1. Papastërtitë dhe pastrami i tyre
1. Të vjellat, urina dhe sekrecionet e njeriut
Ekziston një unanimitet midis dijetarëve që të treja këto lëndë janë të papastra. Por një sasi e vogël të
vjellash (në përgjithësi lëng) dhe urina e një foshnjeje mashkull (që ushqehet ende me gji) nuk merren
parasysh. Për të pastruar urinën e foshnjës është e mjaftueshme të hidhet pak ujë mbi të. Një gjë e tillë
bazohet në hadithin e Umu Kajs:
“Njëherë, ajo shkoi tek i Dërguari i Allahut (a.s.) me djalin e saj që e ushqente me gji. Ndërsa po e
mbante, ai urinoi në prehërin e Profetit (a.s.). Ai kërkoi pak ujë dhe e spërkati mbi rrobat e tij duke mos i
larë ato plotësisht”.*14+ Mutefekun alejhi.
Aliu (r.a.) tregon se i Dërguari i Allahut ka thënë:
“Urina e foshnjës mashkull duhet të spërkatet[15] me ujë, kurse urina e një foshnjeje femër duhet
larë”.*16+ Katade thotë: “Kjo gjë thuhet për foshnjën mashkull që nuk ka filluar ende të hajë ushqim, pasi
në rast se ai ka filluar të hajë, atëherë rrobat duhen larë”.
Në “El-Feth”, Ibën Haxher thotë se zinxhiri i transmetimit të këtij hadithi është sahih.
Spërkatja me ujë është e mjaftueshme për sa kohë që djali ushqehet me gji. Nëse
ai fillon të hajë ushqim, urina e tij duhet të lahet si nga rrobat ashtu edhe nga trupi. Në këtë të fundit
nuk ka asnjë kundërshtim mes dijetarëve. Ndoshta për një lehtësim të tillë për sa i përket foshnjes
mashkull bëhet për arsye se njerëzit kanë prirje t’i marrin kudo me vete djemtë e tyre dhe do të kishte
qenë shumë e vështirë pastrimi i rrobave pas urinimeve të tyre të shpeshta.
2. El-Uedi
Uedi është një sekrecion i bardhë dhe i trashë që derdhet pas urinimit tek disa njerëz. Ai konsiderohet i
papastër.
Aishja (r.a.) ka thënë: “Uedi rrjedh pas urinimit. Njeriu që ka rrjedhje të këtij sekrecioni duhet t’i lajë
pjesët intime si dhe të marrë abdes. Por nuk është e nevojshme të merret gusël”. Transmeton Ibën El
Mundhir.
3. El-Medhi ose lëngu prostatik
El Medhi është lëngu i bardhë ngjitës që rrjedh nga organet intime, si rezultat i të menduarit në lidhje
me marrëdhëniet seksuale. Njeriu që ka një rrjedhje të tillë është zakonisht i pavetëdijshëm për kohën e
sekretimit. Ky sekrecion rrjedh si nga organi seksual i mashkullit ashtu edhe nga ai i femrës, por sasia e
këtij sekrecioni tek organi i femrës është më e madhe. Dijetarët kanë rënë dakord se ky sekrecion është i
papastër. Nëse ai bie në trup, atëherë bëhet e detyrueshme larja e tij, ndërsa nëse bie në rroba, mjafton
të spërkatet vendi ku ai ka rënë me ujë, pasi është shumë e vështirë të mbrohesh plotësisht nga kjo
papastërti, veçanërisht për të rinjtë beqarë.
Aliu (r.a.) tregon:
“Unë kisha sekretim të medh-it, kështu që i kërkova një burri që ta pyeste të Dërguarin e Allahut në
lidhje me të. Mua më vinte turp ta pyesja për arsye të pozitës sime ndaj vajzës së tij (Aliu ishte dhëndrri i
Profetit (a.s.). Ai u përgjigj: “Merr abdes dhe laje organin tënd seksual”.*17+ Transmeton Buhariu e të
tjerë.
Sehl ibën Hanif ka thënë: “Unë vuaja nga sasi të mëdha të medhi-t dhe gjithmonë merrja gusël pas tij.
Kështu unë i tregova të Dërguarit të Allahut (a.s.) dhe ai tha: “Të mjafton për këtë të marrësh abdes”.
