN ROKEN
Normale longen Rokerslongen

26. GEVOLGEN VAN ROKEN
• Longen
• Hart en bloedvaten
• Huid
• Hersenen
• Diabetes
• Kankers
• Osteoporose
• …

27. GEVOLGEN VAN ROKEN
Longen:
• COPD = “rokerslongziekte” (10% Belgen…)
– Grote luchtwegen: chronische bronchitis
– Longblaasjes: emfyseem
– Zuurstofopname probleem
• Longkanker
– Niet kleincellig
– Kleincellig
– Uitzaaiingen

28. GEVOLGEN VAN ROKEN: COPD
“Rokerslongziekte” - longfunctietest
Normaal COPD

29. GEVOLGEN VAN ROKEN: COPD
Klassieke longfoto
Normaal COPD (emfyseem-beeld)

30. GEVOLGEN VAN ROKEN: COPD
CT-scan
Normaal COPD (emfyseem-beeld)

31. GEVOLGEN VAN ROKEN
(Long-)kanker
Normaal Longtumor

32. GEVOLGEN VAN ROKEN: (LONG-)KANKER

33. GEVOLGEN VAN ROKEN

34. GEVOLGEN VAN ROKEN

35. GEVOLGEN VAN ROKEN

36. GEVOLGEN VAN ROKEN

37. PASSIEF ROKEN …

38. GEVOLGEN VAN ROOKSTOP
Klachten die verminderen
• Hoest
• Kortademigheid
• Inspanningscapaciteit
• Slijmvorming (sputum)
• Andere organen: rokershuid, tanden, vingers, …
• “nicotine-geur”
• …

39. GEVOLGEN VAN ROOKSTOP
COPD-evolutie Fletcher

40. GEVOLGEN VAN ROOKSTOP
Financieel
• 5 euro/pakje 20 sigaretten
X 3.650 (10 jaar roken)
= 18250 euro voor 73.000 sigaretten
= VW GOLF

41. GEVOLGEN VAN ROOKSTOP

42. GEVOLGEN VAN ROOKSTOP

43. START 2 STOP

44. START 2 STOP
Dank voor jullie aandacht
Straks tijd voor vragen/opmerkingen
Veel succes gewenst met rookstop!

45. EEN TUSSENSLIDE
Starten met Stoppen
Wendy Calders
Psycholoog
Tabakoloog

46. ROOKSTOP
• Combinatie van:
- Lichamelijke verslaving
- Psychische verslaving
Waarom is het zo moeilijk om te stoppen met roken?

47. LICHAMELIJKE VERSLAVING
• Craving (= ‘verlangen)
• Ontwenningsverschijnselen
Nicotine is een harddrug!!
De verslaving aan nicotine

48. LICHAMELIJKE VERSLAVING
ROKEN
Dringende behoefte Nicotine stimuleert de
om te roken productie van actieve
stoffen in de hersenen
(genot, waaktoestand,
energie)
Verstoring van het evenwicht
in de chemische activiteit in de
hersenen (onaangenaam gevoel, Tussen 2 sigaretten daalt
irritatie, frustratie, …) het nicotinegehalte

49. LICHAMELIJKE VERSLAVING
‘ DE GESPANNEN RIEM’

50. PSYCHISCHE VERSLAVING
• Gedrag verbinden met voordelen op korte termijn
• Conditionering om te roken in bepaalde situaties
– Context
– Omgeving
– Gedachten
Roken is aangeleerd gedrag

51. PSYCHISCHE VERSLAVING
• Positieve gevolgen + iets negatief weggenomen
– Plezier / genot
– Weggaan van ontwenningsverschijnselen
Motivatie is enorm belangrijk, want je moet willen om
ander gedrag aan te leren!!
Bekrachtiging

52. PSYCHISCHE VERSLAVING
Motivatiecyclus (Prochaska en Diclemente)

53. PSYCHISCHE VERSLAVING
De nicotine is slechts de hefboom tot het
ontwikkelen van de verslaving.
De echte verslaving zit in je hoofd!

54. ROOKSTOPBEGELEIDING
Door zicht te krijgen op je rookgewoonten en
rookopvattingen kan je een manier vinden om deze
te veranderen
Wat gebeurt er juist?

55. ROOKSTOPBEGELEIDING
• Fase 1 = Voorbereiding van rookstop
– Motivatie?
– Gewoonten veranderen
– Functies anders invullen
– Zelfvertrouwen kweken
= controle krijgen over je sigaret!
Drie fasen:

56. ROOKSTOPBEGELEIDING
• Fase 2 = rookstop
– Met/zonder hulpmiddelen, bvb medicatie,
nicotinevervangers
– Ontwennen van nicotine
Drie fasen

57. ROOKSTOPBEGELEIDING
• Fase 3 = het volhouden van de rookstop
– De ‘pieken’ van de moeilijke momenten doorkomen
– Het wordt gemakkelijker, maar geef het tijd!
Drie fasen

58. ROOKSTOPBEGELEIDING
• Rookstopbegeleiding door:
– Huisarts
– Longarts- tabakoloog + psycholoog - tabakoloog
– Individueel of in groep
Aanbod

59. ROOKSTOPBEGELEIDING
• Inschrijvingsformulier ingevuld deponeren bij
infostand
• Naam, adres, telefoon
• Groep of individueel?
• Overdag of avond?
 Je wordt opgebeld om verdere afspraken te maken
Hoe inschrijven?

