Alt işveren ve isg

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KANUNUNDA
ALT İŞVEREN
Prof. Dr. Erdem Özdemir
MARMARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ
Prof.Dr.ErdemÖzdemir(dr.erdemozdemir@gmail.com)

SİSTEM DEĞİŞİKLİĞİ:
İŞ SAĞLIĞI
VE GÜVENLİĞİNDE NE
DEĞİŞTİ ?

(Eski) İSG TÜZÜĞÜ
SOMUT ÖNLEM ODAKLI İSG ANLAYIŞI
İşyerlerindeki asma katlara çıkıp inmek için, yerin durumuna göre,
eğimli veya dik demir merdivenler kullanılabilir. Ancak, bunların üst
ve alt başlarından sağlam bir şekilde tespit edilmiş bulunması,
geniş basamaklı ve iki tarafı korkuluklu ve bu korkulukların,
merdivenin bittiği asma kat döşemesinde kesilmeyerek en az 75
santimetre daha uzatılması gereklidir.
Madde 24 – Bakım, onarım ve kontrol için işyerlerinde kullanılan
bütün merdivenler görülecek işe uygun sağlamlıkta olacak ve
bunların genişliği 55 santimetreden dar olmayacak eğimleri 60
dereceyi geçmeyecek ve basamakların, çubuktan yapılmadığı
hallerde, genişlikleri en az (13) santimetre olacaktır

2000’Lİ YILLAR :
AB RÜZGARLARI

DÜZENLEMELER
• YENİ BORÇLAR KANUNU madde 417
• 4857 SAYILI İŞ KANUNU
• YENİ YÖNETMELİKLER
• (89-391 ÇERÇEVE YÖN.)
• VE….
• 6331 SY KANUN & YÖNETMELİKLERİ

(Eski ve Yeni)
AKTÖRLER
• İşveren
• İşveren vekilleri
• İş güvenliği uzmanları
• İşyeri hekimleri
• Çalışan temsilcisi
• İSG kurulu
• Destek elemanı
• Kilit kavram: DEMOKRASİ

SORUMLULUK
HUKUKİ SORUMLULUK CEZAİ SORUMLULUK

İŞVERENLERİN
YÜKÜMLÜLÜKLERİ

İŞVERENİN
GENEL YÜKÜMLÜLÜĞÜ
(m.4)
•Önlem al
•Denetle (önlemlerin sonuçlarını)
•Uyarla (önlemleri değişen
şartlara uygun hale getir)

ÖZEL YÜKÜMLÜLÜKLER
• 1. Sağlık gözetimi yaptır ve rapor al
• 2. İ.S.G Birimi Kur
• 3. Uzman/hekim istihdam et (tehlike sınıfı/sayı)
• 4. Risk değerlendirmesi yap
• 5. Acil eylem/ilk yardım tahliye
• 6. İşçiyi bilgilendir
• 7. İşçiyi eğit
• 8. Kazayı bildir
• 9. Organizasyon kur ve katılım sağla
a. İSG Kurulu
b. Çalışan Temsilcisi Seçtir/ata
c. Destek elemanı
d. Katılım sağlama-çalışan görüşü
e. Koordinasyon
• 10. Güvenlik Raporu / Büyük Kaza Önleme Politika Belgesi AL

Alt işveren ve
İSG YÜKÜMLÜLÜKLERİ

Alt işveren KİMDİR?

ALT İŞVERENLİK İÇİN
• Asıl işin bir bölümü
veya
• Yardımcı iş olmalı

İş kanunu gerekçesi;
4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesinin gerekçesine
göre göre; “…İş Kanununda Asıl işveren-alt
işverenin ilişkisinin tanımı unsurlarıyla birlikte
açıklanmış, unsurlarında mevcut esaslar korunmakla
beraber, görüş ayrılıklarına sebep olan bir konu da
kavram açısından daraltıcı etkiye sahip bir hüküm
haline getirilmiştir. Buna göre, bir işyerinde
yürütülen mal veya hizmet üretimine ilişkin “asli
işin bir bölümünde” veya “yardımcı işlerinde” iş
alan diğer işverenler, işçilerini sadece bu işyerinde
çalıştırdıklarında asıl işveren-alt işveren ilişkisi
doğmuş olacak, buna karşı işyerinde
yürütülen asli ve yardımcı işler dışında iş
alan bir işveren, örneğin işyerinde bir ek
inşaat yapılması ya da bina onarım işini
alan diğer işverenin alt işveren
kapsamında nitelendirilmesi mümkün
olmayacaktır

ALT İŞVERENLİK SÖZ KONUSU
DEĞİLSE…
• Çalışanların bilgilendirilmesi (6331 İSGK MADDE
16)
• İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi
amacıyla işveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de
dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirir:
a) İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu
ve önleyici tedbirler.
• b) Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar.
• c) İlk yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye
işleri konusunda görevlendirilen kişiler.
• (2) İşveren;
• a) 12 nci maddede belirtilen ciddi ve yakın tehlikeye maruz kalan veya
kalma riski olan bütün çalışanları, tehlikeler ile bunlardan doğan risklere
karşı alınmış ve alınacak tedbirler hakkında derhal bilgilendirir.
• b) Başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen
çalışanların birinci fıkrada belirtilen bilgileri almalarını
sağlamak üzere, söz konusu çalışanların işverenlerine
gerekli bilgileri verir.
• c) Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici
tedbirler, ölçüm, analiz, teknik kontrol, kayıtlar, raporlar ve teftişten elde
edilen bilgilere, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin ulaşmasını
sağlar.

