ТҰРАҚТЫ МАГНИТТЕР

аза стан Республикасыны білім ж не ылым министрлігіҚ қ ң ә ғ
А мола облысық
Бурабай ауданы
САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ:
ТҰРАҚТЫ МАГНИТТЕР
Илиманова Айнамк л Ж матаевнаү ұ
Математика , физика п ндеріні м аліміә ң ұғ
Первомай орта мектебі
2016 жыл

Сабақтың тақырыбы: өткізгіштерді тізбектей және параллель қосу
Мақсаты: өткізгіштерді қосудың түрлері және олардың ерекшеліктерін ұғындыру.
Міндеттері:
Мазмұнына байланысты: тізбектерді қосу түрлерін зерттеу, теориялық заңдылықты
тәжірибе жүзінде тексеру;
СТО дамытуға байланысты: тізбектерді қосу түрлерінің заңдылықтарының тұрмыстық
мәніне талдау жасау:
Топтық жұмыс процесіне байланысты: жұпта, топта жолдастарымен түсінісіп жұмыс
атқаруға, пікір бөлісе білуге үйрету.
Көрнекіліктер: амперметрлер,вольтметрлер, электр шамы 6В, кілт, ЛИП – 90, жалғағыш
сымдар, «қара жәшік».
Сабақтың әдістері: «Қарама – қарсы элементтер», «Өзара оқыту» стратегиялары.
І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың назарын сабаққа шоғырландыру.
ІІ. Қызығушылықты ояту.
Мұғалімнің сөзі:
- Сызба бойынша тізбек құруды білеміз. Қазір алдарыңдағы мына екі сызбаны
салыстырыңдар. Айырмашылықтарын мұқият қарап, мына кестеге түсіріңдер:
ІІІ. Жаңа тақырыпқа шығу.
Осы екі тізбектің басқа да тамаша ерекшеліктері бар. Оларды айқындау үшін 4 топқа
бөлініп, екі экспериментік тапсырма орындаймыз. Жұмыс кезеңдері:
1. 1,3 топтар № 1 тапсырманы, №2,4 топтар № 2 тапсырманы орындайды. Жұмыстың
нәтижесі кестеге жазылады.
2. 1 және 2, 3 мен 4 топтар арасында «Өзара оқыту» жүреді.
3. Ортақ қорытынды шығару, кесте толтыру.
4. «Қара жәшіктің» құпиясын шешу.
ІҮ. «Мағынаны ажырату.
1 – кезең.
№ 1 тапсырма.
1. Тізбектің кез келген жеріне амперметрді жалғаңдар. Не байқадық?
2. Шамдардың әрқайсысындағы және жалпы тізбектегі кернеуді анықтаңдар. Қандай
нәтиже алдық?
3. Ом заңын пайдаланып, әр шамдағы және жалпы тізбектегі кедергіні табыңдар.
Қандай нәтиже алдық? Жалпы тізбектің кедергісі қалай өзгереді?
1 – тізбек 2 - тізбек
Екі шам
қатар
жалғанған
Екі шам бір –
бірінің
астында

№ 2 тапсырма.
1. Шамдардың әрқайсысына және екеуіне тізбектей амперметрлер жалғаңдар.
Нәтижесінен қандай қорытынды шығардыңдар?
2. Шамдардың әрқайсысына және екеуіне параллель вольтметрлер жалғаңдар.
Нәтижесінен қандай қорытынды шығардыңдар?
3. Ом заңын пайдаланып, әр шамдағы және жалпы тізбектегі кедергіні табыңдар.
Қандай нәтиже алдық? Жалпы тізбектің кедергісі қалай өзгереді?
2 – кезең. «Өзара оқыту»
3 – кезең. Қорытынды. Жұмыстың нәтижесін кестеге жазамыз.
Қарама – қарсы элементтер
Қосылыстың атауы тізбектей Параллель
1 – тізбек 2 - тізбек
Екі шам қатар жалғанған Екі шам бір – бірінің астында
Ток күші
;
Кернеу
Кедергі
Ом заңының салдары
4 – кезең - Ой толғаныс.
1. Оқушыларға екі қара жәшік көрсетіледі: олардың бетінде жанып тұрған екі шам
көрініп тұр. Қай жәшіктегі шамдар тізбектей, қай жәшіктегі параллель қосылған?
2. Деңгейлік тапсырмалар.
«Орташа». Кедергілері 8 Ом және 12 Ом болып келген екі шам тізбектей жалғанған. Ток
күші 0,4 А. Әр шамджағы және тізбектегі кернеуді табыңдар.
«Жақсы».
«Өте жақсы»
R1= 6 Ом R2 = 2 Ом
V1=
12 В
V2
А
V2 вольтметрі мен
амперметр нені
көрсетеді?
4 Ом
2 Ом
12 Ом6 Ом
1
А
А
Д
С
В
Б л андай осылыс?ұ қ қ
В ж не С н ктелері арасында ыә ү ғ
кернеуді ж не барлыә қ
ткізгіштердегі ток к шін аны та.ө ү қ
U4 - ті аны та.қ
Неліктен U1 = U2, ал U2 мен U4
рт рлі.ә ү