Unë i thashë: “O i Dërguari i Allahut, si të veproj me atë masë që bie mbi rrobat e mia?” Profeti (a.s.) tha:
“Eshtë e mjaftueshme të marrësh një grusht ujë dhe ta spërkatësh atë mbi rrobat e tua aty ku e sheh se
2. është përhapur lëngu”.*18+ Transmeton Ebu Daudi, Ibën Maxhe dhe Tirmidhiu. Tirmidhiu thotë: “Hadithi
është hasen sahih (i vërtetë)”.
El-Athrem e transmeton të njëjtin hadith me fjalët:
“Më shqetësonte shumë sasia e madhe e medhit, kështu që shkova tek Profeti (a.s.) dhe ia tregova
problemin tim. Ai tha: “Mjafton që ti të marrësh një grusht me ujë dhe ta spërkatësh mbi të (medhin)”.
4. El-Meni ose sperma
Disa dijetarë thonë se sperma është e papastër, por më afër realitetit është mendimi se ajo është e
pastër, prandaj rekomandohet që ajo të lahet kur është ende e lagësht apo të hiqet nëse është e thatë.
Aishja (r.a.) tregon: “Unë e hiqja spermën nga rrobat e Profetit (a.s.), nëse ajo ishte e thatë dhe e laja
nëse ajo ishte ende e lagësht”.*19+ Transmeton Darakutni, Ebu Auane dhe Bezari.
Gjithashtu, transmetohet se Ibën Abasi ka thënë: “U pyet i Dërguari i Allahut në lidhje me spermën e
rënë në rroba. Ai tha: “Ajo është e njëjtë me mukozën dhe pështymën. Eshtë e mjaftueshme të fshihet
vendi me një leckë apo copë”.*20+ Hadithi është transmetuar nga Darakutni, Bejhakiu dhe Tahaviu, dhe
për ngritjen e tij tek Pejgamberi apo për të qenurit e tij meukuf ka kundërshtim.
5. Urina dhe jashtëqitjet e kafshëve të lejuara (për ngrënie)
Të dyja këto konsiderohen të papastra. Ibën Mesudi transmeton se i Dërguari i Allahut shkoi për të kryer
nevojën personale. Ai i kërkoi Abdullah ibën Mesudit që t’i sillte tre gurë. Abdullahu i tha: “Nuk munda
të gjej tre gurë, por vetëm dy gurë dhe jashtëqitje kafshe (bajgë të thatë) dhe ia çova atij. Ai mori dy
gurët dhe e hodhi tutje jashtëqitjen e kafshës, duke thënë: “Eshtë e papastër”.*21+ Hadithi është
transmetuar nga Buhariu, Ibën Maxhe dhe Ibën Huzejme. Në një version tjetër thuhet: “Eshtë e
papastër. Eshtë jashtëqitja e gomarit”.
Megjithatë, ndotja e rrobave të njeriut nga urina e kafshëve është diçka nga e cila ai nuk mund të ruhet
plotësisht dhe si rrjedhojë nuk merret shumë parasysh nëse një sasi e tillë është e vogël.
El Velid ibën Muslim tregon:
“I thashë El Euzait: “Si qëndron çështja e urinës së kafshëve, mishi i të cilave nuk hahet, si psh. mushka,
gomari dhe kali? Ai tha se gjatë luftës ata i preknin këto kafshë dhe nuk i lanin trupat dhe rrobat e tyre”.
Përsa i përket urinës dhe jashtëqitjes së kafshëve, mishi i të cilave është i lejuar për t’u ngrënë, Maliku,
Ahmedi dhe një grup nga shafitë thonë se ato janë të pastra.
Duke bërë komente në lidhje me këto lëndë (urinën dhe jashtëqitjen e kafshëve të lejuara), Ibën Tejmije
thotë: “Asnjë nga sahabët nuk mendonte se ato janë të papastra. Në fakt, mendimi për papastërtinë e
tyre e ka origjinën vetëm tek kohët e fundit dhe nuk është prej gjeneratave të sahabëve”.
Po ashtu, Enesi ka thënë: “Një grup njerëzish nga fisi Ukel apo Urejne erdhën në Medine ku u sëmurën
nga barku. Profeti (a.s.) u tha atyre që të gjenin një deve femër e cila jepte qumësht dhe të pinin prej
qumështit dhe urinës së saj”.*22+
Ky hadith transmetohet nga Ahmedi, Buhariu dhe Muslimi. Ai e tregon shumë qartë se urina e devesë
është e pastër. Prandaj, në analogji me këtë, edhe urina e kafshëve të tjera të lejuara, mund të
konsiderohet gjithashtu e pastër.
