The objective of this project was to assess the impact of SAP, a global software and technology solutions company, on Turkey’s economy, through measuring ecosystem-wide contributions such as productivity gains for SAP-users, human resource development as well as internationalization of local software companies.

1. SAP Türkiye
Ekonomik Etki Analizi
Ekim 2022

2. Ekim 2022
SAP Türkiye
Ekonomik Etki Analizi

3. Bu rapor Creative Commons "Atıf Şartlı – Gayri ticari – Türetilemez" lisansı altında yayımlanmıştır. Raporun
paylaşılan linkte yer alan lisans koşulları çerçevesinde paylaşılması, kopyalanması, dağıtılması ve
yayımlanması serbesttir: https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.tr
Bu çalışma SAP Türkiye finansmanıyla Politika Analiz Laboratuvarı (PAL)
tarafından yapılmıştır.
PAL, çalışmanın editoryal kontrolünü bağımsız olarak yürütmüştür.
Bu durumu PAL ve SAP Türkiye ayrı ayrı teyit eder.
Çalışmanın rekabet analizi ya da yatırım tavsiyesi olarak kullanılması hiçbir
şekilde amaçlanmamış olup çalışmada bu doğrultuda bir çıkarım yapılmamıştır.

4. İçindekiler
Yönetici Özeti
Giriş
Çalışmanın Arka Planı
1. Büyüme
1.1. Türkiye’nin büyük şirketlerinde SAP kullanımı
1.2. SAP dönüşümünün büyüme etkileri
2. Verimlilik
2.1. SAP kullanan firmaların verimlilik düzeyi
2.2. SAP dönüşümünün verimlilik etkileri
3. Bilişim Ekosisteminin Gelişimi
3.1. Nitelikli istihdam
3.2. SAP iş ortaklarının bilişim ihracatına katkısı
Sonuç yerine: Gelecek 10 yılda SAP’nin Türkiye Ekonomisine Katkısı
Yöntem Notu
Kaynakça
5
9
10
15
16
20
23
24
26
29
30
32
35
40
43

5. Şekil, Tablo ve Kutular
Şekil 1: Türkiye ve AB’de bilişim çözümlerinin kullanımı, 2015-2021
Şekil 2: İş süreçleri ve etki kanalları şeması
Şekil 3: Fortune-500 ve İSO-1000 listelerinde SAP kullanıcıları, 2020
Şekil 4: Türkiye’de ve AB’de ERP kullanan büyük firma oranları, 2010-2021
Şekil 5: İSO-1000 listesinde yer alan SAP ERP müşterisi sayıları, 2010-2020
Şekil 6: SAP kullanıcılarının kontrol grubuna kıyasla reel net satış (ciro) büyümeleri
Şekil 7: İSO-1000 listesindeki ortalama sıralamalar
Şekil 8: SAP kullanıcılarının kontrol grubuna kıyasla istihdam büyümeleri
Şekil 9: Çalışan başına reel net satış değişimi
Şekil 10: Çalışan başına reel katma değer büyümesi
Şekil 11: Çalışan başına reel katma değer, bin TL
Şekil 12: SAP ekosisteminde ortaya çıkan istihdam
Şekil 13: Türkiye bilişim sektörü ihracatı (cari dolar) ve dünya bilişim ihracatı içindeki payı,
2012-2020
Tablo 1: KOBİ ve büyük firmaların bilişim çözümlerini kullanma oranları, Türkiye ve AB 2021
Tablo 2: Fortune-500 Türkiye listesindeki SAP kullanıcılarının büyüklüğü, 2020
Tablo 3: İSO-1000 listesindeki SAP kullanıcılarının büyüklüğü, 2020
Tablo 4: SAP ürünleri kullanan firmaların kullanmayanlara kıyasla verimlilik farkları, 2020
Kutu 1: Bilişim teknolojileri kullanımının ekonomik etkilerine dair örnekler
Kutu 2: Fortune-500 ve İSO-1000 listeleri hakkında
11
13
16
19
19
21
22
22
26
27
27
30
33
12
18
19
25
10
17

6. Bu rapor, 20 yıldan uzun süredir Türkiye’deki firmaların dijitalleşme
ihtiyaçlarına çözüm sunan SAP Türkiye’nin ekonomik etkilerini
değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Politika Analiz Laboratuvarı (PAL)
tarafından gerçekleştirilen çalışmada; SAP verileri ve kamuya açık veriler ile
yapılan analizler, paydaşlar ile yapılan derinlemesine mülakatlar (SAP Türkiye
birimleri, SAP iş ortakları ve SAP kullanıcıları) ve uzman anketleri (SAP iş
ortağı anketi ve SAP kullanıcı firma anketi) araştırma sürecine girdi
oluşturmuştur.
SAP’nin firmalar üzerindeki etkileri büyüme ve verimlilik kazanımları
üzerinden ele alınmış, ayrıca bilişim ekosistemindeki istihdam ve ihracatı
geliştirici etkiler değerlendirilmiştir.
SAP dönüşümünün firma performansı üzerindeki etkilerini incelemek için iki
farklı firma grubu (deney ve kontrol) oluşturulmuş ve performansları 3, 5 ve
7 yıllık dönemler için kıyaslanmıştır. Deney grubunda, SAP dönüşümü
gerçekleştiren firmalar yer almaktadır. Bu grup SAP ERP çözümünü İstanbul
Sanayi Odası’nın her yıl açıkladığı “Türkiye’nin En Büyük Sanayi Kuruluşları”
(İSO-1000) listesinde bulunduğu dönem içinde kullanmaya başlayan ve
devam eden 7 yılda listede yer alarak tüm verilerini paylaşan firmalardan
oluşmaktadır. Kontrol grubunda ise SAP kullanmayan ancak deney grubuna
benzer özellikler taşıyan firmalar yer almaktadır. Kontrol grubu, deney
grubunda yer alan her firma için aynı yılda (ERP edinme yılı) en yakın çalışan
başına katma değere sahip olan ve yine yedi yıl boyunca listede yer alan
firmalardan oluşmaktadır.
Yönetici
Özeti
5

7. Yönetici
Özeti
6
SAP ve Firma Büyümesi
Türkiye’deki en büyük 500 firmanın (Fortune-500) 242’si, en büyük 1000
sanayi kuruluşunun (İstanbul Sanayi Odası, İSO-1000) ise 369’u SAP
kullanmaktadır. Fortune-500 listesindeki ilk 100 firma için bu sayı 77, İSO için
ise 73’tür. Fortune-500 listesindeki SAP kullanıcıları Türkiye istihdamının
%5’ini, Türkiye özel sektör toplam gelirinin %13’ünü, ihracatının ise %30’unu
oluşturmaktadır.
2010’da Türkiye’deki büyük firmalarda ERP kullanım oranı %50 iken, son
dönemde hızla AB ortalamasına yakınsamış ve 2021’de %75’e yükselmiştir.
Aynı dönemde AB ortalaması ise %68’den %81’e çıkmıştır. Bu çalışmanın
bulguları, Türkiye’nin büyük şirketlerinde görülen bu yakınsamada SAP’nin
de önemli bir katkısı olduğuna işaret etmektedir: İSO-1000 listesindeki SAP
kullanıcı sayısı son 10 yılda iki katına çıkarak, 2021’de 235’e ulaşmıştır.
SAP dönüşümü gerçekleştiren firmaların büyüme hızı, kontrol grubundaki
firmaların 2 katıdır. SAP dönüşümü gerçekleştiren firmaların sonraki 7 yılda
ortalama cirosu ilk yıla göre %43 fazladır. SAP kullanmayan ve benzer
özellikteki firma grubunda ise bu oran %24’tür.
SAP ERP kullanmaya başlayan firmalar 7 yıllık dönemde İSO-1000
listesindeki ortalama sıralarını 56 basamak yukarı taşırken SAP müşterisi
olmayan firmalar gerilemektedir. İSO-1000’deki SAP dönüşümü
gerçekleştiren firmaların ortalama sırası 281 iken aynı firmaların 7. yıl
sonundaki ortalama sıraları 225’e yükselmektedir. Kontrol grubunun ise
sıralamadaki yeri ortalamada 379.sıradan 421. sıraya gerilemektedir.
SAP kullanmaya başlayan firmalar bir yandan cirolarını daha hızlı artırırken
diğer yandan kontrol grubundakine paralel bir istihdam büyümesi
gerçekleştirmektedir. SAP dönüşümü gerçekleştiren firmaların 7 yıllık
ortalama istihdamı ilk yıla kıyasla %28 artış gösterirken, kontrol grubunda bu
oran %31’dir. Bu bulgu, SAP dönüşümünün sadece verimlilik ve ciro
artışlarıyla sınırlı olmadığını; istihdam büyümesini de beraberinde getirdiğini
göstermektedir.

8. Yönetici
Özeti
7
SAP ve Verimlilik Artışları
SAP ürünlerini kullanan firmaların iş gücü verimliliği, kullanmayanların 1,5 katı
ile 2,3 katı arasındadır. İSO-1000’deki SAP kullanan firmaların çalışan başına
katma değeri kullanmayanların 2,1 katı düzeyindedir. SAP kullanıcılarının
çalışan başına kârı ise İSO-1000 listesindeki SAP kullanmayan firmaların 2,3
katıdır.
SAP ERP dönüşümü gerçekleştiren firmaların çalışan başına net satış (ciro)
artış hızı, kontrol grubundaki firmaların 2,3 katıdır. SAP kullanmaya başlayan
firmaların 7 yıllık çalışan başına cirosu ilk yıla kıyasla %16 fazlayken kontrol
grubu için bu oran %7’dir.
SAP ERP kullanmaya başlayan firmaların çalışan başına katma değer artış
hızları da kontrol grubunun yaklaşık 5 katıdır. Deney grubundaki (SAP
kullanmaya başlayan firmalar) 7 yıllık ortalama artış oranı %22’yken kontrol
grubunda bu oran %4’tür. Artış oranındaki bu farkın ötesinde, deney ve
kontrol grubundaki firmaların ortalama verimlilik düzeyinde görülen değişim
daha çarpıcıdır. Başlangıç yılında (SAP dönüşüm yılı) her iki grubun ortalama
çalışan başına katma değeri 422 bin TL’yken 7 yılın sonunda SAP
kullanıcılarınınki 467 bin TL’ye çıkmakta, kontrol grubununki ise 384 bine
düşmektedir. Bu farklılık, SAP dönüşümü gerçekleştiren firmalardaki
verimlilik performansının hem daha yüksek hem de daha sürdürülebilir
olduğuna dair önemli bir kanıt olarak yorumlanabilir.

