ორგანიზაცია : ქალაქ ზუგდიდის ახალგაზრდული საკრებულო
პროექტი : " ჩემი უფლებები"
მომხსენებელი : ქალაქ ზუგდიდის ახალგაზრდული საკრებულოს საფინანსო - საბიუჯეტო და სარევიზიო საკითხთა კომისიის თავმჯდომარე ნიკოლოზ გვალია
3. "ქალაქ ზუგდიდის ახალგაზრდული
საკრებულო"
"ქალაქ ზუგდიდის ახალგაზრდული საკრებულო" წარმოადგენს X-XII კლასის
მოსწავლეებით დაკომპლექტებულ გუნდს, რომელშიც წარმოდგენილია მაღალი აკადემიური
მოსწრების ახალგაზრდები. ახალგაზრდულ საკრებულო შედგება 15 წევრისაგან.
ჰყავს თავმჯდომარე და შექმნილია თემატური ჯგუფები.
პროექტის "ახაგაზრდული თვითმმართველობა 2015"-ს ფარგლებში ახალგაზრდები ეცნობიან
საკრებულოს საქმიანობის სპეციფიკას, უტარდებათ ტრენინგები,
ხვდებიან ცნობილ პოლიტიკოსებს, ექსპერტებს და საზოგადო მოღვაწეებს.
პროექტის ფარგლებში გათვალისწინებულია ახალგაზრდებისთვის გასვლითი ღონისძებების ორგანიზება,
სემინარების და ლექციების ჩატარება, რაც მათი განათლების დონეს აამაღლებს.
პროექტის უმთავრესი მიზანია გამოკვეთოს და ასპარეზი მისცეს ენერგიულ და მოტივირებულ ახალგაზდრებს,
რათა ისინი ჩადგნენ ქვეყნის და ქალაქის სამსახურში.
5. ✔ „ჩემი უფლებები“ გახლავთ პროექტი, რომელიც ითვალისწინებს
საზოგადოებაში ადამიანის უფლებათა პოპულარიზაციას სხვადსახვა სახის
კონკურსებითა, თუ შემოქმედებითი აქტივობებით. ამასთანავე, მათ საშუალება
ექნებათ, მიიღონ ინფორმაცია, იმ საერთაშორისო, თუ ადგილობრივი
ორგანიზაციების შესახებ, რომლებიც სწორედ ადამიანის უფლებათა დაცვის
სფეროში მოღვაწეობენ
✔ ადამიანის უფლებათა დაცვა ყველა დროის ერთ-ერთ აქტუალურ თემას
წარმოადგეს, რომელსაც მსოფლიო მასშტაბის არაერთი საერთაშორისო
ორგანიზაცია ემსახურება: -
Human Rights Watch, გაეროს ადამინის უფლებების კომისია , ასვევე
გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის ბავშვთა, მოსახელობისა და
განვითარების ფონდები, ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატი, ამასთან,
არსებობს მთელი რიგი ნორმატიული სამართლებრივი აქტებისა,
რომლებიც აღნიშნული გაერთიანებების მიერ მიღებული ნორმების გატარებას
უზრუნველყოფენ, მაგალითად, ადამინის უფლებათა დეკლარაცია,
ბავშვთა უფლებების კონვენცია, ევროპის სოციალური ქარტია და ა.შ.
