SlideShare a Scribd company logo
1 of 25
Jak przetrwać traumę po stracie
dziecka?
-śmierć dziecka
-poronienie
-aborcja
Piotr Domaradzki
15.10.2016 dzień dziecka utraconego.
Wykład wygłoszony w Bielsku – Białej w parafii
św. Józefa.
Różne formy straty dziecka
• Śmierć dziecka, które już z nami żyło przez kilka
minut lub kilka dni, wczesna śmierć dziecka.
• Poronienie jako śmierć dziecka w okresie
płodowym
• Aborcja - zabicie dziecka jako skutek braku
wsparcia i licznych stresorów
Typowa reakcja otoczenia na traumę
TRAUMA
Poronienie
Wczesna
śmierć
Aborcja
Następstwa traumy
Trauma
Skutki
bezpośrednie
Brak
wsparcia
Następstwa
odroczone
Adaptacja lub
zaburzona
adaptacja
Wsparcie
Adaptacja
Odroczone następstwa traumy
przeżywanie
Nawracające
wspomnienia, sny
Objawy rocznicowe
Intensywne reakcje
na wyzwalacze
unikanie
Wypieranie i
zachowania
unikowe
Zaburzenie relacji,
obcość,
Anhedonia
objawy
Zaburzenia snu,
problemy z
koncentracją
Rozdrażnienie,
depresja, lękliwość
Nadużywanie,
uzależnienie
Pytania od osób, które doświadczyły
straty dziecka
1. W jaki sposób krok po kroku przechodzić kryzys
związany ze stratą dziecka (myślę tutaj o
pewnym procesie: pozwolenie sobie na tzw.
„złe” emocje: gniew, złość, wściekłość)
2. Jak nie zadręczać się poczuciem winy za
zaistniałą sytuację?
3. Jak najbliższa rodzina może wspierać osobę po
stracie?
4. Czy warto sięgać do książek, Internetu żeby
odnaleźć na postawione pytania odpowiedzi?
Pytania od osób, które doświadczyły
straty dziecka
5. Czy dobrze iść na psychoterapię?
6. Czy dobrze nadać imię zmarłemu
dziecku(kwestia nagrobka)?
7. Czy mówić żyjącym dzieciom z rodziny o
Siostrzyczce lub Braciszku w Niebie?
8. Czy naturalna jest tęsknota do utraconych
dzieci pomimo upływających lat i przebytych
terapii?
W jaki sposób krok po kroku przechodzić
kryzys związany ze stratą dziecka
• Szukać wsparcia w rodzinie i wśród najbliższych
w przeżywaniu żałoby
• Mówić o doświadczeniu straty
• Robić miejsce na żałobę i wyrażanie żalu
• Nazywać wszystkie pojawiające się uczucia, nie
ma uczuć dobrych ani złych
• Personalizować dziecko, nadawać imię
• Sprawić pogrzeb (może być symboliczny)
• Domykać proces żałoby
Etapy żałoby po stracie dziecka
• Zaprzeczanie, Wyparcie
• Poczucie winy , gniew, bunt ( dlaczego , kto
zawinił?)
• Targowanie się, składanie obietnic Bogu (regres
do myślenia magicznego)
• Depresja
• Akceptacja i adaptacja do życia
Jak nie zadręczać się poczuciem winy za
zaistniałą sytuację?
• Poczucie winy pojawia się naturalnie jako
następstwo traumy.
• Komunikowanie poczucia winy i uznawanie go
jako zjawisko przejściowe
• Znaleźć prawdziwe wsparcie, a nie pocieszycieli
• Racjonalizować poczucie winy w obecności osób
wspierających
• Pokora - uznać, że nie potrafimy tyle, o ile się
oskarżamy.
• Zaufanie do Boga z którym tylko
współpracujemy w akcie stwórczym
Jak nie zadręczać się poczuciem winy
za zaistniałą sytuację?
Poczucie winy jako następstwo rzeczywistych
zaniedbań lub wyrządzonych krzywd:
• Dążenie do pojednania np. napisanie listu
• Symboliczne zadośćuczynienie np.: praca w
hospicjum
• Często osoba nie potrafi poradzić sobie bez
terapii
Jak najbliższa rodzina może wspierać
osobę po stracie?
• Towarzyszyć
• Dopytywać
• Być, czasem w kilka osób
• Nie ma stanu, że ktoś się zanadto nad sobą lituje
• Rodzina powinna znać etapy żałoby i nie
przyspieszać jej zakończenia
• Pokazywać cierpiącym, że zakończenie żałoby
nie jest wyrazem braku miłości do dziecka
utraconego, tylko akceptacją stanu faktycznego
Specyficzne potrzeby osoby
doświadczającej straty dziecka.
