SlideShare a Scribd company logo

cachkhamvagiaiphausieuambung

•
•
P
Phan Cong Binh

BS KHOÁNG

Health & Medicine
1 of 185
Download to read offline
November 1, 2014 1 CAÙCH KHAÙM VAØ GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BUÏNG BS.NGUYEÃN QUYÙ KHOAÙNG BS.NGUYEÃN QUANG TROÏNG KHOA CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH BEÄNH VIEÄN AN BÌNH -TP.HCM
November 1, 2014 2 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 3 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 4 ÑAÏI CÖÔNG HOÛI BEÄNH SÖÛ VAØ KHAÙM LAÂM SAØNG Vieäc khaùm Sieâu aâm maø khoâng hoûi beänh söû cuõng nhö khaùm laâm saøng coù theå ñöa ñeán nhöõng chaån ñoaùn sai laàm khoâng theå söûa chöõa ñöôïc. Ví duï chaån ñoaùn u nang buoàng tröùng maø khoâng hoûi veà kinh nguyeät cuûa beänh nhaân,coù theå laø moät chaån ñoaùn sai khi beänh nhaân chöa heà coù kinh.
November 1, 2014 5 ÑAÏI CÖÔNG HOÛI BEÄNH SÖÛ VAØ KHAÙM LAÂM SAØNG Caáu truùc daïng nang thaáy ñöôïc ôû vuøng haï vò trong tröôøng hôïp naøy thöôøng laø do ÖÙ maùu trong aâm ñaïo do maøng trinh khoâng coù loã thoâng (hematocolpos). Vaán ñeà laø caùch ñieàu trò trong hai beänh lyù naøy hoaøn toaøn khaùc nhau (U nang buoàng tröùng coù khi caàn phaûi moå buïng,trong khi öù maùu trong aâm ñaïo ta chæ caàn raïch taïo loã thoâng laø ñaõ giaûi quyeát ñöôïc beänh).
November 1, 2014 6 ÑAÏI CÖÔNG HOÛI BEÄNH SÖÛ VAØ KHAÙM LAÂM SAØNG Phaûn öùng thaønh buïng ñieån hình khieán cho BS sieâu aâm phaûi ñi tìm kyõ caùc daáu hieäu cuûa buïng ngoaïi khoa. Aán ñau taïi ñieåm Murphy cuøng vôùi hình aûnh phuø neà vaùch tuùi maät treân sieâu aâm coù theå goùp phaàn chaån ñoaùn Vieâm tuùi maät. Aán ñau vaø ñeø eùp khoâng xeïp ruoät thöøa giuùp chaån ñoaùn Vieâm ruoät thöøa caáp…
November 1, 2014 7 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 8 ÑAÏI CÖÔNG QUI ÖÔÙC QUOÁC TEÁ VEÀ HÌNH SIEÂU AÂM -ÔÛ laùt caét ngang thì beân (T) cuûa maøn hình laø beân (P) cuûa beänh nhaân vaø ngöôïc laïi beân (P) cuûa maøn hình laø beân (T) cuûa beänh nhaân. -Phía treân cuûa maøn hình laø phía tröôùc cuûa beänh nhaân coøn phía döôùi cuûa maøn hình laø phía sau cuûa beänh nhaân.
November 1, 2014 9 ÑAÏI CÖÔNG QUI ÖÔÙC QUOÁC TEÁ VEÀ HÌNH SIEÂU AÂM -ÔÛ laùt caét doïc thì beân (T) cuûa maøn hình laø phía ñaàu cuûa beänh nhaân vaø ngöôïc laïi beân (P) cuûa maøn hình laø phía chaân cuûa beänh nhaân. -Phía treân cuûa maøn hình laø phía tröôùc cuûa beänh nhaân coøn phía döôùi cuûa maøn hình laø phía sau cuûa beänh nhaân.
November 1, 2014 10 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 11 ÑAÏI CÖÔNG CAÙC MOÁC MAÏCH MAÙU VAØ HEÄ MAÄT DUØNG CHO CAÙC MAËT CAÉT VUØNG BUÏNG TREÂN TM chuû döôùi caùc TM treân gan Ñoäng maïch chuû buïng TM thaän (T) Ñoäng maïch vaønh vò Ñoäng maïch thaân taïng Ñoäng maïch gan chung Ñoäng maïch laùch Ñoäng maïch MTTT Ñoäng maïch thaän (T) TM cöûa (T) TM cöûa (P) OÁng maät chuû Tuùi maät TM laùch TMMTTT TM thaän (P) Ñoäng maïch thaän (P) TM cöûa Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 12
November 1, 2014 13 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 14 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙCH ÑAËT VAØ XOAY ÑAÀU DOØ Boâi gel leân ñaàu doø. Ñaët ñaàu doø ôû vuøng thöôïng vò,song song vôùi beï söôøn (P).Baûo beänh nhaân phình buïng,nín thôû. Tieán haønh caét caùc maët caét soá I,II,III. Ñeå laáy maët caét soá IV ta ñaët ñaàu doø ôû vuøng thöôïng vò,cheách leân treân 150 höôùng veà beân (T) so vôùi ñöôøng ngang buïng.
November 1, 2014 15 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙCH ÑAËT VAØ XOAY ÑAÀU DOØ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 16 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙCH ÑAËT VAØ XOAY ÑAÀU DOØ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 17 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 18 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ I Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
November 1, 2014 19 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 20 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ II Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
November 1, 2014 21 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 22 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ III Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
November 1, 2014 23 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 24 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ IV
November 1, 2014 25 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG Baûo beänh nhaân naèm nghieâng qua (T)(beân (P) cao) ñeå caét maët caét lieân söôøn (P). Baûo beänh nhaân naèm nghieâng qua (P)(beân (T) cao) ñeå caét maët caét lieân söôøn (T). Ñeå ño chieàu cao gan ta ñaët ñaàu doø doïc theo ñöôøng trung ñoøn (P). Khi caàn khaûo saùt OMC thì ta ñaët ñaàu doø theo höôùng vai (P)-roán.
November 1, 2014 26 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 27 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT LIEÂN SÖÔØN PHAÛI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 28 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 29 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT LIEÂN SÖÔØN TRAÙI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 30 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 31 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT TREÂN ÑÖÔØNG TRUNG ÑOØN PHAÛI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 32 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 33 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT VAI PHAÛI-ROÁN Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 34 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 35 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT THEO TRUÏC DOÏC &NGANG THAÄN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 36 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT THEO TRUÏC DOÏC THAÄN
November 1, 2014 37 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT THEO TRUÏC NGANG THAÄN
November 1, 2014 38 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG Thöïc hieän caùc maët caét doïc vaø ngang theo TMCD vaø ÑMCB. Caét doïc vaø ngang vuøng haï vò vôùi baøng quang ñaày nöôùc tieåu nhaèm taïo cöûa soå aâm ñeå khaûo saùt toát TLT ôû nam giôùi,TC vaø hai phaàn phuï ôû nöõ giôùi.
November 1, 2014 39 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 40 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT CAÄN GIÖÕA TRAÙI &PHAÛI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 41 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT CAÄN GIÖÕA TRAÙI
November 1, 2014 42 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT CAÄN GIÖÕA PHAÛI
November 1, 2014 43 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT VUØNG HAÏ VÒ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 44 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 45 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT VUØNG HAÏ VÒ - NAM Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 46 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 47 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT VUØNG HAÏ VÒ - NÖÕ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 48 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG Ñaët ñaàu doø ngang 2 beân haï söôøn keùo daøi xuoáng hoá chaäu 2 beân ñeå khaûo saùt caùc baát thöôøng ôû oáng tieâu hoùa. Cho beänh nhaân naèm saáp neáu caàn,ñeå thöïc hieän caùc maët caét doïc vaø ngang theo truïc cuûa hai thaän.
November 1, 2014 49 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 50 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT NGANG VUØNG BUÏNG HAI BEÂN Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 51 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
November 1, 2014 52 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG BIEÄN LUAÄN VAØ KEÁT LUAÄN Sau khi khaùm toaøn boä oå buïng nhö treân,ta neân khaùm kyõ laïi vuøng beänh nhaân thaáy ñau nhaát. Neáu caàn thieát coù theå thay ñoåi taàn soá ñaàu doø hoaëc ñoåi ñaàu doø töø 3,75MHz sang 5MHz hay 7,5MHz. Phaân tích roài toång hôïp vôùi caùc trieäu chöùng laâm saøng cuõng nhö beänh söû ñeå ñi ñeán keát luaän.
November 1, 2014 53 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 54 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 55 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Gan laø taïng lôùn nhaát trong cô theå con ngöôøi,naèm trong khoang maøng buïng (intraperitoneal space). Theå tích gan:Nam 1500-1600 cm3. Nöõ 1400-1500 cm3. Tyû troïng gan # 1 Troïng löôïng gan # 1500g.
November 1, 2014 56 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 57 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Gan naèm ngay döôùi cô hoaønh (P),coù daïng hình cheâm vôùi phaàn nhoïn ôû bôø döôùi vaø bôø beân (T). ÔÛ HSP gan maáp meù bôø söôøn,coøn ôû vuøng thöôïng vò gan traûi daøi döôùi muõi öùc vaøi cm.
November 1, 2014 58 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN Gan ñöôïc bao boïc bôûi bao Glisson.ÔÛ roán gan,bao Glisson boïc laáy 3 thaønh phaàn (Portal triad: TM cöûa,ñoäng maïch gan,oáng maät),ñeå töø ñoù phaân nhaùnh khaép gan. Bao Glisson bieåu hieän laø 1 ñöôøng echo daøy treân Sieâu aâm.
November 1, 2014 59 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 60 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Maët tröôùc gan coù raõnh cuûa daây chaèng lieàm (falciform ligament),raõnh naøy chaïy xuoáng bôø döôùi gan,nôi maø daây chaèng troøn (ligamentum teres) chaïy töø roán leân vaø tieáp tuïc ñi vaøo nhu moâ gan ñeán tieáp noái vôùi nhaùnh (T) cuûa TM cöûa. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 61 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 62 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Daây chaèng troøn (ligamentum teres): laø di tích baøo thai cuûa TM roán,chia gan (T) thaønh phaàn trong vaø phaàn beân. Khi aùp löïc TM cöûa taêng,thöôøng coù hieän töôïng taùi thoâng thöông TM roán. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 63 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Daây chaèng tónh maïch (ligamentum venosum): laø di tích baøo thai cuûa oáng tónh maïch (ductus venosus,tónh maïch Arantius)-ñaây laø TM noái taét giöõa TM roán vôùi TMCD trong thôøi kyø baøo thai. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 64 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Treân sieâu aâm,ôû laùt caét doïc,noù laø ñöôøng echo daøy chaïy phía tröôùc TMCD.
November 1, 2014 65 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM gan: goàm coù 3 TM gan (P),(T) vaø giöõa.Ba TM gan ñoå veà TMCD. TM gan (T) vaø giöõa thöôøng hôïp löu thaønh moät thaân chung tröôùc khi ñoå vaøo maët tröôùc TMCD.
November 1, 2014 66 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM gan (P) gaàn nhö naèm treân maët phaúng vaønh,ñoå rieâng bieät vaøo maët beân (P) TMCD. Khaåu kính TM gan ñöôïc ño ôû vò trí caùch hôïp doøng vôùi TMCD 2cm.Bình thöôøng trò soá naøy <1cm.
November 1, 2014 67 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN
November 1, 2014 68 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN
November 1, 2014 69 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Tónh maïch MTTD hôïp doøng vôùi TM laùch (TM laùch naèm ngang,chaïy sau thaân vaø ñuoâi tuïy) roài môùi hôïp doøng vôùi tónh maïch MMTT ñeå taïo thaønh TM cöûa. TM cöûa chaïy leân treân vaø sang (P),taïo 1 goùc 450 vôùi TMCD. Khaåu kính TM cöûa thay ñoåi theo nhòp thôû. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 70 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Bình thöôøng khaåu kính TM cöûa <13 mm (ño ôû vò trí hôïp doøng TM laùch-TMMTTT). Khi ñeán roán gan thì TM cöûa chia laøm 2 nhaùnh (P) vaø (T).
November 1, 2014 71 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM cöûa (T) chaïy höôùng ra tröôùc,leân treân vaø sang (T) treân moät ñoaïn ngang qua phía tröôùc cuûa thuøy ñuoâi-ñaây chính laø moác giaûi phaãu ñeå xaùc ñònh thuøy ñuoâi-sau ñoù môùi phaân ra 3 nhaùnh chính cho caùc haï phaân thuøy II,III,IV.
November 1, 2014 72 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM cöûa (T) cuõng phaân nhaùnh ñeán haï phaân thuøy I (thuøy ñuoâi).
November 1, 2014 73 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM cöûa (P) chaïy moät ñoaïn khaù daøi höôùng ra sau vaø naèm ngang. TM cöûa (P) phaân thaønh 2 nhaùnh lôùn,moät nhaùnh höôùng ra tröôùc vaø moät nhaùnh höôùng ra sau. Nhaùnh höôùng ra tröôùc chia thaønh 2 ñeå ñi vaøo haï phaân thuøy V vaø VIII. Nhaùnh höôùng ra sau chia thaønh 2 ñeå ñi vaøo haï phaân thuøy VI vaø VII.
November 1, 2014 74 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN
November 1, 2014 75 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Gan nhaän maùu töø 2 nguoàn TM cöûa vaø ñoäng maïch gan,trong ñoù 75% löu löôïng maùu ñeán töø TM cöûa. Do öu theá troäi cuûa doøng chaûy khi hôïp doøng TMMTTT vaø TM laùch Gan (P) nhaän phaàn lôùn maùu ñeán töø TMMTTT. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 76 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Ñoäng maïch thaân taïng phaùt xuaát ngay treân ñoäng maïch MTTT. Ñoäng maïch thaân taïng chia laøm 2 nhaùnh lôùn laø ñoäng maïch laùch vaø ñoäng maïch gan chung cuøng 1 nhaùnh nhoû laø ñoäng maïch daï daøy traùi (vaønh vò). Ñoäng maïch gan chung chaïy leân treân vaø sang (P),naèm beân (T) cuûa OMC-caû 2 caáu truùc naøy naèm tröôùc TM cöûa. Ñoäng maïch gan chung cho caùc nhaùnh beân laø ñoäng maïch vò-taù traøng, ñoäng maïch daï daøy (P).Sau ñoù ñoåi teân thaønh ñoäng maïch gan rieâng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 77 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Töø ñoäng maïch gan rieâng phaân thaønh 2 nhaùnh laø ñoäng maïch gan (P) vaø ñoäng maïch gan (T).Ñoäng maïch tuùi maät xuaát phaùt töø ñoäng maïch gan (P). Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 78 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN ÔÛ laùt caét ngang portal triad vuøng roán gan ta coù hình aûnh khuoân maët cuûa chuù chuoät Mickey vôùi khuoân maët laø TMC,tai (P) laø OMC vaø tai (T) laø ñoäng maïch gan. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 79 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN ÔÛ laùt caét doïc ta coù OMC naèm tröôùc,leäch ngoaøi vaø ñoäng maïch gan naèm sau,leäch trong so vôùi TMC.Ñoâi khi ñoäng maïch gan chaïy cong qua (P) naèm chen giöõa OMC vaø TMC.
November 1, 2014 80 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 81 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN BIEÄT GIÖÕA TM CÖÛA VAØ TM GAN TM cöûa coù vaùch echo daøy do thaønh phaàn collagen trong vaùch taïo neân. TM cöûa phaân nhaùnh ngang vaø hoäi tuï veà roán gan.Trong khi TM gan phaân nhaùnh doïc vaø hoäi tuï veà TMCD. Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
November 1, 2014 82 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 83 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE) Naêm 1957,Goldsmith vaø Woodburne phaân chia caùc phaân thuøy gan döïa vaøo heä thoáng Tónh maïch gan (hepatic veins). TM gan giöõa (middle hepatic vein) chia gan thaønh thuøy (P) vaø (T)(right lobe and left lobe).
November 1, 2014 84 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE) TM gan (P) chia thuøy (P) thaønh phaân thuøy tröôùc (P) vaø sau (P)(right anterior segment and right posterior segment). TM gan (T) chia thuøy (T) thaønh phaân thuøy trong (T) vaø beân (T)(left medial segment and left lateral segment).
November 1, 2014 85 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE)
November 1, 2014 86 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE) Ngoaøi ra coøn coù thuøy ñuoâi naèm ôû maët sau cuûa gan.Thuøy ñuoâi naèm giöõa TMCD vaø daây chaèng tónh maïch (ligamentum venosum).
November 1, 2014 87 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Cuõng trong naêm naøy (1957),Couinaud ñöa ra caùch phaân chia caùc phaân thuøy gan döïa treân quan ñieåm khoâng gian ba chieàu cuûa söï phaân boå caùc nhaùnh Tónh maïch gan (hepatic veins) vaø Tónh maïch cöûa (Portal veins).
November 1, 2014 88 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Coù 4 maët phaúng phaân chia gan thaønh caùc haï phaân thuøy khaùc nhau. Ba maët phaúng doïc gioáng nhö caùch phaân chia cuûa Goldsmith-Woodburne. Maët phaúng thöù 4 laø maët phaúng ngang ñi qua TMC (P) vaø TMC (T) chia gan thaønh caùc haï phaân thuøy treân vaø döôùi (tröø phaân thuøy giöõa-Phaân thuøy IV).
November 1, 2014 89 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Caùc haï phaân thuøy ñöôïc ñaùnh soá theo chieàu kim ñoàng hoà neáu nhìn töø phía tröôùc,vaø ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà neáu nhìn töø döôùi leân,baét ñaàu töø TMCD. Nhö vaäy theo Couinaud coù 8 haï phaân thuøy goàm caùc haï phaân thuøy II VIII vaø haï phaân thuøy I chính laø thuøy ñuoâi (thuøy Spiegel).
November 1, 2014 90 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD)
November 1, 2014 91 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm
November 1, 2014 92 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Ñeán naêm 1982,Bismuth ñaõ caûi bieân caùch phaân chia cuûa Couinaud thaønh Couinaud-Bismuth,baèng caùch chia phaân thuøy IV thaønh IVa vaø IVb bôûi maët phaúng ngang ñi qua TM cöûa (P) vaø(T). Nhö vaäy theo caùch chia naøy thì gan coù 9 haï phaân thuøy:I,II,III,IVa,IVb,V,VI,VII,VIII. Ñaây laø caùch chia ngaøy nay ñöôïc aùp duïng roäng raõi.
November 1, 2014 93 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
November 1, 2014 94 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 95 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Caùc TM gan chaïy giöõa caùc haï phaân thuøy, trong khi caùc nhaùnh TM cöûa ñi vaøo trung taâm cuûa haï phaân thuøy. Nhö vaäy moãi haï phaân thuøy ñeàu coù portal triad rieâng bieät, caùc nhaø ngoaïi khoa coù theå caét boû moät haï phaân thuøy maø khoâng aûnh höôûng ñeán haï phaân thuøy coøn laïi trong phaân thuøy töông öùng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 96 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY VAØ HAÏ PHAÂN THUØY Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
November 1, 2014 97 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH)
November 1, 2014 98 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Khi phaân chia thaønh caùc haï phaân thuøy,ta duøng khaùi nieäm maët phaúng cho deã hieåu chöù thöïc teá ñoù laø nhöõng maët phaân caùch uoán löôïn. Döôùi ñaây laø moät soá hình aûnh minh hoïa ñeå noùi leân raèng caùch phaân chia caùc haï phaân thuøy theo Couinaud-Bismuth cuõng chæ laø töông ñoái.
November 1, 2014 99 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Ohashi et al. Radiology 1996; 200: 779 Caùch chia phaân thuøy döïa vaøo TM treân gan giöõa (ñöôøng khoâng lieân tuïc) vaø thöïc teá töôùi maùu ôû thuøy gan (P) vaø (T).
November 1, 2014 100 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Fasel et al. Radiology 1998; 206: 151 Caùch chia haï phaân thuøy theo Couinaud-Bismuth ngang möùc TMC (T) vaø thöïc teá töôùi maùu.
November 1, 2014 101 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Fasel et al. Radiology 1998; 206: 151 Phaân chia caùc haï phaân thuøy theo Couinaud-Bismuth Thöïc teá töôùi maùu ôû caùc haï phaân thuøy gan.
November 1, 2014 102 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Michel Laforture ñöa ra nguyeân taéc chöõ H naèm (“recumbent H”). Caùc nhaùnh TMC taïo neân chöõ H ôû moãi thuøy gan (caùc ñaàu muõi teân chæ daây chaèng tónh maïch). Lafortune et al. Radiology 181; 1991: 443
November 1, 2014 103 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Thuøy gan (T):TM cöûa (T) thaáy ñöôïc nhôø laùt caét xeùo höôùng ñaàu doø leân treân ôû vuøng thöôïng vò (oblique,cranially-angled sub- xiphoid view).Chöõ H naèm ñöôïc hình thaønh bôûi TM cöûa (T)(main left portal vein) vaø caùc phaân nhaùnh ñeán caùc phaân thuyø II,III vaø IV.
November 1, 2014 104 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Chöõ H ôû thuøy gan (T).Caùc ñaàu muõi teân chæ daây chaèng tónh maïch phaân chia haï phaân thuøy I vaø II.
November 1, 2014 105 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Khi laáy ñöôïc chöõ H ôû thuøy gan (T) ta: -Haï nheï ñuoâi ñaàu doø xuoáng seõ thaáy ñöôïc daây chaèng lieàm phaân chia haï phaân thuøy III vaø IVb. -Naâng nheï ñuoâi ñaàu doø leân seõ thaáy ñöôïc daây chaèng tónh maïch phaân chia haï phaân thuøy I vaø II.
November 1, 2014 106 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Daây chaèng tónh maïch (LV) phaân chia caùc haï phaân thuøy I vaø II
November 1, 2014 107 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Daây chaèng lieàm (FI) phaân chia caùc haï phaân thuøy II/III vaø caùc haï phaân thuøy IV
November 1, 2014 108 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Thuøy gan (P): TM cöûa (P) thaáy ñöôïc nhôø laùt caét doïc khoaûng lieân söôøn (P) treân ñöôøng naùch tröôùc. Chöõ H nghieâng ñöôïc hình thaønh bôûi TM cöûa (P)(main right portal vein) vaø caùc phaân nhaùnh ra tröôùc ñeán caùc phaân thuyø V vaø VIII,caùc phaân nhaùnh ra sau ñeán caùc phaân thuøy VI,VII.
November 1, 2014 109 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Chöõ H ôû thuøy gan (P).Ñöôøng caét lieân söôøn treân ñöôøng naùch tröôùc.
November 1, 2014 110 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 111 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN Gan ñöôïc ño kích thöôùc baèng caùc laùt caét doïc: –Gan (P):ño treân ñöôøng trung ñoøn Ñöôïc xem laø gan to khi >15 cm. –Gan (T):ño treân ñöôøng doïc giöõa Ñöôïc xem laø gan to khi >10 cm.
November 1, 2014 112 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN
November 1, 2014 113 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN
November 1, 2014 114 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN Francis Weill döïa vaøo goùc bôø gan.Ñöôïc xem laø gan lôùn khi: –Goùc bôø döôùi gan (P): α > 750. –Goùc bôø döôùi gan (T): β1 > 450. –Goùc bôø beân gan (T): β2 > 450.
November 1, 2014 115 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN-GOÙC BÔØ DÖÔÙI GAN (P)
November 1, 2014 116 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN-GOÙC BÔØ DÖÔÙI GAN (T)
November 1, 2014 117 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN-GOÙC BÔØ BEÂN GAN (T)
November 1, 2014 118 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC HAÏ PHAÂN THUØY I ÔÛ laùt caét doïc giöõa: Ñöôøng kính tröôùc-sau cuûa haï phaân thuøy I <1/2 ñöôøng kính tröôùc-sau cuûa thuøy gan (T).Khi trò soá naøy >1/2 Phì ñaïi haï phaân thuøy I.
November 1, 2014 119 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC HAÏ PHAÂN THUØY I ÔÛ laùt caét döôùi bôø söôøn ñi qua TM cöûa (P) vaø (T),bình thöôøng beà ngang haï phaân thuøy I <2/3 beà ngang thuøy gan (P).Khi trò soá naøy >2/3 Phì ñaïi haï phaân thuøy I. Bs Nguyeãn Phöôùc Baûo Quaân. Sieâu aâm buïng toång quaùt.NXBYH.2002.
November 1, 2014 120 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC HAÏ PHAÂN THUØY IV Theo Lafortune: ÔÛ laùt caét boäc loä chöõ H naèm ôû thuøy gan (T),ta ño beà ngang haï phaân thuøy IV töø thaønh beân (T) tuùi maät ñeán choã xuaát phaùt cuûa nhaùnh TM cöûa ñi vaøo haï phaân thuøy IV. Haï phaân thuøy IV ñöôïc xem laø teo khi beà ngang < 3cm (coù giaù trò trong chaån ñoaùn Xô gan).
November 1, 2014 121 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC GAN THEO BEÀ DAØY Francis Weill ñöa ra caùch ño beà daøy gan (T):ÔÛ maët caét ngang vuøng thöôïng vò,ta keû 1 ñöôøng tieáp tuyeán vôùi bôø (T) coät soáng,ño beà daøy cuûa gan (T) treân ñöôøng naøy. Bình thöôøng,beà daøy gan (T) < 5 cm.Khi trò soá naøy > 5cm Phì ñaïi gan (T). Ñoái vôùi gan (P) thì trò soá bình thöôøng < 12cm,ñöôïc ño ôû vò trí treân ñöôøng trung ñoøn (P).
November 1, 2014 122 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC GAN THEO BEÀ DAØY GAN (P) GAN (T)
November 1, 2014 123 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 124 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÙI MAÄT Tuùi maät coù hình quaû leâ,kích thöôùc to ra luùc ñoùi vaø co nhoû sau böõa aên,do vaäy ta chæ khaûo saùt toát tuùi maät khi beänh nhaân ñoùi. Ñieàu caàn löu yù laø ta khoâng ñöôïc noùi tuùi maät caêng to moät caùch chung chung,vì bình thöôøng kích thöôùc tuùi maät cho pheùp < 5 x 10 cm.Vaùch TM daøy < 3mm. Khi nhòn ñoùi maø kích thöôùc tuùi maät < 3 x 4,5cm thì phaûi nghó ñeán tình traïng co thaét tröôøng dieãn cuûa Vieâm tuùi maät maïn tính. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 125 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÙI MAÄT TM ñöôïc chia laøm 3 phaàn: Ñaùy thaân vaø coå TM.Ñaùy TM laø nôi phình nhaát sau ñoù thon nhoû daàn ñeán thaân vaø coå TM.Maát ñi söï thon nhoû naøy laø daáu hieäu giaõn TM. ÔÛ coå TM coù moät neáp gaáp taïo thaønh tuùi Hartmann,khi soûi bò keït vaøo ñaây deã laøm bít taéc TM. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 126 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÙI MAÄT TM naèm ôû giöôøng TM,ngay raõnh lieân thuøy chính (main lobar fissure) ôû maët döôùi gan (maët caét soá III),chia gan ra laøm thuøy gan (P) vaø(T). Ta coøn duøng maët caét lieân söôøn (P) ñeå khaûo saùt TM.
November 1, 2014 127 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 128 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM ÑÖÔØNG MAÄT Ñöôøng maät trong gan: Bình thöôøng ta khoù khoâng thaáy ñöôïc ñöôøng maät trong gan,maëc duø chuùng ñi song song vôùi TMC.Thoâng thöôøng ta thaáy ñöôïc oáng gan (P) vaø (T) ôû maët caét soá II coù kích thöôùc töø 1-2mm, nhoû hôn nhieàu so vôùi TMC.
November 1, 2014 129 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM ÑÖÔØNG MAÄT