9. 8
Bilişim Ekosisteminin Gelişimi
Gelecek 10 yılda SAP’nin Türkiye Ekonomisine
Katkıları
Bulut bilişimin yaygınlaşması ve bilişim hizmetlerinin tamamen bulut
üzerinden sunulmasıyla birlikte tüm bilişim çözümleri gibi SAP çözümlerini
kullanan firma sayısının da giderek artması beklenmektedir. Bulut dönüşümü
ile firmaların SAP ürünlerinden elde ettiği faydanın da derinleşmesi
öngörülmektedir. Bu eğilimler, SAP’nin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumlu
etkilerini artırabilecektir. SAP ERP çözümlerini kullanan firmaların elde ettiği
verimlilik kazanımları önümüzdeki 10 yılda Türkiye ekonomisi genelinde 74
milyar dolarlık bir fayda ortaya çıkarabilecektir. Bu tutar ortalama olarak her
yıl Türkiye GSYH’sinin yaklaşık %1’i düzeyinde bir fayda anlamına
gelmektedir.
SAP Türkiye’nin sunduğu hizmetler için Türkiye bilişim sektöründeki
istihdamın yaklaşık %9’u kadar önemli büyüklükte bir istihdam ortaya
çıkmaktadır. SAP Türkiye, iş ortakları ve SAP kullanan firmalardaki ilgili
ekiplerden oluşan SAP ekosisteminde yaklaşık 13.297 kişi çalışmaktadır. SAP
Türkiye bünyesinde 250 kişi görev alırken SAP iş ortaklarında 5.517 SAP
uzmanı ve danışmanı istihdam edilmektedir. SAP kullanan firmalardaki SAP
danışmanlarının sayısı ise 7.530’u bulmaktadır. SAP Türkiye merkezindeki
her bir kişilik istihdam ekosistem boyunca 52 kişilik istihdamı ortaya
çıkarmaktadır.
İş ortakları cirolarının yaklaşık %11’ini SAP ile ilgili süreçler sonucu ortaya
çıkan ihracat ile elde etmektedir. Yurtdışındaki SAP dönüşüm projeleri için
gelen doğrudan talepler bu ihracatı ortaya çıkarmaktadır. SAP kanalıyla
ortaya çıkan ihracat, son 10 yılda 5 katına çıkarak 2,5 milyar dolar düzeyine
erişen Türkiye’nin bilişim hizmetleri ihracatına önemli katkı sunmaktadır.
Yönetici
Özeti

10. 9
SAP Türkiye, 2001’den bu yana Türkiye’deki firmalara dijital çözümler
sunarak bilişim sektörünü büyütmektedir. 1972 yılında Almanya’da
kurulan SAP SE, 140’tan fazla ülkede 110 binin üzerinde çalışanı ve 24 bine
yakın iş ortağıyla dünyanın önde gelen yazılım şirketlerinden biridir. Dünya
genelinde 440 binin üzerinde özel sektör ve kamu kuruluşu SAP ürünlerini
kullanmaktadır. 2001’de kurulan SAP Türkiye ise 2022 itibarıyla 60’ın
üzerinde iş ortağıyla 1600’ün üzerinde firmaya bilişim çözümleri
sağlamaktadır. Bu çözümler yalnızca bir yazılım edinmenin ötesinde, yeni
bir çalışma kültürü geliştirmelerine de yardımcı olarak firmaların
performansına katkı sağlama hedefindedir.
Bu çalışma, SAP Türkiye’nin ekonomik etkilerini değerlendirmek
amacıyla Politika Analiz Laboratuvarı (PAL) tarafından
gerçekleştirilmiştir. Kamuya açık veriler ve SAP verileri ile yapılan
analizlerin yanı sıra SAP yöneticileri, iş ortakları ve kullanıcı firmalarla
gerçekleştirilen mülakatlar ve anketler, bu çalışmaya girdi sağlamıştır.
SAP’nin firmalar üzerindeki etkileri, Türkiye’nin en büyük şirketlerinin ve
bilanço bilgilerinin paylaşıldığı Fortune Türkiye ve İstanbul Sanayi Odası’nın
(İSO) yayınladığı listeler üzerinden analiz edilmiştir.
Çalışmanın temel bulgularını içeren bu raporda, SAP Türkiye’nin
ekonomik etkileri üç başlıkta ele alınmaktadır. SAP çözümlerinin
firmaların büyümesi ve verimliliklerini artırması üzerine etkileri kullanıcılar
tarafında tetiklediği temel kazanımdır. Birinci bölümde Türkiye’nin en büyük
firmalarının SAP kullanma eğilimleri ve SAP’nin büyüme üzerindeki etkileri
incelenmektedir. İkinci bölümde SAP kullanan firmaların verimlilik düzeyleri
ve SAP kullanmaya başladıktan sonraki performansları, SAP kullanmayan
benzer firmalardan oluşan bir kontrol grubunun performansı ile
karşılaştırmalı olarak analiz edilmektedir. Üçüncü bölümde SAP Türkiye’nin
faaliyetleri aracılığıyla Türkiye bilişim ekosistemi genelinde oluşturduğu
istihdam ve ihracat etkileri incelenmektedir. Sonuç bölümünde ise SAP
kullanan şirketlerde gelecek 10 yılda ortaya çıkabilecek toplam kazanım ve
bunun ülkemizin milli geliri içindeki ağırlığı hesaplanmaktadır.
Giriş
SAP Türkiye’nin kuruluşundan önce de yurtdışından veya Türkiye’de SAP lisanslama hizmetleri sunabilen şirketlerden çözüm alan şirketler
olsa da SAP Türkiye’nin kuruluşu Türkiye’deki bilişim sistemlerinin yaygınlaşmasını hızlandırmıştır.
Çalışma kapsamında SAP birimleriyle 8, SAP iş ortaklarıyla 6 ve SAP kullanıcılarıyla 4 mülakat gerçekleştirilmiştir. SAP iş ortakları ve kullanıcılarıyla
gerçekleştirilen uzman anketlerine ise 14 iş ortağı ve 7 kullanıcı firma katılım sağlamıştır.
1
2
1
2
2.Verimlik 3.Bilişim
Ekosisteminin
Gelişimi
Sonuç: Gelecekteki
Potansiyel
Kazanımlar
1.Büyüme

11. %100
10
Kutu 1: Bilişim teknolojileri kullanımının ekonomik etkilerine dair örnekler
Ciro artışı: İspanya’daki 828 sanayi firması ile yapılan bir çalışmada yazılım kullanma,
e-ticaret yapma ve web sitesine sahip olma gibi dijitalleşme göstergelerinin firma net
satışlarına olumlu etkisi tespit edilmiştir.
Firma verimliliği: Avrupa’da firmalarla yapılmış bir çalışma ERP kullanımındaki %10’luk bir
artışın Çoklu Faktör Verimliliğinde %1’lik bir artış yarattığını göstermiştir. Bu artış imalat
sektöründe ve rutin işlerin yapıldığı firmalarda daha yüksektir.
Firma kârlılığı: Belçika’daki firmalar ile yapılan bir çalışmaya göre bilişim teknolojileri (BİT)
sermayesine yapılan her 1 Euro’luk yatırım katma değeri ortalama 1,38 Euro artırmaktadır.
ABD firmalarında ERP kullanmaya geçildikten sonraki 2 yılda aktif kârlılık oranı ve faaliyet
kârı artmış olup satış maliyetleri düşmüştür. 42 ülkeden firmalar ile yapılmış bir başka
çalışma ise BİT yatırımları ile aktif sermaye kârlılık oranı arasında anlamlı bir ilişki olduğunu
göstermektedir.
Ekonomik büyüme: 2013 yılında 150 ülkeyi kapsayan bir çalışmada dijitalleşmenin GSYH
üzerindeki etkisi ölçülmüştür. İnternete erişim, internet hızı, e-ticaret hacmi gibi toplamda
23 gösterge ile oluşturulan dijitalleşme endeksindeki 10 puanlık bir artış 2004-2010 arasında
%3’lük GSYH artışına yol açmaktadır.
İş süreçlerinin iyileşmesi: 2019 yılında Polonya’daki imalat sanayi firmalarıyla yapılmış bir
çalışma ERP sistemlerinin firma içinde doğru ve hızlı bilgi paylaşımını sağladığı, böylelikle
firmaların süreçleri yönetme kabiliyetlerini iyileştirdiğini tespit etmiştir.
Bilişim teknolojileri firmalara iş süreçlerini iyileştirme ve verimliliklerini
artırma imkânı tanımaktadır. Dijitalleşme özellikle Covid-19
pandemisinden sonra çoğu firma için bir zorunluluk haline gelmiştir. Bilişim
teknolojilerinin kullanım düzeyi sektör, firma ölçeği, iş yapma biçimi gibi
faktörlere bağlı olsa da yüksek hızlı internete erişim, Kurumsal Kaynak
Planlama (ERP), Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM), bulut bilişim, nesnelerin
interneti, siber güvenlik firmalarda öne çıkan dijital araçlardan bazılarıdır.
Bilişim teknolojilerinin yaygınlaşması firma düzeyinde verimlilik, kârlılık ve
ihracat artışları gibi etkiler ortaya çıkarmaktadır. Söz konusu etkiler yoluyla,
bilişim teknolojilerinin yaygınlaşması ülkelerin ekonomik büyümesine de
katkı sağlamaktadır. Farklı ülkelerde farklı zaman dilimleri için yapılmış çok
sayıda akademik çalışma firma ve ülke düzeyindeki etkileri ortaya
koymaktadır (Kutu 1).
Çalışmanın
Arka Planı
Martín-Peña, M. L., Sánchez-López, J. M., Díaz-Garrido, E., (2020).
Gal, P., Nicoletti, G., von Rüden, C., Sorbe, S., (2019).
Dhyne, E., Konings, J., Van den bosch, J., Vanormelingen, S., (2018).
Nicolaou, A. I., Bajor, L. H., (2004).
Houqe, M. N., Bui, B., Ali, M. J., (2019).
Katz, R. L., Koutroumpis, P., (2013).
Bitkowska, A., (2019)
3
4
5
6
7
8
9
3
4
5
6
7
8
9