Ibën El Mundhiri thotë: “Ata që pretendojnë se ajo (urina e devesë) ishte e lejueshme vetëm për ata
njerëz (të fisit Ukel), gabojnë rëndë”. Gjithashtu, ai thotë: “Dijetarët e kanë lejuar pa asnjë kundërshtim
shitjen e plehut të dhenve dhe përdorimin e urinës së devesë në mjekimet e tyre, si në të kaluarën ashtu
edhe në të tashmen. Kjo tregon se lëndët që u përmendën më sipër janë të pastra.”
Sheukani thotë: “Urina dhe jashtëqitjet e të gjitha kafshëve të gjalla që lejohen për t’u ngrënë, janë të
pastra.”
Nuk ka asnjë argument që të vërtetojë të kundërtën e këtij gjykimi.
3. 6. Alkooli
Sipas shumicës së dijetarëve, alkooli është i papastër. Allahu thotë në Kuran:
“…alkooli, bixhozi, idhujt dhe hedhja e shigjetës (për fall) janë vepra të ndyta nga shejtani”. (El Maide:
90)
Disa dijetarë thonë se alkooli është i pastër, pasi ata e marrin fjalën “rixhs” në domethënien kuptimore
të moralit islam, ngase alkooli definitivisht nuk mund të cilësohet si papastërti materiale (reale).
Allahu thotë: “Dhe rri larg nga papastërtitë e idhujve!”.
Idhujt janë të papastër në aspektin kuptimor islam dhe nuk konsiderohet i papastër ai që i prek ata.
Shpjegimi i ajetit të mësipërm lidhet me faktin se të gjithë elementet që përmenden në të janë
instrumenta në duart e shejtanit, sepse ata çojnë në armiqësi e urrejtje dhe i mbajnë njerëzit larg nga
namazi e përkujtimi i Allahut.
Në “Subul Es-Selam” thuhet: “E vërteta është se substancat në parim janë të pastra dhe se ndalimi i tyre
nuk lidhet me papastërtinë, ngase edhe bimët narkotike janë të pastra, megjithëse ato janë të ndaluara.
Ndërsa papastërtinë e shoqëron ndalimi, prandaj çdo papastërti është e ndaluar dhe jo e kundërta. Kjo
ndodh ngase dispozita në lidhje me papastërtinë gjykon me ndalimin e mosprekjes së saj, në çfarëdo
gjendje qoftë, pasi ndalimi i vetë substancës ka shkaktuar nxjerrjen e një dispozite të tillë, në të
kundërtën e dispozitës së Sheriatit mbi ndalimin. Për shembull, është e ndaluar veshja e mëndafshit dhe
vënia e arit (për burrat), edhe pse ato janë të pastra”.
Nëse kuptohet kjo në mënyrën e duhur, atëherë shihet se ndalimi i alkoolit, jo domosdoshmërisht e
detyron papastërtinë e tij. Si rrjedhojë, papastërtia e tij duhet vërtetuar me anën e provave të tjera.
7. Qentë
Qentë konsiderohen të papastër. Ena në të cilën ka lëpirë qeni duhet të lahet shtatë herë, ku larja e parë
duhet të bëhet me dhé.
Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut, Muahmedi (a.s.) ka thënë:
“Pastrimi i enës në të cilën ka pirë qeni bëhet duke e larë shtatë herë atë dhe hera e parë duhet të jetë
me dhé (d.m.th. ujë të përzier me dhé, derisa të krijohet një masë balte)”.*26+ Transmeton Muslimi,
Ahmedi, Ebu Daudi dhe Bejhakiu.
Nëse qeni lëpin një enë, në të cilën ka ushqim të thatë, atëherë, ajo pjesë e prekur e ushqimit si dhe
çfarë gjendet rreth saj duhet të hidhet. Pjesa e mbetur mund të mbahet pasi ajo është ende e pastër.
Ndërsa qimet e qenit konsiderohen të pastra, ngase nuk ka argument për të vërtetuar papastërtinë e
tyre.
8.Eliminimi i papastërtive; Pastrimi i trupit dhe i rrobave
Nëse rrobat apo trupi ndoten nga papastërti të ndryshme, atëherë bëhet e detyrueshme larja e tyre me
ujë, derisa ato të pastrohen plotësisht. Kjo bëhet veçanërisht në rastin kur papastërtia është e dukshme,
si p.sh. gjaku. Nëse pas larjes ende mbesin shenja të cilat janë të vështira për t’u hequr, atëherë kjo nuk
përbën ndonjë problem. Nëse papastërtia nuk është e dukshme, si p.sh. urina, mjafton larja e saj qoftë
edhe një herë të vetme.