Ү. Үйге тапсырма. № 4 есеп
ҮІ. Баға қою.
ҮІІ. Қорытынды
Сабақтың тақырыбы: Тұрақты магниттер
Мақсаты: Магниттік құбылыстарды зерттеп – білу
Міндеттері:
Мазмұнына байланысты: тұрақты магниттердің қасиеттерін, маңызын меңгеру;
СТО дамытуға байланысты: тәжірибе арқылы өздіктерінен қорытынды шығарып, ой
тұжырымдай білуге, шығармашылық ізденіске баулу;
Топтық қызметке байланысты: топта, ұжымда өз пікірін айта білуге, өзінің және
жолдастарының еңбектері мен ой – пікіріне сыни тұрғыдан баға бере білуге дағдыландыру.
Құралдар: ток көзі, жалпақ магнит – 14, доға тәрізді магнит – 6, штатив – 2, магнит
тілше – 1, түйреуіш – 2, темір сым – 5, катушка – 4, электромагнит – 1, картон – 3, әйнек – 3,
жіп, шеге – 7, жалғағыш сымда, темір үгіндісі.
Көрнекіліктер: плакат – конспект, тапсырмалар, жеке оқушылар үшін карточка.
Жоспар:
1. Ұйымдастыру кезеңі.
2. Жаңа сабақты меңгеру.
3. Бекіту.
4. Үйге тапсырма.
5. Сабақтың қорытындысы, баға қою.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, психологиялық жағымды хал – ахуал
туғызу.
ІІ. Жаңа сабақты меңгеру.
А. Мұғалімнің кіріспе сөзі.
Бүгінгі өтетін тақырыбымыз «Тұрақты магниттер». Магниттер табиғи және жасанд ы
болып бөлінеді. Қытайлықтар табиғи магнитке «сүйіспеншілік тасы» (тшу – ши) деп ат
қойған. Ана махаббаты баласын өзіне қалай тартса, бұл магнит те темірді солай тартады.
Сабақта тәжірибелер жасап, осы магнит туралы біраз мағлұматтар алуымыз керек. Тек
біздегі магниттер табиғи емес, жасанды магниттер.
Сонымен біз бүгін физик – экспериментшілерміз. Алдарыңызда жатқан тапсырмалармен
танысып, тәжірибелерді орындайсыздар да, тиісті қорытындысын шығарасыздар.
Ә.Тапсырмаларды орындау.
№ 1. Құралдар: ток көзі, катушка, темір сым, кілт, шататив, жалғағыш сым, жіп, шеге.
1. Катушканы штативке іліңіздер, ортасына шегені жақындатыңыздар. Тартыла ма?
2. Ток көзін, кілтті, катушканы тізбектей қосыңыздар. Тізбекті тұйықтап, катушканың
ортасына шегені жақындатыңыздар. Тартыла ма?
Ішінде темір өзегі бар катушка электромагнит деп аталады.
3. Сымды катушкадан суырып алып, шегеге жақындатыңыздар. Сымның магниттік
қасиеті бар ма?
Осы тәсілмен темір сымды магниттеуге болады.

№ 2 . Құралдар: ток көзі, өзекшесі бар катушка, якорь, темір сым, кілт, шататив.
1. Штативке өзекшені орнатып, катушканы кигізіңіздер. Өзекшеге якорьді
жақындатыңыздар. Якорь жабыса ма?
2. Ток көзін, кілтті, катушканы тізбектей қосыңыздар. Тізбекті тұйықтап, якорьді
жақындатыңыздар. Жабыса ма? Енді токты ағытыңыздар. Токты ағытқаннан кейін
өзекшенің магниттік қасиеті сақтала ма?
Магниттік қасиетін ұзақ уақыт сақтайтын денелер тұрақты магниттер деп
аталады.
№ 3. Құралдар: жалпақ және доға тәріздес магниттер, металл түйреуіштер.
1. Жалпақ магнит алыңыздар, оның дәл ортасына металл түйреуіш жақындатыңыздар.
Тартыла ма?
Магниттің дәл ортасындағы магниттік әсері жоқ сызық нейтрал сызық деп аталады.
2. Енді түйреуішті магниттің бір шетіне, сосын екінші шетіне жақындатыңыздар. Қай
жерлерде магниттік әсер күшті білінеді?
3. Осы тәжірибені доға тәріздес магнитпен қайталаңыздар.
Магниттік магниттік әсері күшті білінетін жерлері оның полюстері деп аталады. N -
солтүстік полюс (көк түсті), S - оңтүстік (қызыл түсті).
№ 4 . құралдар: әртүрлі денелер, магнит.
Денелердің қайсыс магнитке жақсы тартылады? Нашар тартылады? Мүлдем
тартылмайды? Дәптеріңе кестені сызып толтыр.
Жақсы тартылады Нашар тартылады тартылмайды
№ 5. Құралдар: сым, магнит тілше.
Сымды магниттің көк шетіне бір бағытта үйкелеңіздер де, қызыл шетіне
жақындатыңыздар. Сым мен тілше қалай әрекеттеседі? Суретін салыңыздар.
Магниттің солтүстік полюсімен әрекеттескенде магниттелген дене оңтүстік
полюстің қасиетіне ие болады. Оңтүстік полюсімен әрекеттескенде солтүстік
полюстің қасиетіне ие болады.
№ 6. Құралдар: жалпақ магнит – 2, доға тәріздес магнит – 2, жіп, штатив.
1. Жалпақ магниттің біреуін жіппен штативке іліңіздер, екінші жалпақ магниттің әуелі
көк шетін, сосын қызыл шетін ілулі магнитке жақындатыңыздар. Магниттер қалай
әрекеттеседі?
2. Осы тәжірибені доға тәріздес магнитпен қайталаңыздар.
Магниттің аттас полюстері тебіледі, әр аттас полюстері тартылады.
№7. Құралдар: жалпақ магнит, темір үгіндісі, картон.
1. Жалпақ магниттің үстіне картонды қойыңыздар. Оған темір үгіндісін себіңіздер де,
ақырын саусақпен түрткілеп, сілкілеңіздер.
2. Дәптерге магниттік сызықтарды сызыңыздар.
3. Оны оқулықтағы суретпен салыстырыңыздар.
Сұрақ: тұрақты магниттік магниттік сызықтары тұйық бола ма?
Магниттік сызықтар магниттің солтүстік полюсінен басталып, оңтүстік полюсіне
келіп кіреді де, тұйықталады.
S N

SN
S N
S NS N
Бір – бірінсіз т ра алмайдыұ
SNS N
S NS N
Бірін – бірі к ре алмайдыө
№ 8 . Құралдар: жалпақ магнит – 2, картон, темір үгіндісі.
1. Екі магнитті аттас полюстерін келтіре қойыңыздар, үстеріне картон қойып, темір
үгіндісін себіңіздер. Саусақпен түрткілеп, ақырын сілкілеңіздер.
2. Магниттік сызықтар көрінісін салыңыздар. Магниттік сызықтар тұйық бола ма?
Магниттік сызықтар тұйықталмайды.
№ 9. Құралдар: жалпақ магнит – 2, картон, темір үгіндісі.
1. Екі магнитті әр аттас полюстерін келтіре қойыңыздар, үстеріне картон қойып, темір
үгіндісін себіңіздер. Саусақпен түрткілеп, ақырын сілкілеңіздер.
2. Магниттік сызықтар көрінісін салыңыздар. Магниттік сызықтар тұйық бола ма?
Магниттік сызықтар тұйықталады.
Б. Сызба бойынша қайталау, пысықтау (плакат)
ІІІ. Бекіту сұрақтары.
1. Магнитке тартылған екі шегенің бос ұштары неге бір – біріне тартылмайды?
2. Доға тәрізді магниттің ортасына, екі ұшына үш шеге қойылған. Қайсысын жіппен
оңай тартып алуға болады?
3. Екі темір шыбықтың біреуі магниттелген. Аспапсыз қайсысының магниттелгенін
анықта.
4. Қарапайым катушканы қалай жасауға болады? Оның әсерін күшейту үшін не істеу
керек?
5. Тогы бар катушканың полюстерін өзгерту үшін не істеу керек?
ІҮ. Үйге тапсырма:
1. Көтергіш кран жасау жобасын құр.
2. Бидай тазалағыштың жобасын құр
Ү. Қорытынды.
ҮІ. Баға қою.
Магниттер
Жасанды Табиғи
Жалпақ
Доға тәріздес
электромагнит

