จานชน2

1. เครื่องมือพื้นฐานในงาน
เครื่องปั้นดินเผา
เครื่องมือมีความจาเป็ นอย่างมากในงานเครื่องปั้นดินเผา เนื่องจากปัจจุบันเทคโนโลยีมีบทบาทต่อการพัฒนา เครื่องมือใน
งานเครื่องปั้นดินเผาจึงมีความจาเป็ นและจะช่วยให้ช่างปั้นทางานได้รวดเร็วขึ้น ผลงานมีความเรียบร้อยสวยงาม เครื่องมือของ
ช่างปั้นอาจทาขึ้นเอาจากวัตถุใกล้ตัว หรือสามารถหาซื้อจากแหล่งจะหน่ายทั่วไปตามท้องตลาด เครื่องมือดังกล่าว

2.  1.เครื่ องมือพื้นฐาน
 เครื่ องมือพื้นฐานเป็นเครื่ องมือที่ใช้ในงานเครื่ องปั้นดินเผาระดับขั้นเริ่มต้นเป็นเครื่ องมือที่จาเป็นในห้องปฏิบัติการทั่วไปไม่ได้ใช้เทคโนโลยีสูงเป็น
เครื่ องมืออย่างง่ายๆ สามารถประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อใช้เองเพื่อใช้ปฏิบัติงาน เครื่ องมือเหล่านี้ได้แก่ แป้นหมุนมือ โต๊ะปั้น ถังเก็บดิน อ่างล้างมือ
โกร่งบดเคลือบ ชั้นวางผลงาน ตู้เก็บเครื่ องมือ พัดลมดูดอากาศ เตาเผา เป็นต้น
 2.เครื่ องมือในการขึ้นรูป
 เครื่ องมือในการขึ้นรูปเป็นเครื่ องมือที่ใช้และช่วยในกระบวนการขึ้นรูปให้มีความง่ายและรวดเร็วในการผลิตและเป็นไปตามความต้องการ ถูกต้อง
ตามรูปแบบที่ได้ออกแบบไว้เครื่ องมือเหล่านี้ได้แก่
 2.1เครื่ องมือที่ใช้ในการขึ้นรูปด้วยมือ
 เครื่ องมือที่ใช้ในการขึ้นรูปด้วยมือเป็นอุปกรณ์ที่อานวยความสะดวกให้แก่ช่างปั้น ส่วนใหญ่จะเป็นเครื่ องมือที่ต้องใช้ตามความถนัดและ
ประสบการณ์ของผู้ปั้น เครื่ องมือเหล่านี้ได้แก่
 2.1.1 เครื่ องมือขูดผิว
 โดยส่วนมากจะมีด้ามอยู่ที่ตรงกลาง หัวและท้ายของด้ามทาด้วยโลหะที่เป็นเส้นตัดงอให้เป็นรูปต่าง ๆ ตามลักษณะของการใช้งาน จะมีไม่ต่า
กว่า 5 อัน เครื่ องมือขูดผิวดินใช้สาหรับขึ้นรูปด้วยมือบางครั้งถูกเรียกว่าไม้ปั้นสาหรับขูดแต่งผิว

3.  2.1.2 เครื่ องมือที่ใช้ในการตัดดิน
 โดยส่วนมากแล้วจะมีวัสดุที่เป็นโลหะหรือไม้แล้วนามาตกแต่งให้มีคมโดยให้มีความเหมาะสมกับการใช้งานหรือจะใช้เส้นลวด เส้นด้าย
เครื่ องตัดดินนี้จะใช้ตัดดินได้ตามลักษณะที่ต้องการ หรือใช้ตัดก้นภาชนะออกจากแป้นหมุนไฟฟ้าหรือแป้นหมุนด้วยมือ เครื่ องมือตัดนี้จะใช้หลังจาก
ขึ้นรูปเครื่ องปั้นดินเผา จะเป็นวัสดุที่เป็นโลหะหรือเป็นไม้ใช้สาหรับตัดดิน หรือจะเป็นเส้นด้าย เส้นลวดก็ได้
 2.1.3 เครื่ องมือตกแต่ง
 โดยส่วยมากมักนิยมทาด้วยไม้ตลอดทั้งอัน มีลักษณะคล้าย ๆ กับเครื่ องมือขูดหิน ซึ่งมีตรงกลางเป็นด้ามจับหัวและท้าย เครื่ องมือทาเป็น
รูปร่างต่าง ๆ ให้เหมาะสมแก่การตกแต่งดินปั้น เครื่ องมือนี้ใช้เมื่อหลังจากการขูดด้วยเครื่ องมือขูดได้รูปร่างแล้ว ใช้เครื่ องมือนี้แกะเป็นรูปร่าง
