3rd AVIATION CONFERENCE - "AIR TRANSPORT OF TODAY AND TOMORROW"

1. Οι νέες κατευθυντήριες γραμμέςΟι νέες κατευθυντήριες γραμμές
της Επιτροπής για τις κρατικέςτης Επιτροπής για τις κρατικές
ενισχύσεις σε αεροδρόμια καιενισχύσεις σε αεροδρόμια και
αεροπορικές εταιρείεςαεροπορικές εταιρείες
Δρ Δημήτριος ΒουγιούκαςΔρ Δημήτριος Βουγιούκας
ΔικηγόροςΔικηγόρος ΔΝΔΝ

2. Συνεισφορά αερομεταφορών στηνΣυνεισφορά αερομεταφορών στην
ευρωπαϊκή ολοκλήρωσηευρωπαϊκή ολοκλήρωση
 Μέσο για την εφαρμογή των ελευθεριώνΜέσο για την εφαρμογή των ελευθεριών
διακίνησης και εγκατάστασηςδιακίνησης και εγκατάστασης
 Σύνδεση των απομακρυσμένων περιοχών τηςΣύνδεση των απομακρυσμένων περιοχών της
Ευρώπης με τα μεγάλα αστικά κέντραΕυρώπης με τα μεγάλα αστικά κέντρα
 Συνεισφορά στην ευρωπαϊκή οικονομία :Συνεισφορά στην ευρωπαϊκή οικονομία :
περισσότερα από 140 δις ευρώ στο ακαθάριστοπερισσότερα από 140 δις ευρώ στο ακαθάριστο
εγχώριο προϊόν της Ένωσης ετησίωςεγχώριο προϊόν της Ένωσης ετησίως
 Συνεισφορά στην αγορά εργασίας : Ο τομέας τωνΣυνεισφορά στην αγορά εργασίας : Ο τομέας των
αερομεταφορών απασχολεί περίπου 2,3αερομεταφορών απασχολεί περίπου 2,3
εκατομμύρια ανθρώπους στην Ένωσηεκατομμύρια ανθρώπους στην Ένωση

3. Βασική αρχή : άρθρο 107 παρ. 1 ΣΛΕΕΒασική αρχή : άρθρο 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ
ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ
 Ενισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτεΕνισχύσεις που χορηγούνται υπό οποιαδήποτε
μορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους καιμορφή από τα κράτη ή με κρατικούς πόρους και
που νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τονπου νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον
ανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεωςανταγωνισμό διά της ευνοϊκής μεταχειρίσεως
ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδωνορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων
παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερικήπαραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική
αγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύαγορά, κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ
κρατών μελών συναλλαγές, εκτός αν οι Συνθήκεςκρατών μελών συναλλαγές, εκτός αν οι Συνθήκες
ορίζουν άλλως.ορίζουν άλλως.

4. Κριτήρια ορισμού της κρατικήςΚριτήρια ορισμού της κρατικής
ενίσχυσης κατά το 107 παρ. 1 ΣΛΕΕενίσχυσης κατά το 107 παρ. 1 ΣΛΕΕ
 Χορήγηση οικονομικού πλεονεκτήματοςΧορήγηση οικονομικού πλεονεκτήματος
 Το οικονομικό πλεονέκτημα να προέρχεται απόΤο οικονομικό πλεονέκτημα να προέρχεται από
κρατικούς πόρουςκρατικούς πόρους
 Το πλεονέκτημα να αποτελεί προνομιακήΤο πλεονέκτημα να αποτελεί προνομιακή
μεταχείριση του ενισχυόμενουμεταχείριση του ενισχυόμενου
 Ο ενισχυόμενος φορέας να αποτελεί επιχείριση, ναΟ ενισχυόμενος φορέας να αποτελεί επιχείριση, να
ασκεί δηλαδή οικονομική δραστηριότηταασκεί δηλαδή οικονομική δραστηριότητα
 Η ενίσχυση να νοθεύει ή να απειλεί να νοθεύσειΗ ενίσχυση να νοθεύει ή να απειλεί να νοθεύσει
τον ανταγωνισμότον ανταγωνισμό
 Η κρατική ενίσχυση να επηρεάζει τις συναλλαγέςΗ κρατική ενίσχυση να επηρεάζει τις συναλλαγές
μεταξύ των κρατών μελώνμεταξύ των κρατών μελών

