1. 1

2. 2
eTT+<äTe÷≥
n˝ŸVü≤eTT› *˝≤¢Væ≤ s¡_“˝Ÿ ÄMTHé edü‡˝≤‘·T edü‡˝≤eTT n˝≤
s¡dü÷*Væ≤˝Ÿø£ØyéT neTàãÄ<é.....
Á|æj·TbÕsƒ¡≈£î˝≤sê!
á ∫s¡T |ü⁄düÔø£eTTq≈£î Mπs dü«s¡ZyêdüTì ù|s¡T ô|≥º<ä*#êqT.
ø±˙ dü«s¡ZyêdæøÏ ñ+&Éedæq dü+|üPs¡í >∑TD>∑D≤T eT]j·TT
Ä#·s¡DqTH˚qTm˝≤ìs¡ísTT+#·>∑qTnìHê≈£îdü+<˚Vü≤+ø£*–+~.
n+<äT¬ø’ e÷ jÓTTø£ÿ ùdïVæ≤‘·T <ä>∑Zs¡ á |ü⁄düÔø£+˝À >∑ KTsYÄHé
yêø£´eTTqT Vü≤BdüTqT ñ+#êqT. yê] jÓTTø£ÿ n_ÛÁbÕj·÷ìï
‘ÓTdüTø=ì dü«s¡Z+ ` dü«s¡ZyêdüTì ù|s¡T ô|≥º&É+ »]–+~. á
|ü⁄düÔø£eTT <ë«sê dü«sêZìøÏ ns¡TΩT mes¡T? @˝≤+{Ï Ä#·s¡DT
dü«sêZìøÏ yÓfi‚fl ns¡Ω‘· kÕ~Û+∫ ô|&É‘êsTT nH˚ $wüj·÷qT KTsYÄHé
eT]j·TT Vü≤BdüT Ä<Ûësê‘√ MT eTT+<äT ñ+#·T≥≈£î
Á|üj·T‹ï+#êeTT. á˝Àø£+˝À |ü⁄{Ϻq Á|ür ÁbÕDÏ eTs¡DÏ+#·ø£ ‘·|üŒ<äT
Ç~ Á|ü‹ e´øÏÔ qy˚Tà $wüj·T+. Ç+<äT˝À me]øÏ dü+<˚Vü≤+>±ì
n_ÛÁbÕj·TuÒ<Ûä+ >±ì ˝Ò<äT. @ø£ <Ó’yês¡<Ûä≈£î&Ó’q, ãVüQ <Ó’yêsê<Ûä≈£î&Ó’q,
$Á>∑Vü‰sê<Ûä≈£î&Ó’q, HêdæÔ≈£î&Ó’q, ÄdæÔ≈£î&Ó’q n+<äs¡T eTs¡D+ ñ+<äì
<ëì qT+&ç me«s¡÷ ‘·|æŒ+#·Tø√C≤s¡ì qy˚Tà $wüj·T+. ø±ì
eTs¡DÏ+∫q‘·s¡Tyê‘·eTq+mø£ÿ&É≈£îyÓfi¯‘êeTT,eTq|ü]dæú‹@eT{Ï?
nH˚ $wüj·T+ >∑T]+∫ Ä˝À∫+∫q|ü&˚ eTq≈£î dü«s¡Z+ ` qs¡ø£+
>∑T]+∫Ä˝À∫+|üCÒdüTÔ+~. M{Ïì$X¯«dæ+#·ìyê&ÉT|ü]|üPs¡íeTTdæ¢+
ø±˝Ò&ÉT. H˚{Ï düe÷»+˝À dü«s¡Z+, qs¡ø£+ n+≥÷ @$T ˝Òe⁄ nì ø={Ϻ
bÕπsùd yês¡T #ê˝≤eT+~ ñHêïs¡T. n˝≤¢Vt≤ eTìwæì Ms¡´|ü⁄
_+<äTe⁄‘√ |ü⁄{Ϻ+#ê&ÉT nH˚ $wüj·÷ìï eTìwæ eTs¡∫b˛‘·THêï&ÉT.
#·<äe+&ç! Ä˝À∫+#·+&ç!! Ä#·]+#·+&ç!!!

3. 3
‘·qT @$T ø±q|ü&ÉT düèwæº+∫qyê&ÉT eTs¡D≤+‘·s¡ J$‘·+ ‘·s¡Tyê‘·
eTs¡ m+<äT≈£î ˝Ò|ü˝Ò&ÉT. #·ìb˛sTTq Á|ür e´øÏÔ n˝≤¢Vt≤ eTT+<äT
Vü‰»s¡Tø±edæ+<˚ nH˚ $wüj·÷ìï q$Tà Jeq+ kÕ–+∫q|ü&˚
düèwæºø£s¡Ô ñìøÏì ‘ÓTdüTø√e&ÜìøÏ ‘·<ë«sê eT+∫ #Ó&ÉT >∑T]+∫,
#Ó&ÉT eTìwæì mø£ÿ&É≈£î rdüT≈£îyÓfi¯ó‘·T+~? eT+∫ m˝≤+{Ï |òü*‘êìï
ÇdüTÔ+~? nH˚ $wüj·÷qT >∑T]+∫ Ä˝À∫+#·>∑T>∑T‘ê&ÉT. n˝≤
Ä˝À∫+#˚ yê]øÏ á |ü⁄düÔø£eTT <ë«sê n˝≤¢Vt≤qT eT]j·TT Äj·Tq
Á|üeø£ÔqT $X¯«dæ+∫ ∫≥º∫e] Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yê]
uÀ<Ûäq≈£î nqT>∑TD+>± ‘·q Jeq+ kÕ–+#˚ yê]øÏ X¯óuÛÑyês¡Ô dü«s¡Z
kÂU≤´T n+<äT˝Àì uÛÀ>∑uÛ≤>±´T, n‹~∏ dü‘êÿsê´T, sê#·
eTsê´<äT n˝≤H˚ eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yê] uÀ<Ûäq|ü≥¢
Á|ü>±&ÛÉ $XÊ«dü+‘√ dü«sêZìï bı+<ëH˚ ‘ê|üÁ‘·j·T+‘√ düVü≤;T
(nqT#·s¡TT) ÇVü≤˝Àø£+˝À mìï ø£cÕºT nqTuÛÑ$+#ês√, m+‘·
düVü≤Hêìï Á|ü<ä]Ù+#ês√ nH˚ $wüj·÷qT ‘ÓT>∑T bÕsƒ¡≈£î eTT+<äT
ñ+∫, eTq˝À ≈£L&Ü dü«sêZìï bı+<ëH˚ ÄX¯qT, ø√]ø£qT
»ì+|üCÒj·÷H˚ ‘ê|üÁ‘·j·TeTT‘√ á |ü⁄düÔø±ìï MT eTT+<äT
ñ+#·T‘·THêïqT. n˝≤¢Vt≤ á |ü⁄düÔø£ Á|ü#·Ts¡D˝À düVü≤ø£]+∫q
$TÁ‘·T≈£î, bÕsƒ¡≈£î≈£î eTq+<ä]øÏ »qï‘·T˝Ÿ |òæsY <Ídt (dü«s¡Z+) ˝À
kÕúq+ ø£*Œ+#êì n˝≤¢Vt≤‘√ <äTªªÄµµ #˚j·TT#·THêïqT.
&√.HÓ+. 28`29`1,
eTTdæ¢yéT‡ø£DÏ‹RH ø√˙,
e&É¢|üP&ç, $XÊK|ü≥ï+`46.
ãVü≤<äTsY
¥ 9848067793
¥ 9951452322
&√.HÓ+. 24`63-2C
nã÷düs¡+>¥ M~Û (ø√≥ M~Û),
$XÊK|ü≥ï+`01.
>∑eTìø£: G (dü) ñqï#√≥ dü˝…¢˝≤¢VüQ n˝…’Væ≤e dü¢yéT nì #·<äTee˝…qT.
G (s¡.õ) ˝Òø£ (s¡) ñqï#√≥ s¡õj·T˝≤¢VüQ‘·Ä˝≤nHéVüA
nì #·<äTe˝…qT.
G Ád”Ô ¬ø’‘˚ (s¡õ.n) s¡õj·÷˝≤¢VüQ‘·Ä˝≤nHéVü‰ nì
#·<äTee˝…qT.
dü«s¡ZyêdüTT n˝≤¢Vt≤qT Á|ü‘·´ø£å+>± #·÷kÕÔs¡T.

4. 4
_dæà˝≤¢ Væ≤Ás¡Vü‰à ìÁs¡V”≤yéT
dæÁ<ä‘·T˝ŸeTTqÔVü‰<ä>∑Zs¡!nø£ÿ&˚ª»qï‘·T˝Ÿe÷nyê≈£L&Üñ+~.
(KTsYÄHé dü÷s¡ 53 nHé`q»yéT 14`15e yêø£´+)
yê´U≤´q+: y˚T sêCŸ dü+<äs¡“¤+>± <Ó’eÁ|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+)
yês¡T õÁãsTT˝Ÿ (n˝…’) yê]ì ì»s¡÷bÕìï ¬s+&Ée kÕ] #·÷XÊs¡T.
dæÁ<ä‘·T˝Ÿ eTTqÔVü‰ nH˚~ ˇø£ eèø£å+ @&Ée Äø±X¯+˝À
ñ+~. Ä Vü≤<äT›qT<ë{Ï õÁu≤sTT˝Ÿ <ä÷‘· eTT+<äT≈£îb˛˝Òs¡T.
<Ó’y껄qT ≈£L&Ü <Ó’e<ä÷‘·T Çø£ÿ&ç qT+&˚ bı+<äT‘ês¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü¢+) y˚TsêCŸ dü+<äs¡“¤+>± Ä eèøå±ìï #·÷∫q≥T¢
#Ó|üŒã&ç+~. Ä eèø£å+ #·T≥÷º ã+>±s¡T <ä÷~|ü⁄s¡T>∑TT
m>∑Ts¡T‘·÷ ñ+{≤sTT. <Ó’e<ä÷‘· Á|ü‹_+ã+ <ëìô|’ ne©>±
|ü&ÉT‘·÷ ñ+~. n˝≤¢Vt≤ ‘˚»düT‡ ≈£L&Ü nø£ÿ&É ‘=DÏøÏdü˝≤&ÉT‘·÷
ñ+~ Ä Á|ü<˚X¯+ <ä>∑Zπs eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yê]øÏ
eT÷&ÉT ø±qTø£T y=dü+>∑ã&ܶsTT:
1. ◊<äT |üP≥ qe÷ET 2. n˝Ÿ ãKsê dü÷sê ∫e]
Äj·T‘·TT 3. wæsYÿ ø±TcÕ´ìøÏ <ä÷s¡+>± ñ+&˚ eTTdæ¢+≈£î
ø£åe÷_Ûø£å Á|ükÕ~+#·ã&ÉT‘·T+<äqï yê>±›q+.
(eTTdæ¢+, øÏ‘êãT˝Ÿ áe÷Hé u≤uŸ õÁø˘ dæÁ<ä‘·T˝Ÿ eTTHé‘·Vü≤)
ª»qï‘·T˝Ÿ e÷yêµ (dü«s¡Z<ëeT+) nq{≤ìøÏ ˇø£ ø±s¡D+
@$T≥+fÒ Ä<ä+ (n˝…’) ìyêdü düú+ nø£ÿ&˚ ñ+&˚~. Ä‘·àT
á Á|ü<˚X¯+˝ÀH˚ e∫à #˚s¡T‘êj·Tì ø=+‘·eT+~ $<ë´y˚‘·ÔT
n_ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T (|ü‘YVüQ˝Ÿ KBsY)
nsTT‘˚ $X¯«dæ+∫, dü‘êÿsê´T ≈£L&Ü #˚dæqyê]øÏ Ä‹<∏ä´+>± |òæsY<Ídt
eHêT ñHêïsTT.
(KTsYÄHé 18e dü÷s¡Vt≤ n˝Ÿø£Vü≤|t 107e yêø£´+)
@ e÷qe⁄&Ó’Hê n˝≤¢Vt≤ jÓTTø£ÿ ø±s¡TD´+ <ë«sêH˚ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT

5. 5
yê´U≤´q+ : ª|òæsY<Ídtµ nH˚~ dü«s¡Z+˝Àì n‘·T´qï‘· kÕúq+
(»qï‘·T˝Ÿ |òæsö›dt). n+<äTπø MTs¡T n˝≤¢Vt≤qT dü«s¡Z+ ø√]q|ü &É˝≤¢
»qï‘·T˝Ÿ |òæsö›dtqT ø√s¡+&ç. dü«s¡Z+˝Àì ôdj˚Ts¡T˙ï nø£ÿ&ç
qT+#˚ |ü⁄&É‘êsTT nì eTVü‰Á|üeø£Ô (dü¢+) ñ|ü<˚•+#ês¡T.
(ãTU≤] 4 ` ù|õ 263 8 øÏ‘êãT‘ÍÔV”≤<é 549 ù|õ)
ìX¯Ãj·T+>± $XÊ«düTT kÕ|òü´+ bı+<ës¡T. yês¡T ‘·eT
qe÷E˝À nDT≈£îe ø£*–ñ+{≤s¡T. yês¡T |üìøÏe÷*q yê{Ïì
|ü{Ϻ+#·Tø√s¡T. yês¡T (‘·eTô|’ $~Û+#·ã&çq) »ø±‘·T $<ÛëHêìï
bÕ{ÏkÕÔs¡T, ‘·eT eTs¡à kÕúHêqT ø±bÕ&ÉT≈£î+{≤s¡T. nsTT‘˚ ‘·eT
uÛ≤s¡´ (wüØj·T‘·T Á|üø±s¡+) ‘·eT ÄBÛq+˝ÀøÏ e∫Ãq u≤ìdüsêfi¯fl
$wüj·T+˝À m˝≤+{Ï ìã+<Ûäq ˝Ò<äT. ø±ì mes¡sTTHê BìøÏ $T+∫
eTπs<Ó’Hê ø√]‘˚ yêπs Vü≤<äT›MT]q yês¡e⁄‘ês¡T. yês¡T ‘·eT n|üŒ–+‘·
yê>±∆Hê |ü≥¢ ø£&ÉT nÁ|üeT‘·Ô+>± ñ+{≤s¡T. yês¡T ‘·eT qe÷EqT
|ü]s¡øÏådü÷Ô ñ+{≤s¡T. n˝≤+{Ï yêπs (dü«s¡Z+˝Àì) |òæs¡<ÍdüT Á|üy˚XÊìøÏ
yês¡düTT. yês¡ø£ÿ&É ø£ø±+ ñ+{≤s¡T.
(KTsYÄHé 23e dü÷s¡ n˝Ÿ eT÷$Tq÷Hé 1`11 yêø£´eTTT)
yê´U≤´q+ : ô|’ e#·qeTT˝À #Ó|üŒã&çq düT>∑TD≤T >∑
$XÊ«düTT e÷Á‘·y˚T dü«sêZìøÏ yês¡düTe⁄‘ês¡T nB <˚ìøÏ?!
dü«s¡Z+˝Àì n‘·T´qï‘· $•wü˜‘·>∑ »qï‘·T˝Ÿ |òæsY<ÍdtøÏ!
yêdüÔyêìøÏ kÕ|òü´+ bı+<˚yê¬ses¡+fÒ ÇVü≤˝Àø£
J$‘·+˝À e#˚à ø£wüº düTU≤qT nqTuÛÑ$dü÷Ô n˝≤¢Vt≤ ˇø£ÿ&˚
Äsê<Ûä´ <Ó’e+ nì $X¯«dædü÷Ô dü‘Yø£s¡àT #˚dü÷Ô, düèwæºø£s¡Ô≈£î
uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ (<Ó’e;Û‹) ø£*Z <Ó’yêìï Á|üdüqTïDÏí #˚düTø=ìqyê&˚
kÕ|òüT´&ÉT. ÁbÕs¡úq qe÷EqT @ø±Á>∑‘·‘√ Á|üeø£Ô (dü) >±] |ü<ä∆‹
Á|üø±s¡+>± $qj·T $<Û˚j·T‘ê uÛ≤e+ ø£*Z, eTeTTàqT n˝≤¢Vt≤
#·÷düTÔHêï&ÉT nì uÛ≤$+∫, qe÷E #˚j·÷*. n+‘˚>±ì
˝≤Ç˝≤Vü≤Ç¢˝≤¢Vt≤ eTTVü≤eTà<äTsY s¡dü÷T˝≤¢Vt≤ nì kÕø£å´$T#·TÃyê&ÉT dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT.

6. 6
Çe÷yéT >±s¡T #·~$düTÔHêïs¡T ø£<ë! Äj·Tq e+>∑T+fÒ
e+>√e&É+ Äj·Tq ìã&ç‘˚ ìã&É≥+ ø±<äT, Äj·Tq KTsYÄHé
@$T #·<äTe⁄‘·THêïs¡T, <ëì˝À @yÓ’Hê yêø±´ jÓTTø£ÿ ns¡∆+
eTq≈£î ‘Ó*dæq$ edüTÔHêïj·÷? Äj·Tq qe÷E eTq≈£î Á|üeø£Ô
(dü) |ü<ä∆‹ Á|üø±s¡+ #·~$düTÔHêïsê? ˝Ò<ë nì >∑eTìdü÷Ô
#·<äyê* ˇø£y˚fi¯ Çe÷yéT Á|üeø£Ô (dü) >±] |ü<ä∆‹ì $&ÉHê&ç‘˚
Ä qe÷E qe÷Eø±<äT. n˝≤+{Ïyê] yÓqTø£ qe÷CŸ ø±C≤<äT.
(z Á|üeø±Ô!) yê]øÏ #Ó|ü M{Ïø£Hêï y˚T˝…’q<˚<√ H˚qT MT≈£î
‘ÓT|üHê? <Ó’euÛÑøÏÔ ø£yê]øÏ yê] Á|üuÛÑTe⁄ e<ä› dü«s¡Z eHêTHêïsTT.
yê{Ï ÁøÏ+<ä ø±TeT Á|üeVæ≤ düTÔ+{≤sTT. yê{Ï˝À yês¡T m¢ø±+
ñ+{≤s¡T. |ü$Á‘·Tsê˝…’q uÛ≤s¡´T yê] ø√dü+ ñ+{≤s¡T (M≥ìï+{Ï‘√
bÕ≥T) n˝≤¢Vt≤ Á|üdüqï‘· yê]øÏ ÁbÕ|æÔdüTÔ+~. n˝≤¢Vt≤ ‘·q <ëdüTqT
ø£ìô|≥Tºø=ì ñHêï&ÉT.
(KTsYÄHé 3e dü÷s¡ n*ÇÁe÷Hé 15e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : MTs¡T Á|ü|ü+#·+˝Àì edüTÔe⁄ |ü≥¢ yÓ÷E
ô|+#·T≈£îì düs¡«dü«+ Ç<˚qì ÁuÛÑeT |ü&Éø£+&ç. ìC≤ìøÏ <Ó’e+
e<ä› MT ø√dü+ dæ<ä∆+ #˚dæ ñ+#·ã&çq~ Ç+‘·ø£Hêï y˚T˝…’q~,
n‘·T´qï‘·yÓTÆq dü«s¡Z+ n~ πøe+ <Ó’euÛÑøÏÔ |üsêj·TDT≈£î
e÷Á‘·y˚T _ÛdüTÔ+~. dü«s¡Z+˝À bÕ ø±TeT, ‘˚HÓ, eT<ÛäTs¡yÓTÆq
˙{Ï ø±TeT Á|üeVæ≤dü÷Ô ñ+{≤sTT. M{Ï s¡T∫, eTq }Vü≤≈£î
≈£L&Ü n+<äì~. n˝≤¢Vt≤ Á|üdüqï‘· ne«&ÉeT+fÒ ˇø£ Vü≤BdüT
>∑Ts¡TÔ≈£î e∫Ã+~. dü«s¡ZyêdüT‘√ n˝≤¢Vt≤ Á|ü•ïkÕÔ&ÉT z
dü«s¡ZyêdüT˝≤sê! MTs¡+‘ê dü+‘√wü+>± ñHêïsê? z n˝≤¢Vt≤ ñ
HêïeTT, n|ü &ÉT n˝≤¢Vt≤ MT≈£î eT¨qï‘· ø±qTø£ Çe«Hê? Ç+ø±
y˚T˝…’q<ë! ne⁄qT H˚qT MT‘√ Á|üdüqTï&Ó’HêqT. H˚qT m|ü &É÷
(HêsêCŸ) ne«qT.
(ãTU≤] 8 u≤uŸ dæ|òü‘Ó˝Ÿ »qï‹ eHêïsY, 33e ù|õ ù|õ 615)
n˝≤¢Vt≤qT e÷Á‘·y˚T Äsê<Ûä´<Ó’e+>± $X¯«dæ+∫qyês¡T dü«sêZìøÏ ns¡TΩT

