2. Լյարդ
Լյարդը մարսողական արտազատիչ ամենամեծ
գեղձն է: Կշռում է 1,5–2 կգ: Գտնվում է որովայնի
խոռոչի վերին մասում, մեծ մասը՝ աջում: Լյարդի
վերին մակերևույթն ուռուցիկ է ու հարթ և կպչում է
ստոծանուն, ստորինը գոգավոր ու խորդուբորդ է և
3 ակոսով բաժանվում է 4 բլթի, որոնք ուղղված են
դեպի որովայնի խոռոչի օրգանները, որտեղ
գտնվում է լյարդի դրունքը, որի միջով լյարդ են
մտնում դռներակը, լյարդի սեփական զարկերակը,
նյարդեր, և դուրս են գալիս ավշային անոթներն ու
լյարդի ծորանը: Լյարդի դրունքի մոտ, հատուկ
օթյակում, գտնվում է լեղապարկը:
3.
4.
5. Լյարդի հիմնական մասը ծածկված է
որովայնամզով, որի տակ գտնվում է բարակ
շարակցահյուսվածքային պատիճը: Լյարդի
հիմնական բջջային տարրը լյարդաբջիջն է կամ
հեպատոցիտը: Լյարդաբջիջները հեծանների նման
ճառագայթաձև դասավորված են կենտրոնից դեպի
բլթի ծայրամասը և իրականացնում են կլանման ու
արտազատման, փոխանակության, տարբեր
նյութերի կուտակման շարժընթացները, որոնք
ապահովվում են լյարդաբջիջների հատուկ
ներառումների առաջացմամբ և բջջաթաղանթների
առանձին մասերի մասնագիտացմամբ:
Լյարդաբջիջներում տարբերում են 2 բևեռ. մեկում
տեղի է ունենում փոխանակության նյութերի
ներծծումը, մյուսում՝ լեղու և այլ նյութերի
արտադրությունը:
6.
7.
8. • Լեղային խողովակիկներով լեղին հոսում է
ներլյարդային լեղային անոթներ, որոնք,
աստիճանաբար միաձուլվելով, գոյացնում են աջ և
ձախ լյարդային ծորանները: Վերջիններս իրենց
հերթին (սովորաբար` լյարդից դուրս) միաձուլվում
են՝ կազմելով ընդհանուր լեղածորանը, որը
բացվում է 12-մատնյա աղիքի լուսանցքում:
• Աղիքի պատի մեջ մտնելիս ընդհանուր
լեղածորանը գոյացնում է հովհարաձև լայնացում՝
ոչ մեծ արտացցումով, որտեղ տեղադրված է 12-
մատնյա աղիքի մեջ լեղու անցումը կարգավորող
մկանային գոյացություն (սեղման):
9.
10. • Լյարդը մասնակցում է մարսողության,
նյութափոխանակության, արյան
շրջանառության շարժընթացներին, կատարում
է պաշտպանական գործառույթ՝ չեզոքացնում է
սննդանյութերի հետ արյան մեջ ընկած
վնասակար նյութերը, մասնակցում
B12 վիտամինի, միզանյութի սինթեզներին:
Լյարդը կենդանական օսլայի՝ գլիկոգենի
պահեստ է, իսկ սաղմնային շրջանում՝ նաև
արյունաստեղծ օրգան:
