CẨM NANG Đội công tác xã hội tình nguyện_10550812092019

1. CẨMNANG
Độicôngtácxãhộitìnhnguyện
Tàiliệukhôngbán
ISBN9786046529354
5293547860469
LĐ
XH
LĐ
XH
CẨMNANGĐộicôngtácxãhộitìnhnguyện
BỘLAOĐỘNG-THƯƠNGBINHVÀXÃHỘI
CỤCPHÒNG,CHỐNGTỆNẠNXÃHỘI

2. CẨMNANG
ĐỘICÔNGTÁCXÃHỘITÌNHNGUYỆN
LĐ
XH
TRUNGTÂMHỖTRỢSÁNGKIẾN
PHÁTTRIỂNCỘNGĐỒNG
BỘLAOĐỘNG-THƯƠNGBINHVÀXÃHỘI
CỤCPHÒNG,CHỐNGTỆNẠNXÃHỘI
CẨMNANG
ĐỘICÔNGTÁCXÃHỘITÌNHNGUYỆN
NhàXuấtbảnLaođộng-Xãhội
Số36,ngõHòaBình4,MinhKhai
HaiBàTrưng,HàNội
ĐT:(04).36246917-36244608
Fax:(04).36246915
---------------------
Chịutráchnhiệmxuấtbản:
TổnggiámđốcNGUYỄNHOÀNGCẦM
Chịutráchnhiệmnộidung:
TổngbiêntậpVŨANHTUẤN
Biêntậpvàsửabảnin:
NGUYỄNTHỊHÂN
Trìnhbày,bìavàkỹthuậtvitính:
NGUYỄNVÂNANH
In4.000cuốn,khổ14,8x21,0(cm)tạiCôngtyTNHHinấnĐaSắc
Địachỉ:Tổdânphốsố7,P.XuânHương,Q.NamTừLiêm,TP.HàNội
XácnhậnĐKXBsố614-2017/CXBIPH/01-40/LĐXH
QuyếtđịnhXBsố46/QĐ-NXBLĐXH,cấpngày08/03/2017
ISBN:978-604-65-2935-4
Inxongvànộplưuchiểunăm2017

3. Tàiliệunàyđượcxuấtbản
nhờsựhỗtrợxâydựngnộidungbởiCộngđồngchâuÂu
thôngquaDựánchâuÁHànhđộngGiảmhại
vàhỗtrợxuấtbảnbởiDựánPITCH
BANBIÊNSOẠN:
NguyễnThịMaiAnh
LươngChíCường
NguyễnThịKiềuDiễm
LêĐứcHiền
NguyễnThịThanhHương
KhuấtThịHuyền
NguyễnThịHồngPhượng
LêVănQuý
NguyễnXuânQuý
PhạmHoàiThanh
NguyễnThanhThuỷ
LêThịThúy
ĐinhXuânTứ
BANCỐVẤN:
LêĐứcHiền
KhuấtThịHảiOanh
PhạmHoàiThanh

4. MỤCLỤC
PHẦN2:KINHNGHIỆM-KỸNĂNG
PHẦN3:CHỈSỐKẾTQUẢVÀCHỈSỐTIẾNĐỘ
PHẦNPHỤLỤC:CÁCTRÒCHƠITẬPTHỂPHỔBIẾN
PHẦN1:HƯỚNGDẪNTỔCHỨCVÀHOẠTĐỘNG
1.CHỈSỐKẾTQUẢ110
1.1Sốlượngkếhoạch110
1.2Sốlượngbáocáo113
1.3Sốbuổitruyềnthôngvàlồngghéptuyêntruyền116
1.4Sốtàiliệutuyêntruyềnđượccấpphát117
1.5Sốbuổisinhhoạtđội118
1.6Huyđộngnguồnlực119
1.7Sốlượngtìnhnguyệnviênđượctậphuấn120
1.8Sốnhómcộngđồngphốihợphoạtđộng121
2.CHỈSỐTIẾNĐỘ122
2.1Thôngtinkháchhàng122
2.2Sốngườiđượctiếpcậnvàhỗtrợ124
2.3Sốngườiđượctiếpcậndịchvụ125
2.4Vayvốn,họcnghề,giảiquyếtviệclàm126
2.5Tưvấnphápluật,thựchiệnchínhsách127
2.6Thamgiacáchoạtđộngxãhộitạicộngđồng128
Bảngtổnghợpcácchỉsốtiếnđộ130
138
,
Lờinóiđầu1
Lờicảmơn2
Từviếttắt4
Giảithíchtừngữ6
1.Hướngdẫntổchức,phâncôngnhiệmvụ8
2.CôngtáctổchứchoạtđộngcủaĐTN10
3.KhuyếnkhíchkháchhàngthamgiavàoĐTN12
4.Phốihợp,hỗtrợhoạtđộngcủacácCLB,đội,nhóm14
5.Phốihợpvớicáctổchức,đoànthểvàcơquanchứcnăng16
1.KINHNGHIỆMHOẠTĐỘNG21
1.1Huyđộngnguồnlựclàgìvàtạisaocầnhuyđộng
nguồnlực?
21
1.2Huyđộngnguồnlựctừcánhân22
1.3Huyđộngnguồnlựctừgiađình26
1.4Huyđộngnguồnlựctừcộngđồng30
1.5Huyđộngnguồnlựctừcáccơquanđoànthể34
1.6Huyđộngnguồnlựctừdoanhnghiệp40
2.BỘCÂUHỎITƯVẤN–TIẾPCẬN44
3.TÌNHHUỐNGHỖTRỢKHÁCHHÀNG52
3.1Tìnhhuốnghỗtrợngườisửdụngmatuý53
3.2Tìnhhuốnghỗtrợngườibándâm76
3.3Tìnhhuốnghỗtrợnạnnhânbịmuabántrởvề84
3.4TìnhhuốnghỗtrợngườicóHIV94
4NHỮNGĐIỀUCẦNLƯUÝKHILÀMVIỆCVỚI
KHÁCHHÀNG
100

5. LỜINÓIĐẦU
Tiếptheocuốn“Sổtaytìnhnguyệnviên”đãpháthành
tháng3/2015,CụcPhòng,chốngtệnạnxãhộiphối
hợpvớiTrungtâmHỗtrợSángkiếnPháttriểncộng
đồng(SCDI)xâydựngvàpháthànhcuốn“Cẩmnang
Độicôngtácxãhộitìnhnguyện”.
TàiliệunàymangtínhhướngdẫnnghiệpvụgiúpĐội
côngtácxãhộitìnhnguyệnnghiêncứu,thamkhảo,áp
dụngđểlàmtốthơnnhiệmvụcủamình.Cẩmnang
chọnlọcvàđềcậpchuyênsâuvàonhữngnộidungvừa
phổquát,vừacụthểmàĐộicầnthựchiệnhoặcxửlý
nhữngtìnhhuốngthườngxuyêngặpphảitrongquá
trìnhhoạtđộng.
Tàiliệugồm3phần,vớinhữngnộidungchínhsau:
•Phần1-Hướngdẫntổchứcvàhoạtđộng:làbộ
côngcụđểxâydựngkếhoạch,đánhgiá,báocáokết
quảhoạtđộngcủaĐộicôngtácxãhộitìnhnguyện
hàngnămhoặctrongtừnggiaiđoạn,từngnhiệmvụcụ
thể.
•Phần2-Kinhnghiệm-Kỹnăng:lànhữnggợiý
chuyênmônđểĐộicôngtácxãhộitìnhnguyệnvận
hànhcóhiệuquảtốtnhất.
•Phần3-Chỉsốkếtquảvàchỉsốtiếnđộ:các
hướngdẫnnghiệpvụđểphụcvụcôngtáclậpkế
hoạch,thuthậpvàxửlýthôngtin,tổnghợp,thốngkê,
báocáohoạtđộngcủaĐội.
CáccơquanchứcnăngphụtráchĐội,ĐộitrưởngĐội
côngtácxãhộitìnhnguyệntổchứctậphuấn,tạođiều
kiệnchotìnhnguyệnviêntraođổi,thảoluậnvàtự
nghiêncứucuốnCẩmnangnàyđểápdụngvàohoạt
độngtìnhnguyệncủamình.
ThựctiễnphongphúvàhoạtđộngsángtạocủaĐội
côngtácxãhộitìnhnguyệnchínhlàkinhnghiệmsống
độngvàhiệuquảnhất.Vìvậy,rấtmongsựđónggópý
kiếncủatìnhnguyệnviênvàngườiđọcđểtàiliệu
đượchoànthiệntrongnhữnglầntáibảnsau.
BộLaođộng-ThươngbinhvàXãhội
CụcPhòng,chốngtệnạnxãhội
1

6. LỜICẢMƠN
CácbạnTìnhnguyệnviênthânmến!
Trongnhiềunămqua,tìnhnguyệnviênĐộiCôngtác
xãhộitìnhnguyệnđãcómặtởnhiềutỉnh,thànhphố
trongcảnướcvàcónhữngnỗlựcrấtlớntrongviệc
giúpđỡnhữngngườidễbịtổnthương(ngườisống
chungvớiHIV,ngườibándâm,ngườisửdụngmatúy,
nạnnhâncủatệnạnmuabánngười)ổnđịnhcuộc
sống,hòanhậpcộngđồng.
Nhờtâmhuyếtvàtráchnhiệmcủacáctìnhnguyện
viênmànhómngườidễbịtổnthươngđãđượctiếp
cậnvớicácchínhsách,cácchươngtrìnhansinhxãhội
vàcácdịchvụhỗtrợcảithiệnđờisống-sứckhỏe-
tinhthần,từđónhữngngườiyếuthếcóthểổnđịnh
cuộcsốngvàhòanhậpvớixãhội,đónggópvàosự
pháttriểnchungcủađấtnước.
Đểthựchiệnnhiệmvụcủamìnhvàgiúpđỡnhững
ngườicóhoàncảnhđặcbiệt,ngoàisựtâmhuyếtcòn
cầnkiếnthức,kỹnăngvàphươngpháplàmviệckhoa
học.Chínhvìvậy,CụcPCTNXHvàTrungtâmHỗtrợ
SángkiếnPháttriểncộngđồng(SCDI)xâydựngcuốn
CẩmnangĐộicôngtácxãhộitìnhnguyệntiếptheo
cuốnSổtaytìnhnguyệnviênđãxâydựngvàphát
hànhnăm2015,vớimongmuốngópphầnnângcao
hiệuquảhoạtđộngcủaTNVtrongviệcgiúpđỡnhững
ngườibịtổnthươngđểhọcóđượcsựtựtin,sứckhỏe,
niềmvui,hạnhphúctrongcuộcsống,cùngđónggóp
vàosựpháttriểnchungcủaxãhội.
Chúngtôixinthaymặtchonhữngngườiđượchưởng
thànhquảcủaDựánchâuÁhànhđộngtạiViệtNam
thôngquaLiênminhphòng,chốngHIV/AIDSQuốctế
gửitớiLiênminhchâuÂuvànhândânchâuÂulờicảm
ơnchânthànhvàsâusắcchosựsansẻquýbáuvềtài
chính.Điềuđóđãgiúpchúngtôihoànthànhcuốntài
liệunàyvàphổbiếnrộngrãinhữngkiếnthức,kỹnăng,
phươngpháplàmviệcvàcôngcụhoạtđộngchoĐTN
vàcácTNV.
BộLaođộng-ThươngbinhvàXãhội
CụcPhòng,chốngtệnạnxãhội
1223

7. TỪVIẾTTẮT
164
TênviếttắtTênviếtđầyđủ
HIVVirútgâysuygiảmmiễndịchởngười
AIDSHộichứngsuygiảmmiễndịchmắcphảiởngười
BCSBaocaosu
BKTBơmkimtiêm
CTXHCôngtácxãhội
ĐTNĐộicôngtácxãhộitìnhnguyện
HĐNDHộiđồngnhândân
UBNDỦybannhândân
KHKháchhàng
KTXHKinhtế-xãhội
LĐTBXHLaođộng-ThươngbinhvàXãhội
MBNMuabánngười
NBDNgườibándâm
NSDMTNgườisửdụngmatúy
PCMDPhòng,chốngmạidâm
PCTNXHPhòng,chốngtệnạnxãhội
SCDITrungtâmHỗtrợSángkiếnPháttriểnCộngđồng
TNVTìnhnguyệnviên
TTVĐTuyêntruyền-vậnđộng

8. •Báocáonăm:làbảntổnghợp,phântích,đánh
giácácthôngtinvềkếtquảhoạtđộngcủaĐTN.Trong
báocáonămcũngthườngđềrakếhoạch,mụctiêu,
nhiệmvụvàgiảiphápthựchiệncủanămtiếptheo.
•Đánhgiáthôngtin:Làviệcnhậnxét,phântích,
kếtluậnvềthôngtinthuthậpđượcdựatrênviệctổng
hợpthôngtin.Thườngsẽđượcviếtởdạngnhậnđịnh
củacánhânngườiviếtbáocáo.
•Kháchhàng:lànhữngngườithuộcmộthoặc
nhiềunhómđốitượngtrongbốnnhómđốitượng
chínhdoĐTNhỗtrợ,baogồmnhómsửdụngmatuý,
bándâm,sốngchungvớiHIVvàbịmuabántrởvề;
ngoàiracònmộtsốđốitượngyếuthếcầngiúpđỡ
khácnhưngườitàntật,nghèokhó,bịthiêntai…
•Nguồnthôngtin:Làcáctưliệu,cácnhânchứng,
cácvănbảngiấytờcónhữngthôngtincầnthiếtcho
việclàmbáocáonămcủaĐTN.
•Nhậnđịnh:Lànhữngđánhgiámangtínhtổng
hợpvềcácconsố,cácvấnđề,cácnhucầucủacác
nhómKH.
•Nhucầu:lànhữngmongmuốnđượcđápứng
củanhómKHnhằmđảmbảođờisốngantoàn,ổnđịnh
hướngtớihòanhập.
•Thămhộgiađình:LàcáchoạtđộngđượcTNV
thựchiệntạigiađìnhcủaKHnhằmđạtđượcmụcđích
nàođótrongkếhoạchtrợgiúpKH.
•Tiếpcận:LànhữnghoạtđộngđầutiêncủaTNV
đốivớiKH,giađìnhKH,vớimụcđíchđểgiúpKHbiết
cóngườimuốngiúpđỡKH.Tiếpcậnlàviệctiếngần
hơnvớiKH(cảnghĩađenvànghĩabóng),làtiếpxúc,
làmquen,tạolậpmốiquanhệ,tạoniềmtinvàthúcđẩy
sựchiasẻcủaKH.
•Tổnghợpthôngtin:Làhoạtđộngtậphợpcác
thôngtincơbản,cácnhómthôngtinxuấthiệnnhiều
lầnliênquanđếnvấnđềquantâm.
GIẢITHÍCHTỪNGỮ
1267

9. PHẦN1:HƯỚNGDẪN
TỔCHỨCVÀHOẠTĐỘNG
LàmthếnàođểphâncôngnhiệmvụchoTNV
làmviệcmộtcáchhiệuquả?
•TNVcầncósựhỗtrợcủaUBND,MặttrậnTổ
quốc,cáctổchứcchínhtrịxãhộivàcánbộchuyên
tráchcôngtácLĐTBXHcấpxã.
•PhâncôngchoTNVgiúpđỡnhữngnhómKH
phảiphùhợpvớilứatuổi,tâmlý,giớitính,địabànhoạt
độngvàđặcđiểmcủatừngnhómKH,
•Cầncăncứvàosựamhiểu,kiếnthức,sở
trường,kinhnghiệm,sứckhỏecủaTNVđểphâncông
nhiệmvụphùhợp,
•Thườngxuyênnắmtìnhhình,đônđốc,nhắc
nhở,độngviên,hỗtrợtháogỡvướngmắctrongquá
trìnhTNVthựchiệnnhiệmvụ.
PHẦN1:HƯỚNGDẪN
TỔCHỨCVÀHOẠTĐỘNG
LàmthếnàođểphâncôngnhiệmvụchoTNV
•TNVcầncósựhỗtrợcủaUBND,MặttrậnTổ
quốc,cáctổchứcchínhtrịxãhộivàcánbộchuyên
•PhâncôngchoTNVgiúpđỡnhữngnhómKH
phảiphùhợpvớilứatuổi,tâmlý,giớitính,địabànhoạt
•Cầncăncứvàosựamhiểu,kiếnthức,sở
trường,kinhnghiệm,sứckhỏecủaTNVđểphâncông
•Thườngxuyênnắmtìnhhình,đônđốc,nhắc
nhở,độngviên,hỗtrợtháogỡvướngmắctrongquá
ĐểpháthuytốiđanănglựccủaTNVthìcần
phảitổchứcnhưthếnào?
TNVlànguồnlựclớnvàđemlạinhiềulợiíchchoKH,
cộngđồngvàxãhội.Đểpháthuytốiđanănglựccủa
TNVcần:
•Lựachọnngườicóđủđiềukiện,tựnguyệntham
gialàmTNVđểkếtnạpvàoĐTN.
•TrangbịchoTNVkiếnthức,kỹnăngthôngqua
tậphuấn,tàiliệutuyêntruyền,giaolưu,traođổi,học
hỏikinhnghiệm.
198
01HƯỚNGDẪNTỔCHỨC,
PHÂNCÔNGNHIỆMVỤ

10. NộidungmộtbuổisinhhoạtĐTN
PHẦN1
Tổnghợpkếtquảđạtđượctheokế
hoạchphâncôngcủakỳhọptrướccó
phântíchnguyênnhân,cácmặttích
cực,hạnchế,rútkinhnghiệm
PHẦN2
Triểnkhaicôngtáctháng,quýtiếp
theo,phâncôngngườithựchiện,
lắngnghechiasẻcủacácTNV...
PHẦN3
NângcaonănglựcchoTNV,phổbiến
cácvănbảnmớicóliênquanđến
hoạtđộngcôngtáccủaTNV,trangbị
cáckỹnăng...
121011
02CÔNGTÁCTỔCHỨC
HOẠTĐỘNGCỦAĐTN
LàmthếnàođểtổchứccáchoạtđộngcủaĐTNđược
hiệuquả?
•Xâydựngkếhoạchhoạtđộnghàngnăm:
ĐâylànhiệmvụkhôngthểthiếucủaĐTNvàthường
doĐộitrưởnghoặcĐộiphóđảmnhiệm.Ngườilàmkế
hoạchphảiđảmbảocácmụctiêu,chỉtiêu,nhiệmvụ,
cáchoạtđộngcụthể;phâncôngnhiệmvụphảiphát
huyđượckhảnăngcánhâncủatừngTNVvàcótính
khảthi;tươngxứngvớinguồntàichínhđểthựchiện
kếhoạch.BảnkếhoạchnàyphảiđượcUBNDcấpxã
phêduyệt.
•Xâydựngkếhoạchchotừnghoạtđộng:
Tổchứcthựchiệntừngnộidunghoạtđộngcủakế
hoạchnăm.Thựcchấtlàxâydựngmộtquytrìnhbao
gồmcácbướccụthểđểtiếnhànhthựchiệnhoạt
động,trongđócóphâncôngnhiệmvụchoTNV,biện
pháptiếnhành,thờigian,địađiểm,nguồnlực...
•Xâydựngnộidungtrongcácbuổisinhhoạt
ĐTNđịnhkỳhoặcđộtxuất:
Hàngthángvàhàngquý,dựavàotìnhhìnhthựctếcủa
địaphương,ĐộitrưởnghoặcTNVđượcphâncông
xâydựngnộidungchocácbuổisinhhoạtđộiphùhợp
vớichỉđạocủaUBNDvàkếhoạchhoạtđộngcủaĐTN
trongnăm.

