2. Bernardino Ramazzini (1633-1714)
2
İşle hastalıklar arasındaki ilişkiden ilk bahseden kişi.
1700’de İşçilerin Hastalıkları kitabını yayınladı.
İşçi vücudunun duruş biçimlerinin birçok ortak hastalığa yol
açtığını da belirtmiştir.
İşçilerde uzun süreli oturmanın etkisini azaltabilmek için
yürüme ve egzersizi ilk olarak tavsiye eden hekimdir.
3. 3
2.Dünya Savaşında askeri uçaklarda insan hatalarına bağlı kayıpların
en aza indirilmesi ihtiyacından ergonomi tanımı doğmuştur.
4. 4
ERGONOMİ
• Araç-gereç, makine, sistem, iş, çalışma akış
ve düzeninin;
• İnsanlar tarafından rahat, etkili, verimli ve
güvenli olarak kullanılmasını sağlamak için;
• İnsanların davranışı, yetenekleri,
kısıtlılıkları ve diğer karakteristikleri ile ilgili
bilgileri araştıran ve uygulayan bir bilimdir.
5. ERGONOMİ
• Uyum, uygunluk anlamında kullanılır. Kişilerle yaptıkları iş,
kullandıkları şeyler, kısaca yaşadıkları ortamlar arasında
uygunluk olmasıdır.
• Çalışma ve yaşama koşullarının en uygun hale getirilmesini
amaçlayan uygulamalar bütünüdür.
◼ Eklemlerimiz, kaslarımız ve duruşumuz arasındaki ilişkiyi
bilmek gerekir.
◼ Günlük duruşlarımızın yol açabileceği hastalıkları bilmek iş
sağlığında önemlidir.
5
6. YORGUNLUK
• Yorgunluk belirtileri, dinlenme gereksinimini bildiren koruyucu bir
mekanizmadır.
• Yorgunluk, yorgunluğa yol açan etmenlerin, yorgunlukla baş
edebilme gücümüzü aşması durumunda meydana gelir.
• Performans düşüşü oluşmaktadır.
BİOKİMYASAL ANLAMIYLA YORGUNLUK
• Kas dokusundalaktik asit birikmesi
• Kasta depolanan glukojenin azalması
6
8. YORGUNLUK BİLEŞENLERİ
• FİZİKSEL YORGUNLUK
• Yetenekler
• Fiziksel iş kapasitesi
• Yaşam ve çalışma alanlarının tasarımı
• Araçların tasarımı
• Fiziksel, mental işin yoğunluğu ve şiddet
• Çevre iklim, ışık, gürültü yoğunluğu
• MENTAL YORGUNLUK
• Eğitim eksikliği (İş bilgisi, yorgunlukla başetme bilgisi)
• Psikolojik destek yoksunluğu
• Mental iş kapasitesi
• Güdülenme azlığı
8
9. DİNLENME
• Besin öğelerinin kas ve dokulara yeniden dağılımını
• Yedeklerin yenilenmesini,
• Çoğalan atık maddelerin uzaklaştırılmasını
• Vücudun yeniden etkinlik gösterecekduruma gelmesini sağlar.
Dinlenmeyi sağlamak üzere kullanılan dört tip iş arası vardır.
1. Spontan (fizyolojik) ara
2. Maskelenmiş (psikolojik) ara
3. İş koşullu ara
4. Önceden programlanmış ara
•
9
12. NEDİRBU UYGUN ÇALIŞMAKOŞULLARI
• İyi düzenlenmiş çalışma alanı
• İyi seçilmiş sandalye, iyi seçilmiş masa
• Uygun yerleşmiş klavye, fare, kağıt tutacağı
• Uygun aydınlatma
• Uygun sıcaklık
• Gürültü düzeyinin kabul edilebilir olması
12
13. ÇALIŞMAALANININDÜZENİNİN UYGUNOLMAMASI
• Göz yorulmasına neden olabilir.
• İşle ilgili kas ve eklem hastalıklarına zemin hazırlayabilir.
• Kriz dönemlerinde hatalı algılamalar sisteme zarar verebilir.
• Çarpma ve kazalara yol açabilir.
• Düşme ve kayma nedeni olabilir.
13
15. AYDINLATMA KURALLARI
Aydınlatma araçlarından çıkan ışık ışınları direkt veya yansıyarak göze
gelmemelidir.
Yapay aydınlatma doğal aydınlatmaya yakın olmalıdır.