7. 7
‘·eT Á|üuÛÑTe⁄≈£î uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ eTdüT≈£îH˚ yê]ø√dü+ ÁøÏ+<ä
ø±TeT Á|üeVæ≤+#˚ (dü«s¡Z) eHêTHêïsTT. yê{Ï˝À yês¡T ø£ø±+
ñ+{≤s¡T. Ç~ n˝≤¢Vt≤ e<ä› qT+∫ yê]øÏ _Û+#˚ Ä‹<∏ä´+. dü<ä«s¡ÔqT
ø√dü+ n˝≤¢Vt≤ e<ä› ñqï~ nìï+{Ïø£+fÒ ÁX‚wü˜yÓTÆq~.
(KTsYÄHé 3e dü÷s¡ n* ÇÁe÷Hé 198e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : ô|’q ù|s=ÿqã&çq yê] $<Ûä+>± n˝≤¢Vt≤ |ü≥¢
uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔ‘√ J$‘·+ >∑&ÉT|ü⁄‘·÷ dü<ë#·s¡D #˚dü÷Ô ñ+&˚yê]øÏ
yê] e<ä› ÄdæÔ, n+‘·düTÔT, |üT≈£îã&ç ˝Òø£b˛e#·Tà nsTTHêdüπs
<Ó’e düìï~Û˝À yês¡T Ä<ä]+#·ã&É‘ês¡T. yês¡T <˚e⁄ì Ä‹<∏ä´+
bı+<äT‘ês¡T. Á|ü|ü+#·+˝À n$XÊ«düT≈£î, eTTÁwæ≈£îÿ≈£î
_Û+∫q uÛ≤>±´ ø£Hêï $TyÓ’q, n‹ ÁX‚wü˜yÓTÆq uÛ≤>±´T á
dü»®qT≈£î düs¡«˝Àø± Á|üuÛÑTyÓ’q n˝≤¢Vt≤ <ä>∑Zs¡ _ÛkÕÔsTT.
$X¯«dæ+∫q Ç˝≤+{Ï Ád”Ô |ü⁄s¡Twüß≈£î, ÁøÏ+<ä ø±TeT
Á|üeVæ≤+#˚ dü«s¡Z eHêqT Á|ükÕ~kÕÔqì n˝≤¢Vt≤ yê>±∆q+ #˚XÊ&ÉT.
nø£ÿ&É yês¡T ø£ø±+ ñ+{≤s¡T. XÊX¯«‘·+>± ñ+&˚ dü«s¡ZeHê˝À
|ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq y˚T&ÉT yê] ø=s¡≈£î ñ+{≤sTT. M≥ìï+{ÏøÏ $T+∫
n˝≤¢Vt≤ Á|üdüqï‘· yê]øÏ _ÛdüTÔ+~. >=|üŒ kÕ|òü´+ n+fÒ Ç<˚.
(KTsYÄHé 9e dü÷s¡ ‘Íu≤ 72e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : á e#·q+˝À Ád”ÔqT, |ü⁄s¡TwüßqT dü+uÛÀ~+#·&É+
»]–+~. dü«s¡Z+˝À uÛÑe+‘·TT ñ+{≤j·Tì, <ëì >√&ÉT ˇø£
ã+>±s¡|ü⁄ Ç≥Tø£, ¬s+&Ée~ yÓ+&ç Ç≥Tø£ M{Ï eT<Ûä´˝À eTT‘ê´T,
|ü>∑&ÜT neTs¡Ãã&ç ñ+{≤sTT. dü«s¡Z+˝Àì uÛÑeHê˝À
eTT‘ê´T, |ü>∑&ÜT bı<ä>∑ã&ç n+<ä+>± n+ø£]+#·ã&ç
ñ+{≤sTT. dü«s¡ZyêdüT≈£î dü«s¡Z+˝À ÁbÕ|æÔ+#˚ nqTÁ>∑Vü‰ìï+{Ï
ø£Hêï <Ó’e Á|üdüqï‘· s¡÷|ü+˝À _Û+#˚ es¡+ m+‘√ >=|üŒ~.
dü«sêZìøÏ 8 <ë«sêT ñHêïsTT

8. 8
$X¯«dæ+∫, dü‘êÿsê´T #˚dæqyê] $wüj·T+ ìX¯Ãj·T+>± y˚TeTT
ñ‘·ÔeT Ä#·s¡D #˚dæqyê] Á|ü‹|òü˝≤ìï eè<∏ë ø±ìe«eTT. yê]
ø√dü+ XÊX¯«‘·yÓTÆq dü«s¡ZeHêTHêïsTT. yê] ÁøÏ+<ä qT+∫ ø±TeT
Á|üeVæ≤dü÷Ô ñ+{≤sTT. nø£ÿ&É yês¡T ã+>±s¡T ø£+ø£D≤T
‘=&ç–+#·ã&É‘ês¡T. düqï>±q÷, <äfi¯dü]>± ñ+&˚ düT‹yÓT‘·Ôì Ä≈£î|ü#·Ã
s¡+>∑T>∑ |ü≥Tº eÁkÕÔT <Ûä]kÕÔs¡T. yês¡ø£ÿ&É ÄdüHêô|’ (~+&É¢≈£î)
ÄqTø=ì Äd”qT˝…’ ñ+{≤s¡T. m+‘· #·ø£ÿ{Ï |ü⁄D´|òü+ n~! b+‘·
nyÓ÷|òüTyÓTÆq $ÁXÊ+‹ ìj·T+ n~!!
(KTsYÄHé 18e dü÷s¡ ø£Vü≤|òttt 30-31e yêø£´eTTT)
yê´U≤´q+ : ~e´ KTsYÄHé ne‘·]+#˚ ø±+˝Àq÷,
n+‘·≈£îeTT+<äT ø±+˝Àq÷ sêET, leT+‘·TT ‘·eT
#˚‘·T≈£î ã+>±s¡T eTTs¡T>∑TT <Ûä]+#˚yês¡T. Ç~ n|üŒ{Ï
Ä#ês¡+. Bìe¢ düe÷»+˝À yê] Á|ü‘˚´ø£‘· e´ø£ÔeTj˚T´~. Ä
$wüj·÷H˚ï KTsYÄHé Á|ükÕÔ$dü÷Ô dü«s¡ZyêdüT≈£î ≈£L&Ü n<äèwüº+
ÁbÕ|üÔeTe⁄‘·T+<äì ‘Ó*|æ+~. ÁbÕ|ü+∫ø£ J$‘·+˝À ã+>±s¡T
q>∑T y˚düTø√e≥+ |ü≥Tº eÁkÕÔT <Ûä]+#·≥+ |ü⁄s¡Twüß≈£î
ìùw~Û+#·ã&ç+~. me¬s’‘˚ á <Ó’yê<˚XÊìï •s¡kÕeVæ≤dü÷Ô á
ìwæ<ë∆+XÊ≈£î <ä÷s¡+>± ñ+{≤s√ yê]øÏ dü«s¡Z+˝À á
edüTÔe⁄˙ï ÁbÕ|üÔeTe⁄‘êsTT. dü«s¡ZyêdüT≈£î @ edüTÔe⁄ô|’ ìwæ<ä∆+
ø±<äT. nø£ÿ&É yês¡T ø√]q<ä˝≤¢ _ÛdüTÔ+~. ªª@ edüTÔe⁄ô|’ MT
eTqdüT |ü&çHê, MTs¡T @~ ø√]Hê n~ dü«s¡Z+˝À ñ+≥T+~.µµ
(41:31)
$X¯«dæ+∫, dü‘êÿsê´T #˚dæq yê]øÏ ÁøÏ+<ä ôdj˚Ts¡TT bÕπs
(dü«s¡Z) eHê˝À n˝≤¢Vt≤ Á|üy˚X¯+ ø£*ŒkÕÔ&ÉT. nø£ÿ&É yês¡T ã+>±s¡T
ø£+ø£D≤T ‘=&ç–+#·ã&É‘ês¡T. dü«#·Ã¤yÓTÆq eTT‘ê´T ≈£L&Ü! yês¡T
Ms¡ eTs¡D+ (wüVü‰<ä‘Y) bı+~q $XÊ«dæ dü«sêZìøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT

9. 9
<Ûä]+#˚ eÁkÕÔT ≈£L&Ü |ü≥Tº eÁkÕÔ˝…’ ñ+{≤sTT.
(KTsYÄHé 22e dü÷s¡ Vü≤CŸ® 23e yêø£´+)
nsTT‘˚ ‘·eT Á|üuÛÑTe⁄≈£î uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ ñ+&˚ yê]ø√dü+
(n+‘·düTÔT>± ø£≥ºã&çq) y˚T&ÉTHêïsTT. yê{Ïô|’ (eT]ìï) n+‘·düTÔT
ì]à+#·ã&ç ñHêïsTT. eT] yê{Ï ÁøÏ+<ä ø±TeT Á|üeVæ≤dü÷Ô
ñHêïsTT. n˝≤¢Vt≤ yê>±∆q+ Ç~. n˝≤¢Vt≤ ‘·q yê>±∆HêìøÏ $s¡T<ä∆+>±
#˚j·T&ÉT. (KTsYÄHé 39e dü÷s¡ EeTsY 20e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : Bì ns¡∆+ @$T≥+fÒ dü«s¡Z+˝À mH√ï n+‘·düTúT
ñ+{≤sTT. |üT n+‘·düTúT ô|<ä› ô|<ä› uÛÑeHêT n‘·´~Ûø£+>±
ñ+{≤sTT. dü«s¡Z yêdüT˝Àì $$<Ûä ÁX‚DTqT ã{Ϻ yê]øÏ Äj·÷
kÕúHêT (n+‘·düTÔT) πø{≤sTT+#·ã&É‘êsTT. Ä uÛÑeHê e<ä›
dü«s¡ZyêdüT n_Ûs¡T∫øÏ nqT>∑TD+>± eT<ä´+ (qcÕ #˚j·Tì~)
bÕT, Á‘ê>∑T˙s¡T, ‘˚HÓ |æ¢ø±TeT Á|üeVæ≤dü÷Ô ñ+{≤sTT.
n˝≤¢Vt≤ $XÊ«düT˝…’q ‘·q <ëdüT≈£î dü«s¡Z+ >∑T]+∫ yê>±∆q+
#˚dæ ñHêï&ÉT. <˚e⁄&ÉT #˚dæq yê>±∆q+ ‘·|üŒø£ HÓs¡y˚s¡T‘·T+~.
Äj·Tq yê>±∆HêìøÏ e´‹πsø£+>± #˚ùdyê&ÉT ø±&ÉT.
XÊX¯«‘·+>± ñ+&˚ dü«s¡ZeHê˝ÀøÏ yês¡T Á|üy˚•kÕÔs¡T. yê]
|üPØ«≈£î˝À, yê] uÛ≤s¡´ _&ɶ˝À dü»®qT˝…’q yês¡T ≈£L&Ü (yê]‘√
bÕfÒ dü«sêZìøÏ yÓfi¯‘ês¡T) <Ó’e<ä÷‘·T nìï <ë«sê qT+&ç yê]
e<ä›≈£î ekÕÔs¡T. (KTsYÄHé 13e dü÷s¡, Ásê<é 23e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : dü«s¡Z eHê˝À Á|üy˚•+#˚ yê]‘√ yê] s¡ø£Ô
dü+ã+BÛ≈£î˝À¢ì dü»®qTqT ≈£L&Ü n˝≤¢Vt≤ ˇø£#√≥ #˚s¡TkÕÔ&ÉT.
ˇø£]H=ø£s¡T #·÷düTø=ì Äq+~kÕÔs¡T. Ä$<Ûä+>± yê] ø£fi¯fl≈£î
#·Te ÁbÕ|æÔdüTÔ+~. dü«s¡Z+˝À ‘·≈£îÿe (ÁøÏ+<ä) ÁX‚DÏ˝À ñ+&˚
ã+<ÛäTe⁄qT ≈£L&Ü n˝≤¢Vt≤ ñqï‘· ÁX‚DÏ˝À ñqï ã+<ÛäTe⁄‘√
ø£T|ü⁄‘ê&ÉT. á$<Ûä+>± ôd$#êÃ&Üj·Tq ªª$X¯«dæ+∫q
ñ<äj·T+, kÕj·T+Á‘·+ qe÷E≈£î yÓfi¯fl&É+Rdü«s¡Z+˝À n˝≤¢Vt≤ jÓTTø£ÿ Ä‹<∏ä´+ bı+<ä&É+

10. 1 0
yê]‘√bÕ≥T yê] dü+‘êq+ ≈£L&Ü $X¯«dæ+∫ yê]ì
nqTdü]+∫ ñ+fÒ, yê] dü+‘êHêìï ≈£L&Ü y˚TeTT yê]‘√
ø£T|ü⁄‘êeTT. yê] |ü⁄D´|òü˝≤ìï y˚TeTT @e÷Á‘·+ ‘·–Z+#·eTT
(‘·÷sY`21) á e#·qeTT <ë«sê uÀ<Ûä|ü&˚ eTs√ eTTK´
$wüj·T+ @$T≥+fÒ, $X¯«dæ+∫, dü‘êÿsê´T #˚dæq
ã+<ÛäT$TÁ‘·TqT <˚e⁄&ÉT dü«s¡Z+˝À ˇø£#√≥ #˚s¡TkÕÔ&ÉT.
n+‘˚>±ì <˚e⁄ìô|’ $XÊ«dü+ dü<ë#·s¡D˝Òì m+‘·{Ï n‘·´+‘·
düMT|ü ã+<ÛäTe⁄˝…’q|üŒ{ÏøÏ yês¡T ‘·eT yêfi¯flqT dü«s¡Z+˝À
ø£TdüTø√˝Òs¡T dü]ø£<ë Ç≥Te+{Ï yê]øÏ dü«s¡Z Á|üy˚X¯y˚T
_Û+#·<äT. ˇø£ Vü≤BdüT˝À Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç+~. me] ø£s¡à ªªnsTT‘˚
n‘·ìï yÓqøÏÿ HÓ{Ϻy˚dæ+<√ n‘·ì e+X¯+ n‘·ìï eTT+<äT≈£î
rdüT≈£îb˛C≤<äT.µµ
(düV”≤yéT eTTdæ¢+ ` øÏ‘êãTõ®Áø˘ e<äT›Ä)
... ø±˙ |üXÊÑêÔ|ü+ #Ó+~ $X¯«dæ+∫, dü‘êÿsê´T #˚dæqyês¡T
e÷Á‘·+ qwüºb˛s¡T. yês¡T dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔs¡T. yê]øÏ s¡e«+‘·
≈£L&Ü nHê´j·T+ »s¡>∑<äT. n>√#·sê˝…’q, XÊX¯«‘· dü«s¡Z eHê˝ÀøÏ
(yês¡T Á|üy˚•kÕÔs¡T) yê{Ïì >∑T]+∫ ø£s¡TD≤eTj·TT&ÉT (Äj·Tq n˝≤¢Vt≤)
‘·q <ëdüT≈£î yê>±∆q+ #˚XÊ&ÉT. Äj·Tq yê>±∆q+ HÓs¡y˚≥+ ‘·<∏ä´+.
nø£ÿ&É yês¡T dü˝≤yéT ‘·|üŒ e´s¡∆yÓTÆq e÷≥˝ÒM $qs¡T. yê]ø√dü+
nø£ÿ&É ñ<äj·T+, kÕj·T+Á‘·+ yê] ÄVü‰s¡+ düeT≈£Ls¡T‘·÷ ñ+~.
H˚qT Hê <ëdüT˝À uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔT ø£*– ñ+&˚yê]ì yês¡düTT>±
#˚ùd dü«s¡Z+ Ç<˚. (KTsYÄHé 19e dü÷s¡ eTs¡´yéT, 60`63e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : me¬s’‘˚ n$XÊ«dü yÓ’K]ì e÷qTø=ì düèwæºø£s¡Ô
n˝≤¢Vt≤ e÷Á‘·y˚T Äsê<Ûä´<Ó’e+>± $X¯«dæ+∫, >∑‹+∫q bÕbÕ≈£î
n˝≤¢Vt≤‘√ ø£åe÷_Ûø£å ô|≥Tºø=ì |üXÊÑêÔ|ü+ #Ó+<äT‘ês√ Ç˝≤+{Ï
Vü≤C…®eT≈£L“˝Ÿ (Vü≤CŸ® eTuŸ s¡÷sY) e¢ dü«s¡Z+ _ÛdüTÔ+~

11. 1 1
$XÊ«düT≈£î dü+uÀ~Û+#˚ yêø£´+ Ç~. Ç<˚ n>√#·s¡ $wüj·÷ô|’
$XÊ«dü+ n+fÒ. Ç~ yê] <Ûäè&É $XÊ«kÕìøÏ Á|ürø£! yês¡T dü«sêZìï
mqï&É÷ #·÷&É˝Ò<äT. ø±ì n˝≤¢Vt≤ #˚dæq yê>±∆q+ Ä<Ûës¡+>±
yês¡T Ä dü«s¡Z˝Àø£+ bı+<˚ ‘·|üq˝À $X¯«dæ+#ês¡T. eT+∫
|üqTT #˚XÊs¡T. Vü≤BdüT Á|üø±s¡+ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•+#˚
yÓTT<ä{Ïes¡Z+ yê] eTTU≤T |üPs¡í#·+Á<äTì e˝… Á|üø±•dü÷Ô
ñ+{≤sTT. nø£ÿ&É yê]øÏ ñ$Tà, NeTT&ÉT e+{Ï$ sêe⁄.
eTeT÷Á‘· $düs¡®q e+{Ï$ ñ+&Ée⁄. yê] bÕÁ‘·T, <äTyÓ«qT
ã+>±s¡+‘√ #˚j·Tã&çqyÓ’ ñ+{≤sTT. yê] düT>∑+<Ûä #Óø£ÿT
>∑Tu≤[dü÷Ô ñ+{≤sTT. yê]øÏ |üfÒº #Ó≥eT ø£dü÷Ô] yêdüq ø£*–
ñ+≥T+~. (ãTU≤] dü÷s¡eTs¡´yéT yê´U≤´q+)
XÊX¯«‘·yÓTÆq dü«s¡ZeHêTHêïsTT. yê{ÏÁøÏ+<ä ôdj˚Tfi¯ófl
Á|üeVæ≤düTÔ+{≤sTT. yê{Ï˝À yês¡T ø£ø±+ ñ+{≤s¡T. |ü]X¯ó<äT∆&Ó’q
Á|ü‹ e´øÏÔøÏ _Û+#˚ Á|ü‹|òü+ Ç<˚.
(KTsYÄHé 20e dü÷s¡ ‘êVü‰ 76e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : $X¯«dæ+∫q MT<ä≥ s¡TEe÷s¡Z+ô|’ ìø£&É #·÷|æ
dü‘êÿsê´T #˚dæ, ‘·eT Vü≤è<äj·÷qT bÕ|üø±sê´ qT+∫
ø±bÕ&ÉT≈£îì |ü$Á‘· J$‘·+ >∑&ç|æq yê]øÏ e÷Á‘·y˚T á
dü«s¡ZdüTU≤T ÁbÕ|æÔkÕÔsTT. m+<äTø£+fÒ áe÷Hé nH˚~ H√{Ï‘√
|ü*πø ø=ìï e#·Hê≈£î e÷s¡T ù|s¡T ø±<äT. $XÊ«dü+‘√ bÕ≥T,
∫‘·ÔX¯ó~∆‘√ ≈£L&çq dü<ë#·s¡D á ¬s+&ç+{Ï düe÷Vü‰s¡y˚T
ì»yÓTÆq áe÷Hé.
ø£ø±+ ì*#˚ dü«s¡Z eHêTHêïsTT. yê{Ï˝À yês¡T Á|üy˚•kÕÔs¡T.
nø£ÿ&É yês¡T dü«s¡í ø£+ø£D≤‘√ eTT‘ê´‘√ eTTkÕÔãT ne⁄‘ês¡T.
yês¡T <Ûä]+#˚ eÁkÕÔT |ü≥TºeÁkÕÔ˝…’ ñ+{≤sTT.
(KTsYÄHé 35e dü÷s¡, bòÕ‹sY 33e yêø£´+)
n˝≤¢ ø√dü+ eTdæ®<é ìsêàD+ R dü«s¡Z+˝À ‘·q ø√dü+ uÛÑeq ìsêàD+

12. 1 2
yê´U≤´q+ : ªªÇVü≤˝Àø£+˝À |ü⁄s¡TwüßT ã+>±s¡T ÄuÛÑs¡D≤T,
|ü≥Tº eÁkÕÔqT <Ûä]+#·ø£+&ç. ÇVü≤ ˝Àø£+˝À yê{Ïì
<Ûä]+∫qyê&ÉT |üs¡˝Àø£eTT˝À <Ûä]+#·&ÉTµµ nì Vü≤BdüT˝À
#Ó|üŒã&ç+~. (düV”≤ ãTU≤], düV”≤ eTTdæ¢+ øÏ‘êãT*¢u≤Hé)
nsTT‘˚ $X¯«dæ+∫, dü‘êÿsê´T #˚dæqyês¡T— ìX¯Ãj·T+>± düèwæº˝À
yêπs n+<ä]ø£Hêï ñ‘·ÔeTTT. yê]øÏ Á|ü‹|òü+>± yê] Á|üuÛÑTe⁄
<ä>∑Zs¡ XÊX¯«‘·yÓTÆq dü«s¡ZeHêTHêïsTT. yê{Ï ÁøÏ+<ä ø±TeT
Á|üeVæ≤dü÷Ô ñ+{≤sTT. yê{Ï˝À yês¡T ø£ø±+ ñ+{≤s¡T. n˝≤¢Vt≤
yê]|ü≥¢ Á|üdüqTï&Éj·÷´&ÉT. yês¡T n˝≤¢Vt≤ |ü≥¢ dü+‘√wü|ü&ܶs¡T á
nqTÁ>∑Vü≤ uÛ≤>∑´+ ‘·q Á|üuÛÑTe⁄≈£î uÛÑj·T|ü&˚ yêìøÏ e÷Á‘·y˚T.
(KTsYÄHé 98e dü÷s¡ ãsTT´qVt≤, 7`8e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : n+fÒ Vü≤è<äj·T|üPs¡«ø£+>± n˝≤¢Vt≤qT <Ó’e+>±
$X¯«dæ+∫, <Ó’e Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) qT n+‹eT Á|üeø£Ô>±
$X¯«dæ+∫ eT+∫ |üqTqT <Ûäq |üs¡+>±q÷, XÊØs¡ø£+>±q÷
#˚dæyês¡T düèwæº˝À ñqï JesêX¯óìï+{Ïø£qï ÁX‚wüߘT>± Ksês¡T
#˚j·Tã&É‘ês¡T. $XÊ«düT˝…’q eTqTwüßT <Ó’e<ä÷‘· ø£Hêï
>=|üŒyês¡T. <ëìøÏ yê] $XÊ«dü+ (áe÷Hé) $<Û˚j·T‘·,
dü<ë#·s¡D eT÷+>± yê]øÏ á nqTÁ>∑Vü≤ uÛ≤>∑´+ <äøÏÿ+~µµ
ªªn˝≤¢Vt≤ Á|üdüqï‘· nìï+{Ïø£Hêï >=|üŒ~.µµ
(KTsYÄHé 9e dü÷s¡, n‘Y‘Íã 72e yêø£´+)
ÇVü≤˝Àø£+˝À <Ó’yêìøÏ ì‘·´+ uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷, <˚e⁄ì
n$<Û˚j·T‘·≈£î ˇ&ç>∑≥º≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô>± J$‘·+ >∑&ç|æq yê]øÏ
e÷Á‘·y˚T á esêT Á|ü‘˚´ø£+. ˇø£y˚fi¯ m|ü &Ó’q e÷qe
düVü≤»yÓTÆq <Ís¡“¤´+ e¢ ‘·|ü »]–b˛sTTHê yês¡T yÓ+≥H˚
‘·eT ‘·|ü qT Á>∑Væ≤+∫ Á|üXÊÑêÔ|ü|ü&É‘ês¡T. ø£åe÷|üD
ø√s¡T≈£î+{≤s¡T. Çø£ MT<ä≥ n˝≤+{Ï ‘·|ü »s¡>∑≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô
bıs¡T>∑Tyê]‘√ düK´‘·>± yÓT*π>yês¡T dü«sêZìøÏ yÓfi¯‘ês¡T