6. 1. სამხატვრო და ესეების კონკურსი
სახელწოდებით „ ადამიანის უფლებები
XX საუკუნიდან დღემდე“;
2. ქალაქ ზუგდიდის საჯარო სკოლის
საბაზო საფეხურის მოსწავლეებისათვის
გადასამზადებელი ტრენინგის ჩატარება
თემაზე „ ადამიანის უფლებები XX
საუკუნიდან დღემდე“;
✔ შენიშვნა: ტრენინგში მონაწილეობას
იღებს არანაკლებ ორი მოსწავლისა ქალაქ
ზუგდიდის თითოეული სააჯრო
სკოლიდან. ტრენინგს გაუძღვება ქალაქ
ზუგდიდის ახალგაზრდული საკრებულოს
საფინანსო - საბიუჯეტო და სარევიზიო
საკითხთა კომისიის თავმჯდომარე -
ნიკოლოზ გვალია
➡ ღონისძიების ფარგლებში იგეგმება:
3. გადამზადებული მოსწავლეების მიერ საკუთარ
სკოლებში საინფორმაციო ტრენინგ-სემინარის
ჩატარება;
4. საუკეთესო ახალგაზრდა ტრენერი წყვილის
გამოვლენა და დაჯილდოვება;
5. საინფორმაციო ბროშურების დაბეჭდვა და
გავრცელება;
6. შემაჯამებელი შეხვედრის გამართვ;
7. კონკურსში გამარჯვებულთა გამოვლენა და
მონაწილეთა საზეიმო დაჯილდოვება
სერტიფიკატებით, დიპლომებითა და ფასიანი
პრიზებით;
7. 1. საზოგადოებაში ადამიანის უფლებათა
პოპულარიზაცია;
2. ინფორმაციის მიწოდება ადამიანის უფლებათა
დამცავი საერთაშორისო, თუ ადგილობრივი
ორგანიზაციებისა და სამართლებრივი აქტების
შესახებ;
3. მოსწავლეების ახალგარზდა ტრენერებად
ჩამოყალიბება და მათი მოტივირება მომავალში
მსგავსი სახის სოციალურ- შემეცნებითი
პროექტების განსახორციელებლად;
➡ პროექტის მიზანი:
შესავალი
XX საუკუნემდე არ არსებობდა ადამიანის უფლებათა დაცვის საერთაშორისო სამართლებრივი გარანტიები, თუმცა ზოგიერთი სახელმწიფოს მხრიდან, ადამიანის ძირათად უფლებათა თავისუფლებათა მასიური შელახვამ და ორი მსოფლიო ომის უპრეცედენტო, დამანგრეველმა შედეგებმა, აუცილებელი გახადა ისეთი საერთაშორისო მექანიზმების შექმნა, რაც
შემდგომში მსგავსი ფაქტების გამეორებას გამორიცხავდა. საბოლოოდ, 1945 წელს სან-ფრანცისკოში მიღებული იქნა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის წესდება (შემდგომში „წესდება“), რომელიც ძალაში 1945 წლის 24 ოქტომბერს შევიდა.
10. ✔ უფლება არის რაიმე მოქმედების,
რაიმეს კეთების, განხორციელების
შესაძლებლობა. უფლებები
განსაზღვრული და განმტკიცებულია
სახელმწიფო კანონითა და
საზოგადოებრივ ურთიერთობაში
დამკვიდრებული მორალით.
11. ✔ სამართლებრივი
თვალსაზრისით, უფლებების
არსებობა გულისხმობს, რომ
ვიღაცას ამ უფლებების შესაბამისი
ვალდებულება აკისრია. მეორე
მხარე ვალდებულია შეასრულოს
გარკვეული ქმედება იმისთვის,
რომ ჩვენი უფლება იქნეს
დაცული და განხორციელებული.
12. არსებობს ორი სახის უფლებები - ბუნებითი და შეძენილი
✔ ბუნებითი უფლებები ადამიანისთვის
დაბადებიდანვე აუცილებელია. ეს უფლებები
ადამიანის ბუნებიდან გამომდინარეობს. ესენია:
ჰაერი, წყალი, საკვები, ჯანმრთელობა,
უსაფრთხოება, პატივი და ღირსება.
✔ საზოგადოების განვითარებასთან ერთად მისი
მოთხოვნილებებიც იზრდება და შესაბამისად
ადამიანებმა ახალი უფლებები შეიძინეს.
მათ გაუჩნდათ სახელმწიფოს მართვაში
მონაწილეობის სურვილი, შედეგად ადამიანის
ბუნებით უფლებებს დაემატა ახალი შეძენილი
უფლებები.