Çalışma alanında keskin gölgeler oluşmamalıdır.
Aydınlatmada titreşim (pırıldama) olmamalıdır.
15
16. ❑ Yorgunluk
❑ Yanma hissi,
❑ Kızarıklık,
❑ Kaşıntı,
❑ Sulanma,
❑ Bulanık ya da çift görme gibi yakınmalar sıktır.
16
GÖZ ÜZERİNEETKİLER
17. Gelişen teknoloji ile bürolarda;
1. İşlerin yapılabilme hızında artış
2. İş yoğunluğunda artış
3. Ekran karşısında geçen zamanda artış
4. Hareketsizlikte artış
5. Mola sayısı ve süresinde azalma
17
KİSH artış
(Kas iskelet sistemi hastalığı)
18. İŞLEİLGİLİ KASİSKELETSİSTEMİ HASTALIKLARI
• 2009’da Avrupa’da yayınlanmış bir çalışmaya göre çalışanların
%30’u sırt ağrısından, %17’si kol ve bacak ağrısından şikayetçidir.
• Meslek hastalıkları içindeki oranı %6,85
18
19. AB Ülkelerinde işe bağlı sağlık problemleri (Fiziksel) – (2002)
34 34
24 23
11
14
1112
8 8
5
7
5 4
0
5
10
15
20
25
30
35
Kadın
Erkek
19
20. AB Ülkelerinde işe bağlı sağlık problemleri (Psikososyal) – (2002)
2928
2424
16
14
1111
8 7 7
9
0
5
10
15
20
25
30
Kadın
Erkek
20
21. Risk Faktörleri
A- İş ile ilgili risk faktörleri
• Fiziksel risk faktörleri
• Ergonomik risk faktörleri
• Psikolojik risk faktörleri
B- Kişisel risk faktörleri
21
22. Ergonomik sorunlar;
Sadece şiddetli travmalar tarafından değil, tekrarlayıcı ve
zorlayıcı hareketlerle, uygun olan / olmayan pozisyonlarda
uzun süreli duruş ve termal konfor eksiklikleri nedeni ile de
oluşurlar.
22
23. Ergonomik sorunlar;
• Erken dönem:
Çalışma sırasında etkilenen bölgede ağrı ve yorgunluk olur,
ancak gece veya dinlenme saatlerinde düzelir.
• Ara Dönem:
Ağrı ve yorgunluk çalışma sırasında ama daha erken gelişir ve
çalışma sonrası da devam eder.
• Geç dönem:
Ağrı, yorgunluk ve güçsüzlük istirahat sırasında da devam
etmeye başlar. Hafif işleri gerçekleştirmedeve uyumada zorluk
yaratır. İş gücü kaybı mevcutturve tedavi edilmelidir.
23
24. İŞLEİLGİLİ KASİSKELETSİSTEMİ HASTALIKLARI
RİSKFAKTÖRLERİ
1. İş sırasındaki duruş biçimi (postür)ve hareketler
2. Yineleme ve iş temposu
3. Hareketlerin şiddeti (kuvvet)
4. Vibrasyon (titreşim)
5. Sıcaklık
6. Yaş
7. Vücut yapısı
8. Vitamin eksikliği
9. Hastalık hikayesi
24
25. DURUŞBOZUKLUKLARINDAN
KAYNAKLABİLECEKBAZI ŞİKAYETLER
KALÇADA AĞRI
• Ara vermeksizin uzun süreli oturma
• Oturma yastığının sert olması
• Oturma yüzeyinin çok düz olması, biçimlendirmenin olmaması
neden olabilir
SIRTIN ALT BÖLGESİNDE AĞRI
• Yetersiz bel desteği
• Çalışanın oturur durumda iken aşırı bükülme ve eğilmesi
(sandalyenin kötü yerleşimi veya iş araçlarının kötü yerleşimi)
• Oturur durumda iken ağırlık kaldırma neden olabilir
25
26. SIRT ÜST BÖLGESİNDE AĞRI
• Çalışma alanı için sandalyenin çok alçak olması
• Özellikle omuz üstü alanlara sık sık uzanma gereğinin olması
• Uzun süreli statik ve kaskatı bir durumda oturma
• Kolların çok yukarı tutulması
• Sandalyenin arkalığının çok küçük, kötü kenarlı veya yetersiz