November 1, 2014 130 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 131 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC OÁNG MAÄT CHUÛ Ñöôøng maät ngoaøi gan: Bình thöôøng OMC coù kích thöôùc töø 4-8mm (taêng daàn theo tuoåi-ñoái vôùi ngöôøi treân 60 tuoåi,coù theå chaáp nhaän ≤12mm).Ta duøng ñöôøng caét vai (P)-roán ñeå khaûo saùt OMC. OMC seõ taêng khaåu kính sau caét boû tuùi maät. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 132 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC OÁNG MAÄT CHUÛ Phaàn thaáp cuûa OMC thöôøng khoâng thaáy ñöôïc do hôi trong taù traøng che khuaát.Khaåu kính phaûi ñöôïc ño ôû vò trí roäng nhaát cuûa OMC (ño töø bôø trong ñeán bôø trong). Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 133 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM ÑÖÔØNG MAÄT Thoâng thöôøng OMC hôïp löu vôùi oáng tuïy (oáng Wirsung) taïo thaønh boùng Vater tröôùc khi ñoå vaøo taù traøng.Tuy vaäy söï hôïp löu naøy coù luùc quaù sôùm,hoaëc coù khi khoâng hôïp löu,maø taïo thaønh 2 oáng rieâng bieät ñoå vaøo taù traøng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 134 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 135 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY Tuïy laø moät cô quan naèm sau phuùc maïc, goàm coù 3 phaàn:ñaàu,thaân vaø ñuoâi tuïy. Caùch ño kích thöôùc tuïy: – Ñaàu tuïy < 3cm. – Thaân tuïy < 2,5cm. – Ñuoâi tuïy < 2,5cm. Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
November 1, 2014 136 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY OÁng tuïy laø caáu truùc oáng chaïy giöõa tuïy coù ñöôøng kính # 1mm (< 2mm). ÔÛ ngöôøi treû tuoåi,caáu truùc hoài aâm cuûa tuïy keùm hôn gan.Ngöôïc laïi ôû ngöôøi lôùn tuoåi thì hoài aâm laïi daøy hôn gan. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 137 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 138 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY Tuïy ñöôïc hình thaønh bôûi söï hôïp nhaát maàm buïng vaø maàm löng.Maàm buïng (hình thaønh ñaàu vaø moùc tuïy) coù theå chöùa ít moâ môõ hôn thaân vaø ñuoâi tuïy,cho neân coù theå coù hoài aâm keùm hôn phaàn coøn laïi cuûa tuïy.Tuy coù hình aûnh giaû u nhöng bôø vieàn cuûa tuïy khoâng bò bieán daïng. R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR correlation. 1995.
November 1, 2014 139 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 140 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH ÔÛ ngöôøi lôùn,kích thöôùc laùch: – Chieàu daøi (L): <13cm. – Ñöôøng kính tröôùc-sau (W): <8cm. – Beà daøy (T): <4cm. ÔÛ treû em,chieàu daøi cuûa laùch ñöôïc tính: – Length=5,7 + 0,31 X tuoåi (naêm). Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 141 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH
November 1, 2014 142 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH Chæ soá laùch (splenic index): L(cm)xW(cm)xT(cm) < 480 Troïng löôïng # 200g hoaëc: Splenic index X 0,50 Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
November 1, 2014 143 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH Laùch to ñoä I: khi troïng löôïng < 500g. – Thöôøng thaáy trong Nhieãm truøng (histoplasmosis,IM) Laùch to ñoä II: khi troïng löôïng <2000g. – Thöôøng thaáy trong Taêng aùp TM cöûa,Beänh Collagen hoaëc töï mieãn. Laùch to ñoä III: khi troïng löôïng >2000g. – Thöôøng thaáy trong Soát reùt maïn tính,Beänh veà maùu vaø Lymphoma. Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
November 1, 2014 144 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH Ta raát thöôøng gaëp laùch phuï.Laùch phuï thöôøng hình caàu,ñöôøng kính < 3cm,ôû quanh vuøng roán laùch,coù caáu truùc hoài aâm gioáng nhö laùch chính.
November 1, 2014 145 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH ÔÛ moät soá ngöôøi thuøy gan (T) traûi roäng ra che maët tröôùc cuûa laùch.Luùc ñoù khi khaûo saùt laùch ta thaáy luoân moät phaàn gan (T). R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR correlation. 1995.
November 1, 2014 146 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 147 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Thaän laø cô quan naèm sau phuùc maïc. Truïc doïc cuûa hai thaän gaàn nhö song song vôùi bôø trong cuûa cô thaên (psoas muscle).Thaän (P) naèm thaáp hôn so vôùi thaän (T). Thaän coù hình quaû ñaäu vôùi kích thöôùc < 12x6x3cm.
November 1, 2014 148 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 149 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC THAÄN
November 1, 2014 150 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC THAÄN
November 1, 2014 151 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Vuøng nhu moâ thaän (parenchymal) coù beà roäng # 2cm. Löu yù raèng vuøng nhu moâ thaän bao goàm voû thaän (cortex),thaùp Malpighi (medulla) vaø truï Bertin (renal column). Tyû leä nhu moâ / xoang thaän (sinus): – <30 tuoåi: ≥1,6/1 – >60 tuoåi: ≥1,1/1
November 1, 2014 152 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Caáu truùc hoài aâm vuøng nhu moâ thaän khaùc nhau giöõa treû sô sinh,treû em vaø ngöôøi lôùn: – Treû sô sinh: Coù hoài aâm töông ñöông nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät. – Treû em: Coù hoài aâm keùm hôn nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät. – Ngöôøi lôùn: Caùc thaùp Malpighi (P) vaø truï Bertin (C) coù caáu truùc hoài aâm keùm gaàn nhö nhau.
November 1, 2014 153 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN THAÄN TREÛ SÔ SINH Coù hoài aâm töông ñöông nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät. THAÄN TREÛ EM Vuøng nhu moâ thaän coù hoài aâm keùm hôn nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät.
November 1, 2014 154 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN THAÄN TREÛ EM Caùc thaùp Malpighi (P) coù hoài aâm keùm roõ reät ôû vuøng voû thaän. THAÄN NGÖÔØI LÔÙN Caùc thaùp Malpighi (P) vaø truï Bertin (C) coù caáu truùc hoài aâm keùm gaàn nhö nhau.
November 1, 2014 155 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Thaän coù nhieàu nhöõng bieán theå (normal variants) coù theå ñöa ñeán sai laàm trong chaån ñoaùn: – Thaän böôùu laïc ñaø (Dromedary hump): Coù theå thaáy ôû thaän (T) khi cöïc treân thaän (T) bò laùch ñeø xuoáng taïo neân löng guø gioáng böôùu laïc ñaø.Ñaëc ñieåm laø ñöôøng lieân ñaøi thaän (interpapillary) song song vôùi bôø ngoaøi cuûa thaän.
November 1, 2014 156 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Weissleder.Diagnostic Imaging Expert.1998.
November 1, 2014 157 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN – Truï BERTIN phì ñaïi: Coù caáu truùc gioáng voû thaän,khoâng laøm bieán daïng ñöôøng vieàn ngoaøi thaän.Thöôøng thaáy ôû vò trí tieáp noái 1/3 treân vaø 1/3 giöõa cuûa thaän. BÖÔÙU THAÄN
November 1, 2014 158 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN TRUÏ BERTIN PHÌ ÑAÏI (normal variant) Coù caáu truùc gioáng voû thaän,khoâng laøm bieán daïng ñöôøng vieàn ngoaøi thaän.
November 1, 2014 159 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN TRUÏ BERTIN PHÌ ÑAÏI (normal variant)
November 1, 2014 160 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN – Bôø ngoaøi thaän taïo muùi: Khi treû môùi sinh ra,bôø ngoaøi thaän coù caáu truùc muùi,khi treû lôùn leân caùc ngaán bò xoaù nhoaø,ñoâi khi chuùng khoâng bò xoaù seõ cho ra hình aûnh bôø ngoaøi thaän taïo muùi.Caùc ngaán töông öùng vôùi vuøng gian ñaøi thaän (intercalyceal).Caùc muùi coù caáu truùc hoài aâm gioáng voû thaän,khoâng laøm bieán daïng vuøng xoang thaän. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 161 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN BÔØ NGOAØI THAÄN TAÏO MUÙI (normal variant)
November 1, 2014 162 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 163 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TTT hình thaùp naèm ôû cöïc treân hai thaän,ngaên caùch vôùi thaän bôûi lôùp môõ quanh thaän,cuøng vôùi thaän naèm trong bao thaän. TTT coù tyû leä kích thöôùc so vôùi cô theå khaù lôùn ôû treû sô sinh vaø khaù nhoû nhoû ôû ngöôøi lôùn.Do vaäy ít khi ta thaáy ñöôïc TTT bình thöôøng ôû ngöôøi lôùn. Ñieàu quan troïng laø khi TTT trôû thaønh hình caàu thì duø kích thöôùc nhoû cuõng laø baát thöôøng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 164 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN BÌNH THÖÔØNG ÔÛ TREÛ SINH NON Beverly P.Wood. ACR’s Learning file.Pediatric II. 1995.
November 1, 2014 165 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN BÌNH THÖÔØNG ÔÛ TREÛ SÔ SINH CAÉT DOÏC CAÉT NGANG
November 1, 2014 166 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN BÌNH THÖÔØNG ÔÛ NGÖÔØI LÔÙN
November 1, 2014 167 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 168 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BAØNG QUANG Baøng quang laø 1 taïng roãng chöùa nöôùc tieåu coù theå tích thay ñoåi tuøy theo luùc maéc tieåu hay sau khi ñi tieåu. Bình thöôøng: –Nam, V < 550ml. –Nöõ, V < 750ml.
November 1, 2014 169 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BAØNG QUANG Vaùch BQ cuõng thay ñoåi beà daøy tuøy theo löôïng nöôùc tieåu,ta caàn chuù yù ñieàu naøy khi thaêm khaùm: –Luùc maéc tieåu < 4mm. –Sau khi ñi tieåu < 8mm. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 170 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH NÖÔÙC TIEÅU TOÀN LÖU Ñoái vôùi beänh nhaân u xô TLT thì vieäc tính theå tích nöôùc tieåu toàn löu raát caàn thieát. Ta cho beänh nhaân ñi tieåu roài khaùm sieâu aâm laïi,caét doïc vaø ngang baøng quang roài ño ñaïc ñeå tính löôïng nöôùc tieåu toàn löu. ÔÛ laùt caét doïc ta ño chieàu daøi (L) vaø chieàu cao (H) cuûa BQ. ÔÛ laùt caét ngang ta ño chieàu roäng (W) cuûa BQ.
November 1, 2014 171 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH NÖÔÙC TIEÅU TOÀN LÖU Theå tích BQ ñöôïc tính theo coâng thöùc: V = ½ L(cm)xW(cm)xH(cm) Bình thöôøng khoâng hoaëc coù raát ít nöôùc tieåu toàn löu. Theå tích nöôùc tieåu toàn löu coù yù nghóa beänh lyù khi > 60ml.
November 1, 2014 172 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 173 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TIEÀN LIEÄT TUYEÁN TLT naèm ngay döôùi coå BQ vaø oâm laáy nieäu ñaïo.TLT coù hình noùn vôùi ñaùy ôû vuøng coå BQ,ñænh höôùng xuoáng döôùi. TLT ñöôïc phaân chia ra caùc vuøng theo Mac Neal ñöôïc nhieàu ngöôøi coâng nhaän.
November 1, 2014 174 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GIAÛI PHAÃU TLT THEO MAC NEAL
November 1, 2014 175 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH TIEÀN LIEÄT TUYEÁN ÔÛ laùt caét doïc ta ño chieàu daøi (L) vaø chieàu cao (H) cuûa TLT. ÔÛ laùt caét ngang ta ño chieàu roäng (W) cuûa TLT. Theå tích TLT ñöôïc tính theo coâng thöùc: V = ½ L(cm)xW(cm)xH(cm) Bình thöôøng V < 25ml. Phì ñaïi TLT khi V > 30ml. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 176 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH TIEÀN LIEÄT TUYEÁN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 177 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 178 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TÖÛ CUNG TC coù hình quaû leâ,kích thöôùc thay ñoåi tuøy theo tuoåi vaø theo chu kyø kinh nguyeät. – Tröôùc daäy thì:3x1x1cm. – Daäy thì:6x4x3cm. – Ñaõ sinh con:8x5x4cm. – Sau maõn kinh:4x2x1cm. (Daøi x Roäng x Daøy). Noäi maïc TC coù beà daøy vaø caáu truùc hoài aâm thay ñoåi theo chu kyø kinh nguyeät. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
November 1, 2014 179 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 180 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BUOÀNG TRÖÙNG Buoàng tröùng coù hình baàu duïc naèm ôû hai beân TC.Kích thöôùc # 2x3x4cm. Bình thöôøng ta thaáy ôû buoàng tröùng coù nhieàu nang raát nhoû D # 2-3mm. Töø tuaàn thöù II cuûa chu kyø kinh,coù 1 nang noaõn phaùt trieån troäi leân,trung bình gia taêng D# 2mm/ngaøy ñeå ñaït kích thöôùc # 24mm taïi thôøi ñieåm chuaån bò ruïng tröùng.
November 1, 2014 181 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH BUOÀNG TRÖÙNG ÔÛ laùt caét theo truïc doïc buoàng tröùng ta ño chieàu daøi (L) vaø beà daøy (T) buoàng tröùng. ÔÛ laùt caét theo truïc ngang buoàng tröùng ta ño chieàu ngang (W) cuûa buoàng tröùng. Theå tích BT ñöôïc tính theo coâng thöùc: V = ½ L(cm)xW(cm)xT(cm) Bình thöôøng V < 10ml. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
November 1, 2014 182 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
November 1, 2014 183 KEÁT LUAÄN Ngöôøi BS sieâu aâm caàn phaûi naém vöõng caùch khaùm cuõng nhö giaûi phaãu sieâu aâm ñeå nhaän bieát ñöôïc caáu truùc naøo laø bình thöôøng vaø caáu truùc naøo laø baát thöôøng. Vieäc khaùm laâm saøng vaø hoûi beänh söû giuùp cho BS sieâu aâm coù ñöôïc ñònh höôùng khi sieâu aâm vaø coù ñöôïc nhöõng chaån ñoaùn chính xaùc.
November 1, 2014 184 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Matthias Hofer et al.Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999. Weill FS. Ultrasound diagnosis of digestive diseases.Springer-Verlag, 1989. Weissleder.Diagnostic Imaging Expert.1998. Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996. R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR correlation. 1995. Beverly P.Wood. ACR’s Learning file.Pediatric II. 1995. Igor Laufer. ACR’s Learning file.Gastro-intestinal. 1990. Alfred B.Kurtz,M.D. ACR’s Learning file.Ultrasound. 1994. Howard M.Pollack,M.D. ACR’s Learning file.Genitourinary. 1998. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998. Arthur Fleischer,M.D et al. Color Power Doppler Ultrasound.1999. Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998. Bs Nguyeãn Phöôùc Baûo Quaân. Sieâu aâm buïng toång quaùt. NXBYH.2002.
November 1, 2014 185 CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ THEO DOÕI CUÛA QUYÙ BAÙC SÓ

