1. Лекц №1
Компьютерийн түүх, Компьютерийн үндсэн ойлголт,
бүтэц, үндсэн төхөөрөмжүүдийн тухай
Компьютер бол програм ба командын тусламжтайгаар тооцоолол хийх, эсвэл тодорхой
үйлдлийг гүйцэтгэх машин юм. Анхны электрон компьютер нь 1940-өөд онд цэргийн
зориулалтаар бүтээгдсэн бөгөөд нүсэр том учраас хэд хэдэн хүн хамтарч ажиллуулдаг
байсан.
Компьютерийн бүтэц үндсэн төхөөрөмжүүдийн тухай
Компьютер нь техник хангамж(Hardware), програм хангамж(Software) гэсэн үндсэн хоѐр
хэсгээс бүрдэнэ. Техник хангамж танд харагдаж, баригдаж болох дотор ба гадна эд анги.
Компьютерийн техник хангамжийн бүрдэл нь дэлгэц, системийн блок, гар хулганаас
бүрдэнэ. Системийн блок нь компьютерийн төв процессор, санах ой, дискний
төхөөрөмжүүд, цуваа зэрэгцээ портууд агуулдаг. Эдгээрээс гадна системийн блокод
нэмэлт болгон залгадаг хэвлэх төхөөрөмж, модем, чанга яригч орно.
Дэлгэц(дисплей, монитор) гэдэг нь компьютероор боловсруулсан мэдээллийг
дүрсэлдэг. Өнгөт дэлгэц нь текст ба бусад дүрсийг дээд зэргээр ялгаж дүрслэх ба түүнийг
VGA(Video Graphics Adapter) гэж нэрлэнэ. Мөн супер VGA(SVGA) дэлгэц байдаг. Дэлгэц
нь асаах, унтраах товчлуур ба дэлгэцийг тодруулж, бүдгэрүүлэх, багасгаж, томсгох
товчлууртай.
Системийн блок нь төв процессор буюу CPU, санах ой, дискний төхөөрөмжүүдболон
бусад электрон төхөөрөмжүүдээс бүрдэнэ. Компьютерийн мэдээллийг хөрвүүлэх ба
боловсруулах гол ажиллагааг гүйцэтгэдэг төхөөрөмж бол төв процессор. Санах ойг гадаад
ба дотоод гэж ангилна. Дотоод санах ой 3 төрөл байдаг.
 ROM ( Read Only Memory) Òî ã ò ì î ë ñ à í à õ î é
 RAM ( Random Access Memory) Øó ó ð õ à é ñ à í à õ î é
 Cache / к э ш/ п р о ц е с с о р б о л о н с а н а х о й н хооронд
мэ д э э л л и й г х у р д а н д а мжу у л а х үүр э г тэ й з а в с р ын о й
ROM-ä ê î ì ï üþ ò å ð è é ã à æè ë ë ó ó ë à õ à ä ç à é ë ø ã ¿ é ø à à ð äë à ã à ò à é
/ ò ¿ ¿ í è é õ ý â è é í à æè ë ë à ã à à ã ø à ë ã à õ , ó äè ð äë à ã û í ñõåì èéã
à÷ààëàã÷ / ï ðî ãðàì ì áî ëî í ì ý äý ý ë ë è é ã ê î ì ï üþ ò å ð è é ã
¿ é ë äâ ý ð ë ý ã ÷ ý ý ñ ñ ó ó ë ã à ñ à í á à é äà ã á º ã º º ä ç º â õ º í ó í ø è õ
á î ë î ì æò î é .
Санах ой компьютер дээр ажиллаж байхад компьютерт өгөгдсөн командууд ба түүний
боловсруулж буй мэдээллүүд RAM-д хадгалагдаж байдаг. RAM нь хоѐр төрөлтэй.
1. Динамик
2. Статик

2. Компьютерийн шуурхай санах ой нь мэдээллийг тогтмол хадгалдаггүй зөвхөн ажиллаж
байхад санах ойд ачаалагдсан мэдээллүүд нь компьютерийг унтраахад
устгагдана.компьютер ажиллаж эхэлснээс хойш шуурхай санах ой идэвхжинэ.