ภายนอกและแต่งให้เกิดความสวยงามของงานนั้น ๆ เครื่ องมือใช้สาหรับจัดแต่งรูปทรง ตกแต่งความสวยงานทาขึ้นจากวัสดุเหลือใช้ ประยุกต์ขึ้นมา
จากวัสดุธรรมชาติ เช่น ไม้ หิน

4.  ข้อควรระวังและการเก็บรักษาเครื่ องมือ
ในการใช้เครื่ องมือเพื่อช่วยในการผลิตขึ้นรูปแล้วการเก็บรักษาและการใช้เครื่ องมือให้ถูกกับลักษณะของงานก็มีความสาคัญ การเก็บ
รักษาที่ดีและการใช้งานที่ถูกต้องจะช่วยยึดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้นลดอายุการใช้งาน ดังนั้นข้อควรระวังและการเก็บรักษาเครื่ องมือที่สาคัญมี
ดังต่อไปนี้
 1. เครื่ องมือขูดดิน ในขณะที่ใช้งานไม่ควรออกแรงขูดมากหรือสุดแรงควรออกเบาๆ เพราะโลหะที่ติดอยู่ที่หัวท้ายของด้ามมีความ
อ่อน ถ้าขูดดินแรงหรือดินแห้งเกินไปจะทาให้โลหะคดงอเสียรูปและอาจหักเสียหายได้
 2. เครื่ องมือเมื่อเลิกใช้งานแล้วควรล้างทาความสะอาดทุกครั้งให้เศษดิน ปูนอย่างให้มีติดค้างและควรเช็ดน้าให้แห้ง ควรทาน้ามันทาไว้
เพื่อป้องกันการเป็นสนิมที่โลหะ
 3. เครื่ องมือทุกชนิดควรมีที่เก็บรวมกันเป็นห่อ หรือใส่กล่องรวมกันไว้เป็นหมวดหมู่
 4. อย่าโยนเครื่ องมือหรือเคาะเล่น เพราะจะทาให้ส่วนที่เป็นโลหะเสียรูปร่างและอาจเป็นอันตรายต่อตนเองและผู้อืน่ได้
 5. อย่าใช้เครื่ องมือผิดประเภท เช่นการงัดแงะสิ่งอื่นๆ เพราะจะทาให้ส่วนที่เป็นโลหะคด-งอ และหักเมื่อภายหลัง เสียรูปได้

5.  2.2 เครื่ องจักรในการขึ้นรูป
 การขึ้นรูปทรงภาชนะเครื่ องปั้นดินเผาที่มีมาแต่ในอดีต เครื่ องจักรเป็นเครื่ องมือในการปั้นภาชนะทรงกลมปรับเปลี่ยนความหนาและรูปทรงตามความต้องของ
ช่างปั้น เครื่ องจักรถูกพัฒนาตามวิถีของวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติ ตามหน้าที่อานวยความสะดวกแก่ช่างปั้น การเลือกใช้เครื่ องจักรจะขึ้นอยู่กับลักษณะงานและความถนัด
ของช่างปั้นแล้วงบประมาณก็มีส่วนสาคัญ และเครื่ องมือเครื่ องจักรที่ใช้ในการขึ้นรูปก็มีส่วนทาให้ช่างปั้นสามารถสร้างผลงานได้ตามความต้องการเครื่ องมือเครื่ องจักร
เครื่ องจักรที่สาคัญได้แก่
 2.2.1เครื่ องแป้นหมุน
 เป็นเครื่ องมือในการขึ้นรูปอิสระและเก่าแก่แบบหนึ่ง เป็นเครื่ องขึ้นรูปแบบทรงกลมโดยอาศัยแป้นหมุน เป็นการประดิษฐ์เครื่ องมือขึ้นมาใช้ในการขึ้นรูป ผลิตภัณฑ์
เครื่ องปั้นดินเผาแทนการปั้นด้วยมือ มีทั้งชนิดยืนและนั่ง ความเร็วที่ใช้ 2-3 จังหวะ ความเร็วรอบของแป้นหมุนที่เป็นมาตรฐานประมาณ 80 รอบมีหลายชนิดการเลือกใช้
เครื่ องแป้นหมุนขึ้นอยู่กับความต้องการของช่างปั้น สามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิดได้แก่แป้นหมุนที่ใช้แรงคนหมุนและแป้นหมุนที่ใช้ระบบมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นแรงหมุนการขึ้นรูป
ด้วยแป้นหมุนเป็นวิธีแรกที่มนุษย์รู้จัก ใช้ในการขึ้นรูปในระบบกึ่งอุตสาหกรรม เพราะสามารถผลิตได้รวดเร็ว
 2.2.2 เครื่ องขึ้นรูปด้วยใบมีด
 เครื่ องขึ้นรูปด้วยใบมีดหรือเครื่ องจิ๊กเกอร์ (Jiggering) เป็นการดันแปลงการทางานจากการขึ้นรูปด้วยแป้นหมุน มีหลักการทางานโดยวางดินลงไปบนแบบปูนปลาสเตอร์ที่
ติดอยู่กับแป้นหมุน แล้วกดแม่แบบอีกด้านลงไปบนเนื้อดินด้วยใบมีด จะได้ผลิตภัณฑ์เหมือนแบบปูนปลาสเตอร์ อีกด้านเหมือนแบบที่กดลงไป ความเร็วของแป้นหมุนต้อง
พอเหมาะ ความเร็ว 300-400 rpm. การขึ้นรูปวิธีนี้เหมาะกับงานขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ประเภทถ้วยชาม ผู้ปฏิบัติมีทักษะความชานาญสูง
 2.2.3เครื่ องขึ้นรูปด้วยใบมีดแบบอัตโนมัติ
 เป็นเครื่ องจักรที่มีการพัฒนาจากเครื่ องจิ๊กเกอร์ที่ใช้ใบมีดในการขึ้นรูปด้วยถูกเปลี่ยนมาเป็นจานหมุน ทาให้สามารถผลิตและขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เครื่ องปั้นดินเผาได้มากกว่า เครื่ อง
อัตโนมัติจะมีความเร็วรอบ 500-1200 rpm.นิยมใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมประเภทถ้วย ชาม จานเพราะสามารถลดต้นทุนมากกว่าการใช้เครื่ องขึ้นรูปด้วยใบมีด

6.  2.2.4เครื่ องอัดขึ้นรูป
 เป็นเครื่ องขึ้นรูปชนิดหนึ่งที่ใช้งานสะดวกเหมาะสาหรับการผลิตจานวนมากและไม่เปลืองแบบพิมพ์ การทางานโดยวางระบบท่อลมในพิมพ์เมื่อเครื่ องทาการกด
ชิ้นงานลมจะทาหน้าที่เป่าชิ้นงานหลุดจากพิมพ์ใช้พิมพ์เพียง 1 ตัวเท่านั้นในการผลิตชิ้นงานทาให้ประหยัดเนื้อที่ในการเก็บแบบพิมพ์ ส่วนการอัดดินจากพิมพ์ 2 ชิ้นได้แก่
ผลิตภัณฑ์ที่มีลวดลายทั้ง 2 ด้าน เช่นจานเปลที่ลวดลาย พิมพ์พระเครื่ อง
 2.2.5เครื่ องรีดขึ้นรูป
 เป็นเครื่ องจักรที่ขับเคลื่อนด้วยแรงของมอเตอร์ไฟฟ้าที่ทาหน้าที่รีดดินออกมาตามท่อ โดยใช้หัวรีดเป็นตัวกาหนดรูปแบบ สารถทาเป็นสรูปร่างต่างๆกันเช่นรูป
ทรงกระบอก แท่งสี่เหลี่ยม แท่งสามเหลี่ยม หัวรีดดินสามารถปรับแต่งสับเปลี่ยนรูปแบบที่ต้องการได้ เมื่อแท่งดินถูกรีดออกาจะถูกตัดออกเป็นส่วนๆ ตามความยาวที่ต้องการ
วิธีนี้สามารถควบคุมปริมาณความยาวและน้าหนักของดินได้แน่นอน
 จากที่กล่าวมาสรุปได้ว่าเครื่ องมือพื้นฐานเป็นเครื่ องมือที่ใช้ในงานเครื่ องปั้นดินเผาระดับขั้นเริ่มต้นเป็นเครื่ องมือที่จาเป็นในห้องปฏิบัติการทั่วไปไม่ได้ใช้เทคโนโลยีสูง
เป็นเครื่ องมืออย่างง่ายๆ สามารถประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อใช้เองเพื่อใช้ปฏิบัติงาน ส่วนเครื่ องมือที่ใช้ในการขึ้นรูปด้วยมือเป็นอุปกรณ์ที่อานวยความสะดวกให้แก่ช่างปั้น ส่วนใหญ่
จะเป็นเครื่ องมือที่ต้องใช้ตามความถนัดและประสบการณ์ของผู้ปั้น เครื่ องมือเหล่านี้ได้แก่เครื่ องมือขูดผิว เครื่ องมือที่ใช้ในการตัดดิน เครื่ องมือตกแต่ง ส่วนเครื่ องจักรใน
การขึ้นรูป ถูกพัฒนาตามวิถีของวัฒนธรรมของแต่ละชนชาติ ตามหน้าที่อานวยความสะดวกแก่ช่างปั้น การเลือกใช้เครื่ องจักรจะขึ้นอยู่กับลักษณะงานและความถนัดของ
ช่างปั้นแล้วงบประมาณก็มีส่วนสาคัญ เครื่ องมือเครื่ องจักรที่ใช้ในการขึ้นรูปก็มีส่วนทาให้ช่างปั้นสามารถสร้างผลงานได้ตามความต้องการเครื่ องมือเครื่ องจักร เช่น เครื่ อง
จิกเกอร์ แป้นหมุนขึ้นรูป เครื่ องขึ้นรูปด้วยใบมีดแบบอัตโนมัติ เครื่ องอัดขึ้นรูป เครื่ องรีดขึ้นรูป

7.  การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผา
ในกระบวนการสร้างสรรค์รูปทรงผลิตภัณฑ์เครื่ องปั้นดินเผาจากที่เป็นเพียงแนวคิดสู่งานสองมิติให้เป็นรูปสามมิติที่เป็นรูปธรรมที่สาเร็จที่
เหลือคือการคงรูปถาวร การใช้มือปั้นขึ้นรูปโดยการนาวัตถุดิบมาปั้นตามรูปร่างลักษณะต้องอาศัยความชานาญของช่างปั้น แต่หากผลิตในระบบ
อุตสาหกรรมอาจจะใช้แม่พิมพ์ซึ่งการใช้แม่พิมพ์วิธีนี้จะทาได้รวดเร็วและจะได้รูปทรงที่เป็นมาตรฐาน
 การขึ้นรูปเครื่องปั้นดินเผา
คือ การนาสูตรส่วนผสมของเนื้อดินปั้นมาเปลี่ยนลักษณะทางกายภาพของเนื้อดินปั้นทาให้เกิดเป็นรูปร่างรูปทรงต่างๆตามแนวคิดให้เกิด
เป็นรูปแบบใหม่ตามที่ได้ออกแบบไว้โดยตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคและผู้ผลิต มีจุดมุ่งหมายทั้งเพื่อประโยชน์ใช้สอยและเพื่อความงามทางศิลปะ
 ประเภทของการขึ้นรูป
การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เครื่ องปั้นดินเผามีอยู่ด้วยกันหลายประเภทหลายวิธี มีความแตกต่างกันออกไปทั้งเครื่ องมือและเนื้อวัตถุดิบในการปั้นขึ้นรูป
ด้วยวิธีต่างๆ การปั้นขึ้นรูปเป็นการนาวัตถุดิบมาปั้นเป็นรูปร่างตามลักษณะการออกแบบที่ต้องการ หากเป็นงานหัตถกรรมการปั้นมักทาด้วยมือซึ่งอาศัย
ความชานาญของช่างปั้น แต่หากผลิตในระบบอุตสาหกรรมจะใช้แม่พิมพ์จะได้รูปทรง รูปร่างๆที่เป็นมาตรฐานวิธีนี้จะทาได้รวดเร็วประหยัดต้นทุนในการ
ผลิต การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เครื่ องปั้นดินเผาสามารถแบ่งได้ดังนี้