13. » სიცოცხლის უფლება
» სუბიექტად ყოფნის უფლება
» მონობისგან თავისუფლება
» წამებისგან თავისუფლება
» დისკრიმინაციის აკრძალვა
» არავითარი სასჯელი კანონის გარეშე
» თავისუფლებისა და ხელშეუხებლობის უფლება
» აზრის, სინდისისა და რელიგიის თავისუფლება
» გამოხატვის თავისუფლება
» გადაადგილების თავისუფლება
» შეკრებისა და გაერთიანების თავისუფლება
ადამიანის ძირითადი უფლებები და თავისუფლებები
» სამართლიანი სასამართლოს უფლება
» საკუთრების უფლება
» განათლების უფლება
» ქორწინების უფლება
» პირადი და ოჯახური ცხოვრების პატივისცემა
» ინფორმაციის მიღებისა და გავრცელების
თავისუფლება
» ინფორმაციის თავისუფლება
» ჯანსაღ გარემოში ცხოვრების უფლება
» გაფიცვის უფლება
» არჩევნებში მონაწილეობის უფლება
» სახელმწიფოს მართვაში მონაწილეობის უფლე
14. ✔ ადამიანის უფლებები სახელმწიფოსაგან დამოუკიდებლად
არსებობს, მისი წყარო არ არის სახელმწიფო, კანონმდებლობა ან
საზოგადოება;
ეს უფლებები თანდაყოლილია. ისინი გვეკუთვნის ჩვენ
სწორედ იმიტომ, რომ ადამიანებად დავიბადეთ.
აქედან გამომდინარე არავითარი მნიშვნელობა არა აქვს,
დაფიქსირებულია თუ არა ეს უფლებები კონსტიტუციაში თუ სხვა
საკანონმდებლო აქტებში, რადგანაც ჩვენი კუთვნილი უფლებები
და თავისუფლებები ყველა კონსტიტუციასა და კანონმდებლობაზე
მაღლა დგას.
15. ✔ დოკუმენტი ადამიანის უფლებების შესახებ
1948 წლის 10 დეკემბერს მიიღო გაერომ.
დეკლარაციამ სათავე დაუდო ადამიანის
უფლებათა აღიარებისა და დაცვის თანამედროვე
ისტორიის დასაწყისს. დეკლარაციის მიღების
შემდეგ, იგი მთელ მსოფლიოში სამოქალაქო,
პოლიტიკური და სოციალური უფლებები ქცევის
სტანდარტად იქცა.
” ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია ”
16. უფლებათა თაობებს გამოყოფენ იმის მიხედვით,
თუ რა თანამიმდევრობით მოხდა მათი წარმოშობა და
აღიარება.
• პირველი თაობის უფლებები: სამოქალაქო და
პოლიტიკური უფლებები
ადამიანთა უფლებათა დაცვის შესახებ პირველი
პოლიტიკური დოკუმენტი “თავისუფლებათა დიდი
ქარტია” ინგლისში 1215 წელს მიიღეს. მან
ფეოდალიზმის პირობებში საფუძველი ჩაუყარა კანონის
უზენაესობას საზოგადოებრივ ცხოვრებაში, ადამიანის
დაცვას ხელისუფლების თვითნებობისგან. პირველი
თაობის უფლებების ჩამოყალიბება სწორედ ამ
პერიოდიდან დაიწყო.
✔ წინაპირობა: მე-18 საუკუნის სამოქალაქო ომები
✔ მოთხოვნები: პიროვნული თავისუფლება და
თანასწორუფლებიანობა
✔ შედეგები: 1776 წელს შეიქმნა დამოუკიდებლობის
დეკლარაცია აშშ-ში; 1789 წელს მოხდა საფრანგეთის
რევოლუცია რის შედეგადაც შეიქმნა “ადამიანის
უფლებების დაცვა საფრანგეთში”
17. •ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებები -
მე-18 საუკუნეში, ინდუსტრიულმა რევოლუციამ ხელი
შეუწყო ადამიანის უფლებათა მეორე თაობის
ჩამოყალიბებას.