ALT İŞVERENLİK SÖZ KONUSU
İSE…
• Asıl işverenin özellikle cezai
sorumluluğu bakımından…
1. Kaçınılması gerekenler
2. Yapılması gerekenler

1. KAÇINILMASI GEREKENLER…
• Emir ve talimat….
• Araç kullanım konusu…

2. YAPILMASI GEREKENLER…
• Çalışanların bilgilendirilmesi (m.16)
• Risk Değerlendirmesi Süreçlerindeki
Yükümlülükler (RDY m.10)
• Eğitim Durumunu Denetleme (6331,
m.17)
• İSG Kurulları
• İşyeri hekiminin görevi (Sağlık Rapor ve
Periyodik Muayene)

ASIL İŞVEREN VE ALT İŞVEREN
İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ
• MADDE 15 – (1) Bir işyerinde bir veya daha fazla alt işveren
bulunması halinde:
• a) Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, bu Yönetmelik
hükümleri uyarınca gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar
veya yaptırır.
• b) Alt işverenlerin risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl
işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve
belgeler asıl işverence sağlanır.
• c) Asıl işveren, alt işverenlerce yürütülen risk değerlendirmesi
çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmaları koordine eder.
• (2) Alt işverenler hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını
asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi
çalışmalarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol
tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve
uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

Birden Fazla İşveren Olması
Durumunda Risk Değerlendirmesi
Çalışmaları
• MADDE 14 – (1) Aynı çalışma alanını birden fazla
işverenin paylaşması durumunda, yürütülen işler için
diğer işverenlerin yürüttüğü işler de göz önünde
bulundurularak
• ayrı ayrı risk değerlendirmesi gerçekleştirilir.
• İşverenler, risk değerlendirmesi çalışmalarını,
koordinasyon içinde yürütür,
• Birbirlerini ve çalışan temsilcilerini
tespit edilen riskler konusunda bilgilendirir.

EĞİTİM
 (6331 İSGK Madde 17)
 Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
 İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana
işe başlamadan önce ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir
sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe
başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
 Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak
işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli
bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge
olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen
çalışanlar işe başlatılamaz.
 Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği
risklerine karşı çalışana gerekli eğitimin verilmesini sağlar.
 Bu madde kapsamında verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara
yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden
sayılır.
 İDARİ PARA CEZASI

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
VE
ALT İŞVEREN
• MADDE 22 – (1) Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla
süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği
ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve
güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.
• (2) Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin
bulunduğu hallerde;
• a) Asıl işveren ve alt işveren tarafından ayrı ayrı kurul oluşturulmuş ise,
faaliyetlerin yürütülmesi ve kararların uygulanması konusunda iş birliği ve
koordinasyon asıl işverence sağlanır.
• b) Asıl işveren tarafından kurul oluşturulmuş ise, kurul oluşturması
gerekmeyen alt işveren, koordinasyonu sağlamak üzere vekâleten yetkili
bir temsilci atar.

• c) İşyerinde kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren, alt
işverenin oluşturduğu kurula iş birliği ve koordinasyonu
sağlamak üzere vekâleten yetkili bir temsilci atar.
• ç) Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren ve alt işverenin
toplam çalışan sayısı elliden fazla ise, koordinasyonu asıl
işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren
tarafından birlikte bir kurul oluşturulur.
• (3) Aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve
bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması hâlinde
işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul
kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirir.

“10) Bir başka işverenden iş görmek için
işyerine geçici olarak gönderilen
çalışanlar ile alt işveren çalışanlarının
yapacakları işe uygun olduğunu gösteren
sağlık raporlarının süresinin dolup
dolmadığını kontrol etmek.”
İŞYERİ HEKİMİ VE DİĞER SAĞLIK PERSONELİNİN
GÖREV, YETKİ,
SORUMLULUK VE EĞİTİMLERİ HAKKINDA
YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK…

HANGİ NOKTALARA DİKKAT ETMELİ?
• I. BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ:
(İSG YÖNERGESİ, EL KİTABI, BİLGİLENDİRME DOKÜMANI)
• II. MUVAZAA VE İSG RİSKLERİNDE 2 TEMEL HUSUS:
1. KENDİ ARAÇLARINI KULLANDIRMA
2. ALT İŞVERENE EMİR VE TALİMAT VERME
• III. KONTROL SİSTEMİ OLUŞTUR:
• RİSK DEĞERLENDİRMESİ, SAĞLIK RAPORU, EĞİTİM BELGELERİ,
• IV. SÖZLEŞMEYİ DOĞRU OLUŞTUR VE ENTEGRE ET:
• RÜCU, SORUMLULUKLAR
• (Risk değ. Örneğini ver, düzelt, yaptırımları düzenle, bilgilendirmeyi somutlaştır)

Alt işveren ve isg

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Alt işveren ve isg

Similar to Alt işveren ve isg (20)

Alt işveren ve isg

Editor's Notes