Prezentacja przygotowana przez Pawła Lempartego

1. SUOMI

2. Hymn: Maamme (Nasz Kraju)
Słowa: Johan Runeberg (1846)
Muzyka: Fredrik Pacius (1848)

4. Widok z satelity
Podział administracyjny 
(19 regionów,
320 gmin)

5. ZNAKI ROZPOZNAWCZE FINLANDII:
 Nokia
 sauna
 skoki narciarskie
 opiekuńczy system socjalny
 wyśmienita edukacja
 społeczna równość
 zaawansowanie technologiczne

6. GEOGRAFIA
 Powierzchnia: 338 tys. km2
 w tym 33,6 tys km2 wody
śródlądowe
 Długość granic: z Rosją 1313
km, z Norwegią 729 km, ze
Szwecją 586 km
 Długość wybrzeża 1250 km
(bez wysp)
 Najwyższy punkt: Haltiatunturi
1328 m n.p.m.
 Liczba jezior: 187 tys., z tego
55 tys. ma powyżej 200 m
szerokości
 Największe jezioro: Saimaa –
1377 km2

7. GEOGRAFIA
 Czas w Finlandii jest
późniejszy o 1 godzinę
 Powierzchnia lasów:
70%
 Bagna i torfowiska:
20%
 W Laponii występuje
zjawisko nocy polarnej,
która na krańcach
północnych trwa 51 dni

8. KLIMAT
 Część południowa jest w strefie klimatu
umiarkowanego chłodnego przejściowego,
Laponia to klimat okołobiegunowy polarny
 Średnia temperatura lipca na południu wynosi
ok. 17 oC,
 Maksymalna temperatura zanotowana w
Finlandii to 37,2 oC (Liperi k. Joensuu w 1914r)
 Na południu jest średnio 20-25 dni w roku z
temperaturą powyżej 25 oC
 Roczna suma opadów jest podobna do polskiej,
maksimum opadów przypada na sierpień

10. PRZYRODA
 Największy skarb i główna atrakcja Finlandii. Tysiące
jezior, lasy, a na północy tundra i to wszystko jeszcze
naprawdę dzikie, mało tknięte ręką człowieka.
 Na południu większość lasów jest własnością
prywatną, i kultywowana jest głównie na potrzeby
przemysłu drzewnego.
 Przyroda jest dobrem wspólnym, co znaczy że każdy
ma wstęp wszędzie, bez względu na to, do kogo należy
dany teren. Wszędzie można tez zbierać owoce leśne,
jagody, borówki, maliny czy grzyby.

11. Wycieczki piesze
 Bardzo dobrze oznakowane i przygotowane trasy
piesze (nawet w deszczowe lato niekoniecznie
będziemy brodzić po kostki w błocie).
 Drewniane chaty, gdzie można za darmo przenocować.
(z drewnem na opał do ogrzania domku czy też
rozpalenia ogniska na zewnątrz).

15. Liczba ludności: 5 400 tys.
Gęstość zaludnienia: 16 os./km2
Średnia długość życia: K 82 lata, M 75 lat
Współczynnik feminizacji wynosi 105
Zatrudnienie: 71% usługi, 26% przemysł

18. Ok. 80% Finów należy do jakiegoś Kościoła,
najwięcej zwolenników ma luteranizm – 76%,
prawie 2% osób to zielonoświątkowcy, a 1%
wyznaje prawosławie,
tylko 2% luteran chodzi do kościoła co tydzień,
10% raz na miesiąc, reszta od święta
20% osób nie deklaruje żadnego wyznania
Religia jest tu sprawą prywatną, o której się
raczej nie rozmawia i jej nie eksponuje.

19. NAJWIĘKSZE MIASTA
 Helsinki - 580 tys.
 Espoo – 242 tys.
 Tampere – 210 tys.
 Vantaa – 196 tys.
 Turku – 175 tys.
 Joensuu – 73 tys.
(+ ok. 12 tys.
studentów)

20. Współrzędne: 62 36’N 29 46’E
Stolica regionu Północna Karelia
Ludność: 73 tys.
Położone na rzeką Pielisjoki oraz nad jeziorem Pyhaselka
(pow. 361 km2)
Założone w 1848 r przez cara Mikołaja I Romanowa
Podstawą rozwoju był handel i przemysł drzewny
Miasto zostało nazwane „Leśną Stolicą Europy”

27. JĘZYKI
 fiński (93% mieszkańców)
 szwedzki (5%)
 lapoński
 rosyjski
 estoński
 90% Finów posługuje się j. angielskim

28. JĘZYKI
Język fiński należy do podgrupy języków uralskich
razem z estońskim i węgierskim, które jako
nieliczne nie są językami indoeuropejskimi na
naszym kontynencie.
Jest to język aglutynacyjny, polegający na
stosowaniu rożnego rodzaju afiksów określających
funkcję składniową wyrazu w zdaniu. Np.:
sana (słowo)
sanassa (w słowie)
sanassani (w moim słowie)
sanassanikin (też w moim słowie)

29. PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA FIŃSKIEGO
 Dzień dobry (rano / w ciągu dnia / wieczorem) -
Hyvää huomenta / Hyvää päivää / Hyvää yötä
 Do widzenia - Näkemiin
 Proszę - Pyydän
 Dziękuję - Kiitos
 Przepraszam - Anteeksi
 Gdzie jest...? - Missä on...?
 Tak - Kyllä
 Nie - Ei
 Nie rozumiem - En ymmärrä

30. WŁADZE
 W Finlandii obowiązuje
system parlamentarno-
gabinetowy (od 2000r)
 Prezydent: Sauli Niinisto
(od marca 2012) –
wcześniej przewodniczący
parlamentu, minister i
wicepremier, prezes
Fińskiego Związku Piłki
Nożnej, z wykształcenia
prawnik

31. WŁADZE
 Premier: Alexander Stubb (od
czerwca 2014) – wcześniej
minister finansów,
eurodeputowany, doradca
przewodniczącego KE,
studiował nauki polityczne w
USA, kulturę i j. francuski na
Sorbonie, a następnie uzyskał
tytuł doktora ekonomii
 Parlament (Eduskunta) –
wybierany co 4 lata w wyborach
powszechnych, liczy 200 osób

32. Znani Finowie:
 Janne Ahonen – skoczek narciarski
 Matti Hautamäki – skoczek narciarski
 Matti Nykänen – skoczek narciarski
 Mika Häkkinen – kierowca Formuły 1
 Kimi Räikkönen - kierowca Formuły 1
 Linus Torvalds – twórca systemu operacyjnego Linux
 Jean Sibelius – kompozytor
 Carl Gustaf Emil Mannerheim – dowódca wojskowy w
czasie I i II wojny światowej, prezydent (1944-1946)
ZESPOŁY MUZYCZNE:
 The Rasmus, Apocalyptica, Nightwish

33. Park Narodowy Linnansaari na wodach Haukivesi, części
jeziora Saimaa. Obejmuje on wody jeziora wraz z
archipelagiem wielu wysp i wysepek rozrzuconych
nieregularnie na wodzie.
Zamek w Savonlinnie - Olavinlinna jeden z najlepiej
zachowanych zamków średniowiecznych w Europie Północnej
W Krainie Wielkich Jezior i w okolicy Savonlinny nie wolno
pominąć Kerimäki, - największy na świecie, barwnie
malowany drewniany kościół luterański.

45. - W IX w. plemiona Suomi, Hame i Karelów tworzą związki
przedpaństwowe
- 1249 r. po wyprawie krzyżowej szwedzkiego hrabiego Birgera Finlandia
traci niepodległość
- 1323 r. podział Finlandii między Szwecję i Nowogród
- 1617 r. Szwecja zajęła cały teren Finlandii oraz Karelię
- 1809 r. Szwecja przegrała z carem wojnę o Finlandię, która na 110 lat
trafiła pod rosyjskie panowanie
- 1812 r. nową stolicą zostają Helsinki,
Podczas okupacji rosyjskiej: po raz pierwszy opublikowano „Kalevalę”,
wykonano publiczne hymn narodowy „Maamme”, wprowadzono zamiast
rubli fińskie marki, powstało wiele fabryk papierniczych i meblarskich, car
Aleksander II zrównał język fiński ze szwedzkim.

46. - 1917 r. Finlandia ogłasza niepodległość
- 1944 r. wojska sowieckie wkroczyły do Finlandii ale dzięki
zręcznej dyplomacji podpisano zawieszenie broni. Finowie
utracili jednak Karelię i Petsamo, musieli również płacić
odszkodowania wojenne.
- 1952 r. Igrzyska Olimpijskie w Helsinkach
- 1991 – 93 głęboki kryzys gospodarczy po upadku ZSRR
- 1995 r. przystąpienie Finlandii do Unii Europejskiej
- 2002 r. przyjęcie waluty euro
- Finlandia nie jest członkiem NATO

47. FINOWIE I ICH OBYCZAJE
RÓWNOŚĆ PŁCI
Finlandia była pierwszym krajem, który
zagwarantował kobietom prawo do głosowania
(1906). Rok później 9% składu parlamentu stanowiły
kobiety. Obecnie jest ich około jednej trzeciej.
Protekcjonalne traktowanie kobiet jest bardzo
źle widziane. Zwyczajowe powitanie składa się z
uścisku dłoni i bezpośredniego spojrzenia w oczy,
bardzo rzadko z całowania i przytulania.