Towarzyszenie
Towarzyszenie powinno odbywać się z
zachowaniem świadomości potrzeb rodziców w
sytuacji straty dziecka:
• Potrzeba uznania przez otoczenie rodziców, że
ich cierpienie jest prawdziwe i dotkliwe.
• Potrzeba poczucia wartości. Uzyskania od
środowiska informacji zwrotnej o znaczeniu
wartości rodzica jak i utraconego dziecka w
systemie rodzinnym i społecznym.
Specyficzne potrzeby osoby doświadczającej
straty dziecka. Towarzyszenie
• Potrzeba odkrycia/nadania sensu swojej
aktualnej egzystencji.
• Potrzeba odzyskania nadziei/przekonania, że
stan emocjonalny, w którym się znajduje jest
przejściowy i skończy się w przewidywalnej
perspektywie czasowej.
Czy warto sięgać do książek, Internetu żeby
odnaleźć na postawione pytania
odpowiedzi?
• Literatura i dedykowane strony internetowe
gdzie wypowiadają się profesjonaliści mogą być
niewątpliwie wsparciem.
• Zagrożenie płynie od blogów i artykułów
prasowych pisanych na zasadzie zwierzeń. Niosą
one zagrożenie modelowania nieprawidłowych
wzorców adaptacyjnych
Kiedy iść na psychoterapię?
• Psychoterapia jest potrzebna w sytuacji
pojawienia się odroczonych w czasie następstw
traumy.
• Kiedy jest słabe wsparcie w środowisku i
rodzinie
• Kiedy pomimo dobrego wsparcia osoba
zatrzymała się na którymś z etapów żałoby, lub
żałobę przeżyła w kilka dni.
Czy dobrze nadać imię zmarłemu
dziecku(kwestia nagrobka)?
• Zmarłe dzieci powinny mieć imiona nadane
przez rodziców
• Wspomnienia o zmarłych dzieciach również tych
przed narodzeniem powinno się odbywać przy
użyciu ich imion
• Nagrobek jest kwestią indywidualnej wrażliwości
i potrzeb danej rodziny.
Czy dobrze nadać imię zmarłemu
dziecku(kwestia nagrobka)?
Funkcje nagrobka:
• Pamięć o zmarłym
• Upamiętnienie zakończenia życia i więzi
żyjących ze zmarłym
• Domknięcie relacji przez osoby żyjące z osobą
zmarłą; trwały znak przejścia do aktualnych
relacji życiowych
Czy mówić żyjącym dzieciom z rodziny
o Siostrzyczce lub Braciszku w Niebie?
• Obecność w świadomości rodziny poczętych a
nie urodzonych dzieci lub wcześniej zmarłych
jest tak samo ważna jak obecność w świadomości
rodziny zmarłej babci czy dziadka.
• Dlatego ważne jest nadawanie imion dzieciom
które się nie urodziły.
• Rozmowy z pozostałymi dziećmi o śmierci
poczętego rodzeństwa muszą być dostosowane
do zdolności percepcyjnych dziecka. Tu
pomagają nagrobki czy inne symboliczne
postawy na cmentarzu.
Czy naturalna jest tęsknota do utraconych
dzieci pomimo upływających lat i
przebytych terapii?
• Zdrowo pojęta tęsknota, to znaczy taka, która nie
dezorganizuje życia, ani nie koncentruje myśli
głównie wokół utraconego dziecka, jest
naturalna.
• Konsultować z terapeutą należy kiedy myśl o
nieżyjącym dziecku jest uporczywie nawracająca,
np.. w okolicach świąt czy rocznic.
Aborcja i co dalej?
• Nie traktuj swojego cierpienia jako kary za
grzech, czy rodzaju pokuty, zgłoś się na terapię.
• Kolejne spowiadanie się z tej samej aborcji nie
leczy, a pogłębia tramę, kształtuje obraz Boga
jako tego który nie może wybaczyć, albo jego
wybaczenie jest zależne od naszej ekspijacji.
• Zobacz jak do tego doszło, że dziecko zostało
zabite przed narodzeniem.
Aborcja i co dalej?
• Uświadom sobie kto jeszcze jest
współodpowiedzialny z twojego otoczenia za tą
aborcję. Rozważ czy możesz im powiedzieć o
swoim cierpieniu i o tym, że potrzebujesz
pomocy.
• Sięgnij po psychoterapię u terapeutów, którzy
uznają zjawisko syndromu postaborcyjnego.
• Znajdziesz takich terapeutów na stronie
www.nest-terapia.eu
Dziękuję za uwagę
Piotr Domaradzki
www.psychoterapia-domaradzki.pl

