Pangkalan Data

1. REKABENTUK MODEL
PANGKALAN DATA
HIERARKI
UNIT 11 & 12
E4161 :
SISTEM KOMPUTER & APLIKASI

2. PENGENALAN
Untuk data berbentuk hierarki
seperti skima pengelasan
tumbuhan, haiwan dan carta
organisasi syarikat

3. DEFINISI
Merupakan binaan dari satu
susunan set pokok iaitu satu
susunan set kejadian dari satu
jenis pokok

4. MODEL HIERARKI
Data diwakili oleh kumpulan rekod-rekod
yang berhubung antara satu
sama lain melalui penunjuk.
 Rekod-rekod distrukturkan dalam
bentuk pokok di mana satu pokok
mempunyai banyak segmen
Segmen akar merupakan segmen
tunggal dan terletak di paras paling
atas

5. MODEL HIERARKI
Model ini menggunakan konsep bapa-anak.
Segmen anak tidak boleh wujud tanpa
kejadian segmen bapa
Satu segmen boleh ada banyak (atau
tiada langsung) kejadian anak
Setiap segmen anak hanya boleh ada
satu segmen bapa

6. CONTOH MODEL
PANGKALAN DATA HIERARKI
PELAJAR
Segmen Segmen
UNIVERSITI
TEMPATAN
UNIVERSITI
LUAR NEGARA
KEJURUTERAAN PERAKAUNAN PERNIAGAAN KEJURUTERAAN PERNIAGAAN
PERAKAUNAN
Segmen
Akar

7. KONSEP STRUKTUR DATA
 Terdapat DUA konsep struktur data :
 Rekod
- Rekod ialah satu kumpulan nilai medan yang memberi
maklumat satu entiti atau satu kejadian hubungan
- Rekod yang sejenis dikumpulkan ke dalam jenis rekod
- Setiap medan mempunyai jenis data tertentu seperti
integer, real dan string
 Hubungan bapa-anak (PCR)
- Juga dikenali sebagai Parent Child Relation
- Melibatkan hubungan 1:M di antara 2 jenis rekod
(Jenis rekod bapa (Parent Record Type) dan jenis rekod
anak (Child Record Type)

8. SKIMA HIERARKI
 Satu skima pangkalan data terdiri
daripada beberapa skima hierarki
 Setiap skima hierarki terdiri daripada
beberapa jenis rekod dan jenis PCR

9. RAJAH SKIMA HIERARKI
BAHAGIAN
Nama_B Kod_B Nama_Ket_B
PENSYARAH
Nama_P K/P Alamat
KURSUS
Nama_K Kod_K Jumlah Kelas
PELAJAR
Nama No_Pend T_Lahir Umur Kelas

10. RAJAH SKIMA HIERARKI
 Berdasarkan rajah di atas, PCR boleh dibahagikan
kepada 2 bahagian iaitu :
 Bahagian, Pensyarah
 Bahagian, Kursus
 Skima hierarki melibatkan :
* nama jenis rekod dalam petak
* jenis PCR sebagai arka yang menghubungkan
jenis rekod bapa kepada jenis rekod anak
* Rajah tersebut menunjukkan 3 jenis rekod
dan 2 jenis PCR

11. CIRI-CIRI SKIMA HIERARKI
 Rekod akar tidak boleh menjadi jenis rekod
anak dalam mana-mana jenis PCR
 Setiap jenis rekod (kecuali akar) mesti
menjadi jenis rekod anak dalam hanya satu
jenis PCR
 Satu jenis rekod boleh menjadi rekod bapa
dalam beberapa jenis PCR
 Jika satu jenis rekod menjadi bapa kepada
beberapa jenis PCR, jenis rekod anak akan
disusun dan digambarkan dari kiri ke kanan
dalam gambarajah hierarki

12. KEJADIAN
PANGKALAN DATA HIERARKI
BAHAGIAN Elektrik
PENSYARAH Razak Basariah Azmi
(i)
BAHAGIAN Perkapalan
PENSYARAH Tan Masri Lee
(ii)
BAHAGIAN Elektrik
KURSUS DTK STK SEP
(iii)
SJK
BAHAGIAN Perkapalan
KURSUS MACHINE PUMP BOILER
(iv)

