this is Laos history in Laos <National University of Laos >

1. ສົມໝາຍ ສິງທອງ
ພາກວິຊາປະຫວັດສາດ ແລະ ບູຮານວິທະຍາ
ຄະນະວິທະຍາສາດສັງຄົມ, ມຊ 2015
ປະຫວັດສາດລາວໂດຍສັງເຂບ
ເອກະສານບັນຍາຍປະກອບວິຊາລາວສຶກສາ 1

2. 2
ຄວາມຮູູ້ກ່ຽວກ ັບປະຫວັດສາດລາວ
ທ່ ມາຂອງຊາດລາວ
ພັດທະນາການຂອງຊາດລາວ

3. ອັນນີ້ແມ່ນຫຍັງ ?

4. ຄາວ່າ: “ປະຫວັດສາດ” ມເຄົູ້າ
ສັບມາຈາກພາສາເກ ັກວ່າ
“Histori” ຊຶ່ງກ ົງກ ັບພາສາ
ອັງກິດວ່າ “History”. ຜູູ້ທ່
ບັນຍັດຄານູ້ຂຶູ້ນມາເປັນຄັູ້ງທາ
ອິດ ຄື ທ່ານ ເຮໂຣໂດຕັສ
(Herodotus484-425BC)
ຄົນເກ ັກ
ທ່ ມາຂອງປະຫວັດສາດ
“Father of History”
ບິດາແຫ່ງປະຫວັດສາດ

5. Thucydides (460-395 BC)
“History of the Peloponnesian War”
500-411 BC
ບິດາແຫ່ງປະຫວັດສາດທາງວິທະຍາສາດ
(Father of “Scientific History”)
ທ່ານ ໄດູ້ໃຊູ້ຫັກການວິທະຍາສາດເຂົູ້າ
ມາເປັນແບບໃນການຂຽນປະຫວັດສາດ ຄື ການ
ຂຽນປະຫວັດສາດຕູ້ອງຢູ່ບົນຫັກຖານແຫ່ງຄວາມ
ເປັນຈິງ ແລະ ເປັນກາງໃນການເບິ່ງເຫດການຢ່າງ
ກ ົງໄປກ ົງມາ ໂດຍມການສອບສວນຢ່າງຄັດແນ່,
ເຮັດໃຫູ້ການຂຽນປະຫວັດສາດເປັນລະບົບ,
ລະບຽບ

6. Robin
George Collingwood
ບອກວ່າ
“ປະຫວັດສາດ ຄືຄວາມ
ຮູູ້ວ່າດູ້ວຍ ຄວາມພະຍາຍາມ
ທ່ຈະຕອບຄາຖາມ ກ່ຽວກັບ
ພຶດຕິກາ ຂອງ ມະນຸດໃນອະ
ດດ ”

7. ນ ັກປາດຊາວກະເຣັກບູຮານໃຫູ້
ທັດສະນະວ່າ:
“ປະຫວັດສາດເປັນເລື່ອງ
ກ່ຽວກັບ ການກະທາຂອງ
ມະນຸດ ແລະ ການກະທາ
ຂອງມະນຸດ ທ່ນັກປະຫວັດ
ສາດສົນໃຈນັູ້ນ ເປັນການ
ກະທາໃນອະດດ.

8. ສະຫຸບ: ປະຫວັດສາດຄື:
 ປະຫວັດສາດ ຄືວິະຍາສາດຂະແໜງໜຶ່ ງ ທ່ ສຶກສາຄົູ້ນຄວູ້າ
ເພື່ ອອະທິາຍກ່ຽວກ ັບອາດດຂອງສັງຄົມມະນຸດໃນຂອບເຂດ,
ເວລາຂອງແຕ່ລະຍຸກ ແຕ່ລະສະໄໝ
ຄວາມຮູູ້ ທ່ ສຶກສາກ່ຽວກ ັບເຫດການຫືປາກ ົດການ
ທ່ ກ່ຽວຂູ້ອງກ ັບໂລກ ແລະ ພຶດຕິກາຂອງມະນຸດໃນອະດດ
ຈ ົນຮອດປັດຈຸບັນ

9. ຄວາມສາຄັນຂອງປະຫວັດສາດ
- ສອນໃຫູ້ຄົນເຮົາຮູູ້ວິທການເຂົູ້າໃຈສິ່ງແວດລູ້ອມທາງ
ສັງຄົມຢ່າງມປະສິດທິພາບ
- ສອນໃຫູ້ຄົນເຮົາຮູູ້ຈ ັກຕົນເອງ ແລະ ຄວາມເປັນຕົນ
ຂອງຕົນເອງ
- ສອນໃຫູ້ຄົນເຮົາຮູູ້ວິທການຄິດທ່ ມເຫດຜົນ ແລະ ວາງ
ຢູ່ບົນຄວາມຈິງ

11. ລາວ ເປັນຊາດໜ່ງທ່ມປະຫວັດສາດຄວາມເປັນມາອັນຍາວນານ ຕັີ້ງແຕ່ຍຸກ
ຫນເກ່າ ເມ່ອປະມານ 500.000 ປ ກ່ອນ ຄສ ຈນມາຮອດປັດຈຸບັນ.
ຕາມຫັກຖານທາງປະຫວັດສາດ ແລະ ບູຮານຄະດ ເຮາສາມາດ ຈັດແບ່ງ
ພັດທະນາການຄວາມເປັນມາຂອງຊາດລາວອອກເປັນດັ່ງນີ້:
1. ລາວສະໄໝບູຮານ
2. ລາວສະໄໝ ລີ້ານຊີ້າງ
3. ລາວສະໄໝ ລາຊະອານາຈັກລາວ
4. ລາວສະໄໝ ສປປ. ລາວ

12. 1.ຫັກຖານທ່ ໃຊູ້ໃນການສຶກສາປະຫວັດສາດ
 ບັນທຶກ Records
 ບັນທຶກລາຊະການ
Official Records
 ບັນທຶກສ່ວນບຸກຄົນ
Personal Records
 ບັນທຶກປະເພນຜ່ານການເລົ່ າ
Oral Traditions
 ສື່ໂຄສະນາ
Material Advertising

14.  ຫັກຖານທ່ ເປັນວັດຖຸ
 ສະຖານບູຮານ Archaeological Site
 ບູຮານສະຖານ Ancient Monument
 ປູຊະນຍະສະຖານ Sacred site ຫື Sanctuary​

15.  ວັດຖຸບູຮານ Ancient Object
 ບູຮານວັດຖຸ Material Remains
 ປູຊະນຍະ​ວັດຖຸ​ Sacred Object
ຫັກຖານປະເພດການບອກເລົ່ າ

16. 1. ທ່ມາຂອງຄໍາວ່າ “ ລາວ”
ຄໍາວ່າ “ ລາວຸ ” ໃນພາສາບາລ
ຄໍາວ່າ “ ດາວ ” ຕາມສໍານຽງເອີ້ນຂອງຈນ
 ຄໍາວ່າ “ ລະວີ້າ” ກຸ່ມຄນດັີ້ງເດມ
 ຄໍາສັບພະນາມບູລຸດທສາມ “ ລາວ”
 ຄໍາວ່າ “ ຫີ້ງ,ລ ,ລຸງ,ລວງ”

