Requirement iso 140012015

1. ขอกําหนดระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
ISO 14001:2015
พัฒนาเกณฑ์การประเมินเพือใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาระบบ
การบริหารจัดการองค์กรเพือความยังยืน
พัฒนาเกณฑ์การประเมินเพือใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาระบบ
การบริหารจัดการองค์กรเพือความยังยืน1
ทราบขอกําหนดในมาตรฐาน ISO 14001:2015
พัฒนาเกณฑ!การประเมินเพื่อใชเป(นแนวทางในการพัฒนาระบบ
การบริหารจัดการองค!กรเพื่อความยั่งยืน
พัฒนาเกณฑ!การประเมินเพื่อใชเป(นแนวทางในการพัฒนาระบบ
การบริหารจัดการองค!กรเพื่อความยั่งยืน2
สามารถนําไปประยุกต!ใชในระบบการทํางานของ
องค!กรไดอย3างมีประสิทธิผลและมีประสิทธิภาพ
พัฒนาเกณฑ!การประเมินเพื่อใชเป(นแนวทางในการพัฒนาระบบ
การบริหารจัดการองค!กรเพื่อความยั่งยืน
พัฒนาเกณฑ!การประเมินเพื่อใชเป(นแนวทางในการพัฒนาระบบ
การบริหารจัดการองค!กรเพื่อความยั่งยืน3
ใหแนวทางในการปรับปรุงองค!กรดานสิ่งแวดลอมทั้ง
ในระยะสั้นและ ระยะยาว และนําไปสู3ความยั่งยืน
ขององค!กร
วัตถุประสงค&ของหลักสูตร

2. หัวขอการบรรยาย
1.อนุกรมมาตรฐานการจัดการสิ่งแวดลอม
2.การพัฒนาของมาตรฐาน ISO 14001
3.ภาพรวมการเปลี่ยนแปลงของมาตรฐาน
4.องค&ประกอบของมาตรฐาน ISO 14001:2015
5.สรุปสาระสําคัญของ ISO 14001:2015
ป2ญหาสิ่งแวดลอมโลกป2ญหาสิ่งแวดลอมโลก
ฝนกรด
ที่อยู6อาศัยถูกทําลาย
โอโซนรั่ว
ป9าไมถูกทําลาย
การทําลายทรัพยากร
การใชพลังงาน
มลภาวะ
การทําลายสายพันธุ&
โลกรอนขึ้น
มลภาวะทางทะเล
การทําลายหนาดิน
ของเสียอันตราย
น้ําจืดลดลง

3. เกิดจากกAาซคาร&บอนไดออกไซด&จาก
การเผาไหมลอยไปสะสมบนชั้นบรรยากาศ
และขวางกั้นไม6ใหความรอนจากดวงอาทิตย&
สะทอนจากผิวโลกสู6อวกาศไดทําใหโลกรอน
ขึ้นซึ่งจะมีผลใหน้ําแข็งบริเวณขั้วโลกละลาย
และเกิดน้ําท6วมโลกได
รังสีความร้อน
ภาวะเรือนกระจกภาวะเรือนกระจก

4. เกิดจากการเผาไหมเชื้อเพลิงที่ใหกAาซ
ซัลเฟอร&ออกไซด& หรือไนโตรเจนออกไซด&
ซึ่งเมื่อทําปฏิกิริยากับฝน จะมีฤทธิ์เปIนกรด
ฝนกรดฝนกรด
ป2ญหาสิ่งแวดลอมในประเทศไทย
Industry
น้ําเสีย
อากาศ
เสีย
ขยะ
กาก
สารพิษ
สึนามิ
ภัยแลง

5. แรงผลักดันดานสิ่งแวดลอม
ความร6อยหรอของทรัพยากรธรรมชาติ
ความเสียสมดุลของระบบนิเวศน&
ป2ญหามลพิษและอุบัติภัย
คดีสิ่งแวดลอม
ภาพลักษณ&ของโรงงานอุตสาหกรรม
ความน6าเชื่อถือทางการเงิน
คุณภาพชีวิตของโรงงานอุตสาหกรรมและชุมชน
มาตรฐาน ISO 14001 - ระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
(Environmental Management System)
มาตรฐาน ISO 14020 - ฉลากผลิตภัณฑ&เพื่อสิ่งแวดลอม
(Environmental Labeling)
มาตรฐาน ISO 14031 - การประเมินระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
(Environmental Performance Evaluation)
มาตรฐาน ISO 14040-9 - การประเมินวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ&
(Life Cycle Assessment)
มาตรฐาน ISO 19011* - แนวทางการตรวจประเมินระบบการจัดการคุณภาพและ/
หรือสิ่งแวดลอม (ใชแทน ISO 14010-12)
(Guidelines for quality and/or environmental
management systems auditing)
อนุกรมมาตรฐานการจัดการสิ่งแวดลอม

6. การพัฒนาของมาตรฐาน ISO 14001
March
2013:
CD1
October
2013: CD2
September
2014:
publication
of the ISO
14001 DIS
July 2015:
publication
of the ISO
14001 FDIS
September
2015:
publication
of ISO
14001:2015

7. ภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงในมาตรฐาน
► โครงสรางของขอกําหนดหลักในมาตรฐาน ประกอบดวย 10 ขอกําหนด
หลัก ตาม Annex SL
ISO 14001:2015 (FDIS)
0. บทนํา (Introduction)
1. ขอบข6าย (Scope)
2. มาตรฐานอางอิง (Normative References)
3. คําศัพท&และคํานิยาม (Terms and Definitions)
4. บริบทขององค&กร (Context of the Organization)
5. การนําองค&กร (Leadership)
6. การวางแผน (Planning )
7. การสนับสนุน (Support)
8. การปฏิบัติการ (Operations)
9. การประเมินผลการปฎิบัติงาน (Performance
Evaluations)
10. การปรับปรุง (Improvement)
มาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
(Environmental Management System)
มาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
(Environmental Management System)
ส3วนหนึ่งของระบบการจัดการขององค!กร
ที่ใชเพื่อจัดการประเด็นป?ญหาสิ่งแวดลอม
ต3างๆ การสอดคลองต3อพันธสัญญาที่ตอง
ทําใหสอดคลอง และดําเนินการกับความ
เสี่ยงและโอกาส โดยมุ3งเนนใหองค!กรมี
การพัฒนาปรับปรุงตลอดจนรักษา
สิ่งแวดลอมอย3างต3อเนื่อง
• ตองสามารถปรับตัว (agility) เพื่อใหอยู3รอดได (survive) ท3ามกลาง
สภาพแวดลอมทางธุรกิจที่มีความซับซอนและเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็ว
(hyper-change)
• ตองวางพื้นฐานที่มั่นคงในป?จจุบันเพื่อเตรียมพรอมสําหรับอนาคต
(future-proof strategy)
• ตองตอบสนองความตองการและความคาดหวังของผูมีส3วนไดเสีย
ทุกกลุ3ม (Triple Bottom line)
มุมมองในการปรับปรุง ISO 14001:2015
“การบริหารจัดการเพื่อความยั่งยืน (sustainability)”

8. 4.1 Understanding
internal/external
issues
4.2 Determining
requirements of
interested parties
Understanding
contextual change
4.3 Setting the
scope of QMS/EMS
6.1 & 6.2 Determining
action to address R&O
(Strategic & operation
planning)
8.1 Operational
planning & control
(Operation planning
& implementation)
9.1 Monitor & measure
9.2 Internal audit
9.3 Management
review
Change QMS/EMS
Relationship between 4.1, 4.2, 6.1, 8.1 and 9
ใน ISO 14001:2015
• ตองปรับตัวใหสอดรับกับโลกแห6งการเปลี่ยนแปลงดานสิ่งแวดลอม
• ตองสะทอนถึงความตองการของผูมีส6วนไดเสียทุกกลุ6ม
• ตองวางพื้นฐานดานสิ่งแวดลอมที่มั่นคงสําหรับอนาคต
• มุ6งเนนผลผลัพธ&ในการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอม
• ง6ายในการบูรณาการกับระบบการจัดการอื่นๆ
ISO 14001:2004 ---> ISO 14001:2015
มุมมองในการปรับปรุง

9. ► โครงสรางของขอกําหนดหลักในมาตรฐาน
ประกอบดวย 10 ขอกําหนดหลัก ตาม Annex SL
► บริบทองค&กร
องค!กรตองพิจารณาประเด็นป?ญหาทั้งภายในและภายนอกที่มีผลกระทบ
ต3อผลการดําเนินการของระบบการจัดการสิ่งแวดลอม รวมถึงความเขาใจ
ในความตองการของผูมีส3วนไดเสีย ความเขาใจในบริบทขององค!กรจะ
ช3วยในการออกแบบระบบการจัดการที่เหมาะสมแก3องค!กร
► ภาวะผูนํา
คาดหวังต3อผูบริหารระดับสูง ถึงความมุ3งมั่นและเขาใจต3อป?ญหา
สิ่งแวดลอมขององค!กร และสนับสนุนในการปรับปรุงดานสิ่งแวดลอม
ภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงในมาตรฐาน
► การบริหารจัดการเชิงกลยุทธ&ดานสิ่งแวดลอม
ความเขาใจบริบทขององค!กร และความคาดหวังของผูที่มีส3วนไดเสีย ซึ่งนํามาสู3การ
วางแผนดานการจัดการสิ่งแวดลอมในกระบวนการวางแผนกลยุทธ!ขององค!กร เพื่อ
ใชประโยชน!จากโอกาสและลดผลกระทบความเสี่ยงเชิงลบจากการเปลี่ยนแปลง
สถานการณ!ที่เกี่ยวของกฎหมายและขอกําหนดจาก interested parties หรือ
สภาวการณ!ดานสิ่งแวดลอมของโลก
► Risk based approach
แนวคิดดานความเสี่ยงถูกใชในการระบุลักษณะป?ญหาสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญ การ
วางแผนดานสิ่งแวดลอม และการปฏิบัติการปfองกัน องค!กรตองพิจารณาโอกาส
และความเสี่ยง เพื่อทําใหมั่นใจว3าระบบการจัดการสิ่งแวดลอมจะบรรลุผลตามที่
คาดหวังไว
ภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงในมาตรฐาน

10. ► การคุมครองสิ่งแวดลอม
มุ3งเนนแนวทางเชิงรุกในการคุมครองสิ่งแวดลอม มุ3งมั่นสู3การพัฒนาอย3างยั่งยืนและ
ความรับผิดชอบต3อสังคม
► ผลการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอม
มุ3งเนนการปรับปรุงผลการดําเนินการดานสิ่งแวดลอม โดยใชตัวชี้วัด เพื่อติดตามผล
การดําเนินงานดานสิ่งแวดลอม
► การคิดตลอดวัฏจักรชีวิต
องค!กรตองขยายการควบคุมผลกระทบดานสิ่งแวดลอมใหครอบคลุมการนํา
ผลิตภัณฑ!ไปใข รวมถึงการทิ้งและจัดการเมื่อหมดอายุการใชงาน รวมถึงการให
ความสําคัญตั้งแต3การออกแบบ
ภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงในมาตรฐาน
► การสื่อสาร
เพิ่มเติมการพัฒนากลยุทธ!ในการสื่อสาร ซึ่งใหความสําคัญทั้งการสื่อสารภายในและ
ภายนอก มุ3งเนนขอมูลที่เชื่อถือได กําหนดใหบุคคลที่ปฏิบัติงานภายใตการควบคุม
ขององค!กรใหขอเสนอแนะในการปรับปรุงระบบ รวมถึงการสื่อสารเพื่อแสดงความ
สอดคลองกับขอบังคับตามกฎหมาย
► เอกสาร
ใชคําว3า “documented information” แทน “document” และ “record”
เนื่องจากป?จจุบันมีการพัฒนาของคอมพิวเตอร!และระบบ cloud base systems
ภาพรวมของการเปลี่ยนแปลงในมาตรฐาน

11. ISO 14001:2004 ISO/FDIS 14001:2015
0. Introduction 0. Introduction
1. Scope 1. Scope
2. Normative references 2. Normative references
3. Terms and definitions 3. Terms and definitions
4. Environmental Management
System
4. Context of the organization
4.1 Understanding the organization
and its context
4.2 Understanding the needs and
expectations of the interested
parties
ISO 14001:2004 VS ISO/FDIS 14001:2015
ISO 14001:2004 ISO/FDIS 14001:2015
4.1 General requirement 4.3 Determining the scope of the
environmental management system
4.4 Environmental management
system
10.2 Continual improvement
4.2 Environmental policy 5.2 Environmental policy
4.3 Planning 6. Planning
6.1 Action to address risks and
opportunities
6.1.1 General
ISO 14001:2004 VS ISO/FDIS 14001:2015

12. ISO 14001:2004 ISO/FDIS 14001:2015
4.3.1 Environmental aspects 6.1.2 Identification of environmental
aspects
4.3.3 Objectives, targets and
programme (s)
6.1.3 Compliance obligations
4.3.3 Objectives, targets and
programme (s)
6.1.4 Planning Action
6.2 Environmental objectives and
planning to achieve them
6.2.1 Environmental objectives
6.2.2 Planning to achieve objectives
ISO 14001:2004 VS ISO/FDIS 14001:2015
ISO 14001:2004 ISO/FDIS 14001:2015
4.4 Implementation and operation 7 Support
8 Operation
5 Leadership
4.4.1 Resource, roles responsibility
and authority
7.1 Resource
5.3 Organizational roles,
responsibilities and authorities
5.1 Leadership and commitment
4.4.2 Competence, training and
awareness
7.2 Competence
7.3 Awareness
ISO 14001:2004 VS ISO/FDIS 14001:2015

13. ISO 14001:2004 ISO/FDIS 14001:2015
4.4.3 Communication 7.4 Communication
7.4.1 General
7.4.2 Internal communication
7.4.3 External communication and
reporting
4.4.4 Documentation 7.5 Document information
7.5.1 General
7.5.2 Creating and updating
7.5.3 Control of documented
information
ISO 14001:2004 VS ISO/FDIS 14001:2015
ISO 14001:2004 ISO/FDIS 14001:2015
4.4.5 Control of documentation 7.5.2 Creating and updating
7.5.3 Control of documented
information
4.4.6 Operational control 8.1 Operational planning and control
8.2 Value chain control
4.4.7 Emergency preparedness and
response
8.3 Emergency preparedness and
response
4.5 Checking 9 Performance evaluation
4.5.1 Monitoring and measurement 9.1 Monitoring, measurement,
analysis and evaluation
9.1.1 General
ISO 14001:2004 VS ISO/FDIS 14001:2015

14. ISO 14001:2004 ISO/FDIS 14001:2015
4.5.2 Evaluation of compliance 9.1.2 Evaluation of compliance
4.5.3 Nonconformity, corrective
action and prevention action
10.1 Nonconformity and corrective
action
4.5.4 Control of records 7.5.3 Control of documented
information
4.5.5 Internal audit 9.2 Internal audit
4.6 Management review 9.3 Management review
10 Improvement
ISO 14001:2004 VS ISO/FDIS 14001:2015
Leadership
Internal and
External Issue
Intended Outcome
Context of Organization
Need and
Expectation of
Stakeholder
Planning
Support
and
Operation
Performance
Evaluation
Improvement
Scope of QMS and EMS of Organization
Relationship between PDCA and ISO/FDIS 9001&14001:2015

15. สรุปสาระสําคัญของ
ISO 14001:2015 Revision
สรุปสาระสําคัญของ
ISO 14001:2015 Revision
มาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
► ประกอบดวย 10 ขอกําหนดหลัก ตาม Annex SL
ISO 14001:2015
0. บทนํา (Introduction)
1. ขอบข6าย (Scope)
2. มาตรฐานอางอิง (Normative References)
3. คําศัพท&และคํานิยาม (Terms and Definitions)
4. บริบทขององค&กร (Context of the Organization)
5. การนําองค&กร (Leadership)
6. การวางแผน (Planning )
7. การสนับสนุน (Support)
8. การปฏิบัติการ (Operations)
9. การประเมินผลการปฎิบัติงาน (Performance
Evaluations)
10. การปรับปรุง (Improvement)
มาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
(Environmental Management System)
มาตรฐานระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
(Environmental Management System)
ส3วนหนึ่งของระบบการจัดการขององค!กร
ที่ใชเพื่อจัดการประเด็นป?ญหาสิ่งแวดลอม
ต3างๆ การสอดคลองต3อพันธสัญญาที่ตอง
ทําใหสอดคลอง และดําเนินการกับความ
เสี่ยงและโอกาส โดยมุ3งเนนใหองค!กรมี
การพัฒนาปรับปรุงตลอดจนรักษา
สิ่งแวดลอมอย3างต3อเนื่อง
30