13. MASALAH & PENYELESAIAN
DALAM MODEL HIERARKI
MASALAH PENYELESAIAN
i) Memodelkan hubungan M:N Boleh dihasilkan tetapi perlu
salinan kejadian rekod dari
jenis anak
ii) Kes di mana satu jenis
rekod berfungsi sebagai
jenis rekod anak dalam lebih
dari satu jenis PCR
Boleh dihasilkan dengan lebih
banyak salinan rekod
iii) Hubungan N-ary dengan
jenis rekod melebihi dari dua
Tidak boleh dihasilkan
kerana PCR adalah hubungan
binari iaitu 0 dan 1

14. DEFINISI DAN MANIPULASI DATA
DALAM MODEL HIERARKI
 Terdapat 2 jenis bahasa yang sering digunakan dalam
pangkalan data hierarki :
HDDL (Bahasa definisi data hierarki)
HDML (Bahasa manipulasi data hierarki)
 HDDL
- Bertujuan untuk menunjukkan bagaimana skima pangkalan
data hierarki dihasilkan.
- Apa yang perlu :
• Medan bagi setiap jenis rekod
• Jenis data bagi setiap medan
• Tentukan jenis rekod ‘root’ (akar) adalah rekod bapa
dalam PCR
• Jenis VPCR (Virtual Parent Record Child)

15. DEFINISI DAN MANIPULASI DATA
DALAM MODEL HIERARKI
HDML
- Bahasa 1 rekod pada satu masa untuk manipulasi
pangkalan data hierarki
- Arahan bahasa ini mesti dimasukkan ke dalam
bahasa program serbaguna

16. INFORMATION MANAGEMENT SYSTEM
(IMS)
Sistem Pengurusan Maklumat
Salah satu daripada sistem hierarki
Merupakan sistem maklumat yang
direkabentuk sebagai bantuan kepada
pengurusan suatu organisasi
Sistem ini tiada binaan bahasa pertanyaan
Aturcara aplikasi ditulis dalam COBOL,
FORTRAN dan Basic Assembly Language

17. DEFINISI IMS
Sebuah sistem pengurusan
pangkalan data dan digunakan
dalam urus niaga (akaun /
sistem inventori yang besar)

18. SENIBINA SISTEM IMS
Sistem hierarki yang disimpan dalam IMS
dikenali sebagai pangkalan data fizikal
(Physical Database – PDB)
Bagi proses penyimpanan, beberapa
pangkalan data fizikal dikumpulkan
Setiap pangkalan data fizikal mempunyai
satu definisi data atau satu skima yang
ditulis dalam DL/1 (Data Language One)

19. SENIBINA SISTEM IMS
DL/1 (Data Language One)
Bahasa definisi data dan bahasa manipulasi data
dalam IMS
Definisi data ini dikenali sebagai perihalan
pangkalan data (Database Description- DBD)
DBD yang telah di kompil akan disimpan dalam
storan dalaman di mana mengandungi maklumat
bagaimana pemetaan definisi pangkalan data
disimpan ke dalam storan dan apakah kaedah
mencapai maklumat yang disediakan

20. BINAAN DALAMAN IMS
Aturcara Aplikasi
Program Specification Block (PSB)
PCB PCB PCB ……
Database Definitions
DBD DBD DBD ……
Kaedah Pencapaian
Storan Pangkalan Data

21. DUA KEMUDAHAN PANDANGAN (VIEW) IMS
 IMS menyediakan 2 kemudahan pandangan (view) :
 Jenis view 1
* Didefinisikan dengan PCB  Dengan memilih sebahagian dari satu
pangkalan data fizikal (iaitu satu subhierarki) dan didefinisikan oleh
‘Program Communication Block’ (PCB)
 Jenis view 2
Didefinisikan dengan definisi pangkalan data logikal  Dengan memilih
beberapa bahagian dari beberapa pangkalan data fizikal dan
hubungkait bahagian-bahagian ini untuk menjadi satu hierarki baru
dan ia didefinisikan dalam DL/1 dengan DBD Logik (Logical Database
Definition). Hasil struktur baru ini dinamakan pangkalan data logik
(LDB)

