Chilli Gel

1. เจลพริก (Chilli gel®)
นสภ.ธนาภรณ์ ธนุดมเสริมสิน
นสภ.ธันย์ชนก บุญสมพงษ์
นิสิตฝึกงานคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
1

2. หัวข้อการนาเสนอ
 ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก
 การสกัดสารสาคัญจากพริก
 การตั้งสูตรตารับเจลพริก
 วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารสาคัญจากพริก
 ผลการวิเคราะห์
 ราคาต่อสูตร
 การขึ้นทะเบียนยาพัฒนาจากสมุนไพร
2

3. ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก
3

4. ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก
• ชื่อวิทยาศาสตร์: Capsicum Frutescens L.
• วงศ์: Solanaceae
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:
เป็นไม้ทรงพุ่มขนาดเล็กสูงประมาณ 45-75 ซม. ลักษณะลาต้นเป็นสี่เหลี่ยม ใบเดี่ยว
คล้ายรูปไข่ ปลายใบแหลม ดอกขนาดเล็กสีขาว ผลขนาดเล็ก ยาวประมาณ 1-1.5
นิ้ว ผลอ่อน มีสีเขียว เมื่อโตเต็มที่จะเปลี่ยนเป็นสีส้ม แดง หรือ แดงปนน้าตาล ผิว
เป็นมัน ขนาดและรูปร่างของผลแตกต่างกันตามพันธุ์ มีรสเผ็ดมากน้อยตามชนิดพันธุ์
• ส่วนที่ใช้: เปลือก เมล็ด แกนของพริก
4

5. ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก (ต่อ)
• สารสาคัญ
Capsaicin (trans-8-methyl-N-vanillyl-6-nonenamide) เป็นสารในกลุ่ม
phenolic amide มีสูตรโมเลกุล C18H27NO3 มีลักษณะเป็นผลึกใส ไม่มีสี ไม่มีกลิ่น
เป็นสารในกลุ่ม alkaloid มีคุณสมบัติชอบไขมัน (lipophilic)
รูปแสดงโมเลกุลของ capsaicin โดย A แทน aromatic ring B แทน พันธะ
amide และ C แทน hydrophobic side chain
O
CH3
OH
NH
O
CH3
CH3
A B C
5

6. ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับพริก (ต่อ)
• กลไกการออกฤทธิ์ของ Capsaicin
Capsaicin ทาให้เกิดการปลดปล่อยของสารซึ่งเป็น Neurotransmitter ที่
ส่งผ่านความรู้สึกปวดจากเซลล์ประสาทไปยังสมอง หลังได้รับ Capsaicin ซ้าๆจะทา
ให้สารหมดไปทาให้อาการปวดลดลง
รูปแสดงกลไกการออกฤทธิ์ของ Capsaicin 6

7. การสกัดสารสาคัญจากพริก
7

8. การสกัดสารสาคัญจากพริก
• วิธีการสกัด: การแช่สกัดในตัวทาละลาย (Maceration)
• ตัวทาละลายที่ใช้: Ethanol, Methanol และ Acetone
• พริกที่ใช้: พริกขี้หนู (Capsicum frutescens Linn.)
พริกชี้ฟ้า (Capsicum annuum var acuminatum Fingarh)
• ระยะเวลาสกัด: 24 ชั่วโมง
8

9. การสกัดสารสาคัญจากพริก (ต่อ)
นาพริกไปแช่สกัดในตัวทาละลายปริมาณ 100 มิลลิลิตร
ตัวทาละลายที่ใช้ ได้แก่ Ethanol, Methanol และ Acetone
ทาการทดลองใน flask ขนาด 250 ml
บรรจุพริกบดละเอียดปริมาณ 12.5 กรัม จานวน 3 flask
นาพริกปริมาณ 500 กรัม มาตากให้แห้ง และนาไปบดให้ละเอียด
9

10. การสกัดสารสาคัญจากพริก (ต่อ)
Measurement of Capsaicin
(UV-Vis Specthometry/ HPLC Chromatography )
ได้สารสกัดจากพริก (Capsicum oleoresin )
Ethanol Methanol Acetone
ทาการแช่สกัดเป็นเวลา 24 ชั่วโมงจากนั้นนาไประเหยตัวทาละลายออก
(Evaporation)
10