ევროპასა და ჩრდილო ამერიკაშჲ სამუშაო პირობების
გაუმჯობესებისთვის ბრძოლის შედეგად ჩამოალიბდა
ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული
უფლებები. საშუალო კლასი ახალი ეკონომიკური და
კულტურული უფლებების დაცვის მოთხოვნით
გამოდიოდა. კერძოდ, ისინი ითხოვდნენ სამუშაო დღის
შემცირებას და შრომის უსაფრთხოების დაცვას.
1.დროის ლიმიტი ცუდად იყო განაწილებული, რამაც
გამოიწვია შემდეგი მოთხოვნები)
მეორე თაობის უფლებები
1.წინაპირობა : მუშათა მოძრაობა
ინდუსტრიული რევოლუციის ხანაში
(მაგალითად: ადამიანებს, რომლებიც
მუშაობდნენ მაღაროში, ჰქონდათ დაბალი
ხელფასი და ამ ხელფასის შესაბამისად დროის
ლიმიტი ცუდად იყო განაწილებული, რამაც
გამოიწვია შემდეგი მოთხოვნები)
2.მოთხოვნები: ეკონომიკური, სოციალური და
პოლიტიკური პირობების გაუმჯობესება
3.შედეგები: სოციალური დაზღვევა, სამუშაო
საათების ლიმიტირება, ხელფასების მომატება,
უსაფრთხოება
18. •მესამე თაობის უფლებები : კოლექტიური უფლებები
ადამიანის უფლებათა მესამე თაობა შედარებით
ახალგაზრდაა. მას მე-20 საუკუნის 60-იან წლებში
მსოფლიოში მომძლავრებულმა ეროვნულ-
განმათავისუფლებელმა მოძრაობამ ჩაუყარა
საფუძველი. ამ თაობას მიეკუთვნება ეკოლოგიურად
სუფთა გარემოში ცხოვრების უფლება, ერის
თვითგამორკვევისა და განვითარების უფლება.
1.წინაპირობა: “მესამე სამყაროს” მიერ საყოველთაო
უფლებების მოთხოვნები;
2.მოთხოვნები:ახალი წესები მსოფლიო ეკონომიკაში;
3.შედეგები: დეკლარაცია ეკონომიკურ და სოციალურ
განვითარების უფლების შესახებ;
მესამე თაობის უფლებები
19.
20. ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო
სამართალი
ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო
სამართალი აყალიბებს ყოველი ადამიანის
ძირითად უფლებებს. ამის გარდა, საერთაშორისო
ჰუმანიტარული სამართალი 1949 წლის ჟენევის
ოთხი კონვენციისა და 1977 წლის ორი
დამატებითი ოქმის მეშვეობი, არეგულირებს
მებრძოლთა და სამოქალაქო პირთა მოპყრობის
წესებს საერთაშორისო და ქვეყნის შიგნით
მიმდინარე შეიარაღებული კონფლიქტების
დროს.
21. ამერიკის შეერთებულ შტატებში, ინგლისსა
და სხვა ინგლისურენოვან ქვეყნებში:
საკანონმდებლო ორგანოებში შეტანილი
კანონპროექტი, აგრეთვე ზოგი კონსტიტუციური
აქტის სახელწოდება (მაგ., უფლებათა ბ.).