13. 1 3
|ü&É‘ês¡T. ∫es¡≈£î yês¡T $XÊ«düdæú‹˝ÀH˚ ‘·qTe⁄ #ê*kÕÔs¡T.
ì»+>± <˚e⁄ìøÏ uÛÑj·T|ü&çqyês¡T |ü<˚ |ü<˚ bÕ|üø±sê´T
#˚j·Ts¡T. me¬s’‘˚ Ç˝≤ #˚kÕÔ&√ yê&ç eTqdüT‡˝À <Ó’e;Û‹
˝ÒqfÒ¢qì uÛ≤$+#ê*.
ìX¯Ãj·T+>± <Ó’e;Û‹ |üsêj·TDTT düTs¡øÏå‘· (Á|üXÊ+‘·) düú+˝À
ñ+{≤s¡T. ñ<ë´qeHê, #ÓeT eT<Ûä´q, |üÃ{Ï dæTÿ eÁkÕÔqT,
<äfi¯dü] |ü≥TºeÁkÕÔqT <Ûä]+∫ m<äT¬s<äTs¡T>± Äd”qT˝…’ ñ+{≤s¡T.
(KTsYÄHé 44e dü÷s¡, <äTU≤âHé 51`53e yêø£´eTTT )
yê´U≤´q+ : bÕbÕ‘·Tà≈£î, n$XÊ«düT≈£î Á|ü‹>± Çø£ÿ&É
$XÊ«düT, <Ó’e;Û‹|üs¡T kÕúq+ >∑T]+∫ #Ó|üŒã&ç+~. yês¡T
‹s¡kÕÿs¡ yÓ’K]qT+&ç, bÕ|üø±sê´qT+&ç ‘·eTqT ‘êeTT
s¡øÏå+#·T≈£îqïyês¡T. n+<äTπø yê]øÏ @ N≈£L ∫+‘ê ˝Òì Á|üXÊ+‘·
yê‘êes¡D+˝À #√≥T _ÛdüTÔ+~. ªªeTø±qTHé nMTHéµµ n+fÒ
m˝≤+{Ï uÛÑj·÷+<√fi¯qT, <äT'K $#êsêT ø£>∑ì düú+ nì
ns¡∆+.
yê] düVü≤HêìøÏ ã<äTT>± yê]øÏ dü«sêZ˙ï |ü≥Tº eÁkÕÔqT
Á|ükÕ~+#ê&ÉT. yês¡ø£ÿ&É ~+&É¢≈£î ÄqTø=ì |”sƒêô|’ ≈£Ls¡TÃì
ñ+{≤s¡T. nø£ÿ&Éyês¡T dü÷s¡´‘êbÕìï>±˙, #·* rÁe‘·qT >±˙
#·÷&És¡T. dü«s¡ZeHê ˙&ÉT yê]ô|’ |ü&ÉT‘·÷ ñ+{≤sTT. yê{Ï |ü+&ÉT¢
>∑T‘·TÔT ÁøÏ+~øÏ Áy˚˝≤&ÉT‘·÷ (n+<äTu≤≥T˝À) ñ+{≤sTT. yê] ùde˝À
yÓ+&ç bÕÁ‘·T, >±E –HÓïT ‹|üŒã&ÉT‘·÷ ñ+{≤sTT. Ä >±E
–HÓïT ≈£L&Ü yÓ+&çyÓ’ ñ+{≤sTT. yê{Ïì (ì+ù|yês¡T) ˇø£ n+#·Hê
Á|üø±s¡+ dü]>±Z ì+|æ ñ+{≤s¡T. yê]øÏ nø£ÿ&É kı+{Ï ø£*|æq
eT<ÛäTbÕÁ‘·T Á‘ê>∑&ÜìøÏ Çe«ã&É‘êsTT. dü«s¡Z+˝Àì ˇø£ ôdj˚Ts¡T
qT+&ç <ëìù|s¡T dü˝Ÿdü;˝Ÿ.
(KTsYÄHé 76e dü÷s¡, n<é <äÁVt≤ 12`18e yêø£´eTTT)
uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔ‘√ n˝≤¢ jÓTTø£ÿ ÄC≤„bÕq R dü«s¡Z+ ø=s¡≈£î dü<ë#·s¡D

14. 1 4
yê´U≤´q+ : düVü≤q+ (düÁuŸ) n+fÒ <Ó’ee÷s¡Z+˝À m<äT¬s’q ø£wüº
qcÕºqT eTqdü÷Œ¤]Ô>± düVæ≤+#·≥+. <Ó’e $<Û˚j·T‘ê j·T‘·ï+˝À
eTH√yê+#Û·qT n<äT|ü⁄˝À ô|≥Tºø√e≥+ bÕbÕ≈£î <ä÷s¡+>±
ñ+&É≥+ nì ns¡∆+. dü«s¡Z+˝Àì yê‘êes¡D+ m|ü &É÷ ˇπø
$<Ûä+>± ñ+≥T+~. nø£ÿ&É rÁeyÓTÆq y˚&ç>±ì meTTø£T ø=]πø
#·*>±˙ ñ+&É<äT. nø£ÿ&ç yê‘êes¡D+ eT<Ûä´düú+>± ñ+≥T+~.
nø£ÿ&É b+&É ‘ê|ü+ ñ+&Éq|üŒ{Ïø° dü«s¡Z eHê ˙&ÉT
dü«s¡ZyêdüTô|’ |ü&ÉT‘·÷ ñ+{≤sTT. #Ó≥¢ ø=eTàTyê]øÏ <ä>∑Zs¡>±
e+– ñ+{≤sTT. |ü+&ÉT¢ >∑T‘·TÔT yê] eTT+<äT yê* ñ+{≤sTT.
dü«s¡ZyêdüTT m|ü &É÷ @ |ü+&ÉT¢ ‹HêqT≈£îHêï n~yê]øÏ
n+<äTu≤≥T˝À ñ+{≤sTT. yês¡T ≈£Ls¡TÃì ñHêï |ü&ÉTø=ì ñHêï
Ä |ü+&ÉT¢ düTHêj·÷dü+>± Á‘Ó+#·Tø=H˚ $<Ûä+>± yê]
n+<äTu≤≥T˝À ñ+{≤sTT.
eT¬ses¡T $X¯«dæ+∫ dü‘ê´sê´T #˚kÕÔs√ yê]ì y˚TeTT, ÁøÏ+<ä
ø±TeT Á|üeVæ≤+#˚ (dü«s¡Z) eHê˝ÀøÏ rdüT≈£îb˛‘êeTT. yê{Ï˝À
yês¡T ø£ø±+ ñ+{≤s¡T. yê]ø√dü+ nø£ÿ&É |ü$Á‘·T˝…’q
uÛ≤s¡´T+{≤s¡T. Ç+ø± y˚TeTT yê]ì <ä≥ºyÓTÆq ˙&É˝À¢øÏ (eT]j·TT
|ü]|üPs¡í kÂK´+˝ÀøÏ) rdüT≈£îb˛‘êeTT.
(KTsYÄHé 4e dü÷s¡ ìkÕ 57e yêø£´eTT)
yê´U≤´q+ : n$XÊ«düT≈£î Á|ü‹>± $XÊ«düT≈£î _Û+#˚ XÊX¯«‘·
düTU≤ Á|ükÕÔeq á yêø£´+˝À #Ó|üŒã&ç+~. nsTT‘˚
$X¯«dæ+#·≥+‘√ bÕ≥T dü‘êÿsê´T #˚dæqyê]øÏ e÷Á‘·y˚T á
nqTÁ>∑Vü‰T _ÛkÕÔsTT. ~e´ KTsYÄHé˝À ªª$XÊ«düµµ (áe÷Hé)
Á|ükÕÔeq e∫Ãq|ü &É˝≤¢ dü‘êÿsê´ (neTTkÕ‡˝…Vt≤) qT ≈£L&Ü
Á|ükÕÔ$+∫ á ¬s+&ç+{Ïø° eT<Ûä´ $&ÉBj·Tsêì dü+ã+<Ûä+
ñ+<äì n˝≤¢Vt≤ düŒwüº+ #˚XÊ&ÉT. dü<ë#·s¡D ˝Òì $XÊ«dü+
n˝≤¢Vt≤≈£îÄj·TqÁ|üeø£ÔeTTVü≤eTà<é(dü)≈£î$<Û˚j·T‘·#·÷|æqyês¡Tdü«s¡Z+˝ÀÁ|üy˚•kÕÔs¡T.

15. 1 5
düTyêdüq ˝Òì ø±–‘·|ü⁄ |ü⁄e⁄«˝≤+{Ï~. |ü+&ÉT¢ |òü˝≤T Çe«ì
eèø£å+ ˝≤+{Ï~. Á|üeø£Ô Á|æj·T düVü≤#·s¡TT (s¡õ) ñ‘·ÔeT ‘·sê≈£î
#Ó+~q eTTdæ¢+T á $wüj·÷ìï yês¡T u≤>± J]í+#·T≈£îHêïs¡T.
n+<äT#˚‘· yê] J$‘êT $XÊ«dü |ü⁄e⁄«‘√, dü‘êÿsê´
|òü˝≤‘√ ì+&çe⁄+&˚$.
ø±˙ áHê&ÉT |ü]dæú‹ |üP]Ô>± e÷]b˛sTT+~. $XÊ«dü+
(áe÷Hé) nH˚~ Á|üdü+>±≈£î, Væ≤‘·uÀ<Ûäπø |ü]$T‘·+ nsTT+~.
dü‘êÿsê´T #˚XÊeTì >=|üŒT #Ó|ü ≈£îH˚ yê]˝À $XÊ«dü+
˝À|æ+∫+~. ø=+‘·eT+~ ‘êeTT |òü˝≤Hê |òü˝≤Hê eT+∫
|üqTT dü+πøåeT ø±sê´T #˚XÊeTì n+{≤s¡T. $XÊ«dü+ ˝Òì
yês¡T #˚ùd Á|üCÀ|üjÓ÷>∑ |üqTT Á|ü|ü+#·+˝À yê] ù|s¡T Á|ü‹wü˜*ï
ÇqTeT&çkÕÔj˚TyÓ÷>±ì, n˝≤¢Vt≤ düeTø£å+˝À e÷Á‘·+ yê{ÏøÏ
m˝≤+{Ï $Tyê, Ä<äs¡D≤ ñ+&É<äT. m+<äTø£+fÒ yês¡T#˚dæq
á dü‘êÿsê´T áe÷Hé ($XÊ«dü) Ä<Ûës¡+>± #˚dæq$ ø±e⁄.
ÁbÕ|ü+∫ø£ ø°]Ô Á|ü‹wü˜ es¡πø yê] dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷ |ü]$T‘·+
nj·÷´sTT. ÁX‚jÓ÷_Û˝≤wüßT>±, dü+düÿs¡ÔT>± ˝Àø£+ yê]ì
ø=ìj·÷&ÉT‘·T+~. n+‘˚>±ì yê]øÏ |üs¡˝Àø£+˝À m˝≤+{Ï
Á|ü‹|òü+ _Û+#·<äT.
z Hê <ëdüT˝≤sê! ás√E MT¬ø˝≤+{Ï uÛÑj·T+ >±˙, <äT'K+
>±˙ ñ+&É<äT. e÷ dü÷#·qqT $X¯«dæ+∫, $<Û˚j·TTT (eTTdæ¢+T)>±
ñqï yê] qT<˚›•+∫ (á$<Ûä+>± nqã&ÉT‘·T+~) MTs¡÷ MT uÛ≤s¡´÷
dü+‘√wü+>± (dü>ös¡e+>±) dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•+#·+&ç. yê] e<ä›≈£î
qTyÓ’|ü⁄ qT+∫ ã+>±s¡T |üfi≤fl÷, ã+>±s¡T >±¢düT÷ ‘˚ã&É‘êsTT.
eTqdüT ø√πs$, ø£fi¯ófl ÄkÕ«~+#˚M n˙ï nø£ÿ&É ñ+{≤sTT. n+<äT˝À
MTs¡T ø£ø±+ (düTK+>±) ñ+{≤s¡T. á dü«s¡Z+ MTs¡T #˚düT≈£îqï
‘·*¢<ä+Á&ÉTqT >ös¡$+#·Tyês¡T dü«sêZìøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT

16. 1 6
dü‘·ÿs¡à≈£î ã<äTT>± MTs¡T BìøÏ yês¡düTj·÷´s¡T.
(KTsYÄHé 43e dü÷s¡, EUŸs¡T|òt 68`72e yêø£´eTTT)
yê´U≤´q+ : ÁbÕ|ü+∫ø£ J$‘·+˝À πøe+ n˝≤¢Vt≤ eT]j·TT
Á|üeø£Ô (dü) Á|üdüqï‘·qT bı+<˚ ñ<˚›X¯´+‘√ ˇø£]H=ø£s¡T Áù|$T+#˚
yê]ì ñ<˚›•+∫ #Ó|üŒã&çq e÷≥*$. |ü⁄s¡Twüßπø ø±<äT Ád”Ôq÷
ñ<˚›•+∫ ≈£L&Ü #Ó|üŒã&ç+~. $XÊ«dü+ ø£*–q uÛ≤s¡´uÛÑs¡Ô*<ä›s¡÷
Ä dü«s¡ZeHê˝À ø£ø±+ ñ+{≤s¡T. Á|ü|ü+#·+˝À dü+bÕ~+∫q
<Ûäq+, ÄdæúbÕdüTÔT, ‘·qyê]øÏ (yês¡düT≈£î) e<ä* yÓfi¯‘ês¡T.
ø±ì ‘·q ‘√&ÉT>± rdüTø=ì yÓfi‚fl <Ûäq+ @eTq>± ‘·qT $XÊ«dæ>±
ñ+&ç #˚düT≈£îqï dü‘Yø£s¡à˝Ò <ëìøÏ ã<äT˝Ò dü«s¡Z+ yês¡dü‘·«+>±
_ÛdüTÔ+~. á $wüj·÷ìï eTq+ eTs¡Tesê<äT düTe÷!
Äs√E (Á|üfi¯j·T~Hêq) $XÊ«düT˝…’q |ü⁄s¡TwüßqT, $XÊ«düT˝…’q
Ád”ÔqT ˙e⁄ #·÷kÕÔe⁄. yê] ø±+‹ yê]øÏ eTT+<äTyÓ’|ü⁄q, ≈£î&ç
yÓ’|ü⁄q |üs¡T¬>&ÉT‘·÷ ñ+≥T+~. ás√E MTø√ X¯óuÛÑyês¡Ô! ÁøÏ+~
ø±TeT Á|üeVæ≤+#˚ dü«s¡Z eHêT MTø√dü+ ñHêïsTT. n+<äT˝À
MTs¡T ø£ø±+ ñ+{≤s¡T. Ç<˚ >=|üŒ kÕ|òü´+! (nì yê]‘√
nqã&ÉT‘·T+~) (KTsYÄHé 57e dü÷s¡, Vü≤B<é 12e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : á yêø£´eTT˝À ≈£L&Ü $XÊ«düT˝…’q Ád”Ô, |ü⁄s¡TwüßqT
dü+uÀ~Ûdü÷Ô dü«sêZìøÏ yÓfi‚fleTT+<äT ˇø£ yês¡~Û (Á_&ç®) ñ+≥T+~.
n~ Á|ür ˇø£ÿs¡÷ ≈£L&Ü <ë≥edæ+<˚. |üs¡˝Àø£+˝À ª|ü⁄˝Ÿdæsê‘Yµ
(yês¡~∏) ì <ë≥T‘·Tqï|ü &ÉT $XÊ«düT≈£î yê] $XÊ«dü+
(áe÷Hé) eT]j·TT dü<ë#·s¡D (neTT kÕ‡˝…Vt≤) ≈£î
Á|ü‹|òü+>± á ø±+‹ Á|üdü]dü÷Ô ñ+≥T+~. á ø±+‹˝À yês¡T
dü«s¡Z˝Àø£ u≤≥qT ‘=+<äs¡>± n~Û>∑$TkÕÔs¡T. n˝≤H˚ á
e#·qeTT˝À kÕ«>∑‘·+ |üø£{≤ìøÏ, n‹~∏ eTsê´<äT
#˚j·T{≤ìøÏ dæ<ä∆+>± ñqï <Ó’e<ä÷‘·T |ü*πø e÷≥qT ≈£L&Ü
ã+<ÛäTe⁄‘√ eT+∫>± e´eVü≤]+#˚yê&ÉT dü«sêZìøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT.

17. 1 7
#Ó|üŒã&ç+~. MTs¡T ÇVü≤˝Àø£+˝À #˚dæq<ëìøÏ ã<äTT Ç<˚ >=|üŒ
kÕ|òü´+ n+≥÷ <Ó’e<ä÷‘·T dü«s¡ZyêdüTqT ÄVü‰«ìdü÷Ô
ñ+{≤s¡T.
ìX¯Ãj·T+>± <Ó’e;Û‹ |üsêj·TDTT düTs¡øÏå‘· (Á|üXÊ+‘·) düú+˝À
ñ+{≤s¡T. ñ<ë´q eHê, #ÓeT eT<Ûä´q |üÃ{Ï dæTÿ eÁkÕÔqT,
<äfi¯dü] |ü≥Tº eÁkÕÔqT <Ûä]+∫ m<äT¬s<äTs¡T>± Äd”qT˝…’ ñ+{≤s¡T.
(uÛÑøÏÔ |üsêj·TDT |ü≥¢) Ç˝≤π> e´eVü≤]+#·ã&ÉT‘·T+~. (n+‘˚ø±<äT)
ô|<ä› ô|<ä› ø£qTïT >∑ (VüQs¡T) n+<ä>∑‘ÓÔ‘√ y˚TeTT yê] $yêVü≤+
»]|ækÕÔeTT. yês¡ø£ÿ&É ìπøå|ü+>± (≈£Ls¡TÃì) nìï s¡ø± |ü+&ÉT¢
|òü˝≤<äTqT ‘Ó|æŒ+#·T≈£î+≥÷ ñ+{≤s¡T. yÓTT<ä{ÏkÕ] e∫Ãq eTs¡D+
‘·|üŒ eT]+ø± yês¡T nø£ÿ&É eTs¡D+ s¡T∫ #·÷&É≥eTH˚<˚ ñ+&É<äT.
qs¡ø±–ï •ø£å qT+&ç n˝≤¢Vt≤ yê]ì s¡øÏå+#ê&ÉT.
(KTsYÄHé 44e dü÷s¡, <äTU≤âHé 51`56e yêø£´eTTT)
yê´U≤´q+ : n$XÊ«düT≈£î Á|ü‹>± Çø£ÿ&É $XÊ«düT, <Ó’e;Û‹
|üs¡T kÕúq+ >∑T]+∫ #Ó|üŒã&ç+~. yês¡T bÕ|üø±s¡´eTT qT+&ç
‘·eTqT ‘êeTT s¡øÏå+#·T≈£îHêïs¡T. n+<äTπø yê]øÏ @ N≈£L ∫+‘ê
˝Òì Á|üXÊ+‘· yê‘êes¡D+˝À #√≥T _ÛdüTÔ+~. eTø±qTHé nMTHé
n+fÒ m˝≤+{Ï uÛÑj·÷+<√fi¯qT, <äT'K $#êsêT ø£>∑ì düú+
nì ns¡∆+.
ns¡;˝À VüAsY nì ñ+~ ø£+{Ï˝Àì ‘Ó¢>∑T&ÉT¶ n‘·´+‘·
‘ÓT|ü⁄ s¡+>∑T˝Àq÷ q¢>∑T&ÉT¶ ø£qTbÕ|ü >±&ÛÉyÓTÆq qT|ü⁄ s¡+>∑T
˝Àq÷ ñ+&É{≤ìï VüAsY nì n+{≤s¡T. VüAsY nH˚ |ü<ä+ ôV’≤sêHé
qT+∫ e∫Ã+<äì ≈£L&Ü #ÓãT‘ês¡T. ôV’≤sêHé n+fÒ ìsêÈ+‘·
b˛e≥+, dü+ÁuÛÑe÷X¯Ãsê´ìøÏ ˝Àqe≥+ U≤j·T+. n+<äTπø dü«s¡Z
ø£q´qT VüAsY nì |æTkÕÔs¡T. yês¡T ø£fi¯ófl #Ó~πs n+<ä+‘√
düT$XÊyÓTÆq ø£qTïT ø£*Z ñ+{≤s¡T.
@ |üì#˚dæHê n˝≤¢Vt≤ Á|üdüqï‘· ø=s¡≈£î #˚ùdyê&ÉT dü«sêZìøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT

18. 1 8
dü«s¡Z+˝Àì ÄVü‰s¡ |ü<ësê∆T ‘·]– b˛‘êj·Tqï
uÛÑj·T+>±˙, yê{Ïì ‹q≥+ eq nJ]Ô ø£T>∑T‘·T+<äqï
uÛÑj·T+>±˙, ndæb˛‘êeTqï ~>∑TT>±˙ ôw’‘êHé <äTÁùwŒs¡D≈£î
˝Àqe⁄‘êy˚TyÓ÷qqï uÛÑj·T+>±ì yê]øÏ ñ+&É<äT. ÇVü≤˝Àø£+˝À
e∫Ãq eTs¡D+ ‘·s¡Tyê‘· |üs¡˝Àø£+˝À eTs¡D+ sê<äT. Vü≤BdüT
Á|üø±s¡+ rs¡TŒ »]–b˛sTTq ‘·s¡Tyê‘· eTè‘·T´e⁄ ˇø£ bıfÒºT
s¡÷|ü+˝À Á|ü‘·´ø£å |üs¡#·ã&ÉT‘·T+~. <ëìì dü«s¡Z, qs¡ø± eT<Ûä´
ñ+∫ õãVt≤ #˚j·Tã&ÉT‘·T+~. n|ü &ÉT z dü«s¡ZyêdüT˝≤sê!
dü«s¡Z J$‘·+ MT ø=s¡≈£î XÊX¯«‘·yÓTÆq~. MTøÏø£ eTs¡DeTqï<˚
˝Ò<äT nì #Ó|üŒã&ÉT‘·T+~. n˝≤π>, z qs¡ø£yêdüT˝≤sê!
qs¡ø£j·÷‘·q MT≈£î XÊX¯«‘·+>± ñ+≥T+~. MT≈£î #êe⁄ nqï<˚
sê<äT nì nqã&ÉT‘·T+~.
(düVæ≤ ãTU≤] eTs¡´yéT dü÷sê yêU≤´q+ eTTdæ¢+ øÏ‘êãT˝Ÿ»qïVt≤)
eTs√ Vü≤BdüT˝À Ç˝≤ #Ó|üŒã&ç+~.
z dü«s¡ZyêdüT˝≤sê! Äs√>∑´+, ã+ MT kı‘·TÔ nj·÷´sTT.
MTøÏø£ nHês√>∑´+, ndü«düú nqï<˚ ñ+&É<äT. MT J$‘·+ ø£ø±+
e]∆T¢‘·T+~. ø£fi¯ø£fi¯˝≤&ÉT‘·÷ ñ+≥T+~. MT≈£î eTs¡D+ ˝Ò<äT
MT esêT ø£]–b˛ì$, ‘·]–b˛ì$ MTs¡T ì‘·´+ j·TÚeq+˝À
ñ+{≤s¡T. eè<ë∆|ü´+ nH˚~ MT #Ûêj·T≈£î ≈£L&Ü sê<äT.
(ãTU≤], øÏ‘êãTÁ]U≤UŸ, eTTdæ¢+, øÏ‘êuŸ eTCŸ≈£LsY)
ìdü‡+<˚Vü≤+>± <Ó’euÛÑøÏÔ >∑yês¡T ñ<ë´qeHê, ôdj˚Ts¡T
eT<Ûä´q ñ+{≤s¡T. Á|üXÊ+‘·>±, ì•Ã+‘·>± dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•+#·+&ç
(nì yê]‘√ nqã&ÉT‘·T+~) yê] Vü≤è<äj·÷˝À @ø±düÔ ø√|ü+,
<˚«wü+ $T–*ñHêï <ëìï y˚TeTT ‘=–kÕÔeTT. yês¡+‘ê nqï<äeTTà˝…’
m<äT¬s<äTs¡T>± ndüHêô|’ ≈£Ls¡TÃì ñ+{≤s¡T. nø£ÿ&É yê]øÏ @ u≤<Ûë
n+≥Tø√<äT. nø£ÿDTí+∫ yê]ì mqï{ÏøÏì yÓfi¯fl>=≥º&É+ ≈£L&É »s¡>∑<äT.
(KTsYÄHé 15e dü÷s¡, n˝Ÿ Væ≤ÁCŸ 45`48e yêø£´eTTT)
qe÷EqT kÕú|æ+#˚yês¡T, düVü≤q+ eVæ≤+#·Tyês¡T dü«sêZìøÏ yÓfi¯‘ês¡T.

19. 1 9
yê´U≤´q+ : á e#·qeTT˝À dü«s¡ZyêdüT >∑T]+∫ Á|ükÕÔ$+#·≥+
»]–+~. dü«s¡Z+ |ü≥¢ Á|ü»˝À ÄX¯øÏÔì, ÄX¯qT ø£*–+#·≥+ Bì
ñ<˚›X¯´+. <Ó’euÛÑøÏÔ|üs¡TT (eTT‘·ÔFHé) n+fÒ wæsYÿ ($Á>∑Vü‰sê<Ûäq)
|üqT≈£î <ä÷s¡+>± ñ+&˚ @ø£<Ó’yês¡<Ûä≈£îT yês¡T @ |üHÓ’Hê
#˚ùdeTT+<äT á |üì n˝≤¢Vt≤ eT]j·TT n+‹eT e÷s¡Z
<äs¡Ù≈£î&ÉT, eTTVü≤eTà<é (dü) dü¢+ jÓTTø£ÿ Ä»„qT nDT>∑T
D+>± ñ+<ë? ˝Ò<ë? nì Ä˝À∫dü÷Ô ‘·q J$‘·+ >∑&ç|æq
yê&çH˚ eTT‘·ÔFHé ø√e≈£î #Ó+<äT‘ês¡T nì #Ó|üŒã&ç+~.
dü«s¡Z+˝À nìï s¡ø± $|ü‘·TÔ qT+&ç ì•Ã+‘·>± nìï s¡ø±
uÛÑj·÷<√+fi¯q qT+&ç ìs¡“¤j·T+>± ñ+{≤s¡T. n˝≤H˚
Á|ü|ü+#·+˝À M] eT<Ûä´ ñ+&˚ ndü÷j·T, zs¡«˝Òì‘·q+, øÏqTø£
e+{Ï uÛ≤yêT yê] Ä+‘·sê´ qT+∫ yÓTT‘·Ô+>±
rdæy˚j·Tã&É‘êsTT. ˇø£] |ü≥¢ ˇø£] Vü≤è<äj·÷T ìs¡à+>±
n<ä›+˝≤ ñ+&˚≥≥T¢ #˚dæ Äô|’q dü«s¡Z+˝ÀøÏ Á|üy˚X¯+ ø£*Œ+#·≥+
»s¡T>∑T‘·T+~.
eT¬ses¡T $X¯«dæ+∫ eT+∫ |üqTT #˚XÊs√ @ e´øÏÔô|’ ≈£L&Ü
y˚TeTT X¯øÏÔøÏ $T+∫q uÛ≤s¡+ y˚j·TeTT. j·T<ësê∆ìøÏ yêπs dü«s¡ZyêdüTT.
n+<äT˝À yês¡T ø£ø±+ ñ+{≤s¡T. yê] Ä+‘·sê´˝À¢ @ø±düÔsTTHê
$<˚«wü+ ñ+fÒ <ëìï y˚TeTT ‘=–kÕÔeTT. yê] (ìyêkÕ) ÁøÏ+<ä
qT+∫ ø±TeT Á|üeVæ≤dü÷Ô ñ+{≤sTT....
(KTsYÄHé 7e dü÷s¡, n˝Ÿ Äsê|òt 42`43e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : $XÊ«dü+ (áe÷Hé) eT]j·TT dü<ë#·s¡DT
(neTT kÕ‡˝…Vt≤) nH˚$ eTìwæ X¯øÏÔøÏ $T+∫q$ m+‘· e÷Á‘·+
ø±e⁄. ˇø£ eTìwæ m+‘· uÛ≤sêìï yÓ÷j·T>∑T>∑T‘ê&√ eTπs
Ä#·s¡DqT @ Çã“+B˝Ò≈£î+&Ü #˚j·T>∑T>∑T‘ê&√ n‘·ìï
|ü⁄{Ϻ+∫q Ä <Ó’yêìøÏ u≤>± ‘ÓTdüT. yêdüÔey˚T$T≥+fÒ n˝≤¢Vt≤
$~Û+∫q $<ÛäTqT eTìwæ ny√ø£>± HÓs¡y˚s¡Ã>∑T>∑T‘ê&ÉT.
#Ó&ÉTqT eT+∫ <ë«sê s¡÷|ü⁄e÷ù|yês¡T. <ëq<ÛäsêàT #˚ùdyês¡T dü«s¡Z+˝À
Á|üy˚•kÕÔs¡T.

20. 2 0
eTìwæ ø√dü+ n˝≤¢Vt≤ düeTà‹+∫ ÄyÓ÷~+∫q Jeq $<Ûëq+
(ÇkÕ¢+) düs¡«ø± düsê«edüú˝À¢ Ä#·s¡D≈£î jÓ÷>∑´yÓTÆq~.
n+‘·sê´˝À¢ ‹wü˜y˚dæ ñqï ø=~›bÕ{Ï e´‹πsø£uÛ≤e+ ø£àwü+
≈£îfi¯óflyÓ÷‘·T‘·q+ ≈£L&Ü dü«s¡ZyêdüT≈£î XÀ_Û+#·<äT. m+<äTø£+fÒ
<ëì eT÷+>± dü«s¡ZyêdüT˝À |üs¡düŒs¡+ $s√<ÛäuÛ≤e+,
zs¡«˝Òì‘·q+ e+{Ï$ »ì+#·e#·TÃ. n+<äTπø n˝≤¢Vt≤ <ëìì
düsTT‘·+ <ä÷s¡+#˚dæ dü«s¡ZyêdüTô|’ Á|ü‘˚´ø£+>± <äj·T<ä*#ê&ÉT.
|òü*‘·+>± yê] Vü≤è<äj·÷T ìwüÿàwü+>± ` n<ä›+ e˝…
ñ+{≤sTT. yê] eTqdüT‡˝À¢ ‘√{Ï dü«s¡Zyêdæ |ü≥¢ yÓ’s¡uÛ≤e+
ø=+#·yÓTÆq ñ+&É<äT.
ø±ì |üXÊÑêÔ|ü+ #Ó+~, $X¯«dæ+∫, dü‘êÿsê´T #˚dæqyês¡T
(e÷Á‘·+ qwüºb˛s¡T) yês¡T dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔs¡T yê]øÏ s¡e«+‘·
≈£L&Ü nHê´j·T+ »s¡T>∑<äT.
(KTsYÄHé 19e dü÷s¡ eTs¡´yéT 60e yêø£´+)
nø£ÿ&É yês¡T ªdü˝≤yéTµ ‘·|üŒ e´s¡∆yÓTÆq e÷≥˝Ò$ $qs¡T.
yê]ø√dü+ nø£ÿ&É ñ<äj·T+ kÕj·T+Á‘·+ yê] ÄVü‰s¡+ düeT≈£Ls¡T‘·÷
ñ+≥T+~. y˚TeTT e÷ <ëdüT˝À uÛÑj·TuÛÑ≈£îÔT ø£*– ñ+&˚yê]ì
yês¡düTT>± #˚dæq dü«s¡Z+ Ç<˚.
(KTsYÄHé 19e dü÷s¡ eTs¡´yéT 62`63e yêø£´+)
yê´U≤´q+ : eTH√ yê+#Û·≈£î u≤ìdü˝…’, qe÷E |ü≥¢ ìs¡¢ø£å´+
eVæ≤+∫q yês¡T ‘·eT ‘·|ü qT ‘ÓTdüTø=ì <Ó’e düìï~Û˝À
ø£åe÷|üD y˚&ÉT≈£î+fÒ, Çø£ MT<ä≥ dü‘êÿsê´T #˚dü÷Ô ñ+fÒ
n˝≤+{Ï yês¡T ø£å$T+|üã&É‘ês¡T. yês¡T dü«sêZìøÏ ns¡TΩe⁄‘ês¡T.
dü«s¡Z+˝À m≥T#·÷dæHê <Ó’e<ä÷‘·T yê]øÏ ªdü˝≤+µ #˚dü÷Ô
ñ+{≤s¡T. dü«s¡ZyêdüTT ≈£L&Ü ˇø£]H=ø£s¡T dü˝≤+ #˚düT≈£î+≥÷+
{≤s¡T.
n˝≤¢Vt≤ m<äT≥ n‘·´~Ûø£+>± kÕcÕº+>∑|ü&˚yês¡T dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔs¡T.

21. 2 1
.... @ e´øÏÔ nsTT‘˚ X¯óÁuÛÑ+>± (düTqï‘Y |ü<ä∆‹˝À) ep #˚dæq
‘·s¡Tyê‘· á <äTªªÄµµ (nwtVü≤<äT n˝Ÿ ˝≤ Ç˝≤Vü≤ Ç˝≤¢˝≤¢VüQ e
nwtVü≤<äTnqï nuŸ<äTVüQ es¡dü÷VüQ) #·~$q≥T¢ nsTT‘˚ Ä
e´øÏÔ ø=s¡≈£î dü«s¡Z+˝Àì mì$T~ <ë«sêT ‘Ós¡eã&É‘êsTT. @
<ë«s¡+ >∑T+&ÜHÓ’Hê Á|üy˚•+#·>∑&ÉT.
(eTTdæ¢+ 1, øÏ‘êãT‘Y ‘·ÔVü≤s¡‘Y 373e ù|õ)
ô|’ Vü≤BdüTqT ã{Ϻ dü«sêZìøÏ mì$T~ <ë«sêT
ñ+{≤j·Tì ‘ÓTdüTÔ+~. ep #˚dæq|ü &ÉT #ê˝≤eT+~
ìs¡¢ø£å´+>± #˚dü÷Ô ñ+{≤s¡T. n˝≤ ìs¡¢ø£å´+>± ñ+&É≥+ eq
m+‘√eT+∫ neø±XÊìï C≤s¡$&ÉT#·T≈£î+≥THêïs¡T. Çø£
qe÷ET #·<äeì yê] |ü]dæú‹ @$T{Ï? Çø£ qT+&Ó’Hê n˝≤¢Vt≤
düTuŸVü‰qVüQ‘·Ä˝≤‘√ ø£åe÷|üD y˚&ÉTø=ì n˝≤¢Vt≤ô|’ dü+|üPs¡í
$XÊ«düeTT+∫ ◊<äT |üP≥ qe÷EqT kÕú|æ+∫, dü‘êÿsê´T
#˚j·Te˝…qT. Ç<˚ kÕ|òü´ uÛ≤>∑´+. n˝≤¢Vt≤ eTq+<ä]øÏ á #·ø£ÿ{Ï
neø±XÊìï $ìjÓ÷–+#·T≈£îH˚ X¯øÏÔ Á|ükÕ~+#êì
ø√s¡T≈£î+≥THêïqT.
Vü‰]cÕ (s¡õ) yê] ‘·*¢ eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yê] e<ä›
e∫à (Vü≤]cÕ (s¡õ) ã<äsY j·TT<ä∆+˝À Ms¡ dü«sêZìï bı+<ës¡T.
Ç˝≤ n+~ z eTVü‰ Á|üeø£Ô MT≈£î ‘ÓTdüT H˚qT Vü‰]cÕ (s¡õ)
m+‘√ Áù|$T+#˚<ëìH√ Hê ≈£îe÷s¡T&ÉT dü«sêZìøÏ yÓ[flq≥T¢
nsTT‘˚ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•+∫q≥T¢ nsTT‘˚ H˚qT yê&çø√dü+ ndü‡T
@&É«qT <äT'œ+#·qT n˝≤ø±ø£ b˛sTTq≥T¢ nsTT‘˚ H˚qT m<äT≥
@$ #˚düT≈£î+{≤Hê MTπs #·÷kÕÔs¡T nqï~ Ä e÷≥T $ì
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yês¡T ˙ ≈£îe÷s¡T&ÉT dü«s¡Z+˝À
m+‘√ ñqï‘· kÕúHêìï bı+<ë&ÉT »qï‘·T˝Ÿ |òæsY<Ídt nH˚ >=|üŒ
kÕúq+˝À ñHêï&ÉT nì nHêïs¡T. (ãTU≤], øÏ‘êãT˝Ÿ ]U≤UŸ)
nC≤" |æT|ü⁄q≈£î ã<äT*#˚à e´øÏÔ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT

22. 2 2
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yês¡T Ç˝≤
$e]+#ês¡T. dü«s¡Z+˝À z eèø£å+ ñ+~. <ëì ˙&É˝À ˇø£ sö‘·T
100 dü+e‘·‡s¡eTTT Á|üj·÷D+ #˚dæHê <ëìï <ë≥˝Ò&ÉT.
(ãTU≤] 4øÏ‘êãT˝Ÿ ]U≤UŸ ù|õ 584 ãTU≤] 6e ù|õ 423)
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü¢+) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*|æ]. dü«s¡Z+˝Àì Á|ü‹ eèø£å+ jÓTTø£ÿ
yÓTT<äT ã+>±s¡eTT<Ó’ ñ+≥T+~. (eTTdæ¢+ øÏ‘êãT˝Ÿ ‘Íã)
nqdt _Hé e÷*ø˘ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T.
ìX¯Ãj·T+>± dü«s¡Z+˝À z ãC≤s¡T ñ+≥T+~. nø£ÿ&çøÏ Á|ü‹
X¯óÁø£yês¡+ dü«s¡ZyêdüTT ekÕÔs¡T. nø£ÿ&çøÏ yês¡T e∫Ãq|ü &ÉT
yê] eTTU≤T <äTdüTÔT #·ø£ÿ{Ï düTyêdüq yÓ<ä»T¢‘·÷
ñ+≥T+~. Bìeq yê] n+<ä+ eT]+‘· ¬s{Ϻ+|ü⁄ ne⁄‘·T+~.
yês¡T ‹]– yê] Ç+{Ïyê] e<ä›≈£î yÓ[flq|ü &ÉT yê] n+<ä+
¬s{Ϻ+|ü⁄ ne&Üìï yê] Ç+{Ï yês¡T >∑T]Ô+∫ n˝≤¢Vt≤ kÕøÏå MT
n+<ä+ ¬s{Ϻ+|ü⁄ nsTT´+~ n+{≤s¡T. Ms¡T ≈£L&Ü n˝≤H˚
n+{≤s¡T. MT n+<ä+ ≈£L&Ü ¬s{Ϻ+|ü⁄ nsTT´+~ nì.
(eTTdæ¢+, øÏ‘êãT˝Ÿ »qïVt≤)
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ˇø£kÕ] H˚qT
dü«s¡Z+˝À q&ÉTdüTÔ+&É>± Hê≈£î düs¡düT‡ ø£ì|æ+∫+~. <ëìøÏ
Çs¡TÁ|üø£ÿ eTT‘ê´T >∑T≥ºT>∑T≥ºT>± ñHêïsTT. H˚qT õÁãsTT˝Ÿ
(n˝…’) yê]ì Ç~ @$T≥ì Á|ü•ï+#·>± Äj·Tq Ç~ øödüsY Bìì
n˝≤¢Vt≤ MT≈£î düeT]Œ+#ê&ÉT øödüsY düs¡düT‡ jÓTTø£ÿ eT{Ϻ jÓTTø£ÿ
düTyêdüq m+‘√ nyÓ÷|òüT+>± ñ+~.
(ãTU≤], øÏ‘êãT˝Ÿ Vü≤ÖCŸ)
70y˚eT+~$#ês¡D˝Ò≈£î+&Üdü«s¡Z+˝À#˚s¡‘ês¡T.eT+Á‘·‘·+Á‘êT#˚j·Ts¡T/n|üX¯≈£îHêT#·÷&És¡T/n–Z‘√yÓ’<ä´+
#˚j·Ts¡T.

23. 2 3
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T.
dü«s¡ZyêdüTT dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•+#˚≥|ü &ÉT yê]øÏ eTTKeTTô|’>±ì
<˚Vü≤eTTô|’>±ì mø£ÿ&É s√e÷T (yÓ+Á≥Tø£T) ñ+&Ée⁄. ‘·ô|’
ñ+>∑sê E≥º ñ+≥T+~. dæ>∑TZ˝§*πø ø£fi¯ófl ñ+{≤sTT. yê]
ej·TdüT‡ 30 qT+&ç 33 dü+ˆˆ eT<Ûä´ ej·TdüT‡ ø£yê¬s’ ñ+{≤s¡T.
(ãTU≤], eTTdæ¢+, øÏ‘êãT˝Ÿáe÷Hé)
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. dü«s¡Z+˝À
Á|üy˚•+∫q|ü &ÉT <˚Vü≤eTTô|’ yÓ+Á≥Tø£T ñ+&Ée⁄. ¬>&ɶeTT>±ì,
MTdüeTT>±ì ñ+&É<äT. ‘·yÓ+Á≥Tø£T –+–sêT ‹]–q
ñ+>∑sê E≥Tº ñ+≥T+~. dæ>∑TZ˝§*πø ø£fi¯fl‘√ Ä<ä+ (n˝…’) e˝…
ns¡yÓ’ >∑C≤ bı&Ée⁄ @&ÉT >∑C≤ yÓ&ÉTŒ ø£*– ñ+{≤s¡T.
(düVæ≤C≤$Tj·T ndt dü^sY s¡œeTT˝Ÿ Vü≤Bdt 7928)
nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. (dü«s¡ZyêdüT≈£î)
#ê{Ï+|ü⁄ y˚ùdyê&ÉT Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêï&ÉT. MT≈£î >=|üŒ
es¡eTTT Çe«ã&ܶsTT. MTs¡T Çø£ÿ&É m¢|ü &ÉT Äs√>∑´+>±
ñ+{≤s¡T. @Hê&ÉT MTs¡T nHês√>±´ìøÏ >∑T]ø±s¡T. MTs¡T
XÊX¯«‘·+>± J$+∫ ñ+{≤s¡T. MT≈£î eTs¡DeTH˚<˚ ñ+&É<äT.
MTs¡T dü<ë j·TÚe«q+‘√ ñ+{≤s¡T. MTs¡T eTTdü*yêπsø±s¡T
MT˝À eTTdü*‘·qy˚T sê<äT. MT≈£î Ç#˚à esêT mqï{ÏøÏ
‘·–]b˛e⁄ n$ XÊX¯«‘·+>± ñ+{≤sTT.
(eTTdæ¢+, øÏ‘êãT˝Ÿ »qï‘Y)
Á|üeø£Ô (dü) Ç˝≤ ‘Ó*|æ], H˚qT dü«s¡Z+˝À m≈£îÿeeT+~
;<äkÕ<äqT #·÷kÕqT. H˚qT qs¡ø£+˝À n‘·´~Ûø£+>± Ád”ÔqT
#·÷kÕqT. (ãTU≤] 4 ù|õ 579)
ìs¡Tù|<ä $XÊ«düTT n‘·´~Ûø£+>± dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔs¡T.

24. 2 4
dü«s¡ZyêdüT jÓTTø£ÿ >∑T&Üs¡+ (Fe÷) ˇø£ eTT‘·´+. <ëì
m‘·TÔ 30 yÓTÆT es¡≈£î >∑<äT. <ëì Á|ür ˇ&ÉT¶q ˇø£ Ád”Ô ñ
+≥T+~. Ç‘·s¡T˝…e«s¡÷ #·÷&ÉC≤s¡T. (ãTU≤] 4 ù|õ 580)
nãTdüsTT<é KT<é] (s¡õ) ñ˝Ò¢Kq+ Á|üø±s¡+ Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T Ç≥¢ì]. dü«s¡ZyêdüTT yê] ø£Hêï m‘Ó’Ôq uÛÑe+‹ yê]ì
á$<Ûä+>± #·÷kÕÔs¡T. @$<Ûä+>±HÓ’‘˚ X¯óuÛÀ<äj·T düeTj·T+˝À
ñ‘·Ôs¡, <äøÏåD ~X¯T yÓT]ùd qø£åÁ‘êqT #·÷kÕÔyÓ÷ Ä$<Ûä+>±,
nqT#·s¡TT n&ç>±s¡T. z Á|üeø£Ô Ä kÕúHêT Á|üeø£Ô≈£î _ÛdüTÔ+~
ø£<ë? n+<äT≈£î Á|üeø£Ô (dü) ªªm+<äT≈£î #˚s¡Tø√˝Òs¡T! n˝≤¢Vt≤ kÕøÏå>±
#ÓãT‘·THêïqT. n˝≤¢Vt≤qT $X¯«dæ+∫, <Ó’eÁ|üø£ÔqT nqTdü]+
∫q yê]<Ó’ ñ+{≤sTT. (ãTU≤] 4e ù|õ, 585)
nãTVüQ¬s’ (s¡) ñ˝Ò¢Kq+ Á|üeø£Ô (dü) Ç˝≤ ‘Ó*|æ].
dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•+#Ó yÓTT<ä≥ düeT÷Vü≤+ yê] jÓTTø£ÿ
eTTK+˝À |ü⁄qï$T #·+Á<ä _+ã+˝≤ yÓTs¡TkÕÔsTT. ñ$Tà y˚j·TT≥
>±ì, NeTT&ÉT sêe&É+ >±ì, eT eT÷Á‘·+ sêe≥+ >±ì
»s¡>∑<äT. yê] ø£+#êT <äTyÓ«qT, yÓ+&ç<Ó’ ñ+{≤sTT. yê]
<ä÷bÕT (ñ<é) kÕÁu≤ìyÓ’ ñ+{≤sTT. yê] #ÓeT≥ ø£dü÷Ô]
düTyêdüq>∑*Z ñ+≥T+~. Á|ür e´øÏÔøÏ Ç<ä›s¡T uÛ≤s¡´T+{≤s¡T. yê]
ø±fi¯fl |æø£ÿ>∑ ø£+&ÉT ø£ì|ækÕÔsTT. yê]˝À H=ø£]H=ø£s¡T˝À
uÒ<ë_ÛÁbÕj·÷T+&Ée⁄. yê] eTqdüTT ˇø£f…Æ ñ+{≤sTT.
ñ<äj·T+, kÕj·T+Á‘·+ n˝≤¢Vt≤ düàs¡D˝À ©qyÓTÆ ñ+{≤s¡T.
(ãTU≤] 4 ù|õ 581)
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) Ç˝≤ nHêïs¡T : me¬s’‘˚ ñ<äj·T+ / sêÁ‹ á
ªª<äTĵµ #·~$ #·ìb˛‘ês√ yês¡T dü«s¡Zyêdæ.
ˇø£ eTTdæ¢+q≈£î eT+∫yê&Éì, 4/3/2 kÕø£å´$TùdÔ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT.

25. 2 5
n˝≤¢VüQeTà nHé‘· s¡;“˝≤ Ç˝≤Vü≤ Ç˝≤¢ nHé‘· KUŸ‘·ì
e nquŸ<äTø£, enq n˝≤ nVt≤~ø£ eyê~ø£ eTdüÔ‘ê‘·T, ne⁄E
_ø£ $THé wüÁ] e÷ düHê‘·T nã÷e⁄ø£ ∫HêeT‹ø£ nj·T´, e
nã÷ñ _»yéT; |òü>¥|òæsY* |òüÇqïVüA˝≤ j·T>¥ |òæs¡TE® q÷ã
Ç˝≤¢ nHé‘·.
ns¡∆+ : ªªz n˝≤¢Vt≤! ˙y˚ Hê |ü]bÕ≈£î&ÉTe⁄. ˙e⁄ ‘·|üŒ Äsê<Ûä´
<Ó’e+ me«s¡÷ ˝Ò&ÉT. ˙e⁄ qqTï |ü⁄{Ϻ+#êe⁄ H˚qT ˙ <ëdüT&ÉHÓ’.
˙ Ä»„ô|’ kÕ<Ûä´yÓTÆq+‘·es¡≈£î Ä#·]düTÔHêïqT. Hê e¢ »]–q
#Ó&ÉT qT+&ç X¯s¡DTy˚&ÉT#·THêïqT. ˙ nqTÁ>∑Vü≤+qT n+^ø£]
düTÔHêïqT. Hê e¢ »]–q bÕbÕqT ˇ|ü ø=qT#·THêïqT. qqTï
ø£å$T+#·T, Hê ‘·|ü ø£å$T+#·Tyê&Ée⁄ ˙y˚. (ãTU≤] 8/324)
n˝≤¢Vü≤ô|’ $XÊ«düeTT+∫ dü‘·ÿsê´T #˚dü÷Ô b¢y˚fi¯
n˝≤¢Vt≤≈£î uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ Jeq+ kÕ–+#˚yê] ø√düy˚T dü«sêZìï
eTTkÕÔãT#˚dæ ñ+#ê&Éì KTsYÄHé e#·qeTT <ë«sê eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) Á|üe#·qeTTT <ë«sê ‘ÓTdüT≈£îqï düVü≤;T m+‘·
ñ‘ê‡Vü≤eTT‘√ Ä#·]+#˚yês√ düVü≤; jÓTTø£ÿ Jeq
$<ÛëqeTTqT ã{Ϻ ns¡∆eTT ne⁄‘·T+~. Ç|ü &ÉT eTqeTT ø=+<äs¡T
düVü≤; jÓTTø£ÿ ø=ìï Jeq |òüT{≤ºqT ‘ÓTdüT≈£î+<ëeTT.
KTsYÄHé e#·HêìøÏ düŒ+~+∫q nã÷‘·Vü≤ (s¡õ) yês¡T.
nqdt_Hé e÷*ø˘ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ñ˝Ò¢œ+#ês¡T.
eTBHê˝Àì yÓTT‘·Ô+ nHékÕ]˝ÀøÏ nã÷‘·Vü≤ (s¡õ) yês¡T
<Ûäqe+‘·TT Äj·Tq ñqï ‘√≥˝À eTdæ®<˚qã$ m<äTs¡T>±
ñqï _]Vü≤ nqT‘√≥ n+fÒ Äj·Tq≈£î m+‘√ Á|æj·TyÓTÆq~
m+<äTø£+fÒ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü¢+) Ä ‘√≥˝ÀøÏ edü÷Ô ñ+&˚yês¡T.
Ä ‘√≥˝Àì u≤$˝À ˙fi¯ófl #ê˝≤ #·¢>± s¡T∫>± ñ+&˚$. eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T Ä u≤$˝À ˙fi¯flqT m+‘√ Çwüº+>± ùd$+#˚yês¡T.
HêTø£ eT]j·TT eTsêà+>∑eTTqT |ü]s¡øÏå+#·Tø=qTyês¡T dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔs¡T.

26. 2 6
ˇø£s√E KTsYÄHé˝Àì dü÷s¡ Ä*ÇÁe÷Hé 92e e#·qeTT
ne‘·]+∫+~. <ëì ns¡∆+ : ªªMT≈£î Á|æj·÷‹ Á|æj·TyÓTÆq edüTÔe⁄
qT+&ç MTs¡T (<Ó’e e÷s¡ZeTT˝À) Ks¡Tà ô|≥ºq+‘·es¡≈£L MTs¡T
|ü⁄D´kÕúsTTøÏ #˚s¡Tø√˝Òs¡T. MTs¡T Ks¡Tà ô|fÒº<ä+‘ê n˝≤¢Vt≤≈£î
‘ÓTdüT.µµ á e#·qeTT ne‘·]+∫q ‘·s¡Tyê‘· eTVü‰Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yê] e<ä›≈£î e∫à n˝≤¢Vt≤ ‘ê˝≤
ÄC≤„|æ+∫q≥T¢ Hê≈£î n‘·´+‘· Á|æj·TyÓTÆq Ädæúì _]Vü≤ ‘√≥qT
n˝≤¢Vt≤ e÷s¡ZeTT˝À dü<äU≤ Ç#ÓÃj·÷´qT≈£î+≥THêïqT Ç|ü &ÉT
MT Çwüº+ z Á|üeø±Ô (dü¢+) <ëìï MTs¡T m˝≤ nsTTq Ks¡TÃ
ô|≥º+&ç nHêïs¡T n~ $ì eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü¢+) yês¡T #ê˝≤
dü+‘√wæ+#ês¡T. eVü≤ eVü≤ #ê˝≤ #·ø£ÿ{Ï Ä˝À#·Hê nãT‘·Vü≤
(s¡õ) ˙e⁄ Ç˝≤ #Ój·TT´ á ‘√≥qT ˙ ã+<ÛäTe⁄≈£î |ü+∫ô|≥Tº
eT]j·TT ˙ k˛<äs¡T≈£î Çe⁄« nHêïs¡T. nãT‘·Vü‰ (s¡õ) yês¡T
n˝≤H˚ #˚kÕs¡T. (ãTU≤] / eTTdæ¢+)
eTs√ düVü≤; >∑T]+∫ ‘ÓTdüT≈£î+<ë+
eTBHê˝À z nHékÕ] düVü≤; (s¡õ) eTVü‰Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yês¡T ás√E n˝≤¢Vt≤ e÷s¡ZeTT˝À j·TT<ä∆+
#˚dæ eTs¡DÏ+∫qyês¡T dü«s¡Z+˝À ‘·|üŒø£ Á|üy˚•kÕÔs¡T nqï
e÷≥qT $qï nHékÕ] düVü≤; (s¡õ) n‘·&ÉT Ä düeTj·T+˝À
Ks¡÷®s¡+ |ü+&ÉT¢ ‹+≥T. eTVü‰ Á|üeø£Ô yê] e÷≥qT
$+≥THêï&ÉT. ‘·q #˚‹˝À ñqï Ks¡÷®s¡|ü⁄ |üfi¯ófl yÓ’|ü⁄ #·÷kÕ&ÉT.
Ç$ #ê˝≤ ñHêïsTT. ‹q&ÜìøÏ #ê˝≤ düeTj·T+ |ü&ÉT‘·T+~
dü«sêZìøÏ yÓfi‚fl+<äT≈£î m+<äT≈£î Ädü´+ #Ój·÷´* nqT≈£îHêï&ÉT.
yÓ+≥H˚ ‘·q #˚‹˝À ñqï Ks¡÷®s¡|ü⁄ |üfi¯flqT |üø£ÿqô|{Ϻ
j·TT<ä∆uÛÑ÷$T˝ÀìøÏ <ä÷düT≈£î yÓ[fl nø£ÿ&É Ms¡ eTs¡D+ bı+~
»qï‘·T˝Ÿ |òæs¡<Ídt˝À kÕúq+ bı+<ë&ÉT. Ä e´øÏÔ ù|s¡T ñeTsY_Hé
VüQe÷yéT (s¡õ) (nÁs¡Væ≤‘·T˝ŸeTTUŸ‘·÷yéT 339)
5 |üP≥T qe÷CŸ düT|ü⁄‘·÷, ñ|üyêkÕT bÕ{Ïdü÷Ô eTsêà+>∑eTTqT |ü]s¡øÏådü÷Ô, uÛÑs¡Ô≈£î $<Û˚j·TTsê˝…’q Ád”Ô dü«s¡Z+˝À
Á|üy˚•düTÔ+~.

27. 2 7
eTs=ø£ düVü≤; ‘ê´>∑+ >∑T]+∫ ‘ÓTdüT≈£î+<ëeTT.
Vü≤|ò”CŸ Çu…ï ø£d”sY (s¡Vü≤) eT]j·TT Çu…ï cÕøÏsY (s¡Vü≤)
yês¡T nãT›˝≤¢ _Hé VüQC…’bòÕ (s¡õ) yê] >∑T]+∫ Ç˝≤
‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.
Vü≤»s¡‘Y VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T n$XÊ«düT˝…’q s√eTT
ôd’Hê´ìøÏ ã+BT>± |ü≥Tºã&çb˛j·÷s¡T. Ä ôd’ì≈£îT
áj·TqqT yê] sêEe<ä› Vü‰»s¡T|ü]#ês¡T. n+‘·≥ ÄsêE
VüQC…’bòÕ (s¡õ) yê]‘√ ˙e⁄ Á¬ø’düÔe eT‘·eTT d”«ø£]+∫ Á¬ø’düÔe⁄ì>±
e÷]q≥T¢ nsTT‘˚ ˙≈£î Hê kÕÁe÷»´eTT˝À uÛ≤>∑kÕ«$T>±
#˚kÕÔqT. n+‘˚ø±<äT Hê ≈£îe÷¬sÔ‘√ ˙ $yêVü≤+ »]|ækÕÔqT.
ìqTï Hê nT¢&ç>± #˚düT≈£î+{≤qT nHêï&ÉT. n|ü &ÉT VüQC…’bòÕ
(s¡õ) yês¡T Ç˝≤ nHêïs¡T ªª˙ sê»´+ yÓTT‘·Ô+ Hê≈£î Ç∫Ãq yÓTT‘·Ô+
ns¡ãT“ ÁbÕ+‘êìøÏ qqTï n~Û|ü‹ì #˚dæq ¬s|üŒbÕ≥T ø±+ bÕ≥T
H˚qT ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï M&˚~ ˝Ò<äTµµ nHêïs¡T. n+‘·≥ sêE ø√|ü+‘√
}–b˛‘·÷ ˙≈£î eTs¡D•ø£å y˚kÕÔqT nHêï&ÉT. ne⁄qT Ä n~Ûø±s¡+
˙≈£î ñ+~. n˝≤ ø±ìj·TT´ nHêïs¡T. VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T
<äTwüߺ&Ó’q sêE ôd’ì≈£î yÓ’|ü⁄ #·÷dæ á‘·&çï rdüT≈£îyÓ[fl •Teô|’
møÏÿ+∫ y˚T≈£îT ø=≥º+&ç. ˇø£ÿ ˇø£ÿ y˚T≈£î ø=&ÉT‘·÷ n‘·ì
eTqdüT‡ e÷]+<√ ˝Ò<√ ø£qTø√ÿ+&ç nì ÄC≤„|æ+#ê&ÉT. ôd’ì≈£îT
VüQC…’bòÕ (s¡õ) yê]ì •Teô|’ møÏÿ+∫ y˚T≈£îT ø=&ÉT‘·÷
Çø£HÓ’Hê Á¬ø’düÔe eT‘êìï n+^ø£]+#·T Áã‹øÏb˛‘êe⁄ nH˚yês¡T
u≤<ÛäqT uÛÑ]dü÷Ô Ç~ m{Ϻ |ü]dæú‘·T˝À »s¡π>~ ø±<äT n+≥÷H˚
ñHêïs¡T. Ç<ä+‘ê >∑eTìdüTÔqï sêE á‘·>±&çøÏ Ç˝≤ ø±<äT n‘·&çï
ÁøÏ+<ä≈£î ~+#·+&ç nHêï&ÉT. z ô|<ä› sê– bÕÁ‘·qT ‘Ó+&ç <ëìï
ì|ü MT<ä y˚&ç #Ój·T´+&ç nHêï&ÉT. Ä sê– bÕÁ‘· $|üØ‘·yÓTÆq
y˚&ÓøÏÿq ‘·s¡Tyê‘· VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T m<äT≥ z eTTdæ¢+ U…’Bì
m¢y˚fi¯˝≤ dü‘·´+ |üT≈£î‘·÷ dü‘ê´ìï düVü≤ø£]+∫qyês¡T dü«s¡Z+˝ÀøÏ yÓfi¯‘ês¡T.

28. 2 8
rdüT≈£îe∫Ã Ä y˚&ÓøÏÿq sê– bÕÁ‘·˝ÀøÏ ‘√ùdkÕs¡T. Ç˝≤ |ü&û
|ü&çq yÓ+≥H˚ n‘·ì #·s¡à+ ø£]–b˛sTT+~. e÷+dü+ eTT<ä›T
eTT<ä›T>± X¯Øs¡+ qT+&ç ø£]– C≤]|ü&ÉkÕ>±sTT. ˇø£ÿ
ø£åD+˝ÀH˚ meTTø£ >∑÷&ÉT˝≤ e÷]b˛j·÷&ÉT. á <äèXÊ´ìï
#·÷dæ VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T #·*+∫b˛j·÷s¡T. Ä <äTwüߺ&Ó’q
sêE VüQC…’bòÕ (s¡õ) yÓ’|ü⁄ #·÷dü÷Ô ˙≈£î Ç<˚ >∑‹ |ü&ÉT‘·T+~.
eT+∫>± H˚qT #Ó|æŒq≥T¢ Á¬ø’düÔe eT‘êìï d”«ø£]+#·T nHêï&ÉT.
z sêC≤ qqTï @$T #˚dæHê H˚qT ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï e~˝Ò~ ˝Ò<äT
nì VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T ø£sêK+&ç>± #Óù|ŒXÊs¡T. sêE Ä»„‘√
VüQC…’bòÕ (s¡õ) yê]ì y˚&ç#˚dæq sê– bÕÁ‘·˝ÀìøÏ ‘√ôdj·T´{≤ìøÏ
ôd’ì≈£îT dæ<ä∆eTj·÷´s¡T. n<˚ düeTj·T+ VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T
ø£+≥‘·&ç ô|≥Tºø√e{≤ìï sêE >∑eTì+∫ yÓ+≥H˚ Äj·Tq
ÁøÏ+<ä≈£î ~+#·+&ç Äj·Tq eTqdüT‡ e÷]q≥T¢+~ nHêï&ÉT. Ä
sêE VüQC…’bòÕ (s¡õ) <ä>∑Zs¡≈£î |æ*∫ ˙ eTqdüT‡ e÷]+<ë
ø£+≥‘·{Ï ô|≥Tº≈£î+≥THêïe⁄ nsTT‘˚ Hê kÕÁe÷»´+˝À n~Ûø±sêìï
bı+<äT, Hê <Ûäsêàì d”«ø£]+#·T. Hê nT¢&ç$ nsTTb˛ nHêï&ÉT
n+‘·≥ VüQC…’bòÕ (s¡õ) z sêC≤ H˚qT ÁbÕD ;Û‹‘√ u≤<Ûä|ü&É˝Ò<äT.
n˝≤¢Vt≤ Hê≈£î ˇø£ÿ ÁbÕDy˚T Ç#êÃ&ÉT. Bìï n˝≤¢Vt≤ e÷s¡Z+˝À
n]Œ+#·T≈£î+≥THêïqT. n<˚ Hê≈£î n˝≤¢Vt≤ Hê X¯Øs¡+˝À ñqï
s√e÷≈£î ã<äTT>± ˇø£ÿ ˇø£ÿ ÁbÕD+ sTT∫à nìï e÷s¡T¢ á
sê– bÕÁ‘·˝À |ü&ç ÁbÕD+ b˛>=≥Tºø√˝Òø£ b˛‘·THêïH˚ nì
u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïqT nHêïs¡T. á e÷≥T $ì sêE $dæ–b˛sTT
á‘·&çï rdüT≈£îyÓ[fl #Ós¡kÕ˝À ã+~Û+#·+&ç. nì ÄC≤„|æ+#ê&ÉT.
#ê˝≤ s√E bÕ≥T sêE VüQC…’bòÕ (s¡õ) yê]øÏ nqïbÕ˙j·÷T
Çe«≈£î+&Ü Væ≤+dæ+#ê&ÉT. n˝≤ Äø£* u≤<Ûä‘√ ñqï düeTj·T+˝À
VüQC…’bòÕ (s¡õ) yê] e<ä›≈£î |ü+~ e÷+kÕìï kÕsêsTT |ü+bÕ&ÉT.
n˝≤¢Vt≤ Á|ükÕ~+∫q <ëì‘√H˚ dü+‘·è|æÔ #Ó+~qyês¡T dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔs¡T

29. 2 9
VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T yê{Ïì eTT≥Tºø√˝Ò<äT. á $wüj·T+ ‘Ó*dæ
sêE ‘·q <ä>∑Zs¡≈£î |æ*|æ+∫ ˙e⁄ H˚qT |ü+|æq uÛÀ»Hêìï
m+<äT≈£î ‹q˝Ò<äT. ªªz sêC≤ Ç˝≤+{Ï düeTj·T+˝À ˙e⁄ |ü+|æq
uÛÀ»Hêìï ‹q≥+‘√ Hê ÁbÕD≤ìï ø±bÕ&ÉTø√e&É+ Hê≈£î <Ûäs¡à
düeTà‘·y˚T nsTTHê H˚qT m+<äT≈£î ‹q ˝Ò<äT n+fÒ n~ Hê
#˚‘· ‹ì|æ+∫ ˙e⁄ ‘·è|æÔ |ü&ÜqT≈£î+≥THêïe⁄. Ç˝≤ mqï{ÏøÏ
»s¡>∑ìe«qT. H˚qT Äø£*‘√ #êeHÓ’Hê #·kÕÔqT >±ì ˇø£ÿ ø£åD+
bÕ≥T ≈£L&Ü Hê #˚‘· Ç˝≤+{Ï |üqTT #˚sTT+∫ ˙e⁄ ‘·è|æÔ
#Ó+<ä≥+ n+fÒ H˚qT düVæ≤+#·˝ÒqT. ˙≈£î n˝≤+{Ï neø±X¯+
Çe«qT. ∫e]øÏ sêE Ç˝≤ nHêï&ÉT. ˙e⁄ Hê H=düTô|’
eTT<äT›ô|≥Tº ìqTï, ˙ yêfi¯flqT $&ç∫ ô|&É‘êqT nHêï&ÉT. <ëìøÏ
VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T n+^ø£]+∫ sêE jÓTTø£ÿ H=düTô|’
eTT<äT›ô|{≤ºs¡T. sêE ≈£L&Ü ‘·q yê>±∆Hêìï HÓs¡y˚sêÃ&ÉT. nø£ÿ&É
qT+&ç $eTTøÏÔ bı+~ VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T ñeTsY (s¡õ) yê]
e<ä›≈£î e∫à ø£TdüT≈£îHêïs¡T. ñeTsY (s¡õ) yês¡T VüQC…’bòÕ (s¡õ)
yê]ì m+‘√ kÕ<äs¡+>± ‘·q <ä>∑Zs¡≈£î rdüTø=ì yÓT+ãπs s¡dü÷˝Ÿô|’
≈£Ls√Ãu…{Ϻ nø£ÿ&É »]–q~ $e]+#·eTHêïs¡T. VüQC…’bòÕ (s¡õ)
yês¡T nø£ÿ&É »]–q $wüj·÷T #ÓãT‘·T+fÒ ñeTsY (s¡õ)
yês¡T $+≥T @&É«kÕ>±s¡T. n˝≤ @&ÉTdü÷Ô ñ+&É≥+ eq ñ
eTsY (s¡õ) yê] >∑&ɶ+ yÓTT‘·Ô+ ø£˙ï{Ï‘√ ‘·&É∫ eTT<ä› nsTT´+~.
Ä ‘·s¡Tyê‘· ñeTsY (s¡õ) yês¡T eTTdæ¢+qT ñ<˚›•+∫ Ç˝≤
nHêïs¡T ªªMTs¡+‘ê VüQC…’bòÕ (s¡õ) yê] H=düTô|’ eTT<äT›ô|≥º+&ç.
Ç~ eTq u≤<Ûä´‘· nì ‘·q VüQC…’bòÕ >±]ì øö>∑*+#·T≈£îì
eTT<äT› ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. (Çu…ïø£d”sY)
eTs√ eè‘êÔ+‘·+ :
n‘ê_Hé s¡u≤Vü‰ (s¡õ) yês¡T á Vü≤BdüTqT ñ˝Ò¢œ+#ês¡T.
Hê´j·ToT&Ó’q |ü]bÕ≈£î&ÉT, n˝≤¢Vt≤ Á|üdüqï‘· ø√dü+ Áù|$T+#˚yê&ÉT dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT.

30. 3 0
Hê‘√ ÇuÒï nu≤“dt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤¢ nHêïs¡T. z s¡u≤Vü‰ ˙≈£î z
dü«s¡Zyêdæì #·÷|üHê? ‘·|üŒ≈£î+&Ü #·÷|ü+&ç nHêïqT. H˚qT
n~>√ Ä q¢>± ñqï Ád”Ôì #·÷kÕyê Äy˚T dü«s¡Zyêdæ. áyÓT
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] e<ä›≈£î e∫à Hê≈£î
eT÷s¡Ãs√>∑+ e⁄+~. eT÷s¡Ãe∫Ãq|ü &ÉT Hê e+{Ïô|’ ñqï eÁkÕÔT
≈£L&Ü }&çb˛‘êsTT. Hê á s√>∑+ qj·T+ njÓT´˝≤ <äT ªªÄµµ
#Ój·T´+&ç z eTVü‰ Á|üeø±Ô (dü) nì $qï$+#·T≈£î+~. eTVü‰
Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) ÄyÓT‘√ Ç˝≤ nHêïs¡T ˙e⁄ düVü≤q+
eVæ≤+∫q≥T¢ nsTT‘˚ á ø£cÕºìøÏ ã<äTT>± n˝≤¢Vt≤ ˙≈£î
dü«sêZìï Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT. n˝≤ ø±<äT ˙≈£î á s√>∑+ qT+&ç $eTTøÏÔ
ø±yêqT≈£î+fÒ <äTªªÄµµ #˚j·TeT+fÒ n˝≤H˚ #˚kÕÔqT nHêïs¡T.
n+<äT≈£î Äy˚T H˚qT düVü≤q+ eVæ≤kÕÔqT. ø±ì eT÷s¡Ãe#˚Ã≥|ü &ÉT
Hê eÁdüÔeTTT }&çb˛≈£î+&Ü ñ+&˚˝≤ <äTªªÄµµ #Ój·T´+&ç nqï~
Ä Ád”Ô. (ãTU≤] / eTTdæ¢+)
(dü«s¡Z+ bı+<ëqï Äø±+ø£å Äy˚T eT÷s¡Ãs√>±ìï
düVæ≤+#˚≥+<äT≈£î dæ<ä›|ü&ç+~)
eTs√ dü+|òüT≥q #·÷&É+&ç :
zkÕ] eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] e<ä›≈£î z e´øÏÔ
e∫à z eTVü‰ Á|üeø±Ô! Hê≈£î #ê˝≤ Äø£*>± ñ+~. Hê≈£î
‹q&ÜìøÏ @yÓTÆHê ñ+fÒ ô|≥º+&ç nHêï&ÉT. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü)
yês¡T ‘·eT Ç+{ÏøÏ z eTìwæì |ü+|æ @yÓTÆHê ‹q&ÜìøÏ ñ+fÒ
rdüT≈£îs¡eTàì |ü+bÕs¡T. ø±ùd|ü{ÏøÏ Ä e´øÏÔ ‹]–e∫à ‘·eT]
Çfi¯fl˝À mø£ÿ&Ü Á‘ê>∑{≤ìøÏ ˙fi¯ófl ‘·|üŒ¤ eTπs$T˝Òeì #ÓbÕŒ&ÉT.
n|ü &ÉT eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T nø£ÿ&É ñqï yê]‘√ MT˝À
me¬s’Hê áj·TqqT ás√E sêÁ‹ n‹~∏>± rdüT≈£îyÓfi¯‘êsê
nì nHêïs¡T. nø£ÿ&˚ ñqï nã÷ ‘·Vü‰ nHékÕ] (s¡õ) yês¡T
eTVü‰ Á|üeø±Ô H˚qT n‘·ìì n‹~∏>± rdüT≈£î+{≤qT nì #Ó|æŒ
j·Te«q+˝À m≈£îÿe Äsê<Ûäq˝À >∑&çù| e´øÏÔ, m≈£îÿe düeTj·T+ eTdæ®<é˝À >∑&çù| e´øÏÔ dü«s¡Z+˝ÀøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT.

31. 3 1
‘·q Ç+{ÏøÏ rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T. n‹~∏ ≈£Ls√Ãu…{Ϻ uÛ≤s¡´‘√ áj·Tq
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yê] n‹~∏ ás√E eTqeTT ‹qø£b˛sTTHê
|üsê«˝Ò<äT. áj·Tq≈£î m˝≤+{Ï˝À≥T sêìe«sê<äT nHêïs¡T.
ás√E |æ¢ø√dü+ ñ+∫q s=f…ºeTTø£ÿT ø=+‘· Á‘êπ>≥+<äT≈£î
˙s¡T ‘·|üŒ eTπsMT ˝Ò<äT. nsTT‘˚ düπs ˙e⁄ |æ¢≈£î @yÓ’Hê ø£<∏äT
#Ó|æŒ |ü&ÉTø√u…≥Tº eTq+ Ç<ä›s¡+ á |üP≥≈£î |üdüTÔ ñ+<ë+. á
$wüj·T+ eTq n‹~∏ >∑T]Ô+#· ≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô|ü&Ü* nHêïs¡T
nã÷ ‘·Vü‰ (s¡õ) ‘·q uÛ≤s¡´‘√ y˚TeTT uÛÀ»HêìøÏ ≈£Ls¡TÃq|ü &ÉT
˙e⁄ BbÕìï Ä]b˛j˚T˝≤ #ÓsTT´. ‘·s¡Tyê‘· Nø£{Ï˝ÀH˚ eTq
e<ä› ñqï s=f…ºqT n‹~∏øÏ e&ç¶+#·T H˚qT U≤∞ bÕÁ‘· eTT+<äT
ñ+#·Tø=ì s=f…ºT ‹+≥Tqï≥T¢ q{ÏkÕÔqT Ç˝≤ uÛ≤s¡´uÛÑs¡ÔT Ç<ä›s¡T
nqTø=ì n˝≤H˚ n‹~∏øÏ m˝≤+{Ï nqTe÷q+ sê≈£î+&Ü
yêfi¯ófl @$T ‹q≈£î+&Ü yêfi¯fl ø£&ÉT|ü⁄ e÷&ÉTÃø=ì n‹~∏ ø£&ÉT|ü⁄
ì+bÕs¡T. ñ<äj·T+ nãT ‘·Vü‰ (s¡õ) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yê] e<ä›≈£î e∫Ãq|ü &ÉT á‘·&ÉT sêÁ‹
#˚dæq |ü⁄D´ø±sê´ìøÏ n˝≤¢Vt≤ m+‘√ dü+‘√wæ+#ê&ÉT nHêïs¡T.
(ãTU≤])
eTs√ düVü≤; Ä#·s¡D. #·÷&É+&ç ÇVü≤˝Àø£+˝ÀH˚
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü¢+) yês¡T á‘·&ÉT dü«s¡Zyêdæ nì nHêïs¡T.
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. y˚TeT+‘ê
eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] e<ä› ≈£Ls¡TÃì ñHêïeTT. e÷‘√
Á|üeø±Ô (dü) yês¡T MT e<ä›≈£î Ç|ü &ÉT z dü«s¡Zyêdæ sêqTHêï&ÉT
nHêïs¡T. Ç+‘·˝À nø£ÿ&É≈£î düá<é _Hé ñ_ eU≤âdt (s¡õ) yês¡T
e#êÃs¡T. eTs¡Tdü{Ï s√E ≈£L&Ü n˝≤H˚ nHêïs¡T. n<˚ düeTj·÷ìøÏ
düá<é (s¡õ) >±πs e#êÃs¡T n˝≤H˚ eT÷&√ s√E MT e<ä›≈£î
Ç|ü &ÉT z dü«s¡ZyêdæsêqTHêï&ÉT nHêïs¡T. n<˚ düeTj·T+˝À düá<é
(s¡õ) yêπs e#êÃs¡T. nø£ÿ&É ñqïyê]˝À nãT›˝≤¢ _Hé ñeTsY
@ø±+‘·+˝À bÕ|üø£åe÷D n˝≤¢Vt≤‘√ y˚&ÉT≈£î+≥÷ ø£+≥‘·&ç ô|≥Tº≈£îH˚ e´øÏÔ dü«s¡Z+˝À
Á|üy˚•kÕÔ&ÉT.

32. 3 2
_Hé Ädt (s¡õ) yês¡T ≈£L&Ü ñHêïs¡T. Äj·Tq≈£î ˇø£ Ä˝À#·q
e∫Ã+~. düá<é (s¡õ) yês¡T #˚düTÔqï~ @$T{Ï nqï~ ‘ÓTdüTø=ì
‘·qT≈£L&Ün˝≤H˚Ä#·]+∫dü«sêZìïbı+<˚e÷sêZìïdüTuÛÑ‘·s¡+
#˚düTø√yêì uÛ≤$+∫ düá<é (s¡õ) yê] e<ä›≈£î e∫à ‘·q
‘·+Á&ç‘√ ‘·>±<ë |ü&ܶqì eT÷&ÉTs√E bÕ≥T MT Ç+{Ï˝À
ñ+&˚+<äT≈£î nqTeT‹ ø√sês¡T. düá<é (s¡õ) yês¡T nãT›˝≤¢
(s¡õ) yê]øÏ ñ+&˚+<äT≈£î nqTeT‹ Ç#êÃs¡T. nãT›˝≤¢ _Hé
ñeTsY (s¡õ) yês¡T düá<é (s¡õ) yê]˝À m˝≤+{Ï Á|ü‘˚´ø£‘·T
#·÷&É˝Ò<äT. Äj·Tq sêÁ‹|üP≥ ‘·s¡#·÷ ‘·Vü≤E®<é #·~y˚ nyê≥T
˝Ò<äT. eTπs Á|ü‘˚´ø£yÓTÆq $wüj·÷T Äj·Tq≈£î ø£ì|æ+#·˝Ò<äT.
ø±ì Äj·Tq ìÁ<ä˝À n≥T Ç≥T bı]¢q|ü &ÉT düTãVü≤ q˝≤¢Vt≤
n˝ŸVü≤yéT<äT*¢Vt≤ nqï õøÏsY ‘·|üŒ eTπs~ Ç‘·ì˝À nãT›˝≤¢ _Hé
ñeTsY (s¡õ) yê]øÏ ø£ì|æ+#·˝Ò<äT. eT÷&√s√E düá<é (s¡õ)
yê]‘√ ‘·qT e∫Ãq~ m+<äTø√ $e]+#ês¡T. Hê≈£î e÷ Hêqï
>±]øÏ b˝≤+{Ï >=&Ée»s¡>∑˝Ò<äT. Á|üeø£Ô (dü) y˚TeTT ≈£Ls¡TÃì
ñ+&É>± MTs¡T e#˚ÃeTT+<äT dü«s¡Zyêdæ sêqTHêï&ÉT nqï|ü &ÉT
eT÷&ÉTkÕs¡T¢ MTπs e#êÃs¡T. Ç+‘· |òüTq‘· MT≈£î <äø£ÿ&ÜìøÏ MTs¡T
Ä#·]+#˚ Ä#·s¡D @$T{≤ nqï~ ‘ÓTdüTø√yêì
eT÷&ÉTs√ET MT Ç+{Ï˝À ñHêïqT. ø±ì Hê≈£î MT˝À dü«sêZìï
#˚πsà Ä#·s¡D @$T{À ns¡∆+ ø±˝Ò<äT nHêïs¡T. MTπs #Ó|üŒ+&ç MT
Á|ü‘˚´ø£‘· @$T{Ï nHêïs¡T. n~ $ì düá<é (s¡õ) H˚qT #˚ùd
Ä#·s¡D ˙e⁄ eT÷&ÉT s√ET #·÷kÕe⁄. Ç$ ø±≈£î+&Ü Ç+ø√
¬s+&ÉT Ä#·s¡DT H˚qT bÕ{Ïdü÷Ô ñ+{≤qT. 1. @ eTTdæ¢+ô|’
m˝≤+{Ï ≈£îfi¯ófl, ø£|ü≥+ ñ+#·Tø√qT. 2. n˝≤¢Vt≤ me]ô|’q nsTTq
nqTÁ>∑Væ≤+∫ yê]øÏ y˚TT »]–‘˚ H˚qT n~ #·÷dæ ás¡¸´|ü&ÉqT
nHêïs¡T. ≈£îfi¯ófl, ás¡¸´ <˚«cÕ qT+&ç <ä÷s¡+>± ñ+{≤qT nHêïs¡T.
|üs¡Ád”Ô XÊØs¡ø£ ã+<ÛëìøÏ ÄVü‰«ìùdÔ n˝≤¢Vt≤≈£î uÛÑj·T|ü&ç, Ä |üìì ìsêø£]+∫q e´øÏÔ dü«sêZìøÏ
yÓfi¯‘ê&ÉT.

33. 3 3
n˝≤¢Vt≤ MT ø£àwü+ ˝Òì eTqdüT‡ >∑T]Ô+#˚ MT≈£î dü«sêZìï
Á|ükÕ~+#ê&ÉT nqï $wüj·T+ Hê≈£î ns¡∆+ nsTT´+~ nHêïs¡T.
nãT›˝≤¢ _Hé ñyéTs¡T (s¡õ) yês¡T. (eTdtq<é nVü≤à<é)
düVü≤u≤˝À ˇø=ÿø£ÿ]~ ˇø√ Á|ü‘˚´ø£‘· n+<ä]~ ˇø£ÿfÒ
Äsê≥+. ˇø£ÿfÒ ÄX¯j·T+. n<˚ dü«s¡Z+˝À kÕúHêìï bı+<ä≥+.
n+<äTπø yês¡T ÇVü≤˝Àø£ düTU≤ø£Hêï |üs¡˝Àø±ìπø ÁbÕeTTK´‘·
ì#˚Ãyês¡T.
nãTVüQ¬s’sê (s¡) á$<Ûä+>± ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. »qTT Hê
>∑T]+∫ Ç˝≤ n+≥T+&˚yês¡T. nã÷VüQ¬s’sê (s¡õ) #ê˝≤
Vü≤BdüTqT ñ˝Ò¢œdüTÔ+{≤s¡T. Äj·Tq m¢y˚fi¯˝≤ eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü¢+) düìï~Û˝ÀH˚ >∑&ÉT|ü⁄‘ês¡T. πøe+ Äø£* rs¡TÃø√e{≤ìøÏ
e÷Á‘·y˚T Á|üeø£Ô yê] qT+&ç <ä÷s¡+ ne⁄‘ês¡T. ‘·|üŒ $T–*q
düeTj·T+ n+‘ê ÇkÕ¢+ <Ûäs¡à $wüj·÷qT ‘ÓTdüTø=H˚+<äT≈£î
düeTj·÷ìï yÓ∫Ã+#˚yês¡T. nãTVüQ¬s’sê (s¡õ) yês¡T Ç˝≤
nHêïs¡T. H˚qT @Hê&É÷ q÷HÓ˝À y˚sTT+∫q s=f…º ‹q˝Ò<äT.
#·ø£ÿ{Ï eÁkÕÔT y˚düTø=qT≥ ms¡T>∑qT. Hê düeTj·T+ n+‘ê
<ÛäsêàC≤„Hêìï dü+bÕ~+#·&Üìπø $ìjÓ÷–+#êqT. ˇø√kÕ]
Äø£* u≤<Ûä ‘·≥Tºø√{≤ìøÏ ≈£&ÉT|ü⁄øÏ sêsTT ø£≥Tº≈£îH˚yê&çï ˇø√kÕ]
ø=+<ä] e<ä› KTsYÄHé e#·qeTT #·~$ $ì|æ+#˚yê&çï.
m+<äTø£+fÒ H˚qT #·~y˚ e#·qeTT jÓTTø£ÿ uÛ≤e+ Äø£*
>=qïyêìøÏ nqï+ô|≥ºeTì ñ+&˚~ ($Tdtø°HéqT Ä<ä]+#·+&ç)
ns¡∆+ #˚düT≈£îqï yês¡T qqTï rdüT≈£îyÓ[fl nqï+ ô|fÒºyês¡T.
Ç+<äT˝À C≤|òüsY _Hé nãT‘ê*uŸ (s¡õ) >±s¡T qqTï ‘·s¡#·÷
‘·eT Ç+{ÏøÏ rdüT≈£îyÓ[fl Ä düeTj·T+˝À ‘·q Ç+{Ï˝À ñqï~
Hê≈£î ô|fÒºyês¡T. ˇø√kÕ] πøe+ ‘˚H˚ ñ+&˚~. n<˚ Äs√E e÷≈£î
uÛÀ»q+.
n˝≤¢Vt≤ e÷s¡Z+˝À s¡Vü≤dü´+>± <ëq<ÛäsêàT #˚ùd e´øÏÔ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT

34. 3 4
C≤|òüsY (s¡õ) yês¡T nãT‘ê*uŸ jÓTTø£ÿ ≈£îe÷s¡T&ÉT n©
(s¡õ) yê] k˛<äs¡T&ÉT áj·Tq n© (s¡õ) yê] ø£+fÒ 10
dü+ˆˆT ô|<ä›yê&ÉT. áj·Tq≈£î E˝Ÿ »Hê ôV’≤Hé nì _s¡T<äT
Çe«ã&ç+~. C≤|òüsY (s¡õ) ÇkÕ¢+ Äs¡+uÛÑ <äX¯˝ÀH˚ ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï
d”«ø£]+#ês¡T. áj·Tq eTVü‰ Á|üeø£Ô yê] ≈£î&çyÓ’|ü⁄ ìT#·Tì
qe÷E #·~y˚yês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü¢+) áj·Tq‘√ Ç˝≤
nH˚yês¡T. ˙≈£î n˝≤¢Vt≤ ¬s+&ÉT ¬sø£ÿqT Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT. <ëì‘√
˙e⁄ dü«s¡Z+˝À m>∑Ts¡T‘·÷ ñ+{≤e⁄. C≤|òüsY (s¡õ) yês¡T ‘·q
41 j˚T≥ »+¬>yÓT‘ê nqT j·TT<ä∆+˝À Ms¡ eTs¡D+ bı+<ës¡T.
Äj·Tq>±] #Ûê‹ô|’ K&ÉZeTT jÓTTø£ÿ u≤DeTTT jÓTTø£ÿ
á≥ jÓTTø£ÿ >±j·TT ‘=+uÛ…’es¡≈£î ñHêïj·Tì #Ó|üŒã&ç+~.
n+fÒ X¯Á‘·e⁄‘√ m+‘√ùd|ü⁄, m+‘√ Ms√∫‘·+>± b˛sê&ç
ñ+{≤s√ πøe+ #Ûê‹ô|’H˚ Çìï >±j·÷T nsTT‘˚ eT] Ç‘·s¡
u≤>± |ü]dæú‹ @$T{Ï?
nãT›˝≤¢ _Hé ñeTsY (s¡õ) yê]øÏ C≤|òüsY (s¡õ) yê]
≈£îe÷s¡T&ÉT ø£ì|æùdÔ Ç˝≤ dü˝≤+ #Óù|Œyês¡T. (ndü‡˝≤eTT n˝…’ø£
j·÷uŸ qõ˝Ÿ »HêôV’≤Hé) z ¬s+&ÉT ¬sø£ÿT ø£*Zq ô|<ä›eTìwæ
≈£îe÷s¡T&Ü ˙≈£î dü˝≤eTTT nH˚yês¡T. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
C≤|òüsY (s¡õ) yê] >∑T]+∫ Ç˝≤ nH˚yês¡T. H˚qT C≤|òüsY (s¡õ)
yê]ì dü«s¡Z+˝À ¬s+&ÉT ¬sø£ÿ‘√ <˚e<ä÷‘·‘√ ø£dæ m>∑Ts¡T‘·÷
ñ+&É{≤ìï #·÷kÕqT. n+<äTπø C≤|òüsY (s¡õ) yê]ì
C≤|òüsY‘·j·÷´sY nì |æ*#˚yês¡T. (ãTU≤]øÏ‘êãT˝Ÿ eTHêœuŸ)
»+π> j·Ts¡eTTø˘ j·TT<ä∆ yÓTÆ<ëqeTT˝À »]–q dü+|òüT≥q :
nãTõVæ≤yéT _Hé VüQC…’bòÕ (s¡õ) yês¡T ñ˝Ò¢œ+#ês¡T.
j·Ts¡eTTø˘ j·TT<ä∆ düeTj·T+˝À H˚qT |æq ‘·+Á&ç ø=&ÉT≈£îqT
Á|ür ˇø£ÿ]‘√ eTè<äTe⁄>± e´eVü≤]+#˚yê&ÉT dü«s¡Z+˝À #˚s¡‘ê&ÉT.

35. 3 5
yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ yÓfi≤flqT. Äj·Tq ≈£L&Ü j·TT<ä∆+˝À bÕ˝§ZHêï&ÉT.
ˇø£ ˙fi¯fl ‹‹Ô˝À ˙fi¯ófl ≈£L&Ü |ü≥Tº≈£îHêïqT. Äj·Tq <ëVü≤+˝À
ñ+fÒ ˙fi¯ófl Á‘ê–<ë›eTqï ñ<˚›X¯´+‘√ n˝≤ yÓ‘·T≈£î‘·T+fÒ ˇø£#√≥
e+{Ï ì+&Ü >±j·÷‘√ $$˝≤&ÉT‘·÷ ø£ì|æ+#ê&ÉT. yÓ+≥H˚
H˚qT <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl ˙fi¯ófl Á‘ê>∑T‘êyê nì n&ç>±qT. ªVü≤µ, ªVü≤µ
nHêïs¡T ôd’>∑‘√. n+‘·˝À nø£ÿ&˚ ø=+‘·<ä÷s¡+˝À #êe⁄Áã‘·T≈£î
eT<Ûä´ ø=≥Tº$T≥Tº˝≤&ÉT‘·Tqï e´øÏÔ jÓTTø£ÿ <ëVü≤+, <ëVü≤+ nqï
Vü‰Vü‰ø±sêT Hê k˛<äs¡T&ÉT $ì eTT+<äT Ä‘·ìøÏ ˙fi¯ófl Çe«eTì
ôd’>∑ #˚XÊ&ÉT. n+‘·˝À H˚qT nø£ÿ&É≈£î #˚s¡T≈£îHêïqT. n‘·&ÉT
VüQcÕyéT _Hé nãT˝Ÿ Ädt (s¡õ) yês¡T n‘·ì ˙fi¯ófl Çe«uÀ‘˚ Ä
Á|üø£ÿH˚ eT÷&√ e´øÏÔ |ü&ç ñHêï&ÉT. VüQcÕyéT (s¡õ) yês¡T Ä
e´øÏÔøÏ eTT+<äT ˙fi¯ófl Çe«eTì #ÓbÕŒ&ÉT. H˚qT eT÷&√ e´øÏÔ
e<ä›≈£î yÓfi≤flqT. nø£ÿ&É #·÷ùdÔ Äj·Tq #·ìb˛j·÷&ÉT. düπs nì
VüQcÕyéT (s¡õ) yê] e<ä›≈£î e#êÃqT. Äj·Tq ≈£L&Ü <˚e⁄ì
düìï~Û #˚s¡T≈£îHêï&ÉT. Äj·Tq <ä>∑Zs¡ qT+&ç Hê k˛<äs¡Tì <ä>∑Zs¡≈£î
e#êÃqT. Hê k˛<äs¡T&ÉT ≈£L&Ü á˝Àø£+ qT+&ç yÓ[flb˛j·÷&ÉT.
(Çu…ïø£d”sY)
Ç~ düVü≤u≤ jÓTTø£ÿ ‘ê´>∑ãT~∆. ‘·qT #êe⁄ Áã‘·T≈£î
eT<Ûä´ ø=≥Tº $T≥Tº˝≤&ÉT‘·÷ ñHêï Ç‘·s¡T >∑T]+∫
Ä˝À∫+#˚yês¡T. n+<äTπø n˝≤¢Vt≤ yê]‘√ sêõ|ü&ܶ&ÉT. yê]øÏ
dü«s¡Z+˝À ñqï‘· kÕúHêìï ø£*Œ+#ê&ÉT.
ÇkÕ¢+ ø√dü+ düs¡«+ e<äTT≈£îqï eTs√ düVü≤; >∑T]+∫
‘ÓTdüT≈£î+<ë+.
E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) yês¡T ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï d”«ø£]+#·ø£
|üPs¡«+ Äj·Tq ù|s¡T nãT›˝Ÿ ñC≤®>± ñ+&˚~. Äj·Tq
nedüs¡eTTñqï|üŒ{ÏøÏj·÷∫+#·ìyê&ÉT(#˚sTT#ê#·ìyê&ÉT)dü«s¡Z+˝ÀÁ|üy˚•kÕÔ&ÉT

36. 3 6
∫qï‘·q+˝ÀH˚ ‘·+Á&ç #·ìb˛j·÷&ÉT. ‘·*¢ #ê˝≤ ù|<ä ≈£î≥T+ã+
qT+&ç e∫Ã+~. n+<äTeq Äj·TqqT |æq ‘·+Á&ç Ä<ä]+#ê&ÉT.
Äj·Tq jÓTTø£ÿ ÄHêbÕHê #·÷düT≈£îHêï&ÉT. j·TTø£Ô ej·TdüT‡
e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· |æq‘·+Á&ç Äj·Tq≈£î ø=ìï ˇ+f…T, ø=ìï y˚Tø£T,
z u≤ìdü, ø=+‘· kÕe÷qT¢ ÇT¢ nìï düeT≈£L]à Ç#êÃ&ÉT. eTVü‰
Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T eTBHê edü e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘·
ns¡TãT“ ÁbÕ+‘·+˝À <˚e⁄ì @ø£‘·«eTT qTeT÷˝≤ yê´|æ+#·
kÕ–+~. n˝≤H˚ E˝Ÿ ãC≤BHé (s¡õ) yê] Vü≤è<äj·÷ìï <˚e⁄ì
@ø£‘ê«ìï ‘êøÏ+~. ø±ì ‘êqTqï |ü]dæú‹ì ã{Ϻ ‘·q Vü≤è<äj·T+˝À
ñqï $XÊ«kÕìï ãVæ≤s¡Z‘· |üs¡#·˝Òø£b˛j·÷s¡T. nsTTHê s√E
s√E≈£î Äj·Tq eTqdüT‡˝À ÇkÕ¢+ <Ûäs¡à+ô|’ $XÊ«dü+ Áù|eT
ô|s¡>∑kÕ–+~. ‘·qqT Ä<ä]+∫q |æq‘·+Á&ç ÇkÕ¢+qT
e´‹πsøÏ+#·&É+ eq m|üŒ{Ϭø’Hê ‘·q |æq‘·+Á&ç e÷s¡T‘ê&Éì
m<äTs¡T#·÷&ÉkÕ>±s¡T. Ç˝≤ ìØø£åD˝À s√ET, yêsêT, HÓT,
dü+e‘·‡sêT >∑&É∫b˛j·÷sTT. eTTdæ¢+T eTø±ÿqT ≈£L&Ü
»sTT+#ês¡T. ÇkÕ¢+ <Ûäs¡à+ qTyÓ’|ü⁄˝≤ ‘·q düTyêdüqT yÓ<仢
kÕ–+~. eTø±ÿ »sTT+∫q ‘·s¡Tyê‘· ≈£L&É eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü¢+) eTBHê˝ÀH˚ ñ+&É{≤ìøÏ ìs¡ísTT+#·T
≈£îHêïs¡T. Çø£ E˝Ÿ ãC≤BHé (s¡õ) yê] düVü≤q+ q•+∫+~.
H˚s¡T>± ‘·q |æq‘·+Á&ç e<ä›≈£î yÓ[fl MTs¡T m|üŒ{Ϭø’Hê ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï
ns¡∆+ #˚düTø=ì ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï d”«ø£]kÕÔs¡ì uÛ≤$+#êqT. MT˝À
m˝≤+{Ï e÷s¡TŒ ø£ì|æ+#·T≥ ˝Ò<äT. Çø£ H˚qT y˚∫ ñ+&ÉqT.
Hê≈£î nqTeT‹ Ç|æŒ+#·+&ç. H˚qT ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï d”«ø£]kÕÔqT
nHêïs¡T.
E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) yês¡T @ $wüj·T+ nsTT uÛÑj·T|ü&ܶs√
n<˚ »]–+~. Äj·Tq |æq‘·+Á&ç ‘·q H√≥ qT+&ç yÓTe&çq
eTTVü≤eTà<é(dü)yê]$<ÛëHêìïnqTdü]+∫qyê&ÉTdü«s¡Z+˝ÀÄj·Tq‘√bÕ≥Tñ+{≤s¡T.

37. 3 7
e÷≥T $ì n–Z MT<ä >∑T–Z+>± e÷sê&ÉT. ˙ ìs¡íj·T+ n<˚
nsTT‘˚ H˚qT ˙≈£î düeT≈£L]Ãq Á|ü‹ edüTÔe⁄ ˙e⁄ $&ç∫
yÓfi¯fledæ ñ+≥T+~. ∫e]øÏ ˙e⁄ y˚düT≈£îqï <äTdüTÔT Hêy˚
yê{Ïì ≈£L&Ü $|æŒkÕÔqT. ˇø£ÿ q÷Tb˛>∑T ≈£L&Ü ˙≈£î ˝Ò≈£î+&Ü
#˚kÕÔqT nì ôV≤#·Ã]+#ê&ÉT.
Ä düeTj·T+˝À E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) yês¡T ‘·q |æq‘·+Á&ç
‘·q≈£î Ç∫Ãq ÄdæÔbÕdüTÔqT z >=Á¬s bıf…ºT˝≤ uÛ≤$+#ês¡T.
<ëìï n˝≤¢Vt≤ e÷s¡Z+˝À (KTsê“ì) »u≤ ÇdüTÔqï≥T¢ uÛ≤$+∫
‘·q |æq ‘·+Á&ç‘√ Ç˝≤ nHêïs¡T. H˚qT ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï d”«ø£]+#·&É+
‘·<∏ä´+. eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] e÷sêZìï nqTdü]kÕÔqT.
m{Ϻ |ü]dæú‹˝ÀqT $Á>∑Vü‰sê<Ûäq≈£î <˚e⁄ì kÕ{Ï ø£*Œ+#˚ yê]øÏ
düVü≤ø£]+#·qT. Ç+‘·ø±+ MTs¡T#˚dæq düVü‰j·÷ìøÏ ø£è‘·»„‘·T
MT dü+|ü<ä MT≈£î y˚TT #˚düTÔ+~. H˚qT q$Tàq ÇkÕ¢+ <Ûäs¡à+
Hê≈£î y˚TT #˚düTÔ+~. á ÄdæÔbÕdüTÔT J$+∫ ñqï+‘· es¡≈£î
ñ|üjÓ÷>∑|ü&=#·TÃ>±ì H˚qT eTs¡DÏ+∫q ‘·s¡Tyê‘· ÄdæÔ
n+‘·düTÔT e<ä*yÓfi¯fledæ+<˚ n˝≤+{Ï~ ÇkÕ¢+ <Ûäs¡à+ ø√dü+
M{Ïì Ç|ü &˚ e<ä*ô|&ç‘˚ @$T{Ï. MTs¡T yÓTT‘·Ô+ MT ÄdæÔì
rdüTø√+&ç nì yÓTT‘·Ô+ e<ä* yÓfi¯ó‘·THêïqT. n˝≤H˚ MTs¡T #Ó|æŒq
$<Ûä+>± Hê <äTdüTÔT ≈£L&Ü $&ç∫ yÓfi¯ó‘·THêïqT n+≥÷ #Ó|ü T
e+{ÏøÏ ø£|ü ≈£îqï <äT|üŒ{Ï q&ÉTeTT≈£î #·T≥Tº≈£îqï T+^ ≈£L&Ü
$|æŒ ‘·q |æq‘·+Á&çøÏ n|üŒ–+#ês¡T.
n≥T qT+∫ ‹qï>± ‘·q ‘·*¢ e<ä›≈£î yÓfi≤fls¡T. E˝ŸãC≤BHé
(s¡õ) yê] ‘·*¢ Ä‘·ìì #·÷dæ ø£+>±s¡T|ü&ç HêsTTHê @$T{Ï~
@$T »]–+~. Ç˝≤ q>∑ï+>± ñHêïy˚$T≥ì ÄX¯Ãs¡´eTT‘√
Á|ü•ï+∫+~. ne÷à H˚qT Ç|ü &ÉT eTTdæ¢+ eTTe«Væ≤<é nsTTHêqT.
H˚qT ÇkÕ¢+ ø√dü+ düs¡«dü«+ e<äTT≈£îHêïqT. Ç|ü &ÉT Hê e<ä›
qe÷CŸ dü«s¡Z+ jÓTTø£ÿ ‘êfi¯|ü⁄ #Ó$

38. 3 8
ˇ+f…T ˝Òe⁄, >∑Ti≤¿T ˝Òe⁄, y˚Tø£T ˝Òe⁄, kÕe÷qT¢, ÇT¢,
ø£˙dü+ ‹q&ÜìøÏ ‹+&ç, ø£≥Tºø√e&ÜìøÏ ã≥ºT ˝Òe⁄. Ç|ü &ÉT
@$T #Ój·÷´qT≈£î+≥THêïe⁄ nì ‘·*¢ n&ç–+~. H˚qT Ç|ü &ÉT
eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+) yê]ì ø£e&ÜìøÏ yÓfi≤flì
ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïqT. ˙e⁄ Hê≈£î Hê <˚Vü‰ìï ø£|ü ø√&ÜìøÏ @<Ó’Hê
eÁkÕÔìï Çe⁄«. <ëì‘√ Hê <˚Vü‰ìï ø£|ü ≈£î+{≤qT. n‘·ì ‘·*¢ n‘·ìøÏ
z ø£+ã[ Ç∫Ã+~. <ëìï ¬s+&ÉT eTTø£ÿT>± #˚düTø=ì ˇø£{Ï
q&ÉTeTTøÏ ¬s+&Ée~ uÛÑTC≤ô|’ ≈£|ü ≈£îHêïs¡T. Äj·Tq nø£ÿ&ç
qT+&ç eTBHê≈£î ãj·TT<˚sês¡T. sêÁ‹ düeTj·T+˝À
#˚s¡T≈£îHêïs¡T. dü÷s√´<äj·T+ ø√dü+ y˚∫j·TTHêïs¡T.
‘Ó¢yês¡T‘·T+&É>± |ü≈£åîT <˚e⁄ìøÏ k˛ÔÁ‘·eTTT e*¢düTÔHêïsTT.
düVü≤;T |òü»sY qe÷E #·<äTe⁄≥≈£î eTdæ®<˚ qã$ yÓ’|ü⁄
edüTÔHêïs¡T. E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) yês¡T eTdæ®<é˝ÀøÏ Á|üy˚•+#ês¡T.
ˇø£ >√&É≈£î ÄqTø=ì ìT#·THêïs¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü¢+) ø√dü+
m<äTs¡T#·÷&ÉkÕ>±s¡T. Ç+‘·˝À eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü¢+)
eTdæ®<é es¡+&Ü˝ÀøÏ e#êÃs¡T. nø£ÿ&˚ >√&É≈£î ÄqTø=ì ìT#·Tì
ñqï E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) yê]ì #·÷dæ ‘·eTs¡T mes¡T nì
n&ç>±s¡T. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) H˚qT z ;<ä u≤≥kÕ]ì. MT
n_Ûe÷ìì. düHêàsêZìï yÓ‘·T≈£î+≥÷ e#êÃqT. Hê ù|s¡T nãT›˝Ÿ
ñC≤®. nsTT‘˚ MTs¡T Hê e<ä› Çø£ÿ&˚ ñ+&çb˛+&ç. á eTdæ®<é˝ÀH˚
ñ+&É+&ç. H˚{Ï qT+&ç ˙ ù|s¡T nãT›˝Ÿ ñC≤® ø±<äT nãT›˝≤¢Vt≤ >±
ù|s¡T e÷s¡TÑ·THêïqT. Äs√E qT+&ç nãT›˝≤¢Vt≤>±s¡T nkÕ‡uÒ
dü÷bòÕ˝À #˚]b˛j·÷s¡T. nkÕ‡uÒ dü÷bòÕ n+fÒ eTdæ®<˚ quÛÑ$
ãj·T≥ z ns¡T>∑T ñ+&˚~. nø£ÿ&É ø=+<äs¡T düVü≤;T ≈£Ls¡TÃì
eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] e<ä› ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï HÓs¡y˚s¡TÃ≈£îH˚yês¡T.
Ç˝≤+{Ï yê]q+<ä]˙ nkÕ‡uÒ düTbòÕ nì |æ*#˚yês¡T. nø£ÿ&˚
ep#˚dæ wüVü≤<ä‘Yø£*e÷ #·~$, 2 s¡ø±‘·T qe÷CŸ #˚dæq e´øÏÔ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT

39. 3 9
ñ+&ç nãT›˝≤¢Vt≤ >±s¡T KTsYÄHé #·<äe&É+ H˚s¡TÃ≈£îHêïs¡T. Äj·Tq
m¢y˚fi¯˝≤ KTsYÄHé #·<äTe⁄‘·÷H˚ ñ+&˚yês¡T. m+‘√ ñ‘ê‡Vü≤+>±
>∑{Ϻ>± #·~y˚yês¡T. z kÕ] ñeTsY bòÕs¡÷UŸ (s¡õ) yês¡T
nãT›˝≤¢Vt≤ (s¡õ) yê]‘√ z $TÁ‘·T&Ü Ç+‘· >∑{Ϻ>± ˙e⁄ KTsYÄHé
#·<äTe⁄‘·T+fÒ $T–*qyês¡T qe÷E #·<äTe⁄‘·Tqïyê]øÏ
Çã“+~>± ñ+≥T+~ nì #ÓbÕŒs¡T. n|ü &˚ nø£ÿ&çøÏ e∫Ãq eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) Ä e÷≥T$ì z ñeTsY (s¡õ) n‘·ìì @$T nq≈£î
Äj·Tq n˝≤¢Vt≤ ø√dü+ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) ø√dü+ düs¡«+ ‘ê´>∑+
#˚dæ e#êÃ&ÉT nHêïs¡T.
Væ≤õ] 9e dü+e‘·‡s¡+ z düe÷#ês¡+ n+~+~. ns¡ãT“
ÁbÕ+‘·eTT ˝Àì Á¬ø’düÔe⁄+<äs¡÷ ¬ø’düsY s√yéT ÁbÕ+‘·+ yê]‘√ ø£*dæ
eTTdæ¢+ô|’ <ä+&Ó‹Ô edüTÔHêïs¡ì ‘Ó*dæ+~. n|ü &ÉT eTVü‰ Á|üeø£Ô
eTTVü≤eTà<é (dü) yês¡T j·TT<ë∆ìøÏ dæ<ä∆+ ø±edæ+~>±
#ê{Ï+|ü⁄ y˚sTT+#ês¡T. Ä j·TT<ä∆+˝À E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) yês¡T
bÕ˝§Zì ‘·q ÁbÕD‘ê´>∑+ #˚j·÷ì ìX¯Ãj·T+‘√ eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü¢+) düìï~ÛøÏ e∫à z eTVü‰ Á|üeø±Ô! Hê >∑T]+∫ <äTªªÄµµ
#Ój·T´+&ç. H˚qT j·TT<ä∆+˝À bÕ˝§Zì Ms√∫‘·+>± b˛sê&ç
Ms¡eTs¡D+ bı+<ëì, n˝≤ nsTT‘˚ ˙e⁄ yÓ[fl ø£≥Tºø=H˚+<äT≈£î
@<Ó’Hê #Ó≥Tº jÓTTø£ÿ bıs¡ e∫ |ü≥Tº≈£îs¡eTàì E˝ŸãC≤BHé
(s¡õ) yê]‘√ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T #ÓbÕŒs¡T. #Ó≥Tº jÓTTø£ÿ
bıs¡qT |ü≥Tº≈£îe∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· Á|üeø£Ô (dü¢+) yês¡T <ëìì
E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) yê] »ã“≈£î ø£&ÉT‘·÷ Ç˝≤ <äTªªÄµµ #˚kÕs¡T.
nãT›˝≤¢Vt≤ jÓTTø£ÿ s¡ø£Ô+ n$XÊ«düTô|’ ìùw~+#·T z n˝≤¢Vt≤.
n~ $ì E˝ŸãC≤BHé (s¡õ) ÄX¯Ãs¡´b˛sTT eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü¢+) H˚qT j·TT<ä∆+˝À bÕ˝§Zì Ms¡eTs¡D+ bı+<ëì
uÛ≤$düTÔHêïqT nHêïqT. ˙e⁄ @$T ∫+‹+#·≈£î ˙e⁄ n˝≤¢Vt≤
dü«s¡Z+˝À |ü+&ÉT¢ Á|ü|ü+#·+˝Àì |üfi¯fle˝… ñ+{≤sTT ø±ì s¡T∫˝À #ê˝≤ ‘˚&Ü ñ+≥T+~.

