Αριστείδης Χατζής, “Τεντώστε τ’ αυτιά σας”, ΜΙΘΕϊκός Kόσμος, Χειμώνας 2010.

1. Τεντώστε τ’ αυτιά σας
του Αριστείδη Χατζή, ahatzis@phs.uoa.gr
Geraldine: I couldn’t allow a man to touch me
while I was unclothed.
Prentice: I shall wear rubber gloves.
- Joe Orton, “What the Butler Saw” (1967)
Ε, τώρα πια είναι αργά... Αν
διαβάζεις αυτή την εφημερίδα, μάλλον
δεν έπεσε τυχαία στα χέρια σου. Είσαι
κατά πάσα πιθανότητα από αυτούς που
θα προσπαθούν για μια ζωή μάταια να
εξηγήσουνστουςγονείςτουςτισπουδάζουν,
στους φίλους τους τι σημαίνει το κάθε
γράμμα στο «Μ.Ι.Θ.Ε.» (στα μισά χάνεις τη
μπάλα) και στους υποψήφιους εργοδότες
τους τι είναι αυτό, τρώγεται;
Μην απελπίζεσαι, οι γονείς μου
ακόμα δεν το έχουν μάθει. Λένε Νομική και
ξεμπερδεύουν.
Ε, ναι. Είναι αργά τώρα. Όταν σου
έλεγε η μαμά σου να διαβάζεις περισσότερο
στις πανελλήνιες είχε δίκιο. Και είδες
τώρα τι έπαθες. Tα πράγματα είναι πολύ
χειρότερα απ’ όσο φανταζόσουνα.
Αλλά μην ακούς τις φήμες
για δύσκολα μαθήματα, απαιτητικούς
καθηγητές, δυσκολία να βρεις πτυχιακή,
απαραίτητη γνώση της αγγλικής. Όλα
αυτά ξεπερνιούνται. Το χειρότερο είναι
ότι μπήκες σε ένα τμήμα που θα πρέπει να
μάθεις να σκέφτεσαι.
Μα στα άλλα τμήματα δεν
σκέφτεσαι; Φυσικά! Αν δεν σκεφτείς και
λίγο στο πανεπιστήμιο, πότε θα σκεφτείς;
Παντού χρειάζεται λίγη σκέψη, αλλά στο
ΜΙΘΕ είναι το αντικείμενό μας. Αν δεν
μάθεις να σκέφτεσαι, θα παρεξηγηθούμε!
Εγώ όμως έχω μάθει να σκέφτομαι.
Έγραφα άριστα στην έκθεση! Με
συγχωρείς, αλλά κόπηκες! Μηδένισε το
κοντέρ. Θα τα ξαναμάθεις όλα από την
αρχή, αλλά πρώτα θα πρέπει να σβήσεις
(wipe out – τα αγγλικά που λέγαμε) όλη
αυτή την κονσερβαρισμένη γνώση που σου
έμαθαν στα φροντιστήρια που δεν είναι
τίποτε άλλο από ένα μίγμα κοινοτοπιών,
αμπελοφιλοσοφίας, πολυλογίας και
ασυναρτησίας.
Και πώς μαθαίνει κανείς να
σκέφτεται; Καταρχήν τεντώνει τ’ αυτιά
του. Καταγράφει όλους τους ήχους.
Κυνηγά όλους τους ήχους. Μετά αρχίζει
να ξεχωρίζει τις σκιές και, όταν δεν τον
βλέπει κανείς, βγαίνει από την σπηλιά. Θα
χρειαστεί γυαλιά ηλίου στην αρχή, αλλά
μετά θα πρέπει οπωσδήποτε να τα βγάλει.
Α ναι! Θα πρέπει να ξαναμπεί στη σπηλιά.
Γι’ αυτό δεν πρέπει να χάσει ποτέ από τα
μάτια του την είσοδο. (Αν δεν κατάλαβες τι
σχέση έχει η σπηλιά, μην ανησυχείς, θα τη
μάθεις σύντομα - είναι SOS).
Μα εγώ ήμουν της θεωρητικής
κατεύθυνσης! Κανείς δεν είναι τέλειος.
Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι τώρα πρέπει
να κατεβάσεις τα ρολά και να κάνεις
τάματα για να περάσεις όσα μαθήματα
είχες κάποτε την αφέλεια να πιστεύεις ότι
δεν θα ξανασυναντήσεις ποτέ. Δεν υπάρχει
τίποτα που είναι δύσκολο, δεν υπάρχει
τίποτε που δεν είναι ενδιαφέρον. Υπάρχει
μόνο αυτό που έχεις εγκαταλείψει.