17. 17
1.2 ຖ່ນກໍາເນດຊາດລາວ

19. ນອກດນແດນລາວ:
ຫັກແນວຄດ:
ຄນລາວມຖ່ນຖານທໍາອດຢູ່ທາງພາກເໜອ ຈາກນັີ້ນຈ່ງ
ຄ່ອຍເຄ່ອນທ່ລງມາພາກໃຕີ້ ເຂີ້າສູ່ດນແດນບໍລເວນທ່
ເປັນປະເທດລາວໃນປັດຈຸບັນ ເມ່ອປະມານ ສະຕະວັດທ
VIII .
ຫັກຖານປະກອບ:
ພາສາສາດ ທ່ເນັີ້ນໃສ່ການແປຄວາມໝາຍ ແລະ
ການຫາຄໍາຟີ້ອງສຽງ. ຕວຢ່າງ: ຄໍາວ່າ “ໄຕມຸງຫໄຕມີ້ງ ”
ໃນພາສາຈນກງກັບຄໍາໃນພາສາລາວວ່າ “ໄຕເມອງ ຫ
ໄທ ເມອງ ຫເມອງໃຫຍ່ ” .

20. ຖ່ນກໍາເນດໃນດນແດນລາວ
“ ຄນລາວບໍ່ມາຈາກໄສ ຄນລາວມຖ່ນກໍາເນດໃນບໍລ
ເວນດນແດນທ່ເປັນປະເທດລາວໃນປັດຈຸບັນ,ບໍ່ໄດີ້ດໍາລງຢູ່
ຢ່າງໂດດດ່ຽວ ແລະ ຮ່ວມກັນສີ້າງເປັນນະຄອນລັດຂອງຕນ
ຂີ້ນ ເອີ້ນວ່າ ປະເທດລາວ ”
ຫັກຖານທ່ບ່ງບອກເຖງ ຖ່ນກໍາເນດຄນລາວໃນດນ
ແດນລາວປະກອບມ :

21. ຫັກຖານທາງບູຮານຄະດ : ຍຸກຫນ Stone Age
ຍຸກຫນເກ່າ Paleolithic
ຖໍີ້າປ່ອງ ,ຖໍີ້າຮາງ ແຂວງຫວພັນ
Stone tools: chopper and hammers found at Tam Hang ,
Hua Pan Province

23. ຍຸກຫນກາງ ແລະ ໃໝ່
Mesolithic –Neolithic
2. ຮ່ອງຮອຍເຄ່ອງມຫນໃນຍຸກ
ຫນກາງ:
ເຄ່ອງມຫນຕ່ອຍໃສ່ດີ້າມ ຫນຂັດ
ແລະ ຂວານຫນພາດບ່າ ພບທ່ແຂວງ
ຄໍາມ່ວນ,ວຽງຈັນ ແລະ ຫວງພຣະບາງ
ຂວານຫນຂັດຂວານຫນໃສ່
ດູ້າມ

26. ມະນຸດຖ ູ້າຜາລງ
ລະຫັດ: TPL-L29 Early Homo Sapiens
ປຄີ້ນພບ:
ວັນທ 15 ພະຈກ 2009 ໂດຍນັກບູຮານວທະຍາລາວ ແລະ
ນັກມານຸດວທະຍາຝຣັ່ງ.
ສະຖານທ່:
ສາຍພູຫວງ,ບີ້ານລີ້ອງງວປ່າ ມ.ວຽງທອງ ຂ. ຫວພັນ
ຄວາມສູງສະເລ່ຍ : 1177 m ເສັີ້ນແວງ : 2012 35.9 E
ເສັີ້ນຂະໜານ: 10324 21.8 N
ອາຍຸ:
61.589 ປ ກ່ອນ ຄສ ຫເທ່າກັບ 63.600 ປຜ່ານມາ ( ພ ສູດ
ປ 2011)

27. ມະນຸດຖໍີ້າຮາງ ເມອງວຽງທອງ ແຂວງຫວພັນ
ຄີ້ນພບ:1934 ມອາຍຸ: 22.000 ປ (ພສູດ ປ 2000 )

28. ມະນຸດຖ ູ້າຮາງ ເມືອງວຽງທອງ ແຂວງຫົວພັນ

29. ມະນຸດຖໍີ້າຜາແພນ.
ສະຖານທ່: ບີ້ານໂພນໄຊ ເມອງຄໍາເກດ
ອາຍຸ : 6100 ປ ( ພບປ ຄສ 2004) ຫເທ່າກັບ 4089 ປ ກ່ອນ ຄສ.

30.  ຫັກຖານຍຸກໂລຫະ Metal Age
ອາຍຸ : ປະມານ 4000 ຫາ 500 BC
ເຫດການ : ການກາເນດນະຄອນລັດ
ການຈ ັດຕັູ້ງທາງສັງຄົມ:
ສັງຄົມເມືອງ ທ່ ເອູ້ນວ່າ“ວຽງ,ຊຽງ,ນະຄອນຫືແຄູ້ວນ”
ເສດຖະກິດ :
ການກະສິກາ, ຫັດຖະກາ ແລະ ການແລກປ່ຽນ
ຄວາມເຊື່ອ :
ເລື່ອງວິນຍານ ແລະ ຜ
ວັດທະນະທາ :
ວັດທະນະທາຫນ ແລະ ໂລຫະ

31. ວັດທະນະທໍາໂລຫະ:
ບັນດາເຄ່ອງມທ່ເຮັດດີ້ວຍໂລຫະ ເຊັ່ນ: ຄີ້ອງບີ້າງ,ເຄ່ອງປັີ້ນດນ ເຜາ ທ່
ພບຢູ່ໃນຫາຍແຫ່ງ : ແຂວງຫວພັນ,ຫວງນໍີ້າທາ, ຫວງພຣະບາງ,ຊຽງຂວາງ,ຄໍາ
ມ່ວນ ແລະ ນະຄອນຫວງ.

