ТЭОРЫЯ І ПРАКТЫКА МОВЫ Palit

1. Тэорыя і практыка
мовы

2. Мова
паліткарэктнасці

3. Паліткарэктнасць -
тэрмін, які апісвае стыль
маўлення, ідэі, палітыку,
паводзіны, якія мусяць
мінімізаваць абразы
расавых, рэлігійных,
культурных ды іншых
груп
Вікіпедыя

4. Эўфемізмы - словы і
выразы, якія служаць для
замены грубых,
непрыстойных, рэзкіх словаў
і выразаў
не мярцвяк, а нябожчык
не стары, а чалавек сталага
веку
не дурань, а недалёкі чалавек

5. «Фемінізмы» - жаночыя
назвы прафесій,
спецыяльнасцяў,
сацыяльных роляў
дырэктарка
менеджарка
фатографка
(аўтар-ка, рэдактар-ка)

6. Мэта ўжывання
паліткарэктных словаў і
выразаў - пазбегчы
вербальнай дыскрымінацыі
асобных груп насельніцтва
паводле нацыянальнасці,
расы, гендару, узросту,
здароўя, сацыяльнага і
матэрыяльнага статусу

7. У ЗША
Негры - нябелыя - каляровыя
- чорныя - меншасць -
амерыканцы афрыканскага
паходжання -
афраамерыканцы
(negroes - non-whites - colored -
blacks - minority (group) - African
Americans - Afroamericans)

8. 1. Сфера сацыяльна
слабых,
дыскрымінаваных груп
насельніцтва:
людзі з інваліднасцю / людзі з
абмежаванымі магчымасцямі
(замест калекі, інваліды); карэкцыя
полу (замест змена полу);
інтэрсексуал (замест
гермафрадыт)

9. 2. Сфера назваў прафесій і
спецыяльнасцяў:
менеджар па продажах
(замест прадавец); аўтарка,
блогерка (замест аўтар,
блогер), калі гаворка ідзе пра
жанчыну

10. 3. Сфера сэрвісу і рэкламы
(напрыклад, індустрыя
прыгажосці)
лішняя вага (замест
атлусценне), карэкцыя вагі
(замест пахудзенне), ліфтынг
(замест пазбаўленне ад
зморшчын)

11. Як іншымі словамі
перадаць наступныя
паліткарэктныя
выразы?

12. - Спецыяліст па гігіене
навакольнага асяроддзя
- Чалавек залатога веку /
трэцяга ўзросту
- Інжынер па санітарыі
- Чалавек з нестандартнымі
вертыкальнымі
прапорцыямі
- Узброены канфлікт

13. Дворнік
Стары / старая
Смяцяр
Ліліпут / ліліпутка
Вайна

14. - Асабісты памочнік
- Асоба, якая аказвае
медыцынскую дапамогу
дома
- Сонечныя дзеці
- Лятальны сыход
- Менеджар / спецыяліст
па клінінгу

15. Cакратар / сакратарка
Cядзелка
Дзеці з сіндромам Дауна
Смерць
Прыбіральшчык /
прыбіральшчыца

16. - Аператар ачышчальных
збудаванняў
- Нестатутныя адносіны
- Бодзіпазітыўны чалавек
- Вышэйшая мера
пакарання
- Лібералізацыя /
упарадкаванне цэн

17. Асенізатар / залатар
Дзедаўшчына
Тоўсты чалавек
Кара смерцю /
смяротнае пакаранне
Рост цэн

18. - Эмацыйна-няўстойлівы
чалавек
- Санкцыі
- Сацыяльна абяздоленыя /
пазбаўленыя дабротаў людзі
- Невідушчыя / слабавідушчыя
людзі
- Выкарыстоўваць службовае
становішча ў карыслівых
мэтах

19. Псіхапат / псіхапатка
Пакаранне
Бедныя
Сляпыя
Браць хабар

20. - Людзі з міграцыйным
мінулым
- Разысціся ў меркаваннях
- Чалавек, які пакутуе на
залежнасць ад
псіхаактыўных рэчываў
- Узроставыя змены
- Стыліст / дызайнер па
прычосках

21. Імігранты
Паспрачацца
Наркаман / наркаманка
Старэнне
Цырульнік / цырульніца /
парыкмахер /
парыкмахерка

22. - Работніца птушкафермы
- Ліквідаваць
- Асоба са шкоднымі
звычкамі / залежны чалавек

23. Птушніца
Забіць
Алкаголік / алкагалічка