22. DEFINISI
PANGKALAN DATA FIZIKAL (DBD)
1. DBD NAME = INSTITUSI
2. SEGM NAME = BAHAGIAN, BYTES = 35
3. FIELD NAME = NAMA_B, BYTES = 10, START = 1
4. FIELD NAME = KOD_B, BYTES = 5, START = 11
5. FIELD NAME = NAMA_KET_B, BYTES = 20, START = 16
6. SEGM NAME = PENSYARAH, PARENT = BAHAGIAN, BYTES = 68
7. FIELD NAME = NAMA_P, BYTES = 20, START = 1
8. FIELD NAME = K/P, BYTES = 8, START = 21
9. FIELD NAME = ALAMAT, BYTES = 40, START = 29
10. SEGM NAME = KURSUS, PARENT = BAHAGIAN, BYTES = 28
11. FIELD NAME = NAMA_K, BYTES = 20, START = 1
12. FIELD NAME = KOD_K, BYTES = 5, START = 21
13. FIELD NAME = JUMLAH_KELAS, BYTES = 3, START = 26
14. SEGM NAME = PELAJAR, PARENT = KURSUS, BYTES = 50
15. FIELD NAME = NAMA, BYTES = 25, START = 1
16. FIELD NAME = NO_PEND, BYTES = 10, START = 26
17. FIELD NAME = T_LAHIR, BYTES = 8, START = 36
18. FIELD NAME = UMUR, BYTES = 2, START = 44
19. FIELD NAME = KELAS, BYTES = 5, START = 46
20. DBGEN
21. FINISH
22. END

23. ORGANISASI DATA DALAM IMS
 Pangkalan Data Fizikal (PDB)
 PDB dalam IMS adalah hierarki yang disimpan dalam storan
dan didefinisikan dalam bentuk DBD fizikal menggunakan
bahasa DL/1.
BAHAGIAN
PENSYARAH
BAHAGIAN
KURSUS
PELAJAR
View jenis 1 dalam IMS bagi Pangkalan Data Rajah 11.2

24. RAJAH SKIMA HIERARKI
BAHAGIAN
Nama_B Kod_B Nama_Ket_B
PENSYARAH
Nama_P K/P Alamat
KURSUS
Nama_K Kod_K Jumlah Kelas
PELAJAR
Nama No_Pend T_Lahir Umur Kelas

25. DEFINISI PROGRAM
COMMUNICATION BLOCK (PCB)
 Berikut ialah definisi PCB untuk view jenis 1 bagi pangkalan
data institusi (untuk view – PELAJAR)
1. PCB DBNAME = INSTITUSI
2. SENSEG NAME = BAHAGIAN, PROCOPT = G
3. SENFLD NAME = NAMA_B, START = 1
4. SENSEG NAME = KURSUS, PARENT = BAHAGIAN, PROCOPT = K
5. SENSEG NAME = PELAJAR, PARENT = KURSUS, PROCOPT = G
6. PCBGEN LANG = PL/1
7. END
• SENSEG = SENSITIVE SEGMENT
• SENFLD = SENSITIVE FIELD
• PROCOPT = PROCESSING OPTION
- G = GET
- I = INSERT
- R = REPLACE
- D = DELETE
- K = KEY SENSITIVITY

26. DEFINISI PROGRAM
COMMUNICATION BLOCK (PCB)
 SENSEG  Sensitive Segment
 Penyataan ini mengandungi segmen (rekod) yang merangkumi
medan-medannya dan mengishtiharkan pilihan operasi (PROCOPT)
untuknya
 K  Key Sensitivity
 Diperuntukkan kepada satu segmen apabila anda tidak mahu
memberi kemudahan untuk mencapai bahagian ini
 IMS secara automatik menghentikan penghantaran data kepada
aturcara aplikasi
 Pengguna tidak dapat melihat data KURSUS tetapi boleh
mengoperasikan data dalam segmen PELAJAR dan BAHAGIAN

27. TAKRIFAN
PCB : Program Communication Block
PDB : Physical Database
DL/1 : Data Language One
DBD : Database Description
LDB : Logical Database Definition