Үй тәжірибелері
және
зертханалық
жұмыстар

«Қысым» тақырыбына арналған үй тәжірибелері
Тапсырма №1.
Орындықтың түсіретін қысымын анықтаңдар. Оның сирағының астына тор көзді қағаз
төсеп, сирақтың контурын айнала қарындашпен сызып шығыңдар. Қағаз бетіндегі тор санын
санау арқылы бір сирақтың ауданын анықтаңдар.
Орындықпен қоса алғандағы өз массаңды таразымен өлше. Егер орындықтың массасын
өлшеу мүмкін болмаса, оның массасын жуықтап 7 кг деп алыңдар. Содан кейін орындықпен
қоса алғандағы өз салмағыңды тауып, еденге түсіретін қысымыңды есепте.
Тапсырма № 2.
Стаканды толтыра су құйыңдар. Оны тығыз қағазбен жауып, қағазды алақанмен басып
ұстап тұрып, стаканды тез төңкере қойыңдар. Енді алақанымызды алатын болсақ, стаканнан
су төгілмейді. Осы құбылысты түсіндіріңдер.
«Сүңгуір қоңырау» - бұл үлкен металл қалпақ. Ол су астында өндіріс-тік жұмыс атқару
мақсатында ашық жағымен су түбіне түсіріледі. Су түбіне түсірілгенннен кейін қалпақ
астындағы ауа сығылады да, оның ішіне су кіргізбейді, тек ең астында азғантай мөлшерде су
болады. Осындай құрылғының астында адамдар жұмыс істей алады. Өздерің осы
құрылғының моделін жасап көріңдер. Стакан мен тәрелке алып, тәрелкеге су құйыңдар, оған
стаканды төңкеріп қойыңдар. Стаканды төңкерер алдында суға тығын тастаңдар, ол тәрелке
түбінде азғантай су қалғанын көрсетеді.
Бұл тәжірибеге 300 жылдай уақыт өтті. Оны француз ғалымы Рене Декарт жасаған деседі.
Латынша оның фамилиясы - Картезий. Бұл тәжірибенің танымал болғандығы соншалық,
оның негізінде әртүрлі «Картезиан сүңгуірі» делінетін ойыншықтар жасалынған. Осы
тәжірибені өзіміз орындаймыз. Ол үшін тығыны бар пластик бөтелке, пипетка және су
керек. Аузына 2 – 3 мм – дей жеткізбей бөтелкеге су құямыз. Пипеткаға аздап су сорып
алып, бөтелкеге саламыз. Оның резеңке ұшы бөтелкедегі судың деңгейінде немесе одан сәл
жоғары және ақырын итергенде пипетка суға батып, баяу қалқып шығатындай болсын. Енді
бөтелкені тығындап, бүйірін ақырын қысыңдар. Пипетка су түбіне кетеді, қысымды
азайтқанда қайтадан қалқып шығады. Мұның себебі, бөтелкенің ауыз жағындағы ауаны
қысқанда, қысым суда беріледі. Пипеткаға су енеді де, ол ауырлап суға батады. Қысымды
азайтқанда пипетка ішіндегі сығылған ауа «артық» суды айдап шығады, «сүңгуір»
жеңілдейді және су бетіне қалқып шығады. Пипетка бөтелкенің түбінде жатқанда,
қысымның әсерінен оның ішіне су кіргенін, қысым азайғанда судың одан шыққанын оңай
көруге болады.
Физика тарихында «Герон фонтаны» деген атпен танымал фонтан жасаңдар. Қалың
бөтелкені тығынмен жабасыңдар. Тығынның ортасынан шыны ұзынша түтік өткізіңдер.
Бөтелкеге 2 – 3 рет ауа үрлеңдер, әр жолы түтіктің ұшын саусақпен жаба қойыңдар.
Саусақты алып, фонтанды бақылаңдар.
Тапсырма №6“. Ұлан” газетінде жарияланған мына тапсырманы орындаңдар

ШӨЛМЕКТЕН ЖАСАЛҒАН БАРОМЕТР
Архимед заңы
Тапсырма № 1
Ағаш таяқша, кең банка, су құйылған шелек, тығыны бар кішкене құты, 25 см- дей резеңке
жіп.
1. Таяқшаны суға салып, оның қалай қалқып шығатынын бақылаңдар. Мұны бірнеше
мәрте қайталаңдар.
2. Суға банканы салып, оның қалай қалқып шығатынын бақылаңдар. Мұны бірнеше
мәрте қайталаңдар.
3. Кішкене құтыны суға толтырып, тығындаңдар, мойнына резеңке жіпті байлаңдар.
Жіптің бос ұшын ұстап тұрып, оның құтыны суға батырған мезетте қысқаратынын
бақылаңдар. Мұны бірнеше мәрте қайталаңдар.
4. Қаңылтыр пластинка суға батады. Егер оның жиектерін қайырып, қорапша жасап, суға
салсақ жүзеді. Осы құбылысты түсіндіріңдер.
Жаңғақтың үлкендігіндей балауыз (балауыз болдмаса шикі картоптың жұмсағынан) алып,
одан шарик жасаңдар. Оны азғантай жүктеменің (сым) көмегімен стакандағы суға баяу
бататындай етіп салыңдар (егер ол өзі батса, жүктеменің қажеті жоқ). Суға қаныққан тұз
ерітіндісінен аздап құйып араластырыңдар. Шарик әуелі судың ортасында тепе – теңдікте,
сосын бетіне жүзіп шығатындай қылыңдар.
Резина доп, теннис шары, әртүрлі ағаш бөліктерін алып, суғв салыңдар. Олардың қанша
бөлігі суға бататынын бақылаңдар.
Үйде орындауға арналған зертханалық жұмыстар (7 сынып)
Зертханалық жұмыс №1 «Молекулалардың өзара тартылысы»
Құрал – жабдықтар:картон, қайшы, тостаған, мақта, ыдыс жууға арналған сұйықтық.
Жұмыстың барысы:
1. Картоннан үшбұрышты жебеге ұқсас қайық қиып ал.