12. 11
Çalışmanın
Arka
Planı
Şekil 1: Türkiye ve AB’de bilişim çözümlerinin kullanımı, 2015-2021
ERP
En yüksek 5,
en düşük 5 AB ülkesi farkı
CRM
Bulut Bilişim
Sistemleri
Türkiye’de Bilişim Çözümlerinin Kullanımı
%0 %20 %40 %60 %80 %100
TR 2015* TR 2021 AB 2021
Türkiye’deki firmalar 2015-2021 arasında ERP, CRM ve Bulut Bilişim
Sistemleri kullanım oranlarında artış yaşasa da hala AB ortalamasının
oldukça gerisindedir. Türkiye’deki firmalar içinde ERP kullanan oranı
2015’te %20’den 2021’de %28’e çıkmıştır. Fakat bu oran 2021 yılı AB
ülkeleri ortalaması için %38, en yüksek 5 AB ülkesinin ortalaması için
%51’dir. CRM kullanımı için de benzer bir durum söz konusudur. 2015-2021
döneminde Türkiye’deki firmalarda CRM kullanım oranı %9’dan %11’e
yükselmiş olsa da en düşük 5 AB ülke ortalamasının hala gerisindedir. Bulut
bilişim sistemlerinin kullanım oranı ise en az artışın gözlemlendiği dijital
çözümdür. 2016’da %10 olan kullanım oranı 2021’de sadece bir puan
artarak %11 olmuştur. Bu oran en yüksek 5 AB ülkesi ortalaması için %69,
AB geneli için %41 ve en düşük 5 ülke için ise %14'tür.
Kaynak: Eurostat, PAL hesaplamaları
Not: ERP kullanımı için en yüksek 5 ülke: Belçika, Portekiz, Danimarka, İspanya ve Finlandiya. ERP kullanımı için en düşük 5 ülke: Kuzey
Makedonya, Romanya, Macaristan, Sırbistan, Bulgaristan. CRM kullanımı için en yüksek 5 ülke: Belçika, Hollanda, Karadağ, Finlandiya,
Avusturya. CRM kullanımı için en düşük 5 ülke: Sırbistan, Kuzey Makedonya, Macaristan, Bosna Hersek, Romanya. Bulut Bilişim Sistemleri
kullanımı için en yüksek 5 ülke: Finlandiya, İsveç, Hollanda, Danimarka, Norveç. Bulut Bilişim Sistemleri kullanımı için en düşük 5 ülke: Bosna
Hersek, Bulgaristan, Kuzey Makedonya, Romanya, Arnavutluk. * Bulut bilişim sistemleri için 2016 verisi kullanılmıştır.
Mikro işletmeler Türkiye ve AB istatistiklerinde hesaba katılmamaktadır.
10
10

13. 12
Çalışmanın
Arka
Planı
ERP kullanımı Türkiye’deki KOBİ’lerin verimliliğini %18,5, büyük ölçekli
firmaların verimliliğini ise %10,3 artırmaktadır. PAL tarafından yapılan
bir çalışmanın sonuçlarına göre ERP kullanımı KOBİ’lerin verimliliğini
kullanmayanlara kıyasla %18,5; büyük firmaların ise %10,3 artmaktadır.
Bulut bilişim ise diğer dijital araçların da etkinliğini artıran bir teknoloji
olmanın yanı sıra KOBİ’lerin verimliliğini %11,8, büyük ölçeklilerin ise %5,8
artırmaktadır.
Kaynak: Eurostat
SAP’nin firmalara sunduğu başlıca çözüm olan ERP'nin kullanım
yoğunluğu Türkiye’de AB ortalamasına yakın olsa da CRM ve bulut
bilişim kullanımı düşük kalmaktadır. 2021 yılında büyük ölçekli firmaların
ERP kullanımı Türkiye’de %75 düzeyindeyken AB ortalaması %81’dir.
KOBİ ölçeğinde ise bu oran Türkiye’de %27, AB ülkeleri ortalamasında ise
%37’dir. KOBİ ve büyük ölçekli firmalar arasındaki fark CRM ve bulut
bilişim çözümlerinde de gözlemlenmektedir. Hem CRM hem de bulut
bilişim çözümlerinin kullanım oranı Türkiye’deki KOBİ’lerde %10
düzeyindedir. Büyük ölçeklilerde ise bu oran sırasıyla %34 ve %41’dir. Bu
oranlarla Türkiye her iki ölçek için de AB ortalamasının oldukça gerisindedir.
Özellikle bulut bilişimdeki fark önümüzdeki yıllarda firmaların dijitalleşme
trendlerini yakalamasının önünde önemli bir engeldir.
Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) sistemleri, şirket içi bilgi akışını iyileştiren; satın alma, muhasebe, proje yönetimi, risk yönetimi, mevzuat uyumu ve tedarik
zinciri operasyonu gibi günlük iş faaliyetlerini yönetmek için kullanılan yazılım tabanlı araçlardır.
Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) yazılımı, bir şirketin tedarikçileriyle, müşterileriyle ve çalışanlarıyla olan etkileşimlerini yönetmeye yönelik
iş stratejileri ve yazılım araçlarıdır.
Bulut bilişim; sunucu, depolama ve yazılım uygulamaları gibi araçların İnternet üzerinden erişilmesini ifade etmektedir.
PAL-Vodafone (2022). Türkiye’de KOBİ’lerin Dijitalleşme Eğilimleri: Performans Etkileri ve Politika Önerileri.
11
12
13
14
11
12
13
14
Türkiye
ERP
CRM
Bulut Bilişim Sistemleri
AB
Tablo 1: KOBİ ve büyük firmaların bilişim çözümlerini kullanma oranları, Türkiye ve AB 2021
Büyük Firmalar KOBİ Büyük Firmalar KOBİ
%75 %27 %81 %37
%34 %10 %65 %34
%41 %10 %72 %40

14. 13
Çalışmanın
Arka
Planı
SAP çözümlerini iş süreçlerine entegre ederek SAP dönüşümü
gerçekleştiren şirketler, iş yapma biçimlerini uçtan uca geliştirmekte ve
önemli kazanımlar sağlayabilmektedir. Yerinden veya bulut sistemler
üzerinden sağlanan ERP ve CRM çözümleri SAP’nin firmalara sağladığı
başlıca kurumsal yazılım çözümleridir. Başta ERP olmak üzere SAP
çözümlerini kullanmaya başlayan firmalar, yürüttükleri projelere bağlı
olarak üretim, pazarlama, finans, insan kaynağı gibi çeşitli iş süreçlerini
dönüştürmektedir. Bu anlamıyla SAP dönüşümü yalnızca bir yazılım lisansı
edinme ve sistem kurma sürecinin ötesinde yeni bir çalışma kültürüne
adapte olmayı gerektirmektedir. Bu süreç sonunda firmalar SAP
standartlarına uygun iş süreçleri yürüterek maliyet düşüşleri, raporlama ve
izlemenin gelişmesi, planlamanın iyileşmesi, risklerin azalması gibi etkiler
elde etmektedir. Müşteri ve çalışan memnuniyetinin artması, büyüme
süreçlerinin ve ölçeklenebilirliğin kolaylaşması da diğer önemli etkilerdir.
Tüm bu etkilerin gerçekleşmesi ve çeşitlenmesi firmaların sektörü, mevcut
dijitalleşme düzeyi gibi faktörlerin yanı sıra SAP dönüşümü için hayata
geçirilen projenin kapsamına bağlı olabilmektedir.
15
Kaynak: SAP Value Lifecycle Manager (VLM) arayüzü
Şekil 2: İş süreçleri ve etki kanalları şeması
İş Süreçleri
Tedarik Zinciri Yöntemi
Kaynak Yönetimi
Üretim
Satış/Pazarlama
Servis
Finans
İnsan Kaynakları
Varlık Yönetimi
Etki Kanalları
Maliyet Düşüşleri
Raporlama
İzleme ve Takip
Öngörülebilirlik
Planlama
Ölçeklenme
Süreçlerin Hızlanması
Entegrasyon
Risk Düşüşleri
Memnuniyet
Bulut bilişimin yaygınlaşmasıyla yazılım ve donanım birim maliyetlerinin azalarak verimliliğin artması ve güvenliğin güçlenmesi öngörülmektedir.
15

15. 14

16. 1.
Büyüme
15

17. Şekil 3: Fortune-500 ve İSO-1000 listelerinde SAP kullanıcıları, 2020
1.1. Türkiye’nin büyük şirketlerinde SAP kullanımı
Kaynak: İSO-1000 ve Fortune-500 listeleri, SAP verileri, PAL analizleri
Dünya’daki ve Türkiye’deki büyük şirketlerin çoğunluğu SAP sistemleri
kullanmakta, bu durum SAP’nin büyüme süreçlerine katkısı ve özellikle
büyümenin yönetimi konusundaki etkileri hakkında önemli bir ipucu
vermektedir. Dünyadaki en büyük 100 şirketin 99’u SAP ERP sistemini iş
süreçlerine entegre etmiş durumdadır. Türkiye’deki en büyük 100 şirketin
ise 70’inden fazlası kurumsal çözümler konusunda SAP ürünlerini
kullanmaktadır. Fortune-500 Türkiye ve İSO-1000 (İstanbul Sanayi Odası)
listeleri Türkiye’nin en büyük şirketlerini kapsamaktadır (bkz. Kutu 2). Bu
şirketlerin büyük çoğunluğu operasyon süreçlerini SAP sistemlerine
entegre şekilde yürütmekte ve geliştirmektedir. 2020 yılında tüm
sektörlerden işletmelerin olduğu Fortune-500 Türkiye listesindeki
firmaların yaklaşık yarısı SAP çözümlerini kullanmaktadır. Aynı listedeki en
büyük 250 firmada bu sayı 152, en büyük 100 firmada ise 77’dir. Benzer
yoğunluk en büyük 1000 sanayi kuruluşunun sıralandığı İSO-1000 listesinde
de görülmektedir. 2020 yılı İSO-1000 listesindeki firmaların 369’u ve ilk 500
sanayi şirketinin ise 255’i başta tedarik ve üretim olmak üzere iş süreçlerine
SAP çözümlerini entegre etmiş durumdadır. Aynı listedeki ilk (en büyük)
100 firmanın 73’ü SAP ürünlerini kullanmaktadır.
Fortune-500 (2020)
SAP müşteri sayısı
(2020)
İSO-1000
SAP müşteri sayısı
1-100 1-250 1-500 1-100 1-250 1-500 1-1000
77
152
242
73
164
255
369
SAP (2022)
16
16
16
Büyüme

