1. Öz-duyarlılık ile ilgili
terapiler / kuramlar!

2. Bilişsel Davranışçı Terapi
(Cognitive Behavioral Therapy)
Bilişsel ve Davranışçı terapilerde terapist ve
danışan birlikte
* danışanın sorunu hakkında ortak bir fikir
edinerek sorunu birlikte anlamaya,
* mevcut sorunun danışanın düşünce, duygu
ve davranışlarını, ve gün içindeki işlevlerini
nasıl etkilediğini belirlemeye çalışırlar.

3. Bilişsel Davranışçı terapi
•
•
•
•
yaşamın anlamı
suçluluk
umutsuzluk
umut gibi varoluşçu çerçeveyi esas alan
bütüncül/eklektik bir psikoterapidir.

4. ABC KURAMI
Albert Ellis
Bizi mantıklı yapan şey eylemler
değil, eylemler ile ilgili
düşüncemizdir.
A: Olay (activating event)
B: Düşünce (belief)
C: Sonuç (emotional consequence)

5. A-B-C Kişilik Kuramı
A(Olay) – B (Düşünce) – C (Sonuç)
A; bir olayın varlığı veya bir kişinin davranışıdır.
C; kişinin duygusal veya davranışsal tepkisi veya izleyen sonuçlardır.
A, C’ye yol açmaz.
C’nin oluşumunda asıl rol oynayan süreç B’dir.
B; kişinin A hakkındaki inancıdır.

6. Olay
-Annem aradı ve
kızkardeşimin doğum
gününü niye unuttuğumu
sordu
Otomatik Düşünceler
- Yine yüzüme gözüme bulaştırdım
-Onu memnun etmenin hiçbir yolu yok.
- Hiçbir zaman doğru bir şey yapamıyorum
-İşimdeki büyük projeyi
düşünme
-Benim için çok ağır
-Zamanında bitiremeyeceğim
-Patronumun yüzüne bakamam
-İşimi kaybedeceğim
-Kocam her an sinirli
olduğumdan şikayetçi
-Bir eş olarak yetersizim
-Hiçbir şeyden hoşlanmıyorum
-Niçin hiç kimse benimle olmayı istemiyor
Duygu
üzüntü, öfke
anksiyete
üzüntü,
anksiyete
6

7. Bilişsel Tedavi Stratejileri
1-Olumsuz Düşünceleri Belirleme
Düşüncenin belirli bir yolakta ilerlemesi ve farkındalığın oluşmasıyla
birlikte kişi bir duygu hisseder. Bu duygu pozitif bir duygu ise kişi
mutlu olur, haz alır. Hissedilen duygu negatif bir duygu ise kişi acı
hisseder ve mutsuz olur. İnsan temel yaratılışı itibarıyla hazza ulaşmak
ve elemden kaçmak doğrultusunda harekete eğilimlidir.
2-Düşüncedeki İnancın ve Düşünceye Bağlı Duyguların Derecesini
Değerlendirmek
Hissedilen bu duyguların, 0 ile 100 arası bir derecelendirmede kişi
tarafından derecelenmesi istenir. 0 en hafif düzeyi ve bu duygunun
yokluğunu belirtirken, 100 bu duygunun en üst düzeyde hissedilmesini
betimler.

8. Bilişsel Terapi
3-Olumsuz Düşünceyi Sınıflandırma
Bilgi İşlemede Sistematik Hatalar
-Seçisi algılama
-Abartma
-Küçümseme
-Bireyselleştirme
-Genelleme
-Ya hep ya hiç tarzında düşünme
-Keyfi çıkarsama
4-Düşüncenin Doğruluğu Ne İfade Eder?
(Düşey İniş)
5-Altta Yatan Düşünceyi Tespit
6-Düşüncenin Maliyeti ve Kârı

9. Bilişsel Terapi
7-Delillendirme
8-Olayı Perspektife (Yelpazeye) Oturtmak
9-Çifte Standart
10-Düşünceler Hakkında Münazara Tekniği
11-Hatalı Bölgesel Çıkarımda Bulunma
12-Alternatif Bir Açıklama Arama
13-Problem Çözücü Yaklaşım
14-Kabul

10. Kabul ve Kararlılık Terapisi
(Acceptance and Commitment
Therapy)
Steven C. Hayes
Psikoterapist
1990’lı yıllarında ortalarında
Stres, kaygı bozukluğu,
depresyon, travma sonrası
sinir bozukluklarının tedavisi
için kullanılır.
Yeniden Çerçeveleme
Terapisi ile alakalıdır.

11. Yalnız susayan suyu değil, suda
susayanı arar.
Mevlana

12. Kabul ve Kararlılık Terapisi
• Bilişsel olarak gerçekliğin kökten bir şekilde
kabul edilmesi ve şimdiye olan farkındalığın
artırılması (mindfullness), davranışsal olarak
da davranış değişimi ve kararlılıkla psikolojik
olgunluğun ve esnekliğin gerçekleşeceğini
savunur.

13. Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi
(Mindfulness Based Cognitive
Therapy)
• Zindel Segal, John Teasdale ve Mark Williams
• Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi, daha önce
depresyon geçirmiş kişilerde, depresyonun
tekrarlamasını engellemek amacıyla
geliştirilmiştir.

14. Farkındalık Temelli Bilişsel Terapi
• Terapi, sekiz hafta devam eden grup terapisi
olarak uygulanmaktadır. Grup çalışmalarında,
oturma meditasyonu, yürüme meditasyonu
gibi meditatif tekniklerin yanında, düşüncelere
mesafe kazanmayı amaçlayan bilişsel
yöntemlerde uygulanmaktadır.

15. Diyalektik Davranış Terapisi
(Dialectical Behavior Therapy)
Marsha Linehan
Amerikalı Psikoloji
Profesörü

16. Diyalektik Davranış Terapisi
• Diyalektik Davranış Terapisi Sınır Kişilik
Bozukluğu’na yönelik olarak geliştirilmiştir.
• DDT’de bireysel terapi ve grup terapisini
içeren ve aşamalardan oluşan bir terapi planı
uygulanmaktadır.

17. • Terapi süresince, “ne” becerileri ve “nasıl”
becerileri olarak ayrılan farkındalık
becerilerini arttıran pek çok yöntem
kullanılmaktadır.
• Farkındalık temelli yöntemler, hem meditatif
alıştırmalardan hem de günlük yaşamda
farkındalık kapasitesini arttıran informel
farkındalık alıştırmalarından meydana
gelmektedir.