2. Тостағанға су құй да, қайықты судың бетіне еппен қой.
3. Саусағыңды ыдыс жууға арналған сұйықтыққа салып ал. Сол саусағыңды қайықтың арт
жағынан ақырын суға сал.
4. Бақылауды сипатта.
5. Қорытынды жаса.
Зертханалық жұмыс № 2 «Әртүрлі маталар ылғалды қалай сіңіреді?»
Құрал – жабдықтар: мата қиындысы, су, ас қасық, стакандар, дөңгелек резинка, қайшы.
1. Мата қиындыларынан өлшемі 10х10 см квадраттар қиып ал.
2. Олармен стакандарды жап та, резинкамен бекіт.
3. Қасықпен әрқайсысына су құй.
4. Матаны алып тастап, стакандағы су мөлшеріне назар сал.
Зертханалық жұмыс № 3 «Араласпайтындарды араластырамыз»
Құрал – жабдықтар:пластик бөтелке немесе стакан, өсімдік майы, су, қасық, ыдыс жууға
арналған сұйықтық.
1. Жұмыстың барысы:
2. Стаканға немесе бөтелкеге аз – аздан май мен су құй. Оларды жақсылап араластыр.
3. Аздап ыдыс жууға арналған сұйықтық қос та, араластыр.
Зертханалық жұмыс № 4 «Кристалл өсіру»
Құрал – жабдықтар: стакан, су, қарындаш, жіп, қант, стакан, кастрюль.
1. 2 бөлік су, 1 бөлік қант ал да, араластыр.
2. Ерітіндіні жылытып беруді үлкендерден өтін.Оны стаканға құй.
3. Қарындашқа жіпті байла да, жіпті ерітіндіге сал.
4. Осылай бірнеше күнге қалдыр. Жіптің бойында не түзілетінін бақыла.
Зертханалық жұмыс № 5 «Мектептен үйге дейін жүріп өткен жолды анықтау»
Құрал – жабдықтар: сантиметрлік таспа.
1. Қозғалыс маршрутын таңда.
2. Бір адымыңның ұзындығын ( ) таспамен өлше.
3. Таңдап алған маршрут бойынша қадам санын (n) есепте.
4. Жолыңның ұзындығын метрмен, километрмен есепте, кестені толтыр.
№
, см
S , м S , км
5. Қозғалыс маршрутын масштабпен кескінде.
Зертханалық жұмыс № 6 «Денелердің әрекеттесуі»

Құрал – жабдықтар: стакан, картон.
1. Стаканды картонға қой.
2. Картонды ақырын тарт.
3. Оны тез жұлып ал.
4. Екі жағдайдағы стаканның қозғалысын сипатта.
Зертханалық жұмыс № 7 «Сабын кесегінің тығыздығын анықтау»
Құрал – жабдықтар:сабын, сызғыш.
1. Жаңа сабын кесегін ал да,оның неше грамм екендігін сыртынан оқып ал.
2. Сызғыштың көмегімен сабынның енін, ұзындығын, қалыңдығын өлшеп ал.
3. Оның көлемін есепте.
4. Формуланы қолданып сабынның тығыздығын есепте.
5. Кестені толтыр:
см см см
6. Тығыздықты - пен өрнекте.
Зертханалық жұмыс № 8 «Ауа ауыр ма?»
Құрал – жабдықтар: бірдей екі ауа шары, сым ілгіш, екі кір қыстырғыш.
1. Екі шарды бірдей үрлеп, аузын байла.
2. Ілгішті орындықтың арқалығына іл.
3. Ілгіштің әр ұшына шарларды қыстырғышпен бекіт те, теңестір.
4. Шардың біреуін инемен тесіп жібер.
Зертханалық жұмыс № 9 «Өз бөлмеңдегі ауаның массасы мен салмағын анықта»
Құрал – жабдықтар:рулетка немесе сантиметрлік таспа
1. Рулетка немесе сантиметрлік таспа көмегімен бөлменің өлшемін анықта.
2. Бөлменің көлемін есепте.
3. Ауаның тығыздығын біле отырып, бөлмедегі ауа массасын есепте.
4. Ауаның салмағын есепте.
Н
Зертханалық жұмыс № 10 «Үйкелісті сезін»
Құрал – жабдықтар:ыдыс жууға арналған сұйықтық.

1. Қолыңды жу да, құрғатып сүрт. 1 – 2 мин екі алақаныңды тез – тез ысқыла.
2. Алақандарыңа аздап ыдыс жууға арналған сұйықтықтан жақ. Тағы да 1 – 2 мин
алақандарыңды ысқыла.
Зертханалық жұмыс № 11 «Газ қысымының температурадан тәуелділігін анықтау»
Құрал – жабдықтар:ауа шары, жіп.
1. Шарды үрле де, аузын байла. Оны балконға іліп қой.
2. Біраз уақыттан кейін шардың пішініне назар аудар.
3. Мына құбылыстарды түсіндір:
a. Температура төмендегенде шар өз пішінін неге өзгертеді?
b. Неліктен шарлардың барлығы бірдей сфералық пішінге ие болмайды?
Зертханалық жұмыс № 12 «Үстел бетіне түскен атмосфералық қысым күшін анықтау»
Құрал – жабдықтар:сантиметрлік таспа.
1. Жұмыстың барысы:Таспаның көмегімен үстелдің ұзындығын, енін өлше де, метрмен
өрнекте.
2. Үстелдің ауданын есепте.
3. Атмосфералық қысым деп алып, оны Па – ға айналдыр.
4. Атмосфераның стол бетіне түсіретін күшін есепте:
Па Н
Зертханалық жұмыс № 13 «Жүзе ме, әлде бата ма?»
Құрал – жабдықтар: үлкен тостаған, су, скрепка, алма, қарындаш, тиын, тығын, картоп,
тұз, стакан.
1. Тостағанға су құй да, оған барлық аталған заттарды еппен сал.
2. Стаканға су құйып, 2 ас қасық тұзды еріт.
3. Суға батып кеткен заттарды алып, тұз ерітіндісіне сал.
Зертханалық жұмыс № 14 «Баспалдақпен жоғары көтерілгендегі оқушының атқаратын
жұмысын есептеу»
Құрал – жабдықтар:рулетка.