48. Etykieta i zwyczaje
 Generalnie, Finowie są małomówni, co znaczy, ze
odzywają się dopiero gdy naprawdę maja coś do
powiedzenia.
 Nie zdziwcie się tez, jeśli wchodząca do pokoju osoba
nie wypowie żadnego słowa powitania.
 Odwiedzając kogoś w domu, pamiętajcie aby zdjąć
buty.
 Odnośnie odwiedzin w domu, spontaniczne wizyty są
tu raczej rzadko praktykowane, przeważnie najpierw
należy zadzwonić i umówić się.
 Jeśli ktoś jest przyzwyczajony do polskiego zwyczaju
pozdrawiania się na szlakach turystycznych to tu może
mu go brakować – ludzie mijają sie bez słowa.

49. Etykieta i zwyczaje
 Dla Finów bardzo ważne są mocne, oparte na zaufaniu i
uczciwości, stosunki międzyludzkie.
 Większość Finów zawsze szczerze mówi to co myśli, co
obcokrajowcom może wydać się czasem nieuprzejme.
 Finowie znani są też ze swego zdroworozsądkowego
sposobu myślenia, a ich zdolność do chłodnego
spojrzenia na sprawy sprawia, że znani są jako doskonali
negocjatorzy. Dowodem może być laureat pokojowej
nagrody Nobla - Martti Ahtisaari.
 Finlandia to jeden z najuczciwszych i najmniej
skorumpowanych krajów na świecie. Prawo jest tu
święte, choć zdarzają się oczywiście wyjątki, jak
wszędzie.

50. Etykieta i zwyczaje
 Na południu i zachodzie kraju mieszka mniejszość
szwedzka, która oprócz odmienności językowej,
zachowuje też odrębność kulturową. Generalnie
uważa się, że szwedzcy Finowie są bogatsi i lepiej
sytuowani niż fińscy Finowie.
 Finowie określają siebie za pomocą trzech „s” i
wymieniają jednym tchem: sauna, Sibellius i sisu. To
„sisu” to cecha narodowa, która pozwoliła im
przetrwać pokolenia w trudnych warunkach
przyrodniczych i politycznych. Na sisu składa się:
determinacja, wytrwałość, upór, ogromna siła woli.
Taki układ cech wywołuje pewien dystans i sprzyja
niezależności.

51. FINOWIE I ICH OBYCZAJE
ALKOHOL
Stereotyp o łagodnym, dbającym o zdrowie,
zapewniającym bezpieczeństwo obywatelu Finlandii nie
zawsze się sprawdza. W rzeczywistości Finowie sporo piją, a
jak wypiją, to się awanturują.
Alkohol w kraju reniferów jest drogi, stąd co weekend
odbywają się masowe wycieczki po zaopatrzenie do Tallina.
Należy pamiętać, że w zwykłych sklepach kupimy alkohol tylko
do 4,5% i to tylko do godziny 21. Po wysoko procentowe
trunki należy udać się do sklepu monopolowego
kontrolowanego przez państwo (Alko) (otwarte w tygodniu do
20.00, w sobotę do 18.00, a w niedzielę – zamknięte).

52. FINOWIE I ICH OBYCZAJE
OPIEKA SPOŁECZNA
System opieki społecznej należy do najbardziej
rozwiniętych na świecie. Bezdomni, bezrobotni,
mieszkający z dala od miasta oraz matki samotnie
wychowujące dzieci żyją jak pączek w maśle. Niestety
skutkuje to największym w Europie odsetkiem
rozwodów - tak kończy się aż 50 procent małżeństw.

53. FINOWIE I ICH OBYCZAJE
FORMALNE SPOTKANIA
Dla Finów istotne są naukowe i zawodowe
tytuły, których należy używać w formalnych
okolicznościach.
Ważne jest również zwracanie się wówczas do
rozmówców w drugiej osobie liczby mnogiej.
Mówienie sobie po imieniu jest postrzegane za
przejaw dużej bliskości.

54. KULTURA

56. SAUNA
Kto chce zasmakować prawdziwej Finlandii
powinien choć raz trochę się spocić. Najlepiej w takiej
prawdziwej saunie, z piecem, w którym pali się
drewnem, z brzozowymi gałązkami do okładania ciała, a
jezioro, w którym można się ochłodzić jest tuż pod
drzwiami.
Prawie każdy Fin ma taką saunę, tuż obok
tradycyjnego małego domku w lesie (mökki). Sauna to
nie tylko fizyczne, ale także duchowe oczyszczenie,
dlatego jest to tez obowiązkowy rytuał wigilijny.

