Materiały z ćwiczeń Wybrane koncepcje i systemy filozoficzne DSW Wrocław.Pobrane ze strony http://www.mroczkiewicz.edu.pl/

1. Wybrane koncepcje i systemy filozoficzneWybrane koncepcje i systemy filozoficzne
UTYLITARYZMUTYLITARYZM
mgr Paweł Mroczkiewicz
http://www.mroczkiewicz.edu.pl/
pawel.mroczkiewicz@gmail.com

2. Plan ćwiczeń (ok. 90 min)
1. Co to jest utylitaryzm ?
1.1 Praca z tekstem. Próba odpowiedzi
1.2 Podział etyka/moralność .
1.3 Utylitaryzm w nurcie historycznym.
Wybrane koncepcje i systemy filozoficzne

3. Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
Etyka – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i
tworzeniem systemów myślowych, z których można
wyprowadzać zasady moralne.
Moralność – zbiór zasad (norm), które określają co jest dobre,
a co złe.
Ponadto moralność jest jednym ze społecznych systemów normatywnych
(systemów norm społecznych, zasad).
Zwykle jednocześnie istnieje kilka konkurencyjnych systemów
normatywnych, funkcjonujących w obrębie kultury, na przykład:
- normy postępowania, dopuszczone przez prawo.
- normy moralne - normy nakładane przez dany system filozoficzny,
religijny.
- normy konkretnej społeczności, którym jednostka podporządkowuje się
w procesie socjalizacji

4. Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
PLAN ĆWICZEŃ
W ciągu 18 godzin ćwiczeń, zapoznamy się z:
1. Zagadnienia podejmowanymi przez filozofię
(działy filozofii, pytania filozoficzne, stanowiska filozoficzne)
2. Wybranymi zagadnieniami z filozofii polityki.
3. Wybranymi zagadnieniami etyki.
4. Wybranymi zagadnieniami filozofii języka.
5. Wybranymi zagadnieniami filozofii „płynnej nowoczesności”
UTYLITARYZMUTYLITARYZM
Nazwa „utylitaryzm” obejmuje wiele
doktryn etycznych.
Łączy je wspólne uznawane twierdzenie,
że o wartość moralnej czynu, świadczą
jego praktyczne skutki.
Jeśli sprzyjają one osiągnięciu celu
uznanego za dobry, to działanie jest
pożyteczne, czyli moralnie słuszne; jeśli
nie – to działanie jest szkodliwe, czyli
moralnie złe.
Wartość moralna ma charakter
instrumentalny: działanie jest dobre lub
złe tylko jako środek do jakiegoś celu.

5. Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
Problem etyczny:
Czy źródło moralności powinniśmy szukać w rozumie, czy w uczuciach?
Immanuel Kant
(etyka obowiązku)
Moralność tkwi w rozumie, tam tkwi
prawo naturalne, a więc powszechne.
Powszechne normy moralne są słuszne
niezależnie od skutków.
John Stuart Mill
(utylitaryzm)
Moralność tkwi w uczuciach.
Motorem naszego działania są
uczucia:
przyjemności – cierpienia.
Tworzą podstawę moralności

6. Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
Utylitaryzm – nurt historyczny:
1. Epikur 341 – 270 p.n.e. urodził się na wyspie Samos,
grecki filozof, twórca epikureizmu.
Podstawową myślą Epikura jest to, że do szczęścia wystarcza,
brak cierpienia.
„ Najwięcej przyjemności ma więc ten, kto ma najmniej potrzeb”
Negatywna przyjemność (brak cierpienia) jest więc przyjemnością wyższą.
Epikur był przekonany, że dzięki filozofii można zracjonalizować główne
źródła cierpień i przez racjonalizację zapanować nad nimi:
1) strach przed bogami,
2) strach przed cierpieniem fizycznym,
3) strach przed śmiercią.

7. Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
2. David Hume ur. 1711 w Edynburgu, zm.1776,filozof, pisarz.
Rozum decyduje o prawdzie i fałszu, uczucia zaś o pięknie
i brzydocie, występku i cnocie.
Jeśli czyn lub charakter określam jako zły, to znaczy że go
dezaprobuję i potępiam, gdyż jest szkodliwy, jeśli zaś jako
dobry, to znaczy że aprobuję i pochwalam, gdyż uznaję za
użyteczny.
Dobro i zło to wynik naszych emocjonalnych reakcji na
określone czyny, zachowania i postawy.
Rozum poucza (lub wydaje ocenę) nas co prawda o
właściwościach czynów i ich konsekwencjach, jednak sam nie
wystarcza ani do tego by wywołać jakieś potepienie, ani
tym bardziej by rozpocząć działanie.

8. Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
3. Jeremy Bentham ur. 1748 w Londynie, zm. 1832,
angielski prawnik, filozof i ekonomista.
W dotychczasowej filozofii moralnej, wszystko starano się
Oprzeć na fikcjach, czyi na takich pojęciach, które nie mają
swoich odpowiedników (desygnatów) w rzeczywistości.
Do takich fikcji, zalicza Bentham:”prawo naturalne”,”dobro”,
„Boga”, „nakaz sumienia”, „prawo rozumu” itd.
Każdy człowiek kieruje się w swoim życiu zasadą użyteczności, tzn. dąży
do tego, co dla niego jest korzystne i przyjemne, a unika zaś tego, co jest
niekorzystne i nieprzyjemne.
Inaczej człowiek, nie potrafi postępować i nie chce postępować, a w
związku z tym na tej zasadzie, powinna być oparta moralność,
prawodawstwo i wszelkie zasady wychowawcze

9. Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
Benthan rozróżnia rodzaje przyjemności:
- przyjemności zmysłowe (jedzenia i picia,seksualne, dotyku,słuchu, zdrowia)
- przyjemności dobrobytu (zysku, nabycia i posiadania)
- przyjemność zręczności
- przyjemność przyjaźni
- przyjemność dobrej sławy
- przyjemność władzy
- przyjemność pobożności
- przyjemność życzliwość
- przyjemność pamięci
- przyjemność fantazji
- przyjemność oczekiwania
- przyjemność ulgi.
Benthamowska nauka o przyjemnościach jest potrzebna do przeprowadzenia
rachunku przyjemności. Wynika, z nich, że np..samolubstwo,nieuctwo i kradzież są
złe nie dlatego,że pozostają w niezgodzie z sumieniem, nakazem boskim czy prawem
rozumu, lecz dlatego,że są mniej przyjemne niż altruizm,edukacja i praworządność.

10. Przyjemności gorsz Lepsze przyjemności
zmysłowe (zwierzęce) duchowe (ludzkie).
Wybrane koncepcje i systemy
filozoficzne
4. John Stuart Mill ur. 1806 w Londynie, zm. 1873 w Francji
,angielski filozof, politolog i ekonomista.
Podział przyjemności:
Mill był przekonany, że człowiek, który choć raz zetknął się z
przyjemnościami duchowymi, będzie je zawsze przedkładał nad
przyjemności zmysłowe.
Czyn etycznie słuszny to taki, którego skutki przynoszą więcej szczęścia
większej liczbie ludzi niż skutki czynu alternatywnego
Chcąc postąpić etycznie lub ocenić jakiś czy musimy:
1. wiedzieć jakie będą skutki i dla jakiej liczby ludzi
2. umieć przypisać tym skutkom określoną ilość szczęścia.

11. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Paweł MroczkiewiczPaweł Mroczkiewicz
http://www.mroczkiewicz.edu.pl/http://www.mroczkiewicz.edu.pl/
pawel.mroczkiewicz@gmail.com