1. Рулеткамен бір баспалдақтың биіктігін өлше.
2. Баспалдақтардың санын анықта.
3. Сатының биіктігін анықта.
4. Мүмкін болса, өз массаңды өлше немесе жуық мәнін ал.
5. Өз денеңнің ауырлық күшін есепте.
6. Жұмысты есепте: .
Қорытынды жаса.
Зертханалық жұмыс № 15 «Жоғары көтерілгендегі қуатты анықтау»
Құрал – жабдықтар:: рулетка, секундомер.
1. № 14 жұмыстағыдай баспалдақпен көтерілгендегі жұмысты анықта.
2. Секундомер көмегімен баспалдақпен ақырын көтерілгендегі уақытты анықта.
3.
анықта.
4. Екі жағдайдағы қуатты есепте.
5. Нәтижесін кестеге жаз:
№ А
, Вт , Вт
Зертханалық жұмыс № 16 «Иіндіктің тепе – теңдік шартын анықтау»
Құрал – жабдықтар: сызғыш, қарындаш, өшіргіш, ескі үлгідегі 1,2,3,5 тиындық монеталар.
1. Сызғыштың астынан орта тұсына тепе – теңдікте тұратындай қарындашты қой.
2. Оның бір шетіне өшіргішті қой.
3. Монеталар көмегімен иіндікті тепе – теңдікке келтір.
4. Ескі үлгідегі монеталардың массасын ескере отырып, өшіргіштің массасын , есепте:
(1тиын – 1г, ,2 тиын– 2 г, ,3 тиын – 3г, 5 тиын – 5г.)
5. Қарындашты бір шетіне қарай жылжыт. , иіндерін өлше.
, м
S , м A, Дж

6. Иіндікті монетаның көмегімен теңестір: ,
7. Иіндіктің иіндеріне түскен күштерді есепте: ,
8. Күш моменттерін есепте.
, м ,м , ,Н ,Н , Н*м , Н*м
Жоба есебі: Ауаның ылғалдылығын анықтау
І кезең. Керекті аспапты құрастыру.
1. Оқулықтағы сурет және мәтін бойынша психрометрдің құрылысымен танысу.
2. Оның сызбасын сызу.
3. Керекті құралдарды – екі термометр, жайпақ ыдыс, мата (мақта), термометрлерді
орнататын тақтайша, ілгек іздестіру немесе сатып алу.
4. Аспапты құрастыру.
ІІ кезең. Ауаның ылғалдылығын анықтау
1. Керекті жабдықтарды дайындау: психрометрлік кесте, су, қолдан жасалған
психрометр.
2. Термометрдің бірінің резервуарын мақтамен шиыршықтап орап, мақтаның ұшын
жайпақ ыдыстағы суға батырамыз. Ол термометрдегі сынап бағанасының өзгерісін
бақылаймыз.
3. Екі термометрдегі сынап бағанасының айырмасын тауып, психрометрлік кестеден ауа
ылғалдылығының көрсеткішін анықтаймыз.
«Магнит өрісінің өсімдік әлеміне әсері»
ғылыми – зерттеу жұмысының эксперименттік бөлімі
1 – кезең. Магнит өрісінде өңделген және өңделмеген тұқымдарды үйде ыдысқа
отырғызу
Керекті құралдар мен материалдар: шыны ыдыстар, 25 – 30 см – лік ағаш
таяқшалар, 5 және 10 мл пипеткалар, трансформатор, катушка 127/220 В, жалғағыш сымдар.
Зерттелетін объект: 20 қияр тұқымы.
Ыдыстар мен топырақты дайындау жұмыстары:
1. Ыдыстар мұқият жуылады және кептіріледі.
2. Бірінші ыдыстың сыртына «Қияр. Магнит өрісінде ұсталған», 2 – ыдысқа «Қияр.
Магнит өрісінде ұсталмаған» деп көрсетіледі.
3. Топырақ елеуіш арқылы еленеді де, қалыңдығы 2 – 3 см етіп ыдыстарға
салынады.
4. Бақшада бірдей жағдайда екі үлескі жер дайындау.
Тұқымдарды дайындау: 2 қағаз қалталар дайындау. 1 – қалтаға «Қияр. Магнит
өрісінде ұсталған», 2– қалтаға «Қияр.Магнит өрісінде ұсталмаған» деп көрсетіледі.
1. Қалталарға бірдей іріктелген тұқымдар (10 данадан) салынады.

Физикалық құралдарды дайындау:
1. Трансформатордың бір өзекшесіне катушканы кигізіңіз. Өзекшелерге
ұштықтарды қарама – қарсы орнатыңыз (1 – сурет).
2. Катушканың 120 В клеммасын ток көзіне қосыңыз.
Жұмыстың орындалу тәртібі:
1. Магнит өрісі көрсетілген қалталар ұштықтар ортасында 5 минуттай ұсталынады.
2. Магнит өрісінде ұсталған тұқым бөлек, ұсталмағандары бөлек ыдыстарға
себіледі.
3. Пипетканың көмегімен топыраққа су құйылады. Ылғал барлық ыдыста бірдей
болғаны жөн.
2 –кезең. Отырғызылған тұқымдарды күту және өнуін бақылау жұмыстары:
1. Ыдыстар тікелей күн сәулесі түспейтін жерде ашық ұсталады. Топырақ кеуіп
кетпеуін қадағалап отыру керек.
2. Әлсін - әлсін ыдыстарды айналдырып отыру керек, сонда өсімдік бірқалыпты
өсетін болады.
Әйнек арқылы өсімдіктің өсуін - бойын, жапырағының санын, түсін, сабағы мен
тамырының дамуын, арам шөптер мен мүктердің, балдырлардың пайда болуын, т.б
құбылыстарды бақылауға болады.
Барлық бақылау нәтижелерін кестеге енгізіп отырдық:
Бақылау күні Өсімдік Магнит өрісінде ұсталмаған Магнит өрісінде ұсталған
3 – кезең . Өсімдіктің сыртқы факторларға төзімділігін тексеру.
1. Өсімдікті күшті электромагнит өрісінде ұстап, әсерін бақыладық.
2. Топырақ арқылы ток өткізіп, өсімдікке тигізетін әсерін бақыладық.
Ыдыстардағы топыраққа жуан шеге арқылы ток жіберілді.
4 – кезең. Көшеттерді дала жағдайына көшіру.
5- кезең. Қиярдың бақшада дамуы
Қияр Гүлдеуі Алғашқы
түйнегі, жемісі
Қосымша
өңдеу
Сыртқы әсерлерге
шыдамдылығы
Магнит өрісінде
ұсталған
ұсталмаған
Өсімдік – қияр 2 минут 5 минут
Магнит өрісінде ұсталған
Магнит өрісінде ұсталмаған
Өсімдік Магнит өрісінде ұсталған Магнит өрісінде ұсталмаған
Қияр