18. Kutu 2: Fortune-500 ve İSO-1000 listeleri hakkında
Kaynak: http://www.iso500.org.tr/ , https://www.fortuneturkey.com/
Fortune-500 Türkiye, net satış hacmine göre Türkiye’nin en
büyük şirketlerinin yer aldığı listedir. Fortune Türkiye dergisi
2009’dan bu yana her yıl Türkiye’nin en büyük 500 şirketini ve
bu şirketlerin temel bilanço verilerini (net satış, ihracat, istihdam
vb.) listelemektedir.
Bu liste temelde sanayi, ticaret, hizmet ve inşaat sektörlerindeki
en büyük firmaları kapsamaktadır. En büyük 500 şirket,
şirketlerin kamuya açık bilanço verileri (Borsa İstanbul’a kayıtlı
şirketler) ve sanayi ve ticaret odalarının listelerinden tespit
edilmektedir. İhtiyaç halinde ise firmalara ulaşılarak listeye
katılmaları ve şirket verilerini paylaşmaları talep edilmektedir.
Listeye katılım gönüllülük esaslıdır
İstanbul Sanayi Odası (İSO) her yıl Türkiye’nin en büyük 500 ve
en büyük ikinci 500 sanayi şirketinin listesini yayınlamaktadır.
1997’den bu yana yayınlanan listedeki şirketler net satışlarına
göre Türkiye’nin en büyük 1000 sanayi kuruluşunu
kapsamaktadır. İSO-1000 listesi şirketlerin net satış, aktif
toplam, katma değer ve istihdam gibi bilanço verilerini
içermektedir. Şirket verileri anket yöntemiyle toplanmakta ve
katılım gönüllülük esasına dayanmaktadır. Ayrıca, firmalar isim
veya bazı bilanço verilerini açıklamadan da listede yer
alabilmektedir.
Söz konusu iki listedeki SAP kullanıcıları arasında SAP ERP çözümlerinin
kullanım oranı %70’in üzerinde olup ERP’nin daha çok imalat
sektöründe faaliyet gösteren şirketler tarafından tercih edildiği
görülmektedir. Fortune-500 listesindeki SAP çözümlerini kullanan 242
firmanın 193’ü ERP çözümlerini kullanmaktadır.Söz konusu 193 firmanın
116’sının imalat sanayinde olması SAP ERP çözümlerinin sanayi
sektöründeki firmalarda daha yaygın olarak kullanıldığını göstermektedir.
Öte yandan İSO-1000 listesindeki 369 SAP müşterisinin ise 241’i ERP
çözümlerini kullanmaktadır.
17
Fortune-500’de yer alan imalat firmalarının %43’ü SAP ERP kullanırken diğer sektörler için bu oran %28’dir.
17
17
Büyüme

19. Kaynak: Fortune-500 listesi, PAL analizleri
Not: Hem İSO-1000 hem de Fortune-500’de yer alan 102 firma vardır. Ortak firmalardan ötürü iki veri setindeki
değerlerin toplamı mükerrer sayıma neden olacaktır.
Tablo 2: Fortune-500 Türkiye listesindeki SAP kullanıcılarının büyüklüğü, 2020
İSO-1000 listesindeki SAP kullanan şirketler Türkiye sanayi satışlarının
%32’sini, ihracatının ise %23’ünü gerçekleştirmektedir. En büyük 1000
sanayi şirketinin yer aldığı listede SAP kullanıcıları listedeki tüm şirketlerin
toplam cirosunun %66’sını, ihracatın %71’ini ve çalışan sayısının %53’ünü
oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra bu firmalar Türkiye imalat sanayisi içinde
önemli paya sahiptir. Türkiye imalat sanayi cirosu içinde İSO-1000’deki SAP
kullanıcılarının payı %32 düzeyindedir. İhracat için de benzer bir ağırlık söz
konusudur. Listedeki SAP kullanıcılarının ihracatı Türkiye imalat sanayi
ihracatının %23’ünü oluşturmaktadır.
Türkiye ihracatının yaklaşık %95’i sanayi firmaları tarafından gerçekleştirilmektedir. (Kaynak: TÜİK, PAL hesaplamaları)
18
18
Ciro
Toplam Değer Fortune-500 içindeki payı Türkiye içindeki payı
1,3 trilyon ₺ %69 %13
51 milyar $ %76 %30
845 bin %66 %5
İhracat
Çalışan Sayısı
Fortune-500 listesinde yer alan SAP kullanıcıları Türkiye özel sektör
gelirinin yaklaşık onda birini, ihracat gelirinin ise yaklaşık üçte birini
oluşturmaktadır. Fortune-500 listesinde yer alan 242 SAP kullanıcısı;
çoğunluğu büyük ölçekli, yüksek ciro ve ihracat değerlerine sahip
firmalardır. Bu firmalar, listedeki firma sayısının yarısını oluştursa da 500
şirkete ait toplam cironun %69’una, ihracatın %76’sına, istihdamın ise
%66’sına sahiptir. Öte yandan, SAP kullanıcıları bu değerleriyle Türkiye
içinde de önemli bir yere sahiptir. Fortune-500 listesinde yer alan SAP
müşterilerinin Türkiye ekonomisine en fazla katkısı ihracattadır. Türkiye
ihracatının %30’unu bu firmalar ortaya çıkarmaktadır. Türkiye’deki tüm
şirketlerin oluşturduğu toplam cironun ise %13’ünü bu firmalar ortaya
çıkarırken istihdamdaki ağırlık daha düşüktür. Söz konusu firmalar Türkiye
istihdamının ise %5’ini oluşturmaktadır.
18
Büyüme

20. Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri
Not: Hem İSO-1000 hem de Fortune-500’de yer alan 102 firma vardır. Ortak firmalardan ötürü iki veri setindeki değerlerin
toplamı mükerrer sayıma neden olacaktır.
Tablo 3: İSO-1000 listesindeki SAP kullanıcılarının büyüklüğü, 2020
Şekil 4: Türkiye’de ve AB’de ERP kullanan
büyük firma oranları, 2010-2021
Şekil 5: İSO-1000 listesinde yer alan
SAP ERP müşterilerinin sayısı,
2010-2020
Türkiye’de büyük ölçekli firmaların ERP kullanımı son 10 yılda önemli
artış göstermiş, AB ortalamasına yakınsamıştır. Türkiye’de büyük ölçekli
firmalar içinde ERP kullanım oranı 2010 yılında %50’den 2015’te %60’a,
2021’de ise %75’e ulaşmıştır. 2010-2021 arası dönemde AB ortalamasında
aynı oran %68’den %81’e yükselmiştir. Aynı dönemde İSO-1000’deki SAP
ERP kullanıcısı firma sayısı yaklaşık %100 artarak 235’e çıkmıştır. SAP ERP
kullanımının en büyük 1000 sanayi firmasının yer aldığı listede
yaygınlaşması, Türkiye’nin AB ortalamasına yaklaşmasında SAP’nin kritik
bir rol oynadığını göstermektedir.
235
191
120
2010 2015 2020
2010 2015 2021
Ciro
Toplam Değer
İSO-1000 içindeki
payı
Türkiye imalat sektörü
içindeki payı
Türkiye içindeki
payı
977 milyar ₺ %66 %32
37 milyar $ %71 %23
309 bin %53 %7
%9
%22
%2
İhracat
Çalışan Sayısı
19
Büyüme
Türkiye
%50
%60
%75
AB
%68
%83 %81
Kaynak: Eurostat, İSO-1000 listesi, PAL analizleri

21. 1.2. SAP dönüşümünün büyüme etkileri
Bu bölümde SAP çözümlerinin firmaların büyüme performansı
üzerindeki etkileri SAP dönüşümü gerçekleştiren ve SAP ürünlerini
kullanmayan ancak benzer özelliklere sahip firma grupları
karşılaştırılarak incelenmektedir. İSO-1000 listesinde en az ardışık 7 yılda
yer alan ve 1998-2013 yılları arasında SAP ERP çözümlerini kullanmaya
başlayan firmaların, kullanmaya başladıkları yıla kıyasla büyüme trendleri
incelenmiştir. Karşılaştırmalar firmaların SAP kullanmaya başladıktan
sonraki 3, 5 ve 7 yıllık dönemlerin ortalaması için yapılmıştır. Ayrıca, aynı
yıllarda İSO-1000 listesinde yer alan ve çalışan başına katma değeri SAP
kullanıcılarına yakın olan firmalardan oluşan bir kontrol grubu da
oluşturulmuştur. SAP kullanıcılarının büyüme performansı kontrol grubuyla
karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.
SAP dönüşümü için yapılan yatırım maliyetleri yaklaşık iki senede
firmalara geri dönmekte, firma performansına etkiler de yatırım sonrası
ikinci senede beklenen düzeye ulaşmaktadır. Firmaların SAP ürünlerini iş
süreçlerine entegre etmesi; lisans satın alımı, entegrasyona yönelik
danışmanlık hizmetleri alımı ve SAP uzmanları istihdam etme gibi yatırımları
gerektirmektedir. İş ortakları ve SAP kullanıcılarının değerlendirmeleri, SAP
yatırımları sonucu üstlenilen maliyetlerin firmalara ortalama 25 ay sonunda
geri döndüğünü göstermektedir. Ayrıca SAP Türkiye uzman görüşleri de
SAP yatırımı sonrası etkilerin 6 ay ile 1 sene arasında görülmeye başladığını,
ikinci senede ise etkilerin beklenen düzeye yaklaştığını ortaya koymaktadır.
SAP’nin ERP çözümlerini kullanan firmaların büyüme hızı,
kullanmayanların yaklaşık 2 katıdır. SAP’nin ERP çözümlerini kullanmaya
başlayan şirketlerin sonraki 3 yıldaki enflasyondan arındırılmış (reel) ciro
ortalaması başlangıca kıyasla %18 fazlayken SAP ERP çözümlerini
kullanmayan firmalardan oluşan kontrol grubu için bu oran %8
düzeyindedir. SAP dönüşümünden sonraki 5 yılda da benzer bir fark dikkat
çekmektedir. 7 yıllık ciro büyümesi SAP ERP kullanıcıları için ortalama %43,
kontrol grubu için ise %24 düzeyindedir. Analiz kapsamında belirlenen yıl
aralıklarının tümünde SAP ERP kullanıcılarının büyüme hızı kontrol
grubunun yaklaşık 2 katıdır.
Yöntemle ilgili ayrıntılı bilgi Yöntem Notu başlığı altında verilmektedir.
SAP iş ortağı ve kullanıcı uzman anketlerinde SAP dönüşümü gerçekleştiren bir firmanın gerçekleştirdiği yatırımların firmaya geri dönüş süresinin kaç ay olduğu
sorulmuştur. Verilen yanıtların ortalaması 25 aya tekabül etmektedir.
19
20
19
20
20
Büyüme

