gdgre

1. 12
− “C«ng nghÖ sinh häc lμ viÖc gi¶i m· vμ sö dông c¸c kiÕn thøc vÒ sinh
häc”.
Cã thÓ coi ®Þnh nghÜa vÒ c«ng nghÖ sinh häc sau ®©y cña Liªn ®oμn c«ng
nghÖ sinh häc ch©u ¢u (EFB) lμ hoμn chØnh h¬n c¶:
"C«ng nghÖ sinh häc lμ sù kÕt hîp cña c¸c ngμnh khoa häc tù nhiªn vμ
khoa häc c«ng nghÖ ®Ó ®¹t tíi nh÷ng sù øng dông cña vi sinh vËt, c¸c tÕ bμo,
mét sè thμnh phÇn cña tÕ bμo nh»m t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm vμ nh÷ng sù phôc
vô (services) cã lîi cho con ng−êi”.
Së dÜ nãi ®Õn c¶ mét sè thμnh phÇn cña tÕ bμo v× ngμy nay c«ng nghÖ
enzym (enzyme technology) víi c¸c enzym bÊt ®éng ho¸ (immobilized enzymes)
kh«ng cÇn tíi tÕ bμo vÉn t¹o ra ®−îc s¶n phÈm ë qui m« lín. Së dÜ nãi ®Õn
nh÷ng sù phôc vô v× trong viÖc xö lý chèng « nhiÔm m«i tr−êng tuy c«ng nghÖ
sinh häc kh«ng t¹o ra s¶n phÈm g× nh−ng cã mét vai trß rÊt quan träng.
C«ng nghÖ sinh häc ®ang ph¸t triÓn nhanh chãng trªn c¬ së cña mét sè
kü thuËt hoμn toμn míi mÎ th−êng gäi lμ kü thuËt ch×a kho¸ (Key-
Technology). §ã lμ kü thuËt di truyÒn (genetic engineering); kü thuËt dung
hîp tÕ bμo (cell fusion); kü thuËt sö dông ph¶n øng sinh thÓ (bioreaction
technology) bao gåm kü thuËt lªn men (fermentation technology), kü thuËt
enzym (enzyme technology) vμ b×nh ph¶n øng sinh vËt (bioreactor); kü thuËt
nu«i cÊy tÕ bμo (cell culture technique); kü thuËt nu«i cÊy m« (tissue culture
technique); kü thuËt chuyÓn ph«i (embryo tranplantation) vμ kü thuËt chuyÓn
nh©n tÕ bμo (nucleus tranplantation).
2. C«ng nghÖ sinh häc - mét sù theo ®uæi ®a ngμnh
C«ng nghÖ sinh häc lμ sù −u tiªn cña qu¸ tr×nh theo ®uæi ®a ngμnh.
Trong nh÷ng thËp kØ gÇn ®©y, nÐt ®Æc tr−ng cña sù ph¸t triÓn khoa häc vμ
c«ng nghÖ lμ ph−¬ng ph¸p dïng nh÷ng chiÕn l−îc ®a ngμnh ®Ó ®¹t ®−îc gi¶i
ph¸p cho c¸c vÊn ®Ò kh¸c nhau. §iÒu nμy dÉn ®Õn sù ra ®êi nh÷ng lÜnh vùc
nghiªn cøu ®a ngμnh vμ cuèi cïng sÏ t¹o ra nh÷ng ngμnh míi víi nh÷ng kh¸i
niÖm vμ ph−¬ng ph¸p ®Æc tr−ng. KÜ thuËt ho¸ häc vμ ho¸ sinh lμ hai vÝ dô dÔ
nhËn thÊy nhÊt cña nh÷ng ngμnh khoa häc ®· cho chóng ta hiÓu s©u s¾c vÒ
qu¸ tr×nh ho¸ häc vμ nh÷ng c¬ së ho¸ sinh cña c¸c hÖ thèng sinh häc.
ThuËt ng÷ ®a ngμnh (multidisciplinary) m« t¶ sù më réng vÒ l−îng cña
c¸ch tiÕp cËn nh÷ng vÊn ®Ò th−êng x¶y ra trong ph¹m vi mét lÜnh vùc nhÊt
®Þnh. Nã ®ßi hái viÖc s¾p ®Æt nh÷ng kh¸i niÖm vμ ph−¬ng ph¸p tõ mét lo¹t c¸c
ngμnh riªng rÏ vμ øng dông chóng vμo mét vÊn ®Ò ®Æc biÖt cña mét ngμnh
kh¸c. Tr¸i l¹i, øng dông ®a ngμnh x¶y ra khi cã sù gÆp gì c¸c ý t−ëng cña sù
hîp t¸c nhiÒu ngμnh vμ dÉn ®Õn viÖc h×nh thμnh mét ngμnh häc míi víi
nh÷ng kh¸i niÖm vμ ph−¬ng ph¸p riªng. Trong thùc tÕ, c¸c tæ chøc kinh doanh
nhiÒu ngμnh hÇu nh− ®−îc ®Þnh h−íng cè ®Þnh. Tuy nhiªn, khi sù tæng hîp ®a
ngμnh thùc sù x¶y ra lÜnh vùc míi sÏ më ra mét lo¹t vÊn ®Ò nghiªn cøu míi.