60. ROOKSTOPBEGELEIDING
• Groepssessies starten in september en zijn
gespreid over 7 maanden
• Individuele begeleiding kan vanaf juni, eveneens
gespreid over 7 maanden
Praktisch

61. ROOKSTOPBEGELEIDING
• 8 sessies bij psychologe-tabakologe
• Plus 1 à 2 sessies bij pneumoloog-tabakoloog
• Extra ondersteuning bij huisarts
Praktisch

62. ROOKSTOPBEGELEIDING
• Telefonisch begeleiding: Tabakstop
0800 111 00
• Online begeleiding: iCoach
www.tabakstop.be
Aanbod

63. DANK JE WEL !
Hopelijk tot gauw!

64. EEN TUSSENSLIDE
WAKOSTDA??
Bart Michiels
gemeenteraadslid
(en nog even roker)

65. WAKOSTDA?
Slecht nieuws…
=
Maar ja…

66. WAKOSTDA?
Goed nieuws…
=

67. WAKOSTDA?
Begeleiding
Te betalen Mutualiteit Zelf te betalen
Tabakoloog groep 170 euro 170 euro 0 euro
Tabakoloog
Individueel
1e sessie: 45 euro
2e +3e sessie: 25 euro
4e tem 8e sessie: 20 euro
1e sessie: 30 euro
2e+3e sessie: 20 euro
4e tem 8e sessie: 20 euro
1e sessie: 15 euro
2e+3e sessie: 5 euro
4e tem 8e sessie: 0 euro
Huisarts 25 euro 18 euro 6 euro
Longarts 38,53 euro 25,33 euro 13,20 euro
Longonderzoeken 143,18 euro 121,72 euro 21,46 euro
2e longonderzoek 23,78 euro 20,22 euro 3,56 euro
RX thorax 40,12 euro 32,11 euro 8,01 euro

68. WAKOSTDA?
• Zijn de gebruikelijke tarieven
• Terugbetaling door ziekenfonds
Medische kosten (artsen en onderzoek)
Te betalen Mutualiteit Zelf te betalen
Huisarts 25 euro 18 euro 6 euro
Longarts 38,53 euro 25,33 euro 13,20 euro
Longonderzoeken 143,18 euro 121,72 euro 21,46 euro
2e longonderzoek 23,78 euro 20,22 euro 3,56 euro
RX thorax 40,12 euro 32,11 euro 8,01 euro

69. WAKOSTDA?
• Verschil individueel/in groep
Begeleiding door tabakoloog/psycholoog
Te betalen Mutualiteit Zelf te betalen
Tabakoloog
groep
170 euro 170 euro 0 euro
Tabakoloog
Individueel
1e sessie: 45 euro
2e +3e sessie: 25 euro
4e tem 8e sessie: 20 euro
1e sessie: 30 euro
2e+3e sessie: 20 euro
4e tem 8e sessie: 20 euro
1e sessie: 15 euro
2e+3e sessie: 5 euro
4e tem 8e sessie: 0 euro
(Groepssessies dus volledig terugbetaald,
individuele sessies kosten 25 EUR voor 8.)

70. WAKOSTDA?
• Geneesmiddelen, pleisters, sprays, zuigtabletten,
…
• Meer info bij de standjes in de zaal
• Doen waar je je goed bij voelt
• Advies van arts/tabakoloog
• Slaagkans verhoogt aanzienlijk door combinatie
begeleiding en hulpmiddelen
En… Hulpmiddeltjes…

71. WAKOSTDA?
• (afhankelijk van persoon tot persoon, van middeltje
tot middeltje…)
• doosje van 14 pleisters: 41,86 EUR
• 14 weken x 1 doosje=14 x 41,86 EUR = 586,04 EUR
Hulpmiddeltjes: het duurste voorbeeld
• MAAR!
• 14 weken 1 pakje per dag blijven roken =
14 x 7 x 6 EUR = 588 EUR…

72. WAKOSTDA?
• Nu: 37 jaar, en hoop er 74 te worden…
En dan…
• Dus: in mijn leven 37 x 365 x 6 EUR uitgespaard
(zonder inflatie, hogere accijnzen en schrikkeldagen meegeteld…)
= 81.030 EUR uitgespaard

73. EN VOORAL…
Na… Wat?
20 minuten Je bloeddruk en de bloedsomloop in je handen en je voeten verbeteren.
8 uur De zuurstofvoorziening in je bloed wordt weer normaal.
24 uur Je longen beginnen het slijm en de teer weg te werken.
48 uur Je reuk en je smaak verbeteren.
72 uur Je ademt vrijer en je bent minder snel buiten adem.
2 tot 12 weken Je bloedsomloop in het algemeen verbetert.
3 tot 9 maanden Bij het ademhalen hoest en ‘piep’ je duidelijk minder.
1 jaar Je risico op een hartziekte is met de helft gedaald.
2 jaar Je risico op een hartinfarct is nu even groot als voor iemand die niet rookt.
5 jaar Je risico op een beroerte is met de helft gedaald.
Ook het risico op kanker in je mond, slokdarm en blaas is met de helft
verminderd.
10 jaar Je risico op longkanker is met de helft afgenomen.
Je risico op een beroerte is nu even groot als voor iemand die niet rookt.
15 jaar Je risico op een hartziekte is even groot als voor iemand die niet rookt.
Je kans op overlijden is nu praktisch even groot als voor iemand die nooit
heeft gerookt.

74. DUS…
VEEL SUCCES!

75. DANK!
• Wendy, Yves, Guido, Stefan, An, Annelies,
Kristel, Karen, Hans, Lieve
• Herentalse Huisartsen en AZ Herentals
• KUBIS
• Sponsors, CM en VNZ
• Groen en CD&V-Herentals
• Jullie allemaal als Start2Stoppers
Topteam

76. VRAGEN STAAT VRIJ
( en vergeet straks niet langs de standjes te passeren…)

77. SUCCES!
(en long zullen we leven)