22. 21
Büyüme
%18
%8
%29
%16
%24
Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri
Not: Analiz yöntemine dair ayrıntılı bilgi Yöntem Notu başlığı altında verilmektedir.
SAP ERP kullanmaya başlayan firmalar 7 yıllık dönemde İSO-1000
listesindeki ortalama sıralarını 56 basamak yukarı taşırken SAP
müşterisi olmayan firmalar sıralamada gerilemektedir. SAP
kullanıcılarının İSO-1000 listesindeki ortalama sıralaması ERP kullanmaya
başladığı yıl 281 düzeyindeyken SAP kullanıcısı olmayan benzer firmaların
(kontrol grubu) ortalama sıralaması 379’dur. SAP ERP dönüşümü
gerçekleştiren firmaların ciro artışıyla birlikte ortalama sıralamalarının da
arttığı görülmektedir. SAP müşterilerinin İSO içindeki ortalama sıralaması
ERP kullanmaya başladıktan sonraki 5. yılda 241’e, 7. yılda ise 225’e
yükselmektedir. Her ne kadar SAP kullanıcısı olmayan firmaların reel ciroları
belirlenen yıllarda artış gösterse de SAP kullanıcılarının gerisinde kalmakta,
bu firmaların listedeki ortalama sıralaması 7 yıl sonunda 379’dan 421’e
gerilemektedir.
Şekil 6: SAP kullanıcılarının kontrol grubuna kıyasla reel
net satış (ciro) büyümeleri
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
(3, 5 ve 7 yıllık
ortalama ciroların
SAP dönüşüm
yılına kıyasla artışı)
3 yıl 5 yıl 7 yıl
%43

23. Şekil 7: İSO-1000 listesindeki ortalama sıralamalar
SAP dönüşümü ile gelen büyüme, bir yandan verimlilik kazanımları
yoluyla gerçekleşirken, diğer yandan da önemli bir istihdam artışını
beraberinde getirmektedir. ERP dönüşümü gerçekleştiren firmaların
sonraki 7 yıldaki ortalama istihdamı ilk yıla kıyasla %28 daha yüksektir. SAP
kullanıcısı olmayan firmalar için de bu oran %31 düzeyindedir. SAP kullanan
şirketlerin, kullanmayanlara kıyasla benzer istihdam artışı ancak iki katı
düzeyinde ciro artışı yaşaması bir yandan verimlilik kaynaklı bir büyümeye
işaret ederken diğer yandan da bu verimliliğin istihdam kaybına yol
açmadığını göstermektedir. Raporun bir sonraki bölümünde firmaların
verimlilik artışlarıyla ilgili detaylı analizler yer almaktadır.
Bahsi geçen çalışan ortalama istihdam sayıları deney ve kontrol gruplarındaki firmaların toplam çalışan sayısının ortalamalarını yansıtmaktadır.
Grafikte yer alan yüzde değişimler ise firmaların 3, 5 ve 7 yıllık ortalama istihdamlarının ilk yıla göre büyüme oranlarının ortalamasıdır.
21
21
22
Büyüme
Şekil 8: SAP kullanıcılarının kontrol grubuna kıyasla istihdam büyümeleri
Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri
Not: Analiz yöntemine dair ayrıntılı bilgi Yöntem Notu başlığı altında verilmektedir.
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
(3, 5 ve 7 yıllık
ortalama istihdamların
SAP dönüşüm yılına
kıyasla artışı)
%12 %11
%18
%25
%31
3 yıl 5 yıl 7 yıl
%28
Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri Kontrol Grubu
SAP ERP
müşterileri (SAP kullanıcısı olmayan
benzer firmalar)
3. Yıl (t+3)
Başlangıç (t)
200
281
379 385 388
421
252
241
225
250
300
350
400
450
5. Yıl (t+5) 7. Yıl (t+7)

24. 2.
Verimlilik
23

25. 2.1. SAP kullanan firmaların verimlilik düzeyi
Bu bölümde, SAP’nin sürdürülebilir büyümenin sağlayıcısı niteliğinde
olan verimlilik üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla SAP kullanan ve
kullanmayan şirketlerin verimlilik düzeyleri karşılaştırılmaktadır.
Verimlilik, uzun vadede büyümenin ardındaki temel dinamik olmakla birlikte
sürdürülebilir büyüme için de anahtardır. SAP’nin verimlilik katkılarına ışık
tutmak için Fortune-500 ve İSO-1000 listelerinde yer alan bilanço bilgileri
kullanılarak verimlilik göstergeleri türetilmiş, SAP kullanan firmaların
kullanmayanlara kıyasla performansı incelenmiştir.
SAP ürünlerini kullanan firmaların işgücü verimlilikleri, kullanmayan
firmaların 1,5 ile 2,3 katı arasındadır. SAP’nin firmalar üzerindeki verimlilik
etkilerini incelemek amacıyla firmaların çalışan başına katma değer, ciro
ve kârlılıklarının yanı sıra kârlılık oranları da incelenmiştir. Fortune Türkiye
ve İstanbul Sanayi Odası listelerinde yer alan ve SAP kullanan firmalar bu
metriklerin tamamında kullanmayanlara kıyasla daha verimlidir.
Fortune-500 listesinde yer alan SAP kullanıcılarının çalışan başına
ciroları SAP kullanıcısı olmayanların 1,5 katı iken İSO-1000 listesinde 2
katıdır. İSO-1000 listesindeki ilk 200 firmaya bakıldığında da SAP
kullanan firmaların çalışan başına ciroları kullanmayanların 1,8 katıdır.
İSO-1000 listesindeki SAP kullanan firmaların çalışan başına katma
değeri kullanmayan firmaların 2,1 katıdır. Bu fark yalnızca verimliliği
göstermekle kalmayıp aynı zamanda artı değer oluşumunda da SAP
kullanıcılarının önde olduğunu göstermektedir.
SAP kullanıcılarının çalışan başına kârı SAP kullanmayan firmalarınkinin
Fortune-500 listesi için 1,9 katı, İSO-1000 listesi için ise 2,3 katıdır.
Fortune-500 listesindeki SAP kullanıcılarının net satış içerisindeki kâr
payı diğer firmalara kıyasla %2,8 puan daha fazladır. İSO-1000
listesinde ise fark %1 puandır.
Katma değer: Ürünün son halinin değeri ile toplam girdi maliyetlerinin arasındaki farktır.
Kârlılık oranı için FAVÖK’ün net satışlar içerisindeki payına bakılmıştır. FAVÖK; faiz, amortisman ve vergi öncesi kâr olarak tanımlanmaktadır.
22
23
22
23
24
Verimlilik

26. Sonraki bölümde, SAP kullanan firmaların verimlilik düzeyinin
kullanmayanlara kıyasla yüksek olmasında SAP dönüşümünün etkisi
incelenmektedir. Fortune-500 ve İSO-1000 listelerindeki en büyük 100
firmanın önemli bir bölümünün (sırasıyla 77 ve 73) SAP kullanıyor olması
bu bölümde bahsi geçen verimlilik farklılıklarının seçim yanlılığından
(selection bias) kaynaklanıyor olabileceğini akla getirmektedir. Bu durumu
irdelemek amacıyla gerçekleştirilen analizler SAP dönüşümünün verimlilik
artışında önemli etkileri olduğunu göstermektedir. Bir sonraki bölümde,
SAP dönüşümü gerçekleştiren firma grubunun verimlilik göstergelerindeki
değişimi SAP kullanmayan kontrol grubuyla kıyaslanmaktadır.
Tablo 4: SAP ürünleri kullanan firmaların kullanmayanlara kıyasla verimlilik farkları, 2020
SAP kullanan firmalar kaç kat daha verimli?
SAP kullanan firmaların kârlılıkları kaç puan daha fazla?
Çalışan başına ciro 1,5 kat
Çalışan başına katma değer veri yok
Çalışan başına kâr (FAVÖK)
Kârlılık (FAVÖK/Net satış)
1,9 kat
2,8 yüzde puan 1 yüzde puan
2 kat
2,1 kat
2,3 kat
Verimlilik Göstergeleri Fortune-500 Türkiye İSO-1000
Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri
Not: ERP çözümlerinin yanı sıra ERP dışındaki SAP çözümlerini kullanan firmalar da hesaba dahil edilmiştir. 250’den fazla çalışanı olan firmalar
incelenmiştir. Verimlilik göstergeleri incelenen firmaların toplam verileri üzerinden hesaplanmıştır. Örneğin çalışan başına ciro firmaların toplam
cirosunun toplam çalışan sayısına bölünmesiyle elde edilmektedir.
25
Verimlilik

