8. Quá trình phát triển của huyết khối TM diễn ra qua các giai đoạn :[21]
- Giai đoạn huyết khối TM (phlebothrombose): Huyết khối sẽ lan rộng theo trục của TM cho đến nhánh nối đầu tiên, dưới
áp lực của dòng chảy của nhánh này, quá trình lan rộng sẽ tạm thời dừng lại và sau đó tiếp tục lan rộng. Trong giai đoạn
này, cục huyết khối chưa dính chặt vào thành mạch, rất dễ bong ra, trôi đi và gây thuyên tắc. Giai đoạn này, thường không
có dấu hiệu lâm sàng.
- Giai đoạn viêm tắc TM (Thromboplébite): sau 2-4 ngày, huyết khối dính chặt vào thành mạch và gây tắc hoàn toàn lòng
TM, gây ra hội chứng tắc nghẽn với sự tăng áp lực lòng TM với các hiện tượng như đau, phù và tăng sinh tuần hoàn phụ
sâu và nông. Dòng máu tăng áp lực sẽ làm thủng các van TM, từ đó dẫn đến suy chức năng van TM trầm trọng và hậu quả
lâu dài là suy TM mạch mạn tính hậu huyết khối.
- Giai đoạn hậu huyết khối (Post-thrombose) diễn ra trong vài tuần đến vài tháng, TM sẽ được thông suốt một phần hay
hoàn toàn nhờ quá trình ly giải huyết khối của cơ thể, với sự phát triển của tuần hoàn bàng hệ, gọi là varice (giãn TM) hậu
huyết khối. Quá trình ly giải huyết khối sẽ kèm theo sự huỷ các van TM gây ra bệnh lý suy TM mạn tính do suy chức năng
van và hệ thống bơm cơ-TM.
9. 1. Yếu tố thành mạch
Thường không có vai trò quan trọng, nguyên nhân thường gặp là do các dụng cụ nội mạch (catheter TM). Ngoài ra,
các tình huống khác có thể gặp như: Chấn thương, giãn TM, hội chứng hậu huyết khối TM, nhiễm trùng huyết…
2. Ứ trệ TM
Đây là yếu tố quan trọng, rất thường gặp và có các biện pháp phòng ngừa hữu hiệu. Ứ trệ TM gặp trong các trường
hợp: giãn TM, bất động lâu ngày (hậu phẫu, hậu sản, liệt), thai kỳ, hội chứng Cockett…
3. Bất thường đông máu
Các bất thường này ngày nay được phát hiện nhiều hơn qua các các xét nghiệm huyết học. Tất cả các thay đổi của các
thành phần trong máu đều có thể gây huyết khối TM như: đa hồng cầu, tăng bạch cầu, tăng tiểu cầu. Các bất thường về
đông máu :
a. do kích thích thành lập thrombo-plastin (ngoại sinh hay nội sinh)
b. do tăng fibrin trong máu (nhiễm trùng, giai đoạn hậu phẫu)
c. do tăng các yếu tố đông máu I, VII, VIII, XII (thai kỳ, hậu phẫu)
d. do bất thường về cân bằng thrombin-antithrombin (giảm antithrombin do giảm antithrombin III, protein C, protein
S). Cần tìm các yếu tố kháng đông lưu hành, kháng thể kháng cardiolopide