Компьютерийг унтраасан ч мэдээллийг хадгалах шаардлагатай болдог. Энэ санах ойг
гадаад санах ой гэдэг. Компьютерийн гадаад санах ой буюу мэдээллийг удаан
хугацаагааар санах хэрэгсэл нь диск юм. Дискэнд мэдээлэл бичих болон түүн дээрх
мэдээллийг унших төхөөрөмжийг дискний төхөөрөмж гэдэг. Дискийг дотор нь:
1. Floppy disk
2. Hard disk
3. Compact disk CD
4. Zip disk
5. Flash disk гэж ангилна.
Системийн блокийн ар талд байрлах залгуурын үүрүүдийг порт гэнэ. Компьютерийг
ажиллуухын тулд дэлгэц, гар ба хулганыг портонд залгах ба хэвлэх төхөөрөмж, чанга
яригч болон бусад нэмэлт төхөөрөмжийг залгах порт мөн байрладаг.
Гар нь мэдээллийг компьютерт оруулдаг үндсэн төхөөрөмж ба шивж оруулах, тоон
товчлууруудын тусламжтайгаар тоон мэдээллийг оруулах, тусгай үйлдлүүдийг хийх,
компьютерийн дэлгэц дээр шилжих, хоѐрлосон ба гурвалсан товчлууруудыг хамт дарж,
системийн үйлдлүүдийг хийхэд ашиглана. Текст бичих үед тэмдэг т хаана бичигдэхийг
дэлгэцэн дээр заасан курсор(анивчсан босос зураас) байна. Курсорыг гарнаас удирддаг.
Гарны товчлуурыг гүйцэтгэх үүргээр ангилна.
1. Үндсэн товчлуур(бичгийн машины стандарт товчнууд)
2. Тоон товчлуур(тооны машины стандарт товчнууд)
3. Функциональ товчлуур(Esc, F1,F2,…..,F12)
4. Курсорыг шилжүүлэх товчлуурууд(сум бүхий товчлуурууд)
Үндсэн товчлуур:
Tab-догол мөрнөөс эхэлж бичих
Capslock-бүх үсгийг томоор бичих
Shift-үсгийг томоор бичих, нэг товчлуураас 2 тэмдэгтийг оруулах боломжтой
товчлууруудын дээд хэсэгт нь байрласан тэмдэгтийг оруулахдаа уг товчлууртай хамт
дарна.
Alt(Alternate)-товчлуур нь биеэ дааж үүрэг гүйцэтгэхгүй ба дангаараа зөвхөн курсорын
хөдөлгөөнийг зогсооно.
Ctrl(Control)-ямар нэгэн товчлууртай хавсарч үүрэг гүйцэтгэнэ.
Backspace-курсорын өмнөх тэмдэгтийг арилгана.
Enter-курсорыг дараагийн мөрөнд шилжүүлнэ.

3. Урт нэргүй товчлуур(Space) үгийн хооронд зай авахад хэрэглэгдэнэ.
Тоон товчлуур:
Үндсэн товчлууруудын баруун гар талд тусдаа байрладаг бүлэг товчлууруудыг хэлнэ.
Printscreen-дэлгэц дээр байгаа бүх мэдээллийг хэвлэнэ(хуулна).
Pause- компьютерийн хийж байгаа үйлдлийг түр зогсооно.
Scroll lock- компьютерийн хэвийн үйл ажиллагааг хянах ба курсор бэхлэнэ
Insert-Курсор байгаа газар тэмдэгт оруулах боломжийг олгох эсвэл дарж бичнэ.
Delete- курсороос хойших тэмдэгтийг арилгана.
Home- мөрний эхэнд курсорыг байрлуулна.
End- Мөрний төгсгөлд курсорыг байрлуулна
Page up- хуудасны эхэнд курсорыг байрлуулна
Page down- хуудасны төгсгөлд курсорыг байрлуулна.
