giải phẫu bệnh lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

1. C H U Y Ê N Đ Ề
B Ệ N H H Ọ C T Ụ Y
H Ọ C V I Ê N : T R Ầ N A N H M I N H
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCM

2. NỘI DUNG
 Giải phẫu
 Mô học
 Giải phẫu bệnh: tổn thương lành tính, ác tính, tiền u.
 Hóa mô miễn dịch

3. GIẢI PHẪU TỤY
 Vị trí và hình thể ngoài:
 Tụy: là tuyến thuộc bộ máy tiêu hóa vừa nội tiết vừa
ngoại tiết. Nằm sau khoang phúc mạc.

4. CÁC ỐNG TIẾT CỦA TỤY
 Phần nội tiết: tiết ra
insulin đi thẳng vào
máu qua các mao mạch
trong tuyến.
 Phần ngoại tiết: các
ống tiết liên tiểu thùy
đổ vào các ống tiết lớn:
có hai ống ( ống tụy
chính và ống tụy phụ)
GIẢI PHẪU TỤY

5. MÔ HỌC TUYẾN TỤY
 Hai chức năng của tụy: ngoại tiết và nội tiết được
thực hiện bởi hai nhóm tế bào khác nhau về cấu tạo
và chức năng, nhưng có chung nguồn gốc là nội bì.
 Phần ngoại tiết: loại tuyến nang ( túi) chia nhánh (
kiểu chùm nho) nằm trong các tiểu thùy, ống bài
xuất nhỏ tập trung vào ống bài xuất lớn hơn nằm
trong vách gian tiểu thùy ( ống bài xuất gian tiểu
thùy)-> đổ vào hai ống bài xuất cái: ống Wirsing (
chính), ống Santorini ( phụ).
 Phần nội tiết: tiểu đảo tụy ( langerhans), cùng nằm
trong tiểu thùy, rải rác giữa các đám nang tuyến.

6. Tụy ngoại tiết.
 Gồm: những nang tuyến và ống bài xuất.
 A. những nang tuyến.

7. Tụy ngoại tiết
 B. Ống bài xuất.

8. Tụy nội tiết ( tiểu đảo Langerhans)
 Tụy nội tiết gồm các tiểu đảo Langerhans, là các tế bào
hợp thành dây đám trên nền mô đệm sợi thưa rất giàu
mạch máu. Các tiểu đảo nằm rải rác trong mô tụy, ngăn
cách với các nang tuyến bởi một lớp sợi võng mỏng.

9. GIẢI PHẪU BỆNH
 TỔNG QUAN
 Ung thư tụy:thứ 4 ở châu Âu và thứ 7 toàn cầu.
 Globocan 2018: số ca mới mắc và tử vong tăng lần lượt
77,7% và 79,9% vào năm 2040.​

10. GIẢI PHẪU BỆNH
 PHÂN LOẠI U TỤY THEO WHO


11. TỔN THƯƠNG VIÊM

12.  VIÊM TỤY MẠN
 Bộ ba đặc điểm chính: xơ hóa, mất mô acinar, thay đổi ống
dẫn.
 Không có đặc điểm hình thái duy nhất để phân biệt các nguyên
nhân khác nhau của viêm tụy mãn tính không tự miễn dịch
 Xơ hóa ban đầu là quanh tiểu thuỳ; trong quá trình tiến triển
của bệnh, nó liên quan đến các đơn vị tiểu thùy tụy, cuối cùng
thay thế nhu mô acinar (được gọi là xơ hóa nội tiểu thùy)
 Mô acinar có thể được thay thế bằng mô xơ hoặc mô mỡ; quá
trình thứ hai (teo mỡ) thường thấy hơn trong bệnh viêm tụy di
truyền.

13.  VIÊM TỤY MẠN
 Mất mô tuyến tụy có trước mất đảo tụy, thường thấy ở mô
xơ hoặc mô mỡ trong các trường hợp nặng
 Những thay đổi của ống dẫn bao gồm biến dạng của mặt
cắt ống, giãn ra, có sự kết dính bên trong lòng ống của vật
liệu vô định hình (được gọi là nút protein), chuyển sản
gai, vôi hóa trong ống.

14.  VIÊM TỤY MẠN
 Có thể gặp các ổ tân sinh trong biểu mô tuyến tụy cấp độ
thấp và cao (PanIN).
 Các ổ viêm mãn tính quanh ống dẫn trứng và hoại tử mỡ
là một phát hiện phổ biến.
 Nang giả lót bởi mô hạt thường gặp trong viêm tụy mạn
do rượu.

15. VIÊM TỤY MẠN

16. VIÊM TỤY MẠN

17. VIÊM TỤY MẠN
 Teo mỡ:

18. VIÊM TỤY MẠN
 Thay đổi ống dẫn: chuyển sản gai

19. VIÊM TỤY MẠN
 Chẩn đoán phân biệt
 Ung thư biểu mô tuyến tụy :
 Vỡ tuyến, tuyến trong mô mỡ quanh tụy không có đảo tụy, hình ảnh
phân bào, xâm lấn quanh dây thần kinh và mạch máu là những gợi ý
hữu ích trong chẩn đoán phân biệt
 Hóa mô miễn dịch đối với p53 và SMAD4 có thể hỗ trợ chẩn đoán
phân biệt giữa viêm tụy mãn tính và ổ ung thư biểu mô tuyến.
 Viêm tụy tự miễn loại 1 :
 Viêm mãn tính tập trung xung quanh ống dẫn và tĩnh mạch
 Viêm tụy tự miễn loại 2 :
 Tổn thương biểu mô bạch cầu hạt (GEL) với sự hình thành các vi áp
xe bạch cầu trung tính trong lòng ống dẫn.

20. NANG GIẢ TỤY
 Ổ tụ dịch đồng nhất được bao bọc bởi một vách xơ /
viêm giới hạn rõ.
 Hầu như tất cả bệnh nhân có nang giả tụy đều có triệu
chứng và có tiền sử viêm tụy cấp hoặc mãn tính.

21. NANG GIẢ TỤY
 Chứa dịch bên trong.
 Bản chất không tân sinh.
 Nang giả tụy là một ngăn và không biểu hiện vôi hóa.

22. NANG GIẢ TỤY
 Đại thể:
 Điển hình: đơn thùy.
 Đường kính thay đổi; có thể > 20 cm.
 Thành dày, không đều.
 Chứa dịch đục, đôi khi nhuốm máu.

23. NANG GIẢ TỤY
 Đại thể:

24. NANG GIẢ TỤY
 Vi thể:
 Không có biểu mô lót.
 Các ống tụy lớn có thể giao nhau giữa nang giả tụy và
tuyến tụy liền kề.
 Thành nang có thể chứa mô bào, tế bào khổng lồ, mô
hạt, hiếm khi bạch cầu ái toan.

25. NANG GIẢ TỤY
 Vi thể:

26. U BIỂU MÔ LÀNH
TÍNH VÀ TỔN THƯƠNG
TIỀN U

27. BIẾN ĐỔI NANG TUYẾN DẠNG BỌC
(Acinar cystic transformation of the pancreas)
 Đại thể:
 Tổn thương dạng nang một ngăn hoặc nhiều ngăn .
 U nang chứa dịch huyết thanh màu trắng trong và được lót
bởi những vách trơn láng.
 Vị trí: ở đầu, thân hoặc đuôi tụy có kích thước từ 2 - 15
cm.

28. BIẾN ĐỔI NANG TUYẾN DẠNG BỌC
(Acinar cystic transformation of the pancreas)
 Đại thể:

29. BIẾN ĐỔI NANG TUYẾN DẠNG BỌC
(Acinar cystic transformation of the pancreas)
 Vi thể:
 Cụm nang tuyến tụy giãn ra, thông nối với nhau, bao
quanh và đổ vào các bọc lớn hơn.
 Biểu mô lót các bọc:
 Bào tương nhạt, có hạt ở cực đỉnh và nhân ở cực đáy.
 Không có phân bào hoặc nhân không điển hình.
 Bên trong các bọc có thể chứa các chất tiết enzym đặc
, ái toan.
 Nhu mô tụy xung quanh thường xơ và teo.

30. BIẾN ĐỔI NANG TUYẾN DẠNG BỌC
(Acinar cystic transformation of the pancreas)


31. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 U tụy lành tính có nguồn gốc từ ống dẫn.
 Được đặc trưng bởi các tế bào biểu mô giàu glycogen,
bao gồm các tế bào vuông đơn đồng dạng.

32. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Dịch tễ:
 Khối u tuyến tụy hiếm gặp, thường dạng nang ,xảy ra chủ
yếu ở phụ nữ (F:M = 3:1).
 Tuổi trung bình :58 tuổi.

33. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Đại thể:
 Vị trí: thường ở thân, đuôi tụy> đầu.
 Tổn thương khối lớn, ranh giới rõ (trung bình: 6 cm; phạm
vi: 1 - 30 cm)
 Thường có sẹo hình sao ở giữa.

34. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Thường: Loại vi nang: phổ biến nhất; được đặc trưng bởi
một tập hợp vô số vi nang (mỗi vi nang có kích thước
bằng milimét), cấu hình giống như bọt biển.
 Loại u nang (macrocystic; megacystic): ít hơn và lớn hơn.
 Dạng rắn: nốt sần đồng nhất, có ranh giới.
 Chất lỏng trong và giống như nước; xuất huyết có thể xảy
ra.

35. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)

36. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Vi thể: cấu trúc hình ống nhỏ, có đường viền không đều
có hình dạng thay đổi từ dưới milimet đến centimet.
 lót bởi các tế bào biểu mô hình khối , đến hình trụ
thấp với nhiều tế bào chất trong suốt, giàu glycogen
(PAS +).

37. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Vi thể:
 vi nang, bọc lớn, lan tỏa:
 Lót bởi một lớp tế bào biểu mô vuông đến phẳng.
 Có thể tìm thấy các nhú cùn, chùm (tufting) và vi nh
ú
 tâm gồm mô đệm hyalin hóa với một vài cụm bọc nh
ỏ
 Bất thường nhân và phân bào thường vắng mặt.


38. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Vi thể:
 Đặc: bao gồm các nang tuyến nhỏ lưng đối lưng, khô
ng có lòng ống hoặc lòng ống nhỏ.
 Tân sinh hỗn hợp dịch trong thần kinh nội tiết: hiếm
gặp, 10 – 17% bệnh nhân VHL.

39. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Vi nang

40. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)

41. U TUYẾN BỌC DỊCH TRONG
(Serous cystadenoma)
 Chẩn đoán phân biệt
 U bạch huyết :
 Mô quanh tụy, tập hợp bạch huyết giữa các khoang được lót tế bào nội mô
với chất nhiễm sắc nhạt.
 Cytokeratin -
 Ung thư biểu mô tế bào thận di căn :
 Có vùng đặc và nang, bất thường nhân nổi bật,
pattern mạch máu dạng xoang.
 PAX8 +
 U nang nhầy :
 Mô đệm buồng trứng, tế bào ống nhầy hoặc không nhầy
 Khối u tế bào (đường) rõ ràng (PEComa) :
 Tế bào trục chính biểu mô với không bào tế bào chất
 HMB45 +

42. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY ( panIN)
 Định nghĩa: Tân sinh nội biểu mô tuyến tụy (PanIN) là
một tổn thương tân sinh siêu nhỏ của tuyến tụy có thể tiến
triển thành ung thư biểu mô tuyến ống xâm lấn.
 Tổn thương tiền thân chính của ung thư biểu mô tuyến
tụy xâm lấn.
 là một dạng loạn sản không phải ung thư (tân sản trong
biểu mô).

43. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY (panIN)
 Là tân sinh vi thể, không xâm lấn, dạng phẳng hoặc v
i nhú, giới hạn trong các ống tụy.
 Vị trí:
 Thường gặp hơn ở đầu tụy.
 Dịch tễ:
 PanIN độ thấp: phát hiện ngẫu nhiên trong dân số
chung.
 PanIN độ cao: ít khi được tìm thấy ở mô tụy không
kèm carcinôm tuyến ống.

44. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY (panIN)
 Đại thể:
 Thường không nhận diện được trên đại thể.
 Có thể kết hợp với những thay đổi như teo trung tâm
tiểu thùy và tắc ống dẫn trong nhu mô tụy kế cận.

45. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY (panIN)
 Vi thể:

PanIN độ thấp​ PanIN độ cao​
Dạng phẳng hoặc nhú​ Thường là nhú hoặc vi nhú​
Nhân nằm sát cực đáy hoặc nhân x
ếp giả tầng​
Mất phân cực
rõ nhân rệt, nhân phân tầng không
đều​
Bất thường nhân mức độ nhẹ đến v
ừa​
Bất thường tế bào rõ rệt​
Không có những thay đổi về cấu trú
c rõ rệt (sàng,
vi nhú, các cụm tế bào biểu mô nảy
chồi vào lòng ống)​
Tạo chồi vào lòng
ống; dạng sàng ít gặp
Đôi khi có thể quan sát thấy hoại tử
trong lòng ống
Phân bào ít gặp​ Phân bào rõ

46. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY (panIN)
Phân loại tân sinh trong biểu mô tụy
Thuật ngữ cổ nhất
Phân loại
của WHO
2010
Cuộc họp
đồng thuận
Baltimore
2014
Chuyển sản chất nhầy ,tổn thương ống phẳng không
điển hình, tăng sản ống nhầy, tăng sản đơn giản, tăng
sản tế bào nhầy, tăng sản ống phẳng, phì đại biểu mô
không nhú
PanIN 1A
PanIN cấp
thấp
Tăng sản nhú, tổn thương ống nhú không điển hình,
tăng sản ống, tăng sản u tuyến
PanIN 1B
Tăng sản không điển hình, tổn thương ống nhú không
điển hình, loạn sản mức độ thấp, loạn sản trung bình
PanIN 2
Ung thư biểu mô tại chỗ, ung thư biểu mô nội ống, loạn
sản cấp độ cao, loạn sản nặng
PanIN 3
PanIN cao
cấp

47. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY (panIN)

48. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY (panIN)
 HMMD:
 Tương tự PDAC.
 Dương tính:
 EMA, MUC4, MUC5AC
 MUC6 (PanIN độ thấp có đặc điểm tuyến môn vị)
 Ki-67 tăng trong PanIN độ cao.
 Âm tính: MUC2, p63, p40.

49. TÂN SINH TRONG BIỂU MÔ TỤY (panIN)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Tân sinh nhầy nhú trong ống tụy:
 Kích thước là đặc điểm chính để phân biệt.
 Tổn thương PanIN thường < 0,5 cm.
 IPMN thường > 1 cm.

50. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Định nghĩa: Khối u biểu mô niêm mạc không xâm lấn có
thể nhìn thấy rõ ràng phát sinh từ ống tụy chính hoặc ống
nhánh, thường > 5 mm, bao gồm nhiều loại tế bào khác
nhau với sự không điển hình về cấu trúc và tế bào học.

51. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Dịch tễ:
 Tuổi trung bình 62-67.
 Vị trí:
 Ở bất cứ đâu trong ống tụy chính và/hoặc ống tụy
 nhánh.
 Hầu hết nằm ở đầu tụy.
 Đa u trong khoảng 40% trường hợp.

52. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Đại thể:
 Các IPMN loại ống tụy chính:
 Chủ yếu ở đầu tụy, đôi khi có thể liên quan đến toàn
bộ ống tụy chính, bao gồm cả ống Vater.
 Có thể liên quan đến các ống tụy phụ (IPMN loại ống
hỗn hợp).
 Ống dẫn chính đường kính > 5mm, chứa đầy chất nh
ầy dính và được lót bởi các nhú mềm bở, màu nâu
vàng.

53. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Đại thể:
 Các IPMN kiểu ống nhánh:
 Hầu hết ở móc tụy, tổn thương dạng bọc đa thùy
ngoại vi.
 Các bọc chứa chất nhầy.
 Các nốt sần trên vách bọc cũng có thể xuất hiện.

54. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)

55. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Vi thể: Các tế bào biểu mô sản xuất chất nhầy với các mức độ
loạn sản khác nhau.
 Độ thấp:
 Bất thường tế bào từ nhẹ đến vừa.
 Có thể có hoặc không có nhú và phân bào.
 Độ cao:
 Bất thường tế bào nặng.
 Nhú phân nhánh và nảy chồi không đều.
 Nhân phân tầng và mất phân cực, dị dạng nhân, hạt nhân
rõ.
 Nhiều phân bào.

56. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Vi thể:
 Phân nhóm IPMN: 3 dạng
 Kiểu dạ dày:70%
 Thường ở ống nhánh.
 Giống biểu mô chế nhầy ở dạ dày, rải rác tế bào đài.
 Tạo cấu trúc nhú đơn giản / nhú ngắn.
 Thường là độ thấp.

57. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
Phân nhóm dạ dày IPMN với chứng loạn
sản mức độ thấp.

58. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Vi thể:
 Phân nhóm IPMN:
 Kiểu ruột:20%
 Thường ở ống chính.
 Biểu mô loại ruột.
 Tạo cấu trúc nhánh.
 Thường là độ cao.

59. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
Hình: Loại phụ đường ruột IPMN với chứng
loạn sản cấp độ thấp.

60. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Vi thể:
 Phân nhóm IPMN:
 Kiểu mật-tụy:
 Ít gặp nhất.
 Thường ở ống chính.
 Các tế bào vuông với bào tương lưỡng tính, nhân lớn
, hạt nhân nổi bật.
 Tạo cấu trúc nhú chia nhánh, liên kết phức tạp.
 Đa số là độ cao.


61. IPMN VỚI CARCINÔM XÂM LẤN
 Có thể là carcinôm xâm lấn kết hợp, hoặc carcinôm đ
ồng thời.
 60% ở ống chính.
 2 loại riêng biệt:
 Carcinôm dạng keo (colloid
carcinoma): các thành phần biểu mô xâm nhập được
tách biệt bởi mô đệm nhầy dồi dào, liên quan IPMN l
oại ruột.
 Carcinôm tuyến ống: hình thái tương tự PDAC thông
thường, liên quan IPMN loại mật tụy.

62. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)

63. TÂN SINH NHẦY NHÚ TRONG ỐNG TỤY
(IPMN)
 Chẩn đoán phân biệt
 Tân sinh nhú phồng bào trong ống: MUC1+,
MUC6+.
 Tân sinh nhú ống nhỏ trong ống: MUC1+, MUC2-,
MUC6+.
 Tân sinh bọc dịch nhầy:
 Mô đệm kiểu buồng trứng và biểu mô trụ chế nhầy.
 Không thông nối với hệ thống ống.
 PanIN.

64. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG
TỤY (IOPN)
 Định nghĩa:
Tân sinh biểu mô dạng bọc trên đại thể, bao gồm các
cấu trúc dạng nốt nhô lên, lót bởi biểu mô ống tuyến
phồng bào, phát triển trong các ống tụy giãn.

65. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG
TỤY (IOPN)
 Dịch tễ:
 Tuổi trung bình 59 (36-87).
 Vị trí:
 Khoảng 70% IOPN xảy ra ở đầu tụy và liên quan đến
ống chính; 10% lan tỏa.

66. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG
TỤY (IOPN)
 Đại thể:
 Các ống tụy giãn thành bọc chứa ít chất nhầy, bên tro
ng là các nhú, nốt lớn (kích thước trung bình: 5,5
cm), nâu vàng, bở.
 Đôi khi, sự liên kết giữa các bọc với hệ thống ống có t
hể không rõ ràng.

67. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG
TỤY (IOPN)

68. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG
TỤY (IOPN)
 Vi thể:
 Các nhú phức tạp và phân nhánh với các lõi sợi mạch mỏng
manh.
 Nhú được lót bởi 2-5
lớp tế bào vuông đến trụ với bào tương giàu hạt ti thể ái toa
nnhân lớn, tròn với hạt nhân rõ.
 Cấu trúc dạng sàng với lòng ống chứa chất nhầy.
 Các nhú liền kề có thể hợp nhất, tạo ra cấu trúc đặc.
 Về cơ bản, tất cả IOPN đều là nghịch sản độ cao

69. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG TỤY
(IOPN)
Nhú được lót bởi biểu mô tế bào dạng phồng bào

70. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG TỤY
(IOPN)
xâm lấn niêm mạc

71. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG TỤY
(IOPN)
 Chẩn đoán phân biệt:
 IPMN kiểu mật tụy:
 Nhú mỏng manh hơn, biểu mô vuông dị dạng độ cao.
 MUC1+.
 Đột biến KRAS thường gặp.
 Carcinôm tế bào nang:
 Không chứa chất nhầy nội bào / không bào trong bào
tương.
 Nhiều phân bào.
 Dương tính với Trypsin và Chymotrypsin.

72. TÂN SINH NHÚ PHỒNG BÀO TRONG ỐNG
TỤY (IOPN)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Tân sinh thần kinh nội tiết:
 Nhân muối tiêu.
 Dương tính với synaptophysin,
chromogranin và CD56.
 Carcinôm tuyến giáp dạng nhú di căn:
 Dương tính với TTF1.

73. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)
 Định nghĩa: ITPN
 Tân sinh biểu mô trong ống, chủ yếu hình thành cấu
trúc ống nhỏ với nghịch sản độ cao và biệt hóa ống m
à không tạo quá nhiều chất nhầy.

74. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)
 Dịch tễ:
 Ưu thế nhẹ ở nữ giới.
 Tuổi trung bình 55 (25 – 84).
 Vị trí:
 Khoảng 50% ở đầu tụy và 15% xảy ra ở đuôi và 30%
liên quan đến toàn bộ tuyến tụy .

75. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)
 Đại thể:
 U dạng nốt đặc, mềm hoặc dai, trong các ống tụy giã
n
 Không có chất nhầy.
 Đường kính trung bình 4,5 cm (0,5 – 15,0cm).

76. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)

77. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)
 Vi thể: tuyến hình ống tuyến lưng đối lưng được bao
quanh bởi chất nền xơ hóa.
 Các ống được lót bởi biểu mô hình khối hoặc hình trụ với
một lượng vừa phải tế bào chất ưa eosin hoặc lưỡng tính.
 Các hạt nhân nhỏ, tròn đến bầu dục và không điển hình từ
trung bình đến rõ rệt với các hình dạng phân bào dễ nhận
biết.

78. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)

79. HMMD TRONG IPMN, IOPN VÀ ITPN

80. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)
 Chẩn đoán phân biệt:
 IPMN kiểu mật tụy:
 Nhú mỏng manh hơn, lót bởi biểu mô vuông bất thường
độ cao.
 Dương tính với MUC5AC.
 Đột biến KRAS thường gặp.
 Carcinôm tế bào nang biến thể trong ống:
 Bào tương chứa các hạt zymogen ái toan.
 Một hạt nhân nổi bật nằm giữa nhân.
 Nhiều phân bào.
 Dương tính với trypsin, chymotrypsin và BCL10.

81. TÂN SINH NHÚ ỐNG NHỎ TRONG ỐNG
TỤY (Intraductal tubulopapillary neoplasm)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Tân sinh thần kinh nội tiết với mô hình phát t
riển trong ống:
 Nhân muối tiêu.
 Dương tính với chromogranin và synaptophysin.

82. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)
 Định nghĩa:
Tân sinh biểu mô dạng nang chế nhầy, cùng với mô
đệm đặc biệt kiểu buồng trứng.
 Dịch tễ:
 >98% ở nữ, tuổi trung bình 48 (14 – 95).
 Bệnh nhân với thành phần carcinôm xâm lấn thường
lớn hơn 5-10 tuổi.
 Vị trí:
 98% ở thân và đuôi tụy.


83. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)
 Đại thể:
 U dạng bọc với vách sợi có độ dày thay đổi, đôi khi vô
i hóa
 Trung bình 6 cm (2 - 35 cm)
 Bọc đơn thùy hoặc đa thùy chứa chất nhầy đặc và / h
oặc xuất huyết, hoại tử
 Bề mặt bên trong có thể nhẵn;
MCN độ cao hơn thường có các nốt hoặc nốt nhú.

84. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)

85. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)

86. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)
 Vi thể:
 Lót bởi biểu mô và có mô đệm kiểu buồng trứng bên
dưới (mô đệm giàu tế bào hình thoi với nhân tròn ho
ặc dài, bào tương ít).
 Biểu mô chủ yếu là hình trụ, chế nhầy; tuy nhiên, các
tế bào biểu mô vuông thiếu chất nhầy cũng có thể
hiện diện.
 Biểu mô lót có biến đổi không điển hình (không có, cấp
độ thấp, cấp độ cao); tế bào thần kinh nội tiết rải rác có
thể có mặt.

87. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY
(Mucinous cystic neoplasm)
 Vi thể:
 Độ thấp: bất thường tế bào nhẹ đến vừa, có thể có
hoặc không có nhú và phân bào.
 Độ cao: bất thường tế bào nặng; hình thành các nhú
phân nhánh và nảy chồi không đều; nhân phân tầng,
mất phân cực, dị dạng, hạt nhân rõ; nhiều phân bào.

88. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)

89. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)
 HMMD:
 Thành phần biểu mô: CK7, CK8, CK18, CK19, EMA,
CEA, MUC5AC.
 Thành phần mô đệm: SMA, MSA, desmin, ER, PR.

90. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Tân sinh nhầy nhú trong ống:
 Thường ở đầu tụy và thông nối với hệ thống ống.
 Có thể dương tính với đột biến GNAS.
 Tăng cả CEA và đột biến KRAS trong dịch bọc.
 Các u bọc dịch nhầy buồng trứng:
 Tương tự cả về lâm sàng và mô học.
 Carcinôm tuyến ống tụy, biến thể ống lớn:
 Có các bọc nhỏ hơn, cụm ống và mô đệm dạng niêm.


91. TÂN SINH BỌC DỊCH NHẦY TỤY (Mucinous
cystic neoplasm)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Carcinôm tuyến ống tụy:
 Thường không tạo bọc, các tuyến méo mó xâm nhập,
bất thường nhân, không có mô đệm kiểu buồng trứn
g
 Nang giả tụy:
 Giả MCN khi MCN có lớp biểu mô bị tróc.
 Có thể xét nghiệm dịch bọc để phân biệt.
 U tuyến bọc dịch trong:
 Nồng độ CEA thấp.

92. U BIỂU MÔ ÁC TÍNH

93. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Định nghĩa:
Ung thư biểu mô tuyến tụy (PDAC) là một khối u biểu mô
tuyến tụy xâm lấn với sự biệt hóa tuyến (ống), thường biểu
hiện chất nhầy trong lòng hoặc nội bào .

94. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Dịch tễ và vị trí:
 Hầu hết bệnh nhân 55 –
85 tuổi (tuổi trung vị tại Mỹ là 70).
 Tỉ lệ nam : nữ là 1,1:1.
 Tỷ lệ tử vong : tỷ lệ mới mắc = 0,92.
 Vị trí: đầu tụy (60-70%), thân (5-
15%) và đuôi tụy (10-15%).
 Đơn độc > nhiều ổ.

95. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Đại thể:
 Màu trắng vàng, mật độ chắc và giới hạn không rõ.
 Kích thước 2 - 4 cm (trung bình là 3,5 cm).

96. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Tiên lượng xấu: tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 6% (dao động
từ 2 - 9%) Tiền thân của ung thư tuyến ống xâm lấn:
Tiền thân của ung thư tuyến ống xâm lấn:
Tân sinh nội biểu mô tuyến tụy (PanIN).
U nhầy nhú trong ống dẫn trứng (IPMN).
U nang nhầy (MCN).

97. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Đại thể:Khối xám trắng, xơ cứng, không rõ
 > 75% là u đặc
 25% u đầu lan đến thành tá tràng
 Nếu tiến triển, có thể khó xác định vị trí xuất phát giữa
tụy, bóng và ống mật chủ.

98. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)

99. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Vi thể:
 Tế bào có dạng hình trụ hoặc vuông, tạo chất nhầy.
 Bào tương ưa eosin, đôi khi dạng bọt hoặc sáng.
 Nhân tròn hoặc bầu dục, ít khi đa hình. Đôi khi nhân
lớn,
 4-5
lần nhân tế bào bình thường. Hạt nhân thường rõ.
Phân bào mức độ vừa.
 Phản ứng mô đệm dữ dội.

100. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Vi thể:
 Carcinôm biệt hóa rõ:
 Các ống có đường viền góc cạnh, phân nhánh, các tuyến
bị vỡ và/hoặc biểu mô dạng nhú nhiều lớp
với cấu trúc dạng sàng.
 Đặc biệt: các tuyến bị vỡ được lót một phần
bởi mô đệm giàu tế bào với chất nhầy bị rò rỉ.
 Lòng ống của các tuyến này có thể chứa các mảnh vụn tế
bào và vài bạch cầu đa nhân trung tính.

101. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Vi thể:
 Carcinôm biệt hóa vừa:
 Dễ nhận thấy hơn.
 Dạng sàng, dạng nhú, vi nhú và/hoặc dạng con
quay (gyriform).
 Rìa u có các đám tế bào u nhỏ không đều và các tế
bào rời dị dạng.


102. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)

103. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
xâm lấn quanh thần kinh

104. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
Carcinôm tuyến ống​ Viêm tụy mạn tính​
Đặc điểm ống
•Phân bố​ Không đều, lung tung​ Có tổ chức, tạo thùy​
•Vị trí Quanh thần kinh, trong lòng mạch, ngoài tụy (các ống “
trần” trong mô mỡ​
Trong tụy​
•Viền​ Vỡ​ Ống nguyên vẹn​
•Chất chứa bên trong​ Bạch cầu đa nhân, mảnh vụn hoại tử​ Sỏi, nút chất tiết
Đặc điểm tế bào
•Nhân​ Dị dạng​
Phân bào​
Hạt nhân nổi bật​
Đồng dạng, tròn​
Không có phân bào​
Hạt nhân nhỏ / không có​
•Phân cực nhân​ Thường mất​ Còn

105. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Hệ thống phân loại mô học TNM (Đại học Bệnh học
Hoa Kỳ), dựa trên mức độ biệt hóa tuyến:
 G1 = biệt hóa tốt (> 95% khối u bao gồm các tuyến)
 G2 = biệt hóa vừa phải (50 - 95% tuyến)
 G3 = biệt hóa kém (< 50% tuyến)

106. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 Các subtype:
 Carcinôm gai tuyến
 Carcinôm tế bào gai
 Carcinôm dạng keo
 Carcinôm dạng gan
 Carcinôm tủy
 Carcinôm vi nhú xâm nhập
 Carcinôm tế bào nhẫn (liên kết kém)
 Carcinôm không biệt hóa
 Carcinôm không biệt hóa thoái sản
 Carcinôm không biệt hóa dạng sarcôm
 Carcinosarcoma
 Carcinôm không biệt hóa với đại bào giống hủy cốt bào

107. CARCINÔM TUYẾN ỐNG TỤY (PDAC)
 HMMD:
 Maspin , S100 (S100P) , IMP3 (tất cả đều dương tính
trong > 90% PDAC)
 p53 thể hiện trong hầu hết các trường hợp
 CK7 , CK8 , CK18 , CK19 , MUC1 , MUC3 , MUC4 ,
MUC5AC , CEA , B72.3 , CA19-9 , CA125 (48%).

108. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)
 Định nghĩa: Acinar cell carcinoma.
 Tân sinh biểu mô ác tính biểu hiện biệt hóa tế bào
nang tụy.
 Vị trí:
 Đầu > đuôi > thân tụy.
 Dịch tễ:
 1 – 2% u tụy người lớn và 15% u tụy trẻ em.
 Tuổi trung bình 60 (20 – 88).
 Nam : nữ = 2,1 : 1.

109. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)
 Đại thể:
 Giới hạn rõ, một phần có vỏ bao, đặc và lớn (đường k
ính trung bình 8 - 10 cm).
 Diện cắt đồng nhất, màu hồng đến nâu vàng.
 Mật độ mềm hoặc bở.
 Thường xuất huyết, hoại tử.

110. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)

111. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)
 Vi thể:
 Mật độ tế bào cao, tạo thùy, ít mô đệm sợi, thường có
hoại tử.
 Tế bào có bào tương ái toan chứa các hạt zymogen, d
ương tính với PASD.
 Nhân đồng dạng, có một hạt nhân rõ.
 Thường nhiều phân bào.

112. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)
 Vi thể:
 Nhiều cấu trúc:
 Nang tuyến: trông giống nang tuyến bình thường, đô
i khi tạo lòng nhỏ; tế bào xếp một lớp, nhân ở đáy.
 Ống tuyến: các nang tuyến với lòng giãn.
 Bè: các dải tế bào giống PanNET.
 Đặc: các mảng tế bào lớn không tạo lòng ống,
giống PanNET.
 Các subtype không thường gặp: phồng bào,
tế bào hình thoi, tế bào sáng, dị dạng.

113. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)

114. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)

115. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)

116. CARCINÔM TẾ BÀO NANG TỤY (ACC)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Tân sinh thần kinh nội tiết:
 Âm tính với BCL10, dương tính với chromogranin và
synaptophysin.
 Nhân muối tiêu.
 Không có hạt nhân rõ ràng.
 U nguyên bào tụy:
 Sự hiện diện của các ổ tế bào dạng gai.
 Tân sinh nhú ống nhỏ trong ống:
 Âm tính với BCL10 và dương tính với MUC6.

117. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Dịch tễ:
 Trẻ em > người lớn U tụy phổ biến nhất ở trẻ em < 10 tuổi
 Độ tuổi trung bình trong nhóm này là 4 - 5 tuổi.
 Tuổi trung bình xuất hiện các khối u trưởng thành là 41
tuổi.
 Vị trí: Khoảng 50% xảy ra ở đầu tụy, phần còn lại phân
chia tương đối đồng đều giữa đuôi và thân.

118. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Đại thể:
 Kích thước lớn khi xuất hiện, từ 1 đến 20 cm
(trung bình: 10 cm).
 Hầu hết là các khối đặc đơn độc.
 Một phần giới hạn rõ hoặc có vỏ bao.
 Diện cắt gồm các tiểu thùy mềm, màu từ nâu vàng đế
n trắng vàng, ngăn cách bởi các dải mô đệm dạng sợi
.

119. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )

120. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Vi thể:
 Các tiểu thùy có mật độ tế bào cao ngăn cách bởi các
dải sợi, tạo dạng bản đồ hoặc dạng nang lympho, hoặ
c dạng nhiều thành phần.
 Các tế bào u sắp xếp thành dạng cơ quan của các cấu
trúc nang tuyến, đặc hoặc bè tương tự ACC.
 Các tế bào có cực tính, xếp xung quanh lòng ống nhỏ
và có nhân với một hạt nhân rõ.
 Ít có nhân không điển hình.

121. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Vi thể:
 Cácổ tế bào dạng gai được coi là một thành phần giúp xác
định u nguyên bào tụy.
 Các ổ tế bào dạng gai:
Bao gồm các tế bào riêng biệt bào tương từ ái toan đến sáng.
Thay đổi từ các ổ tế bào dạng biểu mô đến các ổ tế bào hình
thoi xếp xoắn ốc với hình dạng giống các đám tế bào gai, có
thể biểu hiện quá trình sừng hóa rõ rệt.
Nhân lớn hơn và bầu dục hơn nhân của các tế bào xung quanh.
Dương tính với EMA.

122. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )

123. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )

124. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )

125. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Hóa mô miễn dịch: keratin

126. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 HMMD: Trypsin

127. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 HMMD: beta catenin

128. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Ck5

129. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Chẩn đoán phân biệt:
 Carcinôm tế bào nang:
 Không có các ổ tế bào dạng gai.
 Không biệt hóa các dòng khác.
 Âm tính với nhuộm beta catenin nhân.
 Tân sinh thần kinh nội tiết:
 Có thể biểu hiện nang khu trú nhưng không có các ổ tế
bào dạng gai.
 Pattern dạng ổ, dạng bè.
 Dương tính mạnh, lan tỏa với các dấu ấn thần kinh nội ti
ết
 Âm tính với nhuộm beta catenin nhân.

130. U NGUYÊN BÀO TỤY (Pancreatoblastoma )
 Chẩn đoán phân biệt:
 Tân sinh đặc giả nhú:
 Không biệt hóa nang.
 Không có các ổ tế bào dạng gai.
 Cấu trúc giả nhú.
 Dương tính lan tỏa với nhuộm beta catenin nhân.
 Carcinôm không biệt hóa / carcinôm thoái sản:
 Không biệt hóa nang.
 Không có các ổ tế bào dạng gai.
 Tế bào dị dạng và bất thường độ cao.
 Có thể có các tế bào khổng lồ giống hủy cốt bào.

131. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY (SPN)
 Định nghĩa:
 Solid pseudopapillary neoplasm.
 Tân sinh tụy độ ác thấp với các tế bào biểu mô liên kế
t kém, tạo cấu trúc đặc và giả nhú, không có kiểu biệt
hóa biểu mô tụy cụ thể.

132. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 Dịch tễ và vị trí:
 90% ở nữ giới.
 Ở nữ giới, độ tuổi 7-79, trung bình 28.
 Ở nam giới, độ tuổi 25-72, trung bình 35.
 Hay gặp ở đuôi tụy.

133. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 U đơn độc, tròn, giới hạn rõ, kích thước lớn
(trung bình 8-10 cm).
Các khối u không đồng nhất, với sự pha trộn thay đổi
giữa các vùng đặc và giả nhú.
 Thường có một số vùng đặc nhỏ, một số vùng lớn ho
ại tử xuất huyết và các nang giả kích thước lớn.
 Vách u có thể vôi hóa.
 Hiếm, có thể lan sang các cấu trúc lân cận như: tá tràng

134. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)

135. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)

136. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)

137. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 Vi thể:
 Cấu trúc giả nhú và đặc kết hợp với xuất huyết và
nang giả.
 Chất nền thường cho thấy các mức độ hyalin hóa khác
nhau hoặc bằng chứng thoái hóa, chẳng hạn như xuất
huyết, đại thực bào có bọt, vôi hóa và khe hở cholesterol.

138. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 Vi thể:
 Cấu trúc giả nhú được tạo thành khi tế bào u tách
khỏi trục sợi mạch.
 Nhân tế bào tròn hoặc bầu dục, thường có rãnh hay
khía. Nhiễm sắc chất phân tán mịn, không có hạt nhân
rõ. Thường ít phân bào.

139. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 Vi thể:

140. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)

141. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)

142. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
Sự xâm nhập của khối u bởi các tế bào mô
bọt

143. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)

144. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 HMMD:
 Beta-catenin, E-cadherin.
 Cyclin D1, vimentin, PR, CD10, CD99 (dot-
like), CD56.
 CK: 30 – 70 %

145. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Tân sinh thần kinh nội tiết:
 Các tế bào u kích thước nhỏ đến vừa, nhân đồng dạn
g, chất nhiễm sắc muối tiêu, sắp xếp theo pattern dạn
g cơ quan, dạng bè hay dạng ổ.
 Dương tính với các dấu ấn thần kinh nội tiết và âm
tính với dấu ấn nhân beta catenin.

146. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 Chẩn đoán phân biệt:
 Carcinôm tế bào nang:
 Cấu trúc nang nổi bật.
 Các tế bào u có bào tương dạng hạt mịn.
 Dương tính với các enzyme tụy (trypsin,
chymotrypsin), BCL10 và thay đổi với beta catenin.

147. TÂN SINH ĐẶC GIẢ NHÚ TỤY
(Solid pseudopapillary neoplasm)
 Chẩn đoán phân biệt:
 U nguyên bào tụy:
 Các thành phần tụy nguyên thủy với biệt hóa nang,
ống, thần kinh nội tiết.
 Các ổ tế bào dạng gai.
 Dương tính với beta catenin
(80%), các dấu ấn thần kinh nội tiết và enzyme tụy (t
rypsin, chymotrypsin, lipase) và BCL10.

148. TÂN SINH THẦN
KINH NỘI TIẾT

149. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
 PanNET là một NEN biệt hóa rõ độ thấp, trung bình
hoặc cao.
 Gồm các tế bào bất thường ở mức tối thiểu đến vừa.
 Biểu hiện mô hình dạng cơ quan, thiếu hoại tử.

150. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
• Biểu hiện marker biệt hóa thần
kinh chung (synaptophysin lan tỏa/cường
độ mạnh và thường cũng dương tính với chromog
ranin A).​
• Biểu hiện các hormone
(cường độ mạnh, không nhất thiết lan tỏa).​

151. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
 Trên cơ sở hoạt động tăng sinh, PanNET được phân độ là:
 G1: <2 phân bào / 2mm2 và chỉ số tăng sinh Ki-67 <3%.
 G2: 2-20 phân bào / 2mm2 hoặc chỉ số tăng sinh Ki-67 là
3 -20%.
 G3: (> 20 phân bào / 2mm2 hoặc chỉ số tăng sinh Ki-67 >
20%.​

152. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
 Lâm sàng chia thành 2 nhóm: chức năng và không chức
năng.
 Độ ác tính thấp hơn PDAC ( carcinon tuyến ống tụy).
 Có thể là thành phần trong các hội chứng di truyền.​

153. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
 PanNET chức năng:
 U tiết insulin:
 Thường gặp nhất: 60%
 Thường lành tính: 85 – 99%.
 Tam chứng Whipple.
 U tiết gastrin:
 Hàng thứ 2: 20%.
 Lớn hơn insulinoma, ác tính, đa ổ.
 Hội chứng Zollinger Ellison.
 Các u khác: hiếm gặp, 20%.​

154. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
 PanNET không chức năng:
 Chiếm > 60% PanNEN
 Có thể tiết ra các hormone, nhưng không đủ để gây triệu
chứng lâm sàng.
 Độ ác tính cao hơn NF-PanNET.​

155. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
 Đại thể:
 Thường giới hạn rõ, đồng nhất
 Có thể có thoái hóa nang.
 Màu sắc và tính nhất quán thay đổi tùy theo mức độ mạch máu
và chất nền, từ trắng đến hồng đến rám nắng đến nâu; có thể
có màu vàng nếu có hoại tử.
 Khối u thần kinh nội tiết tuyến tụy có sắc tố màu đen chứa
lipfuscin trong tế bào chất.
 Khối u thần kinh tuyến tụy giàu lipid xuất hiện màu vàng.
 Các khối u lớn có thể xuất hiện phân thùy và thâm nhiễm
 Có thể xâm lấn mô mỡ liền kề, các cơ quan khác và các mạch
lớn.

156. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
U đặc, giới hạn tốt ở đuôi tụy

157. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
Tắc nghẽn ống tụy

158. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
 U thần kinh nội tiết biệt hóa tốt:
 Các tế bào nhỏ đến trung bình với tế bào chất bạch cầu ái toan
đến lưỡng tính và hạt mịn; hạt nhân đồng nhất, ở giữa, hình
tròn/bầu dục, có chất nhiễm sắc muối và hạt tiêu (được đánh
vảy mịn); không có hoặc hạt nhân rõ.
 Mạng lưới mạch máu phong phú.
 Lắng đọng amyloid trong u insulin
 Thể Psammoma trong somatostatinomas
 Có thể có các hạt trong suốt
 Các biến thể bao gồm tế bào trong, giàu lipid, tế bào ung thư,
hình thoi và khối u thần kinh nội tiết đen có sắc tố.

159. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)
lắng đọng amyloid.

160. U THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY (PNET)

161. CARCINÔM THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY
(PanNEC)
 PanNEC là một NEN độ cao kém biệt hóa.
 Cồm các tế bào
nhỏ, trung bình hoặc lớn với bất thường nặng.
 Biểu hiện các marker biệt hóa thần kinh nội
tiết (synaptophysin lan tỏa / mờ nhạt, chromogranin A
mờ nhạt / khu trú).
 Hiếm khi biểu hiện hormone.

162. CARCINÔM THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY
(PanNEC)
 Thiếu biểu hiện của các marker tế
bào nang như trypsin hoặc carboxyl ester hydrolase (được
phát hiện bởi BCL10).​
 Dựa trên hoạt động tăng sinh (> 20 phân bào / 2mm2 hoặc
chỉ số tăng sinh Ki-67 > 20%), PanNEC được coi
là tân sinh độ cao.

163. CARCINÔM THẦN KINH NỘI TIẾT TỤY
(PanNEC)

164. TÂN SINH HỖN HỢP THẦN KINH NỘI TIẾT –
KHÔNG THẦN KINH NỘI TIẾT (MiNEN)
 Tân sinh hỗn hợp gồm 2 thành phần:
 Thành phần thần kinh nội tiết.
 Thành phần không phải thần kinh nội tiết (điển hình là
PDAC hoặc ACC).
 Mỗi thành phần phải chiếm >30%.​

165. TÂN SINH HỖN HỢP THẦN KINH NỘI TIẾT –
KHÔNG THẦN KINH NỘI TIẾT (MiNEN)
 Cả hai thành phần thường là độ cao (G3), nhưng đôi khi
một hoặc cả hai thành phần có thể là G1 hoặc G2.
 Mỗi thành phần cần phải được phân độ theo tiêu chuẩn
tương ứng.​

166. TÂN SINH HỖN HỢP THẦN KINH NỘI TIẾT –
KHÔNG THẦN KINH NỘI TIẾT (MiNEN)


167. TÂN SINH HỖN HỢP THẦN KINH NỘI TIẾT –
KHÔNG THẦN KINH NỘI TIẾT (MiNEN)

168. TÓM TẮT

169. CẢM ƠN MỌI NGƯỜI
ĐÃ LẮNG NGHE !