Remedie tegen pensioenbewusteloosheid

1. M’n Magazine28
Wat is er aan de hand?
‘In mijn directe omgeving zie ik veel
mensen, vooral jongeren en ZZP’ers,
die geen flauw idee hebben hoe ze er
qua pensioen voor staan. Uit
onderzoek blijkt zelfs dat mensen
meer gevoel ervaren bij het zien van
een stenen muur dan bij het woord
‘pensioen’. Er is geen pensioen-
bewustzijn, maar pensioenbewuste-
loosheid. Die desinteresse betekent
overigens niet dat burgers tevreden
zijn: het vertrouwen in ons pensioen-
stelsel is laag en er heerst onbegrip
en onvrede. Het is tijd om ver-
trouwenendraagvlakteherwinnen.’
Wat wordt er al aan gedaan?
‘De SER is bezig met de hervorming
van het pensioenstelsel, zodat dat
eerlijker en transparanter wordt.
Pensioenfondsen communiceren
steeds beter naar hun klanten, in
begrijpelijketaal,waarbijzeduidelijk
de toekomst schetsen. Het
‘Zwitserlevenplaatje’ noem ik dat.
Bovendien bestaat sinds 2011 het
pensioenregister, waarin burgers
hun complete pensioensituatie
kunnen inzien. Allemaal goede
ontwikkelingen. Maar het is niet
genoeg. Want de meeste mensen
vinden hun pensioen nog steeds
abstract en ingewikkeld en denken
er liever niet over na.’
Het vertrouwen in de
pensioenwereld kun je
herwinnen door mensen inzicht
te geven: niet alleen in hun
pensioen, maar in hun totale
financiële situatie. Dat bepleit
strateeg Ruben Beil. ‘Dan krijgt
het pensioen context en dus
betekenis. Binnen het
Pensioenlab hebben we daar
een concreet instrument
voor bedacht:
het Financieel Paspoort.’
frisse blik tekst
Paula Vos
beeld
Winand Stut
Remedie tegen
pensioen-
bewusteloosheid
Wat missen we nog?
‘Wat ontbreekt is samenhang. Volgens
mij is inzicht in alleen pensioen niet
voldoende, maar moet je dat zien in de
context van je hele financiële situatie.
Dan betekent het pas iets. Bovendien
vind ik het jammer dat pensioen-
fondsen en financiële instellingen
alleen via hun eigen platforms
communiceren. Zo krijgt de burger
slechts een deel van zijn gegevens te
zien en kan dat plaatje bovendien
commercieel gekleurd zijn. Wat
mensen nodig hebben is een
onafhankelijk, compleet, eenvoudig
overzicht van hun eigen financiële
situatie. Dan gaat het leven en kunnen
ze zien wat de mogelijkheden zijn.’
Hoe kunnen we dat voor
elkaar krijgen?
‘De werkgroep Digitale Communicatie
van het Pensioenlab heeft dit
uitgewerkt in een concreet plan: het
Financieel Platform, een plek waar
iedereen veilig en gemakkelijk zijn
‘Financieel Paspoort’ kan opvragen.
Gemakkelijk is een belangrijke
randvoorwaarde, omdat de burger er
anders niet eens aan begint. Dit
Financieel Paspoort toont een
overzichtvanallefinanciëlegegevens,
zoals pensioen, spaargeld, hypotheek,
schulden, verzekeringen et cetera. Die
informatie wordt rechtstreeks uit de
systemen van de bronnen gehaald en
29
bijvoorbeeld 20 jaar, en de moge-
lijkheid om jezelf met anderen te
vergelijken.’
Hoe realistisch is het?
‘De werkgroep heeft er met ver-
schillende partijen over gesproken,
waaronder de AFM, DNB, pensioen-
uitvoerders en banken; de reacties
zijn overwegend enthousiast. We zijn
nu bezig met de praktische uit-
werking. Het Financieel Paspoort
kan binnen een paar jaar realiteit
zijn. Het belangrijkste is de
bereidheid van partijen om mee te
werken. Het heeft voor iedereen
voordelen: de burger krijgt meer
inzicht en kan betere keuzes
maken. Financiële aanbieders kun-
nen hun klanten beter adviseren en
pensioenfondsen kunnen laten zien
wat het belang en de waarde van een
goed pensioen is.’
Wat kunnen we hiervan leren?
‘Dit soort ideeën ontstaan alleen
met een open blik en bereidheid tot
samenwerking. Mijn tip voor
collega’s is: kijk om je heen, focus
niet alleen op de pensioenwereld.
We moeten de burger informeren
over alle financiële aspecten van
zijn leven. Overzicht leidt tot
inzicht, inzicht leidt tot actie en dat
is het beginpunt voor draagvlak en
vertrouwen.’ ≤
frisse blik
CV
Ruben Beil (28) is consultant strategie bij MN, zijn eerste
werkgever. Hij studeerde Strategisch Management in
Tilburg. Ruben is ook actief betrokken bij het Pensioenlab,
een denktank die zich bezighoudt met de pensioenbelangen
van jongeren.
ter beschikking gesteld aan de
burger. Het is onafhankelijk en
neutraal. Alle initiatieven die tot nu
toe claimen iets dergelijks te doen,
zijn van commerciële partijen die
toch hun eigen belangen nastreven
en maar een deel van lading dekken.
Het Financieel Paspoort begeleidt de
burger zijn leven lang, onafhankelijk
van adviseur, werkgever of
financiële dienstverlener.’
Waarom zouden burgers dit
gebruiken?
‘Ten eerste biedt het een context die
tot nu toe ontbreekt. Ten tweede is
de informatie onafhankelijk, actueel
en betrouwbaar. Ten derde kun je dit
gemakkelijk gebruiken om ver-
schillende offertes en advies op te
vragen. We denken nog na over extra
onderdelen, zoals scenario’s om te
zien wat een situatie betekent over