Recommended

سرمایه روانشناختی
سرمایه روانشناختیسرمایه روانشناختی
سرمایه روانشناختیJavad Sha'bani
 
Good to Great
Good to GreatGood to Great
Good to GreatJavad Sha'bani
 
گیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذر
گیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذرگیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذر
گیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذرFarid Kamali
 
چند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایچند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایFarid Kamali
 
Quran
QuranQuran
QuranMohammadNosratiMogha
 
Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch
Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch
Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch Phan Cong Binh
 
Intussusception - Lồng Ruột
Intussusception - Lồng RuộtIntussusception - Lồng Ruột
Intussusception - Lồng RuộtPhan Cong Binh
 
Sieuamhachco
SieuamhachcoSieuamhachco
SieuamhachcoPhan Cong Binh
 

Recommended

سرمایه روانشناختی
سرمایه روانشناختیسرمایه روانشناختی
سرمایه روانشناختیJavad Sha'bani
 
Good to Great
Good to GreatGood to Great
Good to GreatJavad Sha'bani
 
گیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذر
گیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذرگیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذر
گیاهخوار بودن یا گوشتخوار بودن انسان از وبلاگ دکتر زرین آذرFarid Kamali
 
چند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایچند واقعيت تلخ در مورد چای
چند واقعيت تلخ در مورد چایFarid Kamali
 
Quran
QuranQuran
QuranMohammadNosratiMogha
 
Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch
Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch
Portal venous gas - Khí trong tĩnh mạch Phan Cong Binh
 
Intussusception - Lồng Ruột
Intussusception - Lồng RuộtIntussusception - Lồng Ruột
Intussusception - Lồng RuộtPhan Cong Binh
 
Sieuamhachco
SieuamhachcoSieuamhachco
SieuamhachcoPhan Cong Binh
 
Sieu am long_nguc.ykhoabooks,com
Sieu am long_nguc.ykhoabooks,comSieu am long_nguc.ykhoabooks,com
Sieu am long_nguc.ykhoabooks,comPhan Cong Binh
 
chieuhuongvacachcamdaudosieuam
chieuhuongvacachcamdaudosieuamchieuhuongvacachcamdaudosieuam
chieuhuongvacachcamdaudosieuamPhan Cong Binh
 
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gan
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gannhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gan
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou ganPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlyganmatthan
sieuamchandoan-benhlyganmatthansieuamchandoan-benhlyganmatthan
sieuamchandoan-benhlyganmatthanPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlymangbung
sieuamchandoan-benhlymangbungsieuamchandoan-benhlymangbung
sieuamchandoan-benhlymangbungPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-hachbachhuyet
sieuamchandoan-hachbachhuyetsieuamchandoan-hachbachhuyet
sieuamchandoan-hachbachhuyetPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoang
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoangsieuamchandoan-benhlylach-bskhoang
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoangPhan Cong Binh
 
BENH LY TUY
BENH LY TUYBENH LY TUY
BENH LY TUYPhan Cong Binh
 
trieu chung hoc sieu am
trieu chung hoc sieu amtrieu chung hoc sieu am
trieu chung hoc sieu amPhan Cong Binh
 
nguyen ly va ung dung sieu am
nguyen ly va ung dung sieu amnguyen ly va ung dung sieu am
nguyen ly va ung dung sieu amPhan Cong Binh
 
vai tro cua cdha trong y hoc
vai tro cua cdha trong y hocvai tro cua cdha trong y hoc
vai tro cua cdha trong y hocPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlyruotthua
sieuamchandoan-benhlyruotthuasieuamchandoan-benhlyruotthua
sieuamchandoan-benhlyruotthuaPhan Cong Binh
 

More Related Content

More from Phan Cong Binh

Sieu am long_nguc.ykhoabooks,com
Sieu am long_nguc.ykhoabooks,comSieu am long_nguc.ykhoabooks,com
Sieu am long_nguc.ykhoabooks,comPhan Cong Binh
 
chieuhuongvacachcamdaudosieuam
chieuhuongvacachcamdaudosieuamchieuhuongvacachcamdaudosieuam
chieuhuongvacachcamdaudosieuamPhan Cong Binh
 
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gan
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gannhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gan
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou ganPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlyganmatthan
sieuamchandoan-benhlyganmatthansieuamchandoan-benhlyganmatthan
sieuamchandoan-benhlyganmatthanPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlymangbung
sieuamchandoan-benhlymangbungsieuamchandoan-benhlymangbung
sieuamchandoan-benhlymangbungPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-hachbachhuyet
sieuamchandoan-hachbachhuyetsieuamchandoan-hachbachhuyet
sieuamchandoan-hachbachhuyetPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoang
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoangsieuamchandoan-benhlylach-bskhoang
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoangPhan Cong Binh
 
trieu chung hoc sieu am
trieu chung hoc sieu amtrieu chung hoc sieu am
trieu chung hoc sieu amPhan Cong Binh
 
nguyen ly va ung dung sieu am
nguyen ly va ung dung sieu amnguyen ly va ung dung sieu am
nguyen ly va ung dung sieu amPhan Cong Binh
 
vai tro cua cdha trong y hoc
vai tro cua cdha trong y hocvai tro cua cdha trong y hoc
vai tro cua cdha trong y hocPhan Cong Binh
 
sieuamchandoan-benhlyruotthua
sieuamchandoan-benhlyruotthuasieuamchandoan-benhlyruotthua
sieuamchandoan-benhlyruotthuaPhan Cong Binh
 

More from Phan Cong Binh (12)

Sieu am long_nguc.ykhoabooks,com
Sieu am long_nguc.ykhoabooks,comSieu am long_nguc.ykhoabooks,com
Sieu am long_nguc.ykhoabooks,com
 
chieuhuongvacachcamdaudosieuam
chieuhuongvacachcamdaudosieuamchieuhuongvacachcamdaudosieuam
chieuhuongvacachcamdaudosieuam
 
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gan
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gannhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gan
nhung kha nang va gioi han cua sieu am tuong phan trong cd buou gan
 
sieuamchandoan-benhlyganmatthan
sieuamchandoan-benhlyganmatthansieuamchandoan-benhlyganmatthan
sieuamchandoan-benhlyganmatthan
 
sieuamchandoan-benhlymangbung
sieuamchandoan-benhlymangbungsieuamchandoan-benhlymangbung
sieuamchandoan-benhlymangbung
 
sieuamchandoan-hachbachhuyet
sieuamchandoan-hachbachhuyetsieuamchandoan-hachbachhuyet
sieuamchandoan-hachbachhuyet
 