Numlock- гарын баруун хэсгийн тооны товчлуурыг идэвхжүүлнэ. Сум бүхий 4 товчлуур нь
сумны чиглэлд курсорыг нэг тэмдэгтийн зайгаар шилжүүлнэ.
Функциональ товчлуурууд:
Гарын дээд талын нэгдүгээр эгнээнд байрлана.
Esc(Escape)-үйлдлийг үгүйсгэнэ.
F1, F2,……,F12- товчлуурууд програм бүр дээр өөр өөр үүрэг гүйцэтгэнэ.
Компьютерийн нэмэлт төхөөрөмжүүд
Хэвлэх төхөөрөмж (Printer) нь дэлгэц дээр харагдаж байгаа буюу баримтан дотор
хадгалагдаж байгаа мэдээллүүдийг хэвлэж гаргадаг. Хэвлэх төхөөрөмжийг цэгэн, бэхэн,
лазерийн гэх зэргээр технологиор нь ангилдаг ба одоо манайд эдгээрийг түгээмэл
хэрэглэж байна.
Сканнер (Scanner) нь зураг, бичиг мэтийн мэдээллийг компьютерт оруулдаг төхөөрөмж.
Хулгана (Mouse) нь Windows-ийн орчинд ажиллахад хэрэглэгдэнэ. Зарим нэгэн үйлдлийг
хийхэд гарнаас ажилласнаас хулганаар ажиллах нь илүү хурдан ажиллах боломжийг
олгодог. Хулгана нь 2 ба 3 товчлууртай.

4. Модем (Modem)-нь компьютерийг интернеттэй холбодог төхөөрөмж. Модем нь тоон
сигналыг аналог, аналог сигналыг тоон сигнал болгох үүрэгтэй. Модемыг
дотоод(Internal), гадаад (External) гэж ангилдаг.
Компьютер ба телефон утасны сүлжээнд кабель ба тэжээлийн залгуураар холбогддог
модемыг гадаад гэх ба компьютерийн системийн блок дотор motherboard дээр нэг утсан
залгуураар суусан модемыг дотоод модем гэнэ.

5. Лекц №2
Компьютер ашиглалт ба файлын зохион байгуулалт,
үйлдлийн системийн тухай
Компьютерийн програм гэдэг нь компьютерт юу хийхийг зааварчилдаг командуудын
дараалал юм. Програмуудыг гүйцэтгэх үүргээс хамааруулан 2 ангилдаг.
1. Системийн програм- Энэ нь компьютерийн техник хэрэгслэлийг ажиллуулж үйл
ажиллагааг нь хянадаг програм юм.
2. Хэрэглээний програм- Мэдээлэл боловсруулахад зориулагдсан програм юм.
File and Folder – Файл ба Хавтас
Ижил шинж чанартай мэдээллийн багцыг файл гэнэ. Ө.х мэдээллийг компьютерт файл
хэлбэрээр хадгална. Ижил шинж чанартай файлуудыг агуулах хавтасыг фолдер буюу
хавтас гэнэ. Хавтас дотор хэдэн ч хавтас байж болно. Файл болгон өөрийн нэртэй,
өөрийн гэсэн өргөтгөлтэй байх, өргөтгөл нь 3 тэмдэгт байна. Тэр өргөтгөлөөр нь тухайн
файлыг ямар төрлийн файл гэдгийг ялгаж үздэг.
Файлын төрлүүд:
1. Системийн файл- exe, dll, ini, sys, com, vxd, inf
2. Баримт бичгийн файл – doc, txt, xls, pmd
3. Зургийн файл – jpg, bmp, gif, psd, tif
4. Дуу бичлэгийн файл – mp3, wav, avi, mpeg,mov
Файлын хэмжээг byte-аар хэмжинэ. Жнь: kb, mb, gb г.м
Фолдер:
Хэрэглэгч өөрөө фолдер үүсгэхээс гадна үндсэн фолдерууд байдаг. Үүнд:
 Documents – Ажлын баримтууд өөрөөр хэлбэл, Word, Excel, Powerpoint болон
бусад текст файлуудыг хадгалахад ашиглана.