32. Heger I Dong Son
ວັດໄຊຍະພູມ ສະຫວັນນະເຂດ
Heger I Shizhaishan
ບ. ເຟອງ ເມອງ ເຊໂປນ
ສະຫວັນນະເຂດ

33. Heger III
ອາຍຸຜະລດ : ສະຕະວັດທ 13 ຫາ 19
ສະຖານທ່ພບ :
ຫວງນີ້ໍາທາ : ນາແລ (16) ແລະ ວຽງພູຄາ(12)
ອຸດມໄຊ : ມ 9 (ມ. ແບ່ງ,ຮຸນ,ນາໝໍີ້ ແລະ ປາກ
ແບ່ງ)
ເຈີ້າຂອງ: ເຜ່າກມມຸ

34. 34

35. ວັດທະນະທໍາຫນໃຫຍ່
ການກໍາເນດ:
ຍຸກໂລຫະທ່ເອີ້ນວ່າ “ Megalithic Age ” ຊ່ງນັກປະຫວັດສາດ ແລະ
ບູຮານຄະດ ເອີ້ນຊ່ວ່າ “ ຍຸກຫນ-ທອງ” ຫ “ ຍຸກຫນໃຫຍ່” ຫ “ ວັດທະນະທໍາຫນ
ໂຕະ ”.
ລັກສະນະເດັ່ນ:
- ຜະລດຕະພັນຫນຂະໜາດໃຫຍ່ ເອີ້ນວ່າ Megalithic Monument
- ອຸປະກອນຜະລດເຮັດດີ້ວຍໂລຫະ
ຫັກຖານວັດທະນະທໍາຫນໂຕະໃນລາວ:
- ຫນຕັີ້ງ ແຂວງຫວພັນ
- ຫນຕັີ້ງ ນາແລ ແຂວງຫວງນີ້ໍາທາ
- ໄຫຫນ ແຂວງຊຽງຂວາງ
- ຕັ່ງເຈອງ ແຂວງຫວງພຣະບາງ

36. ຕັ່ງຫນ ສບແອກ ເມອງ ແຂວງຫວງພຣະບາງເສາຫນ ຈອມສ ເມອງ ນາແລ ແຂວງຫວງນີ້ໍາທາ
ເສາຫນຕັີ້ງ ເມອງ ຫວເມອງ ແຂວງຫວພັນ ໄຫຫນ ເມອງ ໂພນສະຫວັນ ແຂວງຊຽງຂວາງ

37. ນະຄອນລັດລາວບູຮານໃນດນແດນລາວ
ເມອງຫນະຄອນລັດລາວບູຮານໃນດນແດນລາວ ໝາຍເຖງບັນ
ດາເມອງລາວບູຮານທ່ກຸ່ມຄນລາວ -ໄຕ ທ່ດໍາລງຊວດໃນຜນແຜ່ນດນ
ແຫ່ງນີ້ພີ້ອມພາກັນສີ້າງຕັີ້ງຂີ້ນ ແລະ ມຮ່ອງຮອຍຫັກຖານໄວີ້ໃຫີ້ເຫັນ
ແລະ ບາງເມອງກໍຄງຕວມາຈນຮອດປັດຈຸບັນ.
ນະຄອນລັດ ທ່ສໍາຄັນຂອງລາວໃນແຜ່ນດນລາວປັດຈຸບັນ ໄດີ້
ແກ່ :
- ເມອງສໂຄດຕະບອງ
- ເມອງຊວາ
- ເມອງວຽງຈັນ
- ເມອງພວນ
- ເມອງຈໍາປາສັກ ແລະ ອ່ນໆ

38. ຊຽງແສນ



ໜອງແສ




 


39. 39
ພວນ
ນະຄອນລັດ
ລາວບູຮານ
ຊວາ
ກະບອງ
ຈໍາປາສັກ
ຮີ້ອຍເອັດ
ວຽງຈັນ
ແຖງ
ສບສອງປັນນາ
ຊຽງແສນ
ລີ້ານນາ
ໄຕໂມ

40. ອານາເຂດ: ກວມເອາພາກກາງລາວ ແລະ ອສານ ຂອງໄທໃນປັດຈຸ
ບັນ
ສູນກາງ: ເຂດລີ້ອງແມ່ນໍີ້າເຊບັີ້ງໄຟ
ຄວາມເປັນມາ:
ສີ້າງຕັີ້ງປະມານ ສະຕະວັດທ 6 BC ມກະສັດປກຄອງ
ທໍາອດ “ ສໂຄດຕະບູນ”. ປະມານ 400 BC ມສູນກາງ “ມະຣຸກ
ຄະ
ນະຄອນ ” ແລະ 300 BC ແຍກອອກເປັນ 2 ອານາຈັກ ຄ: ສໂຄດ
ຕະບອງ ແລະ ຈັນທະບູຣ. ມາໃນສະຕະວັດທ 14 ໄດີ້ຖກເຕີ້າໂຮມ
ເຂີ້າກັນເມອງໜ່ງຂອງອານາຈັກລາວລີ້ານຊີ້າງ.
ອານາຈັກສໂຄດຕະບອງ

41. ສີ້າງຂີ້ນກ່ອນ ສະຕະວັດທ 8 ທ່ກ່ຽວຂີ້ອງກັບ 4 ຕະກຸນ: ນັນທາ,
ພະຍານາກ, ຈັນທະພານດ ແລະ ຕະກຸນຂຸນບູລມ.
ຄສ 757 ຂຸນລໍ ລູກຊາຍຂຸນບູຣມເຂີ້າ ມາປກຄອງ ແລີ້ວປ່ຽນຊ່ມາ
ເປັນ “ ນະຄອນຊຽງທອງ ” ມກະສັດສບຕໍ່ການປກຄອງມາ 22
ອງ
ກ່ອນຈະຮອດເຈີ້າຟີ້າງຸ່ມ.
ມາຮອດ ຄສ 1353 ໄດີ້ຖກເຕີ້າໂຮມເຂີ້າເປັນເມອງໜ່ງຂອງອານາ
ຈັກລາວລີ້ານຊີ້າງ ກ່ອນຈະປ່ຽນຊ່ມາເປັນ “ ຫວງພຣະບາງ” ໃນ ປ
ຄສ 1491 ສະໄໝການປກຄອງ “ ພະເຈີ້າຫີ້າແສນໄຕ”.
ອານາຈັກເມອງຊວາ

42. ລາວສະໄໝອານາຈັກ
ລີ້ານຊີ້າງ
LAO LANXANG KINGDOM

43. 1.ສະພາບກ່ອນການທີ້ອນໂຮມອານາຈັກ
ສະພາບພາຍນອກ
ທີ້າຍສະຕະວັດທ 13 ຫາ 14
ອານາຈັກອີ້ອມຂີ້າງເມອງລາວບູຮານ
ຕກຢູ່ໃນ ສະພາບສັບສນ ທາງດີ້ານ
ການເມອງ ແລະ ສັງຄມ .
ບັນດາສັກດນາມການຂັດແຍ່ງ
ແລະ ຊງຄວາມເປັນໃຫຍ່ ຊ່ງກັນ ແລະ
ກັນ ທັງພາຍໃນ ແລະ ລະຫວ່າງ ອານາ
ຈັກດີ້ວຍກັນ.
ສະພາບພາຍໃນ
ຫວເມອງລາວມການແຍກຕວ
ເປັນເອກະລາດພໍໃຜລາວ ແລະມການ
ປກຄອງແບບກະແຈກກະຈາຍ.
ພາຍໃນເມອງຊວາ ມຄວາມ
ປັ່ນປ່ວນ ຈາກການຂັດແຍ່ງພາຍໃນ

44. ອານາຈັກລີ້ານຊີ້າງກໍາເນດຂີ້ນ ດີ້ວຍການເຕີ້າໂຮມເຂີ້າ
ກັນຂອງບັນດາຫວເມອງນີ້ອຍໃຫຍ່ຕ່າງໆ ໃນບໍລເວນດນ
ແດນສອງຟາກຝັ່ງແມ່ນໍີ້າຂອງ ໃນກາງສະຕະວັດທ 14 ພາຍ
ໃຕີ້ການນໍາພາຂອງພະເຈີ້າຟີ້າງຸ່ມ.
ເສັີ້ນທາງດໍາເນນການທີ້ອນໂຮມຫວເມອງລາວເຂີ້າ
ກັນ ມຂັີ້ນຕອນການດໍາເນນດັ່ງນີ້:
2. ການກໍາເນດອານາຈັກລີ້ານຊີ້າງ

45. 2. ພັດທະນາການຂອງ
ອານາຈ ັກລູ້ານຊູ້າງ

ລູ້ານຊູ້າງສະໄໝຊຽງທອງ
ຄສ 1353 ຫາ ຄສ 1560

ລູ້ານຊູ້າງສະໄໝວຽງຈ ັນ
ຄສ 1560 ຫາ ຄສ1707

ລູ້ານຊູ້າງສະໄໝແຕກແຍກ
ຄສ 1707 ຫາ ຄສ 1893

46. ລູ້ານຊູ້າງສະໄໝ
ຊຽງທອງ

47. ລໍາດັບໃຈຄວາມ:
໑. ຮູບແບບການປກຄອງ:
ລາຊາທປະໄຕລວມສູນ ແບບກະຈາຍອໍານາດ ທ່ມລັກສະນະ
ເຄອຍາດ.
໒. ການຈັດຮູບແບບການປກຄອງ:
- ສູນກາງ ຫເຂດຫວງ
- ທີ້ອງຖ່ນຫຫວເມອງ
໓. ການຈັດລະບຽບທາງສັງຄມ:
ກໍາລັງຄນຖວ່າເປັນຊັບພະຍາກອນທ່ມຄຸນຄ່າຍ່ງ ຂອງ ອານາ
ຈັກທັງໃນດີ້ານການເມອງ ແລະ ເສດຖະກດ. ດັ່ງນັີ້ນ,ໄພ່ ຖວ່າເປັນກໍາ
ລັງແຮງຂອງອານາຈັກ ຊ່ງບຸກຄນໃດບໍ່ສາມາດເປັນເຈີ້າຄອບຄອງໄດີ້.

48. ໔. ການຄີຸ້ມຄອງສັງຄມ:
ໃຊີ້ຂະນບທໍານຽມປະເພນ ທ່ເອີ້ນວ່າ “ຮດ - ຄອງ ” ປະສມປະ
ສານກັບພຣະລາຊະໂອງການ ທ່ອງໃສ່ຫັກທໍາຄໍາສອນຂອງພຸດທະສາ
ສະໜາ ເປັນເກນໃນການຄວບຄຸມການປະພດ ປະຕບັດ ຂອງ ຄນໃນ
ສັງຄມ.
໕. ເສດຖະກດ:
ພີ້ນຖານເສດຖະກດຂອງອານາຈັກຄ ການກະສກໍາ ແລະ ຫັດຖະ
ກໍາ. ນອກຈາກນີ້, ຍັງມການຄີ້າ ທັງການຄີ້າພາຍໃນແລະ ພາຍນອກ.

49. ກະສັດລູ້ານຊູ້າງສະໄໝຊຽງທອງ
ລາດັບ ປຄອງລາດ ຊື່ກະສັດ ນາມມະຍົດ
1 1353-1372 ພະເຈົູ້າຟູ້າງ ຸ່ມ ພະເຈົູ້າຟູ້າຫູ້າທລະນສສັດຕະນາຄະນະຫຸດ
2 1374-1417 ພະເຈົູ້າອຸ່ນເຮືອນ ພະຍາສາມແສນໄທໄຕພູວະນາຖາທິປັດສຣສັດຕະນາຄະນະຫຸດ
3 1417-1428 ພະຍາລູ້ານຄາແດງ
4 1428-1430 ພະຍາພົມມະທັດ
5 1430-1431 ທູ້າວຄາເຕັມ
6 1431-1432 ທູ້າວລືໄຊ
7 1432-1435 ທູ້າວ ຜາໄດ
8 1435-1436 ທູ້າວກູ້ອນຄາ
9 1436-1437 ທູ້າງຍຸຄອນ
10 1437-1439 ທູ້າວ ຄາເກດ
11 1456-1479 ທູ້າວ ວັງບູລ ສົມເດັດພະໄຊຍະຈ ັກກະພັດແຜ່ນແຜູ້ວ
12 1479-1487 ພຣະເຈົູ້າແທ່ນຄາ ພຣະເຈົູ້າສຸວັນນະບັນລັງ
13 1487-1496 ພຣະຍາຫາແສນໄຕ ພຣະຍາຫາແສນໄຕພູວະນາດ
14 1497-1500 ພຣະເຈົູ້າຊົມພູ
15 1500-1520 ພຣະເຈົູ້າວິຊຸນນະຣາດ ພຣະວິຊຸນຣາຊາໄຕພູວານາທິປັດສສັດຕະນາຄະນະຫຸດ
16 1520-1550 ພຣະເຈົູ້າໂພທິສາຣາດ ສົມເດັດພຣະໂພທິສາລະຣາຊມະຫາທາມິກະທະສະສັກຂະກຸນຊະຣະມະຫາຣາ
ຊາທິປະຕິຈ ັກກະພັດພູມິນນຣິນທະຣາດເຈົູ້າ

50. ລູ້ານຊູ້າງ
ສະໄໝວຽງຈ ັນ

51. ເຫດຜນການ
ເປັນລາຊະທານ
ພີ້ນທ່
ປະຊາກອນ
໑. ການຍີ້າຍເມອງຫວງ

52. ພືູ້ນທ່
ຫວງພຣະບາງ
- ພືູ້ນທ່ ຈາກ ັດ
- ພູຜາ
ວຽງຈ ັນ
- ພືູ້ນທ່ ກວູ້າງຂວາງ
- ທົ່ງພຽງ
- ແມ່ນ ູ້າ ແລະ ໜອງບຶງ

53. ປະຊາກອນ
ຫວງພຣະບາງ
-ເມືອງນູ້ອຍ
-ເມືອງບລິວານໜູ້ອຍ
ວຽງຈ ັນ
-ເມືອງໃຫຍ່
-ເມືອງບລິວານຫາຍ