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoang
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoangsieuamchandoan-benhlylach-bskhoang
sieuamchandoan-benhlylach-bskhoang
 
BENH LY TUY
BENH LY TUYBENH LY TUY
BENH LY TUY
 
trieu chung hoc sieu am
trieu chung hoc sieu amtrieu chung hoc sieu am
trieu chung hoc sieu am
 
nguyen ly va ung dung sieu am
nguyen ly va ung dung sieu amnguyen ly va ung dung sieu am
nguyen ly va ung dung sieu am
 
vai tro cua cdha trong y hoc
vai tro cua cdha trong y hocvai tro cua cdha trong y hoc
vai tro cua cdha trong y hoc
 
sieuamchandoan-benhlyruotthua
sieuamchandoan-benhlyruotthuasieuamchandoan-benhlyruotthua
sieuamchandoan-benhlyruotthua
 

cachkhamvagiaiphausieuambung

  • 1. November 1, 2014 1 CAÙCH KHAÙM VAØ GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BUÏNG BS.NGUYEÃN QUYÙ KHOAÙNG BS.NGUYEÃN QUANG TROÏNG KHOA CHAÅN ÑOAÙN HÌNH AÛNH BEÄNH VIEÄN AN BÌNH -TP.HCM
  • 2. November 1, 2014 2 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 3. November 1, 2014 3 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 4. November 1, 2014 4 ÑAÏI CÖÔNG HOÛI BEÄNH SÖÛ VAØ KHAÙM LAÂM SAØNG Vieäc khaùm Sieâu aâm maø khoâng hoûi beänh söû cuõng nhö khaùm laâm saøng coù theå ñöa ñeán nhöõng chaån ñoaùn sai laàm khoâng theå söûa chöõa ñöôïc. Ví duï chaån ñoaùn u nang buoàng tröùng maø khoâng hoûi veà kinh nguyeät cuûa beänh nhaân,coù theå laø moät chaån ñoaùn sai khi beänh nhaân chöa heà coù kinh.
  • 5. November 1, 2014 5 ÑAÏI CÖÔNG HOÛI BEÄNH SÖÛ VAØ KHAÙM LAÂM SAØNG Caáu truùc daïng nang thaáy ñöôïc ôû vuøng haï vò trong tröôøng hôïp naøy thöôøng laø do ÖÙ maùu trong aâm ñaïo do maøng trinh khoâng coù loã thoâng (hematocolpos). Vaán ñeà laø caùch ñieàu trò trong hai beänh lyù naøy hoaøn toaøn khaùc nhau (U nang buoàng tröùng coù khi caàn phaûi moå buïng,trong khi öù maùu trong aâm ñaïo ta chæ caàn raïch taïo loã thoâng laø ñaõ giaûi quyeát ñöôïc beänh).
  • 6. November 1, 2014 6 ÑAÏI CÖÔNG HOÛI BEÄNH SÖÛ VAØ KHAÙM LAÂM SAØNG Phaûn öùng thaønh buïng ñieån hình khieán cho BS sieâu aâm phaûi ñi tìm kyõ caùc daáu hieäu cuûa buïng ngoaïi khoa. Aán ñau taïi ñieåm Murphy cuøng vôùi hình aûnh phuø neà vaùch tuùi maät treân sieâu aâm coù theå goùp phaàn chaån ñoaùn Vieâm tuùi maät. Aán ñau vaø ñeø eùp khoâng xeïp ruoät thöøa giuùp chaån ñoaùn Vieâm ruoät thöøa caáp…
  • 7. November 1, 2014 7 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 8. November 1, 2014 8 ÑAÏI CÖÔNG QUI ÖÔÙC QUOÁC TEÁ VEÀ HÌNH SIEÂU AÂM -ÔÛ laùt caét ngang thì beân (T) cuûa maøn hình laø beân (P) cuûa beänh nhaân vaø ngöôïc laïi beân (P) cuûa maøn hình laø beân (T) cuûa beänh nhaân. -Phía treân cuûa maøn hình laø phía tröôùc cuûa beänh nhaân coøn phía döôùi cuûa maøn hình laø phía sau cuûa beänh nhaân.
  • 9. November 1, 2014 9 ÑAÏI CÖÔNG QUI ÖÔÙC QUOÁC TEÁ VEÀ HÌNH SIEÂU AÂM -ÔÛ laùt caét doïc thì beân (T) cuûa maøn hình laø phía ñaàu cuûa beänh nhaân vaø ngöôïc laïi beân (P) cuûa maøn hình laø phía chaân cuûa beänh nhaân. -Phía treân cuûa maøn hình laø phía tröôùc cuûa beänh nhaân coøn phía döôùi cuûa maøn hình laø phía sau cuûa beänh nhaân.
  • 10. November 1, 2014 10 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 11. November 1, 2014 11 ÑAÏI CÖÔNG CAÙC MOÁC MAÏCH MAÙU VAØ HEÄ MAÄT DUØNG CHO CAÙC MAËT CAÉT VUØNG BUÏNG TREÂN TM chuû döôùi caùc TM treân gan Ñoäng maïch chuû buïng TM thaän (T) Ñoäng maïch vaønh vò Ñoäng maïch thaân taïng Ñoäng maïch gan chung Ñoäng maïch laùch Ñoäng maïch MTTT Ñoäng maïch thaän (T) TM cöûa (T) TM cöûa (P) OÁng maät chuû Tuùi maät TM laùch TMMTTT TM thaän (P) Ñoäng maïch thaän (P) TM cöûa Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 13. November 1, 2014 13 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 14. November 1, 2014 14 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙCH ÑAËT VAØ XOAY ÑAÀU DOØ Boâi gel leân ñaàu doø. Ñaët ñaàu doø ôû vuøng thöôïng vò,song song vôùi beï söôøn (P).Baûo beänh nhaân phình buïng,nín thôû. Tieán haønh caét caùc maët caét soá I,II,III. Ñeå laáy maët caét soá IV ta ñaët ñaàu doø ôû vuøng thöôïng vò,cheách leân treân 150 höôùng veà beân (T) so vôùi ñöôøng ngang buïng.
  • 15. November 1, 2014 15 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙCH ÑAËT VAØ XOAY ÑAÀU DOØ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 16. November 1, 2014 16 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙCH ÑAËT VAØ XOAY ÑAÀU DOØ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 17. November 1, 2014 17 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 18. November 1, 2014 18 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ I Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
  • 19. November 1, 2014 19 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 20. November 1, 2014 20 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ II Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
  • 21. November 1, 2014 21 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 22. November 1, 2014 22 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ III Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
  • 23. November 1, 2014 23 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 24. November 1, 2014 24 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT SOÁ IV
  • 25. November 1, 2014 25 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG Baûo beänh nhaân naèm nghieâng qua (T)(beân (P) cao) ñeå caét maët caét lieân söôøn (P). Baûo beänh nhaân naèm nghieâng qua (P)(beân (T) cao) ñeå caét maët caét lieân söôøn (T). Ñeå ño chieàu cao gan ta ñaët ñaàu doø doïc theo ñöôøng trung ñoøn (P). Khi caàn khaûo saùt OMC thì ta ñaët ñaàu doø theo höôùng vai (P)-roán.
  • 26. November 1, 2014 26 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 27. November 1, 2014 27 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT LIEÂN SÖÔØN PHAÛI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 28. November 1, 2014 28 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 29. November 1, 2014 29 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT LIEÂN SÖÔØN TRAÙI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 30. November 1, 2014 30 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 31. November 1, 2014 31 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT TREÂN ÑÖÔØNG TRUNG ÑOØN PHAÛI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 32. November 1, 2014 32 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 33. November 1, 2014 33 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT VAI PHAÛI-ROÁN Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 34. November 1, 2014 34 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 35. November 1, 2014 35 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT THEO TRUÏC DOÏC &NGANG THAÄN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 36. November 1, 2014 36 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT THEO TRUÏC DOÏC THAÄN
  • 37. November 1, 2014 37 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT THEO TRUÏC NGANG THAÄN
  • 38. November 1, 2014 38 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG Thöïc hieän caùc maët caét doïc vaø ngang theo TMCD vaø ÑMCB. Caét doïc vaø ngang vuøng haï vò vôùi baøng quang ñaày nöôùc tieåu nhaèm taïo cöûa soå aâm ñeå khaûo saùt toát TLT ôû nam giôùi,TC vaø hai phaàn phuï ôû nöõ giôùi.
  • 39. November 1, 2014 39 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 40. November 1, 2014 40 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT CAÄN GIÖÕA TRAÙI &PHAÛI Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 41. November 1, 2014 41 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT CAÄN GIÖÕA TRAÙI
  • 42. November 1, 2014 42 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG MAËT CAÉT CAÄN GIÖÕA PHAÛI
  • 43. November 1, 2014 43 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT VUØNG HAÏ VÒ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 44. November 1, 2014 44 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 45. November 1, 2014 45 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT VUØNG HAÏ VÒ - NAM Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 46. November 1, 2014 46 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 47. November 1, 2014 47 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT VUØNG HAÏ VÒ - NÖÕ Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 48. November 1, 2014 48 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG Ñaët ñaàu doø ngang 2 beân haï söôøn keùo daøi xuoáng hoá chaäu 2 beân ñeå khaûo saùt caùc baát thöôøng ôû oáng tieâu hoùa. Cho beänh nhaân naèm saáp neáu caàn,ñeå thöïc hieän caùc maët caét doïc vaø ngang theo truïc cuûa hai thaän.
  • 49. November 1, 2014 49 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 50. November 1, 2014 50 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG CAÙC MAËT CAÉT NGANG VUØNG BUÏNG HAI BEÂN Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 51. November 1, 2014 51 DAØN BAØI PHAÀN I Ñaïi cöông: – Hoûi beänh söû vaø khaùm laâm saøng. – Qui öôùc quoác teá veà hình sieâu aâm. – Caùc moác maïch maùu vaø heä maät duøng cho caùc maët caét vuøng buïng treân. Caùch khaùm sieâu aâm buïng: – Caùch ñaët vaø xoay ñaàu doø. – Maët caét soá I. – Maët caét soá II. – Maët caét soá III. – Maët caét soá IV. – Maët caét lieân söôøn (P). – Maët caét lieân söôøn (T). – Maët caét treân ñöôøng trung ñoøn (P). – Maët caét vai phaûi-roán. – Caùc maët caét doïc & ngang thaän (beänh nhaân naèm saáp). – Maët caét caän giöõa (T) vaø (P). – Caùc maët caét vuøng haï vò Nam. – Caùc maët caét vuøng haï vò Nöõ. – Caùc maët caét ngang vuøng buïng hai beân. – Bieän luaän vaø keát luaän.
  • 52. November 1, 2014 52 CAÙCH KHAÙM SIEÂU AÂM BUÏNG BIEÄN LUAÄN VAØ KEÁT LUAÄN Sau khi khaùm toaøn boä oå buïng nhö treân,ta neân khaùm kyõ laïi vuøng beänh nhaân thaáy ñau nhaát. Neáu caàn thieát coù theå thay ñoåi taàn soá ñaàu doø hoaëc ñoåi ñaàu doø töø 3,75MHz sang 5MHz hay 7,5MHz. Phaân tích roài toång hôïp vôùi caùc trieäu chöùng laâm saøng cuõng nhö beänh söû ñeå ñi ñeán keát luaän.
  • 53. November 1, 2014 53 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 54. November 1, 2014 54 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 55. November 1, 2014 55 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Gan laø taïng lôùn nhaát trong cô theå con ngöôøi,naèm trong khoang maøng buïng (intraperitoneal space). Theå tích gan:Nam 1500-1600 cm3. Nöõ 1400-1500 cm3. Tyû troïng gan # 1 Troïng löôïng gan # 1500g.
  • 56. November 1, 2014 56 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 57. November 1, 2014 57 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Gan naèm ngay döôùi cô hoaønh (P),coù daïng hình cheâm vôùi phaàn nhoïn ôû bôø döôùi vaø bôø beân (T). ÔÛ HSP gan maáp meù bôø söôøn,coøn ôû vuøng thöôïng vò gan traûi daøi döôùi muõi öùc vaøi cm.