Esma bint Ebu Bekër tregon se një grua shkoi tek Profeti (a.s.) dhe i tha: “Rrobat tona ndoten nga gjaku i
menstruacioneve. Cfarë duhet të bëjmë në lidhje me këtë gjë?” Ai i tha: “Fërkoji, laji me ujë dhe më pas
falu me to”.*27+ Muttefekun alejhi.
Nëse papastërtitë ndotin ndonjë pjesë të zgjatur të mantelit të gruas, atëherë vetë tërheqja zvarrë mbi
tokë llogaritet pastrim për të.
4. Një grua i ka thënë Umu Selemes: “Unë kam një fustan të gjatë që zvarritet në tokë edhe kur eci nëpër
vende të papastra. Si duhet të bëj?” Umu Seleme iu përgjigj: “I Dërguari i Allahut ka thënë: “Cka vjen pas
tij (nga zvarritja) e pastron atë”.*28+ Transmeton Ahmedi dhe Ebu Daudi.
Pastrimi i vendit (dheut)
Nëse ka papastërti në vendin ku rrini, atëherë pastrimi i tij bëhet duke derdhur ujë mbi të. Kjo
vërtetohet nga hadithi i Ebu Hurejras që u përmend më sipër në lidhje me beduinin i cili urinoi në xhami.
Profeti (a.s.) tha që e gjitha çfarë duhej bërë për pastrimin, ishte derdhja e ujit mbi të (urinën).
Ebu Kulabe ka thënë: “Tharja e vendit (tokës) është pastrimi i tij”.
Kurse, Aishja (r.a.) ka thënë: “Pastrimi i tokës është të tharët e saj”.*29+
Natyrisht që kjo ka të bëjë me rastin kur papastërtia është e lëngshme. Nëse ajo ka lënë gjurmë, vendi
bëhet i pastër vetëm pas heqjes apo kalbjes së saj.
9.Pastrimi i gjalpit të kulluar apo gjërave të ngjashme me të
Ibn Abasi transmeton nga Mejmune se Profeti (a.s.) u pyet njëherë në lidhje me një mi, i cili kishte rënë
në një enë me gjalpë të kulluar. Ai tha: “Nxirre miun dhe çfarë është rreth tij e hidhe tutje. Pastaj mund
ta hash gjalpin tënd (pjesën e mbetur)”.*30+ Transmeton Buhariu.
Duke komentuar mbi këtë çështje, El Hafidh ibën Haxher thotë: “Ibën Abdul Berr pohon se ekziston një
unanimitet mes dijetarëve se, nëse një kafshë e ngordhur bie mbi një enë që ka përmbajtje të ngurtë,
atëherë duhet hedhur vetëm pjesa që kjo kafshë prek, si edhe ajo që është rrotull saj duke qenë i sigurt
se ajo nuk e ka prekur pjesën e mbetur në enë”.
Përsa i përket lëndës së lëngshme, ka ndryshime mendimesh. Shumica e dijetarëve thonë që i gjithë
lëngu bëhet i papastër, ndërsa Zuhri, Euzai dhe disa të tjerë e kundërshtojnë këtë mendim.[31]
Pastrimi i lëkurës së një kafshe të ngordhur
Regjja e pastron lëkurën dhe qimet e një kafshe të ngordhur. Kjo gjë bazohet në hadithin e Ibën Abasit,
në të cilin Profeti (a.s.) ka thënë:
“Nëse lëkura e kafshës regjet, atëherë ajo pastrohet”.*32+ E transmetojnë dy shejhat (Buhariu dhe
Muslimi).
10.Pastrimi i pasqyrave dhe objekteve të tjera të ngjashme me to
Pasqyrat, thikat, shpatat, thonjtë, kockat, xhamat, vazot si dhe sipërfaqet e tjera të lëmuara, pastrohen
thjesht duke i fshirë ato si dhe duke larguar ndonjë papastërti që mund të mbetet pas fshirjes. Sahabët
faleshin ndërkohë që i kishin shpatat e tyre të ndotura me gjak dhe për t’i pastruar, thjesht vetëm i
fshinin ato.
11.Pastrimi i këpucëve
Këpucët mund të pastrohen duke i fërkuar ato me tokën, derisa pjesa e mbetur e papastërtisë të hiqet.