ayarlanmış olması neden olabilir
26
DURUŞBOZUKLUKLARINDAN
KAYNAKLABİLECEKBAZI ŞİKAYETLER
27. TEK TARAFLI OMUZ RAHATSIZLIĞI
• Günde 1 saatten fazla telefonun omuzla kulak arasına
sıkıştırılarak kullanılması (eğer 1 saatten fazla telefon
kullanılıyorsa, kulaklık kullanılmalı veya telefon ahizesi elle
tutulmalı veya hoparlör kullanılmalı)
• Farenin klavyeden çok uzakta olması
• Kol destekleri uygun olmaması
• Bir kolla ağırlık kaldırılması
• Bileğin çok aşırı bükülmesi ile bu şikayet ortaya çıkabilir
27
DURUŞBOZUKLUKLARINDAN
KAYNAKLABİLECEKBAZI ŞİKAYETLER
28. HER İKİ OMUZDA BİRDEN RAHATSIZLIK
• Klavye çok aşağıda yada uzakta olması
• Dirseklerin yazı yazarken 90 derecelik açısını korumaması
(Dirsek desteği buna uygun düzenlenmelidir)
• Monitörün görme güçlüğü yaratacak kadar uzakta olması
nedeniyle ortaya çıkabilir (gözlük kontrol edilmeli, sandalye
arkalığı arkaya yatırılmalı, monitör yakına getirilmelidir)
28
DURUŞBOZUKLUKLARINDAN
KAYNAKLABİLECEKBAZI ŞİKAYETLER
29. • BEL AĞRILARI YAKINMALARI VARSA
• Sandalye sırt desteğinin yetersiz olması
• Ayakların yere değmemesi
• Klavye yerleşiminin hatalı olması
• Uzun süre oturma yada ayakta durma işi yapılıyorsa ortaya
çıkabilir.
29
DURUŞBOZUKLUKLARINDAN
KAYNAKLABİLECEKBAZI ŞİKAYETLER
31. SAĞLIK KURUMLARINDAERGONOMİ
Sağlık birimlerinde çalışanlar :
❖Ağır kaldırma
❖Yinelenen hareketler
❖Büyük kuvvet harcanmasını gerektiren işler
❖Kötü postürle (duruş biçimi)yapılanlar.
❖Her vardiyada 20’nin üzerinde kaldırma işi
❖Aşırı beden hareketi
❖Tek başına kaldırma nedeniyle de zarar görür.
31
32. SAĞLIK KURUMLARINDAERGONOMİ
Tek başına kaldırma:
❖Bilinci kapalı hastaları kaldırma
❖Dengesini sağlayamayan hastaları kaldırma
❖Düşen bir hastayı tutma çabası
❖Kilolu hasta
❖Fiziksel kapasitesinin üzerinde iş yapmasını isteme
❖Taşıma mesafesi, taşınan hastanın personelden uzaklığı
❖Vücut mekaniği ve uygun kaldırma teknikleri ile ilgili olarak
etkisiz ve yetersiz eğitim
32
33. ÇEVRESEL TEHLİKELER
❖ Kaygan ve ıslak zeminler
❖ Düzgün olmayan döşeme yüzeyi,
❖ Tıkanık ve dar geçitler
❖ Yürüme yolunda atıklar
❖ İş gereksinimine uygun sayıda olmayan personel sayısı
❖ Yetersiz aydınlatma …..
33
34. ÇEVRESEL TEHLİKELER
❖Sağlık kuruluşlarında hatalı kaldırma uygulamaları, sağlık
çalışanlarında önemli omurga sorunlarına neden olmaktadır ;
❖Çalışanlar , taşıma ve kaldırma yöntemleri konusunda
eğitilmelidir.
❖Özellikle bel ağrıları ve diğer kas iskelet sistemi hastalıklarının
erken evrede bildirimleri için gerekli çaba harcanmalıdır
34
35. KALDIRMAVE TAŞIMAKURALLARI
❖ Uygun araç, gereç ve donanım seçimi önemlidir.
❖ Hastalar vücuda yakın taşınmalıdır.
❖ Hastalar tek başına taşınmamalıdır (özellikle düşen hastalar)
❖ ‘‘Personel başına kaldırma uygulaması’’ günlük olarak
sınırlandırılmalıdır.
❖ Özellikle omurga dönük durumda iken ağır kaldırma
engellenmelidir.