  • 58. November 1, 2014 58 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN Gan ñöôïc bao boïc bôûi bao Glisson.ÔÛ roán gan,bao Glisson boïc laáy 3 thaønh phaàn (Portal triad: TM cöûa,ñoäng maïch gan,oáng maät),ñeå töø ñoù phaân nhaùnh khaép gan. Bao Glisson bieåu hieän laø 1 ñöôøng echo daøy treân Sieâu aâm.
  • 59. November 1, 2014 59 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 60. November 1, 2014 60 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Maët tröôùc gan coù raõnh cuûa daây chaèng lieàm (falciform ligament),raõnh naøy chaïy xuoáng bôø döôùi gan,nôi maø daây chaèng troøn (ligamentum teres) chaïy töø roán leân vaø tieáp tuïc ñi vaøo nhu moâ gan ñeán tieáp noái vôùi nhaùnh (T) cuûa TM cöûa. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 61. November 1, 2014 61 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 62. November 1, 2014 62 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Daây chaèng troøn (ligamentum teres): laø di tích baøo thai cuûa TM roán,chia gan (T) thaønh phaàn trong vaø phaàn beân. Khi aùp löïc TM cöûa taêng,thöôøng coù hieän töôïng taùi thoâng thöông TM roán. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 63. November 1, 2014 63 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Daây chaèng tónh maïch (ligamentum venosum): laø di tích baøo thai cuûa oáng tónh maïch (ductus venosus,tónh maïch Arantius)-ñaây laø TM noái taét giöõa TM roán vôùi TMCD trong thôøi kyø baøo thai. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 64. November 1, 2014 64 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Treân sieâu aâm,ôû laùt caét doïc,noù laø ñöôøng echo daøy chaïy phía tröôùc TMCD.
  • 65. November 1, 2014 65 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM gan: goàm coù 3 TM gan (P),(T) vaø giöõa.Ba TM gan ñoå veà TMCD. TM gan (T) vaø giöõa thöôøng hôïp löu thaønh moät thaân chung tröôùc khi ñoå vaøo maët tröôùc TMCD.
  • 66. November 1, 2014 66 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM gan (P) gaàn nhö naèm treân maët phaúng vaønh,ñoå rieâng bieät vaøo maët beân (P) TMCD. Khaåu kính TM gan ñöôïc ño ôû vò trí caùch hôïp doøng vôùi TMCD 2cm.Bình thöôøng trò soá naøy <1cm.
  • 67. November 1, 2014 67 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN
  • 68. November 1, 2014 68 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN
  • 69. November 1, 2014 69 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Tónh maïch MTTD hôïp doøng vôùi TM laùch (TM laùch naèm ngang,chaïy sau thaân vaø ñuoâi tuïy) roài môùi hôïp doøng vôùi tónh maïch MMTT ñeå taïo thaønh TM cöûa. TM cöûa chaïy leân treân vaø sang (P),taïo 1 goùc 450 vôùi TMCD. Khaåu kính TM cöûa thay ñoåi theo nhòp thôû. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 70. November 1, 2014 70 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Bình thöôøng khaåu kính TM cöûa <13 mm (ño ôû vò trí hôïp doøng TM laùch-TMMTTT). Khi ñeán roán gan thì TM cöûa chia laøm 2 nhaùnh (P) vaø (T).
  • 71. November 1, 2014 71 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM cöûa (T) chaïy höôùng ra tröôùc,leân treân vaø sang (T) treân moät ñoaïn ngang qua phía tröôùc cuûa thuøy ñuoâi-ñaây chính laø moác giaûi phaãu ñeå xaùc ñònh thuøy ñuoâi-sau ñoù môùi phaân ra 3 nhaùnh chính cho caùc haï phaân thuøy II,III,IV.
  • 72. November 1, 2014 72 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM cöûa (T) cuõng phaân nhaùnh ñeán haï phaân thuøy I (thuøy ñuoâi).
  • 73. November 1, 2014 73 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN TM cöûa (P) chaïy moät ñoaïn khaù daøi höôùng ra sau vaø naèm ngang. TM cöûa (P) phaân thaønh 2 nhaùnh lôùn,moät nhaùnh höôùng ra tröôùc vaø moät nhaùnh höôùng ra sau. Nhaùnh höôùng ra tröôùc chia thaønh 2 ñeå ñi vaøo haï phaân thuøy V vaø VIII. Nhaùnh höôùng ra sau chia thaønh 2 ñeå ñi vaøo haï phaân thuøy VI vaø VII.
  • 74. November 1, 2014 74 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN
  • 75. November 1, 2014 75 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Gan nhaän maùu töø 2 nguoàn TM cöûa vaø ñoäng maïch gan,trong ñoù 75% löu löôïng maùu ñeán töø TM cöûa. Do öu theá troäi cuûa doøng chaûy khi hôïp doøng TMMTTT vaø TM laùch Gan (P) nhaän phaàn lôùn maùu ñeán töø TMMTTT. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 76. November 1, 2014 76 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Ñoäng maïch thaân taïng phaùt xuaát ngay treân ñoäng maïch MTTT. Ñoäng maïch thaân taïng chia laøm 2 nhaùnh lôùn laø ñoäng maïch laùch vaø ñoäng maïch gan chung cuøng 1 nhaùnh nhoû laø ñoäng maïch daï daøy traùi (vaønh vò). Ñoäng maïch gan chung chaïy leân treân vaø sang (P),naèm beân (T) cuûa OMC-caû 2 caáu truùc naøy naèm tröôùc TM cöûa. Ñoäng maïch gan chung cho caùc nhaùnh beân laø ñoäng maïch vò-taù traøng, ñoäng maïch daï daøy (P).Sau ñoù ñoåi teân thaønh ñoäng maïch gan rieâng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 77. November 1, 2014 77 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN Töø ñoäng maïch gan rieâng phaân thaønh 2 nhaùnh laø ñoäng maïch gan (P) vaø ñoäng maïch gan (T).Ñoäng maïch tuùi maät xuaát phaùt töø ñoäng maïch gan (P). Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 78. November 1, 2014 78 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN ÔÛ laùt caét ngang portal triad vuøng roán gan ta coù hình aûnh khuoân maët cuûa chuù chuoät Mickey vôùi khuoân maët laø TMC,tai (P) laø OMC vaø tai (T) laø ñoäng maïch gan. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 79. November 1, 2014 79 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GAN ÔÛ laùt caét doïc ta coù OMC naèm tröôùc,leäch ngoaøi vaø ñoäng maïch gan naèm sau,leäch trong so vôùi TMC.Ñoâi khi ñoäng maïch gan chaïy cong qua (P) naèm chen giöõa OMC vaø TMC.
  • 80. November 1, 2014 80 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 81. November 1, 2014 81 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN BIEÄT GIÖÕA TM CÖÛA VAØ TM GAN TM cöûa coù vaùch echo daøy do thaønh phaàn collagen trong vaùch taïo neân. TM cöûa phaân nhaùnh ngang vaø hoäi tuï veà roán gan.Trong khi TM gan phaân nhaùnh doïc vaø hoäi tuï veà TMCD. Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
  • 82. November 1, 2014 82 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 83. November 1, 2014 83 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE) Naêm 1957,Goldsmith vaø Woodburne phaân chia caùc phaân thuøy gan döïa vaøo heä thoáng Tónh maïch gan (hepatic veins). TM gan giöõa (middle hepatic vein) chia gan thaønh thuøy (P) vaø (T)(right lobe and left lobe).
  • 84. November 1, 2014 84 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE) TM gan (P) chia thuøy (P) thaønh phaân thuøy tröôùc (P) vaø sau (P)(right anterior segment and right posterior segment). TM gan (T) chia thuøy (T) thaønh phaân thuøy trong (T) vaø beân (T)(left medial segment and left lateral segment).
  • 85. November 1, 2014 85 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE)
  • 86. November 1, 2014 86 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN (GOLDSMITH-WOODBURNE) Ngoaøi ra coøn coù thuøy ñuoâi naèm ôû maët sau cuûa gan.Thuøy ñuoâi naèm giöõa TMCD vaø daây chaèng tónh maïch (ligamentum venosum).
  • 87. November 1, 2014 87 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Cuõng trong naêm naøy (1957),Couinaud ñöa ra caùch phaân chia caùc phaân thuøy gan döïa treân quan ñieåm khoâng gian ba chieàu cuûa söï phaân boå caùc nhaùnh Tónh maïch gan (hepatic veins) vaø Tónh maïch cöûa (Portal veins).
  • 88. November 1, 2014 88 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Coù 4 maët phaúng phaân chia gan thaønh caùc haï phaân thuøy khaùc nhau. Ba maët phaúng doïc gioáng nhö caùch phaân chia cuûa Goldsmith-Woodburne. Maët phaúng thöù 4 laø maët phaúng ngang ñi qua TMC (P) vaø TMC (T) chia gan thaønh caùc haï phaân thuøy treân vaø döôùi (tröø phaân thuøy giöõa-Phaân thuøy IV).
  • 89. November 1, 2014 89 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Caùc haï phaân thuøy ñöôïc ñaùnh soá theo chieàu kim ñoàng hoà neáu nhìn töø phía tröôùc,vaø ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà neáu nhìn töø döôùi leân,baét ñaàu töø TMCD. Nhö vaäy theo Couinaud coù 8 haï phaân thuøy goàm caùc haï phaân thuøy II VIII vaø haï phaân thuøy I chính laø thuøy ñuoâi (thuøy Spiegel).
  • 90. November 1, 2014 90 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD)
  • 91. November 1, 2014 91 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD) Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm
  • 92. November 1, 2014 92 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Ñeán naêm 1982,Bismuth ñaõ caûi bieân caùch phaân chia cuûa Couinaud thaønh Couinaud-Bismuth,baèng caùch chia phaân thuøy IV thaønh IVa vaø IVb bôûi maët phaúng ngang ñi qua TM cöûa (P) vaø(T). Nhö vaäy theo caùch chia naøy thì gan coù 9 haï phaân thuøy:I,II,III,IVa,IVb,V,VI,VII,VIII. Ñaây laø caùch chia ngaøy nay ñöôïc aùp duïng roäng raõi.
  • 93. November 1, 2014 93 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
  • 94. November 1, 2014 94 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 95. November 1, 2014 95 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Caùc TM gan chaïy giöõa caùc haï phaân thuøy, trong khi caùc nhaùnh TM cöûa ñi vaøo trung taâm cuûa haï phaân thuøy. Nhö vaäy moãi haï phaân thuøy ñeàu coù portal triad rieâng bieät, caùc nhaø ngoaïi khoa coù theå caét boû moät haï phaân thuøy maø khoâng aûnh höôûng ñeán haï phaân thuøy coøn laïi trong phaân thuøy töông öùng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 96. November 1, 2014 96 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY VAØ HAÏ PHAÂN THUØY Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
  • 97. November 1, 2014 97 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH)
  • 98. November 1, 2014 98 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Khi phaân chia thaønh caùc haï phaân thuøy,ta duøng khaùi nieäm maët phaúng cho deã hieåu chöù thöïc teá ñoù laø nhöõng maët phaân caùch uoán löôïn. Döôùi ñaây laø moät soá hình aûnh minh hoïa ñeå noùi leân raèng caùch phaân chia caùc haï phaân thuøy theo Couinaud-Bismuth cuõng chæ laø töông ñoái.
  • 99. November 1, 2014 99 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Ohashi et al. Radiology 1996; 200: 779 Caùch chia phaân thuøy döïa vaøo TM treân gan giöõa (ñöôøng khoâng lieân tuïc) vaø thöïc teá töôùi maùu ôû thuøy gan (P) vaø (T).
  • 100. November 1, 2014 100 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Fasel et al. Radiology 1998; 206: 151 Caùch chia haï phaân thuøy theo Couinaud-Bismuth ngang möùc TMC (T) vaø thöïc teá töôùi maùu.
  • 101. November 1, 2014 101 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN (COUINAUD-BISMUTH) Fasel et al. Radiology 1998; 206: 151 Phaân chia caùc haï phaân thuøy theo Couinaud-Bismuth Thöïc teá töôùi maùu ôû caùc haï phaân thuøy gan.