Ebu Hurejra transmeton se i Dërguari i Allahut (a.s.) ka thënë: “Nëse ndonjëri nga ju ka shkelur mbi një
papastërti, atëherë dheu është pastrues për këpucët tuaja”.*33+ E transmeton Ebu Daudi.
Në një transmetim tjetër thuhet: “Nëse ndonjëri prej jush shkel në ndonjë papastërti, ndërkohë që i ka
këpucët veshur, dheu do t’i pastrojë ato”.*34+ E transmeton Ebu Daudi.
Ebu Seid transmeton se Profeti (a.s.) ka thënë: “Kur një njeri vjen në xhami, le të shikojë këpucët e tij.
Nëse gjen ndonjë papastërti, atëherë ai duhet t’i fshijë duke i fërkuar me tokën dhe pastaj të falet me
to”.*35+ E transmeton Ahmedi dhe Ebu Daudi.
Meqë këpucët janë në kontakt të vazhdueshëm me papastërtitë, atëherë është e mjaftueshme vetëm
fërkimi i tyre pas tokës. Kjo është e ngjashme me rastin e vendit të kryerjes së nevojave personale, ku
njeriu shkon disa herë dhe mund të ndotet me papastërti.
Hollësi të nevojshme për të cilat kemi nevojë shpesh
5. Litari i vendosur për terjen e rrobave mund të përdoret edhe nëse në të janë tharë rroba të papastra,
pasi që atë ta ketë tharë dielli apo era.
Nëse diçka e lëngshme bie mbi një njeri dhe ai nuk e ka të mundur ta dijë nëse një lëng i tillë është ujë
apo urinë, atëherë ai nuk është i detyruar të pyesë në lidhje me të. Nëse pyet, ai që pyetet nuk duhet t’i
përgjigjet atij, edhe nëse e di që lëngu është i papastër. Në këtë rast ai njeri, të cilit i ka rënë ky lëng, nuk
është i detyruar që t’i lajë rrobat e tij.
Nëse dikush gjen një gjë të lagësht në këmbën apo në skajin e rrobave të tij gjatë natës dhe nuk e di se
ç’mund të jetë, atëherë nuk duhet t’i marrë erë për të marrë vesh se çfarë është.
Transmetohet se njëherë Umeri kaloi afër një ulluku (dhe u lag). Shoku i tij e pyeti të zotin e atij ulluku
nëse uji në të ishte i pastër apo jo. Umeri i tha pronarit të mos i përgjigjej pyetjes dhe vazhdoi rrugën.
Rrobat që janë të ndotura me baltë rruge nuk është nevoja që të lahen. Kumejl ibën Zijadi ka thënë:
“Unë e pashë Aliun duke kaluar nëpër baltë shiu dhe pastaj ai hyri në xhami dhe u fal, pa i larë këmbët e
tij”.
Nëse dikush e mbaron namazin dhe sheh papastërti në rrobat e në trupin e tij, gjë të cilën nuk e ka vënë
re përpara, ose i ka parë por ka harruar (ose nuk ka qenë në gjendje t’i pastrojë ato), atëherë namazi i tij
është i vlefshëm dhe nuk është e nevojshme që ta përsërisë atë. Ky përfundim bazohet në thënien e
Allahut:
“… dhe nuk ka gjynah për ju në gabimet që i bëni padashje…” (El Ahzabë, 5)
Shumë prej sahabëve dhe gjeneratave pas tyre e kanë dhënë një gjykim të tillë në lidhje me këtë çështje.
Nëse një njeri nuk mund ta përcaktojë se cila pjesë e rrobave të tij është e papastër, atëherë ai duhet t’i
lajë plotësisht ato. Kjo bazohet në parimin: “Nëse një obligim nuk mund të kryhet pa u përmbushur një
veprim tjetër i lidhur me të, atëherë ky i fundit bëhet gjithashtu i detyrueshëm”.
Nëse dikush i përzien rrobat e pastra me ato të papastra (dhe i ngatërron ato), atëherë ai duhet të
zgjedhë njërën palë nga rrobat (ato që i duken atij më të pastra) dhe të falet një herë me to. Kjo është e
ngjashme me çështjen e drejtimit të saktë të kiblës. Nuk ka rëndësi nëse rrobat e pastra ishin më shumë
apo më pak se të tjerat.
- See more at: http://rrugetepaqes.net/?p=428#sthash.yGZ8yRFs.dpuf
- See more at: http://rrugetepaqes.net/?p=428#sthash.yGZ8yRFs.dpuf