1. MARY ROSE GRANDE
Hindi lamangdamdamingnasyonalismoangnagawangpaningasinni Pepe –magingang pusong
maramingdilagay nagawarin niyangpaliyabinsa pamamagitanngkanyangnag-aapoynapagmamahal
at angkingkarisma.Malibansa inangsi TeodoraAlonzoat sa kanyangInangBayan, maramingbabae pa
ang inibigngatingpambansa
Hindi maikakailangmalakiangnagingkontribusyonni Dr.Jose Rizal sa pagpapausbongngdamdam ing
nasyonalismongmgaPilipinonoongkanyangpanahon.Sapamamagitanngkanyangplumaat angking
talino,nagawaniyangmaipagtanggol angPilipinaslabansamga mapang-alipustangbanyaga.Ngunitng
bayani sa loobo labasman ng bansa.
1) Si Julia
Nakilalani Rizal anglabing-apatnataonggulangna si Juliasa isangilogsa Los Bañosnoongsiya’y
labinlimangtaonggulangpalamang.Sabaysilangnanguhanoonng paru-parosa tabing-ilogatdoo’y
pinagsaluhannilaangkauntingpanahonngsayaat tuwa.Ang pakiramdamnaito’ynagingpanandalian
lamang;isalamang matamisnapagtatangi ng isangbinatilyosaisangdalagitaangnaganap sa kanilang
pagsasama.Ayonsa tala,hindi patuluyangnahulogangpusoni Pepe kayJulianangmga panahongito.
Sa wikangIngles,maaaringito’y infatuation palamang.
2) SegundaKatigbak
Mula namansa Lipa, Batangassi SegundaKatigbaknanoonay labing-apatnataonggulangnang
makilalani Rizal.TuwingHuwebesatLinggobumibisitanoon si Rizal saColegiode laConcordiakung
saan namamalagi angkapatidniyangsi Olympia atsi Segunda.Sapanahongito,tuluyannangnahulog
ang loobni Rizal kay Segunda.Ngunitsakabilanito,pagkasawi mulisapag-ibigangnaranasanni Rizal.Si
Segundaaynakatakda nangikasal kayManuel Luz kahitna hindi itonaisni Segunda.Hindi nagawang
ipagtapatni Rizal ang kanyangpag-ibigparakay Segunda.Tilabagasiya’ynawalanngtapang at lakasng
loobnoongmga panahongiyon,hanggangsa tuluyannangmawalasi SegundaKatigbak.
3) BinibiningL.
Isangmisteryosangdilagnamanitongsi BinibiningL.Hindi malamanngmga historyadorkungano
ang ibigsabihinngL sa pangalanng dilagna ito.Pagkataposngpagkasawi kaySegunda,ibinalingni Rizal
ang kanyangatensyonsadalagangito.Dalawangmagkasunodnagabi bumisitaitongsi Rizal kayBb.L.
dahil na rinsa nadama niyangsakitsa pilingni Segunda.Ngunitmaagangnataposangpagbisitangitoni
Rizal sa pagtutol na rinng kanyangama.
4) LeonorValenzuela
2. Nakilalanamanni Rizal itongsi Leonoro Orang Valenzuelanoongsiya’ynag-aaral pasa
Unibersidad ngSantoTomas.Katabi ng tinutuluyanni Rizal angbahayng mga Valenzuelaatpalagi silang
namamalagi ngkanyangmga kaibigan doon.Unti-untingnahulogangloobni Orangkay Rizal dahil sa
angkingtalinoni Jose.Binibigyanni Rizal si Orangnoonng mga lihamnanakasulatsa tintangmaaaninag
lamangkungitatapat sa lampara.Ngunitparakay Rizal,higitnamainamkungituringniyalamangna
kaibigansi Orangkaysa ituringniyaitongkasintahan.Angdesisyongitoaybunsodna rinng espesiyal na
pagtangi ni Rizal sa isa pangLeonor,si Leonor Rivera.
6) LeonorRivera
May mga nagsasabingkababatani Rizal itong si Leonor.May mga nagsasabi ringsilaay malayong
magpinsan.Magkagayunman,noongmgabata pa silaay hindi gaanongnapapansinni Rizal si Leonor.
Ngunitnangmagdalagaang dilag,napansinni Rizal naunti-unti nangbumubulaklakangdati’ytila
kampupotlamangna si Leonor.Nangnagkakamabutihannaang dalawa,napagpasiyahannila
na Taimisang itawagkayLeonor Riveraupangmakatakassa mga matangmaaaring kumondenasa
kanilangdalawa.Nangmgapanahongito,unti-untingumusbongsi Rizal bilangmanunulatat
nasyonalista.Atnoong1882, inilihimni Rizal kayLeonorangkanyangpag-alispatungongEuropa,na
lubhanamangikinasakitngdamdaminngdalaga.Kungnoonguna’ysuportadong mga magulangni
Leonorang pag-iibiganngdalawa,biglanilaitongtinutulandahil sapagigingkilalangpilibusterong
binatang mga panahongiyon.Marami pa angnaganap na nagbunsodsamasakitna paghihiwalayng
dalawa.Dahil sa pagharangng mga magulangni Leonorsa mga sulatni Rizal para sa dalaga,
ipinagpalagayni Leonornakinalimutannasiyani Rizal – na siyangnagtulakkayLeonorupang
magpakasal sa isangInglesnapinili ngkanyangmgamagulang,si HenryKipping.Tumagal angrelasyon
ninaRizal at LeonorRiveranang 11 taon.
7) ConsueloOrtigayPerez
Anaksi Consueloni DonPabloOrtigay Rey,alkalde ngMaynilanoon.Nagkitasilani Rizal sa
Madrid kungsaan balotpa rin si Rizal ng pagdadalamhati dahil sapagpapakasal ni LeonorRiverasaibang
lalaki.SaMadrid,hindi lamangsi Rizal ang humangakay Consuelo.MagingsinaEduardode Lete,
AntonioatMaximinoPaternoaynahulogdinsa kanya.Nagkaroonng kasunduansinaRizal atLete upang
malamankungsinoang pipiliinni Consuelosakanilangdalawa.Sapagtataposngkanilangkasunduan,si
Lete ang nakabihagngpuso ni Consuelo.Inihandogni Rizal kayConsueloangtulangA laSeñoritaC.O.y
R., isasa mga magagandangtulangnaisulatni Rizal.Sakabilang panibagongpagkabigongito,si Leonor
pa rin ang nasaisipni Rizal.
10) NellyBoustead
Tuladng kanyangmga naunangdilagmulasa Europa, hindi rinnagtagal angrelasyonni Rizal kay
NellyBoustead,isangPranses.Hindipumayagsi Rizal sapakiusapni NellynamagingisangProtestante.
Hindi rinnaisng ina ni Nellynamagkaroonngmanugang na doktorna hindi binabayaranngsapatng
kanyangmga kliyente.Naghiwalayangdalawangunitnanatili parinang kanilangpagkakaibigan.
11) Suzanne Jacoby
3. NagtungongBrusselssaBelgiumsi Rizal noong1889 dahil samaluhongpamumuhaysaParis.
Namalagi siyasatahanan ng dalawangmagkapatidnasinaMarie at Suzanne Jacoby.Atkatuladdati,
nahulogangloobni Suzanne sakanya.NgunitnoongHulyo1890, umalissi Rizal patungongMadridat
naiwansi Suzanne nanagdadalamhati.
12) JosephineBracken
NagkakilalasinaJosephine atRizal nangdalhinngunaang kinilalangamakayRizal upang
ipagamotnoongPebrero1895. Ditona nagsimulaangkanilangmalalimnapagtitinginan.Bagamantutol
ang kinilalangama,hindi nagawangpigilanngtadhanaangpag-iibiganninaJosephine atRizal.Marami
ang nagdudasa katapatan ni JosephinekayRizal.Maymga nagsasabingkasabwatsiyangmga prayleng
noonay kalabanni Rizal.Hindi rinnagingmaluwatpara sa ibangkapatidni Rizal ang kanilangrelasyon
dahil hindi rawkapantayni Josephine angkatalinuhanni Rizal.Isanghindi magandangpangyayari ang
naganapnoong katapusanng1895 - nalaglagang dinadalanganakni Josephine.Bunsodnito,nagpasya
na lamangsinaRizal at Josephine namag-amponngbatangbabaengnagngangalangMariaLuisa,na
kaagad namannilangibinaliksamgatunaynitongmagulang.Si Josephine angnagingkahuli-hulihang
babae sa buhayni Rizal bagoang kanyangpagkamataysa Bagumbayan.
Pag-ibigangnagtulakkayRizal upangsumulatngmga nobelangmakapagmumulatsaatingmga
kababayan.Pag-ibigdinangkanyangnagingsandala’tkatuwangsakanyangpaglaki saCalamba
hanggangsiya’ymapadpadsa Biñanat Maynilaupangmag-aral.Pag-ibigdinangkanyangnatagpuan
nang siya’ylumibotsadaigdig –sa London,Belgium, Espanya,Pransya,Hapon,atibapa. Atpag-ibigdin
ang nagpabalikatsumalubongsakanyasa Perlasng Silanganan.
Tunayngang makapangyarihanangpag-ibig.Hahamakinninuman,magingngatingpambansang
bayani,anglahat para sa bagay na ito – itoma’ypag-ibigsaina,kapatid,kapwa,o magingsa bayan.Sina
Concepcion,Julia,Segunda,Bb.L.,Orang,Leonor,Consuelo,O-Sei-San,Gertrude,Nelly,Suzanne,
Josephine,atmagingsi TeodoraAlonzoatang Pilipinasangnagpatunaynakahitsi Rizal,na kahitang
isangbayani ay umibig,nagmahal,umasaatnasaktandin.Nagingmalakingbahagi silangbuhayni Jose
Rizal at hindi maikakailangilansilasamganaginginspirasyonngatingpambansangbayani upanghigit
na magingmatatag, kapaki-pakinabang,athuwarangPilipino –sa puso,isip,salita,panulat,atgawa.