40. 4 0
e÷s¡Z+˝À ãj·TT<˚]q ‘·s¡Tyê‘· »«s¡+ e∫à #·ìb˛sTTHê
˙e⁄ Ms¡ eTs¡D+bı+~qfÒ¢ nì eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü¢+) nHêïs¡T.
ÇkÕ¢+ ôd’q´+ ‘·ã÷ø˘ yÓ’|ü⁄ ãj·TT <˚]+~. Ç+ø± ‘·ã÷ø˘
ÁbÕ+‘êìøÏ <ä>∑Zs¡˝À ñ+&É>±H˚ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü¢+) #Ó|æŒqfÒ¢
nãT›˝≤¢Vt≤ (s¡õ) >±]øÏ »«s¡+ e∫Ã+~. Ä »«s¡+‘√H˚ Äj·Tq
#·ìb˛j·÷s¡T. Vü≤»s¡‘Y nãT›˝≤¢Vt≤ (s¡õ) >±s¡T #·ìb˛sTTq
$wüj·T+ ‘Ó*dæ düVü≤;+‘ê ø£*dæ nø£ÿ&É≈£î #˚s¡T≈£îHêïs¡T.
Çu…ï Vü≤]wt |òæsYì (s¡õ) yês¡T ñ˝Ò¢œ+#ês¡T. E˝ŸãC≤BHé
(s¡õ) yê]ì düe÷~Û #˚dæq|ü &ÉT Nø£{Ï |ü&çb˛sTT+~. _˝≤˝Ÿ
(s¡õ) yês¡T ø±>∑&Ü |ü≥Tº≈£îHêïs¡T. düe÷~Ûô|’ qT+&ç E˝ŸãC≤BHé
(s¡õ) yê] <˚Vü‰ìï nã÷ãø£sY (s¡õ) yês¡T ñeTsY (s¡õ) yês¡T
ø£*dæ ‘·eT #˚‘·T‘√ m‘·TÔø=ì düe÷~Û˝À dü«j·T+>±
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ~– ñHêïs¡T. Äj·Tq≈£î n+~+#ês¡T.
Á|üeø£Ô (dü) yês¡T düe÷~Û X¯yêìï |üs¡T+&É u…{ϺHês¡T. ‘·s¡Tyê‘·
X¯yêìï Kqq+ ‘·s¡yê‘· eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T #˚‘·T˝…‹Ô <äT
ªªÄµµ #˚XÊs¡T. z n˝≤¢Vt≤ H˚qT á kÕj·T+Á‘· y˚fi¯ #·ìb˛sTTq
yê]‘√ sêJ |ü&ܶqT. ˙e⁄ ≈£L&Ü yê]‘√ sêJ|ü&ÉT. á <äèXÊ´ìï
#·÷düTÔqï Çu…ï eTdü÷<é (s¡õ) yês¡T á düe÷~Û˝À H˚qT ñ+fÒ
m+‘· u≤e⁄qTï nHêïs¡T.
(ùdø£s¡D düVæ≤ ÇkÕ¢MT yêœj·÷‘Y, Vü≤|ò”CŸ nãT›˝Ÿ wü≈£LsY)
Ç˝≤ m+<äs√ düVü≤;qT Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ÇVü≤˝Àø£+˝ÀH˚
dü«s¡ZyêdüTT nqï dü+<äsꓤT ñHêïsTT. ˇø£#√≥ ã<ä] düVü≤;
qT<˚›•+∫ n+fÒ eTs=ø£#√≥ u…’‘˚ ]C≤«Hé düVü≤;qT >∑T]+∫
#Ó|üŒã&ç+~.
Ç|ü &ÉT eTqeTT z düVü≤;j·÷‘Y >∑T]+∫
‘ÓTdüT≈£î+<ë+. áyÓT ù|s¡T ñyÓTà njYTeTHé (s¡õ. n). áy˚T
dü«s¡Z+˝À|ü+&É¢qTeTìwæìã&ç,≈£Ls¡TÃì@$<Ûä+>±HÓ’Hê<ëìì‘Ó+|ü⁄ø√>∑&ÉT.

41. 4 1
C…’<é_Hé Vü‰]kÕ (s¡õ. n) yê] uÛ≤s¡´ C…’<é (s¡õ. n) yês¡T eTVü‰
Á|üeø£Ô (dü) ≈£î m+‘√ Á|æj·TyÓTÆq yês¡T. áj·Tq »+π>yÓ÷‘ê
˝À Ms¡eTs¡D+ bı+<ës¡T. ñyÓTà njYTeTHé (s¡õ. n) yê]øÏ
Ç<ä›s¡T ≈£îe÷s¡TT. Ç<ä›s¡÷ ÇkÕ¢+ ø√dü+ ‘·eT ÁbÕD≤qT
|òüD+>± ô|{Ϻqyêπs ô|<ä› ≈£îe÷s¡T&ÉT njYTeTHé (s¡õ.n)
áj·Tq >∑»ej˚T VüQHÓ’Hé˝À Ms¡ eTs¡D+ bı+~‘˚ Vü≤»s¡‘Y
ñkÕe÷_Hé C…’<é (s¡õ) >∑»ej˚Ts¡÷. Ms¡ eTs¡D≤ìï bı+<ës¡T.
Ç˝≤ áyÓT Ç<ä›s¡T ø=&ÉT≈£îT uÛÑs¡Ô eTT>∑TZs¡T ÇkÕ¢+ ø√dü+ ‘·eT
ÁbÕD≤qT ‘ê´>∑+ #˚kÕs¡T. uÛÑs¡ÔqT, ø=&ÉT≈£îqT bı>=≥Tº≈£îqï
ÄyÓT mHê&ÉT düVü≤Hêìï ø√˝ÀŒsTT e÷&Ü¢&É˝Ò<äT. ñyÓTà njYTeTHé
(s¡õ. n) yês¡T eTVü‰Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) yê] ‘·+Á&ç>±¬s’q
nãT›˝≤¢Vt≤ >±] e<ä› ùde≈£îsêT>± ñ+&˚~. nãT›˝≤¢Vt≤ >±]
eTs¡D≤+‘·s¡+ eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) ‘·*¢>±¬s’q nMTHê >±]øÏ
nãT›˝≤¢Vt≤ >±] ÄdæÔ n|üŒ–+#ês¡T. n+<äT˝À ◊<äT ˇ+f…T,
y˚Tø£ eT+<ë $TyÓ’q K&ÉZ+, yÓ+&ç ÄuÛÑs¡D≤T z ùde≈£îsêT
ñHêïsTT. n˝≤ nMTHê >±]øÏ e∫Ãq ne÷àj˚T ñyÓTà njYTeTHé
(s¡õ. n) ÄyÓT ndüT ù|s¡T ãsYK _Hé‘˚kÕ n©u≤ nsTTq ÄyÓT
≈£îe÷s¡T&Ó’q nsTTeTHé eq n+<äs¡÷ ÄyÓTqT ñyÓTà
njYT$THé |æ*#˚yês¡T. Äy˚T ñyÓTà njYTeTHé>±H˚ Á|üdæ~∆>±+
∫+~. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yê] ej·TdüT‡ s¡e÷s¡$T 6 dü+ˆˆT
ñ+{≤sTT. Ä düeTj·T+˝ÀH˚ Á|üeø£Ô (dü) >±] ‘·*¢ ÄMTq eTBHê
yÓ[fl ‘·q yêfi¯flqT ø£dæedüTÔ+&É>± eT<Ûä´e÷s¡Z+˝À nø£kÕà‘·TÔ>±
Äs√>∑´+ ø°åDÏ+∫ nø£ÿ&ÉH˚ eTs¡DÏ+#ês¡T. Ä düeTj·T+˝ÀH˚ eTVü‰
Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é (dü) qT ñyÓTà njYTeTHé (s¡õ. n) ‘·q
>∑T+&Ó≈£î Vü≤‘·TÔø=ì ‘·*¢ ˝≤qqT Áù|eTqT n+~+∫+~. n|üŒ{Ï
qT+&ç ÄyÓT Á|üeø£Ô (dü) yê]‘√H˚ ñ+~. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
j·TTø£Ô ej·TdüT‡ e∫Ãq|ü &ÉT ÄyÓT u≤ìdü‘·«+ qT+&ç $eTTøÏÔ
s¡+C≤Hé˝À n˝≤¢Vt≤ Á|üdüqï‘· ø=s¡≈£î ñ|üyêdü+ ñ+&ÉTyê&ÉT s¡j·÷´Hé <ë«s¡+>∑T+&Ü dü«s¡Z+˝À
Á|üy˚•kÕÔ&ÉT.

42. 4 2
ø£*Z+#ês¡T. ÄyÓT≈£î nãT›_Hé »sTT<é KCŸs¡õ‘√ $yêVü≤+
»]|æ+#ês¡T. yê]øÏ z ≈£îe÷s¡T&ÉT ø£*>±&ÉT. n‘·&çøÏ nsTTeTHé
nì ù|s¡T ô|{≤ºs¡T. nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T Á|üeTTK düVü≤;˝À
ˇø£s¡T nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T |ü⁄{Ϻq ‘·s¡Tyê‘· ÄyÓT n+<äs¡÷
ñyÓTà nsTTeTHé |æ*#˚yês¡T. Ç<˚ ù|s¡T ìUŸH˚yéT>±
e÷]b˛sTT+~. eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ÇkÕ¢+ uÀ~ÛdüTÔqï ÁbÕs¡+uÛÑ
düeTj·T+˝ÀH˚ ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ) ÇkÕ¢+ <Ûäsêàìï
d”«ø£]+#ês¡T. ø±ì Äy˚T uÛÑs¡Ô ÇkÕ¢+qT e´‹πsøÏ+#ê&ÉT.
Äø±s¡DeTT#˚‘· Äy˚T uÛÑs¡Ô≈£î <ä÷s¡+ nsTT´+~. eTVü‰Á|üeø£Ô (dü)
yê] $yêVü≤+ K~»‘·T˝Ÿ ≈£îuŸsê (s¡õ. n) yê]‘√ »]–
‘·s¡Tyê‘· K~C≤ (s¡õ. n) yê] e<ä› u≤ìdü>± ñqï »sTT<é _Hé
Vü≤]cÕ (s¡õ) yê]ì ‘·q≈£î düVü≤ø£]+#˚+<äT≈£î ‘·q ùde¬ø’ K~C≤
(s¡õ) yê] n&ç– rdüT≈£îHêïs¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) eT+∫
q&Ée&çø£ m+‘√ >=|üŒ e´øÏÔ‘·«+, uÛÑøÏÔuÛ≤e+, |ü$Á‘·yÓTÆq Jeq
$<ÛëqeTTqT ø£*Z ñ+&É&Üìï >∑eTì+∫q Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
ÄyÓT qT<˚›•+∫ Ç˝≤ nHêïs¡T. mes¡Hêï dü«s¡Z eì‘·qT $yêVü≤
e÷&É<ä∫qf…Æ¢‘˚ ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) yê]ì $yêVü≤
e÷&É+&ç. ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T q¢>± ñ+&˚yês¡T.
Äy˚T Vü≤ãkÕ≈£î #Ó+~q ˙Á>√ C≤‹ Ád”Ô. Á|üeø£Ô (dü) yê] Á|üø£≥q
$qï »sTT<é _Hé Vü≤]cÕ (s¡õ) ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ) yê]ì
$yêVü≤ e÷&É{≤ìøÏ ìs¡ísTT+#·≈£îHêïs¡T. á $wüj·÷ìï
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü¢+) yê]øÏ #Ó|üŒ>± »sTT<é _HéVü≤]cÕ (s¡õ)
yê]‘√ ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ) yê] $yêVü≤eTT »]|æ+#ês¡T.
M]øÏ ñkÕe÷ _Hé »sTT<é (s¡õ) ø£*>±s¡T. áj·Tq n+fÒ
≈£L&Ü eTVü‰Á|üeø£Ô (dü¢+) yê]øÏ b+‘√ n_Ûe÷q+ Áù|eT.
‘·*¢ bÕ<ë ÁøÏ+<ä (ùde˝À) dü«s¡Z+ ñ+~.

43. 4 3
ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) yê]ì m+‘√ >ös¡$+#˚yês¡T.
ÄyÓTqT ne÷àC≤Hé nì |æ*#˚yês¡T. ÄsTTcÕ (s¡õ. n) yês¡T
Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ˇø£kÕ] eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) ˙fi¯ófl Á‘ê>∑T‘·THêïs¡T.
ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T ≈£L&É nø£ÿ&˚ ñHêïs¡T. Á|üeø£Ô
(dü)‘√ Hê≈£î ˙fi¯ófl s¡|æŒ+∫ Çe«+&ç n+~. n|ü &ÉT H˚qT Á|üeø£Ô
(dü) yê]H˚ ˙fi¯ófl s¡|æŒ+#·eTì n&ÉT>∑T‘êyê nHêïqT. ne⁄qT
Hê≈£î Ä Vü≤≈£îÿ ñ+~. H˚qT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) ≈£î m+‘√ ùde
#˚kÕqT n+~ ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) ì»y˚T nì Hê‘√
#Ó|æŒ eTVü‰ Á|üeø£Ô (dü) ÄyÓT≈£î m+‘√ $qj·T+‘√ ˙fi¯¢qT
n+~+#ês¡T.
nqdt_Hé e÷*ø˘ (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒkÕs¡T.
n|ü &É|ü &ÉT H˚qT eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ.
n) yê] Ç+{ÏøÏ yÓfi‚flyêfi¯fleTT eTeTà*ï #·÷dæ Äy˚T m+‘√
Äq+<ä+‘√ ‹q{≤ìøÏ Á‘ê>∑{≤ìøÏ @sêŒ≥T#˚ùd~ eTVü‰ Á|üeø£Ô
(dü) @<Ó’Hê ø±s¡D+#˚‘· yê{Ïì ‹qq≥T¢ nsTT‘˚ Äj·Tq‘√
>=&Ée≈£î ~π>~. n~#·÷dæ Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ∫s¡Tqe⁄«‘√ yê{Ïì
rdüTø=ì ‹H˚yês¡T. ˇø£kÕ] Á|üeø£Ô (dü) yês¡T ñ|üyêdüeTT‘√
ñ+fÒ H˚qT ñ|üyêdüeTT bÕ{ÏdüTÔHêïqT nì #Óù|Œyês¡T.
nqdt (s¡õ) yês¡T Ç˝≤ ‘Ó*bÕs¡T. ˇø£kÕ] eTVü‰Á|üeø£Ô
(dü) yês¡T H˚qT ñyÓTànsTTeTHé (s¡õ. n) yê] Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fleTT
Ä düeTj·T+˝À Äy˚T ‹s¡>∑*‘√ >√<ÛäTeTT s¡TãT“‘·THêïs¡T.
eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) ÄyÓT‘√ @$T #˚düTÔHêïe⁄ nì n&ç>±s¡T. s=f…ºT
e+&É{≤ìøÏ |æ+&ç s¡TãT“‘·THêïqT Ç~ e÷ ÁbÕ+‘·+ Vü≤ãcÕ
yêdüT $<Ûëq+ n+~, düπs nsTT‘˚ ‘=+<äs¡>± |æ+&çs¡T_“ s=f…ºT
‘·j·÷s¡T#Ój·T´+&ç nHêïs¡T eTVü‰Á|üeø£Ô (dü) yês¡T
ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) yê] J$‘·+˝À mH√ï
‘·+Á&ç dü«s¡Z <ë«s¡+

44. 4 4
n<äT“¤‘êT »]>±sTT. ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T eTBHê≈£î
edü edüTÔqï|ü &ÉT eT<Ûä´ e÷s¡Z+˝À ÄyÓT≈£î $|üØ‘·yÓTÆq <ëVü≤+
y˚dæ+~. n|ü &ÉT yê]e<ä› Á‘ê>∑{≤ìøÏ ˙fi¯ófl ˝Òe⁄. <ëVü≤+‘√ >=+‘·T
m+&çb˛‘·T+~. ô|<ëT |æ&Édü ø£≥Tº≈£îb˛j·÷sTT. XÊ«dü |”Ã&É+
ø£wüºyÓTÆb˛sTT+~. Ç+‘·˝À z n<äT“¤‘·+ Äø±X¯+ qT+&ç ˙fi¯fl‘√
ì+&çq bÕÁ‘· ‘·q yÓ’|ü⁄q≈£î HÓeTà~ HÓeTà~>± edüTÔ+~. Ä bÕÁ‘·≈£î
‘Ó¢{Ï Á‘ê&ÉT ø£{Ϻ ñ+~. Ä bÕÁ‘· ‘·q eTTKeTT e<ä›≈£î e∫Ã
Ä–+~. ÄyÓT <ëìì n+<äT≈£îì ‘·q$rsê ˙fi¯ófl Á‘ê–+~.
ñyÓTà nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T Ç˝≤ $e]+#ês¡T. Ä ˙fi¯ófl
Á‘ê–q ‘·s¡Tyê‘· Hê≈£î J$‘·+˝À m|ü &ÉT <ëVü≤+ yÓj·T´˝Ò<äT.
H˚qT $|üØ‘·yÓTÆq m+&Üø±+˝À ≈£L&Ü ñ|üyêdüeTT
ñ+&˚<ëìï nsTTHê Hê≈£î Äs√E ˙fi¯ófl Á‘ê–q ‘·s¡Tyê‘·
$|üØ‘·yÓTÆq <ëVü≤+ nH˚~ @Hê&ÉT Hê≈£î yÓj·T´˝Ò<äT. n˝≤H˚
Hê >∑T+&Ó˝À¢ m|ü &ÉT z #·¢ì nqTuÛÑ÷‹ ø£*π>~.
ñy˚Tà nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T eTVü‰ Á|üeø£Ô eTTVü≤eTà<é
(dü) yê] Ä<Ûä«s¡´+˝À »]–q j·TT<ë∆˝À ≈£L&Ü bÕ˝§Z+~.
»+¬> ñVü≤<é˝À ôd’ì≈£î≈£î ˙fi¯ófl n+~+#·&É+, >±j·T|ü&çq
ôd’ì≈£î≈£î ø£≥Tºø£≥º&É+ e+{Ï$ m+‘√ ñ‘ê‡Vü≤+>± #˚dæ+~.
n˝≤H˚ >∑»y˚ U…’ãsY˝À bÕ˝§Zqï 20 eT+~ Ád”Ô˝À Äy˚T ≈£L&Ü
ñ+~. U…’ãsY j·TT<ä∆+˝À Äy˚T ≈£îe÷s¡T&ÉT nsTTeTHé (s¡õ. n)
yê] ‘·q >∑Ti¿+ $wü|ü⁄{≤Vü‰s¡+ ‹q≥+ eq n~ rÁeyÓTÆq
ndü«düú‘·≈£î >∑T¬s’+~. n+<äT#˚‘· nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T
bÕ˝§Zq˝Òø£b˛j·÷s¡T. <ëìøÏ ÄyÓT ‘·q ≈£îe÷s¡T&ç #·s¡´qT
|æ]øÏã+<ä #·s¡´>± n_Ûe]í+∫+~.
nsTTeTHé (s¡õ. n) yês¡T j·TT<ä∆ s¡+>∑+˝À m+‘√
Ms√∫‘·+>± b˛sê&˚yês¡T. >∑»eVüQHÓ’Hé˝À ÇkÕ¢+ ôd’q´+ |ü≥Tº
‘·|æŒ #Ó˝≤¢#Ó<äTs¡T nsTTb˛j·÷sTT. Ç˝≤+{Ï øÏ¢wüº düeTj·T+˝À
1/2/3 Ä&É|æ¢qT <Ûë]àø£ $<ë´uÛ≤´dü+ H˚]Œ+∫, b˛wæ+#·T $XÊ«dæ dü«s¡Z+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT.