TINT RD AgriFood Research (Mar 2023)

1. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
Overview: AgriFood Section
ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.)
Mar 2023
รพพน พิชา (หัวหน้าฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร)

2. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
Food
Food irradiation
Food authentication
Environment
Soil erosion
Groundwater, rainwater
isotope ratios
Radon, NORM
Agriculture
Sterile insect technique
Plan mutation breeding
Archaeology
Carbon dating
Cultural heritage
Beam
Utilization
Neutron imaging
Ion beam analysis
Health
Medical materials
Radiopharmaceuticals Biodiesel catalyst
Risk/impact assessment of NPP, NRR
Innovative batter materials
Energy
Biodiesel catalyst
Super Water Absorbent (SWA)
Chitosan growth promoter
Nanomaterials
Biomaterials
Material
งานวิจัยและพัฒนา ศน.

3. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
แมลง
(SIT)
ปรับปรุงพันธุ์พืช
(Plant Mutation)
อาหารฉายรังสี
(Food Irradiation)
ตรวจพิสูจน์อาหาร
(Food Authen)
งานวิจัยที่ดาเนินการในฝ่าย ทก. (Current research)
Food
Agriculture

4. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
Teams
SIT
Plant
Mutation
Food Irradiation
Food
Authen
วาสนา
ฐิติมา
วรารัตน์
ทศพล
ชัญภักต์
สุภลักษณ์
ละมัย
มยุรี
วิชัย
ปิยนุช
จารุรัตน์
วชิราภรณ์
เขมรุจิ
ศิริลักษณ์
สุรศักดิ์
ปัญชลี
กาธร

5. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
SIT: Sterile insect technique
ใช้รังสีทาให้แมลงเป็นหมัน ลดอัตราการทาลายผลิตผลทางการเกษตร
1. โครงการ ส่งเสริมเกษตรปลอดภัย (แมลงวันผลไม้)
ต.ตรอกนอง อ.ขลุง จ.จันทบุรี (ต้นแบบพื้นที่
ประชากรต่า: low-population area model)
2. Genetic sexing strains (GSS) สายพันธุ์เพศเมีย
ดักแด้สีขาว เพศผู้สีน้าตาล ทาให้แยกเพศได้ และ
เลือกปล่อยเฉพาะเพศผู้ ลดความเสียหายของผลไม้
3. พัฒนาสายพันธุ์ที่มีความไวต่ออุณหภูมิ
(temperature sensitive lethal: TSL)
4. การทาหมันยุง (potential project)

6. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
1. ข้าวหอมกอทนสภาพดินเปรี้ยว
2. พริกต้านทานโรคแอนแทรคโนสโดยลาอิเล็กตรอน
3. ทิวลิปที่พัฒนาให้ครบวงจรการผลิต
4. การปรับปรุงพันธุ์ข้าว เพิ่มคุณค่าทางโภชนาการ
5. การชักนาการกลายพันธุ์ในบัว
6. ไม้ดอกไม้ประดับ
7. กัญชงกัญชา
8. อ้อย
9. ทดสอบปรับปรุงพันธุ์ด้วยพสาสมา
Plant Mutation Breeding
การปรับปรุงพันธุ์พืชด้วยรังสี เป็นการใช้รังสีในการเหนี่ยวนาให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม
เพื่อชักนาให้เกิดการกลายพันธุ์เพิ่มความหลากหลายและลักษณะบางประการให้ดีขึ้น

7. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
2. โครงการการส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีการฉายรังสีเพื่อยกระดับคุณภาพ
ของอาหารพื้นถิ่นจากผู้ประกอบการวิสาหกิจชุมชนกลุ่มปลาสลิดแปรรูป
(วช.)
3. โครงการสร้างมูลค่าและความปลอดภัยให้กับอาหารพื้นถิ่นด้วยการฉาย
รังสีเพื่อการบริโภคในประเทศ และการส่งออก
4. โครงการวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เพื่อวิสาหกิจขนาด
กลางและขนาดย่อม และเพื่อการยกระดับโอทอป (STI for SMEs OTOP
Upgrade)
5. การนาสารสกัดจากสมุนไพรที่ฉายรังสีมาพัฒนาเป็นเวชสาอางต้นแบบ
6. การนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์เพื่อส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน หรือกลุ่มอาชีพ
ต่าง ๆ กับฝ่าย สส.
1. โครงการการยกระดับคุณภาพและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์
อาหารและการเกษตรด้วยการฉายรังสีและเทคโนโลยี
พลาสมา
1.1 การประยุกต์ใช้รังสีเอกซ์เพื่อปรับปรุงคุณภาพของผลไม้
ฉายรังสีเพื่อการส่งออก
1.2 การปรับปรุงคุณภาพของผลิตภัณฑ์อาหารและสมุนไพร
โดยการใช้รังสีเอกซ์จากเครื่องเร่งอนุภาคอิเล็กตรอนเชิง
พาณิชย์
1.3 การประยุกต์ใช้เครื่องกาเนิดพลาสมาและลาอิเล็คตรอน
เพื่อเพิ่มคุณค่าทางโภชนาการและมูลค่าทางเศรษฐกิจใน
ผลิตภัณฑ์ข้าวกล้องงอก
Food Irradiation
ฉายรังสีอาหาร สมุนไพร ผลไม้ เพื่อยืดอายุการเก็บรักษา และลดปริมาณจุลินทรีย์ก่อโรค

8. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
1. โครงการวิเคราะห์แหล่งที่มาข้าวหอมมะลิ ข้าวสังข์หยด และข้าวไทยอื่น ๆ
2. โครงการ การตรวจพิสูจน์ผักอินทรีย์โดยเทคนิคทางไอโซโทปเสถียรและ
เทคนิคที่เกี่ยวข้อง (2565-2567)
3. โครงการวิเคราะห์เมล็ดกาแฟ (2564-2567)
4. การตรวจสอบการปลอมปนน้าผึ้ง น้ามะพร้าว (ศท. + ศน./ทส.)
5. อัตลักษณ์มะยงชิดในนครนายก (2567-2568) (ศน./ทส.)
6. อาหารทะเล (potential project - ศน./ทส.)
Food Authentication and Provenance Analysis
ตรวจวิเคราะห์สมบัติของผลิตผลทางการเกษตรจากแหล่งที่มาต่าง ๆ เพื่อสร้าง
ฐานข้อมูล และเปรียบเทียบความแตกต่าง

9. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
10-year foresight (updated: Nov 2022) [Agriculture 1/3]
Project Output Impact
การปรับปรุงพันธุ์พืชด้วยเทคโนโลยีทางรังสีเพื่อเพิ่ม
ความหลากหลายและเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ
1. ขึ้นทะเบียนรับรองสายพันธุ์ใหม่ที่ได้จากการ
คัดเลือกพันธุ์และปรับปรุงพันธุ์
2. เครือข่ายเกษตรกร ผู้ประกอบการ หรือ
บุคคลภายนอก ที่มีศักยภาพในการปฎิบัติงานด้านการ
ปรับปรุงพันธุ์พืชด้วยรังสี
1. เพิ่มคุณภาพและมูลค่าผลผลิตทางการเกษตร ช่วย
ยกระดับชีวิตเกษตรกรไทย และเพิ่มขีดความสามารถ
ในการผลิตและแข่งขันกับต่างประเทศ
2. เสริมสร้างและเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจการใช้
ประโยชน์จากเทคโนโลยีรังสีและนิวเคลียร์ให้กับ
เกษตรกร ผู้ประกอบการ หรือบุคคลภายนอกสถาบันฯ
การประยุกต์เทคนิคทางรังสีเพื่อพัฒนาสายพันธุ์และ
คัดเลือกเพศของพืชกัญชงและกัญชาในการสนับสนุน
ให้เป็นพืชเศรษฐกิจใหม่ของประเทศ
1. ขึ้นทะเบียนรับรองสายพันธุ์ใหม่ที่ได้จากการ
คัดเลือกพันธุ์และปรับปรุงพันธุ์ กรรมวิธีการได้
สารสาคัญจากกัญชง กัญชาในปริมาณที่มากและใช้
เวลาไม่นาน ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการพัฒนาสายพันธุ์
กัญชง กัญชา
2. การจดอนุสิทธิบัติการผลิตภัณฑ์ชงดื่มที่ได้
มาตรฐาน
1. เพิ่มคุณภาพผลผลิตและปริมาณสารสาคัญในกัญ
ชง กัญชา ได้กรรมวิธีในการได้สารสาคัญจากกัญชง
กัญชาในปริมาณที่มากและใช้เวลาไม่นาน
2. เพิ่มคุณภาพผลิตภัณฑ์ชงดื่มที่จาเพาะต่อ
วัตถุประสงค์ทางชีวภาพ

10. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
10-year foresight (updated: Nov 2022) [Agriculture 2/3]
Project Output Impact
การเพิ่มมูลค่าวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตร 1. ผลิตภัณฑ์ที่เกิดจากการนาวัสดุเหลือทิ้งจาก
การเกษตรมาแปรรูปจนได้มาตรฐานและสามารถจด
สิทธิบัติได้
2. เครือข่ายชุมชนที่มีความรู้ความสามารถในการ
พัฒนาการใช้ประโยชน์จากวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตร
ที่สามารถดาเนินงานต่อยอดงาวิจัยจากนักวิจัยต่อไป
ได้
1. ส่งเสริมให้มีการนาวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรมาใช้
ให้เกิดประโยชน์ ลดปัญหาเรื่องขยะเหลือทิ้ง เป็นการ
ช่วยดูแลสิ่งแวดล้อม
2. ส่งเสริมให้ชุมชนมีส่วนร่วมในการพัฒนาผลิตภัณฑ์
จากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร โดยมี สทน. และหย่วย
งานอื่นๆที่เกี่ยวข้อง เป็นผู้ถ่ายทอดเทคโนโลยีและให้
การสนับสนุน

11. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
Project Output Impact
การสร้างพื้นที่ประชากรแมลงวันผลไม้ในระดับต่าเพื่อ
การส่งออกผลไม้
1. พื้นที่เขตปลอดประชากรแมลงวันผลไม้อย่างยั่งยืน
2. สิทธิบัตรอุปกรณ์เพาะเลี้ยงแมลง
1. พื้นที่ปลูกผลไม้เศรษฐกิจในประเทศไทยได้รับการรับรอง
พื้นที่ low pest prevalence area for fruit
flies จากกรมวิชาการ
2. ลดอุปสรรคและการกีกกันทางการค้าในการส่งออกผักและ
ผลไม้ ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มรายได้แก่ผู้ผลิตผักและผลไม้
3. การผลิตผักและผลไม้มีความปลอดภัยต่อผู้ผลิต ผู้บริโภค
และสิ่งแวดล้อม
4. หน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมรับผิดชอบ และมีส่วนร่วมในการ
จัดการแมลงวันผลไม้ในพื้นที่
การพัฒนาสายพันธุ์แมลงวันผลไม้เพื่อเพิ่ม
ประสิทธิภาพเทคนิค SIT และลดต้นทุนการเพาะเลี้ยง
1. สายพันธุ์แมลงวันผลไม้เชิงพาณิชย์
2. พัฒนาต่อยอดเป็นปุ๋ ยหมักหรืออาหารเลี้ยงสัตว์ใน
เชิงพาณิชย์
1. ลดต้นทุนการผลิต เพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมแมลง
2. สร้างความร่วมมือระหว่างหน่วยงาน ชุมชน เกิดความ
มั่นคงทางอาหาร
3. ปุ๋ ยหมัก/อาหารเลี้ยงสัตว์ ที่ได้จากอาหารเทียมเหลือทิ้ง
เป็นการเพิ่มมูลค่าจากกากอาหารเทียมเหลือใช้ให้เกิด
ประโยชน์
10-year foresight (updated: Nov 2022) [Agriculture 3/3]

12. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
10-year foresight (updated: Nov 2022) [Food 1/2]
Project Output Impact
การประยุกต์ใช้เทคโนโลยีนิวเคลียร์และรังสีเพื่อ
ยกระดับการควบคุมคุณภาพและการสร้างอัตลักษณ์
ของสินค้าเกษตรและอาหาร
ฐานข้อมูลอาหารแต่ละชนิดผลงานตีพิมพ์ใน Q1-
Q4 สถาบันฯ ถูกจัดอันดับใน SCImago
Institutions Ranking นาไปสู่การเป็นสถาบัน
ชั้นนาด้านการวิจัย นวัตกรรม และการบริการ
เทคโนโลยีนิวเคลียร์และเป็นผู้นาเทคโนโลยีนิวเคลียร์
ในอาเซียน
สทน. สามารถเปิดงานบริการใหม่ด้านการตรวจพิสูจน์
แหล่งที่มาและการปลอมปนในตัวอย่างอาหาร เช่น
ข้าวหอมมะลิ ข้าวสังข์หยด ผักอินทรีย์ เมล็ดกาแฟ น้า
มะพร้าว น้าผึ้ง เป็นต้น เพื่อช่วยเพิ่มมูลค่าทาง
เศรษฐกิจให้แก่ประเทศ ในสินค้า GI และสินค้าออร์
แกนิค
การยกระดับคุณภาพและเพิ่มมูลค่าผลิตภัณฑ์อาหาร
และการเกษตรด้วยการฉายรังสีและเทคโนโลยี
พลาสมา
- พัฒนาสายพันธุ์เชื้อจุลินทรีย์
- สร้างโปรตีนทางเลือก
- ผลงานตีพิมพ์
- พัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารโปรตีนทางเลือก
- ผู้ประกอบการและผู้บริโภคมีทัศนคติที่ดีต่ออาหาร
ฉายรังสี
- ช่วยเพิ่มมูลค่าสินค้าพื้นถิ่น
- ขยายตลาดสินค้าส่งออก
- สร้างทัศนคติที่ดีต่ออาหารฉายรังสี
- ส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีการฉายรังสีในอาหาร
- สร้างนวัตกรรม/ผลิตภัณฑ์ใหม่ เช่น โปรตีนทางเลือก
- การยกระดับคุณภาพชีวิตของคนไทยทั้งในด้าน
สุขภาพและเศรษฐกิจของประเทศ
- ปรับปรุงกระบวนการ/สภาวะในการฉายรังสีเพื่อลด
ลักษณะที่ไม่พึงประสงค์ของอาหารฉายรังสี

13. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
10-year foresight (updated: Nov 2022) [Food 2/2]
Project Output Impact
การพัฒนาห้องปฏิบัติการทดสอบทางประสาทสัมผัส
(sensory evaluation laboratory)
สาหรับการทดสอบอาหาร
ปี 2568 :
1. ห้องปฏิบัติการทดสอบทางประสาทสัมผัสอาหาร (sensory evaluation
) จัดทาและประกาศใช้เอกสารระเบียบปฏิบัติงานและเอกสารที่เกี่ยวข้องในระบบ
คุณภาพ ISO 9001 แล้วเสร็จ
2. ห้องปฏิบัติการทดสอบจุลชีววิทยาอาหารมีการปรับปรุงกระบวนการและ
เอกสารเพื่อขอครอบครองเชื้อตาม พรบ.เชื้อโรคและพิษสัตว์
ปี 2569 :
1. ห้องปฏิบัติการทดสอบประสาทสัมผัสอาหารได้รับการรับรองมาตรฐาน และเปิด
บริการวิจัยให้ผู้ประกอบ การด้านอาหารใช้บริการทดสอบได้
2. มีผลงานตีพิมพ์หรือเกิดนวัตกรรมด้านอาหารชนิดใหม่
ปี 2570 :
1. ห้องปฏิบัติการทดสอบจุลชีววิทยาอาหารได้รับการรับรองตามพรบ.เชื้อโรค
และพิษจากสัตว์
ปี 2571-2573 : การพัฒนาห้องปฏิบัติการทดสอบทางประสาทสัมผัสอาหาร
(sensory evaluation) ในระบบ ISO 17025 (หากมีความต้องการ
จากภายนอก)
ปี 2574-2575 ได้รับการรับรองและเปิดบริการให้ผู้ประกอบอาหารรายใหญ่ได้
1. เกิดการใช้ประโยชน์จากเครื่องมือ อุปกรณ์ห้องวิจัยและโครงสร้างพื้นฐาน
(Use of facilities and resources) ของห้องปฏิบัติการทดสอบทาง
ประสาทสัมผัสอาหารที่ได้รับการรับรองมาตรฐานสากล ISO 9001
2. ห้องปฏิบัติการทดสอบจุลชีววิทยาอาหารมีมาตรฐานการวิจัยด้านความ
ปลอดภัยทางชีวภาพตามคณะกรรมการ วช. กาหนด
3. สทน.มีผลงานตีพิมพ์และมีนวัตกรรมอาหารชนิดใหม่/เทคโนโลยีใหม่ด้าน
อาหารในอนาคต
4. ส่งเสริมการดาเนินการวิจัยของสทน. ร่วมกับหน่วยงานวิจัยหรือ
สถาบันการศึกษาจากภาครัฐเพื่อการวิจัยและพัฒนานวัตกรรมอาหารชนิดใหม่/
เทคโนโลยีใหม่ด้านอาหาร
5. ช่วยสนับสนุนและเสริมสร้างศักยภาพผู้ประกอบการและอุตสาหกรรมอาหาร
ของไทย เพื่อเพิ่มศักยภาพการผลิตและขีดความสามารถด้านการแข่งขันของไทย
ในระดับนานาชาติ
6. เพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน
7. เปิดงานบริการใหม่ (เครื่อง Electronic Nose)
8. เพิ่มคุณภาพของงานตีพิมพ์

14. ฝ่ายเทคโนโลยีเกษตรและอาหาร (ทก.) ศูนย์วิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีนิวเคลียร์ (ศน.)
จารุรัตน์
วชิราภรณ์ เขมรุจิ
ศิริล้กษณ์
สุรศักดิ์ ปัญชลี
ชัญภักต์ สุภลักษณ์
วาสนา
ฐิติมา
วรารัตน์
ทศพล
ละมัย มยุรี
วิชัย
ปิยนุช
กาธร
Plant
SIT
Food
Authen
Food
Irradiation