XBRL Interoperability Standart Business Reporting Integrated Financial Management Information System Financial Reporting Supply Chain

1. Elektronik Raporlama
XBRL & Standart İşletme Raporlaması

2. Sunum Planı - 1
2
 Muhasebe Bilgi Sistemi
 Temel Amaç: Birlikte İşlerlik
 XBRL
 Standart İşletme Raporlaması (SBR:Standart Business Reporting)
 SBR Örnekleri (Hollanda, Avusturalya)

3. Sunum Planı - 2
3
 Ülkemizde XBRL
 Elektronik Defter
 TFRS Taksonomisi
 Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Projesi
 Ödeme Emri Belgesi
 Muhasebe İşlem Fişi
 Tahakkuk Belgesi
 Soru & Cevap

4. Muhasebe Bilgi Sistemi4

5. Muhasebe Bilgi Sistemi
5
İş süreçlerinden muhasebe verisini elde eden, muhasebe verisini uygun kayıtlarla
kaydeden, detaylı muhasebe verilerini sınıflandırmak, özetlemek ve birleştirme yolu
ile işleyen ve özet muhasebe verileri iç ve dış kullanıcılara raporlayan süreçler,
prosedürler ve sistemlerden meydana gelir.

6. Muhasebe Bilgi Sistemi
6
 Muhasebe bilgi sistemi;
 Operasyonel veya stratejik karar verme süreçlerinde kullanmak üzere işletme
yönetimine,
 Ortaklar, kreditörler, çalışanlar veya ilgili diğer kişi ve kuruluşlara ve
 Vergi idareleri gibi düzenleyici otoritelere
ihtiyaç duydukları bilginin doğru ve zamanında sunulması amacına hizmet eder.

7. Muhasebe Bilgi Sistemi - Genel
7
James A. Hall, “Accounting Information Systems,” (2011):11

8. Temel Amaç: Birlikte İşlerlik8

9. Birlikte İşlerlik (Interoperability)- Tanım
9
 Bir sistemin ya da sürecin, ortak standartlar çerçevesinde bir diğer sistemin ya da
sürecin bilgisini ve/veya işlevlerini kullanabilme yeteneğidir.
 Bilgi alış verişinde bulunan iki veya daha fazla sistemden, bilgiyi alan sistemin
herhangi başka bir müdahaleye gerek kalmadan veriyi işleyebilmesidir.
 Birlikte işleyen sistemlerden alıcı sistemin, gönderici sistemden aldığı veri ya da
servis isteğini herhangi bir kullanıcı müdahalesi olmaksızın alıp işleyebilmesi
beklenir.

10. Birlikte İşlerlik Modeli
10
European Commission, “New European Interoperability Framework” (2017):22

11. • Genel Açıklamalar
• XML & XBRL
XBRL11

12. XBRL
12
 Açılımı: Genişletilebilir İşletme Raporlama Dili – The Business Reporting Standard
 İşletme bilgilerinin elektronik değişimini sağlamak amacı ile oluşturulmuş XML
tabanlı evrensel bir standarttır.
 Kullanımı lisans gerektirmemektedir.
 Finansal veri alışverişine ilişkin süreçlerde birlikte işlerliğin (interoperability)
sağlanması açısından oldukça önemli rol oynamaktadır.
 İhtiyaçlara göre özelleştirilebilir veya genişletilebilir.

13. XML ve XBRL
13
 XML (eXtensible Markup Language), metinlerin makine ve sistem bağımsız bir
şekilde elektronik form olarak saklanması ve işlenmesi için kullanılmaktadır.
 Kurumlar arası birlikte işlerlik açısından anahtar teknoloji olarak
nitelendirilmektedir.
 1998 yılında W3C (World Wide Web Consortium) tavsiyesi haline gelmiştir.
 XBRL, XML teknolojileri çerçevesinde standart oluşturma girişimlerinden sadece
bir tanesidir. (UBL, ebXML, HR-XML, ISO 20022 ......)

14. Temel XBRL Kavramları
14
Örnek Dokümanlar
Bilanço
Gelir Tablosu
Büyük Defter
Hisse Başı
Kazanç
Diğer
Taksonomiler
US-GAAP
IFRS
GL
COREP
FINREP
Diğer
Spesifikasyon
XBRL 2.1 Spesifikasyonu
…..

