การเขียนคำสั่งควบคุมแบบวนซ้ำ

2. คำสั่งควบคุมแบบวนซ้ำ กำรวนซ้ำ เป็นกำรกำหนดให้มีกำรประมวลผลคำสั่งซ้ำ ๆ กัน
ตั้งแต่ 1 ครั้งขึ้นไป ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับเงื่อนไขในกำรทำงำน ซึ่งจะช่วยให้กำรเขียนโปรแกรมได้ง่ำย
สะดวก ไม่ต้องเขียนข้อควำมคำสั่งเดิมหลำยครั้ง ทำให้โปรแกรมมีควำมกระชับ สำมำรถ
ตรวจสอบควำมผิดพลำดได้ง่ำย โครงสร้ำงควบคุมแบบวนซ้ำ (repetition control
structure) ประกอบด้วยคำสั่ง forคำสั่ง whileคำสั่ง do-while โดยแต่ละ
โครงสร้ำงคำสั่ง มีรูปแบบและวิธีกำรใช้งำนที่แตกต่ำงกัน นักเขียนโปรแกรมสำมำรถเลือกใช้ได้
ตำมควำมเหมำะสมกับลักษณะกำรใช้งำนในโปรแกรม

3. คำสั่ง for คำสั่ง for เป็นคำสั่งที่สั่งให้ประมวลผลคำสั่ง หรือชุดคำสั่ง วนซ้ำได้หลำยรอบ โดย
ต้องกำหนดจำนวนรอบให้กำรวนซ้ำที่แน่นอน รูปแบบของคำสั่ง for เป็นดังนี้
for
(กำรกำหนดค่ำเริ่มต้นของตัวนับ; เงื่อนไขกำรวนซ้ำ; กำรเปลี่ยนแปลงค่ำตัวนับ) คำสั่ง;

4. กำรกำหนดค่ำเริ่มต้นของตัวนับ เงื่อนไขกำรวนซ้ำ และ กำรเปลี่ยนแปลงค่ำตัวนับ เป็น
นิพจน์ที่มีกำรทำงำนร่วมกันในคำสั่ง for ดังนี้กำรกำหนดค่ำเริ่มต้นของตัวนับ เป็นนิพจน์ที่
ใช้สำหรับกำหนดค่ำเริ่มต้น ให้กับตัวแปรที่ทำหน้ำที่ควบคุมกำรวนซ้ำ และจะประมวลผลเพียง
ครั้งเดียวเงื่อนไขกำรวนซ้ำ เป็นนิพจน์ที่ใช้สำหรับประเมินค่ำ คำสั่ง จะถูกประมวลผลหรือไม่
นั่นคือถ้ำเงื่อนไขกำรวนซ้ำ มีค่ำจริง คำสั่ง จะถูกประมวลผล และถ้ำ เงื่อนไขกำรวนซ้ำ มีค่ำ
เท็จ คำสั่ง for จะสิ้นสุดลงกำรเปลี่ยนแปลงค่ำตัวนับ เป็นนิพจน์ที่จะถูกประมวลผลทุก
ครั้งหลังจำก คำสั่ง ถูกประมวลผล โดย กำรเปลี่ยนแปลงค่ำตัวนับ เป็นนิพจน์ใด ๆ ที่
สำมำรถประเมินค่ำได้ เช่น นิพจน์เพิ่มค่ำ นิพจน์ลดค่ำ และนิพจน์กำหนดค่ำ เป็นต้น คำสั่ง
ภำยใต้คำสั่ง for อำจเป็นคำสั่งอย่ำงง่ำยหรือคำสั่งเชิงประกอบ

5. คำสั่ง while รูปแบบของคำสั่ง while เป็นดังนี้
while (เงื่อนไขกำรวนซ้ำ) คำสั่ง;

6. เงื่อนไขกำรวนซ้ำ เป็นนิพจน์ใดๆ ที่สำมำรถประเมินค่ำได้ โดยจะต้องเขียนไว้ระหว่ำง
เครื่องหมำย ( และ ) เสมอเช่นเดียวกับคำสั่ง if และคำสั่ง if – else เมื่อเริ่มต้น
ประมวลผลคำสั่ง while เงื่อนไขกำรวนซ้ำ จะถูกตรวจสอบค่ำ ถ้ำพบว่ำ เงื่อนไขกำรวนซ้ำ มี
ค่ำเป็นจริง คำสั่ง ภำยใต้คำสั่ง while จะถูกตรวจสอบค่ำเป็นรอบแรก แล้ว เงื่อนไขกำรวน
ซ้ำจะถูกตรวจสอบค่ำอีกครั้ง หำกพบว่ำ เงื่อนไขกำรวนซ้ำ ยังมีค่ำเป็น จริง คำสั่ง จะถูก
ตรวจสอบค่ำอีกครั้ง จนกระทั่ง เงื่อนไขกำรวนซ้ำ มีค่ำเป็น เท็จ คำสั่ง while จึงจะสิ้นสุด
ลง กำรตรวจสอบค่ำ เงื่อนไขกำรวนซ้ำ ของคำสั่ง while ในครั้งแรก และพบว่ำมีค่ำ
เป็น เท็จ คำสั่งจะไม่ประมวลผลเลย คำสั่ง ภำยใต้คำสั่ง while อำจเป็นคำสั่งอย่ำงง่ำยหรือ
คำสั่งเชิงประกอบ

7. โปรแกรม InOut1.c แสดงกำรใช้คำสั่งของภำษำซี 2 คำสั่ง getchar() และ
putchar() เพื่อใช้รับข้อมูลนำเข้ำและแสดงผลลัพธ์แทนกำรใช้คำสั่ง scanf() และ
printf()คำสั่ง getchar() เป็นคำสั่งไม่มีอำร์กิวเมนต์ และจะรับอักขระ 1 ตัวจำกแผง
แป้นอักขระแล้ว ส่งกลับค่ำจำนวนเต็มที่มีค่ำในตำรำงรหัสแอสกีที่ตรงกับอักขระ
ดังกล่ำว ฟังก์ชัน putchar() มีอำร์กิวเมนต์ 1 ตัวเป็นชนิด int และแสดงอักขระใน
ตำรำงรหัสแอสกีที่มีค่ำตรงกับจำนวนเต็มดังกล่ำวจอภำพ สำหรับ EOF เป็นค่ำคงที่ที่นิยำม
อยู่ในแฟ้มส่วนหัวชื่อ stdio.h และใช้เป็นอักขระสำหรับตรวจสอบกำรสิ้นสุดกำรป้องกัน
ข้อมูลซึ่งในที่นี้ คือกำรป้องกัน Ctrl - z จำกโปรแกรม InOut1.c ตรำบใดที่อักขระ
ผู้ใช้ป้อนไม่ใช้อักขระสิ้นสุดกำรป้อนข้อมูลเงื่อนไข กำรวนซ้ำ iochar != EOF จะยังมี
ค่ำเป็นจริง และแสดงผลค่ำอักขระนั้นออกทำงจอภำพก่อนที่จะวนรับอักขระตัวถัดไป และใน
รอบที่ผู้ใช้ป้อน Ctrl - z เงื่อนไขกำรวนซ้ำ iochar != EOF จะมีค่ำเป็นเท็จ และ
คำสั่ง while จะสิ้นสุดกำรทำงำน ในกรณีที่ผู้ใช้ป้อน Ctrl-z ในครั้งแรก เงื่อนไขกำรวน
ซ้ำ iochar != EOF จะมีค่ำเป็นเท็จและคำสั่ง while จะสิ้นสุดกำรทำงำนในทันที
โดยที่คำสั่งในบรรทัดที่ 11 และ 12 ไม่ถูกประมวลผลเลย

8. คำสั่ง do-while รูปแบบของคำสั่ง do-while เป็นดังนี้
do คำสั่ง;while (เงื่อนไขกำรวนซ้ำ);
คำสั่ง จะถูกประมวลผลโดยไม่มีเงื่อนไขใด ๆ ในรอบแรก จำกนั้นเงื่อนไขกำรวน
ซ้ำ จะถูกตรวจสอบค่ำ และคำสั่ง จะถูกประมวลผลซ้ำอีกทุกครั้งที่ เงื่อนไขกำร
วนซ้ำ มีค่ำเป็น จริง และในครั้งแรกที่ เงื่อนไขกำรวนซ้ำ มีค่ำเป็น เท็จ คำสั่ง
do-while จึงจะสิ้นสุดลง คำสั่ง ภำยใต้คำสั่ง do-while อำจเป็น
คำสั่งอย่ำงง่ำยหรือคำสั่งเชิงประกอบ

9. กรณีศึกษำ กำรใช้คำสั่งควบคุมวนซ้ำกำรใช้คำสั่ง while เพื่อวนคำนวณค่ำ
สะสมตัวเลข 1 ถึง 10 และหำค่ำเฉลี่ย แล้วแสดงผลออกจอภำพ
ผลลัพธ์ที่ได้จำกโปรแกรม

10. คำอธิบำยโปรแกรมสำมำรถอธิบำยกำรทำงำนของโปรแกรมที่สำคัญ ๆ ได้ดังนี้– บรรทัดที่ 8
คำสั่ง while (n < 11) เพื่อควบคุมกำรทำงำนของโปรแกรมให้ทำงำนซ้ำ ๆ กัน โดย
กำรทำงำนของคำสั่ง while จะตรวจสอบเงื่อนไข n < 11 เป็นจริงหรือเท็จ ถ้ำเป็นจริงจะ
ทำงำนตำมคำสั่งที่อยู่ภำยใน loop while คือ บรรทัดที่ 10 และ 11 จำกนั้นจะกลับมำ
ตรวจสอบเงื่อนไขใหม่ ทำอย่ำงนี้ซ้ำ ๆ จนกว่ำตรวจสอบเงื่อนไข n < 11 เป็นเท็จ จึงจะออก
จำก loop while แล้วไปทำคำสั่งบรรทัดที่ 13 ถึง คำสั่งบรรทัดที่ 18
บรรทัดที่ 10 และ 11 เป็นคำสั่งที่โปรแกรมจะทำงำนภำยหลังจำก
ตรวจสอบเงื่อนไข while แล้วเป็นจริง นั่นคือ คำนวณค่ำสะสมของตัว
แปร sum และ เพิ่มค่ำ n ทีละ 1 ตำมลำดับ

11. บรรทัดที่ 13 ถึง 18 เป็นคำสั่งที่โปรแกรมจะทำงำนภำยหลังจำกตรวจสอบ
เงื่อนไข while แล้วเป็นเท็จ คือ ลดค่ำตัวแปร n ลง 1 แล้วคำนวณค่ำเฉลี่ย
เก็บไว้ที่ตัวแปร avg และพิมพ์ค่ำตัวแปร n, sum และ avg แสดงที่
จอภำพ พร้อมกับพิมพ์ข้อควำมให้กดคีย์ใด ๆ เพื่อกลับสู่โปรแกรม สุดท้ำยจะ
หยุดรอรับค่ำใด ๆ จำกคีย์บอร์ด เช่น ถ้ำกด enter ก็จะกลับสู่โปรแกรม

12. ผู้จัดทำ
1.นำยวัชรำกร เขียวชะอุ่ม เลขที่ 4
2.นำงสำวอุษำวณิช มูลภำ เลขที่ 19
3.นำงสำวชนำพร ปำมะโน เลขที่ 19
4.นำงสำวณิชมน อักษร เลขที่ 24
ชั้นมัธยมศึกษำปีที่ 5/4