16. มุ6งเนนความรับผิดชอบดานสิ่งแวดลอม ซึ่งเปIนหนึ่งในเสาหลัก
แห6งความยั่งยืน
• เพิ่มประสิทธิภาพการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอม
• สอดคลองกับการปฏิบัติตามกฎระเบียบขอบังคับ
• บรรลุวัตถุประสงค&ดานสิ่งแวดลอม
ขอบข6าย (Scope)
ผลลัพธ&ที่คาดหวัง
คําศัพท&และนิยาม

17. Documented Information
Environmental condition
Life cycle
Risk
Effectiveness
Compliance obligation
Process
Monitoring
Indicator
คําศัพท&ใหม6ใน ISO 14001
ISO 14001:2015 model
Plan
Do
Check
Act
4 Context of the organization
5 Leadership
6 Planning
7 Support
8 Operation
9 Performance evaluation
10 Improvement

18. 4. บริบทขององค&กร
4.1 ความเขาใจ
องค&กรและบริบทของ
องค&กร
4.2 ความเขาใจใน
ความตองการและ
ความคาดหวังของ
ผูมีส6วนไดเสีย
4.3 การกําหนด
ขอบเขตของระบบ
การจัดการ
สิ่งแวดลอม
4.4 ระบบการจัดการ
สิ่งแวดลอม
4. บริบทขององค&กร (Context of the organization)
4.1 ความเขาใจองค&กรและบริบทขององค&กร
(Understanding the organization and its context)
NOTE 1 : ประเด็นภายนอก :- สภาวการณ&ทางการเมือง เทคโนโลยี การแข6งขัน ตลาด วัฒนธรรม สังคมและเศรษฐกิจ (ทองถิ่น/ภูมิภาค/ประเทศ/นานาชาติ)
NOTE 2 : ประเด็นภายใน :- คุณค6า (Value) วัฒนธรรม ความรูและผลการดําเนินการขององค&กร
องค&กรตองพิจารณากําหนดประเด็นภายนอกและภายในที่เกี่ยวของกับจุดประสงค&ของ
องค&กรและผลกระทบต6อความสามารถขององค&กรในการบรรลุผลลัพธ&ตามผลสัมฤทธิ์ที่
ตองการจากระบบการจัดการสิ่งแวดลอม.ประเด็นเหล6านี้ตองรวมถึงสภาพแวดลอมที่
กําลังมีผลหรือกําลังไดรับผลจากองค&กร
36

19. เศรษฐกิจ
(Economic)
สังคม (Social)
สิ่งแวดลอม
(Environment)
Scheme of sustainable
development: at the confluence
of three constituent parts.
37
องค&กรตองทําการพิจารณากําหนด:
ก) ผูมีส6วนไดส6วนเสียที่เกี่ยวของกับ
ระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
ข) ความจําเปIนและความคาดหวังที่
เกี่ยวของ (เช6น ขอกําหนด) ของผูมี
ส6วนไดส6วนเสีย
ค) ความจําเปIนและความคาดหวังใด
จะเปIนขอบังคับที่ตองปฏิบัติ
4.2 ความเขาใจความจําเปIนและความคาดหวังของผูมีส6วนไดส6วนเสีย
(Understanding the needs and expectations of interested parties)
38

20. Stakeholder Segmentation
กลุ่มที กลุ่มผู้มีส่วนได้เสีย Stakeholder Issue

21. ผูมีส3วนไดส3วนเสีย แนวทางการดําเนินงาน
ชุมชน สรางสัมพันธ!กับผูนําชุมชนทองถิ่น
บริจาค และใหทุนการศึกษา
พาชมโรงงาน และสนับสนุนศูนย!การเรียนรู
สรางสัมพันธ!กับสื่อในทองถิ่น
พนักงาน ผูบริหารพบพนักงาน, ประชุม
internal website อาทิ ข3าวประจําวัน, โพลล!,
นานาสาระ และ internal blogs โดยหัวหนางาน
สํารวจความผูกพันของพนักงานทุกๆ 2 ป}
41
ตัวอย6างแนวทางการสรางความผูกพัน
4.3 การกําหนดขอบข6ายระบบการจัดการสิ่งแวดลอม(Determining the scope
of the environmental management system)
องค&กรตองพิจารณากําหนดขอบเขตและการประยุกต&ใชระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
เพื่อกําหนดขอบข6าย ในการกําหนดขอบข6าย องค&กรตองพิจารณา:
ก) ประเด็นภายนอกและภายใน ตามขอ 4.1
ข) การปฏิบัติตามขอบังคับ ตามขอ 4.2
ค) หน6วยงานขององค&กร บทบาทและขอบเขต
ง) กิจกรรม ผลิตภัณฑ&และบริการ
จ) อํานาจตามหนาที่ และความสามารถในการควบคุมและการมีส6วนผลักดัน
42
ขอบข6ายตองไดรับการธํารงรักษาในรูปแบบสารสนเทศที่เปIนเอกสารและพรอม
เป…ดเผยต6อผูมีส6วนไดส6วนเสีย

22. ขอบเขตของการจัดทําระบบ ISO 14001
เพื่อใหบรรลุผลสัมฤทธิ์ที่ตองการ รวมถึงการทําให
ไดซึ่งสมรรถนะสิ่งแวดลอม องค&กรตองจัดทํา
นําไปปฏิบัติ ธํารงรักษา และปรับปรุงระบบการ
จัดการสิ่งแวดลอมอย6างต6อเนื่อง รวมถึง
กระบวนการจําเปIนและปฏิสัมพันธ&ของ
กระบวนการตามขอกําหนดของมาตรฐาน
สากลฉบับนี้
องค&กรตองพิจารณาความรูที่ไดจาก 4.1 และ 4.2
เมื่อไดจัดทําและธํารงรักษา ระบบการจัดการ
สิ่งแวดลอม
4.4 ระบบการจัดการสิ่งแวดลอม Environmental management system
44

23. 5. การนําองค&กร
5.1 การนําองค&กร
และความมุ6งมั่น
5.2 นโยบาย
สิ่งแวดลอม
5.3 บทบาท ความ
รับผิดชอบและอํานาจ
หนาที่ในองค&กร
45
5. การนําองค&กร (Leadership)
ผูบริหารสูงสุดตองแสดงใหเห็นถึงการเปIนผูนําและ
ความมุ6งมั่นที่เกี่ยวของกับระบบ EMS โดย :
ก) เปIนผูรับผิดชอบต6อประสิทธิผลของระบบ
การจัดการสิ่งแวดลอม
ข) มั่นใจว6านโยบายและวัตถุประสงค&ดานสิ่งแวดลอมได
มีกําหนดขึ้น และ สอดรับกับทิศทางกลยุทธ&และบริบท
ขององค&กร
ค) มั่นใจว6ามีการบูรณาการขอกําหนดของระบบการ
จัดการสิ่งแวดลอมกับกระบวนการทางธุรกิจขององค&กร
5.1 การนําองค&กรและความมุ6งมั่น
46
ง) มั่นใจว6าจัดสรรทรัพยากรที่จําเปIนสําหรับระบบการจัดการสิ่งแวดลอมที่เพียงพอ
จ) สื่อสารใหเขาใจถึงความสําคัญของระบบการจัดการสิ่งแวดลอมที่มีประสิทธิผล
และการสอดคลองตามขอกําหนดของระบบการจัดการสิ่งแวดลอม

24. ฉ) มั่นใจว6าระบบการจัดการสิ่งแวดลอมบรรลุผลสัมฤทธิ์ที่ตองการ
ช) ชักนําและสนับสนุนบุคลากรเขามามีส6วนช6วยใหระบบเกิด
ประสิทธิผล
ซ) ส6งเสริมใหมีการปรับปรุงอย6างต6อเนื่อง
ฌ) สนับสนุนใหผูบริหารที่มีบทบาทหนาที่ที่เกี่ยวของไดแสดงความ
เปIนผูนําและความมุ6งมั่นในการประยุกต&ใชมาตรฐานดังกล6าวใน
งานที่รับผิดชอบ
5.1 การนําองค&กรและความมุ6งมั่น (ต6อ)
47
ผูบริหารสูงสุดตองจัดทํา นําไปปฏิบัติใชและธํารง
รักษานโยบายสิ่งแวดลอม
ก) เหมาะสมกับจุดประสงค&ขององค&กรและบริบท
ขององค&กร รวมถึงลักษณะ ขนาดและผลกระทบ
ดานสิ่งแวดลอมของกิจกรรม ผลิตภัณฑ&และบริการ
ข) ใหกรอบสําหรับการกําหนดและทบทวน
วัตถุประสงค&สิ่งแวดลอม
ค) รวมถึงความมุ6งมั่นในการปกป‡องสิ่งแวดลอม
การป‡องกันมลพิษและความมุ6งมั่นเฉพาะอื่นๆที่
เกี่ยวของในบริบทองค&กร
5.2 นโยบายสิ่งแวดลอม (Environmental policy)
48

25. ง) รวมถึงความมุ6งมั่นในการบรรลุผลต6อการ
ปฏิบัติตามขอบังคับ
จ) รวมถึงความมุ6งมั่นในการปรับปรุงระบบการ
จัดการสิ่งแวดลอมอย6างต6อเนื่อง เพื่อใหไดมาซึ่ง
สมรรถนะสิ่งแวดลอม
5.2 นโยบายสิ่งแวดลอม (ต6อ)
49
นโยบายสิ่งแวดลอมตอง
— ไดรับการธํารงรักษาเปIนสารสนเทศที่เปIนเอกสาร
— พรอมเป…ดเผยต6อผูมีส6วนไดส6วนเสีย
— ไดรับการสื่อสารในองค&กร
5.3 ผูบริหารสูงสุดตองมั่นใจว6าความรับผิดชอบและ
อํานาจหนาที่สําหรับบทบาทหนาที่ต6างๆ ไดมีการ
มอบหมาย สื่อสาร และเปIนที่เขาใจในองค&กร เพื่อให
การจัดการสิ่งแวดลอมมีประสิทธิผล
ผูบริหารสูงสุดตองมอบหมายความรับผิดชอบและ
อํานาจหนาที่เพื่อ:
ก) มั่นใจว6าระบบการจัดการสิ่งแวดลอมเปIนไปตาม
ขอกําหนดของมาตรฐานสากลนี้
ข) รายงานสมรรถนะของระบบการจัดการ
สิ่งแวดลอม รวมถึงสมรรถนะดานสิ่งแวดลอมต6อ
ผูบริหารสูงสุด
5.3 บทบาทหนาที่ ความรับผิดชอบและอํานาจหนาที่ในองค&กร (ต6อ)
50

26. โครงสรางการบริหาร
6. การวางแผนสําหรับระบบการจัดการ
สิ่งแวดลอม
6.1 การปฏิบัติการ
เพือดําเนินการกับ
ความเสียงและ
โอกาส
6.2 วัตถุประสงค&ดาน
สิ่งแวดลอมและการ
วางแผนเพื่อให
บรรลุผลสัมฤทธิ์
52

27. 6. การวางแผน (Planning)
องค&กรตองจัดทํา นําไปปฏิบัติ และธํารงรักษา กระบวนการที่
จําเปIนเพื่อใหสอดคลองกับขอกําหนดใน 6.1.1 ถึง 6.1.4
องค&กรตองพิจารณา:
ก) ประเด็นที่อางอิง จากขอ 4.1
ข) ขอกําหนดอางอิง จากขอ 4.2
ค) ขอบข6ายระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
6.1 การปฏิบัติการเพื่อดําเนินการกับความเสี่ยงและโอกาส
Actions to address risks and opportunities
6.1.1 บททั่วไป(General)
53
และพิจารณาความเสี่ยงและโอกาส ที่เกี่ยวของกับ
− ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม (ดู 6.1.2)
− การปฏิบัติตามขอบังคับ(ดู 6.1.3)
− ประเด็นและขอกําหนดอื่นๆ ที่ระบุจาก 4.1 และ 4.2
โดยตองระบุเพื่อ
− รับประกันว6าระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
สามารถบรรลุผลสัมฤทธิ์ที่ตองการ
− ป‡องกันหรือลดผลกระทบดานลบ รวมถึงสภาวะ
สิ่งแวดลอมภายนอกที่อาจมีผลกระทบกับองค&กร
− บรรลุผลการปรับปรุงอย6างต6อเนื่อง
6.1.1 บททั่วไป(ต6อ)
54

28. องค&กรตองพิจารณากําหนดสถานการณ&ฉุกเฉินที่มี
อาจเกิดขึ้น รวมถึงที่ซึ่งมีผลกระทบต6อ
สิ่งแวดลอม
องค&กรตองธํารงรักษาเอกสารสารสนเทศ สําหรับ
- ความเสี่ยงและโอกาสที่จําเปIนตองไดรับการ
ดําเนินการ
- กระบวนการที่จําเปIนตาม 6.1.1 ถึง 6.1.4
ดวยขอบเขตที่จําเปIนเพื่อสรางความเชื่อมั่น
ว6าจะไดมีการกระทําตามที่ไดวางแผน
6.1.1 บททั่วไป(ต6อ)
55
ภายในขอบข6ายที่ระบุสําหรับระบบการจัดการสิ่งแวดลอม องค&กรตอง
พิจารณากําหนดลักษณะป2ญหาดานสิ่งแวดลอมที่เกี่ยวของกับกิจกรรม
ผลิตภัณฑ&และบริการที่สามารถควบคุม และสามารถมีอิทธิพล และ
ผลกระทบดานสิ่งแวดลอมที่เกี่ยวของโดยพิจารณามุมมองวัฎจักรชีวิต
เมื่อทําการพิจารณาลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม องค&กรตองคํานึงถึง
ก) การเปลี่ยนแปลง รวมถึงแผนหรือการพัฒนาใหม6 และใหม6หรือ
ปรับเปลี่ยนกิจกรรม ผลิตภัณฑ&และบริการ
ข) สภาวะผิดปกติ และสถานการณ&ฉุกเฉินที่ เห็นล6วงหนาอย6าง
สมเหตุสมผล
6.1.2 ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม (Environmental aspects)
56

29. องค&กรตองพิจารณากําหนดลักษณะป2ญหาที่มี
หรือสามารถมีผลกระทบสําคัญต6อสิ่งแวดลอมที่
มีนัยสําคัญ เช6น ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอมที่มี
นัยสําคัญโดยใชเกณฑ&ที่จัดทํา
องค&กรตองสื่อสารลักษณะป2ญหาดาน
สิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญระหว6างระดับและ
หน6วยงานขององค&กรตามความเหมาะสม
6.1.2 ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม (ต6อ)
57
องค&กรตองธํารงรักษาสารสนเทศที่เปIนเอกสารสําหรับ
— ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอมและผลกระทบดานสิ่งแวดลอมที่เกี่ยวของ
— เกณฑ&ที่ใชเพื่อการพิจารณาลักษณะป2ญหาดานสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญ
— ประเด็นป2ญหาดานสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญ
อากาศเสีย
ทรัพยากร
ขยะอันตราย น้ําเสีย
พลังงาน
ผลิตภัณฑ&

30. Element of an organization’s activities, products or services
that can interact with the environment.
องค&ประกอบของกิจกรรม ผลิตภัณฑ& หรือบริการขององค&กร ที่สามารถมี
ปฏิสัมพันธ&/ส6งผลต6อสิ่งแวดลอม
NOTE - A significant environmental aspect has or can have a significant environmental impact.
Element of an organization’s activities, products or services
that can interact with the environment.
องค&ประกอบของกิจกรรม ผลิตภัณฑ& หรือบริการขององค&กร ที่สามารถมี
ปฏิสัมพันธ&/ส6งผลต6อสิ่งแวดลอม
NOTE - A significant environmental aspect has or can have a significant environmental impact.
ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม (Environmental aspects)
Any change to the environment, whether adverse or beneficial,
wholly or partially resulting from an organization’s environmental
aspects. ”
การเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดลอมบางส6วนหรือทั้งหมด ทั้งเปIนไปในทางที่ดีหรือไม6ดี
ซึ่งเปIนผลจากลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอมขององค&กร
Any change to the environment, whether adverse or beneficial,
wholly or partially resulting from an organization’s environmental
aspects. ”
การเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดลอมบางส6วนหรือทั้งหมด ทั้งเปIนไปในทางที่ดีหรือไม6ดี
ซึ่งเปIนผลจากลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอมขององค&กร
ผลกระทบสิ่งแวดลอม (Environmental impact)

31. • การใชวัตถุดิบ/ทรัพยากรธรรมชาติ
• การใชพลังงาน
• การสูญเสียพลังงาน
• การใชวัตถุดิบ/ทรัพยากรธรรมชาติ
• การใชพลังงาน
• การสูญเสียพลังงาน
•น้ําทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรม
• อากาศเสียจากปล6องโรงงาน
อุตสาหกรรม
• กากสารพิษ
• อุบัติภัย
•น้ําทิ้งจากโรงงานอุตสาหกรรม
• อากาศเสียจากปล6องโรงงาน
อุตสาหกรรม
• กากสารพิษ
• อุบัติภัย
ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม (Environmental aspects)
มลพิษต6อสิ่งแวดลอมทรัพยากรธรรมชาติ
การปนเปŠ‹อนสู6น้ํา (Water pollution)
ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม
ผลกระทบ
ขยะในรางระบายน้ํา
น้ําเสีย
น้ํามัน สารเคมี ปนเปŠ‹อนในรางระบายน้ํา
เปIนพิษต6อสิ่งมีชีวิตในน้ํา
เปIนพิษต6อคน และกลิ่นต6างๆ

32. มลภาวะทางอากาศ (Air Pollution)
NOX SOX ฝุ9น ควัน เขม6า รังสี
ไอระเหยสารเคมีกัดกร6อน
เปIนพิษต6อพืช สัตว& เกิดฝนกรด
ทําลายโอโซน เพิ่มอุณหภูมิโลก
ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม
ผลกระทบ
การจัดการของเสีย ขยะ (Solid Waste)
ขยะ เศษเหลือจากการผลิต
น้ํามันหล6อลื่นหกรั่วไหล
การฝ2งกลบมีผลต6อการใชพื้นดิน
ใชเวลาในการย6อยสลายนาน
มีผลกระทบระยะยาว
ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม
ผลกระทบ

33. การปนเปŠ‹อนดิน (Land Contamination)
น้ํามัน สารเคมีที่รั่วไหลลงดิน
เปIนพิษต6อสิ่งมีชีวิตในดิน
มีผลระยะยาวต6อการใชพื้นดิน
ยากจะทําใหอยู6ในสภาพเดิม
ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม
ผลกระทบ
การใชน้ํามัน
การใชไฟฟ‡า ความรอน
การใชน้ํา
การใชทรัพยากร (Resource use)
สิ้นเปลืองทรัพยากร
ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอม
ผลกระทบ

34. กระบวนการจัดการความเสี่ยงและโอกาสของระบบ ISO 14001
บริบทขององค&กร(กําหนดประเด็นภายในและประเด็นภายนอก)
ความตองการและความคาดหวังของผูมีส6วนไดเสีย
ป2ญหาสิ่งแวดลอม
ป2ญหาสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญ
ความเสี่ยงและโอกาสของระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
แผนการจัดการความเสี่ยงและป2ญหาสิ่งแวดลอม
- โครงการปรับปรุง(Improvement Programme)
- การวางแผนและควบคุมการดําเนินการ(Operational planning and control)
- การเตรียมความพรอมและตอบสนองต6อเหตุฉุกเฉิน(Emergency preparedness and
response)
6.2 วัตถุประสงค&สิ่งแวดลอม และแผนงานเพื่อทําใหบรรลุวัตถุประสงค&
องค&กรตองจัดทําวัตถุประสงค&ดานสิ่งแวดลอมตามสายงานและระดับโดย
คํานึงถึงลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญขององค&กรและขอบังคับ
ที่ตองปฏิบัติและพิจารณาถึงความเสี่ยงและโอกาส
6.2.1 วัตถุประสงค&สิ่งแวดลอม (Environmental Objective)
68

35. วัตถุประสงค&ดานสิ่งแวดลอมตอง
ก) สอดคลองกับนโยบายสิ่งแวดลอม
ข) สามารถวัดได (หากเปIนไปได)
ค) ไดรับการเฝ‡าระวัง
ง) ไดรับการสื่อสาร
จ) ไดรับการปรับปรุงตามความเหมาะสม
องค&กรตองธํารงรักษาสารสนเทศที่เปIนเอกสาร
เกี่ยวกับวัตถุประสงค&ดานสิ่งแวดลอม
6.2.1 วัตถุประสงค&ดานสิ่งแวดลอม (ต6อ)
69
เมื่อวางแผนเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงค&สิ่งแวดลอม องค&กรตองพิจารณาถึง
ก) อะไรที่จะทํา
ข) ทรัพยากรอะไรที่ตองการ
ค) ใครเปIนคนรับผิดชอบ
ง) กําหนดระยะเวลาแลวเสร็จ
จ) วิธีการประเมินผล รวมถึงดัชนีชี้วัดสําหรับติดตามความคืบหนาในการ
บรรลุวัตถุประสงค&สิ่งแวดลอมที่วัดได (9.1.1)
องค&กรตองพิจารณาวิธีการในการดําเนินการเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงค&
สิ่งแวดลอมว6าสามารถควบรวมในกระบวนการทางธุรกิจขององค&กร
6.2.2 การวางแผนกิจกรรมเพื่อใหบรรลุวัตถุประสงค&สิ่งแวดลอม
(Environmental objectives and planning to achieve them)
70

36. ตัวอย6าง
71
ตัวอย6าง
Starbucks ตระหนักว6าการปลดปล6อยกAาซเรือนกระจกโดยตรงเกือบ 80%
มาจากพลังงานที่ใชในรานและสิ่งอํานวยความสะดวกอื่นๆ จึงกําหนด
เป‡าหมายว6าอาคารสรางใหม6ที่บริษัทเปIนเจาของเองตองไดรับการรับรอง
มาตรฐานอาคารสีเขียว (LEED)
72

37. 7. การสนับสนุน
7.2 ความสามารถ
7.3 ความตระหนัก
7.4 การสื่อสาร
7.1 ทรัพยากร
7.5 สารสนเทศที่เปIน
เอกสาร
73
7. สนับสนุน
องค&กรตองพิจารณากําหนดและให
ทรัพยากรที่จําเปIนสําหรับการจัดทํา
การนําไปปฏิบัติ ธํารงรักษา และ
ปรับปรุงอย6างต6อเนื่องต6อระบบการ
จัดการสิ่งแวดลอม
7.1 ทรัพยากร(Resources)
74

38. องค&กรตอง
ก) พิจารณากําหนดความสามารถที่จําเปIนสําหรับบุคลากรที่ทํางานภายใต
การควบคุมที่มีผลต6อการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอมและขอบังคับที่ตอง
ปฏิบัติโดยสมบูรณ&
ข) ทําใหมั่นใจว6าบุคลากรเหล6านี้มีคุณวุฒิบนพื้นฐาน การศึกษา การ
ฝ•กอบรม หรือประสบการณ&ที่เหมาะสม
ค) พิจารณากําหนดการอบรมที่จําเปIนที่เกี่ยวของกับลักษณะป2ญหา
สิ่งแวดลอมและระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
7.2 ความสามารถ(Competent)
75
ง) ที่ประยุกต&ใชได ดําเนินกิจกรรมเพื่อใหไดมาซึ่งความสามารถที่
จําเปIน และประเมินประสิทธิผลของกิจกรรมที่ไดกระทํา
องค&กรตองเก็บรักษาสารสนเทศที่เปIนเอกสารเพื่อเปIนหลักฐานของความสามารถ
องค&กรตองทําใหมั่นใจว6าบุคลากรที่ทํางานภายใตการ
ควบคุมขององค&กรมีความตระหนักถึง
ก) นโยบายสิ่งแวดลอม
ข) ลักษณะป2ญหาสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญและผลกระทบที่มีอยู6หรือที่มี
นัยสําคัญที่เกี่ยวของกับงาน
ค)การมีส6วนร6วมต6อประสิทธิผลของระบบของการจัดการสิ่งแวดลอม
รวมถึงประโยชน&ของการไดมาซึ่งสมรรถนะสิ่งแวดลอม
ง) ผลกระทบของการไม6สอดคลองกับขอกําหนดของระบบการจัดการ
สิ่งแวดลอม รวมถึงการไม6บรรลุผลสมบูรณ&ต6อขอบังคับที่ตองปฏิบัติ
7.3 ความตระหนัก(Awareness)
76

39. 7.4 การสื่อสาร(Communication)
7.4.1 บททั่วไป(General)
องค&กรตองจัดทํา นําไปปฏิบัติ และ ธํารงรักษากระบวนการที่
จําเปIนสําหรับการสื่อภายในและภายนอกที่เกี่ยวของกับระบบ
การจัดการสิ่งแวดลอม รวมถึง
ก) อะไรที่จะสื่อสาร
ข) สื่อสารเมื่อไหร6
ค) สื่อสารกับใคร
ง) สื่อสารอย6างไร
77
เมื่อจัดทํากระบวนการสื่อสาร องค&กรตอง
— คํานึงถึงขอบังคับที่ตองปฏิบัติ
—สารสนเทศดานสิ่งแวดลอมที่สื่อสารมีความสอดคลองกับขอมูลจาก
ระบบการจัดการสิ่งแวดลอม และเชื่อถือได
7.4.1 บททั่วไป(ต6อ)
องค&กรตองเก็บรักษาเอกสารสารสนเทศเปIนหลักฐานของการสื่อสาร
ตามความเหมาะสม
78
Chann
el
Intranet/
Website
Meetin
g
เสียง
ตามสาย
ติดประกาศ/
กล6องรับ
ความคิดเห็น
รายงาน
ประจําป‘
จดหมาย
เวียน
สื่อมวลชน
/โทรทัศน&
78

40. องค&กรตอง
ก) ทําการสื่อสารภายในที่เกี่ยวของกับระบบการจัดการสิ่งแวดลอมตามระดับและหนาที่
ต6างๆขององค&กร, รวมถึงการเปลี่ยนแปลงระบบการจัดการสิ่งแวดลอมตามความ
เหมาะสม
ข) ใหมั่นใจว6ากระบวนการสื่อสารทําใหบุคลากรที่ทํางานภายใตองค&กรมีส6วนร6วมใน
การปรับปรุงอย6างต6อเนื่อง
7.4.2 การสื่อสารภายใน (Internal communication)
79
องค&กรตองสื่อสารสารสนเทศกับภายนอกที่เกี่ยวของตามระบบการจัดการสิ่งแวดลอมที่
จัดทําโดยกระบวนการสื่อสารขององค&กร และขอบังคับที่ตองปฏิบัติ
7.4.3 การสื่อสารภายนอก (External Communication)
80

41. หัวขอที่สื่อสารและผูรับผิดชอบ
7.5 สารสนเทศที่เปIนเอกสาร(Documented information)
EMS ขององค&กรตอง
ประกอบดวยสารสนเทศที่เปIน
เอกสาร (Documented
information) ที่
a) กําหนดโดยมาตรฐาน ISO
b) กําหนดโดยองค&กร
เนื่องจากจําเปIนต6อความมี
ประสิทธิผลของ EMS
7.5.1 บททั่วไป
82
7.5.2 จัดทําใหม6และปรับปรุงใหเปIนป2จจุบัน
ตอง มั่นใจว6าสารสนเทศที่เปIนเอกสาร
(Documented information) ไดถูกจัดทําและ
ปรับปรุงมีความเหมาะสมใน
a) การชี้บ6ง และรายละเอียด (เช6น ชื่อเอกสาร
วันที่ที่มีผลบังคับใช ผูจัดทํา หมายเลข
เอกสาร)
b) รูปแบบ (เช6น ภาษา รุ6นซอฟท&แวร&
กราฟ…ก) และสื่อที่ใช (เช6น กระดาษ สื่อ
อิเล็กทรอนิกส&)
c) การทบทวนและการอนุมัติถึงความ
เหมาะสมและความเพียงพอ

42. 7.5.3 การควบคุมสารสนเทศที่เปIนเอกสาร
ตอง ควบคุมสารสนเทศที่เปIนเอกสาร
เพื่อ
a) พรอมใชและเหมาะสมในการ
นําไปใช ณ สถานที่และช6วงเวลาที่
ตองการใชงาน
b) การปกป‡องอย6างเหมาะสม (เช6น
จากการสูญเสียความลับ ความไม6
เหมาะสมกับการใชงาน หรือทําให
ไม6สมบูรณ&)
83
องค&กรตอง ระบุกิจกรรม
- การแจกจ6าย เขาถึง เรียกใช และใชงาน
- การจัดเก็บและการรักษา รวมทั้งการดูแล
รักษาใหเนื้อหาอ6านไดง6าย
- การควบคุมการเปลี่ยนแปลง (เช6น การ
ควบคุม Version)
- มีการกําหนดเวลาจัดเก็บและการทําลาย
ตอง ชี้บ6งและควบคุมสารสนเทศที่เปIนเอกสารที่มาจากภายนอกที่จําเปIนตองใชใน
การวางแผนและการปฎิบัติการใน EMS ดวยวิธีการที่เหมาะสม
โครงสรางระบบเอกสาร ISO 14001

43. 8.1 การวางแผนและ
การควบคุมการ
ปฏิบัติการ
8.2 การเตรียมความ
พรอมและตอบสนอง
ภาวะฉุกเฉิน
8. การปฏิบัติการ
85
องค&กรตองจัดทํา นําไปปฏิบัติ ควบคุมและธํารงรักษา กระบวนการที่จําเปIนใหบรรลุ
ขอกําหนดระบบการจัดการสิ่งแวดลอม และการปฏิบัติตามกิจกรรมที่ไดรับการพิจารณาใน
6.1 และ 6.2 โดย
— จัดทําเกณฑ&สําหรับกระบวนการ
— ทําการการควบคุมกระบวนการ ตามเกณฑ&การปฏิบัติการ
องค&กรตองควบคุมการเปลี่ยนแปลงตามแผน และการทบทวนผลกระทบของการ
เปลี่ยนแปลงที่ไม6ไดตั้งใจ กระทํากิจกรรมเพื่อลดผลขางเคียงดานลบใดๆ ตามความจําเปIน
8.1 การวางแผนและการควบคุมการปฏิบัติ (Operational planning and control)
86

44. องค&กรตองแน6ใจว6ากระบวนการที่ไดจางช6วงไดรับการควบคุมหรือมีอิทธิพลต6อชนิดและ
ระดับของการควบคุมหรือการมีอิทธิพลที่จะใชกับกระบวนการเหล6านี้ ตองไดรับการระบุ
ไว ในระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
เพื่อใหสอดคลองกับมุมมองวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ& องค&กรตอง:
ก) จัดการควบคุมตามความเหมาะสม เพื่อใหแน6ใจว6าขอกําหนดดานสิ่งแวดลอมไดถูก
จัดการในการออกแบบและพัฒนากระบวนการพัฒนาสําหรับผลิตภัณฑ&และบริการ โดย
คํานึงถึงแต6ละขั้นตอนของวงจรวัฏจักรชีวิต
ข) พิจารณาสําหรับการจัดซื้อจัดจางผลิตภัณฑ&และบริการตามความเหมาะสม
ค) สื่อสารขอกําหนดดานสิ่งแวดลอมที่เกี่ยวของใหกับผูบริการภายนอก รวมถึงผูรับเหมา
ง) พิจารณาความจําเปIนเพื่อใหขอมูลเกี่ยวกับผลกระทบต6อสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญที่
เกี่ยวของกับการขนส6งหรือส6งมอบ การใช การบําบัด และการจัดการเศษซากของ
ผลิตภัณฑ&และบริการ
8.1 การวางแผนและการควบคุมการปฏิบัติ (ต6อ)
87
การจัดซื้อวัตถุดิบ
การขนถ6ายน้ํามัน
การขนถ6ายสารเคมี
การตรวจสอบสภาพถังเก็บสารเคมี
การสอบเทียบและการบํารุงรักษา
การใชไฟฟ‡าและอุปกรณ&ไฟฟ‡า
การจัดซื้อวัตถุดิบ
การขนถ6ายน้ํามัน
การขนถ6ายสารเคมี
การตรวจสอบสภาพถังเก็บสารเคมี
การสอบเทียบและการบํารุงรักษา
การใชไฟฟ‡าและอุปกรณ&ไฟฟ‡า
การควบคุมการปฏิบัติ
การจัดการของเสียอันตราย
การจัดการขยะทั่วไป
การปฏิบัติงานระบบบําบัดน้ําเสีย
การซ6อมบํารุง
การควบคุมผูรับเหมา
การจัดการของเสียอันตราย
การจัดการขยะทั่วไป
การปฏิบัติงานระบบบําบัดน้ําเสีย
การซ6อมบํารุง
การควบคุมผูรับเหมา

45. กิจกรรมที่ตองควบคุมการปฏิบัติ
w
13
2
สุขภาพ
4 - อันตรายถึงตาย
3 - อันตรายสูง
2 - อันตรายปานกลาง
1 - อันตรายนอย
0 - ปลอดภัย
จุดวาบไฟ 4 - ต่ํากว6า 22oC
3 - ต่ํากว6า 38oC
2 - ต่ํากว6า 93oC
1 - สูงกว6า 93oC
0 - ไม6ติดไฟ
ความไวไฟ
4 - ระเบิดได
3 - ความรอนและการกระแทก
อาจเกิดการระเบิด
2 - ปฏิกิริยาเคมีรุนแรง
1 - ไม6เสถียรถาโดนความรอน
0 - เสถียร
ความไวในปฏิกิริยาขอมูลพิเศษ
ออกซิไดเซอร& OXY
กรด ACID
กัดกร6อน COR
ด6าง ALK
หามผสมน้ํา W
สารกัมมันตรังสี
ความรุนแรงของอันตรายของสารเคมี
มาตรฐาน NFPA 704 (Diamond Diagram)

46. รายการการควบคุมกระบวนการ

47. องค&กรตองจัดทํา นําไปปฏิบัติและธํารงรักษา กระบวนการที่จําเปIนในการเตรียมการ
และ ตอบสนองต6อสถานการณ&ภาวะฉุกเฉิน ตามระบุใน 6.1.1 องค&กรตอง
ก) เตรียมการสําหรับการตอบสนองโดยการวางแผนกิจกรรมเพื่อป‡องกันหรือบรรเทา
ผลกระทบดานลบต6อสิ่งแวดลอมจากสถานการณ&ฉุกเฉิน
ข) ตอบสนองต6อสถานการณ&ฉุกเฉินที่เกิดขึ้นจริง
ค) ดําเนินกิจกรรมเพื่อป‡องกันและบรรเทาผลกระทบสิ่งแวดลอมจากสถานการณ&
ฉุกเฉินที่เหมาะสมกับขนาดของเหตุฉุกเฉินและผลกระทบสิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้น
ง) ทดสอบแผนการตอบโตเปIนระยะๆ หากเปIนไปได
จ) ทบทวนและปรับเปลี่ยนกระบวนการและแผนตอบโตเปIนระยะๆ โดยเฉพาะหลังการ
เกิดเหตุฉุกเฉินหรือการทดสอบ
ฉ) ใหสารสนเทศและการอบรมที่เกี่ยวของ เพื่อการเตรียมความพรอมและตอบสนอง
ตามความเหมาะสมกับผูมีส6วนไดส6วนเสีย รวมถึงบุคลากรที่ทํางานภายใตการควบคุม
8.2 การเตรียมความพรอมและตอบสนองต6อภาวะฉุกเฉิน
93
ตัวอย6างภาวะฉุกเฉิน
ไฟไหม (Fire)
ระเบิด (Explosion)
สารเคมีหกรั่วไหล (Chemical Spill)
สารกัมมันตภาพรังสี (Radioactive)
กAาซอันตรายรั่ว (Toxic Gas Release)

48. ทําบัญชีรายชื่ออุปกรณ&ดับเพลิงที่มีในองค&การ
(Fire Fighting Equipment List)
ทดสอบและติดตามอุปกรณ&ใหใชงานไดเสมอ
(Test and Monitor Equipment)
ฝ•กอบรมและฝ•กซอมภาวะฉุกเฉิน
(Emergency Training/Exercise)
ทําบัญชีรายชื่ออุปกรณ&ดับเพลิงที่มีในองค&การ
(Fire Fighting Equipment List)
ทดสอบและติดตามอุปกรณ&ใหใชงานไดเสมอ
(Test and Monitor Equipment)
ฝ•กอบรมและฝ•กซอมภาวะฉุกเฉิน
(Emergency Training/Exercise)
การเตรียมพร"อมภาวะฉุกเฉิน
บุคลากรที่ตองติดต6อเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
(Emergency Contact Persons)
สถานีดับเพลิง สถานีตํารวจ โรงพยาบาล
(Fire Stations/Police Stations/Hospitals)
แผนผังโรงงาน แผนผังรางระบายน้ํา
(Plant Layout/Surface Drain)
พื้นที่ที่ปลอดภัยในการอพยพ (Safe Assembly Zone)
บุคลากรที่ตองติดต6อเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน
(Emergency Contact Persons)
สถานีดับเพลิง สถานีตํารวจ โรงพยาบาล
(Fire Stations/Police Stations/Hospitals)
แผนผังโรงงาน แผนผังรางระบายน้ํา
(Plant Layout/Surface Drain)
พื้นที่ที่ปลอดภัยในการอพยพ (Safe Assembly Zone)
การเตรียมพรอมภาวะฉุกเฉิน

49. การสํารวจความพรอมของอุปกรณ&ดับเพลิง
วิธีการใชถังดับเพลิงและวิธีการตรวจสอบเบื้องตน

50. 9. การประเมินผลการปฏิบัติงาน
9.1 การเฝ‡าระวัง การ
วัด การวิเคราะห&และ
การประเมินผล
9.2 การตรวจ
ประเมินภายใน
9.3 การทบทวนโดย
ฝ9ายบริหาร
99
9.1.1 บททั่วไป(General)
องค&กรตองเฝ‡าระวัง การวัด วิเคราะห& และ ประเมินสมรรถนะดานสิ่งแวดลอม องค&กรตอง
พิจารณากําหนด
ก) สิ่งที่จําเปIนตองวัดและเฝ‡าระวัง
ข) วิธีการสําหรับการเฝ‡าระวัง การวัด การวิเคราะห& และการประเมินผลที่สามารปฏิบัติได
เพื่อใหมั่นใจถึงความถูกตองของผลลัพธ&
ค) เกณฑ&ที่ใชขององค&กรในการประเมินสมรรถนะดานสิ่งแวดลอม โดยใชตัวชี้บ6งที่
เหมาะสม
ง) เมื่อใดที่ตองดําเนินการวัดและเฝ‡าระวัง
จ) เมื่อใดที่ผลการเฝ‡าระวังและการวัดตองไดรับการวิเคราะห&และการประเมินผล
9.1 การเฝ‡าระวัง การวัด การวิเคราะห& และ การประเมินผล
(Monitoring, measurement, analysis and evaluation
100

51. - องค&กรตองมั่นใจว6าเครื่องมืออุปกรณ&ที่ใชในการการเฝ‡าระวังและตรวจวัดเปIนเครื่องมือที่
ไดรับการสอบเทียบหรือไดรับการทวนสอบ และไดรับการธํารงรักษาตามความเหมาะสม
- องค&กรตองประเมินสมรรถนะการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอม และประสิทธิผลของระบบ
การจัดการสิ่งแวดลอม
- องค&กรตองสื่อสารสารสนเทศที่เกี่ยวของกับสมรรถนะผลการดําเนินงานดานสิ่งแวดลอม
ทั้งภายในและภายนอกที่ระบุในกระบวนการสื่อสารและตามความจําเปIนจากขอบังคับที่
ตองปฏิบัติ
- องค&กรตองเก็บรักษาขอมูลสารสนเทศอย6างเหมาะสมเพื่อเปIนหลักฐานการเฝ‡าระวัง การ
วัด การวิเคราะห& และการประเมินผล
9.1.1 บททั่วไป (ต6อ)
101
ตัวอย6าง
9.1.1 ทั่วไป (General)
- มีการเฝ‡าระวัง วัดผล วิเคราะห& และประเมินผล ผลการดําเนินงานดาน
สิ่งแวดลอม ในเรื่องใดบาง ? ตองครบถวน(a - e) ขอดูผล
a - what น้ําทิ้งที่ระบายออก
b - วิธีการ เก็บตัวอย6างวิเคราะห& : pH,COD, BOD, SS
c – เกณฑ& Law - ป.อก.ฉ.2(2539)
d – when ทุกวัน
e – when analysis & evaluate ทุกวัน/เมื่อทราบผล plot กราฟเทียบ law/Trend
- ตรวจสอบดู อุปกรณ&ที่ใช ไดรับการสอบเทียบหรือทวนสอบ

52. องค&กรตองจัดทํา, นําไปปฏิบัติ และธํารงรักษา กระบวนการที่จําเปIนเพื่อ
ประเมินการบรรลุผลตามขอบังคับที่ตองปฏิบัติ
องค&กรตอง:
ก) พิจารณากําหนดความถี่ที่ใชในการประเมินความสอดคลอง
ข) ประเมินความสอดคลองและดําเนินกิจกรรม (ถาจําเปIน)
ค) ธํารงรักษาความรูและความเขาใจในสถานะความสอดคลอง
องค&กรตองเก็บรักษาสารสนเทศที่เปIนเอกสารเพื่อเปIนหลักฐานของการ
ประเมินผลลัพธ&ของขอบังคับที่ตองปฏิบัติ
9.1.2 การประเมินการสอดคลอง (Evaluation of compliance )
103
9. การตรวจประเมินภายใน
9.2.1 บททั่วไป
องค&กรตองดําเนินการตรวจประเมินภายในตามช6วงเวลาที่กําหนดเพื่อใหสารสนเทศ
เกี่ยวกับ EMS ถึง
a) ความสอดคลองกับ
1) ขอกําหนดขององค&กรสําหรับ EMS
2) ขอกําหนดของมาตรฐานฉบับนี้
b) การปฏิบัติและการธํารงรักษาอย6างมีประสิทธิผล
104

53. 9. การประเมินผลการปฏิบัติงาน
9.2.2 โปรแกรมการตรวจประเมินภายใน
9.2.2 องค&กรตองจัดทํา นําไปปฏิบัติและธํารงรักษา โปรแกรมการตรวจประเมินที่
รวมถึงความถี่ วิธีการ ความรับผิดชอบ การวางแผน และการรายงานผล
เมื่อจัดทําโปรแกรมการตรวจประเมินภายใน องค&กรตองคํานึงถึงความสําคัญ
ของกระบวนการที่เกี่ยวของกับสิ่งแวดลอม การเปลี่ยนแปลงที่มีผลต6อองค&กร
และผลของการตรวจประเมินครั้งก6อน
ตอง ก) ระบุหลักเกณฑ&และขอบข6ายการตรวจประเมินแต6ละครั้ง
ข) เลือกผูตรวจประเมินและทําการตรวจประเมินเพื่อใหแน6ใจวัตถุประสงค&
และเปIนกลางของกระบวนการตรวจประเมินภายใน
ค) ทําใหแน6ใจว6าผลการตรวจประเมิน ไดรายงานสู6การจัดการที่เกี่ยวของ
105
9. การประเมินผลการปฏิบัติงาน
9.2.2 โปรแกรมการตรวจประเมินภายใน
9.2.2 องค&กรตองเก็บรักษาเอกสารสารสนเทศ เปIนหลักฐานของการปฏิบัติตาม
โปรแกรมการตรวจประเมินและผลการตรวจประเมิน
106

54. องค&กรตองทบทวน EMS ตามแผนที่ไดวางไว เพื่อใหมั่นใจว6ามีความเหมาะสม
ความเพียงพอและความมีประสิทธิผลอย6างต6อเนื่อง
การทบทวนโดยฝ9ายบริหาร ตอง คํานึงถึง
ก) สถานะของการดําเนินการจากการทบทวนในครั้งที่ผ6านมา
ข) การเปลี่ยนแปลงใน
1) ป2จจัยภายในและป2จจัยภายนอกที่เกี่ยวกับ EMS
2) ความจําเปIนและความคาดหวังของผูมีส6วนไดส6วนเสีย รวมถึงขอบังคับที่ตองปฏิบัติ
3) ประเด็นป2ญหาดานสิ่งแวดลอมที่มีนัยสําคัญ
4) ความเสี่ยงและโอกาสแนวโนม
9.3 การทบทวนโดยฝ9ายบริหาร(ต6อ)
107
9.3 การทบทวนโดยฝ9ายบริหาร(ต6อ)
ค) ขอบเขตที่วัตถุประสงค&ดานสิ่งแวดลอมไดบรรลุ
ง) สารสนเทศดานสมรรถนะสิ่งแวดลอมขององค&กร รวมถึงแนวโนมสําหรับ
1) สิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนดและการปฏิบัติการแกไข
2) ผลลัพธ&ของเฝ‡าระวังและการวัด
3) ผลของการปฏิบัติตามขอบังคับ
4) ผลลัพธ&ของการตรวจประเมิน
จ) ความเพียงพอของทรัพยากร
ฉ) การสื่อสารกับผูมีส6วนไดส6วนเสียภายนอก รวมถึงขอรองเรียน
ช) โอกาสสําหรับการปรับปรุงอย6างต6อเนื่อง
108

55. ผลลัพธ&ของการทบทวนโดยฝ9ายบริหารตองรวมถึง:
- ผลสรุปที่เกี่ยวกับความเหมาะสม เพียงพอ และประสิทธิผลของระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
อย6างต6อเนื่อง
- การตัดสินใจที่เกี่ยวของกับโอกาสการปรับปรุงอย6างต6อเนื่อง
- การตัดสินใจเกี่ยวกับความจําเปIนใดๆในการเปลี่ยนแปลงระบบการจัดการสิ่งแวดลอม
รวมถึงทรัพยากร
- การดําเนินกิจกรรม หากจําเปIนเมื่อวัตถุประสงค&ไม6บรรลุ
- โอกาสในการรวมระบบการจัดการสิ่งแวดลอมกับกระบวนการทางธุรกิจอื่นๆ หากจําเปIน
- สิ่งที่เกี่ยวของใด ๆ กับทิศทางกลยุทธ&ขององค&กร
องค&กรตองเก็บรักษาสารสนเทศที่เปIนเอกสาร (Documented information)
ไวเปIนหลักฐานของผลลัพธ&ของการทบทวนโดยฝ9ายบริหาร
9.3 การทบทวนโดยฝ9ายบริหาร(ต6อ)
109
10. การปรับปรุง
10.1 บททั่วไป
10.2 สิ่งที่ไม6เปIนไป
ตามขอกําหนดและ
การปฏิบัติการแกไข
10.3 การปรับปรุง
อย6างต6อเนื่อง
110

56. 10. การปรับปรุง
10.1 บททั่วไป
องค&กรตองพิจารณากําหนดโอกาสสําหรับการ
ปรับปรุง (ดู 9.1, 9.2, และ 9.3) และดําเนิน
กิจกรรมที่จําเปIนเพื่อใหบรรลุผลสัมฤทธิ์ที่
ตองการของระบบการจัดการสิ่งแวดลอม.
111
10.2 สิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนดและการปฏิบัติการแกไข
เมื่อเกิดสิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนด องค&กรตอง
ก) ตอบสนองต6อสิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนด และ (เท6าที่ประยุกต&ได)
1) ดําเนินการควบคุมและแกไข
2) จัดการกับผลกระทบที่เกิดตามมารวมถึงมาตรการลดผลกระทบสิ่งแวดลอมดานลบ
ข) ประเมินความจําเปIนสําหรับการดําเนินการเพื่อกําจัดสาเหตุของสิ่งที่ไม6
เปIนไปตามขอกําหนด เพื่อที่จะไดไม6เกิดขึ้นอีกหรือเกิดที่อื่นโดย
1) การทบทวนสิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนด
2) การกําหนดสาเหตุของสิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนด
3) การกําหนดถึงสิ่งที่ไม6เปIนตามขอกําหนดที่คลายคลึงกันที่มีอยู6 หรือที่อาจเกิดขึ้นได
112

57. 10.2 สิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนดและการปฏิบัติการแกไข (ต6อ)
ค) ดําเนินกิจกรรมการแกไขที่จําเปIน
ง) ทบทวนถึงประสิทธิผลของการปฏิบัติการแกไขที่ไดดําเนินการ
จ) ทําการเปลี่ยนแปลง EMS (ถาจําเปIน)
การดําเนินการแกไขตองเหมาะสมกับความสําคัญของผลกระทบของสิ่งที่ไม6
เปIนไปตามขอกําหนดที่เกิด รวมถึงผลกระทบดานสิ่งแวดลอม
113
10.2 สิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนดและการปฏิบัติการแกไข (ต6อ)
องค&กรตองเก็บรักษาสารสนเทศที่เปIนเอกสาร (Documented information) ไว
เปIนหลักฐานของ
- ลักษณะของสิ่งที่ไม6เปIนไปตามขอกําหนดและการดําเนินการอื่น ๆ ที่ได
ปฏิบัติต6อมา
- ผลของการปฏิบัติการแกไข
114
10.3 Continual improvement การปรับปรุงอย6างต6อเนื่อง
องค&กรตองปรับปรุงอย6างต6อเนื่องกับความเหมาะสม เพียงพอ และ
ประสิทธิผลของระบบการจัดการสิ่งแวดลอมเพื่อเพิ่มสมรรถนะดาน
สิ่งแวดลอม

58. สิ่งที่องค&กรตองดําเนินการเพื่อเตรียมความพรอม
ทําความเขาใจในบริบทขององค&กร
ทําความเขาใจความตองการและความคาดหวังของผูที่มีส6วนไดเสีย
(Interested Party)
ศึกษาและทบทวนความแตกต6างระหว6างขอกําหนดของ ISO
14001:2004 และ ISO 14001:2015
จัดทําแผนการดําเนินการในการปรับปรุง เพื่อใหสอดคลองเวอร&ชั่นใหม6
สื่อสารผูบริหารถึงและการเปลี่ยนแปลง เพื่อไดรับการสนับสนุนจาก
ผูบริหาร
อบรมและสื่อสารพนักงาน และผูที่เกี่ยวของ
วางแผนและควบคุมห6วงโซ6คุณค6า
116