54. ເສດຖະກດ
ຫວງພຣະບາງ
ວຽງຈ ັນ
ຫັດຖະກາ
ຫັດຖະກາ

55. ໒. ກະສັດລູ້ານຊູ້າງສະໄໝວຽງຈ ັນ
ລາດັບ ປຄອງລາດ ຊື່ກະສັດ ນາມມະຍົດ
1 1550-1572 ເຈົູ້າເຊຖະວັງໂສ ພຣະເຈົູ້າໄຊຍະເຊດຖາທິຣາດ
2 1572-1574 ພຣະຍາແສນສຸຣິນທະລືໄຊ ພຣະສຸມ ັງຄະລະໄອຍະໂກໂພທິສັດ
3 1575-1580 ພຣະມະຫາອຸປະຣາຊາວລະວັງໂສ
4 1580-1582 ພຣະສຸມ ັງຄະລະໄອຍະໂກໂພທິສັດ 1
5 1582 ພຣະຍານະຄອນນູ້ອຍ
6 1591-1598 ພຣະໜ່ ເມືອງ ພຣະໜແກູ້ວກຸມມານ
7 1598-1621 ພຣະວລະວົງສາ ພຣະວຣະວົງສາທາມິກະຣາດເຈົູ້າ
8 1622 ພຣະອຸປະຍຸວະຣາດ
9 1622-1627 ພຣະຍາມະຫານາມ ພຣະບັນດິດໂພທິສານ
10 1627-1638 ພຣະໝ່ອມແກູ້ວ
11 1638-1690 ພຣະເຈົູ້າສຸຣິຍະກຸມມານ ສົມເດັດພຣະເຈົູ້າສຸຣິຍະວົງສາທາມິກະຣາດ
12 1690-1694 ພຣະເຈົູ້າອົງຫ່
13 1695-1698 ເຈົູ້ານັນທະຣາດ
14 1698-1730 ເຈົູ້າໄຊອົງເວູ້ ພຮະໄຊຍະເຊດຖາທິຣາດ ທ 2

56. ໓. ເຫດການສໍາຄັນ:
- ສັງຄມມລະບບແບບແຜນຊັດເຈນ, ການຄີຸ້ມຄອງ
ສັງຄມໃຊີ້ກດໝາຍປະສານກັບຮດຄອງ ທ່ອງໃສ່ຫັກທໍາຄໍາສອນ
ພຸດທະສາສະໜາ.
- ການຈັດຮູບແບບການປກຄອງ ທັງໃນສູນກາງ ແລະ
ທີ້ອງຖ່ນ ມລະບບການບໍລຫານທ່ຊັດເຈນ
- ພີ້ນຖານເສດຖະກດແຫ່ງລັດ ແມ່ນ ກະສກໍາ,ຫັດຖະກໍາ
ແລະ ການຄີ້າ ທ່ຂະຫຍາຍຕວ.
- ຄວາມສໍາພັນຕ່າງປະເທດ ມການເປດກວີ້າງ ແລະ ຂະ
ຫຍາຍຕວສູງ ເປັນທ່ຮູີ້ຈັກແລະ ສນໃຈຊາວຕ່າງປະເທດ.
໔. ການຕີ້ານສັກດນາຕ່າງດີ້າວ

57. ສົງຄາມລູ້ານຊູ້າງ-ພະມູ້າ
ຄສ 1556 - 1575
ສາເຫດ:
- ການຂະຫຍາຍອານາດແລະດິນແດນ
ຂອງສັກດິນາພະມູ້າ
- ການປາບກະບົດຊຽງໃໝ່ ຄສ 1551
ແລະ ຄສ 1555
ການດາເນນສົງຄາມ:
- ການຮຸກຮານຄັູ້ງທ 1 : ຄສ 1564
ພະມູ້າບຸກຕຫວງພະບາງ,ເມືອງພວນ
ແລະວຽງຈ ັນ
- ການຮຸກຮານຄັູ້ງທ 2 : ຄສ 1571
- ການຮຸກຮານຄັູ້ງທ 3 : ຄສ 1574
- ການຮຸກຮານຄັູ້ງທ 4 : ຄສ 1575
ຜົນສົງຄາມ:
ລາວຕົກເປັນປະເທດສະຣາດຂອງພະ
ມູ້າ ເປັນເວລາ 25 ປ ( ພະວລະວົງ
ສາຄສ1600ປະກາດເອກະລາດອອກ
ຈາກພະມູ້າ )

58. ຄວາມຈະເລນຂອງລີ້ານຊີ້າງເກດມຈຸດເລ່ມຕີ້ນຂີ້ນໃນ
ຕອນປາຍຂອງສະຕະວັດທ 15 ຫາສະຕະວັດທ 16 ແລະ ມາ
ຂະຫຍາຍຕວສູງສຸດໃນສະຕະວັດທ 17 -18 ໂດຍສະເພາະ
ພາຍຫັງທ່ມການປ່ຽນຈາກການເປັນ “ ລັດການຄີ້າພາຍໃນ
ພາກພີ້ນ ມາເປັນລັດເຄ່ງເມອງທ່າ”.
ສ່ງທ່ບ່ງບອກເຖງຄວາມຈະເລນ:
- ການສກສາ ແລະ ສາສະໜາ
- ການຄີ້າ
໕. ຄວາມຮຸ່ງເຮອງຂອງລີ້ານຊີ້າງ

59. ກດຈະກໍາ ແລະ ຜນງານທ່ສໍາຄັນ:
ກດຈະກໍາການກໍ່ສີ້າງ ທ່ເປັນຜນງານຂອງປະຊາຊນລາວລີ້ານຊີ້າງ
ສະໄໝຊຽງທອງທ່ປະໄວີ້ໃຫີ້ເຮາໄດີ້ເຫັນໃນປັດຈຸບັນ ຄ ຜນງານທາງດີ້ານ
ສະຖາປັດຕະຍະກໍາ, ປະຕມາກໍາ ແລະ ສລະປະກໍາ ເຊັ່ນ:
 ສະຖາປັດຕະຍະກໍາ:
ປູຊະນຍະສະຖານ: ວັດຊຽງທອງ, ຫໍພຣະແກີ້ວ, ພຣະ
ທາດຫວງ, ພຣະທາດສໂຄດ ແລະ ອ່ນໆ.
ບູຮານສະຖານ: ກໍາແພງເມອງ

61. ຫຫັກເມືອງວຽງຈ ັນ ໄລຍະກ່ສູ້າງ ແລະ ສູ້າງສົມບູນ

62. ວັດອິນແປງ ວັດອົງຕືູ້

64. ໒. ສະຫຍາມຮຸກຮານແລະຍດຄອງລີ້ານຊີ້າງ
ການຄັດແຍ່ງພາຍໃນສັກດນາລີ້ານຊີ້າງ:
ການຂັດແຍ່ງລະຫວ່າງ ອານາຈັກດີ້ວຍກັນຊ່ງນໍາ
ຜນໄປສູ່ການ
ຂັດແຍ່ງລະດັບປະເທດ ໂດຍມທສາມຖເປັນຂໍີ້ອີ້າງໃນ
ການຮຸກຮານ ແລະ ຍດຄອງ ເຊັ່ນ:
- ຄສ 1776 ພະເຈີ້າຕາກສນແຫ່ງສະຫຍາມຮຸກຮານ
ແລະ ຄອບຄອງອານາຈໍາປາສັກ
- ຄສ 1778 ຮຸກຮານ ແລະ ຍດຄອງອານາຈັກວຽງຈັນ