  • 102. November 1, 2014 102 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Michel Laforture ñöa ra nguyeân taéc chöõ H naèm (“recumbent H”). Caùc nhaùnh TMC taïo neân chöõ H ôû moãi thuøy gan (caùc ñaàu muõi teân chæ daây chaèng tónh maïch). Lafortune et al. Radiology 181; 1991: 443
  • 103. November 1, 2014 103 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Thuøy gan (T):TM cöûa (T) thaáy ñöôïc nhôø laùt caét xeùo höôùng ñaàu doø leân treân ôû vuøng thöôïng vò (oblique,cranially-angled sub- xiphoid view).Chöõ H naèm ñöôïc hình thaønh bôûi TM cöûa (T)(main left portal vein) vaø caùc phaân nhaùnh ñeán caùc phaân thuyø II,III vaø IV.
  • 104. November 1, 2014 104 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Chöõ H ôû thuøy gan (T).Caùc ñaàu muõi teân chæ daây chaèng tónh maïch phaân chia haï phaân thuøy I vaø II.
  • 105. November 1, 2014 105 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Khi laáy ñöôïc chöõ H ôû thuøy gan (T) ta: -Haï nheï ñuoâi ñaàu doø xuoáng seõ thaáy ñöôïc daây chaèng lieàm phaân chia haï phaân thuøy III vaø IVb. -Naâng nheï ñuoâi ñaàu doø leân seõ thaáy ñöôïc daây chaèng tónh maïch phaân chia haï phaân thuøy I vaø II.
  • 106. November 1, 2014 106 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Daây chaèng tónh maïch (LV) phaân chia caùc haï phaân thuøy I vaø II
  • 107. November 1, 2014 107 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Daây chaèng lieàm (FI) phaân chia caùc haï phaân thuøy II/III vaø caùc haï phaân thuøy IV
  • 108. November 1, 2014 108 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Thuøy gan (P): TM cöûa (P) thaáy ñöôïc nhôø laùt caét doïc khoaûng lieân söôøn (P) treân ñöôøng naùch tröôùc. Chöõ H nghieâng ñöôïc hình thaønh bôûi TM cöûa (P)(main right portal vein) vaø caùc phaân nhaùnh ra tröôùc ñeán caùc phaân thuyø V vaø VIII,caùc phaân nhaùnh ra sau ñeán caùc phaân thuøy VI,VII.
  • 109. November 1, 2014 109 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Chöõ H ôû thuøy gan (P).Ñöôøng caét lieân söôøn treân ñöôøng naùch tröôùc.
  • 110. November 1, 2014 110 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 111. November 1, 2014 111 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN Gan ñöôïc ño kích thöôùc baèng caùc laùt caét doïc: –Gan (P):ño treân ñöôøng trung ñoøn Ñöôïc xem laø gan to khi >15 cm. –Gan (T):ño treân ñöôøng doïc giöõa Ñöôïc xem laø gan to khi >10 cm.
  • 112. November 1, 2014 112 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN
  • 113. November 1, 2014 113 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN
  • 114. November 1, 2014 114 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN Francis Weill döïa vaøo goùc bôø gan.Ñöôïc xem laø gan lôùn khi: –Goùc bôø döôùi gan (P): α > 750. –Goùc bôø döôùi gan (T): β1 > 450. –Goùc bôø beân gan (T): β2 > 450.
  • 115. November 1, 2014 115 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN-GOÙC BÔØ DÖÔÙI GAN (P)
  • 116. November 1, 2014 116 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN-GOÙC BÔØ DÖÔÙI GAN (T)
  • 117. November 1, 2014 117 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM KÍCH THÖÔÙC GAN-GOÙC BÔØ BEÂN GAN (T)
  • 118. November 1, 2014 118 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC HAÏ PHAÂN THUØY I ÔÛ laùt caét doïc giöõa: Ñöôøng kính tröôùc-sau cuûa haï phaân thuøy I <1/2 ñöôøng kính tröôùc-sau cuûa thuøy gan (T).Khi trò soá naøy >1/2 Phì ñaïi haï phaân thuøy I.
  • 119. November 1, 2014 119 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC HAÏ PHAÂN THUØY I ÔÛ laùt caét döôùi bôø söôøn ñi qua TM cöûa (P) vaø (T),bình thöôøng beà ngang haï phaân thuøy I <2/3 beà ngang thuøy gan (P).Khi trò soá naøy >2/3 Phì ñaïi haï phaân thuøy I. Bs Nguyeãn Phöôùc Baûo Quaân. Sieâu aâm buïng toång quaùt.NXBYH.2002.
  • 120. November 1, 2014 120 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC HAÏ PHAÂN THUØY IV Theo Lafortune: ÔÛ laùt caét boäc loä chöõ H naèm ôû thuøy gan (T),ta ño beà ngang haï phaân thuøy IV töø thaønh beân (T) tuùi maät ñeán choã xuaát phaùt cuûa nhaùnh TM cöûa ñi vaøo haï phaân thuøy IV. Haï phaân thuøy IV ñöôïc xem laø teo khi beà ngang < 3cm (coù giaù trò trong chaån ñoaùn Xô gan).
  • 121. November 1, 2014 121 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC GAN THEO BEÀ DAØY Francis Weill ñöa ra caùch ño beà daøy gan (T):ÔÛ maët caét ngang vuøng thöôïng vò,ta keû 1 ñöôøng tieáp tuyeán vôùi bôø (T) coät soáng,ño beà daøy cuûa gan (T) treân ñöôøng naøy. Bình thöôøng,beà daøy gan (T) < 5 cm.Khi trò soá naøy > 5cm Phì ñaïi gan (T). Ñoái vôùi gan (P) thì trò soá bình thöôøng < 12cm,ñöôïc ño ôû vò trí treân ñöôøng trung ñoøn (P).
  • 122. November 1, 2014 122 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC GAN THEO BEÀ DAØY GAN (P) GAN (T)
  • 123. November 1, 2014 123 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 124. November 1, 2014 124 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÙI MAÄT Tuùi maät coù hình quaû leâ,kích thöôùc to ra luùc ñoùi vaø co nhoû sau böõa aên,do vaäy ta chæ khaûo saùt toát tuùi maät khi beänh nhaân ñoùi. Ñieàu caàn löu yù laø ta khoâng ñöôïc noùi tuùi maät caêng to moät caùch chung chung,vì bình thöôøng kích thöôùc tuùi maät cho pheùp < 5 x 10 cm.Vaùch TM daøy < 3mm. Khi nhòn ñoùi maø kích thöôùc tuùi maät < 3 x 4,5cm thì phaûi nghó ñeán tình traïng co thaét tröôøng dieãn cuûa Vieâm tuùi maät maïn tính. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 125. November 1, 2014 125 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÙI MAÄT TM ñöôïc chia laøm 3 phaàn: Ñaùy thaân vaø coå TM.Ñaùy TM laø nôi phình nhaát sau ñoù thon nhoû daàn ñeán thaân vaø coå TM.Maát ñi söï thon nhoû naøy laø daáu hieäu giaõn TM. ÔÛ coå TM coù moät neáp gaáp taïo thaønh tuùi Hartmann,khi soûi bò keït vaøo ñaây deã laøm bít taéc TM. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 126. November 1, 2014 126 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÙI MAÄT TM naèm ôû giöôøng TM,ngay raõnh lieân thuøy chính (main lobar fissure) ôû maët döôùi gan (maët caét soá III),chia gan ra laøm thuøy gan (P) vaø(T). Ta coøn duøng maët caét lieân söôøn (P) ñeå khaûo saùt TM.
  • 127. November 1, 2014 127 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 128. November 1, 2014 128 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM ÑÖÔØNG MAÄT Ñöôøng maät trong gan: Bình thöôøng ta khoù khoâng thaáy ñöôïc ñöôøng maät trong gan,maëc duø chuùng ñi song song vôùi TMC.Thoâng thöôøng ta thaáy ñöôïc oáng gan (P) vaø (T) ôû maët caét soá II coù kích thöôùc töø 1-2mm, nhoû hôn nhieàu so vôùi TMC.
  • 129. November 1, 2014 129 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM ÑÖÔØNG MAÄT
  • 130. November 1, 2014 130 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 131. November 1, 2014 131 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC OÁNG MAÄT CHUÛ Ñöôøng maät ngoaøi gan: Bình thöôøng OMC coù kích thöôùc töø 4-8mm (taêng daàn theo tuoåi-ñoái vôùi ngöôøi treân 60 tuoåi,coù theå chaáp nhaän ≤12mm).Ta duøng ñöôøng caét vai (P)-roán ñeå khaûo saùt OMC. OMC seõ taêng khaåu kính sau caét boû tuùi maät. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 132. November 1, 2014 132 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC OÁNG MAÄT CHUÛ Phaàn thaáp cuûa OMC thöôøng khoâng thaáy ñöôïc do hôi trong taù traøng che khuaát.Khaåu kính phaûi ñöôïc ño ôû vò trí roäng nhaát cuûa OMC (ño töø bôø trong ñeán bôø trong). Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 133. November 1, 2014 133 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM ÑÖÔØNG MAÄT Thoâng thöôøng OMC hôïp löu vôùi oáng tuïy (oáng Wirsung) taïo thaønh boùng Vater tröôùc khi ñoå vaøo taù traøng.Tuy vaäy söï hôïp löu naøy coù luùc quaù sôùm,hoaëc coù khi khoâng hôïp löu,maø taïo thaønh 2 oáng rieâng bieät ñoå vaøo taù traøng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 134. November 1, 2014 134 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 135. November 1, 2014 135 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY Tuïy laø moät cô quan naèm sau phuùc maïc, goàm coù 3 phaàn:ñaàu,thaân vaø ñuoâi tuïy. Caùch ño kích thöôùc tuïy: – Ñaàu tuïy < 3cm. – Thaân tuïy < 2,5cm. – Ñuoâi tuïy < 2,5cm. Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
  • 136. November 1, 2014 136 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY OÁng tuïy laø caáu truùc oáng chaïy giöõa tuïy coù ñöôøng kính # 1mm (< 2mm). ÔÛ ngöôøi treû tuoåi,caáu truùc hoài aâm cuûa tuïy keùm hôn gan.Ngöôïc laïi ôû ngöôøi lôùn tuoåi thì hoài aâm laïi daøy hôn gan. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 137. November 1, 2014 137 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 138. November 1, 2014 138 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUÏY Tuïy ñöôïc hình thaønh bôûi söï hôïp nhaát maàm buïng vaø maàm löng.Maàm buïng (hình thaønh ñaàu vaø moùc tuïy) coù theå chöùa ít moâ môõ hôn thaân vaø ñuoâi tuïy,cho neân coù theå coù hoài aâm keùm hôn phaàn coøn laïi cuûa tuïy.Tuy coù hình aûnh giaû u nhöng bôø vieàn cuûa tuïy khoâng bò bieán daïng. R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR correlation. 1995.
  • 139. November 1, 2014 139 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 140. November 1, 2014 140 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH ÔÛ ngöôøi lôùn,kích thöôùc laùch: – Chieàu daøi (L): <13cm. – Ñöôøng kính tröôùc-sau (W): <8cm. – Beà daøy (T): <4cm. ÔÛ treû em,chieàu daøi cuûa laùch ñöôïc tính: – Length=5,7 + 0,31 X tuoåi (naêm). Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 141. November 1, 2014 141 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH
  • 142. November 1, 2014 142 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH Chæ soá laùch (splenic index): L(cm)xW(cm)xT(cm) < 480 Troïng löôïng # 200g hoaëc: Splenic index X 0,50 Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
  • 143. November 1, 2014 143 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH Laùch to ñoä I: khi troïng löôïng < 500g. – Thöôøng thaáy trong Nhieãm truøng (histoplasmosis,IM) Laùch to ñoä II: khi troïng löôïng <2000g. – Thöôøng thaáy trong Taêng aùp TM cöûa,Beänh Collagen hoaëc töï mieãn. Laùch to ñoä III: khi troïng löôïng >2000g. – Thöôøng thaáy trong Soát reùt maïn tính,Beänh veà maùu vaø Lymphoma. Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
  • 144. November 1, 2014 144 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH Ta raát thöôøng gaëp laùch phuï.Laùch phuï thöôøng hình caàu,ñöôøng kính < 3cm,ôû quanh vuøng roán laùch,coù caáu truùc hoài aâm gioáng nhö laùch chính.
  • 145. November 1, 2014 145 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM LAÙCH ÔÛ moät soá ngöôøi thuøy gan (T) traûi roäng ra che maët tröôùc cuûa laùch.Luùc ñoù khi khaûo saùt laùch ta thaáy luoân moät phaàn gan (T). R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR correlation. 1995.
