a webinar on HFMD disease to the public in Hulu Langat District

1. Apa peranan kita?
Dr Nursakinah Bohari
Unit Kawalan Penyakit Berjangkit dan Survelan
Pejabat Kesihatan Daerah Hulu Langat

3. Bilangan Kes Daftar HFMD Harian Di Malaysia 2022
(sehingga 24 Mei 2022)
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
2/01/2022
9/01/2022
16/01/2022
23/01/2022
30/01/2022
6/02/2022
13/02/2022
20/02/2022
27/02/2022
6/03/2022
13/03/2022
20/03/2022
27/03/2022
3/04/2022
10/04/2022
17/04/2022
24/04/2022
1/05/2022
8/05/2022
15/05/2022
22/05/2022
Kes Daftar
Sumber:
Sektor Zoonosis, Kementeria Kesihatan Malaysia
Jumlah Kes sehingga ME21: 65, 535
Selangor: 28%
WP KL& Putra Jaya: 12%
Perak: 8.87%
Kelantan: 7.4%

4. Unit Kawalan Penyakit Berjangkit, JKN Selangor 4
Sumber: Kementerian Kesihatan Malaysia
Kenyataan Akhbar KPK 31 Mei 2022
Jumlah Kes HFMD di Malaysia Mengikut Negeri Tahun 2022

5. Unit Kawalan Penyakit Berjangkit, JKN Selangor 5
Gombak Hulu Langat Hulu Selangor Klang Kuala Langat Kuala Selangor Petaling Sabak Bernam Sepang
Jumlah 2537 2965 680 1455 1456 1654 6111 634 654
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
34%- Petaling
16%- Hulu Langat
14%- Gombak
Jumlah Kes HFMD Mengikut Daerah di Selangor Tahun 2022
(Sehingga ME 21- 28 Mei 2022)
Jumlah
Kes
Daerah

6. MUKIM
NOTIFIKASI DITERIMA DAFTAR KES
SEMASA ME-21 KUMULATIF SEMASA ME-21 KUMULATIF
2020 2021 2022 2020 2021 2022 2020 2021 2022 2020 2021 2022
AMPANG 8 0 25 165 30 655 6 0 1 121 23 497
BERANANG 2 0 7 36 93 160 1 0 0 28 10 170
CHERAS 11 0 26 165 45 443 10 0 3 133 38 511
HULU LANGAT 1 0 4 34 23 161 1 0 1 30 4 174
KAJANG 43 5 119 609 628 1,232 30 0 12 471 116 1,484
SEMENYIH 5 0 39 66 20 408 4 0 10 51 0 453
HULU SEMENYIH 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20 0
KUMULATIF 70 0 220 1,075 839 3,059 52 0 27 834 211 3,289
JADUAL 4.2.1 JADUAL NOTIFIKASI DITERIMA DAN DAFTAR KES HFMD MENGIKUT MUKIM BAGI TAHUN 2020-2022
SEHINGGA ME21/2022
NOTIFIKASI DITERIMA
SEMASA : 220 KES
SEHINGGA : 3,059 KES
DAFTAR KES
KLUSTER/WABAK
SEMASA : 27 KES
SEHINGGA : 3,289 KES
SEMASA : 8
SEHINGGA : 20
TAHUN
2022

7. 30
4.2 RE-EMERGING
GRAF KES NOTIFIKASI & KES DAFTAR HFMD TAHUN 2020-2022 HULU LANGAT
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
130
140
150
160
170
180
190
200
210
220
230
240
250
260
270
280
290
300
310
320
330
340
350
360
370
380
390
400
410
420
430
440
450
460
470
480
490
500
510
520
530
540
550
560
570
580
590
600
610
620
630
640
650
660
670
680
690
700
710
720
730
740
750
760
770
780
790
800
810
820
830
840
850
860
870
880
890
900
910
920
930
940
950
960
970
980
990
1000
1010
1020
1030
1040
1050
1060
1070
1080
1090
1100
1110
1120
1130
1140
1150
1160
1170
1180
1190
1200
1210
1220
1230
1240
1250
1260
1270
1280
1290
1300
1310
1320
1330
1340
1350
1360
1370
1380
1390
1400
1410
1420
1430
1440
1450
1460
1470
1480
1490
1500
1510
1520
1530
1540
1550
1560
1570
1580
1590
1600
1610
1620
1630
1640
1650
1660
1670
1680
1690
1700
1710
1720
1730
1740
1750
1760
1770
1780
1790
1800
1810
1820
1830
1840
1850
1860
1870
1880
1890
1900
1910
1920
1930
1940
1950
1960
1970
1980
1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 31 34 37 40 43 46 49 52 55 58 61 64 67 70 73 76 79 82 85 88 91 94 97 100103106109112115118121124
NOTIFIKASI KES DAFTAR
2020 2022
2021
2020
DAFTAR : 834
NOTIFIKASI : 1,075
2021
DAFTAR : 211
NOTIFIKASI : 839
2022
DAFTAR : 2566
NOTIFIKASI : 5876
ME

8. Sejarah HFMD
• Penyakit tangan, kaki dan mulut atau ‘ Hands , foot and mouth
disease’.
• Mula dikesan di New Zealand & Canada pada tahun 1957.
• Nama HFMD diberikan oleh Dr. Thomas Henry Flewett pada tahun
1960. Beliau adalah seorang pathologist ternama dalam kajian virus.
• Tidak sama dengan penyakit ‘foot/hoof and mouth disease’ yang
terdapat dalam kalangan binatang seperti lembu, kambing, dan
khinzir.

9. Kes- kes wabak
• 1997 : Epidemik EV-A71 HFMD di Sarawak , Semenanjung. Sebanyak 2600
kanak-kanak terlibat yang menyebabkan 48 kematian.
• 2000, 2005 : Epidemik di Semenanjung Malaysia
• 2006: Epidemik di Sarawak yang menyebabkan 6 kematian.
• 2008,2009 dan 2012: Epidemik di Sarawak.
• ‘In Sarawak, a clear 3-year recurrent cyclical pattern has been shown,
with EV-A71 epidemics occurring in 1997, 2000, 2003 and 2006 A cyclical
pattern of EV-A71 epidemics occurring every 3–4 years has also been
described in Japan and Singapore.’

11. Apa itu HFMD?
• Penyakit yang disebabkan oleh jangkitan enterovirus.
• virus utama : Coxsackie Virus A16/A6 & Enterovirus-71
(EV71).
• Semua peringkat umur boleh mendapat jangkitan tetapi
kebanyakan kes adalah kanak-kanak berusia 5 tahun ke
bawah (90%).
• Biasanya ciri-ciri klinikal adalah tidak serius tetapi ia
boleh membawa maut sekiranya penyakit ini melibatkan
jantung dan otak dalam keadaan yang teruk.

12. Pecahan Umur Kes HFMD
Selangor Tahun2022
(Sehingga ME 21)
Unit Kawalan Penyakit Berjangkit, JKN Selangor 12
54%
38%
6% 2%
0-2 tahun 3-6 tahun 7-14 tahun Atas 15 tahun
168, 83%
33, 16%
1, 1%
Taska/Tadika/Tabika/Pus
at Jagaan Harian
Household
Pusat Tahanan
Sementara
Jumlah Kluster HFMD
Mengikut Kategori

13. Pecahan Virus HFMD sehingga ME 20 Tahun 2022
n= 121
Unit Kawalan Penyakit Berjangkit, JKN Selangor 13
10, 8%
52, 43%
27, 22%
32, 27%
Coxsackie A16 virus Coxsackie A6 Enterovirus 71 Pan Enterovirus
Sumber;
Makmal Kesihatan Awam Kebangsaan

14. Apakah simptom & gejala HFMD?
• Demam, ulser di mulut, ruam merah di tapak kaki atau tangan yang
boleh melepuh.
• Ruam boleh terjadi di lutut, siku & bahagian bawah badan. Ruam ini tidak
gatal.
• Kurang selera makan/minum
• Gejala jangkitan saluran pernafasan, muntah & cirit birit.
Ada kanak-kanak yang dijangkiti HFMD tetapi tiada simptom.

15. Simptom & gejala HFMD
Ulser mulut
Ruam di mulut, tapak
tangan & tapak kaki

16. Apakah komplikasi HFMD?
• Biasanya tidak serius TETAPI sebilangan kecil boleh mendapat komplikasi.
• Dehidrasi akibat kekurangan pengambilan air/makanan
• Kes HFMD jangkitan virus EV71 boleh meningkatkan risiko untuk mendapat
komplikasi seperti encephalitis dan myocarditis.
• Kematian boleh terjadi jika rawatan tidak diberikan segera

17. Bagaimana HFMD berjangkit?
• Virus ini boleh ditemui di hidung, tekak, cecair lepuhan kulit & pada najis pesakit.
• Virus akan tersebar daripada pesakit kepada orang lain melalui:
• Batuk/bersin
• Hubungan rapat contohnya bermain
• Berlaku sentuhan dengan cecair lepuhan atau najis pesakit
• Perkongsian peralatan makanan seperti sudu, garpu/peralatan peribadi seperti tuala,
sapu tangan & berus gigi
• Bersentuhan dengan permukaan/barang yang telah dijangkiti virus seperti
pemegang pintu tandas.

18. Tempoh inkubasi & jangkamasa jangkitan
• Waktu Inkubasi:
Seseorang yang dijangkiti virus ini akan mula mempunyai
simptom/gejala 3-6 hari selepas terdedah kepada jangkitan virus ini.
• Jangkamasa jangkitan:
Pesakit boleh menyebarkan virus dalam tempoh inkubasi & sewaktu
mengalami gejala & tanda-tanda penyakit HFMD (7-10 hari).

19. Rawatan
• Rawatan bergantung kepada gejala.
• Pastikan kanak-kanak dapat makan/minum yang mencukupi untuk
elakkan dehidrasi.
• Dapatkan rawatan di klinik/hospital dengan segara jika ada tanda-
tanda bahaya seperti : lemah, lesu, tidak boleh makan/minum dsb.
• Seseorang itu dikatakan sembuh apabila semua ruam/ulser sudah
tiada.
• Sehingga kini belum ada ubat antiviral dan vaksin yang betul-betul
berkesan.

21. 1. PENJAGAAN KEBERSIHAN DIRI &
2. PERSEKITARAN

24. 3. AMALAN CUCI TANGAN YANG
BETUL

25. 7 LANGKAH
CUCI
TANGAN
YANG BETUL

27. 4. GATEKEEPING SCREENING

31. 5. DISINFEKSI ATAU NYAHKUMAN

32. Disinfeksi terbaik membunuh enterovirus
• EV71 adalah rentan kepada banyak jenis disinfektan.
• Kajian menunjukkan cecair yang mengandungi 95% ethanol
diperlukan untuk membunuh 99.99% virus EV71.
• Bahan pencuci tangan yang mengandungi 75% ethanol, begitu juga
cecair pencuci tangan yang mengandungi 0.5% chlorhexidine
gluconate in 70% isopropanol TIDAK berkesan membunuh virus EV71
33

36. Sukatan untuk membasmi/menyahkuman pada alatan
yang tercemar dengan virus HFMD.
Sukatan untuk
Dettol: 1
penutup dettol:
2.4 litre air

37. KAEDAH
MEMBASMI
KUMAN
DENGAN BETUL
Pastikan tiada bahan lain ditambah
kepada bancuhan chlorox kerana ia
mungkin menyebabkan tindakbalas
yang tidak diingini.

38. NASIHAT
KEPADA
PENGUSAHA
PUSAT JAGAAN
KANAK-KANAK
Melaporkan kes HFMD kepada
pejabat kesihatan daerah
berhampiran untuk tindakan
kawalan dan pencegahan.

39. Carta Alir Saringan
Kanak-Kanak
Penularan penyakit dapat dicegah dengan penutupan premis.
Ia amat berkesan untuk penyakit-penyakit yang akut dan
mudah merebak seperti:
i. HFMD
ii. Demam campak (measles)
iii. Rubella
iv. Begok (mumps)
v. Kolera
vi. Disentri
Penutupan premis bertujuan untuk
i. mengurangkan kontak kes dengan kanak-kanak sihat yang
lain.
ii. memudahkan pembersihan dan disinfeksi premis.
iii. memudahkan kerja-kerja penambahbaikan premis
mengikut nasihat yang telah diberikan oleh pihak berkuasa.
Penutupan premis boleh dilakukan menggunakan Akta
Kawalan dan Pencegahan Penyakit Berjangkit 1988,
Seksyen 18
40

40. 41
https://www.infosihat.gov.my/penerbitan-
multimedia/garis-panduan/item/pengendalian-kanak-
kanak-di-taska-dan-prasekolah.html

41. NASIHAT
KEPADA
IBU BAPA

42. Langkah-langkah pencegahan & kawalan yang telah diambil
oleh Pejabat Kesihatan Daerah /Jabatan Kesihatan Negeri :
i. Membuat siasatan ke atas setiap kes dan kluster yang dilaporkan supaya tindakan kawalan
dan pencegahan dapat dilakukan.
- membuat penilaian risiko
- mendapatkan senarai pelajar/guru
- nasihat kawalan dan pencegahan di fasiliti terlibat
ii. Penutupan Tadika, Taska & Pra-Sekolah yang terlibat di dalam kluster HFMD untuk tujuan
memutuskan rantai jangkitan serta untuk tujuan pembersihan & basmi kuman.
iii. Mengedarkan ’Garispanduan pengendalian kanak-kanak di Taska dan Pra-Sekolah’ kepada
semua Pusat Penjagaan & Pra-Sekolah & meningkatkan kerjasama pengendali cth: townhall
meeting, mengadakan taklimat/ pendidikan kesihatan dll
iv. Meningkatkan pemantauan penyakit HFMD di seluruh daerah dengan memastikan pegawai
perubatan yang merawat kes di peringkat hospital & klinik kesihatan untuk melaporkannya.
v. Meningkatkan kerjasama dengan premis perubatan swasta untuk melaporkan kes.
vi. Survelan HFMD- kes/kluster/klinik sentinel
43