 Pictures – Зургийн аппарат, скайнер болон цахим шуудангаар ирсэн бүх зургийн
файлуудыг хадгалахад ашиглана.
 Music – Бүх төрлийн дуу хөгжим, тухайлбал CD болон интернетээс татсан дууны
файлуудыг хадгалахад оршино.
 Videos – Видео бичлэгүүдийг тухайлбал интернетээс татсан клип, видео
файлуудыг хадгалахад ашиглана.
 Downloads – Интернетээс татсан програм болон файлуудыг хадгахад ашиглана.

6. Фолдер ба файлыг хуулах, зөөх:
Хуулах гэдэг нь байгаа байрлалаас нь гадна дахин өөр байрлалд хувилж бий болгох, зөөх
гэдэг нь өмнөх байрлалд нь үлдээхгүйгээр байрлалыг өөрчлөх үйлдэл юм. Хуулахдаа:
- Уг фолдер буюу файлыг агуулж буй фолдерыг нээнэ.
- Хуулах фолдер буюу файл заагуурыг байрлуулан Динамик цэсийг нээнэ.
- Нээгдэх цэсээс Copy командыг сонгоно.
- Байрлуулах шинэ байрлалд заагуурыг байрлуулан Динамик цэсийг нээнэ.
- Нээгдэх цэсээс Paste командыг сонгоно.
Харин зөөх тохиолдолд өмнөх 3 дахь үйлдлийн оронд нээгдэх цэснээс Cut командыг
сонгох хэрэгтэй.
Фолдер ба файлын нэрийг өөрчлөх:
- Файл байгаа фолдерийг нээнэ
- Файл дээр заагуурыг байрлуулан Динамик цэсийг нээнэ.
- Нээгдэх цэснээс Rename командыг сонгоно.
- Нэр идэвхжих ба шинэ нэрийг бичнэ.
- Enter товчлуур дээр дарах, эсвэл заагуурыг нэрээс өөр газар байрлуулан нэг
дарна.
Фолдер ба файлыг устгах:
Устгах фолдер ба файл дээр Динамик цэсийг нээж, Delete командыг сонгоно. Фолдер
файлыг устгахад тэр даруйдаа устгагдаггүй ба хогийн савыг султгатал тэнд хадгалагддаг.
Үйлдлийн системийн тухай:
Үйлдлийн систем нь програм хангамжийн ажиллах үндсэн нөхцөлийг бүрдүүлэх бөгөөд
хэрэглэгч компьютер 2-ын хоорондын холбоог тогтоож, гадаад болон дотоод
төхөөрөмжийг удирдан зохицуулах үүрэгтэй. Компьютер үйлдлийн системгүй бол
ажиллах боломжгүй. Түгээмэл ашиглагддаг үйлдлийн системүүд байдаг. Үүнд:
1. DOS /Disk Operating System/- АНУ-ын Microsoft фирм нэг хэрэглэгч нэг бодлого
бодоход зориулж хийсэн. Энэ нь нэг хэрэглэгч тухайн агшинд нэг л програмтай
ажиллах боломжтой гэсэн үг.
2. Windows – Microsoft фирм нэг хэрэглэгч олон бодлого бодоход зориулж хийсэн.
Windows үйлдлийн систем нь график интерфейстэй ө.х командуудыг үг үсэгчлэн
мэдэх албагүй, командуудыг төлөөлсөн дүрс зураг ашиглан командуудыг гүйцэтгэж
компьютертэй харьцах боломжтой.
3. OS/2 – Олон бодлогын болон нэг хэрэглэгчийн үйлдлийн систем.
4. Macintosh – нэг хэрэглэгчийн олон бодлогын хүрээнд ажиллана. Энэ нь компьютерт
зориулан хийгдсэн графиз интерфейстэй үйлдлийн систем юм.
5. Unix – Олон хэрэглэгчийг дэмжсэн, хэрэглэгч бүр хэд хэдэн нийтлэг зорилгоор
ашиглах бололцоотой үйлдлийн систем. Энэ үйлдлийн систем нь програм

7. зохиогчдод ихэд тохиромжтой олон үйлчилгээний хэрэгсэл болох програмуудыг
дотроо багтаасан байдаг.