65. ການຕໍ່ສີູ້ຕີ້ານສັກດນາສະຫຍາມ
ເຈີ້າອະນຸວງກັບການຕໍ່ຕີ້ານສັກດນາສະຫຍາມ:
ປະຫວັດ:
- ເກດປ ກຸນ ຄສ 1767 ( ຈສ 1129 ) ເປັນໂອລົດທ 3 ຂອງພະ
ເຈົູ້າສິຣິບຸນຍະສານ
- ຄສ 1779 ຖືກສະຫຍາມຈ ັບໄປບາງກອກ
- ຄສ 1794 ດາລົງຕາແໜ່ງເປັນມະຫາອຸປະຣາດ
- ຄສ 1804 ຂຶູ້ນປົກຄອງອານາຈ ັກວຽງຈ ັນ
- ຄສ 1825 ຫາ ຄສ 1827 ນາພາປະຊາຊົນກູູ້ຊາດຕູ້ານສັກດິນາ
ສະຫຍາມ
- ວັນທ 21 ທັນວາ 1829 ຖືກສະຫຍາມຈ ັບ
- ວັນທ 15 -25 ຖືກສະຫຍາມທລະມານທ່ ທ່າລາຊນ ບາງກອກ
- ສິູ້ນພະຊົນ ວັນທ 26 ມ ັງກອນ (ກຸມພາ)ຄສ 1829 ລວມອາຍຸ :
62 ປ

66.  ການເຄື່ອນທັບ
 ກອງທັບຫວງ: ນໍາພາໂດຍ
ເຈີ້າອະນຸວງ-ເຈີ້າຣາຊະວງ
 ກອງທັບຈໍາປາສັກ: ນໍາພາ
ໂດຍເຈີ້າຣາຊະບຸດ
 ກອງທັບ 3 ນໍາພາໂດຍ
ເຈີ້າອຸປະຣາດຕດສະ
 ເປີ້າໝາຍປະຕບັດການ
- ຂັບໄລ່ສັກດນາສະຫຍາມ
ອອກຈາກດນລີ້ານຊີ້າງ
- ກວດຄວລາວທ່ສະຫຍາມ
ເອາໄປທ່ສະຣະບູລກັບມາ




67. ໑. ສາເຫດການປະລາໄຊ
 ກາລະໂອກາດ:
- ການຕລາຄາສະພາບການບໍ່ລະອຽດ ແລະ ສອດຄ່ອງ
- ການຊັ່ງຊາກໍາລັງຜດພາດ
 ກໍາລັງ
- ສະຫຍາມມກໍາລັງຫາຍ
- ກອງທະຫານອັງກດ ແລະ ມອນ
 ອາວຸດ
ສະຫຍາມມອາວຸດດກວ່າ ແລະ ຄບມ
ຜນການຕໍ່ສູີ້ກູີ້ຊາດຂອງເຈີ້າອະນຸວງ

68. ໒. ຜນການປະລາໄຊ:
 ລາວລີ້ານຊີ້າງສບຕໍ່ຕກເປັນເມອງຂີ້ນ ໖໓ ປ (໑໑໓ ປ )
 ເມອງວຽງຈັນຖກສັກດນາສະຫຍາມເຜາຢ່າງຮາບກີ້ຽງ
໑þ໒þ

70. ປະເທດລາວ 1893- 1975
1. ການຄອບຄອງລາວຂອງພວກຈັກກະພັດ
- ການຄອບຄອງລາວຂອງຝຣັ່ງ
- ການຄອບຄອງລາວຂອງອະເມຣກາ
2. ການຕໍ່ສີູ້ເພ່ອເອກະລາດຂອງປະຊາຊນລາວ
- ການຕໍ່ຕີ້ານຝຣັ່ງ
- ການຕໍ່ຕີ້ານຍ່ປຸ່ນ
- ການຕໍ່ຕີ້ານອະເມຣກາ

71. 1.1 ການຄອບລາວຂອງຝຣັ່ງ
ກ. ຮູບການເພ່ອຄອບຄອງລາວ
- ການສໍາຫວດ : ໂຄງການສໍາຫວດແມ່ນີ້ໍາຂອງ ຄສ 1861
Henrimouhot
- ການດງດູດໃຈຄນ : Auguste Pavie ຄສ 1886
- ການທະຫານ
ຂ. ການຈັດການປກຄອງລາວ
ການປກຄອງ ຄສ 1893 -1895
ການປກຄອງ ຄສ 1895 -1899
ການປກຄອງ ຄສ 1899 -1941

72.  ການປກຄອງ ຄສ 1893 -1895
- ຮູບການປກຄອງ: ຮັກສາຮູບການເດມ ດີ້ວຍການ ” ເອາໃຈສັກດ
ນາລາວ ”
- ຜີູ້ສໍາເລັດລາຊະການ : ໂອກຸສ ປາວ
 ການປກຄອງ ຄສ 1895 -1899
- ຮູບການປກຄອງ: ແບ່ງລາວອອກເປັນ 2 ເຂດ:
ເຂດເໜອ : ປກຄອງແບບອາລັກ ຂາ ມຫວງພຣະບາງເປັນສູນກາງ
ເຂດໃຕີ້ : ປກຄອງແບບເມອງຂີ້ນໂດຍກງ ມສູນກາງ ຢູ່ເມອງໂຂງ
- ຜີູ້ສໍາເລັດລາຊະການ : ບູນໂລສ
 ການປກຄອງ ຄສ 1899 -1941
- ຮູບການປກຄອງ: ເມອງຂີ້ນໂດຍກງ “ ແຄວີ້ນທ 5 ໃນສະຫະພັນ
ອນດູຈນຝຣັ່ງ ”
- ຜີູ້ສໍາເລັດລາຊະການ : ໂປນດູແມ

73. ແຜນທ່ສະແດງ
ຂອບເຂດ ຊາຍແດນ ຂອງ
ສະຫະພັນອນດູຈນ ຝຣັ່ງ
ປະເທດລາວ ເຂີ້າເປັນສະຫະພັນ
ອນດູຈນຝຣັ່ງ “ ແຄວີ້ນທ5 ” ວັນ
ທ 19 ສງຫາ ຄສ 1899.
ນະຄອນຫວງ: ວຽງຈັນ
ລະບບການປກຄອງ : ສູນກາງ
ແລະ ທີ້ອງຖ່ນ.

74. ງ. ການກໍານດເສັີ້ນຊາຍແດນ
ທດເໜອ:
ຫັງສງຄາມຈນກັບຍ່ປຸ່ນສີ້ນສຸດລງ ຝຣັ່ງກັບຈນໄດີ້ເຊັນສັນຍາກໍານດ
ຊາຍແດນລາວ - ຈນ ນໍາກັນ 1895.
ຜນສັນຍາ: ລາວເສຍເຂດສບສອງປັນນາ ໂດຍສະເພາະ ເຂດຊຽງຮຸ່ງ
ມາຮອດປັດຈຸບັນ.
ທດໃຕີ້:
ຝຣັ່ງຕັດແບ່ງດນແດນດີ້ານນີ້ຕາມໃຈຊອບໄປຂີ້ນກັບ ກໍາປູເຈຍ ແລະ
ອານາມ
ຜນການຕັດແບ່ງ: ລາວສູນເສຍເຂດຊຽງແຕງ,ແສນປາງ ແລະເວນໄຊ
ໃຫີ້ກັບກໍາປູເຈຍ ແລະ ເສຍຢາລາຍ,ກອນຕູມ ໃຫີ້ວຽດນາມ ມາຮອດປັດຈຸບັນ.