More Related Content

Similar to Dziecko utracone

Wykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzys
Wykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzysWykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzys
Wykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzysmilenam23
 
Naturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebookNaturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebooke-booksweb.pl
 
Naturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebookNaturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebooke-booksweb.pl
 
Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...
Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...
Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...Darmowe Ebooki
 
Rozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacja
Rozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacjaRozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacja
Rozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacjawiosenka
 
Prezentacja dla rodziców
Prezentacja dla rodzicówPrezentacja dla rodziców
Prezentacja dla rodzicówMarcin Cząba
 
Wspieranie rodzin dzieci
Wspieranie rodzin dzieciWspieranie rodzin dzieci
Wspieranie rodzin dziecicrisma61
 
Zmien swoje-zycie-w-30-dni
Zmien swoje-zycie-w-30-dniZmien swoje-zycie-w-30-dni
Zmien swoje-zycie-w-30-dnimisiuziu
 
Pomoc i wsparcie po poronieniu
Pomoc i wsparcie po poronieniuPomoc i wsparcie po poronieniu
Pomoc i wsparcie po poronieniuPoronilam Pl
 
Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?
Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?
Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?Uniwersytet Dzieci
 
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?Uniwersytet Dzieci
 
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebieRodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebieUniwersytet Dzieci
 
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatkaJak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatkaUniwersytet Dzieci
 
Rozwód. Jak go przeżyć - ebook
Rozwód. Jak go przeżyć - ebookRozwód. Jak go przeżyć - ebook
Rozwód. Jak go przeżyć - ebooke-booksweb.pl
 
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...MANDARINE Project Partners
 
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatkaJak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatkaUniwersytet Dzieci
 
Rodzice spreed 01_2014 (4)
Rodzice spreed 01_2014 (4)Rodzice spreed 01_2014 (4)
Rodzice spreed 01_2014 (4)Aga Szajda
 
Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.
Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.
Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.Mateusz Kozłowski
 

Similar to Dziecko utracone (20)

Wykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzys
Wykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzysWykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzys
Wykład jak rozmawiać z dzieckiem, kiedy rodzina przeżywa kryzys
 
Naturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebookNaturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebook
 
Naturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebookNaturalne planowanie rodziny - ebook
Naturalne planowanie rodziny - ebook
 
Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...
Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...
Kryzys to nie koniec. Odkryj w sobie siłę i rozpocznij życie na nowo / Renata...
 
Jak działa sekta
Jak działa sektaJak działa sekta
Jak działa sekta
 
Rozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacja
Rozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacjaRozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacja
Rozwój psychofizyczny sześciolatka prezentacja
 
Prezentacja dla rodziców
Prezentacja dla rodzicówPrezentacja dla rodziców
Prezentacja dla rodziców
 
Wspieranie rodzin dzieci
Wspieranie rodzin dzieciWspieranie rodzin dzieci
Wspieranie rodzin dzieci
 
Zmien swoje-zycie-w-30-dni
Zmien swoje-zycie-w-30-dniZmien swoje-zycie-w-30-dni
Zmien swoje-zycie-w-30-dni
 
Pomoc i wsparcie po poronieniu
Pomoc i wsparcie po poronieniuPomoc i wsparcie po poronieniu
Pomoc i wsparcie po poronieniu
 
Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?
Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?
Dorastanie - co się dzieje z moim dzieckiem?
 
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie?
 
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebieRodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie
Rodzic lustrem dla swojego dziecka - co może zrobić, aby uwierzyło w siebie
 
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatkaJak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
 
Rozwód. Jak go przeżyć - ebook
Rozwód. Jak go przeżyć - ebookRozwód. Jak go przeżyć - ebook
Rozwód. Jak go przeżyć - ebook
 
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
Festiwal Inspiracji 2014 Marek Kowalczyk Jak sobie radzić z przeciwnościami ...
 
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatkaJak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
Jak pomóc sobie i dziecku przeżyć bunt nastolatka
 
Relacja z rodzicami cz. 4 - Uzdrowienie
Relacja z rodzicami cz. 4 - UzdrowienieRelacja z rodzicami cz. 4 - Uzdrowienie
Relacja z rodzicami cz. 4 - Uzdrowienie
 
Rodzice spreed 01_2014 (4)
Rodzice spreed 01_2014 (4)Rodzice spreed 01_2014 (4)
Rodzice spreed 01_2014 (4)
 
Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.
Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.
Inteligencja emocjonalna w cierpieniu.
 