Shortcut menu буюу Динамик цэс:
Хулганы баруун товчлуурыг дарахад Shortcut menu буюу Динамик цэс гарч ирэх ба
хулганы заагч хаана байрлаж байгаагаас хамаарч энэ цэсэнд гарч ирэх командуудын
гүйцэтгэх үүрэг нь өөр өөр байдаг. Динамик цэсний өргөн хэрэглэгддэг командууд:
Explorer – тухайн фолдерийг нээх
Open – тухайн фолдерийг нээх
Search – хайлт хийх
Sharing – хуваалцаж ашиглах
Scan for viruses – вирус ашиглах
Send to – диск төхөөрөмж рүү илгээх
Cut – хайчилж завсрын санах ойд хийх
Copy – хуулж завсрын санах ойд хийнэ.
Create Shortcut – хуулбар үүсгэх
Delete- устгах
Rename – нэрийг өөрчлөх
Properties – төлвийн мэдээллийг авах

8. Лекц №3
Windows XP үйлдлийн системийн үндсэн цонхнууд, control panel-ийн тохиргоо
Windows explorer, фолдер нээх, нэр өгч хадгалах
Desktop – Үндсэн дэлгэц
Windows системийн үндсэн цонхыг Desktop гэнэ. Ямар нэгэн файл эсвэл програм руу
хурдан орохын тулд Desktop дээр icon хэлбэрээр тавьж болно.
Task Bar – Desktop-ын доор байрлах саарал шугамыг Task Bar гэж нэрлэх ба дээр нь Start
товчлуур болон идэвхтэй програмуудын нэр гарна. Task Bar мөрөн дээр mouse-2 товчийг
дарж properties командыг сонгоход taskbar and start menu prorerties харилцах цонх
нээгдэнэ.
Lock and taskbar – командын өмнө чагт тавьсан үед илтгэгч мөр зөөгдөхгүй,
өөрчлөгдөхгүй.
Auto-hide the taskbar – командын өмнө чагт тавихад start цэсийг ашиглаагүй тохиолдолд
илтгэгч мөр ил харагдахгүй болно.
Keep the taskbar on top of other windows – командын өмнө чагттай үед илтгэгч мөрийг
дэлгэц дээр үргэлж харуулна.
Group similar buttons- н э г төр л и й н фа й л у у д ыг б үл э г л э н х а р у у л н а .
Show the clock- системийн цагийг үргэлж харуулна.
Start menu хуудасны командууд :
start menu- энэ цэс нь интернет, электрон шуудан болон хэрэглээний програмуудад
түргэн хандахаар тохируулагдсан байдаг.
classic start menu- түгээмэл хэрэглэгддэг цэс.
Icon – Desktop дээр байрлах програм, файлуудыг дүрслэх зургийг Icon гэнэ. Програм
болон файлуудын Icon өөр өөр байна.
My computer – Компьютер дотор агуулагдаж буй мэдээллийг харах эсвэл цэгцлэхийн тулд
ашиглана. Hard disk, CD, flash, уян диск болон тэдгээрт байрлах файл, хавтасыг зохион
байгуулахад туслана. Компьютерийнхээ талаар мэдээлэл авах бол хулганы баруун
товчлуурыг товшино.
Internet Explorer – Internet-ийн сүлжээнд холбогдон веб хуудастай харилцах бол энэ
цонхыг сонго.
My Documents – боловсруулсан бичиг баримт, файлуудыг хадгалах хавтас. Хэрэглээний
програмууд дээр үүсгэгдсэн файлууд автоматаар энэ хавтсанд хадгалагдана.

9. Recycle Bin – устгагдсан файлыг түр хадгалах сав. Файлыг устгахад эхний удаа хогийн
саванд орж ирнэ. Энд байгаа файлыг устгавал дискнээс арчигдаж дахин сэргээх
боломжгүй болно.
Control Panel: Энэ хэсэгт компьютерт програм ба техник хангамж суулгах, програмыг
устгах болон компьютерийн дэлгэц, гар, хулгана зэргийн тохиргоог хийдэг.