22. XX საუკუნეში-ტერმინი „ადამიანის უფლებები"
განიმარტებოდა, როგორც ადამიანის უფლებების
საერთაშორისო ბ ი ლ ი თ (რომელიც მოიცავს ადამიანის
უფლებათა საყოველთაო დეკლარაციას; ეკონომიკურ, სოციალურ და
კულტურულ უფლებათა საერთაშორისო პაქტს და სამოქალაქო
და პოლიტიკურ უფლებათა პაქტს თავისი ფაკულტატური ოქმით)
განცხადებული უფლებები. თუმცა დღეს ადამიანის უფლებები
უფრო დეტალურად და ზუსტად განიმარტება. შესაბამისად
ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო სამართალი
განსაკუთრებულ ადგილს უთმობს ინდივიდთა და განსაკუთრებით
დაუცველ მდგომარეობაში მყოფ ჯგუფთა - ბავშვთა, ლტოლვილების
და ადგილმაცვალი პირების, ქალების და ა.შ. - უფლებების დაცვას.
უფლებათა ბ ი ლ ი 1689 (ინგლ. Bill of Rights 1689)
23. ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო საერთაშორისო
სასამართლოა, რომელიც დაარსდა 1959 წელს. მას გამოაქვს
გადაწყვეტილებები ინდივიდუალური ან სახელმწიფოთშორისი
განაცხადების საფუძველზე, რომლებიც შეეხება ადამიანის უფლებათა
ევროპული კონვენციით გათვალისწინებულ სამოქალაქო და
პოლიტიკურ უფლებათა სავარაუდო დარღვევებს. სასამართლო
მდებარეობს ადამიანის უფლებათა
სასახლეში ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოამჟამად
უშუალოდ ხელმისაწვდომია ინდივიდისათვის.
მისი გადაწყვეტილებები კისავალდებულოა ყველა ხელმომწერი
სახელმწიფოსათვის, რომელიც მოცემულ საქმეში მხარესწარმოადგენს.
ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლო
24. გაეროს მოსახლეობის ფონდი UNFPA 1969 წელს
დაფუძნდა. 1971 წელს გაეროს გენერალური
ასამბლეის გადაწყვეტილებით მოსახლეობის ფონდს
დაევალა წამყვანი როლის შესრულება მოსახლეობის
პროგრამების განხორცილებაში.
გაეროს მოსახლეობის ფონდი ახორციელებს
პროგრამების მხარდაჭერას ოთხ რეგიონში:
არაბულ სახელმწიფოებში, აღმოსავლეთ
ევროპასა და ცენტრალურ აზიაში, აზია-
წყნარი ოკეანის რეგიონში, ლათინურ
ამერიკასა და კარიბის ზღვის აუზში, ასევე
საჰარის უდაბნოს სამხრეთით მდებარე
აფრიკის ქვეყნებში.
ფონდი მუშაობს 150 ქვეყანას, რაიონსა და
ტერიტორიაზე მეთოდური ურთიერთქმედების მქონე 10
ქვეყანათაშორისი ჯგუფის მეშვეობით და სხვადასხვა
ქვეყნებში არსებული 112 წარმომადგენლობის
საშუალებით. ფონდის მუშაკთა სამი მეოთხედი
უშუალოდ ადგილებზეა დასაქმებული.
გაეროს მოსახლეობის ფონდი
25. გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი
კომისარიატი
შექმნა
გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატის
წარმომადგენლობა საქართველოში 1993 წელს
დაფუძნდა, 1992-93 წლებში აფხაზეთში
გაჩაღებული კონფლიქტის შედეგად იძულებით
გადაადგილებულ პირთა დაუყოვნებელი
ჰუმანიტარული დახმარებით უზრუნველყოფის
მიზნით.
დღესდღეობით გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი
კომისარიატის საქმიანობა მოიცავს აფხაზეთისა და
ცხინვალის/სამხრეთ ოსეთის კონფლიქტის
შედეგად იძულებით გადაადგილებულ 280,000
პირს, რომელთაგან 160,000 ადამიანის პრობლემა
თითქმის მოგვარებულია ინტეგრაციის ან
დაბრუნების გზით;
მიზანი
გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატის
საქმიანობა საქართველოში მტკიცედ არის ჩართული
ორგანიზაციის გლობალურ მანდატში, რომელიც
ითვალისწინებს ლტოლვილთა და იძულებით
გადაადგილებულ პირთა დაცვას და სახლემწიფოების
ხელშეწყობას ამ ადამიანების პრობლემების
გრძელვადიანი გადაწყვეტის მიმართულებით.