  • 146. November 1, 2014 146 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 147. November 1, 2014 147 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Thaän laø cô quan naèm sau phuùc maïc. Truïc doïc cuûa hai thaän gaàn nhö song song vôùi bôø trong cuûa cô thaên (psoas muscle).Thaän (P) naèm thaáp hôn so vôùi thaän (T). Thaän coù hình quaû ñaäu vôùi kích thöôùc < 12x6x3cm.
  • 148. November 1, 2014 148 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 149. November 1, 2014 149 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC THAÄN
  • 150. November 1, 2014 150 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO KÍCH THÖÔÙC THAÄN
  • 151. November 1, 2014 151 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Vuøng nhu moâ thaän (parenchymal) coù beà roäng # 2cm. Löu yù raèng vuøng nhu moâ thaän bao goàm voû thaän (cortex),thaùp Malpighi (medulla) vaø truï Bertin (renal column). Tyû leä nhu moâ / xoang thaän (sinus): – <30 tuoåi: ≥1,6/1 – >60 tuoåi: ≥1,1/1
  • 152. November 1, 2014 152 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Caáu truùc hoài aâm vuøng nhu moâ thaän khaùc nhau giöõa treû sô sinh,treû em vaø ngöôøi lôùn: – Treû sô sinh: Coù hoài aâm töông ñöông nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät. – Treû em: Coù hoài aâm keùm hôn nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät. – Ngöôøi lôùn: Caùc thaùp Malpighi (P) vaø truï Bertin (C) coù caáu truùc hoài aâm keùm gaàn nhö nhau.
  • 153. November 1, 2014 153 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN THAÄN TREÛ SÔ SINH Coù hoài aâm töông ñöông nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät. THAÄN TREÛ EM Vuøng nhu moâ thaän coù hoài aâm keùm hôn nhu moâ gan.Caùc thaùp thaän coù hoài aâm keùm roõ reät.
  • 154. November 1, 2014 154 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN THAÄN TREÛ EM Caùc thaùp Malpighi (P) coù hoài aâm keùm roõ reät ôû vuøng voû thaän. THAÄN NGÖÔØI LÔÙN Caùc thaùp Malpighi (P) vaø truï Bertin (C) coù caáu truùc hoài aâm keùm gaàn nhö nhau.
  • 155. November 1, 2014 155 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Thaän coù nhieàu nhöõng bieán theå (normal variants) coù theå ñöa ñeán sai laàm trong chaån ñoaùn: – Thaän böôùu laïc ñaø (Dromedary hump): Coù theå thaáy ôû thaän (T) khi cöïc treân thaän (T) bò laùch ñeø xuoáng taïo neân löng guø gioáng böôùu laïc ñaø.Ñaëc ñieåm laø ñöôøng lieân ñaøi thaän (interpapillary) song song vôùi bôø ngoaøi cuûa thaän.
  • 156. November 1, 2014 156 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN Weissleder.Diagnostic Imaging Expert.1998.
  • 157. November 1, 2014 157 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN – Truï BERTIN phì ñaïi: Coù caáu truùc gioáng voû thaän,khoâng laøm bieán daïng ñöôøng vieàn ngoaøi thaän.Thöôøng thaáy ôû vò trí tieáp noái 1/3 treân vaø 1/3 giöõa cuûa thaän. BÖÔÙU THAÄN
  • 158. November 1, 2014 158 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN TRUÏ BERTIN PHÌ ÑAÏI (normal variant) Coù caáu truùc gioáng voû thaän,khoâng laøm bieán daïng ñöôøng vieàn ngoaøi thaän.
  • 159. November 1, 2014 159 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN TRUÏ BERTIN PHÌ ÑAÏI (normal variant)
  • 160. November 1, 2014 160 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN – Bôø ngoaøi thaän taïo muùi: Khi treû môùi sinh ra,bôø ngoaøi thaän coù caáu truùc muùi,khi treû lôùn leân caùc ngaán bò xoaù nhoaø,ñoâi khi chuùng khoâng bò xoaù seõ cho ra hình aûnh bôø ngoaøi thaän taïo muùi.Caùc ngaán töông öùng vôùi vuøng gian ñaøi thaän (intercalyceal).Caùc muùi coù caáu truùc hoài aâm gioáng voû thaän,khoâng laøm bieán daïng vuøng xoang thaän. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 161. November 1, 2014 161 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM THAÄN BÔØ NGOAØI THAÄN TAÏO MUÙI (normal variant)
  • 162. November 1, 2014 162 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 163. November 1, 2014 163 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TTT hình thaùp naèm ôû cöïc treân hai thaän,ngaên caùch vôùi thaän bôûi lôùp môõ quanh thaän,cuøng vôùi thaän naèm trong bao thaän. TTT coù tyû leä kích thöôùc so vôùi cô theå khaù lôùn ôû treû sô sinh vaø khaù nhoû nhoû ôû ngöôøi lôùn.Do vaäy ít khi ta thaáy ñöôïc TTT bình thöôøng ôû ngöôøi lôùn. Ñieàu quan troïng laø khi TTT trôû thaønh hình caàu thì duø kích thöôùc nhoû cuõng laø baát thöôøng. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 164. November 1, 2014 164 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN BÌNH THÖÔØNG ÔÛ TREÛ SINH NON Beverly P.Wood. ACR’s Learning file.Pediatric II. 1995.
  • 165. November 1, 2014 165 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN BÌNH THÖÔØNG ÔÛ TREÛ SÔ SINH CAÉT DOÏC CAÉT NGANG
  • 166. November 1, 2014 166 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN TUYEÁN THÖÔÏNG THAÄN BÌNH THÖÔØNG ÔÛ NGÖÔØI LÔÙN
  • 167. November 1, 2014 167 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 168. November 1, 2014 168 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BAØNG QUANG Baøng quang laø 1 taïng roãng chöùa nöôùc tieåu coù theå tích thay ñoåi tuøy theo luùc maéc tieåu hay sau khi ñi tieåu. Bình thöôøng: –Nam, V < 550ml. –Nöõ, V < 750ml.
  • 169. November 1, 2014 169 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BAØNG QUANG Vaùch BQ cuõng thay ñoåi beà daøy tuøy theo löôïng nöôùc tieåu,ta caàn chuù yù ñieàu naøy khi thaêm khaùm: –Luùc maéc tieåu < 4mm. –Sau khi ñi tieåu < 8mm. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 170. November 1, 2014 170 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH NÖÔÙC TIEÅU TOÀN LÖU Ñoái vôùi beänh nhaân u xô TLT thì vieäc tính theå tích nöôùc tieåu toàn löu raát caàn thieát. Ta cho beänh nhaân ñi tieåu roài khaùm sieâu aâm laïi,caét doïc vaø ngang baøng quang roài ño ñaïc ñeå tính löôïng nöôùc tieåu toàn löu. ÔÛ laùt caét doïc ta ño chieàu daøi (L) vaø chieàu cao (H) cuûa BQ. ÔÛ laùt caét ngang ta ño chieàu roäng (W) cuûa BQ.
  • 171. November 1, 2014 171 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH NÖÔÙC TIEÅU TOÀN LÖU Theå tích BQ ñöôïc tính theo coâng thöùc: V = ½ L(cm)xW(cm)xH(cm) Bình thöôøng khoâng hoaëc coù raát ít nöôùc tieåu toàn löu. Theå tích nöôùc tieåu toàn löu coù yù nghóa beänh lyù khi > 60ml.
  • 172. November 1, 2014 172 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 173. November 1, 2014 173 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TIEÀN LIEÄT TUYEÁN TLT naèm ngay döôùi coå BQ vaø oâm laáy nieäu ñaïo.TLT coù hình noùn vôùi ñaùy ôû vuøng coå BQ,ñænh höôùng xuoáng döôùi. TLT ñöôïc phaân chia ra caùc vuøng theo Mac Neal ñöôïc nhieàu ngöôøi coâng nhaän.
  • 174. November 1, 2014 174 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM GIAÛI PHAÃU TLT THEO MAC NEAL
  • 175. November 1, 2014 175 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH TIEÀN LIEÄT TUYEÁN ÔÛ laùt caét doïc ta ño chieàu daøi (L) vaø chieàu cao (H) cuûa TLT. ÔÛ laùt caét ngang ta ño chieàu roäng (W) cuûa TLT. Theå tích TLT ñöôïc tính theo coâng thöùc: V = ½ L(cm)xW(cm)xH(cm) Bình thöôøng V < 25ml. Phì ñaïi TLT khi V > 30ml. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 176. November 1, 2014 176 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH TIEÀN LIEÄT TUYEÁN Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 177. November 1, 2014 177 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 178. November 1, 2014 178 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM TÖÛ CUNG TC coù hình quaû leâ,kích thöôùc thay ñoåi tuøy theo tuoåi vaø theo chu kyø kinh nguyeät. – Tröôùc daäy thì:3x1x1cm. – Daäy thì:6x4x3cm. – Ñaõ sinh con:8x5x4cm. – Sau maõn kinh:4x2x1cm. (Daøi x Roäng x Daøy). Noäi maïc TC coù beà daøy vaø caáu truùc hoài aâm thay ñoåi theo chu kyø kinh nguyeät. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
  • 179. November 1, 2014 179 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 180. November 1, 2014 180 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM BUOÀNG TRÖÙNG Buoàng tröùng coù hình baàu duïc naèm ôû hai beân TC.Kích thöôùc # 2x3x4cm. Bình thöôøng ta thaáy ôû buoàng tröùng coù nhieàu nang raát nhoû D # 2-3mm. Töø tuaàn thöù II cuûa chu kyø kinh,coù 1 nang noaõn phaùt trieån troäi leân,trung bình gia taêng D# 2mm/ngaøy ñeå ñaït kích thöôùc # 24mm taïi thôøi ñieåm chuaån bò ruïng tröùng.
  • 181. November 1, 2014 181 GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH BUOÀNG TRÖÙNG ÔÛ laùt caét theo truïc doïc buoàng tröùng ta ño chieàu daøi (L) vaø beà daøy (T) buoàng tröùng. ÔÛ laùt caét theo truïc ngang buoàng tröùng ta ño chieàu ngang (W) cuûa buoàng tröùng. Theå tích BT ñöôïc tính theo coâng thöùc: V = ½ L(cm)xW(cm)xT(cm) Bình thöôøng V < 10ml. Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
  • 182. November 1, 2014 182 DAØN BAØI PHAÀN II Giaûi phaãu sieâu aâm buïng: – Gan: Giaûi phaãu gan, daây chaèng lieàm,daây chaèng troøn,daây chaèng tónh maïch,TM gan,TM cöûa,ÑgM gan. Phaân bieät giöõa TM cöûa vaø TM gan. Phaân chia caùc thuøy vaø haï phaân thuøy gan. Caùch ño kích thöôùc gan. – Maät: Giaûi phaãu tuùi maät. Giaûi phaãu ñöôøng maät. Caùch ño kích thöôùc OMC. – Tuïy,caùch ño kích thöôùc tuïy. – Laùch,caùch ño kích thöôùc laùch. – Thaän,caùch ño kích thöôùc thaän. – Tuyeán thöôïng thaän. – Baøng quang,caùch ño theå tích nöôùc tieåu toàn löu. – Tieàn lieät tuyeán,caùch ño theå tích TLT. – Töû cung. – Buoàng tröùng,caùch ño theå tích buoàng tröùng. Keát luaän.
  • 183. November 1, 2014 183 KEÁT LUAÄN Ngöôøi BS sieâu aâm caàn phaûi naém vöõng caùch khaùm cuõng nhö giaûi phaãu sieâu aâm ñeå nhaän bieát ñöôïc caáu truùc naøo laø bình thöôøng vaø caáu truùc naøo laø baát thöôøng. Vieäc khaùm laâm saøng vaø hoûi beänh söû giuùp cho BS sieâu aâm coù ñöôïc ñònh höôùng khi sieâu aâm vaø coù ñöôïc nhöõng chaån ñoaùn chính xaùc.
  • 184. November 1, 2014 184 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm Matthias Hofer et al.Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999. Weill FS. Ultrasound diagnosis of digestive diseases.Springer-Verlag, 1989. Weissleder.Diagnostic Imaging Expert.1998. Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996. R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR correlation. 1995. Beverly P.Wood. ACR’s Learning file.Pediatric II. 1995. Igor Laufer. ACR’s Learning file.Gastro-intestinal. 1990. Alfred B.Kurtz,M.D. ACR’s Learning file.Ultrasound. 1994. Howard M.Pollack,M.D. ACR’s Learning file.Genitourinary. 1998. Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998. Arthur Fleischer,M.D et al. Color Power Doppler Ultrasound.1999. Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998. Bs Nguyeãn Phöôùc Baûo Quaân. Sieâu aâm buïng toång quaùt. NXBYH.2002.
  • 185. November 1, 2014 185 CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ THEO DOÕI CUÛA QUYÙ BAÙC SÓ