Έχει πολύ ακόμα μπαρμπα-
Στρουμφ; Κουράστηκα!!! Όπως το δει
κανείς. Αν είχες γεννηθεί μερικούς αιώνες
νωρίτερα, θα είχες πολύ λιγότερα να μάθεις
και ακόμα λιγότερα θα μπορούσες ή θα
σου επέτρεπαν να σκεφτείς. Από την άλλη,
όμως, δεν θα είχες Facebook.
Μα όλα όσα μου μαθαίνουν είναι
σωστά; Γιατί δεν μπορώ να αμφισβητήσω
την Επιστήμη; Εάν πρόκειται να
αμφισβητήσεις τον νόμο του Murphy,
δεν νομίζω να υπάρχει πρόβλημα. Εάν
σκέφτεσαι να αμφισβητήσεις τον νόμο της
βαρύτητας, ετοιμάσου να παραλάβεις το
Νόμπελ. Εάν πρόκειται να αμφισβητήσεις
την Εξέλιξη, ξέρω μια ομάδα rednecks στη
Μοντάνα που ψάχνει για ακόμα ένα μέλος
πριν την απαγάγουν για τρίτη φορά οι
εξωγήινοι. Θα πρέπει βέβαια να χειρίζεσαι
καλά το Καλάσνικοφ. Ρώτα, ρώτα, ρώτα,
αλλά πριν ρωτήσεις, σκότωσε τους μικρούς
Λιακόπουλους μέσα σου.
Δεν μπορώ να ακούω όμως τις
βλακείες του καθενός. Υπάρχουν απόψεις,
θεωρίες, ιδέες που με εκνευρίζουν, με
αρρωσταίνουν, με χαλάνε. Χαλάρωσε λίγο.
Είσαι φοιτητής το 2009, όχι γυμνασιάρχης
το 1959. Έχεις ακούσει για κάτι που λέγεται
ανοχή; Η ανοχή είναι καλή, όχι μόνο γιατί
πρέπει να σέβεσαι τον άλλον (ακόμα κι αν
είναι παοκτζής!), αλλά γιατί από την ανοχή
ο βασικά κερδισμένος είσαι εσύ. Τι είπαμε;
Έχεις τεντώσει τα αυτιά σου και ακούς.
Από όλους έχεις να μάθεις κάτι, από όλους
μπορεί να ακούσεις κάτι ενδιαφέρον, από
όλους είναι πιθανό να βρεθεί αυτό που εσύ
ψάχνεις. Δεν υπάρχει τίποτα πιο θλιβερό
από το να βλέπω φοιτητές να ενοχλούνται
με κάτι που λέει ένας συνομιλητής τους
(συμφοιτητής τους ή εγώ). Όταν κάτι δεν
το αντέχεις, σου φαίνεται ενοχλητικό,
βλάσφημο, ανήκουστο, τότε θα πρέπει να
τεντώσεις ακόμα πιο πολύ τ’ αυτιά σου,
να μην χάσεις τίποτα. Το να κλείνεις τα
μάτια ή να βουλώνεις τ’ αυτιά σε ό,τι δεν
σου αρέσει δεν είναι καν επιλογή. Είναι
απρόσφορη απόπειρα, δηλαδή η απόπειρα
των ηλιθίων.
Και θα πρέπει και να γράφω
συνέχεια...Δενσεέβαλαννασκάβεις.Γράψε
όσο πιο πολλές εργασίες μπορείς. Είναι
δικά σου κείμενα (ελπίζω), θα τα βάλεις
στο CV και, όπως λέει και ο Ορχάν Παμούκ,
«τίποτα δεν είναι τόσο καταπληκτικό όσο
η ζωή. Εκτός από το γράψιμο. Εκτός από
το γράψιμο. Ναι, βέβαια, εκτός από το
γράψιμο, τη μόνη παρηγοριά».
Και μετά; Μετά δεν θα μπορείς
να γυρίσεις πίσω. Γιατί θα είσαι άλλος
άνθρωπος.
* Οι απόψεις αυτές είναι προσωπικές. Δεν
εκφράζουν απαραίτητα το Τμήμα, τους
συναδέλφους ή τους γονείς μου.