26. Human Rights Watch
✔ Human Rights Watch (ქართ. ადამიანთა
უფლებების დამცველი) — ადამიანის უფლებათა
დამცველი საერთაშორისო არასამთავრობო
ორგანიზაცია. დაარსდა 1978 წელს აშშ-ში. მისი
სათავო ოფისი განთავსებულია ქალაქ ნიუ-იორკში.
✔ Human Rights Watch დაარსდა, როგორც კერძო
ამერიკული არასამთავრობო ორგანიზაცია 1978 წელს,
სახელწოდებით Helsinki Watch, მონიტორინგი
ყოფილი სსრკ-ს დაცვით ჰელსინკის აქტით.
იგი საჯაროდ ამხელდა საერთაშორისო ყურადღების
ცენტრში ადამიანის უფლებათა დარღვევის ფაქტებს
საბჭოთა კავშირში და მისი ევროპელი პარტნიორების
ტერიტორიებზე . Helsinki Watch-მა ხელი შეუწყო
დემოკრატიულ გარდაქმნებს რეგიონში 1980-იან
27. ✔ მარტინ ლუთერ კინგი (უმცროსი) — ამერიკელი ორატორი, რასიზმის არაძალისმიერი
წინააღმდეგობის ლიდერი.
მის გამოსვლებში (რომელთაგან ზოგიერთი ამჟამად ორატორული ხელოვნების
კლასიკად მიიჩნევა) ის მოუწოდებდა თანასწორობის მიღწევას მშვიდობიანი გზით.
მისი გამოსვლები სამოქალაქო უფლებების მოძრაობას ენერგიას ჰმატებდა -
იწყებოდა მარშები, ეკონომიკური ბოიკოტები, მასიური გამოსვლები და მისთ. ამ
მოძრაობას შედეგად მოჰყვა აქტი უფლებების შესახებ მიღებული კონგრესის მიერ.
მარტინ ლუთერ კინგის ყველაზე ცნობილი გამოსვლაა "მე მაქვს ოცნება" («I have a
dream»), წარმოთქმული მშვიდობიანი მარშისას ვაშინგტონში 1963 წელს ლინკოლნის
მონუმენტის კვარცხლბეკთან დაახ. 300 ათასი ამერიკელის წინაშე.
კინგმა რასისტული დისკრიმინაციის წინააღმდეგ გაწეული ღვაწლის გამო ნობელის
მშვიდობის პრემია დაიმსახურა.
მარტინ ლუთერ კინგი
28. საქართველოს სახალხო დამცველი
✔ საქართველოს სახალხო დამცველი —
საქართველოს კონსტიტუციით დადგენილი
ინსტიტუტი, რომელიც ზედამხედველობას
უწევს საქართველოში ადამიანის
უფლებებისა და
თავისუფლებების დაცვას.
✔ კანონი საქართველოს სახალხო დამცველის
შესახებ 1996 წლის 16 მაისს საქართველოს
პარლამენტმა მიიღო. კანონმა საქართველოს სახალხო
დამცველი ფართო უფლებამოსილებით აღჭურვა და
მიანიჭა ადამიანის უფლებათა დაცვისათვის
განხორციელებულ საქმიანობაში დამოუკიდებლობა,
ამასთან, სახელმწიფოს დააკისრა სახალხო
დამცველისათვის მოღვაწეობისა და ცხოვრების
სათანადო პირობების შექმნა და პირადად მისი და მისი
ოჯახის წევრთა უსაფრთხოების უზრუნველყოფა,
თუმცა პირველი ომბუდსმენის არჩევა მხოლოდ 1997
წლის 27 ოქტომბერს მოხდა.