15. Taksonomi
 Veri elemanlarının etiketleri,
özellikleri ve diğer elemanlar ile olan
ilişkileri gibi tanımların (doküman
içeriklerinin) yapıldığı dosyalardır.
 Değişik raporlama ihtiyacı için
değişik taksonomilere ihtiyaç
duyulmaktadır.
 Düzenleyici otorite, belirli
endüstriler veya şirketler gibi bir çok
organizasyon tarafından
tanımlanabilir.
15
http://www.ifrs.org/XBRL/Resources/Fundamentals.htm

16. XBRL Taksonomileri
16
 XBRL Taksonomileri iki temel gruba ayrılmaktadır.
 XBRL-FR (Financial Reporting-Finansal Raporlama)
 XBRL-GL (Global Ledger-Büyük Defter-XII tarafından geliştiriliyor)

17. Raporlama - XBRL Öncesi
17

18. XBRL Raporlama
18

19. XBRL ve İşletme Raporlaması Tedarik Zinciri
19
http://www.xbrl.org/Business/Regulators/FFIEC-White-Paper-31Jan06.pdf

20. Standart İşletme Raporlaması20

21. Standart İşletme Raporlaması - Genel
21
 Temel nedenler
 Düzenlemeler arasında yetersiz koordinasyon
 Aynı bilginin birden fazla raporlanması
 Farklı veri formatlarının kullanılması
 ….
Finansal verilerin, işletmeler tarafından devlete raporlanması, tüm ülkelerdeki işletmeler için
önemli bir maliyet yükünü de beraberinde getirmektedir.
Konu ile ilgili yapılan bazı araştırmalar, söz konusu yükün GSYİH’nın % 2,5 civarında olduğunu
tahmin etmektedir.

22. Standart İşletme Raporlaması - Genel
22
 İşletmeler üzerindeki raporlama yükünü azaltmak amacı ile yürütülen projeleri
ifade etmek için kullanılıyor.
 Temel hedef: İşletmeler ile devlet arasındaki raporlama süreçlerinde işletmeyi
odak haline getirmek
 Ulusal taksonomi, uygulamanın en önemli unsurunu oluşturur.

23. Standart İşletme Raporlaması – Genel Görünüm
23

24. Hollanda (sbr-nl.nl)
24

25. Avusturalya (sbr.gov.au)
25

26. • Elektronik Defter Uygulaması
• TFRS 2019 Taksonomisi
• Bütünleşik Kamu Mali Yönetim Bilişim Sistemi Projesi
Ülkemizde XBRL Kullanımı26

27. Elektronik Defter Uygulaması
27
 Gerçek ve tüzel kişi mükelleflerin elektronik defter (yevmiye ve büyük defter)
oluşturabilmeleri amacı ile getirilen uygulamanın adı.
 13 Aralık 2011 Tarih ve 28141 Sayılı Resmi Gazete’de Maliye Bakanlığı ve Gümrük ve
Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan tebliğ ile uygulamaya konuldu.
 Yevmiye ve büyük defter için elektronik defter formatı olarak XBRL-GL
(eXtensible Business Reporting Language-Global Ledger) taxonomisi esas alındı.
 XBRL’in ülkemizde uygulanması ile ilgili, kamu otoritesi tarafından yapılmış genel
nitelikli ilk düzenlemedir.

28. Örnek Büyük Defter

29. Örnek Büyük Defter
YapısalDosyaFormatı

30. TFRS Taksonomisi
30
 IFRS taksonomisi esas alınarak
geliştiriliyor.
 2016 yılında TMS Taksonomisi, 2019
yılında ise TFRS taksonomisi adı ile
yayımlandı.
 Kamuyu Aydınlatma Projesinde
(KAP) finansal tablolar, TFRS
taksonomisine uygun olarak ilan
ediliyor.

31. Bütünleşik Kamu Mali Yönetim B.S. Projesi *
 Kamu mali yönetimimiz ile ilgili
fonksiyonel süreçleri destekleyen
bilişim sistemlerinin daha entegre
bir altyapıya kavuşturulması amacı
ile yürütülüyor.
 Devlet muhasebesinde kullanılan
bazı belgelerin elektronik formatları
XBRL ile tanımlandı.
31
Makro
Ekonomik
Planlama
Bütçe Hazırlık Bütçe Uygulama
Muhasebe ve
Mali Raporlama
Nakit Yönetimi Borç Yönetimi
Gelir Yönetimi Varlık Yönetimi Diğer
* 5018 sayılı Kanun Ek Madde 4 ve 2017/7 Sayılı Başbakanlık Genelgesi

32. Yeni Ödeme Emri Belgesi

33. Yeni Ödeme Emri Belgesi

34. Yeni Muhasebe İşlem Fişi

35. Yeni Muhasebe İşlem Fişi

36. Tahakkuk Belgesi

37. 37
SBR-TR

38. Arif YILDIRIM
arif.yildirim.24@gmail.com
Soru & Cevap38