Dziecko utracone

  • 1. Jak przetrwać traumę po stracie dziecka? -śmierć dziecka -poronienie -aborcja Piotr Domaradzki 15.10.2016 dzień dziecka utraconego. Wykład wygłoszony w Bielsku – Białej w parafii św. Józefa.
  • 2. Różne formy straty dziecka • Śmierć dziecka, które już z nami żyło przez kilka minut lub kilka dni, wczesna śmierć dziecka. • Poronienie jako śmierć dziecka w okresie płodowym • Aborcja - zabicie dziecka jako skutek braku wsparcia i licznych stresorów
  • 7. Odroczone następstwa traumy przeżywanie Nawracające wspomnienia, sny Objawy rocznicowe Intensywne reakcje na wyzwalacze unikanie Wypieranie i zachowania unikowe Zaburzenie relacji, obcość, Anhedonia objawy Zaburzenia snu, problemy z koncentracją Rozdrażnienie, depresja, lękliwość Nadużywanie, uzależnienie
  • 8. Pytania od osób, które doświadczyły straty dziecka 1. W jaki sposób krok po kroku przechodzić kryzys związany ze stratą dziecka (myślę tutaj o pewnym procesie: pozwolenie sobie na tzw. „złe” emocje: gniew, złość, wściekłość) 2. Jak nie zadręczać się poczuciem winy za zaistniałą sytuację? 3. Jak najbliższa rodzina może wspierać osobę po stracie? 4. Czy warto sięgać do książek, Internetu żeby odnaleźć na postawione pytania odpowiedzi?
  • 9. Pytania od osób, które doświadczyły straty dziecka 5. Czy dobrze iść na psychoterapię? 6. Czy dobrze nadać imię zmarłemu dziecku(kwestia nagrobka)? 7. Czy mówić żyjącym dzieciom z rodziny o Siostrzyczce lub Braciszku w Niebie? 8. Czy naturalna jest tęsknota do utraconych dzieci pomimo upływających lat i przebytych terapii?
  • 10. W jaki sposób krok po kroku przechodzić kryzys związany ze stratą dziecka • Szukać wsparcia w rodzinie i wśród najbliższych w przeżywaniu żałoby • Mówić o doświadczeniu straty • Robić miejsce na żałobę i wyrażanie żalu • Nazywać wszystkie pojawiające się uczucia, nie ma uczuć dobrych ani złych • Personalizować dziecko, nadawać imię • Sprawić pogrzeb (może być symboliczny) • Domykać proces żałoby
  • 11. Etapy żałoby po stracie dziecka • Zaprzeczanie, Wyparcie • Poczucie winy , gniew, bunt ( dlaczego , kto zawinił?) • Targowanie się, składanie obietnic Bogu (regres do myślenia magicznego) • Depresja • Akceptacja i adaptacja do życia
  • 12. Jak nie zadręczać się poczuciem winy za zaistniałą sytuację? • Poczucie winy pojawia się naturalnie jako następstwo traumy. • Komunikowanie poczucia winy i uznawanie go jako zjawisko przejściowe • Znaleźć prawdziwe wsparcie, a nie pocieszycieli • Racjonalizować poczucie winy w obecności osób wspierających • Pokora - uznać, że nie potrafimy tyle, o ile się oskarżamy. • Zaufanie do Boga z którym tylko współpracujemy w akcie stwórczym
  • 13. Jak nie zadręczać się poczuciem winy za zaistniałą sytuację? Poczucie winy jako następstwo rzeczywistych zaniedbań lub wyrządzonych krzywd: • Dążenie do pojednania np. napisanie listu • Symboliczne zadośćuczynienie np.: praca w hospicjum • Często osoba nie potrafi poradzić sobie bez terapii
  • 14. Jak najbliższa rodzina może wspierać osobę po stracie? • Towarzyszyć • Dopytywać • Być, czasem w kilka osób • Nie ma stanu, że ktoś się zanadto nad sobą lituje • Rodzina powinna znać etapy żałoby i nie przyspieszać jej zakończenia • Pokazywać cierpiącym, że zakończenie żałoby nie jest wyrazem braku miłości do dziecka utraconego, tylko akceptacją stanu faktycznego
  • 15. Specyficzne potrzeby osoby doświadczającej straty dziecka. Towarzyszenie Towarzyszenie powinno odbywać się z zachowaniem świadomości potrzeb rodziców w sytuacji straty dziecka: • Potrzeba uznania przez otoczenie rodziców, że ich cierpienie jest prawdziwe i dotkliwe. • Potrzeba poczucia wartości. Uzyskania od środowiska informacji zwrotnej o znaczeniu wartości rodzica jak i utraconego dziecka w systemie rodzinnym i społecznym.
  • 16. Specyficzne potrzeby osoby doświadczającej straty dziecka. Towarzyszenie • Potrzeba odkrycia/nadania sensu swojej aktualnej egzystencji. • Potrzeba odzyskania nadziei/przekonania, że stan emocjonalny, w którym się znajduje jest przejściowy i skończy się w przewidywalnej perspektywie czasowej.
  • 17. Czy warto sięgać do książek, Internetu żeby odnaleźć na postawione pytania odpowiedzi? • Literatura i dedykowane strony internetowe gdzie wypowiadają się profesjonaliści mogą być niewątpliwie wsparciem. • Zagrożenie płynie od blogów i artykułów prasowych pisanych na zasadzie zwierzeń. Niosą one zagrożenie modelowania nieprawidłowych wzorców adaptacyjnych
  • 18. Kiedy iść na psychoterapię? • Psychoterapia jest potrzebna w sytuacji pojawienia się odroczonych w czasie następstw traumy. • Kiedy jest słabe wsparcie w środowisku i rodzinie • Kiedy pomimo dobrego wsparcia osoba zatrzymała się na którymś z etapów żałoby, lub żałobę przeżyła w kilka dni.
  • 19. Czy dobrze nadać imię zmarłemu dziecku(kwestia nagrobka)? • Zmarłe dzieci powinny mieć imiona nadane przez rodziców • Wspomnienia o zmarłych dzieciach również tych przed narodzeniem powinno się odbywać przy użyciu ich imion • Nagrobek jest kwestią indywidualnej wrażliwości i potrzeb danej rodziny.
  • 20. Czy dobrze nadać imię zmarłemu dziecku(kwestia nagrobka)? Funkcje nagrobka: • Pamięć o zmarłym • Upamiętnienie zakończenia życia i więzi żyjących ze zmarłym • Domknięcie relacji przez osoby żyjące z osobą zmarłą; trwały znak przejścia do aktualnych relacji życiowych
  • 21. Czy mówić żyjącym dzieciom z rodziny o Siostrzyczce lub Braciszku w Niebie? • Obecność w świadomości rodziny poczętych a nie urodzonych dzieci lub wcześniej zmarłych jest tak samo ważna jak obecność w świadomości rodziny zmarłej babci czy dziadka. • Dlatego ważne jest nadawanie imion dzieciom które się nie urodziły. • Rozmowy z pozostałymi dziećmi o śmierci poczętego rodzeństwa muszą być dostosowane do zdolności percepcyjnych dziecka. Tu pomagają nagrobki czy inne symboliczne postawy na cmentarzu.
  • 22. Czy naturalna jest tęsknota do utraconych dzieci pomimo upływających lat i przebytych terapii? • Zdrowo pojęta tęsknota, to znaczy taka, która nie dezorganizuje życia, ani nie koncentruje myśli głównie wokół utraconego dziecka, jest naturalna. • Konsultować z terapeutą należy kiedy myśl o nieżyjącym dziecku jest uporczywie nawracająca, np.. w okolicach świąt czy rocznic.
  • 23. Aborcja i co dalej? • Nie traktuj swojego cierpienia jako kary za grzech, czy rodzaju pokuty, zgłoś się na terapię. • Kolejne spowiadanie się z tej samej aborcji nie leczy, a pogłębia tramę, kształtuje obraz Boga jako tego który nie może wybaczyć, albo jego wybaczenie jest zależne od naszej ekspijacji. • Zobacz jak do tego doszło, że dziecko zostało zabite przed narodzeniem.
  • 24. Aborcja i co dalej? • Uświadom sobie kto jeszcze jest współodpowiedzialny z twojego otoczenia za tą aborcję. Rozważ czy możesz im powiedzieć o swoim cierpieniu i o tym, że potrzebujesz pomocy. • Sięgnij po psychoterapię u terapeutów, którzy uznają zjawisko syndromu postaborcyjnego. • Znajdziesz takich terapeutów na stronie www.nest-terapia.eu
  • 25. Dziękuję za uwagę Piotr Domaradzki www.psychoterapia-domaradzki.pl