6- кезең. Алынған өнімді салыстырдық:
Қияр Бір өсімдікке шаққанда алынған
өнім, кг
Сапасы,
дәмділігі
Сақталу
мерзімдері
ұсталған
2,8 Жақсы Жақсы
ұсталмаған
2,5 Орташа Босаңсып
қалды

Өзіндік жұмыстар

Өзіндік жұмыс ( 7 сынып)
І нұсқа
1. Екі ыдыстың түптерінің аудандары бірдей (сурет). Оларға
бірдей көлемде су құйылады. Қай ыдыстың түбіне түсетін
қысым көп?
2. Ыдысқа су құйылған (сурет). Судың ыдыс түбіне түсіретін қысымы
қандай?
3. Э. Торричеллидің атмосфералық қысымды анықтау үшін жүргізілген
тәжірибесінде сынап қолданылады. Сынаптың орнына суды қолдану неліктен қиындау?
ІІ нұсқа
1. Егер кранды ашатын болсақ, бензин бір ыдыстан екіншісіне
құйыла ма? (сурет)
2. Мұнай құйылған цистернаның 4 м тереңдікте тығынмен бекітілген тесігі бар, оның
ауданы 0,003 м2
. Мұнай осы тығынды қандай күшпен қысады?
3. Барометрді терең шахтаға түсіретін болсақ, оның көрсетуі қалай өзгереді?
ІІІ нұсқа
1. А нүктесі түтіктің сол буынындағы сұйықтың деңгейін көрсетеді. Осы
сұйықтың оң жақ буындағы деңгейін көрсетіңдер (сурет).
2. Ыдысқа су құйылған. Оның ыдыс түбіне
түсіретін қысымы мен қысым күшін табыңдар (сурет).
3. Барометрді биік тауға көтеретін болсақ, оның көретуі қалай өзгереді?
ІҮ нұсқа
1. Егер кранды ашатын болсақ, су біреуінен екіншісіне құйыла ма
(сурет?
2. Биіктігі 0,5 м керосин ыдыс түбіне қандай қысым түсіреді? Ауданы 0,02 м2
бетті керосин
қандай күшпен қысады?
3. Жіпке байланған гирьдің тасын су құйылған ыдысқа оның қабырғасы
мен түбіне тимейтіндей етіп түсіреміз (сурет). Судың ыдыс түбіне
түсіретін қысымы өзгере ме?

7 сынып а арнал анқ ғ
ба дарламалан ан тапсырмалар жина ығ ғ ғ
Т сінік хатү
Жина та 7 сынып ба дарламасына с йкес перфокартамен орындау ақ ғ ә ғ
арнал ан тексеру ж мыстары берілген. Тексеру ж мыстары « ысым» ж неғ ұ ұ Қ ә
« уат. Ж мыс. Энергия» тарауларын амтиды.Қ ұ қ
Тапсырмалар т рі ж не мазм ны жа ынан рт рлі: д рыс жауабынү ә ұ ғ ә ү ұ
та дау тапсырмалары, жина тау тапсырмалары ж не за дар мен ережелердің қ ә ң
олдана білуге арнал ан тапсырмалар.қ ғ
Жина материалдарын автор Д.И.Пеннер, А.Худайбердиевті орысшадақ ң
н с ада берілген «Программированные задания для І – ІІ классов» е бегінұ қ Ү Ү ң
аударып растырды. Сондай – а , жина а авторды зі растыр ан есептеріқұ қ ққ ң ө құ ғ
де енгізілді. Ол есептер * та басымен берілген.ң

« ЫСЫМ» ТА ЫРЫБЫНА ТАПСЫРМАЛАР.Қ Қ
1. ЫСЫМҚ
Тапсырма № 1-1
Н с а Аұ қ
Жай с йлем растыры дар:ө құ ң
І. К шү 1. Физикалы былысқ құ
ІІ. ысымҚ 2. Физикалы шамақ
ІІІ. ысым к шіҚ ү 3. Физикалы денеқ
І .Ү Тіректі ауданың
.Ү Инерция
Н с аұ қ Ә
Физикалы шамаларды бірліктерін к рсеті дер:қ ң ө ң
І. ысымҚ 1. м/с
ІІ. К шү 2. Н
ІІІ. Серпімділік к шіү 3.
І .Ү Тіректі ауданың 4.
.Ү Жылдамдық
Тапсырма 1 – 2
А, , Б, В фразаларынан м тін растыры дар:Ә ә құ ң
А. ысым, ысым к ші, тіректі ауданы – б лар зара байланыстыҚ қ ү ң ұ ө
шамалар. Себебі …
1. егер ысым к ші мен тіректі ауданы белгілі болса, онда … есептеугеқ ү ң
болады.
2. егер ысым мен тіректі ауданы белгілі болса, онда … есептеугеқ ң
болады.
3. егер ысым мен ысым к ші белгілі болса, онда … есептеуге болады.қ қ ү
.Ә 1. ысым к шінқ ү
2. ысымдық
3. тіректі ауданынң
Б. 1. ысым к шін есептеу шін…Қ ү ү
2. ысымды есептеу шін…Қ ү
3. Тіректі ауданын есептеу шін…ң ү
В. 1.
ысымды тіректі ауданына к бейту керек, я ниқ ң ө ғ
2.
ысым к шін тіректі ауданына б лу керек, я ниқ ү ң ө ғ
3.
ысым к шін ысым а б лу керек, я ниқ ү қ ғ ө ғ
А, , Б, В фразаларынан м тін растыры дар.Ә ә құ ң
А. 1. К ш…ү 5. Инерция …
2 ысым…Қ 4. Тіректі ауданы…ң
3 Диффузия… 6. Жылдамды …қ
.Ә 1 физикалы шама болыпқ
табылады…
2. физикалы былыс ақ құ қ
жатады…
Б. 1 сонды тан лшем бірлігі болмайды.қ ө
2
ж не (м/с, Н,ә лшем бірлігімен беріледіө
2. ГАЗДЫ ЫСЫМЫҢ Қ
І. Температура артып, к лем т ра ты бол анда, газ ысым алайө ұ қ ғ қ қ
згереді?ө
8 сыныпқа арналған
тірек сызбалар

І. Жылу алмасу (берілу) ІІ.
Механика-
лы ж мысқ ұ
істеу
Жылу ткізгіштікө
Ішкі энергияны згерту т сілдеріө ә
С улеленуә
Конвекция
Еркін
Еріксіз

mQ
mQ
êð
áàë
λ
λ
−=
=
АТТЫ ДЕНЕҚАТТЫ ДЕНЕҚ
С ЙҰ
СЫҚ
Газ т різді денеә
(БУ)
mrêîí
áó
Q
mrQ
−=
=
- меншікті
булану
жылуы,
, кесте
С йыұ
қ

Затты агрегатты к йлеріні згеруің қ ү ң ө
аттыҚ С йыұ қ Газ т різдіӘ
бал уқ булану
конденсацияатаюқ
сублимация

Ж мыс істеуұ
Денені ішкі энергиясын згерту т сілдерің ө ә
Химиялық
реакциялар
йкелеуҮ Со у,ғ
Созу
Б лшектеуө
Конвекция
С уле шы аруә ғ
Жылу ткізгіштікө Эндотермиялық
Экзотермиялық
Жылу беру

Сыныптан тыс
іс - шара

«Ба ытты с т» ойынық ә
Ойын 5 геймнен т рады.ұ
І гейм Блиц турнир.
А тобына с ра тар:ұ қ
1. Аспан денелері туралы ылым.ғ
2. аза жерінде бол ан ежелгі ала.Қ қ ғ қ
3. 19 жасында бірінші рет о у а бар ан орыс алымы.қ ғ ғ ғ
4. Ше бермен бір орта н ктесі болатын т зу.ң қ ү ү
5. Е жо ар ы жылдамды .ң ғ ғ қ
6. ара ы т нде адастырмайтын ж лдыз.Қ ңғ ү ұ
7. Санны шінші д режесі.ң ү ә
8. те баяу бал итын металл.Ө қ
9. К нге тура арай алатын с.ү қ құ
10.Салма сызды жа дайында адамны салма ы неге те ?қ қ ғ ң ғ ң
тобына с ра тар:Ә ұ қ
1. Радионы ойлап тап ан адам.қ
2. опар ыш зат.Қ ғ
3. Ауасыз ке істік.ң
4. аза тан шы ан т ыш геолог.Қ қ ққ ұңғ
5. йры ты ж лдыз.Құ қ ұ
6. ай жерде керосинді кесуге болады?Қ
7. Жер сілкінуін білдіретін аспап.
8. Кедергісі аз форманы т рі.ң ү
9. Аспан денелеріні ж ру жолы.ң ү
10.Шойын орыту а арнал ан пеш.қ ғ ғ
ІІ гейм «Сен ма ан, мен са ан»ғ ғ :
А тобына с ра тар:ұ қ
1. Сірі ке орабыны стіне йнекті бір шеті ойылады да, оның қ ң ү ә ң қ ң
астына майшам жа ып оямыз. йнекті стіне майшам т р анғ қ Ә ң ү ұ ғ
жерге жиегін сулап, стакан т керіп оямыз. Стакан сыр анайды,өң қ ғ
неге?
2. Бес бірліктен 100 -ді шы арып алу керек.ғ

3. столды стіне а аз тілігі, о ан стакан ойылады. Стаканң ү қ ғ ғ қ
орнында алатындай етіп, а азды суырып алу керек.қ қ ғ
тобына с ра тар:Ә ұ қ
1. Металл ыдысты ты ыз жауып т р ан ты ынды ж лып ал анда,ғ ұ ғ ғ ұ ғ
ыдысты ішінде не білінеді?ң
2. « ара ж шікті » пиясы. Тізбектерді айсысы параллельҚ ә ң құ ң қ
жал ан ан?ғ ғ
3. А т сті б телке, ты ын, лента, ФОС берілген. лента ты ын ақ ү ө ғ ғ ғ
байланып, б телкеге т сіріледі. Б телке ты ындалады, оныө ү ө ғ
ашпай лентаны зу керек.ү
ІІІ гейм « нертап ыштар»Ө қ
Сайысушы топтар т рмыста, шаруашылы та пайдасы бар ралдарұ қ құ
дайындап келіп, оны мада тайды.ә қ
І гейм «Ба жана ма, бап шаба ма?»Ү қ
атысушылар санына с йкес тапсырма карточка а жазылады,Қ ә ғ
ойлану уа ыты, пай саны к рсетіледі. атысушылар кезекпенқ ұ ө Қ
конверттерді суырып, тапсырмаларды орындайды.
Карточка № 1.
Суы бар шыны ыдыс а керосин йылады. Б дан бас а суы барқ құ ұ қ
стакан, поднос, пробирка беріледі. Ыдысты е кейтпей, оз амай,ң қ ғ
пробирка а керосинді йып алу керек.ғ құ
Колба а су йылып ішіне са ина тасталады. Аузына ортасынанғ құ қ
шыны т тік ткізілген ты ын кигізіледі. Са инаны т тікке іліп алуү ө ғ қ ү
керек.
Екі колба, поднос, а аз беріледі. Колбаны біркеуіне су, екіншісінеқ ғ ң
керосин йыл ан. Су мен керосинні орнын ауыстыру керек.құ ғ ң
Ерте заманда с тті, майды саз балшы тан жасал ан ыдыста са та ан.ү қ ғ қ ғ
Осы ыдысты не кереметі бар?ң
Карточка №5.