Add new Hardware – компьютерт шинэ төхөөрөмж нэмж тавьсан тохиолдолд
төхөөрөмжийн төрлийг нэмж суулгана.
Add/Remove Programs – Windows системийн бүрэлдэхүүн хэсэгт өөрчлөлт хийх,
системийн диск бэлтгэхэд энэ програмыг ашигладаг. Шинээр програм суулгахдаа Install
товчин дээр, програмыг хасахдаа жагсаалтаас тухайн хасах програмаа сонгоод
Add/Remove товчин дээр дарна.
Date/Time – компьютерийн огноо, цаг, минут, секундыг тааруулна. Энэ цаг нь компьтерийн
дотоод системийн цаг бөгөөд унтраасан ч явж байдаг. Time zone цонхноос цагийн бүсийг
тохируулна.
Display – Windows системийн дэлгэцийн тохиргоог хийнэ.
 Background – дэлгэцийн суурь өнгийг сонгоно. Дэлгэцийн суурь өнгийг сонгохдоо
Wallpaper цонхон дотор бэлэн загваруудаас сонгох буюу Browse товчлуур дээр
дарж файлаас зураг татан авж болно. Сонголтоо хийгээд Apply товчин дээр дарна.
 Screen saver/Дэлгэцийн хамгаалалт – цонхонд дэлгэцийг хамгаалах програмыг
сонгоно. Preview товчлуур дээр дарж сонгосон програмыг харна. Wait цонхонд
ажиллаж эхлэх хугацааг тохируулна. Password protected/нууц үгээр хамгаалах.
Ингэхийн тулд Password protected-ийн өмнө чек тавиад Change товчлуур дарна.
Гарч ирсэн цонхны New Password цонхонд нууц үгээ бичнэ. Confirm new password
цонхонд нууц үгээ давтан бичээд ОК товчлуур дарна.
 Appearance – Windows системийн цонх болон үсгийн харагдах хэлбэр, хэмжээ,
өнгө зэргийг тохируулдаг.

10.  Settings – дэлгэцийн өнгө болон хэмжээг тохируулна.
Лекц №4
Windows Word програмыг ажиллуулах, дэлгэц, бүтэц,
өргөн хэрэглээний команд
Word ï ðî ãðàì ì ûã Ì àéêðî ñî ôò ( Microsoft) êî ì ï àí èàñ
ãàðãàñàí á º ã º º ä 1983-2001 î í û õ ó ã à öà à í ä õ è é æ ã ¿ é öý ò ã ý ñ ý í .
Microsoft Word ï ð î ã ð à ì í ü á è ÷ è ã á à ð è ì ò á î ë î â ñ ð ó ó ë äà ã î ð÷èí
¿å è é í á î ëî â ñ ðî í ã ó é õ ¿÷ è ð õ ý ã õ ý ð ý ã ñ ý ë á î ë ò ë î î õ º ã æè æ
Word processor ã ý æ í ý ð ë ý ã äý õ á î ë ñ î í á à ò å ê ñ ò èé ã ¿ñ ã è é í õý ý
õ ý ë á ý ð , õ ý ì æý ý ã ÿ í ç á ¿ ð ý ý ð ò î õ è ð ó ó ë à í áè÷èõ, ÷èì ýãëýõ,
á à é ð ø è ë û ã º º ð ÷ ë º õ , äî ò î ð í ü õ ¿ ñ í ý ã ò î ð ó ó ë æ á î ë î â ñ ð ó ó ë à õ ,
ç ó ð à ã ä¿ ð ñ , ò ó ñ ã à é ò ý ì äý ã ò î ð ó ó ë à õ ç ý ðýã ì àø º ð㺠í
б î ë î ì æó ó äò à é .
Энэ программ нь Microsoft Office 2007 цогц программын бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд бие
даасан хэлбэртэй. Хэрэглэгч өөрийн дурын нэр өгөх ба энэ файл нь .doc өргөтгөл авна.