8.  1. การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เครื่ องปั้นดินเผาแบ่งลักษณะดิน
 1.1การขึ้นรูปในขณะที่ดินอยู่ในสถานะแห้ง
 เป็นวิธีขึ้นรูปในในขณะที่ดินอยู่ในที่แห้งเป็นผงซึ่งการขึ้นรูปวิธีนี้จะทาให้ลดเปอร์เซ็นต์การหดตัวในการเผา เพราะดินที่อยู่ในสถานะแห้งจะมี่น้าเจือปนอยู่ มีการระเหยของน้าใน
เวลาเผาทาให้ผลิตภัณฑ์มีความคงรูปเดิมหรือควาเสี่ยงต่อการสูญเสียรูปทรงน้อยแต่ก็มีข้อเสีย คือเหมาะกับการผลิตภัณฑ์รูปทรงที่บางเท่านั้น
 1.2 การขึ้นรูปในขณะที่ดินอยู่ในสถานะหมาด
 เป็นวิธีขึ้นรูปในในขณะที่ดินอยู่ในสถานะหมาดคือลักษณะของดินมีความชื้นพอดีจับแล้วไม่ติดมือ เมื่อการนวดแล้วมีเนื้อนุ่มเนียนปั้นเป็นรูปทรงทรงได้ง่าย ซึ่งดินที่อยู่ใน
สถานะหมาดนี้มีผู้นิยมนามาใช้ในการปั้นงานากที่สุด ทั้งในด้านศิลปะ หัตถกรรมและอุตสาหกรรม
 1.3 การขึ้นรูปในขณะที่ดินอยู่ในสถานะเป็นของเหลว
 เป็นวิธีขึ้นรูปในในขณะที่ดินอยู่ในสถานะของเหลว เรียกว่า สลิป เนื่ องจากดินมีลักษณะเหลวข้นนี้ทาให้ไม่สามารถนามาปั้นขึ้นรูปได้ ดังนั้นการขึ้นรูปจึงต้องอาศัยแม่แบบเข้า
ช่วยซึ่งการขึ้นรูปในขณะที่ดินอยู่ในสถานะเหลวนี้เหมาะสาหรับงานที่มีขนาดเล็ก ไม่ใหญ่เกินไป
 2. การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์เครื่ องปั้นดินเผาแบ่งตามลักษณะการขึ้นรูป
 2.1 การขึ้นรูปโดยใช้มือบีบให้เป็นรูปทรง
 การขึ้นรูปโดยใช้มือบีบให้เป็นรูปทรงโดยนาดินที่เตรียมไว้แล้วมาปั้นเป็นก้อน กลมโตตามต้องการใช้หัวแม่มือบีบหรือกดให้เป็นรูปทรงตามต้องการพยายามปั้นให้มีความหนา
ใกล้เคียงกันกับขนาดที่ต้องการ หรือจะสร้างสรรค์ลักษณะประติมากรรมก็ได้เช่นกัน เมื่อดินหมาดหรือเริ่มแข็งตัวบ้างแล้ว จึงทาการตกแต่งด้วยเครื่ องมือหรือต่อเติม
ส่วนประกอบอื่นๆ ได้อีกจนเป็นที่น่าพอใจ
 2.2. การขึ้นรูปโดยใช้เครื่ องมือขูดให้กลวง
 การขึ้นรูปโดยใช้เครื่ องมือขูดให้กลวงนาดินที่เตรียมไว้แล้วมาปั้นเป็นก้อนกลมก้อนสี่เหลี่ยม หรือรูปทรงกระบอกตามต้องการ แล้วใช้เครื่ องมือขูดหรือเจาะ ให้เกิดความหนา
บางหรือ รูปทรงจนได้ความงามตามความเหมาะสม ปล่อยให้แห้ง แล้งตกแต่งให้เรียบร้อย ถ้าเป็นภาชนะก็ต้องทาขาหรือก้นให้เรียบร้อย เพราะเมื่อนาไปเผาไปเผาเคลือบจะช่วย
ให้ไม่ติดชั้นวาง

9.  2.3 การขึ้นรูปแบบแผ่น
 การขึ้นรูปแบบแผ่น การเตรียมดินใช้ดินแบบเดียวกับเนื้อดินที่ใช้ในการปั้นอิสระ โดยนาดินมาทาให้เป็นแผ่นก่อน แล้วจึงนามาประกอบเป็นรูปทรงต่างๆ เหมาะสาหรับงานที่มีจุดประสงค์ให้เป็น
รูปลักษณะเรขาคณิตและรูปทรงที่แปลกๆ ความหนาของดินขึ้นอยู่กับขนาดของงานที่จะทาโดยปรับตามความเหมาะสม ไม่ว่าจะสร้างสรรค์เป็นรูปทรงอะไรก็ตาม หากทรงตัวยังไม่ดีพอ ควรใช้เศษดินค้าพยุง
ไว้ก่อน เมื่อทรงตัวดีแล้ว จึงนาไปผึ่งให้แห้ง
 2.4 การขึ้นรูปแบบขด
 การขึ้นรูปแบบขดเป็นการขึ้นรูปที่นิยมมาแต่โบราณกาลโดยการขึ้นรูปต้องรีดดินให้เป็นเส้นใหเหมาะสมกับขนาดรูปทรง คลึงเป็นเส้นกลมยาวนาขดลงบนแผ่นฐานประสานรอยต่อระหว่างขดดินและ
แผ่นฐานดินด้วยน้าดินข้น ชื้อบีบกดให้ดินเข้ากันให้สนิทเป็นแผ่นเดียวกัน
 2.5 การขึ้นรูปแบบพิมพ์กด
 การขึ้นรูปแบบพิมพ์กด การเตรียมเนื้อดินใช้วิธีเดียวกับแบบแผ่น และแบบอิสระมีความเหนียวของดินพอประมาณปานกลาง การเตรียมพิมพ์นั้นอาจมีได้ทั้งที่เป็นปูนปลาสเตอร์ หรือดินเผา โดยที่
แม่พิมพ์ไม่ควรเปียกชื้น เช่นเดียวกับแม่พิมพ์ที่ใช้ในการหล่อน้าดิน ทั้งนี้เพื่อให้แม่พิมพ์มีส่วนช่วยในการดูดซึมซับจากเนื้อดินได้ดี แม่พิมพ์นี้อาจมีทั้งแบบชิ้นเดียวหรือสองชิ้น
 2.6 การขึ้นรูปแบบหล่อพิมพ์
 การขึ้นรูปแบบหล่อพิมพ์ เป็นการขึ้นรูปโดยอาศัยแบบพิมพ์ที่ทาด้วยปูนปลาสเตอร์ ซึ่งมีคูณสมบัติเป็นตัวดูดซึมน้า เนื้อดินที่ลอยตัวจะติดกับผนังปูนปลาสเตอร์ที่แบบ การผลิตด้วยแบบหล่อนี้
สามารถผลิตให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่เหมือนกัน มีความหนาเท่ากันได้มากกว่าแบบอื่น มีข้อเสียของการหล่อพิมพ์โดยจะจากัดจานวนแต่ละวันคือ ถ้าดินที่หล่อผสมดินขาวน้อยการดูดซึมน้าจะมากจะหล่อได้วันละ
2-3 ชิ้น ถ้าดินที่หล่อผสมดินขาวมากสามารถหล่อได้วันละ 5-7 ชิ้นทั้งนี้ขึ้นอยู่กับขนาดของพิมพ์และความชื้นของแบบพิมพ์ด้วยการขึ้นรูปแบบพิมพ์หล่อนิยมทากัน 2 วิธีคือการหล่อแบบพิมพ์กลวง
ภายใน (Drain casting) และการหล่อแบบพิมพ์ตัน (Slip casting )
ที่กล่าวมาข้างต้นเป็ นการอาศัยการใช้มือและการขึ้นรูปที่ใช้วัสดุ เช่นปูนปลาสเตอร์มาช่วยทาแบบพิมพ์ในการขึ้นรูป ซึ่งแต่ละลักษณะมีวิธีการที่แตกต่างกันไป จากที่กล่าวมาการขึ้นรูป
ด้วยเครื่องเป็ นการขึ้นรูปเครื่องปั้นดินเผาที่อาศัยเครื่องจักรมาช่วยในการผลิตทาให้ได้ผลิตภัณฑ์ผลงานเครื่องปั้นดินเผาได้รวดเร็วยิ่งขึ้นเป็ นการต่อยอดจากการขึ้นรูปด้วยมือเป็ นระบบ
อุตสาหกรรมสามารถผลิตซ้าได้ในปริมาณมาก เครื่องมือขึ้นรูปด้วยเครื่องนี้สามารถประดิษฐ์จากวัสดุในท้องถิ่นชุมชน มีวิธีการแบบพื้นบ้านหรือเป็ นเครื่องมือที่มีเทคโนโลยีอันทันสมัย สามารถ
หาซื้อได้ การขึ้นรูปด้วยเครื่องประกอบด้วย การขึ้นรูปด้วยแป้นหมุน การขึ้นรูปด้วยใบมีด การขึ้นรูปด้วยการอัด