35
36. KALDIRMAVE TAŞIMAKURALLARI
Bu yolla sağlık personelinin
❖ kas ve ligament incinmesi,
❖ burkulmalar,
❖ eklem ve tendon iltihabı,
❖ sinir sıkışması,
❖ disk fıtığı ve diğer kas iskelet sistemisorunlarının
önlenmesi mümkün olacaktır.
36
37. TIBBİ ARAÇLARINERGONOMİSİ
Tıbbi araçlarla ilgili ergonomik yetersizliklerin olumsuz
sonuçları:
❖Bazı defibrilatörlerin pedallarının yuvalarından çıkartılması
zaman kaybına yol açmaktadır.
❖Kimi araçların uyarı sinyalleri ortam koşulları nedeniyle
duyulmamaktadır.
❖Çoğu tıbbi araçta (bazı tansiyon araçları dahil) alt birim
ayrıntılarının seçilmesi kolay değildir.
❖Kimi araçlarda kontrol kullanılırken kadran görülememektedir.
37
38. TIBBİARAÇLARINERGONOMİSİ
Tıbbi araçların ergonomik değerlendirilmesi ile ilgili denetim listesi
❖Kadranların okunması zor mu?
❖Araçlar sık bozuluyor mu?
❖Bataryalar çabuk bitiyor mu?
❖Araç sistem sigortaları sık atıyor mu?
❖Aracın sürekli arıza yaparak değiştirilmesi gereken parçası var
mı?
38
39. BATICIDELİCİ ALETLERİN ZARARSIZHALE
GETİRİLMESİ
❖Batıcı - delici araçların, kullanıldıktan sonra diğer bir kişinin
eline batması önemli sağlık sorunlarına yol açabileceğinden,
zararsız hale getirilmelidir.
❖Batıcı- delici araçlarla ilgili çöp kutularının yerleşimi önemlidir.
❖ Batma olasılığını arttırabilir, yada azaltabilir.
39
40. BATICIDELİCİ ALETLERİN ZARARSIZHALE
GETİRİLMESİ
❖Bu kutuların etkin kullanılabilmesi için kullanıcıların boylarına
uygun yerleştirilmesi gerekir.
❖İdeal yükseklik 130-140 cm. dir.
❖Bu yükseklik kullanıcıların %95’inin gereksinimini
karşılamaktadır.
40
42. TIBBI TEKNOLOJİLERİNÖZELLİKLERİ
❖Yönetim bölümlerinde
verilen büro hizmetleri
bilgi ağırlıklı işler olurken
❖Genel temizlik,
❖hijyen
❖bakım,
❖onarım,
❖çamaşırhane,
❖yemekhane gibi değişik
hizmetler enerji ağırlıklı işler
❖USG, NMR (Nükleer manyetikrezonans), özel tıbbi hizmet
bölümlerindeki hizmetler insan makine uyumu içerisinde
hem enerji hemde bilgi ağırlıklı işleri kapsamaktadır.
42
43. HASTANELERDEÖNEMLİ ERGONOMİ
MÜDAHALELERİ
❖Boş zamanlarında dinlenebilmeleri için kolay ulaşım ve
iletişim hattı bulunan personel odaları ayrılmalıdır.
❖Giriş kapıları otomatik açılıp kapanabilir olmalı,
❖Uzun koridorlarda veya büyük bekleme salonlarında duvara
destek parmaklıklar konmalı.
❖Özürlü tuvaletleri yapılmalı.
❖Alarm ve anonslar hem görsel hem de işitsel olmalı.
❖Görme özürlüler için özel yürüme yolları yapılmalı.
43
44. HASTANELERDEÖNEMLİ ERGONOMİ
MÜDAHALELERİ
❖Hastaların gidecekleri yeri bulabilmeleri
❖O anda nerede olduklarını anlayabilmeleri,
❖Çıkış noktalarını bulabilmeleri için ;
❖Türkçe ve ingilizce yönlendirici levhalar yazılmalı.
❖Hastanede olabilecek elektrik kesintilerine karşı, anlık
devreye giren jeneratör bulunmalı.
❖Hemşire çağrı zili bulunmalı
❖Hastane polikliniklerinin merkezi bir yerinde girişe yakın
tıbbi danışma ünitesi kurulmalı.
❖Hizmet birimlerinin özelliklerine göre klima sistemlerinin
kurulması sağlanmalıdır.
❖ -
44
45. 1. İşyeri ergonomik prensiplere uygun olarak projelendirilmeli.
- Havalandırma, klima sistemleri, kapı, pencere yeri, elektrik ve
bilgisayar ağ donanımı v.b.
2. İç mekanlar ve büro donanımları çalışanın andropometrik
ölçümlerine ve vücut özelliklerine uygun olarak düzenlenmeli.
- Masa, sandalye, dolap, bilgisayar v.b. büro aletleri
45
Ne Yapmalı ?
46. 3. İşyerinde yeterli fizik konfor
sağlanmalı.
Isı
- Büro işleri: 19.4 - 22.8 C
Nem
- Ortalama %45-65
Gürültü
- 80 desibelin altında
Aydınlatma
- Yeterli olmalı, gölgelenme, yansıma olmamalıdır
46
47. 4. İşe giriş muayeneleri işe uygun olarak yapılmalı.
5. Çalışan işe uygun olarak seçilmeli ve / veya atanmalı.
6. Periyodik muayeneler yapılmalı.
7. Belirli periyodlarla iş ortamında risk değerlendirmesi
yapılarak gerekli düzenlemelerin yapılması sağlanmalı.
Uygulama
Değerlendirme
Düzenleme
47
48. 8. İş monotonluğunu giderecek rotasyonlar yapılmalı.
9. İş ortamında ortak kullanılacak sosyal alanlar yaratılmalı.
11. Etkin dinlenme araları verilmeli.
12. Çalışanlara eğitimler verilmeli ve düzenli aralıklarla
sürdürülmeli.
-Ergonomi
-Yaşam tarzı değişikliği
a- Egzersiz yapma
b- Sigara bırakma
c- Dengeli ve düzenli beslenme, kilo takibi
d- Ergonomik davranış alışkanlığı
48
49. 12. Yapılan muayeneler ile, erken tanı konularak, korunma ve
tedaviye yönelik planlamalar yapılmalı ve gereken sağlık
desteği sağlanmalı.
49
13. Periyodik olarak iş ortamında kısa süreli
gözlem amaçlı ziyaretler yapılmalı, KİS (Kas
iskelet sistemi) şikayeti olanlar takip edilerek,
yerinde müdahalelerde bulunulmalı.
50. 14. İlerlemiş vakalarda, 2. - 3. basamak
hizmet birimleri ile entegre bir şekilde
medikal tedavi, fizik tedavi ve cerrahi
tedavi planlanarak, çalışana destek
sağlanmalı.
15. Gerektiğinde meslek hastalıkları için
hastaneye sevk edilmeli.
50
52. 52
Doğal duruşta (nötral pozisyonda) çalışmak gereklidir
• Doğal duruş, omurganın en dengeli ve uygun dizilmiş pozisyonunu
olarak tanımlanabilir.
• Ayaklarınıza bakın: Böyle mi “| |” gözüküyor yoksa böyle mi “ /” ?
Ayaklar ilk şekildeki gibi durmalılar, birbirine paralel, dışarı
dönmeden. Eğer sandalyede oturuyorsanız, topuklarınız tam dizlerin
altında, hizasında kalacak şekilde ayaklarınızı ayarlayın.
• Böylece, dizler ve topuklar doğru açılarda bükülmüş olacak.
53. 53
Doğal duruşta çalışmak gereklidir
• Sandalyenin ucuna oturun ve dik durun.
• Göğüs kafesini dikleştirin, omuzları arkaya atın ve göğsü açın.
• Bel omurlarının, bel bölgesinin nazikçe bir yay şeklini aldığını hissedin.
• Göbek deliğini yavaşça içeri çekin, fakat göğüs kafesini içeri büzecek
kadar fazla çekmeyin.
• Düzgün bir şekilde nefes alıp verin, nefesiniz artmasın; minimum 1-2
dakika bu pozisyonda kalın, ve tüm konsantrasyonunuzu omuzları
gevşetmeye yoğunlaştırın.
54. 54
Omurganın S biçimini koru
• Gerek ayakta yapılan çalışmalarda, gerekse de oturarak
yapılan çalışmalarda omurganın nötral pozisyonu olan “S”
şeklini korumak önemlidir.
55. • “S” tipi duruş yerine “C” tipi duruşlar omurgada aşırı
zorlanmalara neden olacaktır.
Omurganın S biçimini koru
56. • “V” tipi duruşlar ise daha kötü sonuçlara sebep olabilir.
Omurganın S biçimini koru
57. • Doğal duruşu korumak için yükleme noktasıkişinin ölçülerine
göre ayarlanmalıdır. Bunun için ayarlanabilir sehpalar
kullanılabilir.
Omurganın S biçimini koru
58. • Mümkün olmayan durumlar için ise değişik çözümler
izlenebilir. Önemli olan nokta işyerinizin kişilere uygun hale
getirilmesidir.
Omurganın S biçimini koru
59. • Bu konumda ise sürekli dönüşler omurgada zorlanmalara yol
açacaktır. Mümkünse çalışma noktası değiştirilmelidir.
Omurganın S biçimini koru
60. 60
• Kaldırma ve Taşıma işlerinde de omurganın “S”” biçimini
korumak gerekir. Kaldırma ve taşıma işlerinde yük tamamen
kaldırılmadan ani dönüşlerden kaçınılmalıdır.
Omurganın S biçimini koru
61. 61
• Ergonomik riskler yürütülen işe göre değişebilir. Ana amaç
omurganın “S” biçimini korumasıdır.
Omurganın S biçimini koru
62. 62
• Ergonomik riskler yürütülen işe göre değişebilir. Ana amaç
omurganın “S” biçimini korumasıdır.
Omurganın S biçimini koru
63. 63
• Günlük rutin işlerde bile omurganın “S” biçimini koruması
basit temel hareketler ile sağlanabilir.
Omurganın S biçimini koru
64. 64
• Aksi takdirde anlık zorlanmalar omurgada hasara yol açabilir.
Omurganın S biçimini koru
YANLIŞ
DOĞRU
65. 65
• Yürütülen işlerde boynun arka kısmana doğal pozisyonu koruması
için kavis verilmelidir. Boynu bükülmelerden ve zorlamalardan
koruyun. Kullandığınız ekipmanları kendinize göre ayarlayın.
Omurganın S biçimini koru
66. • Başka bir örnek vermek gerekirse, her gün kullandığımız
telefonları boyun ve omuz arasına sıkıştırmayın. Kablosuz
kulaklıklar kullanmak en uygun çözümdür.
Omurganın S biçimini koru
67. 67
Dirsekleri içte omuzları gevşek tut
• Doğal pozisyonu sağlamak için dirsekler vücut kenarlarında olmalı,
omuzlar gevşek olarak bırakılmalıdır. Kolay görünüyor, ama her
zaman uyguluyor musunuz?
68. Dirsekleri içte omuzları gevşek tut
• Çalışma alanı inceleyecek olursak, sol resimde ürünlerin çok yüksekte
olduğunu, omuzların kasıldığını, dirseklerin kanat gibi açıldığı
görülmektedir. Zamanla vücutta yorgunluk başlayacaktır. Sağdaki
resimde ise basit pozisyon değişiklikleri ile aşırı zorlanmalardan
kaçınılmaktadır.
69. 69
Bilekleri Doğal Tut
• Bilek duruşunda ise eli ön kol ile aynı düzlem üzerinde tutmak
gerekir.
Fareyi kullanırken bileğin zorlanmalardan kaçınmasını sağlarsınız.
70. Bilekleri Doğal Tut
• Araç kullanırken bileklerin ön kol ile aynı pozisyonda olması
zorlanmaları ortadan kaldırır.
71. Bilekleri Doğal Tut
• El aletlerinin kullanımında bilekte zorlanmalara sıkça rastlanır.
El aletlerinin seçiminde ergonomik faktörler gözden
geçirilmelidir.
72. Bilekleri Doğal Tut
• Bileklerin doğal pozisyonda tutulması yapılan işin özelliklerine
göre değişir. Anahtar kelime bileklerin doğal pozisyonda
tutulmasıdır.
74. 74
Unutma:
• Rahat çalışmak için doğal duruşta çalış
• Değerlendir ve değiştir:
– Çalışma yöntemi
– Araçlar
– İş istasyonu tasarımı
75. Aşırı zorlanmayı önlemek
• Ağır yükleri çekmek aşırı zorlanmalara neden olur. Bu nedenle
zemin düzgün olmalı, tekerlekler sürtünmeyi yeterli derecede
azaltmalı, arabanın tutma kulpları olmalıdır.
76. 76
Aşırı zorlanmayı önlemek
• Bileklerin doğal pozisyonu korunmalı, ayakkabı sürtünmesiçok
itilecek malzemenin sürtünmesiaz olmalıdır.
