1. Jak przetrwać traumę po stracie
dziecka?
-śmierć dziecka
-poronienie
-aborcja
Piotr Domaradzki
15.10.2016 dzień dziecka utraconego.
Wykład wygłoszony w Bielsku – Białej w parafii
św. Józefa.
2. Różne formy straty dziecka
• Śmierć dziecka, które już z nami żyło przez kilka
minut lub kilka dni, wczesna śmierć dziecka.
• Poronienie jako śmierć dziecka w okresie
płodowym
• Aborcja - zabicie dziecka jako skutek braku
wsparcia i licznych stresorów
7. Odroczone następstwa traumy
przeżywanie
Nawracające
wspomnienia, sny
Objawy rocznicowe
Intensywne reakcje
na wyzwalacze
unikanie
Wypieranie i
zachowania
unikowe
Zaburzenie relacji,
obcość,
Anhedonia
objawy
Zaburzenia snu,
problemy z
koncentracją
Rozdrażnienie,
depresja, lękliwość
Nadużywanie,
uzależnienie
8. Pytania od osób, które doświadczyły
straty dziecka
1. W jaki sposób krok po kroku przechodzić kryzys
związany ze stratą dziecka (myślę tutaj o
pewnym procesie: pozwolenie sobie na tzw.
„złe” emocje: gniew, złość, wściekłość)
2. Jak nie zadręczać się poczuciem winy za
zaistniałą sytuację?
3. Jak najbliższa rodzina może wspierać osobę po
stracie?
4. Czy warto sięgać do książek, Internetu żeby
odnaleźć na postawione pytania odpowiedzi?
9. Pytania od osób, które doświadczyły
straty dziecka
5. Czy dobrze iść na psychoterapię?
6. Czy dobrze nadać imię zmarłemu
dziecku(kwestia nagrobka)?
7. Czy mówić żyjącym dzieciom z rodziny o
Siostrzyczce lub Braciszku w Niebie?
8. Czy naturalna jest tęsknota do utraconych
dzieci pomimo upływających lat i przebytych
terapii?
10. W jaki sposób krok po kroku przechodzić
kryzys związany ze stratą dziecka
• Szukać wsparcia w rodzinie i wśród najbliższych
w przeżywaniu żałoby
• Mówić o doświadczeniu straty
• Robić miejsce na żałobę i wyrażanie żalu
• Nazywać wszystkie pojawiające się uczucia, nie
ma uczuć dobrych ani złych
• Personalizować dziecko, nadawać imię
• Sprawić pogrzeb (może być symboliczny)
• Domykać proces żałoby
11. Etapy żałoby po stracie dziecka
• Zaprzeczanie, Wyparcie
• Poczucie winy , gniew, bunt ( dlaczego , kto
zawinił?)
• Targowanie się, składanie obietnic Bogu (regres
do myślenia magicznego)
• Depresja
• Akceptacja i adaptacja do życia
12. Jak nie zadręczać się poczuciem winy za
zaistniałą sytuację?
• Poczucie winy pojawia się naturalnie jako
następstwo traumy.
• Komunikowanie poczucia winy i uznawanie go
jako zjawisko przejściowe
• Znaleźć prawdziwe wsparcie, a nie pocieszycieli
• Racjonalizować poczucie winy w obecności osób
wspierających
• Pokora - uznać, że nie potrafimy tyle, o ile się
oskarżamy.
• Zaufanie do Boga z którym tylko
współpracujemy w akcie stwórczym
13. Jak nie zadręczać się poczuciem winy
za zaistniałą sytuację?
Poczucie winy jako następstwo rzeczywistych
zaniedbań lub wyrządzonych krzywd:
• Dążenie do pojednania np. napisanie listu
• Symboliczne zadośćuczynienie np.: praca w
hospicjum
• Często osoba nie potrafi poradzić sobie bez
terapii
14. Jak najbliższa rodzina może wspierać
osobę po stracie?
• Towarzyszyć
• Dopytywać
• Być, czasem w kilka osób
• Nie ma stanu, że ktoś się zanadto nad sobą lituje
• Rodzina powinna znać etapy żałoby i nie
przyspieszać jej zakończenia
• Pokazywać cierpiącym, że zakończenie żałoby
nie jest wyrazem braku miłości do dziecka
utraconego, tylko akceptacją stanu faktycznego
15. Specyficzne potrzeby osoby
doświadczającej straty dziecka.
Towarzyszenie
Towarzyszenie powinno odbywać się z
zachowaniem świadomości potrzeb rodziców w
sytuacji straty dziecka:
• Potrzeba uznania przez otoczenie rodziców, że
ich cierpienie jest prawdziwe i dotkliwe.
• Potrzeba poczucia wartości. Uzyskania od
środowiska informacji zwrotnej o znaczeniu
wartości rodzica jak i utraconego dziecka w
systemie rodzinnym i społecznym.
16. Specyficzne potrzeby osoby doświadczającej
straty dziecka. Towarzyszenie
• Potrzeba odkrycia/nadania sensu swojej
aktualnej egzystencji.
• Potrzeba odzyskania nadziei/przekonania, że
stan emocjonalny, w którym się znajduje jest
przejściowy i skończy się w przewidywalnej
perspektywie czasowej.
17. Czy warto sięgać do książek, Internetu żeby
odnaleźć na postawione pytania
odpowiedzi?
• Literatura i dedykowane strony internetowe
gdzie wypowiadają się profesjonaliści mogą być
niewątpliwie wsparciem.
• Zagrożenie płynie od blogów i artykułów
prasowych pisanych na zasadzie zwierzeń. Niosą
one zagrożenie modelowania nieprawidłowych
wzorców adaptacyjnych
18. Kiedy iść na psychoterapię?
• Psychoterapia jest potrzebna w sytuacji
pojawienia się odroczonych w czasie następstw
traumy.
• Kiedy jest słabe wsparcie w środowisku i
rodzinie
• Kiedy pomimo dobrego wsparcia osoba
zatrzymała się na którymś z etapów żałoby, lub
żałobę przeżyła w kilka dni.
19. Czy dobrze nadać imię zmarłemu
dziecku(kwestia nagrobka)?
• Zmarłe dzieci powinny mieć imiona nadane
przez rodziców
• Wspomnienia o zmarłych dzieciach również tych
przed narodzeniem powinno się odbywać przy
użyciu ich imion
• Nagrobek jest kwestią indywidualnej wrażliwości
i potrzeb danej rodziny.
20. Czy dobrze nadać imię zmarłemu
dziecku(kwestia nagrobka)?
Funkcje nagrobka:
• Pamięć o zmarłym
• Upamiętnienie zakończenia życia i więzi
żyjących ze zmarłym
• Domknięcie relacji przez osoby żyjące z osobą
zmarłą; trwały znak przejścia do aktualnych
relacji życiowych
21. Czy mówić żyjącym dzieciom z rodziny
o Siostrzyczce lub Braciszku w Niebie?
• Obecność w świadomości rodziny poczętych a
nie urodzonych dzieci lub wcześniej zmarłych
jest tak samo ważna jak obecność w świadomości
rodziny zmarłej babci czy dziadka.
• Dlatego ważne jest nadawanie imion dzieciom
które się nie urodziły.
• Rozmowy z pozostałymi dziećmi o śmierci
poczętego rodzeństwa muszą być dostosowane
do zdolności percepcyjnych dziecka. Tu
pomagają nagrobki czy inne symboliczne
postawy na cmentarzu.
22. Czy naturalna jest tęsknota do utraconych
dzieci pomimo upływających lat i
przebytych terapii?
• Zdrowo pojęta tęsknota, to znaczy taka, która nie
dezorganizuje życia, ani nie koncentruje myśli
głównie wokół utraconego dziecka, jest
naturalna.
• Konsultować z terapeutą należy kiedy myśl o
nieżyjącym dziecku jest uporczywie nawracająca,
np.. w okolicach świąt czy rocznic.
23. Aborcja i co dalej?
• Nie traktuj swojego cierpienia jako kary za
grzech, czy rodzaju pokuty, zgłoś się na terapię.
• Kolejne spowiadanie się z tej samej aborcji nie
leczy, a pogłębia tramę, kształtuje obraz Boga
jako tego który nie może wybaczyć, albo jego
wybaczenie jest zależne od naszej ekspijacji.
• Zobacz jak do tego doszło, że dziecko zostało
zabite przed narodzeniem.
24. Aborcja i co dalej?
• Uświadom sobie kto jeszcze jest
współodpowiedzialny z twojego otoczenia za tą
aborcję. Rozważ czy możesz im powiedzieć o
swoim cierpieniu i o tym, że potrzebujesz
pomocy.
• Sięgnij po psychoterapię u terapeutów, którzy
uznają zjawisko syndromu postaborcyjnego.
• Znajdziesz takich terapeutów na stronie
www.nest-terapia.eu