1. Akromegalia
Përgatiti Ilir Halili
E Mërkurë, 15 Prill 2009 22:56
Akromegalia eshte nje kuader klinik i karakterizuar nga nivele te larta te faktorit te rritjes ne
gjak. Si pasoje e kesaj, kemi nje sere efektesh ku me e para do jete ajo e rritjes se glicemise.
Faktori i rritjes se bashku me
glukagonin
dhe
glukokortikoidet
jane hormonet qe kontrollojne sasine e sheqernave ne gjak. Nje rritje e niveleve te hormonit te
rritjes shkakton nje rritje te rezistences ndaj insulines dhe si pasoje shkakton diabet.
Nje nder gjerat qe pacienti ju tregon eshte qe kohet e fundit nuk i vijne me kepucet ose unaza
nuk i vjen me ne gisht, shenja keto qe ne shume raste mund te neglizhohen nga personi qe i
tregon ose edhe nga mjeku vete. Keto shenja jospecifike vijne si pasoje e trashjes se lekures
dhe zgjerim te ekstremiteve te gjymtyreve.
Duke qene se hormoni i rritjes vepron direkt mbi muskulin kardiak do te kemi nje rritje te
dimensioneve te zemres (kardiomegali), proces qe kalon ne 4 faza duke filluar qe nga
hiperkinezia e deri tek kongjestioni pulmonar (rritje e sasise se lengjeve ne mushkeri si pasoje
e pengimit qe shkakton presioni ne zemer).
Ne veshke do te kete nje mbajtje e natriumit dhe ne menyre indirekte do te thote mbajtje e
lengjeve dhe nga kjo do te kemi nje rritje te presionit arterioz (hipertension).
Nje tjeter efekt i hormonit te rritjes eshte edhe ai mbi metabolizmin e kockes ku ky hormon
bllokon osteoklastet, qelizat qe shkaterrojne materialin kockor, dhe favorizon rritjen ne
1/3
2. Akromegalia
Përgatiti Ilir Halili
E Mërkurë, 15 Prill 2009 22:56
dimensione te kockes dhe si pasoje kemi nje trashje te zonave te jashtme (zonat kortikale qe
duhet ti dallojme nga zonat e brendshme palcore).
Kjo per sa i perket efekteve ne periferi. Por nuk duhet te harrojme efektet ne hipofize. Duke
qene se nje rritje e hormonit te rritjes shkaktohet nga nje
adenome hipofizare
, kjo mund te shkaktoje shtypje ne zonat perreth sic eshte
kiazma optike
(dhe ne kete menyre jep probleme me shikimin duke filluar qe nga zonat e siperme te
hapesires se te pamurit),
hipertension endokranik
(rritje e presionit brenda kafkes si pasoje e efektit mase te adenomes qe ndihet duke qene se
kafka eshte nje hapesire qe nuk zgjerohet) si dhe efekt shtypes mbi qelizat e tjera qe do te
çoje ne nje deficit hormonal te qelizave te tjera.
Diagnoza behet me nje prove me glukoze e cila normalisht bllokon hormonin e rritjes duke
qene se hiperglicemia bllokon prodhimin e tij dhe hipoglicemia stimulon. Keto jane ato qe
quhen feed-back hormonale, nje proces mjaft i perhapur ne sistemin hormonal ku
produkti final i nje rruge bllokon filluesin e reaksioneve. Nese nuk ka ulje, do te thote qe ka
nje prodhim te larte. Me pas mund te perdoren radiologjia per te pasur nje diagnoze te sigurte.
Normalisht qe nje anamneze e sakte, do jepte te
dhena qe do te na benin te dyshonim qe ne fillim per kete semundje.
Perqendrimin e hormonit te rritjes nuk mund ta masim me nje marrje gjaku te vetme duke
qene se hormoni i rritjes ndjek nje cikel cirkadian (ndryshon ne harkun kohor te 24 oreve
duke pasur ore ku perqendrimi eshte me i madh dhe ore ku eshte me i ulet). Por mund ta
verifikojme me proven qe thame me siper.
2/3