5. Εξαιρέσεις : άρθρο 107 παρ. 2 και 3 ΣΛΕΕΕξαιρέσεις : άρθρο 107 παρ. 2 και 3 ΣΛΕΕ
ΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΙΒΑΖΟΝΤΑΙ Η ΔΥΝΑΝΤΑΙ ΝΑΕΝΙΣΧΥΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΥΜΒΙΒΑΖΟΝΤΑΙ Η ΔΥΝΑΝΤΑΙ ΝΑ
ΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΟΤΙ ΣΥΜΒΙΒΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΘΕΩΡΗΘΟΥΝ ΟΤΙ ΣΥΜΒΙΒΑΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ
ΑΓΟΡΑΑΓΟΡΑ
ΣΥΜΒΑΤΕΣ :ΣΥΜΒΑΤΕΣ :
1.1. Ενισχύσεις κοινωνικού χαρακτήραΕνισχύσεις κοινωνικού χαρακτήρα
2.2. Ενισχύσεις για επανόρθωση ζημιώνΕνισχύσεις για επανόρθωση ζημιών
ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΣΥΜΒΑΤΕΣ :ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΣΥΜΒΑΤΕΣ :
1.1. Ενισχύσεις για οικονομική ανάπτυξη περιοχών-Ενισχύσεις για οικονομική ανάπτυξη περιοχών-
περιφερειακές ενισχύσειςπεριφερειακές ενισχύσεις
2.2. Ενισχύσεις οικονομικού χαρακτήρα-ενίσχυσηΕνισχύσεις οικονομικού χαρακτήρα-ενίσχυση
οικονομικών δραστηριοτήτων-αναδιάρθρωσηοικονομικών δραστηριοτήτων-αναδιάρθρωση
επιχειρήσεωνεπιχειρήσεων

6. Αποκλειστική αρμοδιότηταΑποκλειστική αρμοδιότητα
ΕπιτροπήςΕπιτροπής
 Υποχρέωση κοινοποίησης κάθε μέτρουΥποχρέωση κοινοποίησης κάθε μέτρου
ενίσχυσης από τα κράτη μέλη στηνενίσχυσης από τα κράτη μέλη στην
Επιτροπή (εξαιρούνται οι ενισχύσειςΕπιτροπή (εξαιρούνται οι ενισχύσεις
ήσσονος σημασίας)ήσσονος σημασίας)
 Έλεγχος συμβατότητας του εν λόγω μέτρουΈλεγχος συμβατότητας του εν λόγω μέτρου
από την Επιτροπήαπό την Επιτροπή

7. ΑερομεταφορέςΑερομεταφορές
Σταδιακή
απελευθέρωση του τομέα
1987-1990-1992
1994
Κατευθυντήριες γραμμές για
τις ενισχύσεις στον τομέα των
αεροπορικών
μεταφορών
2005
Κατευθυντήριες γραμμές για
τις ενισχύσεις
από τους αερολιμένες
προς τις αεροπορικές εταιρείες
και προς τους αερολιμένες

8. Στόχοι παλαιων κοινοτικώνΣτόχοι παλαιων κοινοτικών
κατευθύνσεωνκατευθύνσεων
 1994 : εξασφάλιση ισότιμων όρων1994 : εξασφάλιση ισότιμων όρων
ανταγωνισμού για τους αερομεταφορείς στοανταγωνισμού για τους αερομεταφορείς στο
πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράςπλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς
υπηρεσιών αεροπορικών μεταφορώνυπηρεσιών αεροπορικών μεταφορών
 2005 : θέσπιση κανόνων για την έγκριση της2005 : θέσπιση κανόνων για την έγκριση της
χρηματοδότησης αερολιμένων καιχρηματοδότησης αερολιμένων και
αεροπορικών εταιρειώναεροπορικών εταιρειών

9. Εξελίξεις στην ευρωπαϊκή αγοράΕξελίξεις στην ευρωπαϊκή αγορά
αερομεταφορώναερομεταφορών
 Δημιουργία Ενιαίου Ευρωπαϊκού ΟυρανούΔημιουργία Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού
 Εμφάνιση εταιρειών χαμηλού κόστους-Εμφάνιση εταιρειών χαμηλού κόστους-lowlow
costcost
 Έντονη δραστηριότητα αερολιμένων ώστεΈντονη δραστηριότητα αερολιμένων ώστε
να προσελκύσουν νέες αεροπορικέςνα προσελκύσουν νέες αεροπορικές
συνδέσειςσυνδέσεις
 Ζητήματα εφαρμογής της ενωσιακήςΖητήματα εφαρμογής της ενωσιακής
νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων (πχνομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων (πχ
υπόθεσηυπόθεση Ryanair/Charleroi)Ryanair/Charleroi)

10. Εκσυγχρονισμός κανόνων για τιςΕκσυγχρονισμός κανόνων για τις
κρατικές ενισχύσειςκρατικές ενισχύσεις
 Διευκόλυνση ενισχύσεων που είναι καλάΔιευκόλυνση ενισχύσεων που είναι καλά
σχεδιασμένεςσχεδιασμένες
 Ενισχύσεις στοχοθετημένες σε αδυναμίεςΕνισχύσεις στοχοθετημένες σε αδυναμίες
της αγοράς και σε στόχους κοινούτης αγοράς και σε στόχους κοινού
συμφέροντος της Ένωσηςσυμφέροντος της Ένωσης
 Αποτροπή της σπατάλης δημοσίων πόρωνΑποτροπή της σπατάλης δημοσίων πόρων
 Περιορισμός των στρεβλώσεων τουΠεριορισμός των στρεβλώσεων του
ανταγωνισμούανταγωνισμού

11. Ανάπτυξη ευρωπαϊκής αγοράςΑνάπτυξη ευρωπαϊκής αγοράς
αερομεταφορώναερομεταφορών
 Προσβασιμότητα των απομακρυσμένων περιοχώνΠροσβασιμότητα των απομακρυσμένων περιοχών
 Τοπική ανάπτυξηΤοπική ανάπτυξη
 Κινητικότητα των πολίτων της ΈνωσηςΚινητικότητα των πολίτων της Ένωσης
 Ανάπτυξη νέων υπηρεσιώνΑνάπτυξη νέων υπηρεσιών
 Εξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύΕξασφάλιση ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ
αεροπορικών εταιρειών και αερολιμένων στηναεροπορικών εταιρειών και αερολιμένων στην
ΈνωσηΈνωση
 Αποτροπή αύξησης του αριθμού των μηΑποτροπή αύξησης του αριθμού των μη
αποδοτικών αερολιμένων στην ίδια ζώνη επιρροήςαποδοτικών αερολιμένων στην ίδια ζώνη επιρροής

12. Εφαρμογή των νέωνΕφαρμογή των νέων
κατευθυντήριων γραμμώνκατευθυντήριων γραμμών
 ενισχύσεις σε αερολιμένες (επενδυτικέςενισχύσεις σε αερολιμένες (επενδυτικές
ενισχύσεις και ενισχύσεις λειτουργίας)ενισχύσεις και ενισχύσεις λειτουργίας)
 ενισχύσεις σε αεροπορικές εταιρείες για τηνενισχύσεις σε αεροπορικές εταιρείες για την
έναρξη νέων γραμμώνέναρξη νέων γραμμών
 ενισχύσεις κοινωνικού χαρακτήραενισχύσεις κοινωνικού χαρακτήρα

13. Βασικές αρχές συμβατότηταςΒασικές αρχές συμβατότητας
ενισχύσεων σε αερολιμένες καιενισχύσεων σε αερολιμένες και
αεροπορικές εταιρείεςαεροπορικές εταιρείες
 Συμβολή στην επίτευξη ενός στόχου κοινούΣυμβολή στην επίτευξη ενός στόχου κοινού
ενδιαφέροντοςενδιαφέροντος
 Ανάγκη κρατικής παρέμβασηςΑνάγκη κρατικής παρέμβασης
 Καταλληλότητα του μέτρου ενίσχυσηςΚαταλληλότητα του μέτρου ενίσχυσης
 Λειτουργία της ενίσχυσης ως κινήτρουΛειτουργία της ενίσχυσης ως κινήτρου
 Αναλογικότητα ενίσχυσηςΑναλογικότητα ενίσχυσης
 Αποφυγή αδικαιολόγητων αρνητικών επιπτώσεωνΑποφυγή αδικαιολόγητων αρνητικών επιπτώσεων
στον ανταγωνισμόστον ανταγωνισμό
 Διαφάνεια της ενίσχυσηςΔιαφάνεια της ενίσχυσης

14. Επανεξέταση κατευθυντήριωνΕπανεξέταση κατευθυντήριων
γραμμώνγραμμών
 Αξιολόγηση το αργότερο σε 6 έτη από τις 4Αξιολόγηση το αργότερο σε 6 έτη από τις 4
Απριλίου 2014Απριλίου 2014
 Επανεκτίμηση κατάστασης αερολιμένων μεΕπανεκτίμηση κατάστασης αερολιμένων με
ετήσια επιβατική κίνηση έως 700000ετήσια επιβατική κίνηση έως 700000
επιβάτεςεπιβάτες
 Ενδεχόμενη αντικατάσταση για λόγουςΕνδεχόμενη αντικατάσταση για λόγους
πολιτικής ανταγωνισμού ή πολιτικήςπολιτικής ανταγωνισμού ή πολιτικής
μεταφορώνμεταφορών