75. ທດ ຕາເວັນຕກ:
- ວັນທ 3 ຕຸລາ 1893 F ກັບ ສະຫຍາມ ກໍານດນໍີ້າຂອງເປັນເສັີ້ນຊາຍແດນ.
- ວັນທ 13 ກຸມພາ 1904 ສະຫຍາມ ຍກ ແຂວງໄຊຍະບູລ ແລະ ຈໍາປາສັກ
ໃຫີ້ຝຣັ່ງ. ຄສ 1907 F ກັບ ສະຫຍາມ ຕກລງແບ່ງປັນເຂດຊາຍແດນຕາເວັນຕກ
ຜົນສັນຍາ: ລາວຕູ້ອງເສຍດິນແດນຝັ່ງຂວາເກືອບໝົດ ແລະ ເປັນສັນຍາທ່
ຄົນລາວຕູ້ອງຍຶດຖືປະຕິບັດມາຮອດປັດຈຸບັນນູ້.
ຕາເວັນຕົກສຽງເໜືອ
ວັນທ 20 ເມສາ 1904 F ກັບ Eng ເຈລະຈາກໍານດຊາຍແດນລາວ -
ພະມີ້າ ໂດຍເອາຄອງນໍີ້າເລກແມ່ນໍີ້າຂອງເປັນສາຍແດນ.
ຜົນສັນຍາ: ລາວເສຍຊຽງຕຸງ,ທ່າເດື່ອ,ທົ່ງຂູ້ເຫັກ,ລັດຊານ,ເມືອງຍອງ….
ມາຮອດປັດຈຸບັນ.
ທດ ຕາເວັນອອກ:
ຝຣັ່ງຕັດແບ່ງດນແດນດີ້ານນີ້ຕາມໃຈຊອບໄປຂີ້ນກັບຕງແກັງ ວຽດນາມ
ຜນການຕັດແບ່ງ: ລາວສູນເສຍເຂດສບໂມີ້,ເມອງແສນ,ກະຢາ, ກອນກວາງ, ຫີ້າ,ໄລ່
ແລະ ແຖງ ມາຮອດປັດຈຸບັນ.

76. ລີ້ານຊີ້າງ ກ່ອນປ ຄສ 1893 ລີ້ານຊີ້າງ ປ ຄສ 1893

77. ສະຫຸບ:
ການປກຄອງຂອງຝຣັ່ງໃນລາວ ແຕ່ປ ຄສ 1893 -1945 :
- ລາວເປັນເມອງຂີ້ນໂດຍກງຂອງຝຣັ່ງ
- ປະຊາຊນລາວຖກດຂ່ຂູດຮດ ຢ່າງໜັກໜ່ວງ
- ດນແດນຂອງປະເທດຖກຕັດແບ່ງ ແລະ ສູນເສຍ
ທັງໝດ ກາຍເປັນສາເຫດໃຫີ້ເກດຂະບວນການຕໍ່ສີູ້ ຂອງ
ປະຊາຊນລາວ ເພ່ອຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງຊາດ

78. 2.1 ຂະບວນຕໍ່ຕີ້ານຝຣັ່ງ ກ່ອນປ ຄສ 1945
- ຄສ 1901 – 1903 ຂະບວນພໍ່ກະດວດ
- ຄສ1901 – 1937 ຂະບວນອງແກີ້ວ
- ຄສ 1908 - 1922 ຂະບວນເຈີ້າຟ່າປາໄຈ
- ຄສ 1930 ຂະບວນການຕໍ່ສີູ້ໃຕີ້ການນໍາຂອງພັກຄອມມູນດອນດູຈນ
2.2 ຂະບວນຕໍ່ຕີ້ານຝຣັ່ງ ປ 1945
ການປະກາດເອກະລາດ ຄສ 1945
- ວັນທ 23 ສງຫາ 1945 ມວນຊນນະຄອນຫວງວຽງຈັນໂຮມຊຸມນຸມ
ສະແດງກໍາລັງຮຽກຮີ້ອງເອກະລາດ
- ວັນທ 10 ຕຸລາ ປະກາດສີ້າງຕັີ້ງລັດຖະບານລາວເທ່ອທໍາອດ
- ວັນທ 12 ຕຸລາ ປະກາດເອກະລາດເປັນທາງການ

79. 3.1 ການກັບມາຮຸກຮານລາວຄັີ້ງທ 2 ຝຣັ່ງ ຄສ 1945 – 1954
- ເດອນ ມນາ ຄສ 1946 ຝຣັ່ງກັບມາລາວຄັີ້ງທສອງ ບຽດຍດເຂີ້າລາວ
ໃນສາມດີ້ານ: ເໜອ , ກາງ ແລະ ໃຕີ້.
3.2 ຂະບວນການຕໍ່ຕີ້ານຝຣັ່ງ ຄສ 1946 – 1954
- ການເຄ່ອນໄຫວເພ່ອສີ້າງກໍາລັງ ແລະ ເຂດທ່ໝັີ້ນຕໍ່ຕີ້ານທ່ວປະເທດ
- ການສີ້າງຕັີ້ງກອງທັບລາວອດສະຫະ ຄສ 1949(20.1.1949)
- ການສີ້າງຕັີ້ງແນວໂຮມແຫ່ງຊາດ (13 ສງຫາ 1950 )
- ການສີ້າງຕັີ້ງລັດຖະບານລາວຕໍ່ຕີ້ານ (13 ສງຫາ 1950)
- ການຕໍ່ສີູ້ຕີ້ານຝຣັ່ງ ໂດຍສະເພາະ “ ແຜນການນາວາ ”
ຜນສຸດທີ້າຍ : ຝຣັ່ງຍອມຈໍານນ ຮັບຮີູ້ຄວາມເປັນເອກະລາດແຫ່ງຊາດຕາມສັນ
ຍາເຊແນວ ຄັີ້ງວັນທ 21 ກໍລະກດ 1954.