27. 2.2. SAP dönüşümünün verimlilik etkileri
SAP dönüşümünün firma verimliliği üzerindeki etkilerini anlamak
amacıyla ERP edinen firmaların çalışan başına ciro ve katma değer
değişimleri kontrol grubuyla karşılaştırılmaktadır. Bu bölümde yer alan
analizler 1.b. (SAP dönüşümünün büyüme etkileri) bölümünde anlatılan
analizlerin devamı niteliğinde olup aynı yöntem kullanılmıştır. Bu yönteme
göre, İSO-1000 listesinde ardışık yıllarda yer alan ve SAP ERP çözümlerini
kullanmaya başlayan firmaların, kullanmaya başladıkları yıla kıyasla 3 yıl, 5
yıl ve 7 yıllık ortalama verimlilikleri hesaplanmıştır. Ayrıca SAP ERP
kullanmaya başlayan firma grubu, benzer verimlilik düzeyine sahip olan
ancak SAP kullanmayan firmalar ile karşılaştırılmıştır.
SAP ERP dönüşümü gerçekleştiren firmaların çalışan başına net satış
artış oranı SAP kullanmayanların 2,3 katıdır. Firmaların çalışan başına reel
net satış (ciro) değişimleri verimlilik değişimini izlemek açısından önemli
göstergelerdendir. SAP ERP çözümlerini kullanmaya başlayan firmalar
(deney grubu) verimliliklerini SAP ERP kullanıcısı olmayanlara (kontrol
grubu) kıyasla daha hızlı artırmaktadır. Deney grubundaki firmalar SAP
kullanmaya başladıktan sonra 3 yıllık ortalama çalışan başına cirolarını SAP
dönüşümü gerçekleştirdikleri yıla kıyasla %8, 5 yılda %12, 7 yılda ise %16
artırmaktadır. Kontrol grubundaki firmalarda ise 7 yılda sadece %7’lik bir
artış söz konusudur. Kontrol grubundaki bu artışa kıyasla, SAP kullanmaya
başlayan firmalardaki %16’lık bir artış izlenmesi, SAP etkisinin çalışan
başına net satış artış oranını 2,3 katına çıkardığına işaret etmektedir.
Şekil 9: Çalışan başına reel net satış değişimi
Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri
Not: Analiz yöntemine dair ayrıntılı bilgi Yöntem Notu başlığı altında verilmektedir.
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
(3, 5 ve 7 yıllık çalışan
başına ortalama net
satışların SAP dönüşüm
yılına kıyasla artışı)
24
26
Verimlilik
%8
%1
%12
%3
%7
3 yıl 5 yıl 7 yıl
%16
Not: Analiz yöntemine dair ayrıntılı bilgi Yöntem Notu başlığı altında verilmektedir.
24

28. Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri
Not: Analiz yöntemine dair ayrıntılı bilgi Yöntem Notu başlığı altında verilmektedir.
Şekil 10: Çalışan başına reel katma değer büyümesi
Şekil 11: Çalışan başına reel katma değer, bin TL
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
(3, 5 ve 7 yıllık ortalama
katma değerlerin
SAP dönüşüm yılına
kıyasla artışı)
Kaynak: İSO-1000 listesi, PAL analizleri
Başlangıç (t)
422 422
3 Yıllık Ortalama
446
409
5 Yıllık Ortalama
463
397
7 Yıllık Ortalama
467
384
SAP ERP
müşterileri
Kontrol Grubu
(SAP kullanıcısı
olmayan benzer
firmalar)
27
Verimlilik
SAP’nin ERP çözümlerini kullanmaya başlayan firmaların çalışan başına
katma değerlerinin artış oranı kontrol grubundaki artış oranının 5 katıdır.
SAP dönüşümü gerçekleştiren firmalar, dönüşümü takip eden 7 yılda, bir
diğer önemli verimlilik göstergesi olan ortalama çalışan başına reel katma
değerlerini 422 bin TL’den 467 bin TL’ye çıkarmıştır. Kontrol grubunun
ortalama çalışan başına katma değeri de 422 bin TL düzeyindeyken 7 yıl
sonunda 384 bin TL’ye gerilemiştir. Deney grubundaki 7 yıllık ortalama
verimlilik artış oranı %22 düzeyindeyken kontrol grubu bunun yaklaşık
beşte biri olan %4 düzeyinde kalmıştır. SAP kullanıcılarının 7 yıldaki
verimlilik artışı kademeli olarak gerçekleşirken (SAP katılım yılına kıyasla ilk
3 yılda %12, 5 yılda %20 artış) kontrol grubundaki firmaların verimlilik artış
oranı 7. yıla gelindiğinde ilk üç yıla kıyasla azalmıştır.Bu farklılık, SAP
dönüşümü gerçekleştiren firmalardaki verimlilik performansının hem daha
yüksek hem de daha sürdürülebilir olduğuna dair önemli bir kanıt olarak
yorumlanabilir.
25
%12
%8
%20
%5 %4
3 yıl 5 yıl 7 yıl
%22
Bahsi geçen çalışan başına katma değer tutarları deney ve kontrol gruplarındaki firmaların toplam çalışan başına katma değer ortalamasını yansıtmaktadır.
Grafikte yer alan yüzde değişimler ise firmaların 3, 5 ve 7 yıllık ortalama verimliliklerin ilk yıla kıyasla büyüme oranlarının ortalamasıdır.
25

29. 28

30. 3.
Bilişim
Ekosisteminin
Gelişimi
29

31. 3.1. Nitelikli istihdam
SAP Türkiye’nin sunduğu hizmetler, Türkiye’nin toplam bilişim sektörü
istihdamının %9’u düzeyinde önemli bir nitelikli istihdamı ortaya
çıkarmaktadır. SAP merkezi operasyonlarında faaliyet gösteren insan
kaynağı, iş ortaklarıyla birlikte SAP hizmetlerinin firmalara erişimini
sağlamaktadır. İş ortakları bünyesinde çalışan SAP uzmanları ve
danışmanları yüksek beceriye sahip personeldir. Bu personel, SAP
dönüşüm projeleri için iş ortaklarında tam zamanlı, yarı zamanlı veya
serbest zamanlı (freelance) olarak görev alabilmektedir. Benzer şekilde,
firmalar da SAP ile ilgili süreçlerin yönetilmesi amacıyla uzman istihdam
etmekte ve mevcut istihdamın bu alanda gelişmesine olanak tanımaktadır.
Ekosistemdeki tüm bu istihdam bir arada değerlendirildiğinde SAP’nin
Türkiye BİT istihdamının büyümesine doğrudan katkı sağladığı söylenebilir.
SAP ekosisteminde ortaya çıkan istihdam, Türkiye’deki bilgi teknolojileri
sektörü istihdamının %9’una karşılık gelmektedir.
SAP ekosisteminde 13 binin üzerinde SAP uzmanı istihdam
edilmektedir. 2022 itibarıyla SAP merkezi operasyonlarında 250 kişi görev
alırken iş ortaklarındaki SAP uzman ve danışmanları 5.517 kişiyi
bulmaktadır. SAP çözümlerini kullanan firmalarda ise toplam 7.530 uzman
SAP süreçleri için görev almaktadır.
TÜBİSAD (Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği) 2021 Pazar verileri raporu, PAL hesaplamaları
SAP iş ortakları ve kullanıcı firmalar ile gerçekleştirilen uzman anketlerinden elde edilen sayılara göre hesaplanmıştır.
26
27
26
27
30
Bilişim
ekosisteminin
gelişimi
SAP Türkiye
çalışanları
SAP ekosistem
toplam istidamı:
İş ortaklarındaki
SAP uzmanları
SAP kullanan
firmalardaki SAP
uzmanları
2
5
0
5.
5
1
7
7
.
3
5
0
Toplam 13.297
Şekil 12: SAP ekosisteminde ortaya çıkan istihdam

32. Ha and Huyen (2022)
Stephenson (2020)
Geri kalan: donanım satışları
TÜBİSAD (2021), TÜİK
28
29
30
31
31
Bilişim
ekosisteminin
gelişimi
SAP Türkiye bünyesindeki her bir kişilik
istihdamın ekosistem boyunca 52 kişilik
istihdamı ortaya çıkarması, SAP’nin bir “dijital
yurtdışı doğrudan yatırım” (D-YDY) olma
özelliğini pekiştirmektedir. Firmalar SAP ile elde
ettiği kazanımları sürdürmek adına ciddi
yatırımlar yapmakta ve insan kaynaklarını
geliştirmektedir. Raporun ilk iki bölümünde ele
SAP, BİT istihdamını büyütmenin yanı sıra insan kaynağı gelişimi
üzerinde de doğrudan etkilidir. İş ortaklarının SAP dönüşüm projelerinde
üstlendiği danışmanlık rolü insan kaynağının önemli beceriler edinmesini
sağlamaktadır. İş ortaklarının SAP ile ilgili süreçlerden elde ettiği toplam
cironun %27’si lisanslama gelirlerinden elde edilirken %71 gibi büyük bir
kısmı danışmanlık faaliyetlerinden kaynaklanmaktadır. Bu durum iş
ortaklarındaki insan kaynağının ağırlıklı olarak katma değeri yüksek olan
firma entegrasyonu, ürün geliştirme, sorun çözümü ve bakım gibi
süreçlerde faaliyet gösterdiğini ortaya koymaktadır.
SAP ekosistemi, Türkiye ortalamasının üzerindeki kadın istihdamı ile
öne çıkmaktadır. Türkiye genelinde istihdam içinde kadın oranı %30,
bilişim sektöründe ise %27’dir. SAP Türkiye bünyesindeki 250 çalışanın
%46’sı kadınlardan oluşmaktadır. Bu oran yönetim pozisyonlarında
%44’ken SAP’nin global ofislerinde aynı oran %28 seviyesindedir.
Türkiye’deki SAP iş ortaklarındaki SAP ile ilgili süreçlerde görev alan 5.517
uzman ve danışmanın ise %36’sı kadınlardan oluşmaktadır.
alınan büyüme ve verimlilik kazanımları, SAP’nin bilişim ekosistemi
genelindeki etkileriyle birlikte değerlendirildiğinde, SAP’nin farklı tipte bir
YDY olduğu sonucuna varılabilir. YDY literatüründe yeni gelişen bir
tanımlamaya göre SAP ve benzer firmalar “dijital-YDY” olarak
adlandırılmaktadır. Söz konusu Dijital-YDY’ler tedarikçi, işgücü ve kapasite
geliştirme gibi etki kanallarının yanında, piyasayı dönüştürücü, geliştirici ve
verimlilik artırıcı etkileri ile de öne çıkmaktadır. Ayrıca dijital YDY’ler farklı
sektörlerden gelebilecek olası YDY’ler için yatırım ortamını iyileştirmekte,
firmaların farklı ülkelerden alışkın olduğu standartları sunabilmektedir.
28
30
31
29
SAP ekosistemindeki
toplam istihdam, SAP
Türkiye bünyesindeki
istihdamın