11. การสกัดสารสาคัญจากพริก (ต่อ)
รูปแสดงสารสกัดจากพริกในตัวทาละลายต่างๆ ได้แก่ Methanol,
Ethanol และ Acetone
11

12. การตั้งสูตรตารับเจลพริก
12

13. Raw material ที่มีในโรงงาน
Capsicum
106 SHU
Oleoresin
capsicum
1.0 M SHU
Capsicum
tincture
BP 1973
Capsicum
extract
powder
ใช้ใน Bladder pill New source
ใช้ใน Cox-pain ใช้ในอาหารเสริม
13

14. Raw material ที่มีในโรงงาน
Capsicum
106 SHU
Capsicum
Oloeresin
SHU
หน่วยของ ?
หน่วยวัดความเผ็ด (Scoville heat unit) ใช้วัดระดับความเผ็ด
ในพริก โดยสารที่ให้ความเผ็ด คือ capsaicin
“15 SHU = capsaicin 1 ppm”
14

15. การคานวณปริมาณ Capsicum oleoresin
จาก capsaicin 1 ppm = 15 SHU
สารที่มี capsicum oleoresin 106 SHU
จะได้ว่า 15 SHU = capsaicin 1 ppm
106 SHU = capsaicin (1 ppm/15 SHU) × 106 SHU
= capsaicin 66,666.67 ppm
ดังนั้น 106 SHU = capsaicin (66,666.67/1,000,000) × 100
= 6.67%
จะได้ว่า capsicum oleoresin 100 g มี capsaicin 6.67 g
15

16. การคานวณปริมาณ Capsicum oleoresin (ต่อ)
จากข้อกาหนดยาพัฒนาจากสมุนไพรกาหนดไว้ว่าผลิตภัณฑ์สาเร็จรูปต้อง
ควบคุมความแรงของ capsaicin ไม่เกิน 0.025 %w/w
ดังนั้น capsaicin 6.67 g จาก capsicum oleoresin 100 g
capsaicin 0.025 g จาก capsicum oleoresin
(100/6.67) × 0.025 = 0.37 g
16

17. สูตรตารับเจลพริก
ส่วนประกอบ หน้าที่ น้าหนัก (g)
Capsicum tincture Active ingredient 40.000
Menthol Cooling agent 10.000
Propylene glycol Vehicle, Cosolvent 10.00
Carbopol 940 Gelling agent 1.50
Cremophor RH-40 Emulsifying agent 8.00
Methyl paraben Preservative 0.18
Propyl paraben Preservative 0.02
Triethanolamine 99% pH adjustment agent 0.80
Purified water Vehicle 29.50
17

18. Step 3
ใช้ Magnetic stirrer ปั่นผสมให้
เข้ากัน จากนั้นแช่สกัดทิ้งไว้เป็น
ระยะเวลา 1 และ 4 วัน
Step 2
เติม Ethanol 95% ลงใน
Capsicum oleoresin ที่
ชั่งไว้
Step 1
ชั่ง Capsicum
oleoresin 106 SHU
ความเข้มข้น 0.025
%w/w
การเตรียม Capsaicin stock solution
18

19. 19
ขั้นตอนการทาเจลพริก

20. ขั้นตอนการทดลอง
1
ค่อยๆกระจาย Carbopol 940 ลงใน Purified water โดยใช้
Stirring rod คนจนเนื้อเจลพองตัวเต็มที่
20

21. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
2
ค่อยๆกระจาย Carbopol 940 ลงใน Purified water โดยใช้
Stirring rod คนจนเนื้อเจลพองตัวเต็มที่
21

22. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
3
เติม Methyl paraben และ Propyl paraben ลงใน
Propylene glycol จากนั้นนาสารละลายที่ได้ไปอุ่นจนได้สารละลายใส
22

23. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
4
ละลาย Menthol ลงใน Capsicum tincture จากนั้น
คนจนได้สารละลายใส
23

24. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
5
อุ่น Cremophor RH-40 จนได้สารละลายใส
24

25. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
6
ละลาย Triethanolamine 99% ใน Purified water
และคนจนได้สารละลายเนื้อเดียวกัน
25

26. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
7
26

27. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
8
ค่อยๆเติม Methyl paraben และ Propyl paraben ที่ละลายอยู่ใน
Propylene glycol ลงในเจล Carbopol 940 ที่พองเต็มที่แล้ว
27

28. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
9
ค่อยๆเติม Capsicum tincture ลงในบีกเกอร์เจล จากนั้นคนให้เนื้อเจล
กับ Capsicum tincture เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน
28

29. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
10
ค่อยๆเติม Cremophor RH-40 ลงในบีกเกอร์เจล
คนให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน
29

30. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
11
ค่อยๆเติม Triethanolamine 99 % ลงในบีกเกอร์เจล
คนให้เข้าเป็นเนื้อเดียวกัน
30

31. ขั้นตอนการทดลอง (ต่อ)
12
เจลพริก (Chilli gel®) ความเข้มข้นของ capsaicin 0.025 % w/w
31

32. ขั้นตอนที่ต้องระมัดระวัง
32
การพองเจล Carbopol 940
การเติม Capsicum tincture
ลงในเจล
อัตราส่วนระหว่าง
Cremophor RH 40 : Water

33. Chilli gel® (บรรจุหลอดพลาสติกและ Collapsible tube)
33

34. ทดสอบ Stability
หลอดพลาสติก, หลอด
Collapsible tube
Room
temperature
20-25 C
ตู้ Stability 35 C
ตู้เร่ง 40 C
แสงแดด
34

35. วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารสาคัญจากเจลพริก
35

36. วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารสาคัญจากเจลพริก
Measurement of
capsaicin
UV-Vis
Specthometry
Methanol
Ethanol
Acetonitrile
HPLC
chromatrography
36

37. วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารสาคัญจากเจลพริก (ต่อ)
การเตรียมสารมาตรฐานและสารตัวอย่างที่ใช้วิเคราะห์
Standard: จาก capsaicin 1,000,000 SHU
จะได้ว่า capsaicin 6.67 g จาก capsicum oleoresin 100 g
capsaicin 0.02 g จาก capsicum oleoresin (100/6.67) × 0.02 = 0.303 g
ชั่ง capsicum oleoresin 0.303 g -----------> 100 ml (1)
(equivalence capsaicin 20 mg)
ปิเปต solution (1) 5 ml -----------> 50 ml (2)
(ความเข้มข้น solution (1) = 0.2 mg/ml)
(ความเข้มข้น solution (2) = 0.02 mg/ml)
37

38. วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารสาคัญจากเจลพริก (ต่อ)
Sample: chilli gel และ capsika gel ความแรง 0.025%
ยา 100 g มี capsaicin 0.025 g
ยา 4 g มี capsaicin (0.025/100) × 4 = 0.001 g = 1 mg
ชั่งยา 4 g -----------> 50 ml (3)
(ความเข้มข้น solution (3) = 1 mg/50 ml = 0.02 mg/ml )
38

39. วิธีวิเคราะห์ปริมาณสารสาคัญจากเจลพริก (ต่อ)
0.25 µm
ภาพแสดงสารมาตรฐานและสารตัวอย่าง ละลายใน methanol (ด้านซ้าย)
จากนั้นนาไปกรองด้วยกระดาษกรองเบอร์ 1 (capsika gel) และหัวกรอง membrane
ขนาด 0.25 µm (sample 1 วัน/4วัน) จนได้สารละลายใส สีเหลือง (ด้านขวา)
39

40. ผลการวิเคราะห์
40

41. ผลการวิเคราะห์
ตัวอย่างวิเคราะห์ น้าหนัก (กรัม) ชั่งจริง (กรัม)
Standard (capsicum 106 SHU) 0.303 0.30382
Capsicum tincture 3.23128 3.231
Capsika gel® 4.000 4.6189
Sample (1 day) 4.000 4.2169
Sample (4 days) 4.000 4.2447
Placebo 4.000 4.2953
41

42. ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)
ภาพแสดง Chromatogram ของสารมาตรฐาน Capsaicin (Standard)
42

