توضحی درمورد قوانین موجود در قانون تجارت الکترونیک ایران در خصوص ایجاد قرارداد به صورت الکترونیک و آنلاین و همچنین نحوه ایجاب و انعقاد و قبول قراردادهای الکترونیکی در ایران

1. ‫آنالین‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫قرادادها‬ ‫ایجاد‬
‫آنالین‬ ‫قراردادهای‬ ‫قوانین‬ ‫بر‬ ‫مروری‬
‫تواناراد‬ ‫مرتضی‬
‫پاییز‬۹۶

2. ‫مباحث‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫های‬‫ویژگی‬
•‫دیجیتال‬ ‫امضا‬

3. ‫اکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫تعریف‬
•‫تعهدات‬ ‫و‬ ‫قراردادها‬ ‫حقوق‬ ‫عمومی‬ ‫قواعد‬ ‫و‬ ‫احکام‬ ‫تابع‬
•‫قراردادها‬ ‫تشکیل‬ ‫محیط‬ ‫بر‬ ‫جدیدی‬ ‫وصف‬
•‫میگرد‬ ‫منعقد‬ ‫داده‬ ‫تبادل‬ ‫شکبه‬ ‫مانند‬ ‫الکترونیکی‬ ‫ابزار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫قراردادهایی‬‫د‬.
•‫الکترونیکی‬ ‫نوشته‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫تصویر‬ ‫بشکل‬ ‫خدمات‬ ‫یا‬ ‫مال‬ ‫عرصه‬

4. ‫قرارداد‬ ‫تعریف‬‫الکترونیکی‬
‫الکترونیکی‬ ‫شبکه‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫قرارداد‬ ‫قبول‬ ‫و‬ ‫ایجاب‬ ‫به‬ ‫دعوت‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ایجاب‬

5. ‫توسط‬ ‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫تعریف‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬‫دانان‬‫حقوق‬
‫شبکه‬ ‫ضمن‬ ‫طرفین‬ ‫قبول‬ ‫و‬ ‫ایجاب‬ ‫که‬ ‫توافقی‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬‫ال‬‫بین‬‫مللی‬‫باز‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫متبادل‬ ‫تصویری‬ ‫و‬ ‫شنیداری‬ ‫ابزار‬ ‫با‬ ‫دور‬ ‫راه‬ ‫از‬ ‫ارتباطی‬(‫اسامه‬ ،‫مجاهد‬ ‫الحسن‬ ‫ابو‬2000،
‫ص‬39.)

6. ‫دانان‬‫حقوق‬ ‫توسط‬ ‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫تعریف‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬
‫قبول‬ ‫و‬ ‫ایجاب‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫قراردادی‬‫تبا‬ ‫بواسطه‬ ‫و‬ ‫المللی‬ ‫بین‬ ‫ارتباطات‬ ‫شبکه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬‫دل‬
‫گردد‬ ‫می‬ ‫منعقد‬ ‫قراردادی‬ ‫تعهدات‬ ‫ایجاد‬ ‫بقصد‬ ،‫ها‬ ‫داده‬ ‫الکترونیکی‬(‫خالد‬ ،‫ابراهیم‬ ‫ممدوح‬2005،
‫ص‬51)

7. ‫دانان‬‫حقوق‬ ‫توسط‬ ‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫تعریف‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬
‫قبول‬ ‫و‬ ‫ایجاب‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫قراردادی‬‫ال‬ ‫تبادل‬ ‫بواسطه‬ ‫و‬ ‫المللی‬ ‫بین‬ ‫ارتباطات‬ ‫شبکه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬‫کترونیکی‬
‫گردد‬ ‫می‬ ‫منعقد‬ ‫قراردادی‬ ‫تعهدات‬ ‫ایجاد‬ ‫بقصد‬ ،‫ها‬ ‫داده‬(‫خالد‬ ،‫ابراهیم‬ ‫ممدوح‬2005‫ص‬ ،51)

8. ‫انعقاد‬ ‫شکل‬
•‫آزادی‬ ‫و‬ ‫اراده‬ ‫حاکمیت‬ ‫اصل‬ ‫راستای‬ ‫در‬‫قراردادها‬‫ن‬ ‫خاصی‬ ‫تشریفات‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫شکل‬ ‫تابع‬‫می‬
‫باشد‬.
•‫یا‬ ‫و‬ ‫ساختاری‬ ‫موانع‬‫انعقاد‬ ‫که‬ ‫ایمنی‬‫ی‬ ‫و‬ ‫کتبی‬ ‫شکل‬ ‫تابع‬ ‫قانونا‬ ‫که‬ ‫قراردادهای‬‫رسمی‬ ‫ا‬
‫هستند‬.

9. ‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬ ‫مختلف‬ ‫اشکال‬
•‫صفحات‬‫وب‬
•‫الکترونیکی‬ ‫پست‬
•‫گفتگوی‬ ‫اتاق‬‫مجازی‬

10. ‫موضوع‬
•‫سنتی‬ ‫قراردادهای‬ ‫مشابه‬
•‫قانون‬ ‫چارچوب‬ ‫ضمن‬ ‫در‬ ‫موضوع‬ ‫اختیار‬ ‫در‬ ‫محدودیتی‬ ‫اراده‬ ‫آزاد‬ ‫حاکمیت‬ ‫اصل‬ ‫طبق‬
‫نداد‬ ‫وجود‬

11. ‫قرارداد‬ ‫موضوعات‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬‫الکترونیکی‬
•‫فروش‬‫کاال‬
•‫خدمات‬ ‫ارائه‬(‫و‬ ‫هواپیمایی‬ ،‫بانکی‬ ‫خدمات‬ ‫مانند‬) ...
•‫دیجیتال‬ ‫محصول‬ ‫فروش‬(‫و‬ ‫فیلم‬ ،‫مقاله‬ ،‫کتاب‬ ‫مانند‬) ...
•‫اطالعات‬ ‫تامین‬(‫اقتصادی‬ ‫و‬ ‫علمی‬ ‫اطالعات‬ ‫یا‬ ‫گزارشات‬ ‫مانند‬)

12. ‫ماده‬ ‫بنابر‬ ‫شده‬ ‫منع‬ ‫موضوعات‬۶‫تجارت‬ ‫قانون‬‫الکترونیکی‬
•‫اسناد‬‫منقول‬ ‫غیر‬ ‫اموال‬ ‫مالکیت‬
•‫نهایی‬ ‫کنندگان‬‫مصرف‬ ‫به‬ ‫دارویی‬ ‫مواد‬ ‫فروش‬
•‫صادر‬ ‫کاال‬ ‫استفاده‬ ‫برای‬ ‫خاص‬ ‫دستور‬ ‫که‬ ‫مشابهی‬ ‫عبارات‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫هشدار‬ ،‫اخطار‬ ،‫اعالم‬
‫میکند‬.

13. ‫طرفین‬
•‫است‬ ‫الزامی‬ ‫متعامل‬ ‫طرف‬ ‫دو‬ ‫حداقل‬ ‫وجود‬ ‫قانون‬ ‫طبق‬.
•‫آن‬ ‫اراده‬ ‫از‬ ‫نایت‬ ‫رایانه‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫دخالت‬ ‫مستقیما‬ ‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫انعقاد‬ ‫های‬‫روش‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫در‬‫ها‬
‫است‬.
•‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫بین‬ ‫پیام‬ ‫داده‬ ‫تبادل‬ ‫و‬ ‫مخاطب‬ ،‫ساز‬ ‫اصل‬ ‫وجود‬ ‫در‬ ‫الزام‬

14. ‫ماده‬ ‫طبق‬ ‫ساز‬ ‫اصل‬ ‫انتساب‬ ‫موارد‬۱۸‫قانون‬
•‫اگر‬‫م‬ ‫ساز‬ ‫اصل‬ ‫جانب‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫شده‬ ‫ارسال‬ ‫شخصی‬ ‫وسیله‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫ساز‬ ‫اصل‬ ‫توسط‬‫جاز‬
‫است‬ ‫بوده‬ ‫کار‬ ‫این‬ ‫به‬
•‫اص‬ ‫جانب‬ ‫از‬ ‫خودکار‬ ‫تصدی‬ ‫یا‬ ‫شده‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫اطالعاتی‬ ‫سیستم‬ ‫وسیله‬ ‫به‬ ‫اگر‬‫ساز‬ ‫ل‬
‫شود‬ ‫ارسال‬

15. ‫مباحث‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫های‬‫ویژگی‬
•‫دیجیتال‬ ‫امضا‬

16. ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬
•‫ماده‬ ‫طبق‬۱۹۰‫قانون‬‫می‬ ‫قرارداد‬ ‫اعتبار‬ ‫صحت‬ ‫شرط‬ ‫اساسیترین‬ ‫طرفین‬ ‫قصد‬ ،‫مدنی‬‫باش‬‫د‬.
•‫موضوع‬ ‫تعیین‬ ،‫طرفین‬ ‫اهلیت‬ ‫مانند‬ ‫دیگری‬ ‫شرایط‬ ‫بودن‬ ‫فراهم‬ ‫مستلزم‬ ‫قرارداد‬ ‫صحت‬‫قرارداد‬
‫جهت‬ ‫مشروعیت‬ ‫و‬‫آن‬‫می‬‫باشد‬.
•‫اراده‬ ‫اعالم‬ ‫بودن‬ ‫رضایی‬ ،‫قراردادها‬ ‫حقوق‬ ‫در‬ ‫اصل‬‫است‬ ‫ها‬.

17. ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬
•‫ماده‬ ‫بنابر‬۱۹۱‫ق‬.‫م‬«‫چیزی‬ ‫به‬ ‫بودن‬ ‫مقرون‬ ‫شرط‬ ‫به‬ ‫انشاء‬ ‫قصد‬ ‫به‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫محقق‬ ‫عقد‬
‫کند‬ ‫قصد‬ ‫بر‬ ‫داللت‬ ‫که‬».
•‫محسوب‬ ‫کتبی‬ ‫قراردادهای‬ ‫بعنوان‬ ‫عموم‬ ‫بطور‬ ‫قانون‬ ‫طبق‬ ‫الکترونیکی‬ ‫قراردادهای‬
‫شوند‬‫می‬.

18. ‫الکترونیکی‬ ‫ایجاب‬
•‫دیگری‬ ‫به‬ ‫امری‬ ‫عرصه‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫ایجاب‬(‫پیشنهاد‬)
•‫حقوق‬ ‫در‬:‫ف‬ ‫حقوقی‬ ‫رابطه‬ ‫ایجاد‬ ‫برای‬ ‫طرفین‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫طرف‬ ‫از‬ ‫نخستین‬ ‫اراده‬ ‫اعالم‬‫یما‬
‫می‬ ‫ایجاب‬ ‫را‬ ‫معینی‬ ‫امر‬ ‫در‬ ‫بین‬‫گویند‬.
•‫است‬ ‫پیامی‬ ‫های‬‫داده‬ ‫به‬ ‫محدود‬ ‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫در‬ ‫ایجاب‬.

19. ‫ایجاب‬ ‫خصوصیات‬‫الکترونیکی‬
•‫اعالم‬‫دور‬ ‫راه‬ ‫از‬(‫باشد‬ ‫ایجاب‬ ‫قبول‬ ‫و‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫در‬ ‫موثر‬ ‫اطالعات‬ ‫کلیه‬ ‫متضمن‬ ‫باید‬ ‫الکترونیکی‬ ‫ایجاب‬.‫ماد‬‫ه‬۳۳‫قانون‬)
•‫اصوال‬‫است‬ ‫مفهوم‬ ‫قابل‬ ‫نوشتاری‬ ‫زبان‬ ‫به‬ ‫تبدیل‬ ‫قابل‬ ‫الکترونیکی‬ ‫بواسطه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫پیامی‬ ‫های‬ ‫داده‬ ‫شکل‬ ‫در‬.
•‫می‬ ‫بخود‬ ‫جهانی‬ ‫صفت‬ ‫یعنی‬ ‫فرامرزی‬ ‫صفت‬ ‫الکترونیکی‬ ‫ایجاب‬ ‫و‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫اهمیت‬ ‫کننده‬ ‫ایجاب‬ ‫مکان‬‫گیرد‬
•‫میگردد‬ ‫ارسال‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫واسطه‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫ایجاب‬.

20. ‫الکترونیکی‬ ‫قبول‬
•‫شرط‬ ‫و‬ ‫قید‬ ‫بی‬ ‫پذیرش‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫قبول‬‫قرا‬ ‫انعقاد‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫پیشنهاد‬‫رداد‬‫است‬.
•‫ارا‬ ‫ماهیت‬ ‫بر‬ ‫خللی‬ ‫هیچ‬ ،‫قبول‬ ‫اعالم‬ ‫بودن‬ ‫الکترونیکی‬ ‫غیر‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫الکترونیکی‬‫نحوه‬ ‫و‬ ‫ده‬
‫حقوقی‬ ‫روابط‬ ‫ایجاد‬ ‫بر‬ ‫آن‬ ‫داللت‬‫ندارد‬.

21. ‫الکترونیکی‬ ‫قبول‬
•‫کلیک‬ ‫با‬ ‫فقط‬ ‫الکترونیکی‬ ‫قبول‬ ‫معموال‬‫بیان‬ ‫بر‬‫مبنی‬ ‫الکترونیکی‬‫برم‬‫وافقت‬‫مفاد‬ ‫بر‬
‫آید‬ ‫می‬ ‫بعمل‬ ‫اینترنتی‬ ‫محیط‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫ارائه‬ ‫الکترونیکی‬ ‫ایجاب‬.
•‫صری‬ ‫اعالمی‬ ،‫الکترونیکی‬ ‫بواسطه‬ ‫آن‬ ‫اعالم‬ ‫شکل‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬ ،‫الکترونیکی‬ ‫قبول‬‫قاطع‬ ‫و‬ ‫ح‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫محسوب‬.

22. ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫مکان‬ ‫تعیین‬
•‫باشد‬‫می‬ ‫قبول‬ ‫ارسال‬ ‫زمان‬ ،‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬ ‫زمان‬.
•‫م‬ ‫انعقاد‬ ‫مکان‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫توان‬‫نمی‬ ‫را‬ ‫الکترونیکی‬ ‫پست‬ ‫آدرس‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫سایت‬ ‫وب‬ ‫آدرس‬‫عتبر‬
‫دانست‬.

23. ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫مکان‬ ‫تعیین‬
•‫ماده‬ ‫طبق‬۲۹‫و‬ ‫داده‬ ‫ارسال‬ ‫اطالعاتی‬ ‫سیستم‬ ‫استقرار‬ ‫محل‬ ‫بودن‬ ‫یکسان‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫قانون‬
‫گرفته‬ ‫درنظر‬ ‫استقرار‬ ‫مکان‬ ،‫مکان‬ ‫آن‬ ،‫داده‬ ‫همان‬ ‫دریافت‬،‫میشود‬‫اینصورت‬ ‫غیر‬ ‫در‬:
•‫ساز‬ ‫اصل‬ ‫اصلی‬ ‫مکان‬
•‫ساز‬ ‫اصل‬ ‫شعبه‬ ‫ترین‬ ‫نزدیک‬
•‫قانون‬ ‫اقامتگاه‬‫طرفین‬

24. ‫مباحث‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫های‬‫ویژگی‬
•‫دیجیتال‬ ‫امضا‬

25. ‫الکترونیکی‬ ‫قراردادهای‬ ‫های‬‫ویژگی‬
•‫قراردادها‬ ‫بودن‬ ‫الحاقی‬
•‫وب‬ ‫صفحات‬
•‫الکترونیکی‬ ‫پست‬
•‫قرارداد‬ ‫طرفین‬ ‫فیزیکی‬ ‫حضور‬ ‫عدم‬(‫دور‬ ‫راه‬ ‫از‬)

26. ‫الکترونیکی‬ ‫قراردادهای‬ ‫های‬‫ویژگی‬
•‫قرارداد‬ ‫بودن‬ ‫رضایی‬ ‫اصل‬
•‫قرارداد‬ ‫المللی‬ ‫بین‬ ‫جنبه‬
•‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬ ‫در‬ ‫الکترونیکی‬ ‫افزارهای‬‫سخت‬ ‫و‬ ‫افزار‬‫نرم‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫ضرورت‬
•‫مصرف‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫لزوم‬‫کنندگان‬

27. ‫مباحث‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬
•‫الکترونیکی‬ ‫قرارداد‬ ‫های‬‫ویژگی‬
•‫دیجیتال‬ ‫امضا‬

28. ‫دیجیتال‬ ‫امضاء‬
•‫ایران‬ ‫در‬ ‫قانونگذار‬ ‫توسط‬ ‫امضاء‬ ‫تعریف‬ ‫عدم‬
•‫ماده‬۱۳۱۰‫ق‬.‫م‬:‫امضایی‬‫دلی‬ ‫کننده‬ ‫امضاء‬ ‫ضرر‬ ‫بر‬ ‫باشد‬ ‫سندی‬ ‫یا‬ ‫نوشته‬ ‫روی‬ ‫که‬‫ل‬
‫است‬.
•‫ا‬‫از‬ ‫هریک‬ ‫نهایی‬ ‫اراده‬ ‫اعالم‬ ‫بعنوان‬ ‫مضاء‬‫کتبی‬ ‫قراردادهای‬ ‫در‬ ‫طرفین‬

29. ‫دیجیتال‬ ‫امضاء‬
•‫محتوای‬ ‫که‬ ‫سندی‬ ‫به‬ ‫او‬ ‫الحاق‬ ‫و‬ ‫فرستنده‬ ‫هویت‬ ‫تعیین‬ ‫که‬ ‫محرمانه‬ ‫و‬ ‫مستقل‬ ‫رمز‬ ‫از‬ ‫عبارت‬ ،‫الکترونیکی‬ ‫امضای‬‫را‬ ‫داده‬
‫دهد‬ ‫می‬ ‫تشکیل‬.
•‫ماده‬ ‫بنابر‬ ‫دیجیتال‬ ‫امضاء‬ ‫های‬‫ویژگی‬۱۰‫ق‬.‫ت‬
•‫فرد‬ ‫به‬ ‫منحصر‬
•‫کننده‬ ‫امضاء‬ ‫هویت‬ ‫بیانگر‬
•‫کننده‬ ‫امضاء‬ ‫انحصاری‬ ‫اراده‬ ‫تحت‬
•‫داده‬ ‫در‬ ‫تغییر‬ ‫تشخیص‬ ‫قابلیت‬‫پیام‬

30. ‫پاسخ‬ ‫و‬ ‫پرسش‬

31. ‫شما‬ ‫توجه‬ ‫از‬ ‫باتشکر‬
‫تواناراد‬ ‫مرتضی‬
morteza@cheetagroup.com