11. MộttrongnhữngnhiệmvụcủaTNVlàhỗtrợ,giúpđỡ
KHnângcaonhậnthứcđểthayđổihànhvi,cảithiện
cuộcsống.Tuynhiên,chỉcóTNVthìkhôngthểgiúp
KHmộtcáchtoàndiện,dovậy,cầnphảihuyđộngcả
cộngđồngthamgiavàocáchoạtđộngtrợgiúpKHtùy
theokhảnăngcủatừngngười.
TạisaocầnkhuyếnkhíchKHthamgiaĐTN?
VìKHchínhlànhữngngườithấuhiểuvànắmđược
tâmtư,nguyệnvọngcủanhữngngườicùnghoàncảnh
rõnhất,quađó,cónhiềuthuậnlợitrongviệctiếpcận,
tưvấnvàhỗtrợchonhữngKHkhác.
Mặtkhác,TNVcầntưvấn,độngviênđểKHthấyđược
ýnghĩacủaviệcthamgiaĐTNlàsẽmanglạiniềmvui,
hạnhphúcchongườikhác,đồngthời,cũngtiếpthêm
nănglượngchochínhmình.
Làmthếnàođểthuhútkháchhàngthamgiavàocác
hoạtđộngcủaĐTN?
Khơidậytinhthầntươngthântươngái,truyềnthống
lálànhđùmláráchcủangườiViệtNam.MỗiTNVlà
cầunốigiữaKHcầnsựtrợgiúpvớicộngđồngvàcác
hoạtđộngxãhội,cáchoạtđộngcủaĐTN.Giớithiệu,
giảithíchchongườidântrênđịabànbiếtrõmụcđích
củacáchoạtđộng,vậnđộngmọingườithamgia,nâng
caotráchnhiệmxãhộicủamỗingười.
LàmthếnàođểthuhútKHthamgiavàocáchoạt
độngxãhội?
PhảinắmbắttâmlýcủaKH,biếttậndụngnhữngthế
mạnhcủaKHđểđộngviênkhuyếnkhíchthamgiavào
cáchoạtđộngcủacộngđồng.Vídụ:nếuKHcókhả
năngcahátthìkhuyếnkhíchKHthamgiavàocácbuổi
vănnghệcủacộngđồng,nếuKHcókhảnăngvẽ,thìcó
thểđộngviênthamgiavàovẽbiểnhiệu,pano,áp
phích,nếuKHcótaynghề,kỹnăngvềmộtnghềnào
đóthìtruyềnnghềhoặchoặcphổbiếnchongườiđược
giúpđỡcónhucầu...quađó,tạocơhộichoKHkhám
phávàpháthuyđượcnănglựccủabảnthân,giúphọ
tựtinvươnlêntrongcuộcsống.
LàmthếnàođểthuhútKHthamgiavàocáctổchức
xãhội?
Cầntưvấn,độngviênKH,chỉchoKHthấyrõlợiích
củaviệcthamgiavàotổchứcxãhội,vídụ,KHsẽcócơ
hộiđượcbiếtnhiềuđiềuhơn,đượclàmviệc,đượcgóp
sứcmìnhvàocôngviệcchungđểgiúpđỡnhữngngười
khác,đượcgặpgỡ,giaolưu,traudồinhiềukỹnăngcho
bảnthânvàcóthêmnhiềutrảinghiệmrấtthúvị.
KHchínhlànhữngngườithấuhiểuvànắm
đượctâmtư,nguyệnvọngcủanhữngngười
cùnghoàncảnhrõnhất,quađó,cónhiềuthuận
lợitrongviệctiếpcận,tưvấnvàhỗtrợcho
nhữngKHkhác.
121213
03KHUYẾNKHÍCHKHÁCHHÀNG
THAMGIAVÀOĐTN

12. TạisaoĐTNcầnphốihợpvớicáccâulạcbộ,đội,
nhómtạicộngđồng?
Thôngthườngcáccâulạcbộ,đội,nhómtạicộngđồng
đãđượcthừanhậnvàđượcmộttổchứcxãhộitrong
cộngđồnghỗtrợ.Mỗinhóm,độihayCLBcóhệthống
nguồnlựcđadạngkhácnhau.Trongđiềukiệnhoạt
độngtheochứcnăngvànhiệmvụđượcgiao,ĐTN
khôngthểtrựctiếpgiảiquyếttấtcảcácnhucầucủa
KH.Nhưvậy,nếulàmtốtcôngtácphốihợpvớicác
CLBvànhómcộngđồng,việckếtnốichuyểngửisẽ
thuậntiệnvàhiệuquảhơn,quađótăngcườngkhả
nănggiảiquyếtđượcnhucầuKH.
ĐTNcầnlàmgìđểphốihợpvớicáchoạtđộngcủacâu
lạcbộ,đội,nhóm?
ĐểthựchiệntốtcôngtácphốihợpgiữaĐTNvàcác
câulạcbộ,đội,nhómtạicộngđồng,ĐTNphảitạolập
đượcmốiquanhệvớicáccâulạcbộ,đội,nhómcộng
đồnghiệncó.Việctạolậpmốiquanhệcóthểthông
quanhữngcuộclàmviệctrựctiếpvớinhữngngười
đứngđầucácCLB,đội,nhómhoặccũngcóthểthông
quacácmốiquanhệquenbiếtvớithànhviênCLB,đội,
nhómtạicộngđồng.
Sựphốihợpnàyđượcthểhiệnquaviệccácbêncùng
xâydựngkếhoạchvàthốngnhấtcáchoạtđộnglồng
ghép;hỗtrợlẫnnhautrongquátrìnhtriểnkhaihoạt
độngchung;luôncóýthứctrongviệcxâydựngmối
quanhệhợptác;khôngtạoracácmâuthuẫntrong
mụcđíchvàtônchỉhoạtđộngcủacácbên.
Hỗtrợcáccâulạcbộ,cácnhómhayđộilàcầnthiếtvà
phùhợpvớibốicảnhhiệnnaykhinhiềuCLB,nhóm,
độicòngặpnhữngkhókhănnhấtđịnhvềnguồnlựcvà
nănglựcthựchiệncáchoạtđộngcủahọ.Vớisựủng
hộcủachínhquyền,cáchoạtđộngđềucôngkhai,có
sựkếtnốivớicáccơquan,đoànthể...ĐTNcóthểhỗ
trợCLB,đội,nhómnhiềumặttrongquátrìnhphốihợp
hoạtđộng.
1415
04PHỐIHỢP,HỖTRỢHOẠTĐỘNG
CỦACÁCCLB,ĐỘI,NHÓM

13. TạisaoĐTNphảiphốihợpvớichínhquyền,cáctổ
chứcchínhtrị-xãhội,đoànthểvàcáccơquanchức
năng?
Đểthựchiện5nhiệmvụ,ĐTNkhôngthểhoạtđộng
độclậpmàcầncósựphốihợpđểtậndụngnguồnlực
vềconngười,tàichính,cơsởvậtchấttừchínhquyền
cũngnhưcáctổchứcchínhtrị,xãhộivàđoànthể,các
cơquanchứcnăngởđịaphương.
•Phốihợpvớitrạmy
tếxã,phường,thịtrấn,Hội
phụnữ,đoànthanhniên
trongviệctưvấnvàkếtnối
KHvớicácdịchvụchămsóc
sứckhỏe,dạynghề,hướng
nghiệp,tìmviệclàm.
•Phốihợpvớithành
viêncáctổchứcchínhtrị-
xãhội,đoànthểtrongviệc
tiếpcận,hỗtrợngườicó
nguycơcao,ngườimắctệ
nạnxãhội.Phốihợpvới
Trungtâmytế,điểmđiều
trịMethadone,cáccơsở
điềutrịnghiệnđểvậnđộng
đưaKHvàođiềutrị...
ĐTNcóthể:
•PhốihợpvớiUBND
xã,phường,thịtrấntrong
việcxâydựngkếhoạch,
triểnkhaicáccôngviệc
đượcphâncông.
•Phốihợpvớilực
lượngcôngantrongviệc
pháthiệncácbiểuhiệnvi
phạmphápluậtvềtệnạn
xãhộitrênđịabàn.
Cáctổchứcchínhtrịxãhội
vàđoànthểlànhữngtổ
chứcđạidiệncholợiíchcủa
cáccộngđồngxãhộikhác
nhauthamgiavàohệthống
chínhtrịtheotônchỉ,mục
đích,tínhchấtcủatừngtổ
chức.
ỞViệtNamhiệncó6tổ
chứcchínhtrị-xãhộigồm:
MặttrậnTổquốcViệtNam,
Côngđoàn,HộiLiênhiệp
PhụnữViệtNam,Đoàn
ThanhniênCộngsảnHồChí
Minh,HộiCựuchiếnbinh,
HộiNôngdân.
Cáccơquanchứcnăngvề
phòng,chốnglâynhiễm
HIV/AIDS,matúy,mạidâm
vàhỗtrợnạnnhânbịmua
bánởđịaphươnggồmcó:
Côngan,BộLaođộng-
ThươngbinhvàXãhội,Ytế.
1617
05PHỐIHỢPVỚICÁCTỔCHỨC,
ĐOÀNTHỂVÀ
CƠQUANCHỨCNĂNG

14. ĐTNcầnlàmgìđểphốihợpvớicáctổchứcchínhtrịxã
hộivàđoànthể,cáccơquanchứcnăngởđịaphương?
•ThườngxuyêngiữmốiliênhệvớiBanchỉđạo
PhòngchốngAIDSvàphòngchốngtệnạnmatúy,mại
dâm;ngườiđứngđầuvàcácthànhviêncủatổchức
chínhtrịxãhộivàđoànthể,cáccơquanchứcnăng.
•Nắmrõnhữngquyđịnhchếđộ,chínhsáchcủa
Đảng,Nhànướcvàcủađịaphươngđốivớicôngtác
phòng,chốnglâynhiễmHIV/AIDS,matúy,mạidâm,
hỗtrợnạnnhânbịmuabántrởvề.
•Tìmhiểucáchoạtđộng,chươngtrình,dựáncác
đoànthể,cơquanđangthựchiệnđểxemcónộidung
gìphùhợpvớinhiệmvụcủaĐTNhoặcĐTNcóthể
thamgiavàđềxuấtphốihợp.
•Tìmhiểuvềcácchươngtrìnhdạynghề,chovay
vốnưuđãicủacáctổchức,đoànthểtrênđịabànnhư
Hộiphụnữ,Hộinôngdân,Hộichữthậpđỏ,Đoàn
thanhniên...
•Tíchcựcthamgiavàđềxuấtđượcthamgiacác
buổihọp,giaoban,sinhhoạtcủachínhquyền,cáctổ
chứcchínhtrịxãhộivàđoànthể,cơquanchứcnăng
trênđịabàn.Tạicácbuổihọpđó,chủđộngđềxuất
nhữnghoạtđộngcủaĐộicóthểgắnvớihoạtđộngcủa
chínhquyền,cáctổchứcchínhtrị-xãhộivàđoànthể,
cáccơquanchứcnăng.
•Tíchcựcthamgiavàchủđộngđềxuấtvớicáctổ
chứcxãhội,cơquanchứcnăngđểtổchứccácbuổi
tuyêntruyềngiáodụcnângcaonhậnthứccộngđồng
vềcácvấnđềcóliênquantớicácnhómKH.
•Địnhkỳthôngtin,báocáonhữngkếtquảđạt
đượcvànhữngkhókhănvướngmắckhitriểnkhai
thựchiệnchochínhquyền,tổchứcchínhtrị-xãhộivà
đoànthể,cáccơquanchứcnăng,đồngthờiđềxuất
nhữnggiảipháptháogỡ.
•Thựchiệnthậttốtcáchoạtđộngphốihợpđể
xâydựnglòngtin.
1819

15. PHẦN2:
KINHNGHIỆM-KỸNĂNG
Dùcólàmviệclâunămthếnàotrongcông
việctrợgiúp,khôngaicóthểkhẳngđịnhlà
ngườibiếttấtcả.Chiasẻkinhnghiệm
trongtrợgiúpKHsẽgiúpchonhững
ngườilàmcôngtáctrợgiúpcóthểhọc
tập,bổsungđiềuchỉnhkiếnthức,kinh
nghiệmvàchuẩnbịtâmthếtốtchosựtrợ
giúp.Nộidungphầnnàysẽcungcấpcho
tìnhnguyệnviênnhữngkỹnăngcầnthiết
thôngquaviệcxửlývàgợiýxửlýtình
huốngđểtìnhnguyệnviênlựachọnvận
dụngchoviệctrợgiúpKHmộtcáchthật
hiệuquả.
1.1.Huyđộngnguồnlựclàgìvàtạisao
cầnhuyđộngnguồnlực?
Huyđộngnguồnlựclàgì?
Huyđộngnguồnlựclàsựhiểubiếtvàkhả
năngthuhútnhữngđónggópvềsứcngười,
sứccủa,kiếnthức,khoahọckỹthuậttừcáccá
nhân,giađình,cơquan,doanhnghiệp,tổchức
xãhộinhằmthựchiệncáchoạtđộngxãhội
nhưxâydựngcáccôngtrìnhansinhxãhội,hỗ
trợcáccánhânvàcácnhómKHyếuthế,thực
hiệncáchoạtđộngtăngcườngnănglựchoặc
xâydựngcácmôhìnhpháttriểnkinhtếđểhọ
vượtquakhókhăntrongcuộcsống.
TạisaoTNVcầnhuyđộngnguồnlực?
Việchuyđộngnguồnlựcnhằmduytrìcung
cấpvềvậtchấtvàdịchvụchoKH,tăngcáccơ
hộilựachọntrongtrợgiúpKH,nângcaotrách
nhiệmxãhộicủacáccánhân,tổchứcthamgia
vàocáchoạtđộngtrợgiúpxãhộichoKH,
nângcaotráchnhiệmvàtăngcườngnănglực
tựgiảiquyếtvấnđềcủaKHvàgiađìnhcủahọ.
2021
01KINHNGHIỆMHOẠTĐỘNG

16. XưởngmộccủangườisaucaitạiChợMới,BắcKạn
NgườisaucaimởxưởngchếbiếngỗtạiBắcKạn
1.2.Huyđộngnguồnlựctừcánhân
Nguồnlựccánhânbaogồmnhữnggì?
Ngoàinguồnlựcvềvậtchấtnhưtiềncủa,nhàcửa,đất
đai...Nguồnlựctừmỗicánhâncònlàsứckhỏe,ýchí,
tìnhcảm,niềmtin,kiếnthức,kinhnghiệmthựctiễn,
kỹnăng:nhữngcáchứngxửvàgiảiquyếtvấnđềđã
đượctrảinghiệmtrongthựctiễn,mốiquanhệvới
nhữngngườiquantrọngtrongchínhmỗicánhânđó.
Huyđộngnguồnlựctừcánhânnhưthếnào?
•Tintưởngvàosựthayđổi:tỏtháiđộtôntrọng,
khôngphánxét,lắngnghetâmtưnguyệnvọngcủaKH.
•Khíchlệsựchiasẻ:gợimởcácýtưởngvềdự
địnhkếhoạchtươnglai,lắngnghe,thểhiệntháiđộ
quantâm,chủđộngchiasẻsuynghĩ,kinhnghiệmcủa
cánhân,khiếnhọcảmthấygầngũi,thânquen.
•Câuhỏigợimở:chuẩnbịhệthốngcâuhỏimang
tínhtrọngtâm,tránhcáccâuhỏinhạycảmhoặcnếu
sửdụngphảikhéoléo.
•NắmvữngtìnhhìnhthựctiễncủaKH:sứckhỏe,
cácđiểmmạnh,điểmhạnchế,sởthíchsởđoản,các
vướngmắc,cácnhucầu.
•BiếtđượccáctrảinghiệmmàKHđãchứngkiến
hayđãvượtquatrongquákhứđểkhíchlệ,lôikéosự
thamgia.
©dsep
©dsep
2223

17. Kinhnghiệmthựctế
VìcókinhnghiệmtrongnghềlàmtócnênmộtKH
quyếttâmtừbỏbándâmvàmuốnmởmộttiệmlàm
tóc.GiađìnhKHsẵnsànghỗtrợconcáivàchoKH
mượnđịađiểmđểmởtiệm.TNVđãthểhiệnkhảnăng
huyđộngnguồnlựctừcánhânKHnhưthếnào?
Lưuý
•TNVcầnnắmchắchoàncảnhcủaKHvềmọi
mặt,baogồmcảmặtmạnhvàhạnchếcủaKH;
•XácđịnhđượcnguồnlựccánhâncủaKHlà
gì,vídụnhưtrongtrườnghợptrênlàquyếttâm
muốnthayđổicuộcsống,đãhọcnghề,cósựhỗ
trợcủagiađình;
•TNVcầncókỹnăngxâydựngkếhoạchkinh
doanhđểđưaramộtsốgợiýgiúpKHkinhdoanh
ổnđịnh,bềnvững.
Giảiquyếtthựctế:
•TNVđãtìmhiểukỹlưỡngđểnhậnđịnhchính
xácvềnhữngnguồnlựctừcánhânKH.Cụthể:KHcó
quyếttâmtừbỏbándâmvàtheođuổinghềlàmtóc,có
nănglựcphùhợpvớicôngviệc;đượcgiađìnhhỗtrợ.
TNVđãkhaithácnhữngđiểmmạnhnàyđểhỗtrợ,
hướngdẫnKHlênkếhoạchkinhdoanhmởcửahàng
chămsóctócvàmóngtạinhà;
•Trongkếhoạchphảicóđầyđủcácnộidungđảm
bảochoviệckinhdoanh,hạnchếrủironhư:Sảnphẩm
dịchvụlàgì,KHlànhữngđốitượngnào,đốithủcạnh
tranhlàai,giácảcủatừngsảnphẩmdịchvụlàbao
nhiêu,địađiểmmởtiệm,phươngthứcquảngbá,
khuyếnmãi,kếhoạchtàichính,chiphíthuênhà,điện,
nước,nguyênliệu,trangthiếtbị,nguồnvốn,rủiro...
Khókhănvàthuậnlợi:
Thuậnlợi:KHtựtinvàotaynghềcủa
mình,quyếttâmtừbỏmạidâm,đã
khảosátgiácảnguyênvậtliệu,thiết
bịphụcvụkinhdoanh,đượcgiađình
đồngtình,ủnghộ,tạođiềukiện;
Khókhăn:Chưacónguồnvốnđểmở
cửahàng,chưacókỹnăngkinh
doanh,chưacónhiềuKH.
2425

18. 1.3.Huyđộngnguồnlựctừgiađình
Nguồnlựctừgiađìnhbaogồmnhữnggì?
•Nguồnnhânlực:sứckhỏe,ngàycôngđểhỗ
trợKHkhicónhucầu,giađìnhKH(đưađón,di
chuyển,sửasangnhàcửa…).
•Tàichính.
•Kiếnthức,hiểubiếtvềtâmlývàtìnhcảmcủaKH.
•Cơsởvậtchất:phòngở,nhàcửa,phươngtiện.
•KỹnăngchămsócKH,thuyếtphụcsựtrợ
giúptừbênngoài.
•Uytíncủathànhviêngiađìnhđốivớicộng
đồnghoặctổchứcxãhộimàhọthamgia.
•Cácmốiquanhệhỗtrợcủacácthànhviên
tronggiađìnhvớinhauvàcủacácthànhviêntrong
giađìnhvớinhữngngườiquenthâncủahọ.Chẳng
hạn,2bốmẹcósựgắnbó,tôntrọngnhau,mối
quanhệrộngcủangườibốvớinhữngtổchứchiệp
hội,cơsởkinhdoanh,nhữngđịachỉcóthểcungcấp
cácloạinguồnlựcđểgiảiquyếtvấnđềKH.
Huyđộngnhưthếnào?
•Tăngcườngniềmtincủathànhviêngia
đìnhđốivớikhảnăngthayđổicủaKH.
•Nêuranhữngđiểmlợikhicósựhỗtrợcủa
giađìnhđốivớiKH:cảithiệnđượcvấnđềtâmlý,
đảmbảođượcuytíngiađình,đảmbảoantoàn
củagiađìnhvàxãhội.
•Nắmvữnghoàncảnhgiađìnhvềđiềukiện
kinhtếcôngănviệclàm,cácmốiquanhệcủacác
thànhviên;nắmvữnglịchsửvấnđềcủaKH.
•Nắmvữngcácnhucầuvềtâmlý,tìnhcảm,
côngănviệclàmvàcácnhucầukháccủaKHvà
củagiađìnhliênquantớigiảiquyếtvấnđềcủaKH
•Cókhảnănglàmthân,tạolậpmốiquanhệ.
•Cóđủkiêntrìđểtạolậpniềmtinvàmối
quanhệvớigiađìnhKHvàhọhàngcủagiađình.
•Hiểubiếtvềmốiquanhệcủacácthành
viênhọhàngvớiKHvàgiađìnhKH.
•Tìmhiểucácmốiquanhệtíchcựcgiữacác
thànhviêntronggiađìnhvớibênngoàinhưbạn
bè,đồngnghiệp,cơquan,tổchứcxãhội...
•Khíchlệnhữngtrảinghiệmtíchcựctừcác
thànhviêngiađình
•Khíchlệsựcamkếtcủathànhviêntronggia
đìnhđốivớiviệchỗtrợKHđạtmụctiêuthayđổi.
2627

19. Kinhnghiệmthựctế
Chồngchết,bỏlại2con,bảnthânKHcũngvừaphát
hiệnbịnhiễmHIVvàbịcộngđồngkỳthị,xalánh.
MặcdùđượcmẹchồngkhuyênbảonhưngKHvẫn
thấyrấttuyệtvọng.TNVđãthểhiệnkhảnănghuy
độngnguồnlựctừgiađìnhnhưthếnào?
Giảiquyếtthựctế:
•TNVnhậnthấynguồnlựchỗtrợKHđắclực
nhấtlúcnàylàmẹchồngvìmẹchồngKHlàngườiyêu
thươngcondâuvàcháu.
•TNVtìmđếnmẹchồngđểcùngbàcókếhoạch
nóichuyệnvớiKH,giúpKHkhôngbiquanvềsứckhoẻ
củamìnhcũngnhưhướngdẫncáchchămsócvàobảo
vệcháukhôngbịlâynhiễmHIVtừmẹ.
•Thôngquacácmốiquanhệcủamẹchồng,giới
thiệuKHtớicáccâulạcbộ,HộiphụnữđểKHđược
vayvốn,tạoviệclàmổnđịnhtrongcuộcsống.
•PhốihợpvớimẹchồngKHđưaracácchủđềvề
ngườinhiễmHIVvànhữngnhucầucủahọđểchiasẻ
trongcáccuộchọp,sinhhoạtcâulạcbộ,giúpcộng
đồnghiểuhơnvềnhữngngườibịnhiễmHIV.Quađó
họsẽthayđổicáchnghĩvềngườinhiễmHIVvàgiảm
bớtsựkỳthịđốivớiKHvàconcáiKH.
•TNVcũngcầnđộngviên,anủiKHcốgắngvượt
quakhókhănđểchămlocho2convàngườimẹ.
Khókhănvàthuậnlợi:
Khókhăn:
Cảmgiáctuyệtvọng
vàmấtmátngườithân
làmảnhhưởngnặngnề
đếntâmlýKHcùngcác
thànhviêntronggiađình.
Ngoàira,sựkỳthịcủacộng
đồngkhiếnKHgặpnhiềukhó
khănhơntrongcuộcsống.
Thuậnlợi:
Mẹchồngcùng2concủaKH
rấtquantâmvàluônđộng
viênKH.
2829

20. 1.4.Huyđộngnguồnlựctừcộngđồng
Nguồnlựccộngđồngbaogồmnhữnggì?
•Tưvấn,chiasẻtừhàngxóm,bạnbèthânthích.
•Vậtchất:tiềncủa,nơiở,nguyênvậtliệu...
•Nhânlực:ngàycông.
•Kỹthuậtchuyênmôncóliênquantớinhucầu
củaKH.
•Việclàm...
Huyđộngnhưthếnào?
•Xâydựngkếhoạchhuyđộngđượcsựthông
quacủalãnhđạocộngđồng.
•Hìnhthànhnhómvậnđộngtạicộngđồng.
•Tổchứctriểnkhaikếhoạchvậnđộng.
•Thôngtinphảnhồicậpnhậtvềsựhỗtrợcủa
cộngđồngmộtcáchthườngxuyên.
•Báocáominhbạchvềchitiêu,sựthamgiahỗ
trợởcácloạihìnhcủacácnhóm,cánhântrong
cộngđồng.
•Tácđộngvàolãnhđạocáctổchứcđoànthể
vàxãhộiđểtăngtínhthuyếtphụckhitriểnkhai
hoạtđộnghuyđộngnguồnlực.
•Hìnhthànhcácnhómtíchcựcvớiphongtrào
trợgiúpnhómKHthựchiệncácchươngtrìnhvăn
nghệtrongnhữngngàymangtínhchấtsựkiệnđể
thựchiệnviệchuyđộngnguồnlựccủangườidân
địaphương.
•Nắmvữngvấnđề
củaKH,cácmốiquan
hệ,điểmmạnh,điểmhạn
chếcủaKH.
•Hiểubiếtvề
nguồnlựccủacộng
đồngliênquantớiđáp
ứngnhucầuchoKH.
•Tuyêntruyền
nângcaonhậnthứcvề
nguyênnhânxãhộidẫn
đếnviệcnghiệnmatuý,
mạidâm,HIV...
•Tuyêntruyềnnâng
caotráchnhiệmcộng
đồngtronggiảiquyếtcác
vấnđềcộngđồng.
•Lồngghépcácbuổi
nóichuyệnvềtìnhtrạng
hiệnnaycủanhómKH
trongcáchoạtđộngcộng
đồngnhưhọpkhudân
cư,cáccuộchọpcủacác
tổchứcđoànthểtrong
địaphương.
•Xinýkiếncủalãnh
đạocộngđồngvềviệctổ
chứchuyđộngnguồnlực.
3031

21. DuytrìmốiquanhệmậtthiếtvớiKHvàgiađìnhKH
đểcósựphốihợphỗtrợtrongđiềukiệncầnthiết.
Kinhnghiệmthựctế
TNVđãhuyđộngnguồnlựccộngđồngnhưthếnàođể
giúpmộtKHvớinhữngkhókhănsau:bịnhiễmHIV
nhưnggiađìnhchưabiết;khôngcóhộkhẩunênkhó
tìmviệclàm;muốnđicainghiệnmatúytựnguyện
nhưnglạikhôngcótiền.
Giảiquyếtthựctế:
•NhậnthấyKHđanggặprấtnhiềukhókhăn
cầnsựtrợgiúpkhẩncấpnếukhôngsẽdễdàngquay
lạiconđườngnghiệnmatúy,trướckhitiếnhànhhuy
độngnguồnlựcTNVtiếpcậnvớigiađìnhcủaKH,
chiasẻthôngtinvềcáchphòngtránhlâynhiễmHIV
vàkhôngphânbiệtđốixửvớingườinhiễmHIV.
•VấnđềcủaKHliênquantớihộkhẩu,dovậy,
TNVliênlạctrựctiếpvớiPhòngTưpháp,phòngLao
động–Thươngbinhvàxãhội,Cônganquận,huyện
hỗtrợvàhướngdẫnKHlàmthủtụcvềhộkhẩu.
•Vềviệclàm:TNVđãtìmkiếmđếncácgiađình
cólàmnghềđểthuyếtphụchọtạođiềukiệnchoKH
mộtviệclàm.
•Ngoàira,TNVgiớithiệuvàthôngtinvềcác
chươngtrìnhcainghiệntựnguyện,chươngtrình
điềutrịnghiệnthaythếbằngMethadonetrênđịabàn
đểKHcósựchọnlựaphùhợp;cầngiúpKHcânnhắc
lựachọnbiệnphápđiềutrị,cainghiệnphùhợptrong
điềukiệnKHđãtáinghiệnnhiềulần.
Khókhănvàthuậnlợi:
Khókhăn:
-Ngườidânđịaphươngchưahoàntoàntin
cậyđốivớikhảnăngtừbỏmatúycủaKH.
-Sựkỳthịcủacộngđồngdâncưnóichung
đốivớinhữngngườinhiễmHIVvàsửdụngmatúy
vẫncònlớn.
Thuậnlợi:
-Khuvựccónhiềuhộkinhdoanhhoặclàm
nghềtruyềnthống.
Lưuý:
•TNVcầnnắmchắchoàncảnhcủaKHvềmọi
mặtnhưmặtmạnhvànhữnghạnchế,cácnguồn
lựccánhâncủaKHlàgì,nguồntàichính,nguồnhỗ
trợcủagiađìnhnếuhuyđộngđược.
•Cầnnắmđượcnhữngđiểmmạnhliênquan
đếnnguồnlựctừphíacộngđồngnơiKHsinhsống.
•Biếtsửdụnguytíncủamình,mứcđộam
hiểucácchươngtrìnhchínhsáchcủađịaphương
dànhchoKH,xâydựngkếhoạchhỗtrợtrongđócó
sựthamgiacủađịaphương.
3233

22. 1.5.Huyđộngnguồnlựctừcơquan,đoànthể
Nguồnlựctừcáccơquan,đoànthểbaogồmnhữnggì?
•Kinhphí.
•Cơsởvậtchất.
•Việclàm.
•Kếtnốivớicácnguồnlựckhác.
•Tăngcườngsựtincậyđểhuyđộngnguồnlựctừ
ngườidântrongcộngđồnghoặcgiađình,doanhnghiệp.
Huyđộngnhưthếnào?
•NắmvữngcáctrườnghợpKH.
•Nắmvữngvaitrònhiệmvụcủacáctổchứcđối
vớicộngđồngxãhội.
•Nắmrõnhữngchínhsách,quyđịnhvàcác
chươngtrìnhmàcáctổchứcxãhộicóliênquantớigiải
quyếtvấnđềcủaKH.
•LựachọnnhữngthôngtincủagiađìnhKHnhư
làyếutốmangtínhthuyếtphụcđểchuẩnbịchoviệc
trìnhbàyvớicácđoànthể.
•HiểuvàtrìnhbàytốtvềvaitrònhiệmvụcủaTNV.
•Trìnhbàytốtvềcácvấnđềliênquantớitình
hìnhđịaphươngkhicótồntạinhómKHmanglạicho
địaphương.
•Tổchứcđượcbuổinóichuyệnvềýnghĩacủa
việctrợgiúpcácnhómKHđốivớiantoànchungcủa
cảcộngđồng.
•Xâydựngniềmtinthôngquatháiđộnhiệttình
camkếtcủabảnthânTNVvớicôngviệctrợgiúpKH.
•Tạoảnhhưởngcủabảnthânđốivớinhữngmôi
quanhệcólợichoviệccungcấpnguồnlựcchoKH.
•Tổchứccácchươngtrìnhvănnghệ,giaolưucủa
cácnhómTNV,cácthànhviêntíchcựctrongcộng
đồngđểmờicácdoanhnghiệpđếnthamdựcóđóng
góptựnguyện.
3435

23. Kinhnghiệmthựctế
Mộtcôngtytuyển2kỹsư.KHlàmộtkỹsưgiỏimới
cainghiệnởTrungtâmvềvàđãnộpđơnvàocôngty
trên;tuynhiên,côngtykhôngchấpnhậnKH.TNVcần
làmgìđểgiúpKHđượcvàolàmviệcởcôngtynày?
Giảiquyếtthựctế:
•GặpgỡKHđểnắmbắttoànbộcácbướcKHđã
thựchiệntrongquátrìnhxinviệc,baogồmchitiết
củacảnộidungtraođổivớiđạidiệncôngty,lýdo
khôngtiếpnhận.
•Vậnđộngchínhquyềncơsở,cônganphường
thamgiavậnđộngcôngtynhậnKHvàolàmviệc.
Cùngđạidiệnchínhquyềncơsởđếnlàmviệcvới
côngtyđểtìmhiểulýdotạisaocôngtykhôngtiếp
nhậnKH.
•NêucácchínhsáchcủaNhànướcđốivớingười
cainghiệnmatúy.Nhấnmạnhtínhnhânđạovàtrách
nhiệmxãhộicủacôngtykhinhậnKHvàolàmviệc;
•ChứngminhKHtrướcđâylàKỹsưxâydựng
giỏi,chứngminhcáctiếnbộgầnđâycủaKHtạinơicư
trúvàngoàixãhội.
•Đưaracácvídụvềnhữngcôngtykhácđãnhận
nhiềungườicainghiệnvàolàmviệcvàhọđãlàmviệc
hiệuquả.Camkếttiếptụchỗtrợ,kèmcặp,giúpđỡ
KH.Đềnghịcôngtykýhợpđồngthửviệc3thángđể
theodõi,nếuthựcsựtốtthìtiếpnhận.
Khókhănvàthuậnlợi:
Khókhăn:Xinvàolàmviệcởcáccôngty,cơ
quanđơnvị,tổchứcđốivớingườisaucai
nghiệngặpnhiềuràocảndokỳthị,do
làmviệcđòihỏiphảicótrìnhđộ
chuyênmônnhấtđịnh,phảiđược
đàotạoquacáctrườngtheo
ngànhnghề,ngườisaucai
nghiệnthườngkhôngcó
trìnhđộchuyênmônđáp
ứngkhituyểndụng.
Thuậnlợi:TNVđãbiếtchuyển
từnắmbắtthôngtinsangcơhội
tìmviệclàmchongườisaucai
nghiệntạicơsở.TNVcònnắmvững
nhữngkiếnthứccơbảnvềchếđộ
chínhsáchcủaNhànướcđốivớingười
cainghiệnmatúy,đãbiếthuyđộngbộ
máychínhquyền,cônganphườngcùngvào
cuộcđểtácđộngvớicôngty.
3637

24. Lưuý:
•Cầnnắmchắcnhucầuviệclàmcủangườisau
cainghiệnởđịaphương,cũngnhưcácyêucầuvềtrình
độđàotạo,kinhnghiệm,kỹnăng,ngànhnghềcủacác
cơquan,tổchức.
•Thườngxuyêntìmcáchkếtnốivớicáccơquan,
tổchứcđểnắmbắtnhucầutuyểndụng,tạocơhội
chongườisaucainghiệncóviệclàmphùhợp,ổnđịnh
cuộcsống.
•Tìmcáchvậnđộngcáctổchứctronghệthống
chínhtrịcủaphườngvàocuộcđểtácđộngvớicác
côngty,cơquan,tổchứccónhucầutuyểndụngphù
hợpvớikhảnăngngườisaucainghiện.
3839
Chiasẻ
Tra
otìnhthư
ơng
Giúpđỡ
Chữalành

25. Lưuý
1.6.Huyđộngnguồnlựctừdoanhnghiệp
Cóthểhuyđộngnhữnggìtừdoanhnghiệp?
•Kinhphí.
•Cơsởvậtchất:hộitrường,sânthểthao,xe
vậnchuyển,bànghế,cácmáymóc,cácsảnphẩm
củadoanhnghiệp...
•Việclàm.
•Kếtnốitớicácnguồnlựckhác.
Huyđộngnhưthếnào?
•NắmvữngcáctrườnghợpKH.
•Tìmhiểuvềnhữngchươngtrìnhhoạtđộng
xãhộicủacáccơquanđoànthể.
•TìmhiểuvềquanđiểmcủaLãnhđạocơquanvề
côngtácxãhộivànhữngchươngtrìnhvìcộngđồng.
•LựachọnnhữngthôngtincủagiađìnhKH
nhưlàyếutốmangtínhthuyếtphụcđểchuẩnbị
choviệctrìnhbàyvớicácđoànthể.
•HiểuvàtrìnhbàytốtvềvaitrònhiệmvụcủaTNV.
•Trìnhbàytốtvềcácvấnđềliênquantớitình
hìnhđịaphươngkhicótồntạinhómKHmanglại
chođịaphương.
•Xâydựngniềmtinthôngquatháiđộnhiệt
tìnhcamkếtcủabảnthânTNVvớicôngviệctrợ
giúpKH.
•Tăngcườngxâydựngvàduytrìmốiquanhệ
vớicáctổchứcdoanhnghiệp.
•Tạomọicơhộichiasẻnhucầucủacácnhóm.
•Kêugọitráchnhiệmcộngđồng,từcáccơ
quandoanhnghiệptrênđịabàn.
•Mờithamdựcácchươngtrình.
4041

26. Kinhnghiệmthựctế:
ĐTNcầnđigiaolưuvớiđộibạnởcách30km.Do
quãngđườngxa,phảichuyênchởtheonhiềuđạocụ
đểbiểudiễnnênđoànphảiđibằngôtô;tuynhiênđội
khôngcótiềnthuêôtô.TNVcầnphảilàmgìđểhuy
độngđượcôtôgiúpĐTN?
Giảiquyếtthựctế:
•TNVbiếtmộtcôngtytrênđịabàncóxe24chỗ
đưađóncôngnhânđilàmhàngngàynhưngchỉsửdụng
vào2thờiđiểmlà7giờsángvà17giờchiều.Thờigian
cònlạithìhầunhưkhôngsửdụngđếnxenày.
•Đểchắcchắnhơnnữa,TNVđãlàmvănbản
trìnhUBNDkýxindoanhnghiệphỗtrợ1chuyếnxeđể
phụcvụbuổigiaolưu.
•Cửđạidiệnđếnlàmviệcvớicôngty,trìnhvăn
bảncủaUBND,giớithiệuvềýnghĩacủahoạtđộng
giaolưunày,camkếtsẽsửdụngxeđúngmụcđích
cũngnhưchịuchiphíxăngdầu.
•VớisựcamkếtcủaTNVcũngnhưhiểuđược
mụcđích,ýnghĩacủabuổigiaolưu,doanhnghiệpđã
đồngýhỗtrợxechoĐTN.
Lưuý:
•Cầnnắmchắcdanhsách,đặcđiểm,môhình
hoạtđộng,cơsởvậtchấtcủacácdoanhnghiệp
đóngtrênđịabànphường.
•Thườngxuyêncónhữngbuổigiaolưuchia
sẻ,đặcbiệtthôngquatổchứcĐoànthanhniên,
Phụnữ,Côngđoànđểtạomốigắnkếtkhicầnphối
hợpsẽthuậnlợihơn;
•Cầncósựsắpxếpkhoahọcđểkhôngảnh
hưởngtớicôngviệccủacơquancungcấphayhỗ
trợnguồnlực;
•Mộtsốbuổihoạtđộngtuyêntruyềncho
côngtácPCTNXHnênmờiđạidiệndoanhnghiệp
thamgiavớiphườngđểvừaphòngngừaTNXH,
vừatạosựthânthiệnvớiĐTNcủaphường.
Khókhăn:
Khôngcónhiềudoanh
nghiệpcóôtôloạixechở
khách(24ghếngồitrởlên).
Thuậnlợi:
DoTNVluôncómối
quanhệmậtthiếtvới
cácdoanhnghiệpđóng
trênđịabànphường
nênkhicầnhuyđộng
thườngđượchỗtrợ.
Khókhănvàthuậnlợi:
4243

27. Hỏitìmhiểuthôngtinvàxácđịnhvấnđề
CóthểhỏitrựctiếpKHhoặccầnthuthậpthôngtintừ
giađìnhKH.
Vềvấnđềsứckhỏe
•Tâmtrạngcủaanh/chịgầnđâycótốtkhông?
•Sứckhỏecủaanh/chịhiệnnaythếnào?Nếu
khôngtốt,anh/chịcóthểnóirõhơnđượckhông?
•Anh/chịđãchămsócsứckhỏecủabảnthânnhư
thếnào?
•Anh/chịđãđikhámsứckhỏechưa?
•Nhữnglolắngvềsứckhỏecủaanh/chịđãđược
kiểmtra?
•Liệuanh/chịcónghĩlàmìnhcầnnênkhám/tới
trungtâmxétnghiệm/tớiytếđểkiểmtrasứckhỏecủa
mìnhkhông?
•Việcthămkhámbệnhcógặpkhókhănvới
anh/chịkhông?Nếukhó,đólàgì?
•Liệucódấuhiệugìcủabệnhtậtxuấthiệnvới
anh/chịgầnđâykhông?Nếucó,anh/chịnghĩđólà
bệnhgì?
444544
Phầnnàygiớithiệumộtsốcâuhỏithườngđượcsử
dụngtrongtưvấn–tiếpcận.Đâychỉlànhữngcâuhỏi
gợiýđểTNVthamkhảo.Trongthựctếcôngviệc,tuỳ
vàobốicảnhcủatừngKH,TNVcóthểđặtranhững
câuhỏisaochophùhợp,tránhlàmKHcảmthấykhó
chịumàlạiđạtđượcmụctiêutrợgiúpcủamình.
TiếpcậnlàmthânvớiKHhoặcvớicảgiađìnhkháchhàng
•Anh/chịthấytìnhhìnhsứckhỏenhưthếnào?
•Anh/chịđãđiđếnđâybằngphươngtiệngì?
•Dạonàycuộcsốngcủaanh/chịrasao?
•Tìnhhìnhcáccháuởnhàthếnào?
•Nóichuyệnvớianh/chịởchỗ/lúcnàycótiện
choanh/chịkhông?...
Lưuý:
Tùytheobốicảnhvàthờigian,TNVcóthểđặt
cáccâuhỏilàmthânmộtcáchtựnhiênnhất,
khiếnKHvàgiađìnhcảmgiácdễchịukhicùng
nóichuyệnvớiTNV.
02BỘCÂUHỎI
TƯVẤN-TIẾPCẬN

28. Vềvấnđềsứckhỏe(tiếp)
•Liệuanh/chịcónghĩrằngbệnhcủamìnhcóliên
quantớiHIVkhông?
•Anh/chịđãxétnghiệmđểbiếtchắcchắnvềbệnh
củamìnhchưa?Nếuđãxétnghiệm,hiệnnayanhđang
chữatrị,chămsócbảnthânmìnhnhưthếnào?
•Anh/chịcókhókhăngìtrongviệcchămsócbản
thânmìnhkhông?
•Liệuanhchịcómongđợigìđểgiúpanhchị
chămsóctốthơnvềvấnđềsứckhỏecủamìnhhiện
naykhông?
•Điềugìkhiếnchị/anhlolắngnhiềunhấtcho
sứckhỏecủamìnhhiệnnay?
•Anh/chịđãlàmgìđểchămsócchotìnhtrạng
sứckhỏekhôngtốthiệnnaycủamình?
Vềtìnhhìnhgiađình
•Liệugiađìnhcóthấycácbiểuhiệnhànhvigìbất
thườngởKHkhông?Giađìnhcólolắngvềthểhiện
nàycủathànhviêngiađìnhhọkhông?Tạisao?
•Giađìnhcókhókhăngìđểcóthểgiúpngườinhà
củamìnhvềvấnđềsứckhỏetrongtìnhtrạnghiệnnay?
•Điềugìkhiếnchị/anhlolắngnhiềunhấtchosức
khỏecủacon/chồng/bố/mẹmìnhhiệnnay?
•Anh/chịđãlàmgìđểchămsócchotìnhtrạng
sứckhỏekhôngtốthiệnnaycủahọ?...
Vềhoàncảnhgiađình
•Giađìnhmìnhcógặpkhókhănnhiềukhông?
Cụthểlàtrongcáclĩnhvựcnào?
•Thunhậpchínhtronggiađìnhdựavàonguồnnào?
•Mọingườitronggiađìnhổnkhông?
•Chuyệngiađìnhcókhiếnanhlolắngkhông?
•Mốiquanhệcủagiađìnhcóảnhhưởnggìnhiều
tớicuộcsốngtinhthần,tìnhcảmcủaanh/chịkhông?
•Vấnđềmàanhchịcholàquantrọngđốivớianh
từphíagiađìnhanh/chịlàgì?
•Anh/chịmongmuốnđượcthayđổiđiềunàynhư
thếnào?...
4647

29. Vềcácmốiquantâmkhác
•Cónhữngkhókhăngìvềthủtụcgiấytờđểđược
hưởngcácchínhsáchhaycácquyềnlợithôngthường
củaanh/chịkhông?
•Mọingườixungquanhlàmanh/chịthấythoải
máikhigiaotiếpkhông?
•Cảmxúccủaanh/chịtrướccáchứngxửcủacác
thànhviêntronggiađìnhvàcủamọingườingoàicộng
đồnglàgì?Điềugìkhiếnchoanhchịcócảmxúcđó?
•Điềugìkhiếnanh/chịlolắngnhấtliênquantới
việcgắnbógầngũicủaanh/chịvớigiađình,người
thânbâygiờ?
Hỏixácđịnhvấnđềmứcđộnguycơ
•Điềugìkhiếnanh/chịthấylolắngnhấttrong
thờigiangầnđây?
•Đốivớisứckhỏe,điềulolắngcủaanh/chịlàgì?
•Đốivớicôngviệc,điềugìcácanh/chịbănkhoănnhất?
•Đốivớimốiquanhệgiađình,anhchịthấylolắng
điềugì?
•Ngoàinhữngđiềukểtrênra,cònnhữnggìkhác
khónóikhiếnanh/chịcảmthấykhôngthoảimáitrong
cuộcsốnghàngngày?
Vềcôngviệc
•Côngviệccủaanh/chịcókhókhăngìkhông?
•Liệuanhcónghĩkiếmmộtcôngviệcthờiđiểm
nàylàcầnthiếtkhông?
•Nếucócôngviệcrồi,nhữngkhókhănanh/chị
gặpphảitrongcôngviệccủamìnhlàgì?
•Sựphùhợpcôngviệcđốivớianhhiệnnaynhư
thếnào?
•Điềugìkhiếnanh/chịkhôngthấythoảimái/bức
xúctrongcôngviệchiệnnay?
•Chịcógặpkhókhăngìtrongviệcđảmbảothu
nhậpmỗingàykhông?
•Chịcónghĩlàcôngviệchiệnnaycủachịlàbấp
bênh,khôngmanglạithunhậpổnđịnhkhông?
•Nếuđồngý,nhữngđiềugìxảyratrongcông
việc:vớiKH,bảokê,chủnhàkhiếnchịcósuynghĩđó?
•Anh/chịcóthấybịlấnáttrongcôngviệcđang
làmvớinhữngngườicóliênquankhông?
•Cókhókhănchoanh/chịkhôngkhicùngmột
lúcphảigiữgìnsứckhỏemàvẫnphảiđảmbảothu
nhậpmỗingày?
•Việcsửdụngbaocaosuđểđảmbảoantoànchị
cóthấykhókhăntrongviệcthuyếtphụcKHkhông?
•Nhữngmongmuốnđểthayđổitìnhtrạngkhó
chịunàycủaanh/chịlàgì?
4849

30. Vềtìnhtrạngsửdụngmatúy/cácnguycơlâynhiễm
•Loạimatúyhiệnnayanh/chịđangsửdụnglà
loạigì?
•Loạimatúymàanh/chịđãsửdụngtừtrước
đếnnaylàgì?
•Anh/chịcóthayloạimatúykhông?Nếucó,tại
saoanhchịthay?
•Hìnhthứcsửdụngmatúycủaanh/chị?
•Anhchịcódùngkimtiêmriêngkhichíchkhông?
•Liềulượngmàanh/chịsửdụngnhưthếnào?
Tănghaygiảm?
•Nhữngbiểuhiệntrongcơthểmàanh/chị
đangcảmnhậnthấyhiệnnay?
•Tìnhtrạngsửdụngmatúycủanhữngngười
bạnhútcủaanh/chịhiệnnaynhưthếnào?
•Khiphụcvụkhách,chị/kháchcósửdụngBCS
haykhông?
•ChịcógặpkhókhănkhithuyếtphụcKHsử
dụngbaocaosukhichịđikháchkhông?
•LầncuốikhôngsửdụngBCSvớikháchlàkhi
nàovàchịđãthămkhámlạibệnhsaulầncuốikhông
sửdụngBCSchưa?
5051

31. Dướiđâylàmộtsốtìnhhuốngcơbảnđượcrút
ratrongquátrìnhlàmviệcthựctếcủaTNVvới
bốnnhómKHchính.Saumỗicâuhỏitình
huốnglàphầngiảiđápgợiý.Giảiđápcủatài
liệuchỉmangtínhchấtthamkhảo.Trongcông
việchỗtrợKH,khôngcómộtkhuônmẫunào
cóthểápdụngvớinhiềuKH,vìmỗicánhâncó
mộthoàncảnhgiađình,bốicảnhcộngđồng,
cácmốiquanhệ,nănglựcvàsựthểhiệnbản
thânkhácnhau.Dovậy,TNVcầnsửdụng
nhữnggợiýmộtcáchlinhhoạtvàphùhợpvới
trườnghợpcủamình.
3.1.Tìnhhuốnghỗtrợngườisửdụngmatúy
Tìnhhuống1:
MộtKHđangđượcquảnlýsaucaitạinơicưtrúnhưng
đãtáinghiện.KHhiệnrấtlolắngsẽbịbắtđicainghiện
matúybắtbuộc.TNVcầnphảilàmgìđểtưvấnvàhỗ
trợchoKH?
Giảiđápgợiý:
•Cầnkiêntrìgặpgỡ,tiếpxúcvớiKH,tìmhiểu
nguyênnhântáinghiện,giúpKHhiểunghiệnmatúylà
bệnhmãntínhvàtáidiễn,vìvậy,việctáinghiệnvẫncó
thểxảyra;
•GiớithiệuvớiKHcáchìnhthứccainghiệnđang
đượcápdụngtạiđịaphương,khuyếtkhíchKHtham
giacáchoạtđộngtạicộngđồng;
•PhốihợpvớigiađìnhvậnđộngKHđăngkýtự
nguyệncainghiện,thamgiađiềutrịthaythếbằng
Methadone;
•GiảithíchđểKHhiểukhithamgiađiềutrịthaythế
nghiệncácchấtdạngthuốcphiệnbằngMethadone;
•Phổbiếncácchínhsáchtrongcôngtáccai
nghiệnhiệnnayđểKHđượcyêntâmđiềutrịnghiện.
•Traođổikiếnthứcvàkinhnghiệmphòngchống
táinghiện.
5253
03TÌNHHUỐNG
HỖTRỢKHÁCHHÀNG

32. Tìnhhuống2:
TNVcầnphảilàmgìđểgiúpmộtngườiđượcthamgia
điềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiệnbằngMethadone?
Giảiđápgợiý:
•TưvấnchoKHvềđiềukiệnđểđăngkýthamgia
điềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiệnbằngmethadone
như:làngườinghiệnchấtdạngthuốcphiện;cónơicư
trúrõràng;tựnguyệnthamgiađiềutrịvàcamkếttuân
thủđiềutrịnghiệnchấtdạngthuốcphiện;Tìmhiểuvề
cácnơicungcấpmethadonetạiđịabànnơiKHcưtrú
hoặccácvùnglâncậnđểgiớithiệuchoKH;
•GiúpKHhoànthiệnhồsơđăngký,baogồm:
Đơnđăngkýthamgiađiềutrịnghiệnchấtdạngthuốc
phiệntheomẫu;bảnsaocóchứngthựccủamộttrong
cácgiấytờsau:Chứngminhnhândân,hộchiếu,giấy
khaisinhhoặchộkhẩu;
•CùngKHđinộphồsơđểnếucógìcầnbổsung
thìcóthểgiúpKHđượcngay;
•Thườngxuyênthămhỏi,độngviênKHuống
methadoneđúnggiờ;
Tìnhhuống3:
KHnghiệnmatuýnhiềunăm,mớitừTrungtâmvề,hiện
đangsốngcùngmẹgiàvànguồnthunhậpchínhcủagia
đìnhlàlươnghưucủangườimẹ.KHmuốnnhờmẹvay
tiềnmuaxemáyđểchạyxeôm.MẹcủaKHđếngặpTNV
đểthamkhảoýkiến.TNVsẽtưvấnchongườimẹthế
nào?
Giảiđápgợiý:
•Cầnthảoluậnvềnguồntàichínhcủagiađình
cũngnhưcácrủirocóthểxảyranếuvaytiền,quađó
cóthểnắmđượckhảnăngvềtàichínhcủagiađìnhKH
cũngnhưmongmuốnvàýđịnhthậtsựcủangườimẹ;
•TiếpcậnvàtraođổivớiKHvềmongmuốnlàm
xeômvàquyếttâmtheođuổicôngviệccủaKH;
•TìmhiểuxemsứckhoẻcủaKHcóphùhợpvới
côngviệcchạyxeômkhông,nhucầuvềxeômnơiKH
đangcưtrúcócaokhông,đãcóbaonhiêungườiđang
làmxeômtạiđấy.Nếucónhiềuthôngtinkhôngthuận
lợi,đềnghịKHnêncânnhắcvàtìmcôngviệckhácphù
hợphơn;
•Nếucónhiềuthôngtinthuậnlợi,đồngthời,
ngườimẹvàKHđềucómongmuốnmuaxe,TNVcó
thểgợiýKHmuaxecũvớigiáhợplý;
•Tìmhiểuxemcộngđồngxungquanhcóxecũ
vẫncònsửdụngtốtmuốnbán,cùngKHđếnvậnđộng
mualạixevớigiáưuđãi;
5455

33. Tìnhhuống4:
MộtKHtáinghiện,cóconnhỏ,sốngtronghoàncảnh
khókhănvàmuốnđượcđịaphươnggiúpđỡ,tạođiều
kiệnđểcóviệclàm.TNVcầnlàmgìđểgiúpKHnày?
Giảiđápgợiý:
•Tìmhiểutìnhhìnhsứckhoẻvàhoàncảnhsống
củaKHvàcon,hỗtrợcácnhucầukhẩncấpvàthiết
yếuđể2mẹconKHkhôngbịđói,lạnhhoặcốmđau;
•CầntraođổivớiKHđểtìmhiểunguyênnhântái
nghiện,quađó,giúpKHnhậnravàhạnchếlặplạiviệc
táinghiệnnàyđểphụchồisứckhoẻ,ổnđịnhcuộc
sốngnhằmduytrìcơhộilàmviệcvàsinhkế;
•Tưvấn,giớithiệuchoKHcáchìnhthứccai
nghiệnhiệnđangđượcápdụngtạiđịaphương,chương
trìnhđiềutrịnghiệnthaythếbằngmethadone;
•KhuyếnkhíchKHchủđộngtìmcôngviệclàm
phùhợpvớikhảnăng;
•Giớithiệucácchươngtrìnhhỗtrợchovayvốn
hiệncótrênđịabàn,đồngthờiđứngrabảolãnhđểchị
đượcvayvốnđốivớinhữngkếhoạchlàmănkhảthi
củaKH;
•Huyđộngsựthamgiacủacáctổchứcchínhtrị
-xãhộitạiđịaphươngtrongviệchỗtrợKHvàtrợcấp
họcbổngchoconKH.
Tìnhhuống5:
KHđãgiữsạchthànhcôngđượchơn6thángthìgặplại
2ngườibạncũtrướcđâytừngchơimatuýchung.KH
thấynhớvàthèm,chơilạimatuý.TNVsẽlàmgìđểgiúp
KHvượtquacơnthèmnhớvàkhôngchơilạimatuý?
Giảiđápgợiý:
•ĐềnghịKHthamgiavàomộtsốhoạtđộngcủa
ĐTNđểgiúpKHtránhxa2ngườibạncũcàngnhanh
càngtốt;
•HướngdẫnKHchuyểnviệcsuynghĩvềmatúy
sangmộtsuynghĩvàhànhđộngkháctíchcựchơn,
nhưthểthao,âmnhạc,phimảnh,côngviệc...đểlàm
KHbậnrộnhơn,tránhnghĩvềmatúy;
•PhốihợpvớigiađìnhKHđểthườngxuyênđộng
viên,khuyênnhủKHduytrìviệccainghiện;
•Tìmhiểuvềnhucầuhọctập,họcnghềhaylàm
việccủaKHđểcóthểkếtnốihoặctạođiềukiệncho
KHđượcthamgia;
•TưvấnchoKHtựnhủbảnthânmỗikhithấy
thèmnhớmatuý:“Cơnthèmnhớsẽquanhanhthôi.Ai
cũnggặpphảivàmìnhsẽvượtquađược”;
5657

34. Tìnhhuống6:
KHvàbạntraiđãcaiđượcmatuýđượchơn2tháng.
ThờigiangầnđâybạntraicủaKHcódấuhiệutáinghiện.
KHrấtlolắngvàđãnhờĐTNtrợgiúpbạntraicainghiện.
TNVcầnlàmgìđểgiúpKH?
Giảiđápgợiý:
•ĐộngviêntrấnantinhthầncủaKH.Cầnnóivới
KHlàchodùbạntraiKHđãsửdụnglạimatúynhưng
chưachắcđãtáinghiện.Chodùcótáinghiệnthìcũng
làchuyệndễhiểuvìnghiệnmatuýlàbệnhmãntínhvà
táiphátcủanãobộ,cầnđượcđiềutrịlâudài;
•Đềnghịđượcgặpvànóichuyệnvớibạntraicủa
KH,quađó,cóthểcungcấpkiếnthứcvàkỹnăngdự
phòngtáinghiệnchocảKHvàbạntrai;
•GiớithiệuvàtưvấnchoKHcáchìnhthứccai
nghiệnhiệnđangđượcápdụngtạiđịaphương,cũng
nhưđiềutrịbằngmethadoneđểKHchọnlựa;sẵnsàng
hỗtrợKHlàmhồsơđểthamgiađiềutrị;
•KhuyếnkhíchKHvàbạntraithamgiavàocác
câulạcbộhoặcnhómcộngđồnghỗtrợngườisửdụng
matuý;
•NếuKHvàbạntraicónhucầuviệclàm,giới
thiệuhọđếnvớicáctrungtâmcungcấpdịchvụviệc
làmhoặchỗtrợhọvàolàmviệcởnhữngnơiphùhợp
vớitrìnhđộvàkỹnăngcủahọ.
5859

35. Giảiđápgợiý:
ĐốivớiKH:
•GiúpKHhiểuviệclấylạiniềmtincủacộngđồng
làquátrìnhlâudàivàbềnbỉ,cầnsựquyếttâmthayđổi
theohướngtíchcựccủachínhbảnthânKH;
•KHnênđốimặtvớiquákhứ,quađócóthểhiểu,
thôngcảmvàchấpnhậntháiđộcủangườimẹhoặc
nhữnghànhđộngthểhiệnsựkỳthịtừcộngđồng,
tránhnhữngphảnứngtháiquáhoặctiêucực,mấttự
tinhoặctỏtháiđộbấtcần;
•Luônpháthuynhữnghànhđộng,biểuhiệnvàthái
độtíchcực;cốgắngvươnlêntrongmọihoàncảnh;
•Quyếttâmtheođuổikếhoạchcánhânđểổn
địnhcuộcsống;
•Giúpnhữngngườicócùnghoàncảnhtừbỏma
tuý,sốngtíchcực,làmviệccóíchchocộngđồng.
ĐốivớicộngđồngnơiKHsinhsống:
•Thựchiệncáchoạtđộngtruyềnthôngtuyên
truyềnvềmatuýđểngườidânhiểumatuýlàbệnh
mãntínhcủanãobộ;
•Kêugọi,vậnđộngngườidânkhôngkỳthịvới
ngườisửdụngmatuý,đồngthời,giúphọvươnlên
trongcuộcsống.
Tìnhhuống7:
Khithấymộtembéchạyrađườngvàsắpbịxeđâm,một
KHđãlaoracứuembé.Tuynhiên,thayvìnóicảmơn,
mẹembéđãchạyđến,giằnglấyembévànhìnKHmột
cáchhằnhọcvìbiếtKHđãtừngsửdụngmatuý.KHcảm
thấyrấtbuồn,mặccảmvàtựti.TNVcầnlàmgìđểgiúp
KHlấylạiđượcsựtintưởngcủacộngđồng?
6061

36. Tìnhhuống8:
KHcóbiểuhiệntáinghiện,thườngxuyênđánhđậpvợ
con.Đã2lầnbịcônganphạtvìgâymấttrậttựnhưng
KHvẫnkhôngthayđổi.TNVcầnlàmgìđểgiúpKHvà
giađìnhKH?
Giảiđápgợiý:
•Phảikiêntrìgặpgỡ,tiếpxúcvớiKHvàgiađình
KHđểtìmhiểunguyênnhântáinghiện,nguyênnhân
gâybấthòa.TìmngườicóảnhhưởngtớiKHnhiều
nhấtđểcùngngườiđóvậnđộng,thuyếtphụcKHthấy
đượccáisaicủamìnhtrongviệcđánhđập,hắthủivợ
conđểsửachữa;
•PhốihợpvớigiađìnhvậnđộngKHtựnguyện
cainghiện,hoặcthamgiađiềutrịthaythểbằngmeth-
adone.Phốihợpvớitổchứcđoànthể,chínhquyền
tạođiềukiệnchoKHđượchọcnghề,tạoviệclàm
thíchhợpđểcóthunhập,ổnđịnhcuộcsống.
Tìnhhuống9:
KHvừapháthiệncontraimìnhnghiệnmatuý.KHrất
hoangmang,lolắngvànhờĐTNgiúp.TNVcầnlàmgì
đểgiúpKHvàcontraiKHcainghiện?
Giảiđápgợiý:
•Cầnthấuhiểuvàchiasẻvớicảmxúcvàsuynghĩ
củaKH;
•GiúpKHhiểunghiệnmatuýlàbệnhmãntính
củanãobộ,cóthểđiềutrịkhỏivàhiệnnayđãcómột
sốphươngphápđiềutrịtựnguyệntạicộngđồng.Như
vậy,sẽgiúpKHbìnhtĩnhhơn;
•PhốihợpvớiKHtìmthờiđiểmthíchhợpđểnói
chuyệnvớicontraicủaKH.Dùngkiếnthứcvềmatuý
vàcáckỹnăngnhưtiếpcận,tưvấn,nhậndiệnvấnđề,
đánhgiánhucầuđểgiúpcontraicủaKHđốimặtvới
việcnghiệnmatuý,quađó,cóthểcùngthảoluậnđể
tìmragiảiphápđiềutrịnghiệnphùhợptheonguyện
vọngcủaKHvàcontraiKH;
•ĐềnghịKHluônđồnghànhvàgiúpcontraiKH
trongsuốtquátrìnhđiềutrịnghiện.Chínhsựhỗtrợ
củagiađìnhlàmộttrongnhữngyếutốquantrọng
giúpviệcđiềutrịnghiệnmatuýđượchiệuquảhơn.
6263

37. Tìnhhuống10:
Biếtconnghiệnmatuýnhưngvìxấuhổvớihàngxóm
nêngiađìnhKHkhôngmuốnđưaconđicainghiện.TNV
cầnlàmgìđểgiúpgiađìnhKHhiểuvềlợiíchcủaviệccai
nghiệnvàđồngýđưaconcủahọđiđiềutrị?
©csep
TNVtưvấn,độngviênngườinghiệnmatúycainghiệntại
TXBuônHồĐắcLắc
Giảiđápgợiý:
•Thườngxuyênđếnthămhỏi,chiasẻvớigia
đìnhKHvớitưcáchlàhàngxóm,lánggiềng.Tránh
nhắctớiviệcnghiệnmatuýhaycainghiệntrong
nhữnglầnđầuđếnthămhỏiđểgiađìnhKHcảmthấy
khôngbịxoimói,độngchạmtớisựxấuhổcủahọ;
•Dầndầntìmhiểunhữngkhókhăn,vướngmắc
củagiađìnhKHđểđộngviên,giúpđỡkịpthời;
•KhigiađìnhKHđãcởimởhơn,cầnkhéoléonói
chuyện,chiasẻvớiKHvàgiađìnhKHvềcácthôngtin
liênquanđếnmatuý,điềutrịnghiện,dựphòngtái
nghiện.Tìmhiểutâmtư,nguyệnvọngcủahọliênquan
đếncainghiện;
•KhibảnthânKHvàgiađìnhđãsẵnsàngcho
việccainghiện,cầntưvấnvàhỗtrợhọtiếpcậntớicác
dịchvụphùhợpvớiđiềukiện,hoàncảnhcủahọ;
•Thườngxuyênthămhỏi,độngviên,khuyếnkhích
KHtuânthủtốtviệccainghiệncũngnhưthamgiavào
cáchoạtđộngcộngđồng,câulạcbộ,đội,nhóm...;
•NếuKHcónhucầutìmkiếmviệclàmhoặchọc
nghềthìkếtnốivớicácnguồnlựcliênquantạiđịa
phươngđểhỗtrợKH.
©dsep
6465

38. Tìnhhuống12:
KHmuốnthamgianhómcộngđồngcủangườisửdụng
matuývàđềnghịTNVgiúp.TNVlàmgìđểgiúpKH?
Giảiđápgợiý:
-Tìmkiếmcácnhómtựlựchiệncótrênđịabàn.
Tìmhiểukỹxemcácnhómđanghoạtđộngnhưthế
nào,mụcđíchgì,baonhiêuthànhviên,kếtquảhoạt
độngcủatừngnhómđểtừđósẽtưvấnchoKHnhóm
phùhợp;
-TưvấnchoKHbiếtlợiíchvàsựcầnthiếtkhi
thamgianhómnày,cầnlàmnhữnggìđểđónggóptích
cựcvàpháttriểnnhóm.
-LiênhệvớinhómđểthôngbáonhucầucủaKH
Tìnhhuống11:
Sắpđượctrởlạicộngđồngsau24thángcainghiệnbắt
buộcởTrungtâmnhưngbốmẹKHđãmất,KHsợkhông
cònaiđểnươngtựa.TNVcầnlàmgìđểgiúpKH?
Giảiđápgợiý:
•TìmhiểuxemKHcòncóanh/chị/emhayhọ
hàngnàokhông.Nếucònthìtraođổivớihọvềviệc
củaKH,đồngthời,lênkếhoạchtiếpđón,hỗtrợKH;
•Tìmhiểucáccơsởkhámchữabệnhtạiđịa
phươngđểkhiKHvềcóthểtớiđótưvấn,khámvà
kiểmtrasứckhỏe;
•Tìmhiểucáccơsởcungcấpdịchvụđiềutrịnghiệntự
nguyệnđểcóthểchuyểngửikhiKHcónhucầu;
•Kếtnốivớicácnhómtựlực,nhómđồngđẳng,
cáchội,ban,ngành,đoànthểđểKHthamgia;
•KhiKHvề,cầntìmhiểutâmtư,nguyệnvọng
củaKHđểcócácgiảipháphỗtrợ,tưvấnđểKHổn
địnhtâmlý,hòanhậpcộngđồng;
•GiúpKHtìmhiểucácchínhsáchdạynghề,hỗ
trợvayvốn,tạoviệclàm;đềxuấtvớichínhquyềnđịa
phươnghỗtrợkhicầnthiết.
Tìnhhuống12:
KHmuốnthamgianhómcộngđồngcủangườisửdụng
matuývàđềnghịTNVgiúp.TNVlàmgìđểgiúpKH?
Giảiđápgợiý:
•Tìmkiếmcácnhómtựlựchiệncótrênđịabàn.
Tìmhiểukỹxemcácnhómđanghoạtđộngnhưthế
nào,mụcđíchgì,baonhiêuthànhviên,kếtquảhoạt
độngcủatừngnhómđểtừđósẽtưvấnchoKHnhóm
phùhợp;
•TưvấnchoKHbiếtlợiíchvàsựcầnthiếtkhi
thamgianhómnày,cầnlàmnhữnggìđểđónggóptích
cựcvàpháttriểnnhóm.
•LiênhệvớinhómđểthôngbáonhucầucủaKH.
6667

39. -Làmộtthànhviênthựcsựcủagiađình:KH
cầnchủđộngthamgiavàocôngviệchàngngàycủa
giađìnhnhưdọndẹpnhàcửa,nấucơm,chămsóc
concái...hoặcchủđộngđềnghịgiúpđỡcácthành
viênkháctronggiađìnhnhữngcôngviệccủahọ;
-Chiasẻcảmxúc:ViệcKHcảmthấybuồn
chánhaygiậndữlàhoàntoànbìnhthường,nhưng
hãythểhiệnnhữngcảmxúccủamìnhmộtcáchcởi
mở,điềmtĩnhthayvìgiữtronglòng;
-Trungthựcvàgiữlờihứa:NếuKHđãhứa
điềugìthìphảicốgắngthựchiện.Hãyhạnchếtối
đanhữngrắcrốihayhiểulầmliênquanđếntiềnbạc
vàvậtchất;
-Nóichuyệnvềtươnglai:Nóivớingườithân
vềnhữngdựđịnhcủaKHrằngKHmongmuốntrở
thànhmộtngườicóíchvàKHcầnhọgiúpđỡđể
thựchiệnđượcđiềuđó;
-Tìmsựhỗtrợbênngoài:KHcóthểnhờ
nhữngngườicóuytíntrongdònghọ,cộngđồng
hoặcnếucần,TNVcóthểnóichuyệnvớingười
thânvàgiađìnhKH;
Tìnhhuống13:
Saukhitừtrungtâmcainghiệntrởvề,KHbịgiađình
vàhọhànghắthủi,khôngtintưởng.TNVcầnlàmgì
đểgiúpKHđượcgiađìnhchấpnhận?
Giảiđápgợiý:
•CầngiúpKHhiểuviệcsửdụngmatúycóthể
làmthayđổi,thậmchíphávỡnhiềumốiquanhệvới
giađình,ngườithân,hàngxómhaybạnbè.Hầuhết
ngườinghiệnđềugặpvấnđềtươngtự.Việckhôi
phụclạiniềmtinđãmấtlàmộtđiềukhókhăn,cần
cóthờigianvàsựcốgắngtừnhiềuphía;
•GợiýKHkiênnhẫnthựchiệnmộtsốđiềusau:
-Tựchămsócbảnthân:hãychúýđếnquần
áo,đầutóc,vệsinhcánhânvàcảviệcănuống.Mọi
ngườisẽcócảmtìnhhơnnếuKHgiữmộtvẻbề
ngoàigọngàng,sạchsẽ;
-Sinhhoạtđiềuđộtheothờigianbiểu:Người
sửdụngmatúythườngcóthóiquensinhhoạtkhác
thường.Vìvậy,nếuKHduytrìnếpsinhhoạtvàlàm
việccókỷluậtthìsẽtạođượcấntượngtốtrằngKH
đãthayđổitíchcực;
6869

40. Tìnhhuống14:
Saukhiđãcainghiệnđượcmộtthờigian,KHcósử
dụnglạimatuývàilầnrồithôi.KHbănkhoănkhông
biếtđãnghiệnlạichưa.TNVlàmthếnàođểgiúpKHhết
bănkhoăn?
Giảiđápgợiý:
•CầnchoKHbiếtđúnglàcósựkhácbiệtgiữa
việcdùnglạimộtvàilầnvàtáinghiệnthựcsự.Tuy
nhiên,ranhgiớigiữaviệcdùnglạivàilầnvớitáinghiện
rấtmongmanh.Nhiềungườiđãtáinghiệnsauchỉ1
hoặc2lầndùnglại;
•KhuyênKHnêndừnghẳnviệcsửdụnglạima
tuýdướimọihìnhthức.NếucónhữngyếutốgợiKH
nhớđếnmatuýthìkhuyênKHlàmtheocácgiảiđáp
gợiýtrongTìnhhuống5;
•KhuyếnkhíchKHthamgiavàocáccâulạcbộ
hoặcnhómcộngđồnghỗtrợngườisửdụngmatuý;
•NếuKHcónhucầu,giớithiệuhọđếnvớicác
trungtâmcungcấpdịchvụviệclàmhoặchỗtrợhọvào
làmviệcởnhữngnơiphùhợpvớitrìnhđộvàkỹnăng
củahọ;
•SẵnsànghỗtrợKHlàmhồsơđểthamgiađiều
trịnghiệnphùhợpvớinhucầucủaKH.
-Kiênnhẫnvàcốgắngtừngbướcmột:KH
hãycùnggiađìnhlậpnhữngkếhoạchnhỏcho
từngngày,từngtuầnvàcốgắngthựchiện;
-TưvấnchoKHrằnggiađìnhKHcũngtrải
quanhiềumấtmátvàgánhnặngvìmatúychứ
khôngriênggìKH.Họcũngcónhữngmặccảmvới
họhàng,lánggiềng.Hãythôngcảmvàcùngnhững
ngườithântừngbướcxâydựnglạilòngtin.Hãy
nhớrằng,nhữngngườiKHyêuquývàgầngũinhất
sẽlànhữngngườigiúpđỡKHnhiềunhất.
-TưvấnchogiađìnhKH:cầnquantâm,dànhtình
cảmnhiềuhơnchoKH,đểKHcảmthấymìnhđượcyêu
thương,thìmớigiảmđượckhảnăngtáinghiện.
7071

41. KHđangsinhsốngổnđịnhtạiđịaphươngnơiKH
muốnvayvốn;
KHcóphươngánsảnxuấtkinhdoanhvàcókhảnăng
trảnợvaytheocamkết;
Khithấyđãđápứngđủcácđiềukiệntrên,KHlàmđơn
xinvayvốn,kèmgiấyxácnhậncủangườiphụtráchcơsở
điềutrịMethadonegửiUỷbannhândâncấpxã(thời
điểmgửiđơnđăngkývayvốntừngày01đếnngày05
hàngtháng).Sauđó,KHhoặcngườiđạidiệncủagiađình
sẽđượckếtnạpvàoTổTiếtkiệmvàvayvốnởđịa
phương;đượchướngdẫnlàmthủtụcvayvốntheoquy
địnhcủaNgânhàngChínhsáchxãhội.
-NếuKHđápứngđủcáctiêuchí,cầntraođổi
cặnkẽvớiKHxemquyếttâmtừbỏmatuývàkế
hoạchlàmăncócaokhông,cókhảthikhông,cóaihỗ
trợtrongviệclàmănkhông,nếulàmănthấtbạithìgia
đìnhKHcókhảnănggiúpKHhoàntrảvốnkhông...;
-NếunhữngđiềunêutrêncủaKHđềutốt,TNV
cầnhỗtrợKHxâydựnghồsơvayvốn,kếhoạchsử
dụngnguồnvốnhiệuquả;
-Thườngxuyênthămhỏi,độngviên,khuyến
khíchvàhỗtrợKHkịpthờitrongcuộcsốngcũngnhư
trongviệclàmăncủaKH.
Tìnhhuống15:
KHđangđiềutrịthaythếbằngMethadonevàmuốnvay
vốnlàmăntheoQuyếtđịnhsố29/2014/QĐ-TTgngày
26/4/2014củaThủtướngchínhphủ.TNVcầnlàmgìđể
giúpKH?
Giảiđápgợiý:
•CầntìmhiểuxemKHcóphảilàđốitượngvà
đápứngđủyêucầuđềracủaQuyếtđịnhsố
29/2014/QĐ-TTgkhông.NếuKHkhôngthuộcđối
tượnghoặckhôngđápứngđượccácyêucầuthìnên
khuyênKHchọnphươngánkhác;
•ĐốitượngvàđiềukiệnvayvốntheoQuyếtđịnh
số29nhưsau:
-Đốitượng:Làngườiđangđiềutrịthaythếbằng
Methadone;sốngmộtmìnhhoặcsốngcùngconchưa
đếntuổilaođộnghoặcsốngcùngbố,mẹ,vợ,chồng,
con,ông,bà,anh,chị,emruộtnhưngnhữngngườinày
đãquátuổilaođộnghoặckhôngcònkhảnănglao
độngtheoquyđịnhcủaphápluật;
-Điềukiện:
Cóthểtựđứngravayhoặcnhờngườithânđứngra
vaygiúp(vaytheohộgiađình);
Cógiấyxácnhậncủangườiphụtráchcơsởđiềutrị
Methadonevềviệcbạnđãquathờigiandòliềuvàcó
thờigianđiềutrịổnđịnhtừ3thángtrởlên.
7273

42. Tìnhhuống16:
“Tôiđãđicainghiệnvàilầnnhưngvẫntáinghiện;tuy
nhiên,tôikhôngmuốnđiềutrịMethadonemàvẫn
quyếttâmtiếptụctựcainghiện”.TNVhãychoKHmột
lờikhuyên.
Giảiđápgợiý:
Cầnchiasẻđểnângcaosựquyếttâmcainghiệncủa
KH:
•Việctáinghiệnlàchuyệnbìnhthườngvànhiều
ngườiđãđicainghiệnnhiềulầnnhưngvẫntáinghiện.
ĐiềuquantrọnglàKHvẫnquyếttâmcainghiện;
•Trongthựctếcórấtnhiềungườinghiện10,20
nămnhưnghọđãđoạntuyệthẳnvớimatúy,cócuộc
sốngổnđịnh,kinhtếpháttriển,tíchcựcthamgiacác
hoạtđộngcủachínhquyền,đoànthểvàcónhiềuhoạt
độngtíchcựcgiúpnhữngngườicùngcảnhngộ;
•Kinhnghiệmchothấy,đểcainghiệnthànhcông
thìsựquyếttâmcủabảnthânngườinghiệnđóngvai
tròquantrọngnhất,ngoàiracầncóthêmsựgiúpđỡ
củagiađình,chínhquyền,cáctổchứcđoànthể,các
TNV,tưvấnviên;
•Đểtựcainghiện,KHthậtsự
quyếttâmvàxâydựngchomình
mộtkếhoạchcainghiệnphùhợp
rồitừngbướcthựchiệnkếhoạch,
kếthợpvớisựhỗtrợcủaTNV,tư
vấnviên,cánbộlàmcôngtác
phòng,chốngtệnạnxãhộiởđịa
phươngđểKHcóthêmcáckiến
thức,kỹnăngcầnthiếtgiúpcho
quátrìnhcainghiện.
•NếuKHvẫnkiênquyếttự
cai,TNVcầngiúpKHtiếpcậnvới
cácdịchvụliênquantạicộngđồng
nơiKHsinhsống.
Thườngxuyên
thămhỏi,động
viên,hỗtrợKH
kịpthời,đặc
biệttrong
nhữngthời
gianđầuKH
cainghiện.
7475

43. Tìnhhuống18:
TNVcầnlàmgìđểgiúpmộtKHmuốntừbỏbándâm
nhưngkhôngthểbỏđượcdorấtcầntiềnđểnuôi2con
nhỏvàkhôngbiếtphảilàmviệcgìkhác?
Giảiđápgợiý:
•TưvấnchoKHcáchphòngtránhlâynhiễmcác
bệnhlâytruyềnquađườngtìnhdụcđểKHphòngngừa;
•TraođổivớiKHxemKHcónhữngtiềmnăng
hoặckhảnănglàmviệcgìkhác,quađó,cóthểhỗtrợ
tìmkiếmviệclàmphùhợpvớinănglựccủaKH;
•Tìmkiếm,tưvấn,giớithiệucácdịchvụchovay
vốnmuabánnhỏđangcótạiđịaphươngđểKHtiếp
cận;đồngthời,nếuKHđitheohướngnày,cầnhỗtrợ
thêmnhânlực,kiếnthứcvàkỹnăngvềkinhdoanh,sản
xuất,quảnlýtiềnbạc...trongthờigianKHlàmquen
vớiviệckinhdoanh,muabánnhỏ;
•Phốihợphộiphụnữđịaphươngđểcónhững
độngviên,hỗtrợkịpthờinhưthămhỏi,mờithamgia
sinhhoạttổ,hội,nhómcóíchchoKH;tặnghọcbổng,
quầnáo,sáchvởchoconcủaKH...;
•GiớithiệuKHthamgianhữngkhoáhọcnghề,
tậphuấnkỹnăngkinhdoanhcũngnhưkỹnăngbảovệ
sứckhoẻ...;
•Thườngxuyênđộngviên,khuyếnkhíchvàhỗ
trợKHcũngnhưconcủaKH.
3.2.Tìnhhuốnghỗtrợngườibándâm
Tìnhhuống17:
KHmongmuốntừbỏhoạtđộngmạidâmvàmuốnvay
vốnđểchuyểnđổicôngviệc.TNVcầnlàmgìđểhỗtrợKH?
Giảiđápgợiý:
•ThamkhảophầngiảiđápcủaTìnhhuống15;
•Cânnhắcviệcđứngrabảolãnhhoặcthuyết
phụcchínhquyềnđịaphươngvàngânhàngchínhsách
đểgiảiquyếtchochịKHvayvốnđểkinhdoanhtheo
Quyếtđịnhsố29/2014/QĐ-TTgngày26/4/2014của
ThủtướngChínhphủ.
7677

44. Tìnhhuống19:
KHphảithamgiahoạtđộngbándâmđểkiếmthêmthu
nhậpchogiađìnhnhưngbảnthânkhôngmuốnvàrấtsợ
chồng,conbiết.TNVcầnlàmgìđểgiúpKH?
Giảiđápgợiý:
•Cầnthôngtinđầyđủcácrủirocủahoạtđộng
bándâmchoKHnhưbịlâynhiễmcácbệnhlâytruyền
quađườngtìnhdụcnhưHIV,sùimàogà,giangmai...;
ngoàira,còndễbịKHđánhđập,bịcônganphạt,bị
mặccảm,đặcbiệtlànếuchồngvàconbiếtthìcóthể
cònmấtcảchồngvàcon;
•CầntìmhiểunănglựccủaKHđểcóthểkếtnối
vớitổchức,doanhnghiệp,cánhântìmkiếmcôngviệc
phùhợpchoKH;
•TìmhiểuhoàncảnhgiađìnhcủaKHđểcó
nhữnghỗtrợphùhợp.NếuchồngKHkhôngcóviệc
làm,TNVcũngnênhỗtrợcảchồngKHtìmkiếmviệc
làmhoặchọcnghềđểtăngthêmthunhập,giảmgánh
nặnglolắngtiềnbạcchogiađìnhcủaKH;
•Thườngxuyênthămhỏi,độngviên,hỗtrợgia
đìnhKH;
•Kếtnốitớicácnguồnlựctừcáctổchứchội
trongcộngđồng,địaphươngvàtrườnghọcđểcó
đượcsuấtquàvàhọcbổngchoconKH.
Tìnhhuống20:
KHđãtừbỏbándâmvàđượcvayvốnđểbuônbánnhỏ;
tuynhiên,dosựkỳthịcủacộngđồngxungquanh,cửa
hàngcủaKHrấtế,thunhậpthấp,khôngđảmbảocuộc
sống.KHmuốnquaylạibándâm.TNVcầnlàmgìđể
giúpKH?
Giảiđápgợiý:
•CầnđộngviênKHtiếptụccốgắngvượtquađược
sựkỳthịcủacộngđồngvàvươnlêntrongcuộcsống;
•Phốihợpvớihộiphụnữvàchínhquyềnđịa
phương,thôngquacácbuổisinhhoạtcộngđồng,
tuyêntruyềnđểcộngđồnghiểuvàkhôngphânbiệt,kỳ
thịvớiKH,tạođiềukiệngiúpđỡKHổnđịnhcuộc
sống,hòanhậpcộngđồng;
•Traođổi,tưvấnvàgiớithiệuchoKHmộtsốviệc
làmkhácphùhợpvớikhảnăng,điềukiệncủaKHđể
KHcóthểchọnlựacôngviệckháctốthơn;nghiêncứu
nhucầucủacộngđồngdâncưđểcóphươngánkinh
doanhphùhợp.
•Thườngxuyênchiasẻ,anủi,khuyếnkhíchkịp
thờiđểKHkhôngquaylạihoạtđộngbándâm.
7978

45. Tìnhhuống21:
TNVcầnlàmgìđểgiúpKHđãcaotuổimuốntừbỏbán
dâm,ổnđịnhcuộcsống?
Giảiđápgợiý:
•CầntìmhiểuhoàncảnhcủaKH,đánhgiácácnhu
cầuKHcầnhỗtrợ,đặcbiệtlànhữngnhucầuthiếtyếu
nhưchỗở,nguồntàichính,ngườithân...Lêndanhsách
cácthứTNVcóthểhỗtrợhoặccóthểhuyđộngđược;
•TraođổivớiKHvềcácmongmuốncủaKHliên
quanđếnviệclàm,hoànhậpcộngđồng,chămsócsức
khoẻ,thamgiacáccâulạcbộ,đội,nhómtạicộng
đồng...đểcónhữnghỗtrợhoặckếtnốiKHđếncác
dịchvụliênquan;
•Làmviệcvớihộiphụnữđịaphươngđểcócác
hỗtrợkịpthờiđốivớiKH;
•VìKHlàngườicaotuổinênTNVcầnthường
xuyênchủđộngliênlạccậpnhậttìnhhình,chiasẻ,
độngviên,khuyếnkhíchKHsốngtíchcực;
•ThamgiamạidâmcónguycơcaobịnhiễmHIV,
dovậy,TNVcũngcầnkhéoléotìmhiểuKHđãkiểmtra
sứckhỏevàcónhữnghỗtrợphùhợptrongtìnhhuống
KHbịnhiễmHIV.
Tìnhhuống22:
KHkhôngchoTNVtiếpcậnvàtiếptụcbándâmvìcho
rằngnếubịbắtthìchỉbịphạttiền.TNVcầnphảilàmthế
nàođểtiếpcậnvàtưvấnnhằmgiúpKHgiảmtáchạicủa
việcbándâm?
Giảiđápgợiý:
•Cầnkiêntrìvàkếthợpnhiềuphươngphápkhác
nhauđểtiếpcậnKH,vídụnhưtrựctiếpgặpgỡ,thông
quasựhỗtrợcủabạnbèhoặcngườiKHtintưởng...
đồngthời,quađócũngđểtìmhiểuthôngtinvềKH
cũngnhưhoàncảnhgiađìnhKH;
•SaukhitiếpcậnđượcKHcầntạoniềmtincủa
KHthôngquaviệcchủđộngchiasẻ,độngviênKH,hỗ
trợKHvàgiađìnhKHnhữngthứtrongkhảnăngđáp
ứngcủaTNV;
•Tiếptheocầnkhéoléolồngghépcácthôngtin
vềcácbệnhlâytruyềnquađườngtìnhdục,sửdụng
baocaosuđúngcách,phòngtránhbịbạohành...vào
nhữnglúcchiasẻ,tâmsựvớiKH;
•KhiđãtạođượcniềmtinlớnhơnởKH,cầnchủ
độngchiasẻvềcáctáchạicủamạidâm,cácchínhsách
hỗtrợngườibándâm,nhữngcâulạcbộ,đội,nhómKH
cóthểthamgiađểhiểubiếthơnvềnhữngthôngtin
giúpKHđượcantoànvàcócuộcsốngổnđịnhhơn;
8081

46. •Tìmhiểuvềkhảnăng,kỹnăngvàtiềmnăngcủa
KH;nhữngmongmuốncủaKH,quađótưvấn,giới
thiệuchoKHnhữngcôngviệchoặcnghềnghiệpphù
hợpđểKHchọnlựa;
•KếtnốiKHvớinhữngnơicungcấpdịchvụviệc
làmhoặcdạynghềphùhợpvớimongmuốncủaKH;
hỗtrợKHtrongsuốtquátrìnhxinviệchoặchọcnghề;
•Thườngxuyênquantâmđộngviên,thămhỏivà
khuyếnkhíchKHsốngtíchcực.
CLBChúngtôilàphụnữthamgiahoạtđộngkếtnốicủacácCLB
trênđịabànTP.CầnThơ
©dsep
Câulạcbộ"Chúngtôilàphụnữ"đượcramắtlầnđầutạiTPCần
Thơ,trongkhuônkhổdựánthuộctổchứcCarequốctếtạiViệt
NamkếthợpvớiSởLĐTB-XHTPCầnThơ.Vớicáchoạtđộng
nângcaonhậnthứcvàhỗtrợ,Câulạcbộ"Chúngtôilàphụnữ"
từngbướcgiúpphụnữtiêmchíchmatúycóhoạtđộngmạidâm
cóđiềukiệncainghiệnmatúyvàbỏnghề.Đặcbiệt,thôngquacác
phươngpháptiếpcậndựavàocộngđồng,nhómphụnữnàyđược
chămsócsứckhỏetừcácdịchvụytếsẵncómiễnphívàthân
thiệntạiđịaphương.
8382

47. 3.3.Tìnhhuốnghỗtrợnạnnhânbịmuabántrởvề
Tìnhhuống24:
KHbịbánsangTrungQuốcvàđượccôngangiảicứu
cáchđây2năm.HiệnKHkhôngcóviệclàm,khôngcó
chứngminhnhândân,sốngdựavàobốmẹnhưngbốmẹ
lạnhnhạt,dẫnđếnhaymâuthuẫn,bấthoàtronggia
đình.KHcảmthấybịứcchế,mệtmỏi.TNVcầnlàmgìđể
hỗtrợKH?
Giảiđápgợiý:
•Cầnphốihợpvớicácđoànthểkhácnhưhộiphụ
nữ,hộingườicaotuổi,cánbộxãhộitạiđịaphươngđể
gặpgỡ,độngviênvàtưvấnchobố,mẹKHthôngcảm
vàchiasẻvớiKH;
•TrựctiếpnóichuyệnvớiKHđểbộclộsựcảm
thôngvớihoàncảnh,giúpKHchấpnhậnsuynghĩcảm
xúccủabốmẹtronghoàncảnhhiệnnay;
•HỗtrợKHđếnkhaibáovớicôngancấpxã,nơi
KHcưtrúđểđượcxácđịnhlànạnnhânbịmua,bántrở
vềvàchuyểnphòngLaođộng–ThươngbinhvàXãhội
đểđượctưvấnphápluật,phòngngừabịmuabántrở
lạivàlàmthủtụcđềnghịcấpchứngminhnhândân;
•HướngdẫnKHlàmthủtụcvayvốngiảiquyết
việclàmtheoquyđịnhtạiQuyếtđịnhsố
29/2014/QĐ-TTgcủaThủtướngChínhphủ;
•KếtnốiKHvớicácnguồncungcấpdịchvụviệc
làmhoặchọcnghềphùhợpvớimongmuốnvàkhả
năngcủaKH.
8485

48. Tìnhhuống25:
KHtựnguyệnlấychồngTrungQuốckhiquayvềđịa
phươngcóđượccoilànạnnhânbịmuabántrởvề
không?HiệnKHrấtkhókhăn,khôngcóviệclàmvàphải
nuôi2connhỏ.ĐTNcóthểhỗtrợgìchoKH?
Giảiđápgợiý:
•Trườnghợptrênkhôngphảilànạnnhânbịmua
bántrởvềvìKHtựnguyệnlấychồngTrungQuốc.
TheoquyđịnhcủaLuậtPhòng,chốngmuabánngười
thìmộtngườiđượcxácđịnhlànạnnhânkhihọlàđối
tượngcủamộttrongnhữnghànhvisauđây:
-Muabánngười:Coingườinhưmộtloạihàng
hóađểtraođổibằngtiềnhoặclợiíchvậtchấtkhác;
-Chuyểngiaohoặctiếpnhậnngườiđể:Épbuộc
bándâm;épbuộclàmđốitượngsảnxuấtbăng,đĩa
hình,sách,tranh,ảnh,lịchvànhữnghìnhthứckhác
cónộidungtuyêntruyềnlốisốngđồitrụy,khiêudâm;
épbuộcbiểudiễnchongườikhácxemthânthểmình
vớimụcđíchkíchđộngtìnhdục;làmnôlệtìnhdục;
cưỡngbứclaođộng;lấycácbộphậncơthểmộtcách
bấthợppháp;épbuộcđiănxin;épbuộclàmvợhoặc
chồng;épbuộcđẻcontráiýmuốncủahọ;épbuộc
thựchiệnhànhviviphạmphápluật;vìmụcđíchvô
nhânđạokhác.
•Cầnthămhỏi,độngviênvàtìmhiểucáckhó
khănKHđanggặpphải;hỗtrợKHnhữngnhucầuthiết
yếutrongkhảnănghuyđộngđượccủaTNV;
•Tìmhiểuvềkhảnăng,kỹnăngvàcôngviệcKHmong
muốnhoặccóthểlàmđược.KếtnốiKHtớicáccơsởcung
cấpviệclàmđểKHchọnlựaviệclàmphùhợp;
•TìmkiếmcáccơhộihỗtrợchoKHvàconcủa
KH,nhưvayvốn,họcnghề,khámchữabệnh,học
bổng,quàvàocácdịplễtết...
8687

49. Tìnhhuống26:
Nạnnhânbịmuabántrởvềcónhữngquyềnvànghĩavụ
gìvàđượchưởngnhữngchếđộhỗtrợnào?
Giảiđápgợiý:
Quyềnvànghĩavụcủanạnnhânmuabánngườiđược
quyđịnhtạiĐiều6LuậtPhòng,chốngmuabánngười
năm2011.Cụthểnhưsau:
•Đềnghịcơquan,tổchức,ngườicóthẩmquyền
ápdụngcácbiệnphápbảovệmình,ngườithânthích
khibịxâmhạihoặccónguycơbịxâmhạivềtính
mạng,sứckhỏe,danhdự,nhânphẩmvàtàisản;
•Đượchưởngcácchếđộhỗtrợvàđượcbảovệ
theoquyđịnhcủaLuậtnày.
•Đượcbồithườngthiệthạitheoquyđịnhcủa
phápluật;
•Cungcấpthôngtinliênquanđếnhànhvivi
phạmphápluậtvềphòng,chốngmuabánngườicho
cơquan,tổchức,ngườicóthẩmquyền;
•Thựchiệnyêucầucủacơquancóthẩmquyền
liênquanđếnvụviệcmuabánngười;
•Vềchếđộhỗtrợ:Điều32LuậtPhòng,chống
muabánngườinăm2011quyđịnhcácchếđộhỗtrợ
nạnnhângồm:Hỗtrợvềnhucầuthiếtyếuvàchiphí
đilại;hỗtrợytế;hỗtrợtâmlý;trợgiúppháplý;hỗtrợ
họcvănhóa,họcnghề;trợcấpkhókhănbanđầu,hỗ
trợvayvốn.
Tìnhhuống27:
KHlàngườicâmđiếcvừatrốnthoáttừngườichồng
TrungQuốctrởvề.KHkhôngbiếtlàngườiởđịaphương
nào.TNVcầnlàmgìđểtrợgiúpKHnày?
Giảiđápgợiý:
•Cầnquansát,giaotiếpbằngchữviếtvàdùng
tranhảnhđểtìmhiểuvềnhucầucủaKH.Nếucónhu
cầucấpbách,TNVcầntìmkiểmnguồnlựctừcáchội
đặcbiệtlàhộiphụnữcủađịaphươngđểcónhữnghỗ
trợkịpthờichoKH;
•Cầnkếtnốivớimộtsốcơsởcungcấpdịchvụ
tạiđịaphương,đặcbiệtlàTrungtâmCôngtácxãhội
đểđượctưvấnhỗtrợ;
•Kếtnốivớicáctrungtâmbảotrợtạiđịaphương
đểchuyểnKHtớiTrungtâmtrongthờigianchưaxác
địnhđượcnơiởcủagiađìnhKH;
•Phốihợpvớichínhquyềnđịaphương,cáctổ
chứcđoànthểthôngbáorộngrãivềtrườnghợpcủa
KHđểgiúptìmngườithânchoKH.
8889

50. Tìnhhuống29:
KHlànạnnhânvừabịmuabántrởvề.Chịluôncảmthấy
sợhãikhinhớlạinhữngngàythángphảiphụcvụtrong
mộtbartráhìnhnơimàchịphảiphụcvụmỗingàykhông
dưới5ngườiđànông.Chịcảmthấuxấuhổmỗikhiai
nhắcvàhỏitớinhữngngàyởbênđó.Dovậy,chịcũng
khôngdámđilàm.TNVcóthểgiúpKHnhưthếnào?
Giảiđápgợiý:
•KHchưaổnđịnhtâmlýsaunhữngtrảinghiệmở
nướcngoài,dovậy,việcđầutiênTNVcầnhỗtrợtâm
lýtrước:anủi,gầngũi,chiasẻvàđộngviênKH;
•KHcảmthấytựtixấuhổvềtộilỗicủamình,do
vậy,TNVcầngiúpKHthayđổicảmxúcnàybằngcách
nóichoKHbiếthoàncảnhcủachịkhôngphảidolỗicủa
chị;màdonhiềuyếutốtrongđócónhữngyếutốxãhội
vàgiađình.Dovậy,nhữngđaukhổmàchịgặpphảiphần
nhiềulàlỗicủamôitrườngxungquanh.Chịkhôngcần
phảixấuhổvớichuyệnquákhứnàycủamình;
•Côngviệcđốivớingườibịmuabánsaukhitrở
vềnướcrấtcóýnghĩa,dovậycầntìmhiểucáccơhội
việclàmphùhợpvớiKH,kếtnốiđểchịcóthểcóđược
việclàm;
•Cầntìmhiểuxemchịcógặpvướngmắcgìvềhồ
sơhộtịch,hộkhẩuhaychứngminhnhândânđểcó
nhữnggiúpđỡpháplýđượctốt.
Tìnhhuống28:
KHnghingờcongáihọcónguycơbịbạnlừabánthông
quaconđườngdụdỗlàmviệctạinướcngoàivớithu
nhậpcao.LàTNV,bạnsẽtưvấnchoKHnhưthếnàođể
giúpphòngngừachocongáicủahọbịkẻxấulợidụng
muabán?
Giảiđápgợiý:
•Dấuhiệunhậndiệnkẻmuabánngười:Thường
hiểubiếttâmlýcủanhữngngườimàchúngđịnhlừa
đểtiếpcận;dựavàonhữngmongmuốn,bứcxúccủa
ngườimàchúngmuốnlừađảo,chúngthườngđưara
cácchiêutrònhưviệclàm,lươngcao,chồnggiàucó
khôngphảichânlấmtaybùn...;
•CầngiúpKHnóichuyệntrựctiếpvớingườibạn
củaconKHđểtìmhiểuvềnhânthân,lýlịch,tháiđộ,
cửchỉ,hànhvi...nhằmtìmrađiểmbấtthường;
•NêncùngKHtraođổitrựctiếpvớiconcủaKH
đểtìmhiểutâmtư,nguyệnvọng,hoàncảnhgặpgỡvà
nhữnghứahẹnmàbạncủaconKHđãđưara;
•Gặptrẻtrựctiếpđểđặtnhữngcâuhỏitìmhiểu
xemtrẻhiểubiếtnhưthếnàovềcáctìnhhuốngvà
nguycơbịlừamuabán,trẻcósuynghĩthựcsựthế
nàovềngườibạnkia.Nếunhậnthấytrẻchưahiểubiết
vềtìnhtrạnglừađảomuabánphụnữvàtrẻemhiện
nay;TNVcầncungcấpchohọnhữngkiếnthứcnày.
Điềunàysẽkhiếnchohọnhìnlạitìnhhuốngcủamình
đểcóquyếtđịnhđúngđắn.
2
9091