57. LITERATURA
 Przez wieki była pod wpływem kulturowym Szwecji
(po Szwedzku napisano nawet hymn)
 Do XVII w. cała literatura była ściśle religijna
 Moment zwrotny to „Kalevala” uznawana za epos
narodowy, opublikowana w 1835r. Jest to zbiór starych
pieśni (tzw. run) i legend opracowanych przez Eliasa
Lonnrota. Poemat obejmuje okres od stworzenia świata
do średniowiecza i składa się z różnych wątków,
dziejących się w świecie baśniowym i realnym. Opisuje
on życie i czyny ludowego bohatera Väinämöinena oraz
walkę dwóch wrogich plemion o Sampo – mityczny
młynek szczęścia.
(28 lutego Dzień Kalevali – święto fińskiej kultury)
 Tove Jansson stworzyła świat Muminków

58. MUZYKA
 TANGO. W Seinäjoki, odbywa się co roku Festiwal
Tanga, na którym między innymi wybierany jest król i
królowa tanga. Tango tak mocno zakorzeniło się w
fińskiej kulturze, że można mówić o specyficznym
gatunku tanga – fińskim tangu. Szczególnie dla
starszej części Finów jest to ulubiona muzyka i forma
rozrywki.
 Finlandia znana też jest z upodobania do ciężkiej
muzyki, rocka i metalu. W lecie odbywa się w całym
kraju mnóstwo festiwali tych gatunków muzycznych.
 W lipcu na cały miesiąc ożywa Savonlinna dzięki
fanom muzyki operowej, którzy ściągają tu na
Savonlinna Opera Festival.

59. ŚWIĘTA
 Oprócz Bożego Narodzenia, które jest tu świętem
bardzo rodzinnym (głównym daniem wigilijnym jest
ogromna pieczona szynka), oraz Wielkanocy, typowo
fińskie święta to z pewnością:
 Juhannus (wolny dzień od pracy), czyli Noc
Świętojańska – najdłuższy dzień w roku. Obchodzi się
ten dzień bardzo hucznie. Tradycją jest palenie dużych
ognisk i obowiązkowa sauna.
 Święto Niepodległości, obchodzone 6 grudnia. W
zamku prezydenckim odbywa się wtedy wielki bal.
Śledzenie go na żywo w telewizji jest główną rozrywką
zwykłych (tzn. nie zaproszonych na prezydencki bal)
ludzi w tym dniu.

60. ŚWIĘTA
 Obchodzi się też Vappu, czyli nasze święto pracy
– 1 maja. Większość świąt wiążących się z dniami
wolnymi od pracy, równa się ze spożywaniem
ogromnych ilości alkoholu.

61. KUCHNIA
 Jedzenie fińskie odzwierciedla fińską mentalność –
proste i skromne, wykorzystujące dary natury.
 Je się tu sporo chleba – do wszystkiego – nawet do
drugiego dania.
 Zupy – takie jakie znamy w Polsce, jako pierwsze danie
– raczej nie istnieją. Jeśli zupa to gęsta i stanowiąca
danie samo w sobie.
 Finowie jedzą sporo ziemniaków, mięsa i ryb, i pija
niezliczone litry mleka.

62. KUCHNIA
 Każdy Fin uwielbia pieczone kiełbaski, które z
kiełbaskami jakie znamy w Polsce maja mało
wspólnego – przypominają raczej grube parówki. Taka
kiełbaska (makkara) to obowiązkowa przekąska po
saunie czy na pikniku.
 Z jedzenia typowo fińskiego – koniecznie trzeba
spróbować mięsa renifera, łosia i ryb – łososia i małych
rybek zwanych tu muikku. Godny polecenia jest też
ser oraz chleb – po fińsku nazywa się to juustoleipä –
czyli chleb serowy.

63. KUCHNIA
Karjalanpiirakat - Pierogi
karelskie - potrawa mączna,
rodzaj płaskiego pieroga
otwartego, składającego się z
dwóch warstw: spodniej, z
ciasta z maki pszenno-żytniej,
oraz wierzchniej, wykonanej z
purée ziemniaczanego lub
gotowanego ryżu. Podaje się
na gorąco, często z voimuna
paisti - smarowidła
wykonanego z jajek i masła

64. PODSUMOWANIE
Narodowy charakter Finów często opisuje się
jako połączenie germańskiej pracowitości ze
słowiańską melancholią. Finowie znani są ze swej
bezpośredniości i upartości.
We współczesnej Finlandii panuje
poszanowanie dla równości, liberalizmu oraz
oddanie idei państwa opiekuńczego. Ważny jest
również protestancki etos pracy i wiara w znaczącą
rolę powszechnej edukacji.

65. Do zobaczenia w Finlandii !