82. 82
Süpürme alanı
• Doğal pozisyonu korumak sureti ile etrafımızdaki en çok
kullandığımız malzemelerimizi en yakınımıza, en az kullandığımız
malzemelerimizi ise süpürme alanı içindeki uzak mesafelere
yerleştirebiliriz.
83. • Dirseklerin ve bileklerin doğal tutulması için fare gibi sık
kullandığımız malzemeleri en yakınımıza yerleştirmeliyiz.
84. • Çalışma alanı çok büyük ise, uzak mesafelere uzanmak
zorlanmaya yol açabilir. Daha küçük çalışma alanları tercih
edilebilir yada çalışma alanı vücut pozisyonuna göre
şekillendirebilir.
87. • Bileklerin doğal pozisyonu için dirsek yüksekliğinde tutulacak
iş ekipmanları tercih edilmelidir.
88. Height elbow hi/lo drawing
İstisnalar:
Ağır = daha aşağıda
Hassas = daha yukarıda
• Hassa işler ve ağır işler istisnalar olarak kaşımıza çıkabilir. Ağır
işler sabit pozisyonu sağlamak için daha aşağıda, hassa işler
ise dikkati toplamak için daha yukarıda yapılabilir.
89. • Zemin veya çalışma alanının ayarlanabilir olması kişinin
fizyolojik özelliklerinin işe uygunluğunun sağlanmasında
kullanılır.
90. • Aynı zamanda yapılan işin gerekliliklerine göre, vardiya
değişimlerinde insanların fizyolojik yapısının değişebileceği de
göz önünde bulundurularak, hem çalışma alanı hem de zemin
ayarlanabilir olarak yapılabilir.
112. 112
Aydınlatma ve parlama
• Aydınlatma ve parlama faktörleri azaltılmalıdır. Kullandığımız
bilgisayar vb. ekipmanların yerlerini değiştirerek bu
durumlardan korunulur.
119. Mevzuat:
• 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu
• 4857 Sayılı İş Yasası
1. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği
2. Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Hakkında Yönetmelik
3. Titreşimli Aletle Çalışma Yönetmeliği
4. Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği
5. İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları
Yönetmeliği
6. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimleri ile
İlgili Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
119
121. • Kaynaklar
• Aydın M. (2020) 4444 Soruda İş Sağlığı ve Güvenliği, Risk Med Akademi Yayıncılık, Ankara.
Cilt 1.
• Aydın M. (2020) 4444 Soruda İş Sağlığı ve Güvenliği, Risk Med Akademi Yayıncılık, Ankara.
Cilt 2.
• İş Sağlığı ve Güvenliği, Murat Yayınları, Kod:D023.
• Şengel G. (2020) İşyeri Hemşireliği Diğer Sağlık Personeli Çalışma Notları, Nisan Kitabevi
Yayınları, Ankara. ISBN 9789756428795.
• Aslan HS. (2020) İş Sağlığı ve Güvenliği Temel Konular, Seçkin Yayınları, Ankara. 4. Baskı,
ISBN 9789750259845.
• Baybora D. (2020) İşyerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Örgütlenmesi (6331 Sayılı Kanun
Kapsamında) Nisan Yayınları, İstanbul, ISBN 9786059393539.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı C Sınıfı Konu Anlatımlı, Yediiklim Yayınları, Ankara, ISBN
9786052892312.
• Atlı K. İs Sağlığı Uygulamaları ve İşyeri Hekimliği slaytları,
https://slideplayer.biz.tr/slide/14099924/
121
122. • Kaynaklar
• www.sgk.gov.tr SGK istatistikleri
• 2015 YILLIK BÖLÜM 3 İş kazası ve Meslek Hastalığı İstatistikleri
• 2014 YILLIK BÖLÜM 3 İş kazası ve Meslek Hastalığı İstatistikleri
• 2013 YILLIK BÖLÜM 3 İş kazası ve Meslek Hastalığı İstatistikleri
• http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari17
• Türkiye İş Kazası ve Meslek Hastalığı İstatistikleri., (2017)
• https://artidanhaberler.files.wordpress.com/2017/02/isg-kaza-ve-meslek-
hastalc4b1c49fc4b1-istatistigi_07-02-2017.pdf., artidanismanlik.com.tr., Artı Çevre Kalite
• İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Oda Raporu TMMOB., makina mühendisleri odası.,
Güncellenmiş Sekizinci Baskı., Yayın No: MMO/689.,Mart 2018,Ankara
• www.mevzuat.gov.tr
122