43. (Alberto., 2014)
43

44. (Alberto., 2014)
44

45. ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)
ภาพแสดง Chromatogram ของ Capsicum tincture
45

46. ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)
ภาพแสดง Chromatogram ของ Sample (1 day)
46

47. ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)
ภาพแสดง Chromatogram ของ Sample (4 day)
47

48. ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)
ภาพแสดง Chromatogram ของ Capsika gel®
48

49. ผลการวิเคราะห์ (ต่อ)
ภาพแสดง Chromatogram ของ Placebo
49

50. ราคาต่อสูตร
50

51. ราคาต่อสูตร
No. Ingredients g/100 g ราคา หน่วย ราคา/100 g ราคา/30 g
1 Capsicum 106 SHU 0.37 2.00 g 0.740000 0.222000
2 Ethanol 95% 39.63 0.04 ml 1.585200 0.475560
3 Menthol 10.00 0.68 g 6.800000 2.040000
4 Propylene glycol 10.00 0.07 g 0.700000 0.210000
5 Methyl paraben 0.18 0.39 g 0.070200 0.021060
6 Propyl paraben 0.02 0.40 g 0.008000 0.002400
7 Cremophor RH-40 8.00 0.30 g 2.400000 0.720000
8 Purified water 29.50 1.00 L 29.500000 8.850000
9 Carbopol 940 1.50 0.80 g 1.200000 0.360000
10 Triethanolamine 99% 0.80 0.14 g 0.112000 0.033600
Total 100.00 43.115400 12.93462051

52. การขึ้นทะเบียนยาพัฒนาจากสมุนไพร
52

53. ยาพัฒนาจากสมุนไพร
53

54. ยาพัฒนาจากสมุนไพร (ต่อ)
 ยาเจล ยาครีม (รพ.) ยาเจล (รพ.) ยาขี้ผึ้ง (รพ.)
ตัวยาสาคัญ: ยาที่มีสารสกัดจากผลพริกแห้ง
(Capsicum annuum L., Capsicum frutescens L.) โดยควบคุมความแรง
ของสาร capsaicin ในผลิตภัณฑ์สาเร็จรูปร้อยละ 0.025 โดยน้าหนัก (w/w)
 ข้อบ่งใช้ : บรรเทาอาการปวดข้อ ปวดกล้ามเนื้อ (musculoskeletal pain)
 ขนาดและวิธีใช้ : ทาบริเวณที่ปวด 3 - 4 ครั้ง ต่อวัน
 ข้อห้ามใช้ :
- ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่แพ้ capsaicin
- ห้ามสัมผัสบริเวณตา
- ระวังอย่าทาเจลบริเวณผิวที่บอบบางหรือบริเวณผิวหนังที่แตก เนื่องจากทาให้เกิด
อาการระคายเคือง 54

55. ยาพัฒนาจากสมุนไพร (ต่อ)
 ข้อควรระวัง:
- การใช้ร่วมกับยารักษาโรคหัวใจ กลุ่ม
angiotensin-converting enzyme
inhibitor (ACE inhibitor) อาจทาให้
เกิดอาการไอเพิ่มขึ้น
- อาจเพิ่มการดูดซึมของยาโรคหอบหืด
คือ theophylline ชนิดออกฤทธิ์เนิ่น
นาน
- ควรระวังเมื่อใช้เจลพริกร่วมกับยากลุ่ม
ต่อไปนี้
• Angiotensin converting enzyme
inhibitors
• Anticoagulants
• Antiplatelet agents
• Barbiturates
• Low molecular weight heparins
• Theophylline
• Thrombolytic agents
 อาการไม่พึงประสงค์: ผิวหนังแดง ปวด
และแสบร้อน
55

56. เจลพริกที่มีจาหน่ายในท้องตลาด
• Capsika gel®
เลขทะเบียน G 446/47
บริษัท บางกอกดรัก จากัด
• เจลพริก
เลขทะเบียน G 480/41
บริษัท ผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทย จากัด
56

57. End of
presentation
57

58.  P’ Nuch
 P’ Am, P’ Taa
 P’ Oib
 P’ Benz
 BUU, SU
 COX laboratories
58