Таразыны екі басына бірдей екі шелек ілінген. Таразы тепе –ң
те дікте т р. Шелектерге толтыра су йылады да, біреуіне еппенң ұ құ
та тайша салынады. Таразы андай к йде болады?қ қ ү
ралдар: ине, сірі ке, а аз, су, тарелка, стакан.Құ ң қ ғ
Сауса ты су ылмай, инені алу керек.қ қ
гейм. Капитандар сайысы.Ү
Топ басшылары зара сайыс а т седі.ө қ ү
1. 200 литрлік б шкеге тура 100 литр суды лшемей алай ю аө ө қ құ ғ
болады
2. й бізге бас а жа ынан к рінетіндей етіп, екі сірі кені ауыстыруҮ қ ғ ө ң
керек.
3. Екі ке, екі бала т скі аста 3 ж мырт а жеді. Б л алай бол аны,ә ү ұ қ ұ қ ғ
барлы ы неше адам?ғ
Жанк йерлерге тапсырмаү
Ойындар:
1. Екі адамны олдарын жіппен байлап, бір – біріне ай астырыпң қ қ
ткізеді. Б аудан босанып шы у керек.ө ұғ ғ
2. Автобусты ішінде келе жатырсыздар дейік. Мынадайң
жа дайларда андай к йде болатындары ызды к рсеті іздер:ғ қ ү ң ө ң
автобус уелі о а, сосын сол а б рылды; арт а шегінді, ал аә ңғ ғ ұ қ ғ
ж рді; кілт то тады.ү қ
Кеш со ында орытынды шы арылады.ң қ ғ
Оқушылардың
зейінін анықтауға
арналған тест

ЖАДЫНЫҢ ТҮРЛЕРІН ЗЕРТТЕУ……………….................… І - 1
№ Дыбысты
қ есте
сақтау
Көріп есте сақтау Моторлық – дыбыстық
есте сақтау
Көру – есту
– моторлық
есте сақтау
Мұғалім
сөздерді
ретімен
арасына 4
– 5 сек
салып
оқиды, 10
сек – тан
соң
оқушылар
естерінде
қалған
сөздерді
жазады.
10 мин – тан соң ІІ
қатардың сөздерін тақтаға
жазады. Оқушылар үнсіз
оқып есте қалған сөздерді
жазады.
10 мин – тан соң ІІІ
қатардың сөздері
оқылады. Оқушылар осы
сөздерді іштерінен
қайталап, саусақтары-
мен ауада (партада)
жазады. Содан кейін
есінде қалғандарын
қағазға жазады.
ІҮ
қатардың
сөздері
тақтаға
жазылады.
Мұғалім
оқиды,
оқушылар
әрбір сөзді
сыбырлап
қайталайды
. Есінде
қалғандары
н қағазға
жазады.
1 Материя Газ Үйкеліс тізбек
2 Зат Демокрит Заряд Момент
3 Адам Заң Қанығу стакан
4 Физика Секунд Ылғалдылық Таразы
5 Құбылыс Минут Ватт Иін
6 Оқушы Сағат көлем Өлшеу
7 Табиғат Молекула Теория Бірлік
8 Ғалым Метр Болжам Жұмыс
9 Атом Жол Ампер Қуат
1
0
Тәжірибе Уақыт Формула Абсолют
1
1
Ғылым Атмосфера Өткізгіш Ион
1
2
Дәптер Шама үдеу Квант
1
3
Кітап Ток Кернеу Ом
1
4
Дене Сырғанау Сыйымдылық Вольт
1
5
Күш Домалау Конвекция Кинематика
1
6
Тербеліс Жылу Кельвин Гравитация
1
7
Қысым Температура Томсон Больцман

1
8
Масса Жылдамдық Барометр Диэлектрик
1
9
Грамм Спидометр Динамика Вольтметр
2
0
Ньютон Паскаль амперметр Реостат
7 – 8
сынып
15 сөз 9 – 11 сынып 20 сөз
Нәтижелерін өңдеу
Оқушыда
жадының қай
түрі басым
екенін анықтау
А – дұрыс жазылған
сөздер саны
В –
берілген
сөздер саны
Сыныпта
жадының қай
түрі басым
екенін анықтау
жады
ның берілген жеке
түрінің көрсеткіші
-
оқушылар
саны
ТАҢБАЛАРДЫ ЕСТЕ САҚТАУ………………………………………………І - 2
Тапсырмада физикалық шамалардың таңбалары жазылған кесте беріледі. 20
сек – тан соң кесте жинап алынады. Оқушылар есте қалған таңбаны қағазға
түсірулері керек.
7 – 8 сынып - 12 таңба 9 – 11 сынып - 16 таңба
Нәтижесі І – 1 кестесіндегідей есептеледі.
БЕЙНЕНІ ЕСТЕ САҚТАУ ……………………………………………………І - 3
Оқушыларға 10 – 16 сурет көрсетіледі. 20 сек ішінде оларды есте сақтап, 1 мин
ішінде қағазға түсіру керек. Нәтижелері алдындағыдай есептеледі.

Пайдаланыл ан дебиеттер:ғ ә
1. аза стан Республикасыны Президенті Н.Назарбаевты аза стан хал ынаҚ қ ң ң Қ қ қ
жолдауы. Астана, 2008 жыл.
2. В.Г.Разумовский, А.И.Бугаев и др.; Основы методики преподавания физики
в средней школе. М., Прсвещение, 1984, с. 231,238.
3. Н.М.Зверева. Активизация мышления учащихся на уроках физики. М.,
Просвещение, 1980, с. 19,64,83.
4. Усова А.В., Вологодская З.А. Самостоятельная работа учащихся по физике в
средней школе. М., Просвещение, 1981, с. 67,71.
5. А.А.Ивин.Д рыс ойлау – нер. Алматы, Рауан, 1991 ж., 46-104ббұ ө
6. «Физика в школе» журналдары, №3,1985, 45 бет, №3,1984, 47 бет, №5,1981, 40
б, №2,1985, 48 бет.
7. «Математика ж не физика» журналдары, №5,2004,24 б., №2,2004, 15 б., №3,ә
2004, 10 б.
8. «Ойлы м алімнен ойшыл о ушы а» жинаұғ қ ғ қ
9. М.Ж мабаев. Педагогика. «Ана тілі, 1992 ж»ұ
10. «Репетитор» журналы, № 1 – 3 , 2002 ж.
11. Д.И.Пеннер, А.Худайбердиев, «Программированные задания по физике
для 6 – 7 классов»
12. «Дауыс пен к рініс» журналы, № 1,2, 2003 ж.ө
13. Буров В.А., Кабанов С.Ф., «Фронтальные экспериментальные задания по
физике для 6 – 7 классов».
14. «Алгорифм» журналы, № 1 – 3, 2000 ж, № 1-6, 2007 ж.
15. Г.И.Жерехов , «Политехническое обучение в демонстрационных опытах»

ТҰРАҚТЫ МАГНИТТЕР

Recommended

Recommended

More Related Content

More from ajnamkulilimanova

More from ajnamkulilimanova (20)

ТҰРАҚТЫ МАГНИТТЕР