33. 3.2. SAP iş ortaklarının bilişim ihracatına katkı
SAP Türkiye, iş ortaklarının SAP’nin uluslararası ofislerine erişmesini ve
hizmet ihracatı yapmasını kolaylaştırmaktadır. Firmaların kullandığı SAP
sistemleri her proje için özel olarak uyarlanmakla birlikte dünya genelinde
benzer standartlara sahiptir. Türkiye’deki iş ortakları da bu sayede
edindikleri bilgi ve beceriyi yurtdışına hizmet ihracatı olarak
sunabilmektedir. Ayrıca, SAP’nin farklı ülkelerdeki ofisleri de doğrudan
Türkiye’deki SAP partnerleri ile ortaklık geliştirerek nitelikli işgücünden
faydalanabilmektedir. Uzman anketi katılımcıları da SAP’nin iş ortaklarının
uluslararasılaşmasını ve hizmet ihracatı yapmasını kolaylaştırdığını dile
getirmiştir.
SAP iş ortakları toplam cirolarının yaklaşık %11’ini SAP vesilesiyle ortaya
çıkan ihracattan elde etmektedir. SAP iş ortakları ağırlıklı olarak Türkiye
içinde hizmet verse de zaman zaman hizmet ihracatı gerçekleştirmektedir.
İş ortaklarının gerçekleştirdiği hizmet ihracatının %89’u SAP ile ilişkili
işlerden kaynaklanmaktadır. Bu miktar iş ortaklarının cirosu içinde yaklaşık
%11’lik bir paya karşılık gelmektedir.
İş ortaklarının cirosu
içinde SAP ile ilgili
ihracatın payı:
SAP ekosisteminde ortaya çıkan hizmet ihracatı, Türkiye’nin dünya
genelindeki bilişim ihracatından aldığı payın artmasına önemli bir katkı
sunmaktadır. 2015-2021 döneminde Türkiye’nin gerçekleştirdiği hizmet
ihracatı 1 milyar dolardan 2,5 milyar dolara çıkmıştır (Şekil 13). Söz konusu
artış, SAP’nin bilişim ekosisteminde giderek artan ağırlığı ile beraber
değerlendirildiğinde, SAP’nin katkı sunduğu önemli bir ihracat etkisinden
da bahsetmek mümkündür. SAP iş ortaklarının %72’si yurtdışına
danışmanlık hizmeti vermektedir. Öte yandan, bilişim hizmetleri ihracatının
toplam hizmet ihracatı içindeki payı açısından Türkiye’nin hala kat edeceği
önemli bir mesafe olduğu da görülmektedir. AB ortalamasında hizmet
ihracatı içinde BİT ihracatının payı %18, dünya genelinde %16 düzeyindedir.
Türkiye için ise bu oran, 2015’e kıyasla ikiye katlanmış olsa da henüz sadece
%4’tür.
Söz konusu veriler Dünya Bankası’ndan derlenmiştir. TÜBİSAD Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü Pazar Verileri Raporları’nda ise Türkiye’nin BİT ihracatı
2015 için 809 milyon dolar, 2021 için 2 milyar dolar düzeyindedir.
SAP (2021)
32
33
32
Bilişim
ekosisteminin
gelişimi
32
33

34. Milyon
dolar
(cari)
Türkiye bilişim ihracatı (sol eksen)
Dünya ihracatı içindeki payı (sağ eksen)
Şekil 13: Türkiye bilişim sektörü ihracatı (cari dolar) ve dünya bilişim ihracatı içindeki payı,
2012-2020
33
Bilişim
ekosisteminin
gelişimi
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
%0,9
%0,8
%0,6
%0,5
%0,3
%0,2
%0,0
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021*
432
1.226 1.259
1.098 1.054
1.175
1.430 1.462
2.092
2.576
%0,11
%0,28 %0,28
%0,27
%0,23 %0,23
%0,21 %0,21
%0,22
Kaynak: Dünya Bankası, PAL hesaplamaları
*2021 dünya geneli ihracat verisi çalışmanın gerçekleştirildiği dönemde henüz yayınlanmamıştır.

35. 34

36. 35
Sonuç yerine:
Gelecek 10 yılda
SAP’nin Türkiye
Ekonomisine Katkısı

37. SAP Türkiye; çözüm sunduğu firmaların büyüme hızlarını ve
verimliliklerini artırmakta, faaliyetleri neticesinde desteklediği nitelikli
istihdam ve iş ortaklarına sunduğu ihracat imkanlarıyla bilişim
ekosistemini geliştirmektedir. Önceki bölümlerde ortaya konduğu üzere
Türkiye’nin en büyük şirketlerinin önemli bir kısmı SAP çözümlerini
kullanmaktadır. Bu çalışmanın sonuçları, SAP dönüşümünün firmaların
büyüme performansı ve verimlilik artışları üzerinde doğrudan etkili
olduğunu göstermektedir. Ayrıca, SAP ekosisteminde ortaya çıkan nitelikli
istihdam ve iş ortaklarının ihracatına sağlanan katkı da SAP Türkiye’nin
dikkat çekici etkileridir. Tüm bu etkilerin SAP Türkiye’nin çözüm sunduğu
firma sayısının artmasıyla önümüzdeki dönemde de artarak devam etmesi
beklenmektedir. Bu bölümde firmaların verimlilik ve kârlılık artışları ile
ortaya çıkan etkilerin önümüzdeki 10 yılda nasıl şekilleneceği ortaya
konmakta, potansiyel kazanım miktarı hesaplanmaktadır.
SAP çözümlerini kullanan firma sayısının giderek artması ve firmaların
SAP ürünlerinden elde ettiği faydanın derinleşmesiyle SAP’nin Türkiye
ekonomisine etkileri daha da yüksek bir düzeye çıkabilecektir. Özellikle
bulut bilişimin Türkiye’de firma düzeyinde yaygınlaşarak gelişmiş ülkelere
yakınsamasıyla birlikte tüm bilişim hizmetleri gibi SAP hizmetlerinin de
maliyetinin azalarak daha kapsayıcı hale gelmesi ve SAP kullanan firma
sayısının artması beklenmektedir. Bu dönüşüm trendi SAP iş ortaklarında
da kendini göstermiş durumdadır. İş ortakları, 2021 itibarıyla çalışanlarının
ortalama olarak %27’sinin bulut bilişim alanında faaliyet gösterdiğini
belirtirken bu oranın 2023’te %46’ya çıkmasını öngörmektedirler. Bu
bölümde SAP’nin ERP çözümlerini kullanan ve önümüzdeki dönemde
kullanmaya başlayacak şirketlerin gelecek 10 yılda elde etmesi muhtemel
kazanımlar tahmin edilmektedir.
Avrupa Birliği ülkelerinde 10 ve üzeri çalışanı olan firmaların %41’i bulut bilişim çözümlerini kullanırken Türkiye’de bu oran %11 seviyesindedir. En yüksek orana
sahip 5 AB ülkesinde ise bulut bilişim kullanan firma oranı %68’dir.
Kullanılan yöntemle ilgili ayrıntılı bilgi Yöntem Notu bölümü altında verilmektedir.
34
35
34
35
36
Sonuç
yerine:
Gelecek
10
yılda
SAP’nin
Türkiye
ekonomisine
katkısı

38. ’u
SAP ERP çözümlerini kullanan firmaların elde ettiği
verimlilik kazanımları önümüzdeki 10 yılda Türkiye
ekonomisi genelinde 74 milyar dolarlık bir fayda ortaya
çıkarabilecektir. SAP ERP çözümlerini kullanan bir firma
yılda ortalama 3,8 milyon dolar verimlilik kazanımı elde
etmektedir. Mevcut SAP müşterileri ve önümüzdeki
dönemde katılacak müşterilerin potansiyel faydaları dahil
edildiğinde SAP, ERP çözümleri ile 2022-2031 döneminde
Türkiye genelinde 74 milyar dolarlık brüt fayda sağlama
potansiyeline sahiptir.
Firmaların toplam yıllık kazanımı Türkiye GSYH’sinin
yaklaşık yüzde 1’ine denk gelmektedir. Ortaya çıkan 74
milyar doların 10 yıla eşit dağıldığı varsayıldığında her yıl
Türkiye GSYH’sinin %0,9’u seviyesinde bir verimlilik
kazanımı ortaya çıkabilecektir.
2011-2021 döneminde 25 milyar dolar seviyesinde
gerçekleşen faydanın önümüzdeki dönemde üç katına
çıkması olasıdır. 2011-2021 döneminde ERP müşteri sayısı
675’ten 1.400 seviyesine yükselmiştir. Faydanın tahmin
edilmesinde geçtiğimiz 10 yıldaki artış hızının önümüzdeki
10 yılda da devam edeceği varsayılmaktadır.
Firmaların elde edeceği toplam kazanımdan SAP lisanslama ve entegrasyon süreçlerinde yapılacak yatırımlar çıkarılmamıştır.
Resmi 2022 GSYH tahminlerine göre, GSYH’nin sabit kalması varsayımıyla.
36
37
37
36
SARP ERP kullanıcılarının
önümüzdeki 10 yıllık fayda
potansiyeli:
milyar dolar
Her yıl Türkiye GSYH’sinin
düzeyinde fayda
37
Sonuç
yerine:
Gelecek
10
yılda
SAP’nin
Türkiye
ekonomisine
katkısı
SAP ERP çözümleri ile ortaya çıkacak kazanımların önemli bölümü satış, pazarlama,
tedarik zinciri yönetimi ve üretim fonksiyonlarının gelişimiyle ortaya çıkabilecektir.
Önümüzdeki dönemde ortaya çıkması muhtemel 74 milyar dolarlık kazanımın yaklaşık üçte
biri satış ve pazarlama fonksiyonlarında ortaya çıkacaktır. Varlık yönetimi, kaynak ve tedarik
zinciri yönetimi, üretim ve finans faydanın ortaya çıkacağı diğer başlıca iş süreçleridir. Öte
yandan söz konusu faydanın çoğunun mevcut müşterilerin artan kazanımları üzerinden
ortaya çıkması beklense de 2022 sonrası süreçte SAP kullanmaya başlayacak firmalar
toplam faydanın %27’sini oluşturabilecektir.
Geçtiğimiz 10 yıldaki faydaya
kıyasla önümüzdeki 10 yıllık
potansiyel:

39. 38
Notlar

40. 39
Notlar

41. 40
I. Büyüme ve verimlilik performansı analiz yöntemi
Raporun büyüme ve verimlilik başlıklı bölümlerindeki etkilerin tahmin edilmesinde kullanılan
yöntem, yarı deneysel araştırma modeli tasarımına (quasi-experimental design and methods)
dayanmaktadır. Bu yöntem ile SAP ERP çözümlerini kullanmaya başlayan firmalar ile hiç
kullanmayanların yıllara göre istihdam, reel net satış, çalışan başına katma değer gibi performans
değişimleri karşılaştırılmıştır. ERP çözümlerinin sanayi firmalarında daha yaygın olarak kullanılması,
İSO-1000 listesi verisetinin daha geniş bir zaman serisi ve firma sayısı içermesi nedeniyle
performans trendleri bu veriseti üzerinden analiz edilmiştir.
Analiz için ilk olarak İSO-1000 listesinde SAP ERP kullanıcısı olan firmalar ve SAP ERP kullanmaya
başladıkları yıllar belirlenmiştir. Daha sonra SAP’ye katıldığı yıldan sonraki 7 ardışık yılda İSO-1000
listesinde yer alan ve bu yıllarda çalışan sayısı, ciro ve katma değer bilgisini eksiksiz paylaşan 52
firma belirlenmiştir. Bu firmalar SAP dönüşümünün etkilerinin analiz edildiği deney grubunu
oluşturmaktadır.
Etkilerin karşılaştırılacağı kontrol grubunu oluşturmak amacıyla; seçilen her bir SAP ERP kullanıcısı,
başlangıç yılındaki çalışan başına reel katma değeri en yakın olan firma ile eşleştirilmiştir. Bu
firmaların da bilgilerinin 7 yıl için eksiksiz yer almasına dikkat edilmiştir. Böylece 52 firmalık SAP
ERP kullanıcısı grup için 52 firmalık benzer bir kontrol grubu oluşturulmuş, zaman içindeki
performans değişimleri karşılaştırılmıştır. Ciro ve katma değer büyümeleri incelenirken aşırı
değerler temizlenmiş, ciro büyümeleri 51, katma değer büyümeleri 50’şer firmalık gruplar
karşılaştırılarak yapılmıştır.
SAP müşterileri
Çalışan başına reel
katma değer
Kontrol Grubu
Çalışan başına reel
katma değer
1. Firma
2. Firma
3. Firma
4. Firma
52.Firma
47.500
125.000
38.000
1.260.000
98.300
Ortalama 422.315
33.000
48.000
130.000
1.330.000
93.200
422.232
Yöntem Notu

42. 41
Yönetim
Notu
Firma performansları analiz edilirken firmaların bilanço değerlerindeki yıl bazlı dalgalanmaları
minimuma indirmek amacıyla SAP ERP çözümünün kullanılmaya başlandığı yıldan sonraki 3, 5 ve
7 yıllık ortalamalar (ciro, istihdam, katma değer vb.) hesaplanmıştır. Söz konusu ortalamaların,
SAP ERP çözümünün kullanılmaya başlandığı yıla göre değişimi hesaplanarak 3, 5 ve 7 yıllık
büyüme oranları belirlenmiştir.
Deney ve kontrol grubunun bahsi geçen performans göstergelerindeki ortalama büyüme oranları
arasındaki farklılıkların istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa sahip olup olmadığı %95 güven
aralığında t-test uygulanarak değerlendirilmiştir. Buna göre kontrol ve deney grubunun çalışan
başına katma değer ve ciro büyümeleri arasında anlamlı bir farklılık ortaya çıkarken iki grubun
istihdam büyüme ortalamaları istatistiksel olarak anlamlı bir farka sahip değildir. Çalışan başına
katma değer büyümesi için t ve t+3 dönemlerinde istatiksel olarak anlamlı bir fark yokken t+5 ve
t+7’de fark söz konusudur (t anı için başlangıç değerleri arasındaki fark test edilmiştir). İki grubun
ciro büyümeleri tüm dönemlerde farklıyken istihdam büyümeleri t, t+3, t+5 ve t+7 dönemlerinin
tamamında istatistiksel açıdan anlamlı bir farklılığa sahip değildir. Çalışan başına ciro ortalamaları
ise t anında farklı değilken sonraki dönemlerin tamamında ortalama büyüme oranları arasındaki
farklar istatistiksel olarak anlamlıdır.

43. 42
II. ERP müşterilerinin elde ettiği kazanımlara dair geçmiş ve
gelecek tahmin yöntemi
Raporun sonuç bölümünde kullanılan bu tahminler SAP’nin entegrasyon süreçlerinde
müşterilerine sunduğu “Value Lifecycle Manager (VLM)” aracı ve Türkiye sektörel bilançoları
kullanılarak gerçekleştirilmiştir. SAP, müşterilerine ve potansiyel müşterilerine yeni bir SAP
ürününün entegre edilmesi durumunda ortaya çıkabilecek fayda düzeylerini hesaplamaları
amacıyla VLM adında bir araç sunmaktadır.
Gerçekleştirilen analizde VLM arayüzünde yer alan sektörlere göre ayrı ayrı hesaplama yapılmak
üzere TCMB sektörel bilançolarından her sektöre ait büyük ölçekli firmaların ortalama bilanço
bilgileri derlenmiştir. VLM kullanılarak yapılan gelecek tahmini için 2020 bilançoları, geçmiş
tahmini için 2010 ve 2020 bilançoları kullanılmıştır. Ayrıca, SAP müşterilerinin sektörel dağılımı
için SAP ERP müşterilerinin mevcut sektörel yapısı kullanılmıştır.
VLM, SAP çözümlerini edinmeyi planlayan firmalara dijital dönüşüm yol haritası hazırlayan ve SAP
dönüşümü ile ortaya çıkabilecek kazanımları ölçen bir araçtır. SAP global ekipleri tarafından
geliştirilen ve belli periyodlarla güncellenen VLM; anketlere, uzman görüşlerine ve müşterilerin
başarı hikayelerine dayanmaktadır.
Firmalar VLM arayüzü üzerinden SAP dönüşümü gerçekleştirmeyi planladıkları iş süreçlerini ve
bu süreçleri dönüştürmesi beklenen etki kanallarını SAP uzmanlarının da danışmanlığında
işaretlemektedir. VLM ara yüzü fayda hesabını firmaların finansal bilgilerine göre yapmaktadır.
Firmalar; toplam satış, çalışan sayısı, faaliyet geliri, ortalama yıllık envanter, satış maliyeti gibi
finansal bilgilerini sisteme girmekte ve VLM proje süresi, kullanılacak SAP ürünleri gibi de
değişkenleri göz önünde bulundurarak yıllık faydayı hesaplamaktadır. SAP dönüşümü ile ortaya
çıkacak tek seferlik fayda ve her yıl tekrarlanacak verimlilik kazanımı olmak üzere iki kalem ortaya
çıkmaktadır.
VLM arayüzünün verimlilik kazanımını hesaplamadaki en önemli kantitatif girdi kaynağı SAP'nin
gerçekleştirdiği kıyaslama (benchmarking) anketleridir. Bu anketlere son 7 yılda 100’den fazla
ülkeden 4.000’in üzerinde işletme ve kuruluş katılım sağlamış, bilanço bilgilerini ve SAP ile elde
ettiği kazanımları paylaşmıştır.
Yönetim
Notu

44. 43
Kaynakça
Kaynakça
Bitkowska, A. (2019). The relationship between Business Process Management and Knowledge
Management - selected aspects from a study of companies in Poland.
Journal of Entrepreneurship, Management and Innovation.
Dhyne, E., Konings, J., Van den bosch, J., Vanormelingen, S. (2018). IT and Productivity:
A Firm Level Analysis.
Gal, P., Nicoletti, G., von Rüden, C., Sorbe, S. (2019). Digitalization and Productivity:
In Search of the Holy Grail - Firm-level Empirical Evidence from European Countries.
International Productivity Monitor, 37.
Houqe, M. N., Bui, B., Ali, M. J. (2019). Information and Communication Technology (ICT), Corporate
Governance, and Firm Performance: An International Study. SSRN
Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.3319229
Ha, L. T., Huyen, N. T. T. (2022). Impacts of digitalization on foreign investments in the European region
during the COVID-19 pandemic. Development Studies Research, 9(1), 177-191.
https://doi.org/10.1080/21665095.2022.2074863
Katz, R. L., Koutroumpis, P. (2013). Measuring digitization: A growth and welfare multiplier.
In Technovation (Vol. 33, Issues 10–11).
https://doi.org/10.1016/j.technovation.2013.06.004
Martín-Peña, M. L., Sánchez-López, J. M., Díaz-Garrido, E. (2020). Servitization and digitalization in
manufacturing: the influence on firm performance. Journal of Business and Industrial Marketing, 35(3).
https://doi.org/10.1108/JBIM-12-2018-0400
Neubert, Michael, The Impact of Digitalization on the Speed of Internationalization of Lean Global
Startups (May 31, 2018). Technology Innovation Management Review, May 2018 (Volume 8, Issue 5),
Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3394507
Nicolaou, A. I., Bajor, L. H. (2004). ERP Systems Implementation And Firm Performance.
Review of Business Information Systems (RBIS), 8(1).
https://doi.org/10.19030/rbis.v8i1.4504
Oxford Economics (2021). The Economic Impact of SAP in the UK SAP
PAL-Vodafone (2022). Türkiye’de KOBİ’lerin Dijitalleşme Eğilimleri: Performans Etkileri ve
Politika Önerileri
SAP (2021). SAP Türkiye Ekonomik ve Sosyal Katkılar Raporu.
https://www.sap.com/turkey/documents/2021/04/661c08f2-d77d-0010-87a3-c30de2ffd8ff.html
SAP (2022). SAP: The World’s Largest Provider of Enterprise Application Software.
SAP Global Cmmunication (29 July 2022).
https://assets.cdn.sap.com/sapcom/docs/2017/04/4666ecdd-b67c-0010-82c7-eda71af511fa.pdf
Stephenson, M. (2020). Digital FDI: Policies, regulations and measures to attract FDI in
the digital economy. In World Economic Forum, Geneva.
https://www3.weforum.org/docs/WEF_Digital_FDI_2020.pdf
TÜBİSAD (2020). Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü 2019 Pazar Verileri.
https://www.tubisad.org.tr/tr/bilgi-bankasi/sunumlar-liste/TUBISAD-Raporlar/40/0/0
TÜBiSAD (2021). Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sektörü 2021 Pazar Verileri.
https://www.tubisad.org.tr/tr/bilgi-bankasi/sunumlar-liste/TUBISAD-Raporlar/40/0/0

45. Fortune-500 listesi
https://www.fortuneturkey.com/
İstanbul Sanayi Odası İSO-1000 listesi
http://www.iso500.org.tr/
SAP Value Lifecycle Manager (VLM) Veritabanı
TÜİK Dış Ticaret İstatistikleri
TÜİK ve Eurostat Girişimlerde Bilişim Teknolojileri Araştırması Veri Tabanı
Veri
Tabanları:
44
Kaynakça

46. SAP Türkiye
Ekonomik Etki Analizi