Start - Programs /All programs/ - Microsoft Office – Microsoft Word 2007
Microsoft Word программ дээр боловсруулагдсан doc төрлийн файл дээр хоѐр
удаа товшилт хийх зэрэг олон янзаар программруу орох боломжтой.
Microsoft Word программ дээр боловсруулагдсан doc төрлийн файлын icon.
1. Ãà ð ÷ ã è é í ì º ð ( TITLE BAR)
Ãà ð ÷ ã è é í ì º ð ä à ø è ã ë à æ á à é ã à à õý ðý ãëý ý í èé ï ðî ãðàì ì ûí
í ý ð á à ¿ ¿ ñ ñ ý í á à ð è ì ò û í í ý ð ã à ð í à . Õý ð ý â ò à á à ð è ì ò äà à í ý ð
º ã º º ã ¿ é á î ë Document 1, Document 2 ã ý ñ ý í í ý ð è é ã Word º º ð º º º ã í º .
Ãà ð ÷ ã è é í ì º ðèéí õî éä õý ñý ãò öî í õ í û õ ý ì æý ý º º ð÷ëº õ
òî â÷í óóäáàéí à.
2. Öý ñ è é í ì º ð ( MENU BAR)
Öý ñ è é í ì º ð à ø è ã ë à í Word ï ð î ã ð à ì û í ê î ì à í äó ó ä ð ó ó õ à í äà í à .
Õó ë ã à í à à øè ãë à à ã ¿é ¿å ä F10 òî â÷ëóóð äà ð æ öý ñ è é ã
è äý â õ è æ¿ ¿ ë æ áî ëí î . Ýñ â ý ë Alt òî â÷ëóóðûã äî î ã ó ó ð à à

11. ç ó ð à à ñ ò à é ¿ ñ ý ã ò ý é õ à ì ò äà ð æ è äý â õ è æ¿ ¿ ë í ý . Æ ø ý ý í ü File
è
öý ñ è é ã è äý â õ è æ¿ ¿ ë ý õ äý ý ALT F ò î â ÷ ë ó ó ð äà ð í à .
3. Õý ð ý ã ñ ë è é í ì º ð ( TOOL BAR)
Õý ð ý ã ñ ë è é í ì º ð í ü ê î ì à í äû ã õ ó ð äà í á è å ë ¿ ¿ ë ý õ á î ë î ì æî î ð
õ à í ã à í à . Õý ð ý â ò à õ ó ë ã à í à à ø è ã ë à æ á à é ã à à á î ë õ ý ð ý ã ñ ë è é í
ì º ðèéí òî â÷î î ð ê î ì à í äó ó äû ã õ ó ð äà í á è å ë ¿ ¿ ë æ ÷ à äí à . Word
ý õ ë ý õ ý ä ñ ò à í äà ð ò ( Standard) áî ëî í õ ý â æ¿ ¿ ë ý õ ( Formatting)
õý ðý ãñëèéí ì º ð öý ñ è é í ì º ðèéí äî î ð áàéðëàñàí á à é äà ã .
Õó ë ã à í û ç ààã÷èéã õý ðý ãñëèéí ì º ð äý ý ð õ òî â÷ äý ý ð
áàéðëóóëàõàä òóõàéí òî â÷î î ð ã ¿ é öý ò ã ý õ ê î ì à í äû í í ýð
ãàðí à.
4. Òº ë º â è é í ì º ð ( STATUS BAR)
Òº ë º â è é í ì º ð ä á è ÷ è æ á ó é á à ð è ì ò û í ò à ë à à ð õ ì ý äý ý ë ý ë ã à ð í à .
Ì ý äý ý ë ý ë Óò ã à í ü
Page: 3 of 5 Äý ë ã ý ö äý ý ð н и й т х у у д а с н а а с õ à ð à ã äà æ á à é ã à à
õ ó ó äà ñ í û äó ã à à ð û ã ç à à í à .

12. Б а р и мта н д д а в х а р д с а н то о г о о р х и ч н э э н үг
Words:100
орс он байг ааг з аана.
А н г л и а р а л д а а та й б и ч с э н үг з а с а х . / Dictionary/
English/ Б а р и мта н д я ма р х э л э э р б и ч и ж б а й г а а г з а а н а .
Mongolian
Б а р и мтыг д э л г э ц э н д х а р а г д а х б а й д л ыг з а а н а .
Х у у д с ыг б а г а с г а х , то мс г о х
Zoom
5. ÿ é ë ã ý õ õ ý ñ ý ã ( SCROLL BAR)
à ¿ é ë ã ý õ õ ý ñ ã è é í ò ó ñ ë à ì æò à é á è ÷ è æ á à é ã à à ì ý äý ý ë ë è é í õ ý ý
äý
ë 1
ã
2
ýö 3
ý
5
í ä
õ
à
ð
à
ãä 6
à
õ
4
ã
¿ é á à é ã à à õ ý ñ ã è é ã õ à ð í à . Ã ¿ é ë ã ý õ õ ý ñ ý ã í ü äý ë ã ý öè é ã á à ð ó ó í
ç ¿ ¿ í á î ë î í äý ý ø , äî î ø ã ¿ é ë ã ý í ý .

13. 6. Ажл ын та л б а р ( Working fields)
Word п р о г р а мд а жи л л а х а д х и й ж б у й б а р и мтыг х а р а г д у у л н а .
Түгээмэл хэрэглэдэг командын хэрэглүүрүүдийн тайлбар
Microsoft Word программ дээр нэлээд олон командын хэрэглүүрүүд байх бөгөөд
өргөн хэрэглэдэг үндсэн 3-н бүлэг хэрэглүүр байдаг. Эдгээр хэрэглүүрүүд нь маш их
ажиллагаа хөнгөвчилдөг бөгөөд тус программын үндсэн цонхонд байрласан байдаг.
Standard - файл сантай ажиллах
Formatting - текстийг хэлбэршүүлэх
Drawing - дүрс, зурагтай ажиллах
Командын хэрэглүүрүүд нь бүлгээрээ нэртэй байхаас гадна хэрэглүүрүүд тус тусдаа
нэртэй, үүрэгтэй байдаг.
New - Øè í ý ô à é ë í ý ý õ - / ctrl+N/
MS word ï ð î ã ð à ì û ã à ÷ à à ë ë à à ä î ð oõ î ä à â ò î ì à ò à à ð ø è í ý õ ó ó äà ñ
¿¿ñ д э г .
Open - Õà äã à ë ñ à í ô à é ë à à í ý ý õ - / ctrl+O/
Өмн ө н ь х и й с э н фа й л д а а º º ð è é í õ ý ð ý ã ò ý é ç ¿é ë ý ý á è ÷ ý ý ä
ò î äî ð õ î é í ý ð º ã º º ä õ à äã à ë à õ õ ý ð ý ã ã à ð äà ã .
Save - Ôà é ë à à õ à äã à ë à õ - / ctrl+S/
Х и й с э н фа й л д а а º ã ч õ à äã à л н а . Ин г э ж х а д г а л с а н á à ð è ì ò û ã
ô à é ë ã ý æ í ý ð ý ë äý ã .
Save As - Ôà é ë à à ø è í ý ý ð í ý ð º ã ÷ õ à äã à ë à õ - / ctrl+shift+S/
Х а д г а л с а н фа й л д а а о н д о о н э р өг ч х а д г а л н а .
Print -Õý â ë ý õ ê î ì à í ä - / ctrl+P/
Х и й ж г үй ц э тг э с э н б а р и мта а х э в л э х төх өөр өмж а ши г л а н
хэ влэ нэ .

14. Send to - Ôà é ë äà õ ü ì ý äý ý ë ë è é ã º º ð ï ð î ã ð à ì ì ð ó ó è ë ã ý ý õ
Exit - Ï ð î ã ð à ì ì à à ñ ã à ð à õ - / Alt-F4/
Undo Typing- Сүүл д х и й с э н үй л д л э э б у ц а а х - / ctrl+Z/
Repeat Typing- Ñ¿ ¿ ë ä õ è é ñ ý í ¿ é ë äë è é ã äà â ò à õ - / ctrl+Y/