80. 4.1 ການແຊກແຊງລາວຂອງອະເມຣກາ
- ການຊ່ວຍເຫອທາງດີ້ານເສດຖະກດ
- ການສະນັບສະໜູນລັດຖະບານຝ່າຍລາຊະອານາຈັກ
- ການປາບປາມຂະບວນການຕໍ່ສີູ້ຂອງປະຊາຊນລາວ
- ການຂະຫຍາຍສງຄາມ

81. 4.2.1 ການຮວມລາວຄັີ້ງທ 1
ກ. ການຕໍ່ສີູ້ດີ້ານການເມອງ
- ການອອກຖະແຫງການໃຫີ້ປະຊາຊນຮ່ວມກັນຕີ້ານອະເມຣກາແລະລູກ
ມທ່ທໍາລາຍສັນຍາເຊແນວ 1954
- ທວງໃຫີ້ຝ່າຍລາຊະອານາຈັກຮ່ວມມກັບແນວລາວຢ່າງຈງໃຈ
- ຄສ 1957 ແນວລາວຮັກຊາດ ໄດີ້ຕກລງບາງບັນຫາເພ່ອໃຫີ້ສະພາບ
ການໂຍະຍານລງ
ຂ. ການຕໍ່ສີູ້ດີ້ານການທະຫານ
- ດໍາເນນການປກປັກຮັກສາ 2 ແຂວງເຕີ້າໂຮມ
- ປັດເຂ່ຍກໍາລັງສັດຕູອອກຈາກວງສູີ້ຮບ 5000 ກວ່າຄນ
ຜນ: 19 ພະຈກ 1957 ສີ້າງຕັີ້ງລັດຖະບານປະສມຄັີ້ງທ 1
4.2

82. ກ. ການຫັນທດຕໍ່ສີູ້ຂອງກໍາລັງປະຕວັດລາວ
- ຫັນການຕໍ່ສີູ້ການເມອງຖກກດໝາຍມາເປັນການຕໍ່ສີູ້ດີ້ວຍອາວຸດ
- ການຜ່າວງປດລີ້ອມຂອງກອງພັນທສອງ ແລະ ການແຫກຄຸກ
ຂອງຜີູ້ນໍາ
ຂ. ການປະຕບັດການຮວມລາວ
- ການເປດກວີ້າງແນວຮບຂອງກໍາລັງທະຫານປດປ່ອຍໃຫີ້ຈອດກັນ
ແຕ່ເໜອເຖງໃຕີ້
- ການເຮັດລັດຖະປະຫານໂຄ່ນລີ້ມລັດຖະບານວຽງຈັນ ຂອງກອງແລ 9
ສງຫາ 1960
- ການເຈລະຈາຜີູ້ແທນສາມຝ່າຍທ່ຫນເຫບ 3 ພດສະພາ 1961 ແລະ
ກອງປະຊຸມເຊ
ແນວກ່ຽວກັບລາວ 16 ມຖຸນາ 1961 ແລະ ກອງປະຊຸມ 3 ເຈີ້າ ທ່ຊຸຍຣກ.
ຜນການຕໍ່ສີູ້: ສີ້າງລັດຖະບານປະສມຄັີ້ງທ 2 ວັນທ 22 ມຖຸນາ 1962
4.2.2

83. ກ. ການຕໍ່ສີູ້ເພ່ອການຮວມລາວຄັີ້ງທສາມຂອງກໍາລັງປະຕວັດລາວ
- ການຕໍ່ສີູ້ຕີ້ານສງຄາມພເສດຂອງຈອນສັນ 1962-1969
- ການຕໍ່ສີູ້ຕີ້ານສງຄາມພເສດເພ່ມທະວຂອງນກສັນ 1969-1973
ຜນການຕໍ່ສີູ້:
- ກັນຍາ 1972 ຝ່າຍວຽງຈັນ ຍອມເຈລະຈາ, 21 ກຸມພາ 1973 ສັນຍາ
ປອງດອງຊາດແລະກໍານດຍຸຕສງຄາມ
- ວັນທ 5 ເມສາ 1974 ສີ້າງລັດຖະບານປະສມຄັີ້ງທ ສາມ ແລະ ຄະນະ
ມນຕປະສມການເມອງແຫ່ງຊາດ.

84. ການຍຶດອານາດ 23 ສິງຫາ 1975
ນາໃຊູ້ 3 ບາດຄູ້ອນຍຸດທະສາດ:
- ໃຊູ້ກາລັງມະຫາຊົນລຸກຮືູ້ຂຶູ້ນຍຶດອານາດ
- ການປະກາດແຍກຕົວຂອງທະຫານຝ່າຍຂວາຢູ່ເຂດຄຸູ້ມຄອງຂອງ
ລາຊະອານາຈ ັກ
- ໃຊູ້ກາລັງປະກອບອາວຸດປະຕິວັດໜູນໜບ

85. ລາວສະໄໝປັດຈຸບັນ
ພັກ ປ.ປ.ລາວ ໄດູ້​ກາ​ນ ົດ​ແນວ​ທາງພັດທະນາປະເທດ​
ໃນ​ໄລ​ຍະ​ໃໝ່ ຄື: ຕັດ​ສິນ​ໃຈ​ນາພາປະຊາຊົນລາວ
ສູ້າງປະ​ເທດ​ຊາດ​ຕາມ​ເສັູ້ນທາງ ກູ້າວ​ຂຶູ້ນ​ສູ່​ສັງ​ຄົມ​ນິ​
ຍົມ ໂດຍ​ບ່​ຜ່ານໄລ​ຍະ​ຂະ​ຫຍາຍ​ຕົວຂອງ​ທຶນ​ນິ​ຍົມ. ​​
ສອງ​ໜູ້າ​ທ່ ​ຍຸດ​ທະ​ສາດ​ ທ່ ຕູ້ອງ​ປະ​ຕິ​ບັດ​ໄປ​ພູ້ອມໆ​ກ ັນ ຄື:
“ ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ ແລະ ສູ້າງ​ສາ​ປະ​ເທດ​ຊາດ ”.

86. ວັນທ 13 ພະຈິກ 1986 ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຂອງພັກປະຊາຊົນປະຕິ
ວັດລາວ ໄດູ້ວາງນະ​ໂຍບາຍ​ການ​ພັດທະນາ​ປະ​ເທດ ສ.ປ.ປ.ລາວ ​
ແມ່ນ​ປະຕິບັດ​ຕາມ ແນວ​ທາງປ່ຽນ​ແປງໃໝ່ຢ່າງຮອບດູ້ານ ໃນນູ້ ໄດູ້
ເນັູ້ນໜັກເຖິງບັນຫາການປ່ຽນແປງດູ້ານຈິນຕະນາການ, ດັດແປງກົນ
ໄກຄຸູ້ມຄອງເສດຖະກິດ ແລະ ແບບແຜນວິທເຮັດວຽກ.
- ການປ່ຽນແປງໃໝ່ໄດູ້ນາມາຊຶ່ງການປ່ຽນທາງດູ້ານ
ເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ ຕະຫອດຮອດການພົວພັນສາກ ົນ ກ
ນ ັບມືູ້ນ ັບກວູ້າງຂວາງ.
- ຕະຫອດໄລຍະຜ່ານມາ ລັດຖະບານ ສ.ປ.ປ ລາວ ໄດູ້
ອອກແຮງ ແລະ ໄດູ້ມບົດບາດໃນການສູ້າງສັນຕິພາບ
ແລະ ຄວາມມສະຖຽນລະພາບໃນອາຊຕາເວັນອອກສຽງ
ໃຕູ້ ກຄືໃນໂລກ.