1. Tembang macapat
Nama : Moh. Afif bahari (24)
kelas : XI MIPA 1
Sekolah : Sman 1 kota pasuruan
2. DAFTAR ISI
JUDUL
DAFTAR ISI
PENGERTIAN
FILOSOFI TEMBANG MACAPAT
SEJARAH TEMBANG MACAPAT
ANCASE TEMBANG MACAPAT
PENGERTIAN GURU LAGU,
WILANGAN, GATRA
TABEL GURU GATRA, WILANGAN,
LAGU
UNSUR KEBAHASAAN ING
TEMBANG MACAPAT
PENUTUP
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
4. FILOSOFI MACAPAT
Tembang macapat dipercaya dening akeh wong jawa
minangka kumpulan tembang kang nduweni teges
proses uripe manungsa, proses gusti allah maringi roh
nganti manungsa balik marang sing kuwasa ciri ciri
manungsa wiwit lair nganti mati digambarake kanthi
runtut ing tembang macapat sing cacahe ana sewelas
4
5. SEJARAH MACAPAT
Secara umum diperkirakan bahwa macapat muncul pada akhir masa
majapahit dan dimulainya pengaruh walisanga, tetapi hal ini hanya bisa
dikatakan untuk situasi di jawa tengah. Sebab di jawa timur dan bali
macapat telah dikenal sebelum datangnya islam. sebagai contoh ada
sebuah teks dari bali atau jawa timur yang dikenal dengan kidung
ranggalawe dikatakan telah selesai ditulis pada tahun 1334 masehi.
Namun disisi lain tarikh ini diasangsikan karena karya ini hanya dikenal
versinya yang lebih mutakhir dan semua naskah yang memuat teks ini
berasal dari bali.
5
6. ANCASE TEMBANG MACAPAT
Minangka hiburan, estetika, pendhidikan, pagelaran tradisional sarana
korespondensi, humming kanca sing makarya, mantra kanggo ngusir
bala, upacars kumpul
6
7. PENGERTIAN GURU LAGU,
WILANGAN, GATRA
Guru lagu
Guru gatra
Guru wilangan
Guru lagu yaiku tibaning swara ing saben pungkasaning gatra.
Guru gatra yaiku cacahing utawi jumlahing gatra ing tembang macapat.
Guru wilangan yaiku cacahing wanda ing saben sagatra.
7
8. UNSUR KEBAHASAAN ING
TEMBANG MACAPAT
Tembung garba
1.
Tembung garba yaiku tembung lara sing digandheng dadi siji kanggo nyuda cacahe
wanda, kanggo nyocogake cacahe wanda ing sajroning tembung, kanggo ngringkes
tembung ing sajroning ukara.
tuladha :
-) Jalwestri saka tembung jalu + estri
-) Papeki saka tembung papa + iki
Tembung garba kepareng dadi 3, yaiku
-) Tembung lara utawa luwih menawa digarba banjur metu aksara "y"
-) Tembung lara utawa luwih menawa digarba banjur metu aksara "w"
-) Tembung lara utawa luwih sing kagarba nganggo tembung maha, ananging tembung
maha kasebut mung muni "mah"
2. Tembung kawi
tembung kawi yaiku tetembungan kang cak cakane winates ana ing basa endah,
umpamane kanggo ing kesenian wayang, kethoprak, lan acara liyane kang gegayutan
karo adat kejawen.
tuladha :
-) bantala : lemah, mati
-) brama : geni
-) candra : rembulan
3. Tembung dasanama
tembung dasanama yaiku jenise tembung kang nduweni teges padha utawa meh padha
tegese
tuladha :
-) anak : suta, putra, sunu, yoga, siwi, atmaja, patut, banu, tanaya, weka
-) awak : wak, lingga, dhiri, raga, angga, deha, badan, tubuh, sulaksana
9. 4. Sandi asma
sandi asma yaiku jeneng pangarang/pangripta kang disamarake
Tuladha :
Rarasing kang sekar sarkara mrik
Den aksama dening sang sudyarsa
Ngawikan wengkuning reh
beraweng para ratu
Ilanga kang sesengker sarik
Rongas westhining angga
Gagating tyot antuk
wartaning kang para tama
Sinung tengran sembah trus sukaning budi
Tataning kang crita
5. Sandi karya
sandi karsa yaiku tema, gagasan utawa kekarepan kang disamarake
tuladha :
Dimen lebdeng kawruh
Ing pakaryan mrih trengginas
Nalar nulur rinengga ambeg berbudi
Anjrah mring para siswa
Pepingan kang samya koe
Esthining tyas maujud
Naning mulya
dina dina kepungkur
Iku dadi landhasaneki
10. Dina kang bakal teka
Ing pangangkah tumus
Kita bangsa indonesia
Anemahi jaman
nyambahi nuswantara
Sandi karsa : Dina pendidikan