51. Tìnhhuống30:
Khôngđượcchồngđónnhậnsaukhiđượcđưavềtừ
TrungQuốctrởvề,KHrấtđaukhổvàđãdínhvàosử
dụngmatúy.Nhưngkhinhìn2đứaconKHlạimuốnnăn
nỉvớingườichồngđượcvềnhàđểchămsócvàgầngũi
vớicáccon.TNVcóthểlàmgìđểhỗtrợKH?
Giảiđápgợiý:
•TâmtrạngcủaKHđaukhổ,côđơndễdẫntới
hànhvitiêucựclàmhạichínhmình.Dovậy,TNVcần
gầngũi,khuyếnkhíchlắngnghehọchiasẻtâmtư
nguyệnvọngđểbớtbuồnchán,suynghĩtíchcựchơn;
•VìKHsửdụngmatúy,TNVcầntìmhiểuvềsức
khỏehiệnnaycủaKH;nhữngcănbệnhthườnghaygặp
ởngườibándâmvàsửdụngmatúy.NếuthấyKHthực
sựlolắng,nêngiúphọđikiểmtrasứckhỏetổngthể;
•HỗtrợKHcóthểcainghiện(sửdụngcáctình
huống3.Vềnghiệnmatúy)
•ChồngKHkhôngđónnhậnKH,TNVcầntìm
hiểuxemlýdogì:Nếulàsựgiậndỗivìtrướcđâyanh
cókhuyênbảotránhxanguycơbịmuabánmàKHvẫn
khôngngheđểrơivàotìnhhuốnghiệnnaythìTNVcần
làmviệcvớingườichồngđểđộngviênanhhiểu,cảm
thôngvàchấpnhậnngườivợ.Tưvấnvớianh:vìngười
vợmongmuốnkiếmtiềnđểchămsócchogiađình;
Nếungườichồngkhôngchấpnhậnngườivợvìlýdo
biếtchịnghiện,cầntâmsựvớingườichồngvềnhững
khókhănhiệnnaymàchịgặpphải,hơnnữachịlàmẹ
của2concủaanh.Dovậy,cầngiúpchịvượtquakhó
khănnày;
•Gầngũivới2đứatrẻđểtìmhiểuvềtâmtưcủa
trẻ.Khiếnhaiđứatrẻthểhiệnsựgắnbómongmuốn
cómẹ.Quađóthúcđẩyviệcchấpnhậncủangười
chồngvớivợ.
92
93

52. 3.4.TìnhhuốnghỗtrợngườicóHIV
Tìnhhuống31:
KHvừapháthiệnnhiễmHIV,sứckhỏegiảmsút,khủng
hoảngtâmlývàrấtlolắnglàmlâynhiễmHIVchovợ,
convàchưadámthôngbáochovợvềtìnhtrạngcủa
mình.TNVhỗtrợKHnàynhưthếnào?
Giảiđápgợiý:
•CầnchiasẻthôngtinđầyđủvềHIV/AIDScho
KH,nhấnmạnhviệcnhiễmHIVkhôngcónghĩalàchết
ngay,cầnphảigiữgìnsứckhoẻvàtránhlâynhiễmcho
ngườithâncũngnhưcộngđồng;
•GiớithiệuKHđếncơquanytếcóchuyênmôn
tưvấnvềHIV/AIDSđểKHđượcổnđịnhtâmlý,cóbiện
phápănuống,sinhhoạt,nghỉngơiphùhợpđểđảmbảo
sứckhỏe;
•KhuyênKHtìmcáchnóithậtvớivợvềtìnhtrạng
nhiễmHIVvàđưavợ,conđếncơsởytếđủđiềukiện
làmxétnghiệmHIVđểcóbiệnphápcanthiệpkịpthời;
•Giớithiệu,tưvấnvàkhuyếtkhíchKHthamgia
sinhhoạttạicácnhómdànhchongườicóHIVđểKH
biếtthêmđượcnhiềuthôngtinliênquanđếnHIV.
Tìnhhuống32:
KHsắpchuyểnđinơikhácvàlolắngkhôngbiếtđếnnơiở
mớiKHcóđượctiếptụcđiềutrịARVhaykhông.TNVtrả
lờiKHthếnào?
Giảiđápgợiý:
•KHsẽđượctiếptụcđiềutrịtạinơiởmới;tuy
nhiên,KHphảitìmhiểuvàliênhệvớicơsởđiềutrịnơi
KHsắpđếncưtrúvàđềnghịcơsởnơiđangđiềutrịcấp
phiếuchuyểntiếpđiềutrịvàgửiphiếuphảnhồitiếp
nhậnđiềutrịđếncơsởmớiđểtiếptụcđiềutrị;
•TNVcầnhỗtrợKHtrongsuốtquátrìnhKHthực
hiệnthủtụcvàhồsơchuyểnđiềutrịARV;
•KếtnốivớicácTNVnơiKHsắpchuyểnđếnđể
cóthểhỗtrợKHngaykhiKHchuyểnđến.
9495

53. Tìnhhuống33:
KHhỏiTNV:NgườinhiễmHIVcóđượchưởngbảohiểm
ytếkhikhám,chữabệnhvàsửdụngcácdịchvụytếliên
quanđếnHIV/AIDS?
Giảiđápgợiý:
•Khoản1Điều2Thôngtưsố15/2015/TT-BYT
ngày26/6/2015củaBộYtếhướngdẫnthựchiện
khámbệnh,chữabệnhbảohiểmytếđốivớingười
nhiễmHIVvàngườisửdụngcácdịchvụytếliênquan
đếnHIV/AIDS,quyđịnhngườithamgiaBHYTnhiễm
HIVkhikhámbệnh,chữabệnhHIV/AIDSvàngười
thamgiaBHYTkhisửdụngcácdịchvụytếliênquan
đếnHIV/AIDSđượchưởngquyềnlợikhámbệnh,
chữabệnhtheophạmviquyềnlợivàmứchưởngtheo
quyđịnhcủaphápluậtvềBHYT;
•Nhưvậy,nếuKHcóthamgiaBHYTsẽđược
khámbệnh,chữabệnhvàsửdụngcácdịchvụytếliên
quanđếnHIV/AIDSbằngBHYT.
Tìnhhuống34:
KHmuốnkiểmtrasứckhỏecủamìnhtạiđiểmtưvấn
xétnghiệmtựnguyệnnhưngKHchưabiếtđịađiểm.
TNVgiúpKHnhưthếnào?
Giảiđápgợiý:
•Cầnphảinắmrõcácđịachỉởđịaphươngcung
cấpdịchvụTưvấnxétnghiệmtựnguyện;
•Xemđịachỉnàothựcsựcầnthiếtvàhiệuquảđể
cóthểgiúpKHkiểmtrasứckhỏe,tưvấn,hỗtrợcác
vấnđềliênquanđếnsứckhỏevàcảcáchtáihòanhập
cộngđồnghiệuquả;
•GiớithiệuvàtưvấnchoKHmộtsốđịađiểmđể
KHlựachọn;
•KếtnốivàhỗtrợKHtớiđiểmtưvấnxétnghiệm
tựnguyệnKHđãchọn;
•GiớithiệuKHmộtsốnhómtựlựccủangườicó
HIVđểKHthamgia,nếuKHcónhucầu,nhằmgiúp
KHhiểuhơnvềHIV.
9697

54. Tìnhhuống35:
TNVlàmthếnàođểhỗtrợKHkhôngcònkhảnănglao
động,bịngườithânvàgiađìnhxalánh?
Giảiphápgợiý:
•Cầntìmcáchtiếpcậnvớingườithântronggia
đìnhKH,nhấtlànhữngngườicóuytíntronggiađình
đểtạomốiquanhệcởimở,thânthiệnvớihọ;
•Cungcấptàiliệu,thôngtinvềHIV.Phântíchcụ
thểvềkhảnănglâynhiễmHIVđểgiađìnhKHhiểubiết
cáchphòngngừavàkhôngxalánhKH;
•Vậnđộnggiađình,ngườithânthôngcảm,gần
gũi,yêuthươngvàhỗtrợKH;
•GiớithiệuvàtưvấnchoKHđếnTrungtâm
phòngchốngHIV/AIDSđểđượcchămsócvàđiềutrị
kịpthời;
•Độngviên,khíchlệKHthamgiacáchoạtđộng
xãhộivànhómtựlựcdànhchongườicóHIVđểKH
bớtđimặccảmvàyêntâmđiềutrịbệnh.
Tìnhhuống36:
KHcóquanhệtìnhdụckhôngantoànvớingườibán
dâm.KhibiếtngườibándâmđóbịnhiễmHIV,KHrất
hoangmang,lolắng.TNVhỗtrợKHnhưthếnào?
Giảiđápgợiý:
•TrấnantinhthầnKHrằngKHcónguycơcao
nhiễmHIVchứchưachắcchắnbịnhiễm;hiệnHIVđã
cóthuốcđiềutrịvàngườicóHIVcóthểsống,laođộng
vàhọctậpbìnhthườngtrongkhoảngthờigianrấtlâu
nếutuânthủđiềutrịtốt;
•GiớithiệuvàtưvấnKHđếnngayTrungtâmytế
đểxétnghiệmmáu,nếukếtquảxétnghiệmdương
tínhvớivirútHIV,TNVphảigiớithiệuKHđếnTrung
tâmPhòngchốngHIV/AIDSđểđượctưvấnvàđiềutrị
kịpthời;Nếukếtquảâmtínhthì3đến6thángsau
kiểmtralại;
•Trongthờigianđiềutrịnếucóquanhệtìnhdục
KHphảisửdụngbaocaosuđểkhôngtruyềnbệnhcho
ngườikhác,TNVgiớithiệuđểKHtìmviệclàm,tham
giacáchoạtđộngxãhộilànhmạnh,nhằmổnđịnh
cuộcsống,khôngcómặccảmvàhòanhậpcộngđồng.
9899

55. ĐốitượngKHchínhcủaTNVlànhữngngười
thuộcnhómyếuthếtrongxãhội,nhữngngườirất
cầnđượchỗtrợvàgiúpđỡ;tuynhiên,cũngchính
vìthếnênTNVcàngphảilưuýhơntrongtừnglời
nói,hànhđộng,cáchtiếpcận,tưvấnchoKHđể
hạnchếxảyranhữngchuyệnngoàimongmuốn.
1.TNVcónênhứasẽgiảiquyếtngaycácvấnđề
KHgặpphải?
KHÔNG.Nhưvậy,sẽgặpnhiềurủirobởikhông
phảimộtmìnhTNVcóthểgiảiquyếtđược
nhữngnhucầuhoặcvấnđềcủaKH,màcònphải
kếtnối,chuyểngửi,phốikếthợpvớinhiềuban
ngànhđoànthểởđịaphương.Nếusựphốikết
hợpnàykhônggặpcáctrởngạithìlờihứamới
thựchiệnđược,ngượclạisẽkhônggiảiquyết
đượcnhucầuchoKH.LúcđóTNVsẽmấtuytín,
mấtniềmtinđốivớiKHvàtừlầnsausẽkhólấy
lạiđượcniềmtinkhilàmviệcvớiKH.
2.TạisaotrướckhilàmviệcvớiKH,TNVphảinắm
chắccácthôngtincơbảncủaKHvànghiệpvụcơ
bản?
VìkhiđãnắmchắccácthôngtincánhâncủaKH,
nghiệpvụvàkiếnthứccơbảnvềPCTNXHthìTNV
mớicóthểquyếtđịnhmộtcáchchínhxácvấnđềKH
đưara,quađótạoniềmtinđốivớiKH.
3.TạisaoTNVcầnchọnđịađiểmvàthờigianthích
hợpkhilàmviệcvớiKH?
NhằmtạotâmlýthoảimáiđểKHcóthểchiasẻhết
nhữngtâmtư,nguyệnvọngcánhân,khôngcóràocản
từbênngoài,nhưvậynhữngchiasẻcủaKHsẽđược
cởimở,chânthậtvàkhôngbịđứtquãng.
4.KhilàmviệcvớiKHlầnđầutiêncầnđithẳngngay
vàovấnđề,đúnghaysai?
SAI.NhiềuKHkhitiếpxúcvớiTNVcònmặccảm,
khôngbiếtcónênnóikhókhăn,vướngmắchọđang
gặpphảihaykhông.ChínhvìvậyTNVkhôngnênđi
thẳngvàovấnđềmàphảikhéoléonóichuyệnxãgiao,
hỏithămsứckhoẻcủaKHvàgiađìnhnhằmtạosự
thânthiệnvàtintưởng,giúpKHcảmthấythoảimáivà
bìnhtĩnhhơn.TừđóKHsẽchiasẻđượcnhiềuhơn.
100101
04NHỮNGĐIỀUCẦNLƯUÝKHI
LÀMVIỆCVỚIKHÁCHHÀNG

56. 5.GặpphảiKHkhônghợptácvàkiênquyếtkhông
làmviệcvớiTNV,TNVcầnlàmgì?
LúcnàyTNVcầnkiênnhẫntìmnguyênnhântạisao
KHkhôngmuốnlàmviệcvớimình;gặpgỡriênggia
đìnhKHxemKHyêuquí,tôntrọngainhất,quađó,
TNVcóthểnhờngườiđóhỗtrợđểcùngnóichuyện
vớiKH,dùngchínhsựchânthànhđểchiasẻvớiKH.
DầndầnKHsẽcởimởhơnvàsẽdễđónnhậnsựhỗ
trợcủaTNVhơn.Đốivớitrườnghợpnày,TNVphải
làmviệctrongnhiềubuổimớicóthểtạođượcniềm
tinnơiKH.KhiKHđãtintưởngrồimớithựchiệncác
hoạtđộngtrợgiúpchohọ.
6.CónênhỏivềđờitưKHtronglầnđầutiếpcậnvới
KHkhông?
KHÔNG.ĐiềunàydễkhiếnKHđềphòng,cảmthấyngờ
vực,khôngmuốntiếpxúchoặccóáccảmvớiTNV.
7.CầnlưuýđiềugìtrongngônngữgiaotiếpvớiKH?
Nêndùngngônngữgiảndị,gầngũi,phùhợpvớitừng
KH,nhưvậy,sẽtạođượcsựthânthiện,cởimởvàdễ
hiểunhauhơn.
8.CónênđưaKHđếngặptrựctiếpngườihỗtrợ
vềnguồnlực,haykhông?
•NÊNnếuKHvàngườihỗtrợcómong
muốngặpnhau.Việcgặpnhaunàysẽgiúphuy
độngnguồnlựcdễdànghơn;
•KHÔNGNÊNnếumộttronghaibêncảm
thấykhôngthoảimáihoặcchưasẵnsàng.Nếu
TNVcốéphaibêngặpnhausẽkhiếnhọkhó
chịu,dẫnđếnviệchuyđộngnguồnlựcsẽkhó
khănhơn,đôikhithấtbại.
9.TạisaocầntránhviệcnóinướcđôivớiKHvề
mộtvấnđềgìđó?
Vìdễkhiếndẫnđếnsựhiểulầmnguyhiểmcho
cảKHvàchobảnthânngườitrợgiúp.
10.TNVcónênhướngdẫnKHtrốntránhviệc
thựcthiphápphápluậtkhông?
KHÔNG.Điềunàysẽnuôidưỡngtrongsuynghĩ
củaKHlàTNVsẽủnghộhọđểviphạmpháp
luật.Nhưvậy,lầnsaucóthểsựviphạmphápluật
càngtrầmtrọnghơnvìKHnghĩđãcóngườitiếp
taychohọ.
102103

57. 11.KhiđangnóichuyệnmàKHimlặng,cầnđặt
câuhỏiliêntiếpđểthúcépKHtrảlời.Nhưvậy
đúnghaysai?
SAI.PhảicólýdonàođóKHmớiimlặng.Những
câuhỏiliêntụccóthểsẽkhiếnKHkhóchịuvà
khôngmuốntiếptụccuộcnóichuyện,thậmchí,
khôngmuốngặplạiTNV.Trongquátrìnhnói
chuyện,nếunhậnthấycósựthayđổitrênnétmặt
củaKHtheochiềuhướngkhóchịu,TNVcầnđiều
chỉnhgiọngnói,cânnhắclạilờinóihoặcchuyển
chủđềkịpthời.
12.TránhápđặtKHphảilàmmộtđiềugìkhihọ
chưasẵnsàngchohànhđộngđó-đúnghaysai?
ĐÚNG.KhiTNVápđặtKHlàmviệcgìthìđólàlàm
theoýmuốncủaTNVchứkhôngphảicủaKH.Điều
nàysẽkhiếnKHcócảmgiácbịđiềukhiển,không
đượctựchủ,dẫnđếnviệcKHsẽlàmmộtcách
khôngthoảimái,kếtquảsẽkhôngđượctốt,càng
vềsauKHlạicàngỉlạivàoTNV,khôngsuynghĩvà
hànhđộngmộtcáchtựchủ.
13.TNVcónênchoKHvaytiềnkhông?
KHÔNG.Việcchovaynàysẽtạothóiquencho
KH,cóthểdẫnđếnrạnnứtmốiquanhệgiữa
TNVvàKHkhiKHkhôngthểtrảnợhoặcTNV
khôngchoKHvaynữa,chưakểviệcvaytiềnnày
còncóthểdẫnđếnnhữnghệluỵkhácnhưmua
matuý,uốngrượu,đánhbạc...
14.TNVcầnlàmgìkhiKHhoặcgiađìnhKHcó
nhữnglờinóixúcphạmtớibảnthânhoặcgia
đìnhTNV?
TNVnênbìnhtĩnhvàtựnhủbảnthânlàKHđang
gặpphảiquánhiềuvấnđềtrongcuộcsống,vì
vậy,họcóbựctứchoặcnóixúcphạmtớimình
thìcũngdễhiểuvànênthôngcảm.Cầnkiêntrì
vàchọnthờiđiểmthíchhợpkhácđểtiếpcận,
khôngnêntiếptụccuộctiếpxúcđó.
104105