Culture media and principle test for Cambodia laboratory student

Culture Media
1. Definition
Culture Media គឺជាថ្នន លដដលមានផទុកនូវសារធាតុចាំបាច់សរមាប់ការរីក
លូតលាស់របស់បាក់តតរី។ វារតូវបានតគតរបើតដើមបីដញក និងកាំណត់លកខណៈរបស់ អតិ
សុខុមរបាណ និងតរបើសរមាប់ តធវើតតសដ AST (Antimicrobial Sensitivity Test)។
2. សមាសធាតុផសាំ
តៅកនុងថ្នន លបណដុ ុះមានសមាសធាតុផសាំដូចជា៖
 Peptone ជាផលិតផលដដលបានមកពីការរាំលាយសាច់ និងរុកខជាតិ ត ើយវា
មានផទុកនូវ Free Amino Acid, Peptides និង Proteoses។ វាក៏ផដល់ទាំង Nitrogen,
Carbohydrates, Nucleic Acid សារធាតុដរ៉ែ និងវីតាមីនជាតរចើន។
 Meat Extract ផដល់នូវ Amino Acid អាំបិលដរ៉ែ និងវីតាមីន។
 Yeast Extract ជួយជរមុញតោយបាក់តតរីរីកលូតលាស់។
 Mineral Salt របភពអាំបិលដរ៉ែ។
 Carbohydrate របភពននសករធមមតា និងសាាំញុ ាំ។
 Agar ជា Polysaccharide ននរុកខជាតិកនុងសមុរទ
វាកកតៅសីតុណហ ភាពទប
រលាយតៅសីតុណហ ភាព 90-95 c
កកតៅកាំហាប់ 1.5%
Semisolid តៅកាំហាប់ 0.4-0.5%
តធវើតោយថ្នន លតៅជារឹង
ោចផដល់នូវ Ca និងអុីយ៉ែុងសរីរាងគ
 Water ជាទឹកដដលគ្មម នជាតិអុីយ៉ែុង សរមាប់តរៀបចាំថ្នន ល។
 Buffer តគតរបើ Mono and Disodium or Potassium Phosphate ត ើយតរបើតដើមបី
ផដល់នូវលាំនឹង PH
ផដល់នូវ Standard reference PH សរមាប់ថ្នន ល

 Indicator ជាសារធាតុតរបើតដើមបីបង្អា ក់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរីតផសងតទៀត
ដដលតយើងមិនចង់បាន។ តគោចតរបើដូចជា Dyes, Heavy metal,
Chemicals, antimicrobial agent
 PH Indicator តគតរបើ Fuchsin, Methylene Blue, Neutral Red, Phenol Red,
Bromocresol Purple ដដលជា Indicator សរមាប់វាស់ពីបាំដរបាំរួល PH ដដល
បណ្ដដ លមកពីអាំតពើរបស់បាក់តតរីតលើសារធាតុជាក់លាក់ណ្ដមួយ។
 Miscellaneous Indicator ជា Indicator តផសងតទៀតដដលរតូវបានរាប់បញ្ចូ ល សាំ
រាប់តាមដានននសារធាតុគីមីជាក់លាក់មួយដូចជា Ferric and Ferrous ion or
Sulfide Precursors For the detection of H2S gas។
3. របតភទននថ្នន ល
a. Basic Media
b. Enriched Media
c. Enrichment Media
d. Selective Media
e. Indicator Media
f. Transport Media
g. Identification Media
4. Type of Media
a. Basic Media ជារបតភទថ្នន លធមមតាដូចជា Nutrient Agar and Nutrient Broth
សាំរាប់ការរីកលូតលាស់របស់បាក់តតរីដដលមិនរតូវការជីវជាតិពិតសស។ វារតូវ
បានតគតរបើតដើមបីតរៀបចាំថ្នន ល Enriched Media to maintain stock culture of
control strain of bacteria សរមាប់បណដុ ុះបន្ទទ ប់ពី differential or selective media
តដើមបីតធវើ Biochemical and Serological identification test។
 Nutrient Broth
 Nutrient Agar
b. Enriched Media ជាថ្នន លដដលមានសារធាតុពិតសសជុាំរុញដល់ការរីកលូត
លាស់ដល់ការរីកលូតលាស់របស់បាក់តតរី។ ថ្នន លតនុះជាញឹកញប់តរបើតលើវតថុ
វិភាគដដលយកពីកដនលង Normally Sterile ដដលមានវតតមានបាក់តតរីតិចតួច
និងតធវើតោយបាក់តតរីរីកលូតលាស់តលឿន។ Basic Media ក៏ោចជា Enrich

Media ដដរតៅតពលតគបដនថម Whole Blood, Serum, Peptones, Yeast Extract,
Vitamins or other grow factors។
 Blood Agar
 Chocolate Agar
c. Enrichment Media ជាថ្នន លដដលសាំតៅតលើ fluid selective media ដដល
មានផទុក នូវសារធាតុបង្អា ក់ ដល់ការរីកលូតលាស់ននអតិសុខុម របាណដដល
មិនចង់បាន។
 Selenite F Broth medium
 Alkaline Peptone Water
d. Selective Media ជាថ្នន លបណដុ ុះរឹងដដលមានផទុកនូវសារធាតុដដល បង្អា ក់
ដល់ការរីកលូតលាស់ននអតិសុខុមរបាណមួយចាំនួន។ Selective Media រតូវ
បាន តរបើតដើមបីបណដុ ុះវតថុវិភាគដដលយកមកពីកដនលងដដលមាន Normal
Microbial Flora តដើមបីកុាំតោយបាក់តតរីដដលមិនបងកជាំងឺដុុះលប់តលើបាក់តតរី
ដដលបងកជាំងឺ
 Manitol Salt Agar មានសារធាតុបង្អា ក់តដាយដាក់ NaCL 7.5%
តដើមបី Isolate តលើ Staphylococcus aureus។
 Enterococcus faecalis broth មានផទុកនូវ Sodium azide and
Tetrazolium តដើមបី Isolate តលើ fecal enterococci។
 Phenylethanol agar មានផទុកនូវ Phenylethanol chloride តដើមបី
Isolate តលើ Staphylococci and Streptococci។
 Tomato juice agar មានផទុកនូវ Tomato juice and acid តដើមបី Isolate
តលើ Lactobacilli។
 MacConkey Agar មានផទុកនូវសារធាតុដូចជា Bile Salt and Crystal
Violet សរមាប់ Isolate តលើ Gram-Negative Entric។
 Salmonella and Shigella Agar មានសារធាតុដូចជា Bile, Citrate
and Brilliant green សរមាប់ Isolate តលើ Salmonella and Shigella។
 Sabouraud Agar មាន PH ជាោសុីត 5.6 សរមាប់ការពារមិន តោ
យបាក់តតរីដុុះ ត ើយថ្នន លតនុះតរបើតដើមបី Isolate តលើ Fungi។

e. Indicator Media ជាថ្នន លបណដុ ុះដដលមានដាក់សារធាតុពណ៏ ឬសារធាតុ
ដនទតទៀតតដើមបីតោយតឃើញពីលកខណៈខុសគ្មន របស់បាក់តតរី។ មាន
Differential Media ជាតរចើនដដលដញកបាក់តតរីតចញពីគ្មន តដាយមាន Indicator
ដដលរតូវបានបដូរតៅតពលដដលោសុីតរតូវបានតកើតត ើងតដាយសារការតធវើ
Fermentation on Carbohydrate។
 Blood Agar មាន Indicator ជា Red Blood Cell
 Mannitol Salt Agar មាន Indicator ជា Mannitol and Phenol Red
 Hektoen Enteric Agar មាន Indicator ជា Bile, Bromothymol Blue,
Acid fuchsin, Sucrose, Salicin, Sodium thiosulfate, ferric and
ammonium citrate។
 MacConkey Agar មាន Lactose and Neutral Red។
 Eosin-Methylene Blue មាន Lactose, eosin and methylene blue។
 Urea Broth មាន Urea and Phenol Red។
 Sulfur Indol Motility (SIM) មាន Sodium thiosulfate and iron។
 Triple Sugar Iron Agar (TSI) មាន Triple sugar, Iron and Phenol
Red។
 XLD Agar មាន Lysine, Xylose, Iron, Sodium thiosulfate and
Phenol Red។
f. Transport Media ជាថ្នន លបណដុ ុះភាគតរចើនជា Semisolid Media ដដលមាន
ផទុកនូវសារធាតុមិនតោយ Bacteria Commensal ដុុះបាន និងោចតោយ បាក់
តតរីដដលមិនរតូវការខយល់ និងមិនរតូវការខយល់ោចរស់បានតៅតពល ដដលវតថុ
វិភាគមិនោចបណដុ ុះបានភាល មៗ។ ថ្នន លតនុះតគតរបើជាពិតសសតៅ តពលដដល
ដឹកជញ្ជូ នវតថុវិភាគពីមណឌ លសុខភាពតៅកាន់មនទីរពិតសាធន៍ តពទយបដងាក ឬ
តៅកាន់មនទីរពិតសាធន៍សុខភាពសារធារណៈ។
 Amines Transport Medium
 Stuart Medium
 Cary Blair Medium
g. Identification Media ជាថ្នន លដដលមានបញ្ចូ លនូវសារធាតុគីមី ឬ
Substrates ដដលជាំនួយដល់ការកាំណត់អតតសញ្ញា ណរបស់បាក់តតរីដដល

បណដុ ុះតលើកទី 1។ ការកាំណត់អតតសញ្ញា ណបាក់តតរីតដាយដផាកតលើបដរម ប
រមួលននពណ៏ កនុងថ្នន ល ឬការបតងកើតឧសម័ន។
 Kligler Iron Agar
 Triple Sugar Iron Agar

Tryptic Soy Agar
1) Purpose
Tryptic soy agar រតូវបានតគតរបើតដើមបី cultivation, maintenance and transportation
for pure culture of microorganism
2) Formula
 Pancreatic digest of casein 15.0g
 Peptic digest of soybean meal 5.0g
 Sodium chloride 5.0g
 Agar 15.0g
 Distilled Water 1000 ml
 PH 7.3 (+2/-2)
3) Component function
 Casein and soybean meal ជាសារធាតុដដលតធវើតោយថ្នន លផដល់នូវអតិភាព
ដល់ fastidious and non-fastidious bacteria
 Sodium chloride សរមាប់រកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច
Note: វតតមាននន Casein and soybean meal ផដល់នូវ nitrogen, amino acid and
polypeptide ដដលតធវើតោយថ្នន លមានសារធាតុចិញ្ច ឹមខាស់។
4) Principle
Trytic soy agar គឺជាថ្នន ល Basic media ដដលមានសមតថភាពោចតោយ
Fastidious bacteria and non-fastidious bacteria ដុុះបានលា។ ថ្នន លតនុះោចតោយ
fastidious bacteria ជាតរចើន របតភទដុុះបាន ប៉ែុដនដថ្នន លតនុះគ្មម នផទុកនូវ Growth factor (X
factor and V factor) សរមាប់ Haemophilus spp តទ។ ថ្នន លតនុះតរបើសរមាប់ Manitaining
and subculturing reference strain។ តៅតពលដដលបដនថមឈាម 5% ថ្នន លតនុះោច
isolate Bacteria from clinical specimens។
5) Preparation
 ថលឹងតមៅ 40g//1000 ml រួចលាយតោយសពវ
 Autoclave 121 C/ 15 min
 ទុកលាយតង្អយតៅសីតុណហ ភាព 40-45 C
 ចក់ចូល petri dish 25ml/plate

Blood Agar
1) Principle
Blood Agar គឺជាថ្នន ល Enriched Media ដដលដាំបូងត ើយតយើងោចថ្នវាជា
ថ្នន ល Basic Media មុនតពលដដលតយើងបដនថមឈាមតចៀមចូល។
2)Function
Blood Agar គឺរតូវបានតគតរបើតដើមបីបណដុ ុះបាក់តតរីដដលពិបាកដុុះ (Fastidious
Bacteria) និងតដើមបីបង្អហ ញលកខណៈ Hemolytics របស់ Streptococcus SPP។ Blood
Agar ក៏រតូវបានតគតរបើជា Selective Media ដដរតៅតពលដដលតគបដនថម Antibiotics,
Chemical or dyes។
3)Component
 0.5% Peptone ជាផលិតផលដដលបានមកពីការរាំលាយសាច់សតវ
ត ើយវាផដល់ដូចជា Amino Acid, Carbohydrates, Nucleic Acid ជា
ពិតសស Nitrogen សរមប់ការរីកលូតលាស់របស់បាក់តតរី។
 0.3% Beef Extract and Yeast Extract ជាសារធាតុដដលជួយបតនថមនូវ
Vitamins, Carbohydrates, Nitrogen and salt។
 1.5% Agar តរបើសរមាប់តធវើតោយថ្នន លរឹង។
 0.5% NaCl ជួយកនុងការរកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច និងកាំហាប់អាំបិល
ដដលមានតៅកនុង សុីតូបាល ស របស់បាក់តតរី។
 Sheep Blood 5% ជា Factor ដដលជួយដល់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី
ត ើយផដល់នូវ Hemolytic Reaction។
 Distilled Water តរបើតដើមបីលាយតមៅ។
4) Formula per 1 liter
 Heart Muscle Infusion 2 g
 Pancreatic Digerst of Casein 13 g
 Yeast Extract 5 g
 Sodium Chloride 5 g
 Agar 15 g
5) Hemolytics
Hemolytic គឺមានចាំនួនបីរបតភទរួមមាន Beta Hemolytic, Alpha Hemolytic and
Gamma Hemolytic។

a) Beta Hemolytic
Beta Hemolytic តគោចតៅមយ៉ែងតទៀតថ្ន complete hemolysis តដាយបាក់
តតរីតធវើការបាំដបកតលើ Membrane and Hemoglobin របស់ Red Blood Cell ត ើយ
តៅកនុងថ្នន លជុាំវិញ Colonies តយើងតឃើញមានត ើងពណ៍ តលឿង ស្រសាល ត ើយ
ថ្នល ។
Sreptolysin គឺជា Exotoxin មួយរបតភទដដលជាអង់សុីមផលិតតដាយ បាក់
តតរីដដលោចតធវើតោយមាននូវ complete lysis of Red Blood Cell។ Streptolysin
គឺមានពីររួមមាន Streptolysin S (SLO) and Streptolysin O (SLS) ។
 Streptolysin O គឺជារបតភទ Oxygen-Sensitive Cytotoxin ត ើយភាគ
តរចើនគឺបតញ្ច ញតដាយ Group A Streptococcus (GAS) ត ើយវាមាន
អាំតពើជាមួយនឹង Cholesterol ដដលមានតន្ទកនុង Membrane ននតកាសិកា
Eukaryotic ត ើយលទធផលនន Beta Hemolytic is under the surface of
blood agar។
 Streptolysin S គឺជារបតភទ Oxygen-Stable Cytotoxin ដដលផលិត
តដាយ Group A Streptococcus (GAS) ត ើយលទធផលនន Beta
Hemolytic គឺតឃើញចាស់តៅតលើនផទននថ្នន ល Blood Agar។ SLS គឺមាន
ឥទធិពលតលើតកាសិកាភាពសាុ ាំដូចជា Polymorphonuclear Leukocytes
and lymphocytes។
b) Alpha Hemolytic
Alpha Hemolytic តគោចតៅមយ៉ែងតទៀតថ្នជា Incomplete Hemolysis or
Green Hemolytic តដាយសារដតមានការផ្លល ស់បដូរពណ៏ ថ្នន លតៅជានបតង។
Alpha Hemolytic គឺតកើតត ើងតដាយសារ Hydrogen peroxide ដដលបតញ្ច ញ
តដាយបាក់តតរីតៅតធវើអុកសុីតកមមតៅតលើ Hemoglobin រួចបាំដលង
Hemoglobin តៅជា Methemoglobin ដដលជាត តុតធវើតោយថ្នន លមានពណ៏
នបតងតៅជុាំវិញ Colonies។
c) Gamma Hemolytic
តពលខលុះរតូវបានតគតៅថ្ន Non Hemolysis តរពាុះថ្នបាក់តតរីមិនបាន
បាំដបក RBC ត ើយតៅជុាំវិញ Colonies គឺមិនមានការដរបរបួល។

6) Preparation
 ថលឹងតមៅ Agar ចាំនូន 40 g ដាក់កនុងទឹកបិត 1000ml លាយតោយសពវ
 តរបើចង្ក្ង្អក នអគគិសនីតដើមបីលាយតមៅតោយកាន់ដតសពវលា
 យកលាយតៅ Autoclave កនុងសីតុណហ ភាព 121 c កនុងរយៈតពល 15min
 ទុកលាយតោយតៅដល់សីតុណហ ភាព 45-50 c រួចចក់ឈាមតចៀមចូល 5%
 តផទរចូលតៅកនុង Plate ចាំនួន 25 ml កនុង 1 Plate

Chocolate Agar
1) Function
Chocolate Agar គឺរតូវបានតគតរបើតដើមបីបណដុ ុះរបតភទបាក់តតរីដដលពិបាកដុុះ
ជាពិតសសពពួក Neisseria and Hemophilus species។
2) Principle
Chocolate Agar គឺជារបតភទថ្នន ល Enriched Media។ តយើងោចនិយាយបាន
ថ្នថ្នន ល Chocolate Agar គឺស្រសតដៀងគ្មន តៅនឹងថ្នន ល Blood Agar។ Chocolate Agar គឺ
បានមកពីការដុតកតដដ ថ្នន ល Blood Agar រ ូតដល់ឈាមដដលតៅកនុងថ្នន លឆាិន
ត ើយថ្នន លទាំងមូលត ើងពណ៏ ដូច សូកូឡា។ Chocolate Agar ពិតសសជាងថ្នន ល
Blood Agar តដាយសារ Chocolate Agar មាន Factor ចាំនួនពីរគឺ Factor X (Hemin) and
Factor V (Nicotanamide adenine dinucleotide) ដដលជាលកខ័ណតធវើតោយបាក់តតរី
របតភទ Neisseria and Hemophilus ដុុះបានលា។
 Factor X (Hemin) បានមកពីការដុតកាំតៅឈាមតចៀម រ ូតដល់ដបក
RBC ត ើយ Hemin បានមកពី Hemoglobin។
 Factor V (Nicotanamide adenine dinucleotide) បានមកពីការបដនថម សូ
លុយសយុង Iso Vitalex Enrichment។
3) Formula
 Proteose Peptone 15.0 g
 Liver Digest 2.50 g
 Yeast Extract 5.00 g
 Sodium Chloride 5.00 g
 Sheep Blood (Heated) 5%
 Iso Vitalex Enrichment 10.0 ml
 Final PH 7.4

MacConkey Agar
1) Function
ថ្នន លបណដុ ុះ MacConkey Agar រតូវបានតគតរបើតដើមបីបណដុ ុះបាក់តតរី Gram-Negative
Bacilli។
2) Principle
ថ្នន លបណដុ ុះ MacConkey គឺរបតភទថ្នន ល Selective Media មួយដែលគគគរបើគែើមបី
បណ្ុ ុះបាក់គេរី Gram-Negative Bicilli ពិតសសតដើមបីដញករវាង Bacteria Lactose
Fermenting and Bacteria non-lactose fermenting ពីរកុមរគួសារ Enterobacteria។
 Lactose fermenting bacteria នឹងដរបកាល យថ្នន លតោយតៅជាពណ៏ រក មតដាយ
សារដតបាក់តតរីតធវើតោយថ្នន លមានការដរបរបួលតលើ PH តោយតៅជាោសុីត
(របដ ល 6.8) ត ើយថ្នន លមាន Indicator ជា Phenol Red។
 Non-Lactose fermenting bacteria តដាយសារបាក់តតរីមិនតរបើរបាស់ Lactose
ែូចគនុះ Colonies មានពណ៏ របគផុះ ឬថ្លល (Colorless)។
 Late-Lactose fermenting bacteria ោចតធវើតោយមានការភាន់រចលាំថ្ន Colonies
មានពណ៏ របតផុះតៅកនុងរយៈតពល 18h-24h ដតោចដរបកាល យតៅជាពណ៏
រក មផ្លក ឈូកវិញកនុងរយៈតពល 24h-48h តរកាយ។
 Lactose fermenting bacteria : E.coli, Klebsiella Spp and Enterobacter
 Late-Lactose fermenting bacteria: Citrobacter Spp, Providencia Spp,
Serratia Spp and Hafnia
 Non-Lactose fermenting bacteria: Proteus Spp, Salmonella Spp and
Ewardsella
3) Formula
 Peptone 17.0g
 Polypeptone 3.0g
 Lactose 10.0g
 Bile salt 1.5g
 Neutral Red 0.03g
 Crystal Violet 0.001g
 Agar 13.5g
 Distilled Water 1000ml
 Final PH 7.1
Note: Bile Salt and Crystal violet ជា Inhibitor ដដលជួយទប់សាក ត់មិន តោយ
បាក់តតរី Gram-Positive ដុុះបាន។

4) Preparation
 ទុកលាយតោយតៅដល់សីតុណហ ភាព 45-50 c

Eosin Methylene Blue Agar (EMB)
1) Purpose
EMB រតូវបានតគតរបើតដើមបី isolated and differential on Enteric bacilli that Lactose
Fermenting and non-Lactose Fermenting
2) Formula
 Pancreatic Digest of Gelatin 10.0g
 Lactose 10.0g
 Dipotassium phosphate 2.0g
 Eosin Y 0.4g
 Methylene Blue 0.065g
 Agar 15.0g
 Distilled water 1000ml
3) Component
 Pancreatic Digest of Gelatin ផដល់នូវកតាត លូតលាស់ដល់បាក់តតរី
 Lactose ជាកាបូអុីរដាតសរមាប់តោយបាក់តតរីតរបើរបាស់
 Eosin Y and Methylene Blue ជា Inhibitor
4) Principle
EMB ជាថ្នន ល Slightly selective and differential media ដដលតរបើតដើមបី isolated and
differentiat on Gram-negative enteric bacteria។ វាក៏រតូវបានតគតរបើយា៉ែងទូលាំទូលាយ
សរមាប់ការពិនិតយដដលទក់ទងដផនកអន្ទម័យកនុងវិស័យសុខាភិបាលដដលោចមាន
វតតមាន Colonies coliform។ Eosin Y and Methylene blue ជា Inhibitor slightly
selective on gram-positive bacteria ត ើយជាពណ៌ ដដលតដើរតួរជាអនកដញករវាង
បាក់តតរី Lactose Fermenting and non-Lactose fermenting។ បាក់តតរីដដលតធវើ lactose
fermenting នឹងតលច ត ើងនូវ colonies blue-black ខុសពីបាក់តតរី non-lactose
fermenting នឹងតលចត ើងនូវពណ៌ colourness។
5) Note
Bacteria Gram-positive មួយចាំនួនដូចជា fecal Streptococci, Staphylococci and
yeast នឹងដុុះតៅកនុងថ្នន ល ត ើយធមមតាមានលកខណៈ Pinpoint colonies។ បាក់តតរី
non-pathogenic នឹងដុុះតៅកនុងថ្នន លតនុះ ត ើយរតូវដញកតចញពី Pathogenic bacteria
តដាយការតធវើនូវ test biochemical បដនថម។

Salmonella and Shigella Agar (SSA)
1) Function
SSA រតូបានតគតរបើសរមាប់ការបណដុ ុះលាមក តដើមបី Isolated គលើ Salmonella and
Shigella Spp។
2) Principle
SSA ជារបតភទថ្នន លបណដុ ុះ Selective Media ដដលមានរូបមនតទប់សាក ត់មិនតោយ
Organism Coliform ដុុះបានដតោចតោយ Salmonella and Shigella Spp ដុុះបានលា។
3) Component and Formula
 Beef Extract 5.0g
 Peptone 5.0g
 Lactose 10g
 Bile Salt 8.5g
 Sodium Chloride 8.5g
 Sodium Thiosulfate 8.5g
 Ferric Citrate 1.0g
 Brilliant Green 0.033g
 Agar 13.5g
 Final PH 7.0
 Lactose គឺជារបតភទសករមួយរបតភទគត់ដដលមានតៅកនុងថ្នន ល ត ើយ Neutral Red
ជា Indicator សរមាប់ចងាុលបង្អហ ញតៅតពលដដលបាក់តតរីតធវើ Lactose fermenting
តដាយតធវើតោយ PH តៅកនុងថ្នន លកាល យតៅជាោសុីត។
 Sodium Thiosulfate គឺជារបភពមួយដដលផដល់នូវ Sulfur ត ើយក៏ជាសារធាតុមួយ
ដដលជួយតោយមាន H2S។ តដើមបីតោយតឃើញពីវតតមាននន H2S តគបដនថម Ferric
Citrate តដើមបីតោយមានរបតិកមម រួចតៅតលើ Colonies ដដលតៅកនុងថ្នន លត ើង ពណ៏
តមម ។
 កាំហាប់ដ៏ខាស់របស់ Bile Salt and Sodium Citrate រួមមានទាំងវតតមាននន Brilliant
Green ដដលមានតៅកនុងថ្នន លជា Inhibitor ដដលទប់សាក ត់មិនតោយ Bacteria Gram-
Positive and Gram-Negative មួយចាំនួនរួមទាំង Coliform មិនោចដុុះបាន។

4) Preparation

Xylose Lysine Desoxycholate
1) Purpose
XLD Agar រតូវាបានតគតរបើតដើមបី isolated and differentiate on Salmonella spp and
Shigella spp តចញពីបាក់តតរី Gram-negative enteric bacilli។
2) Formula
 Lactose 7.5g
 Sucrose 7.5g
 Sodium thiosulfate 6.8g
 L-lysine 5.0g
 Xylose 3.75g
 Yeast extract 3.0g
 Sodium desoxycholate 2.5g
 Ferric ammonium citrate 0.8g
 Phenol red 0.08g
 Agar 15.0g
 Final PH 7.4 (+2/-2)
3) Component
 Lactose, Sucrose and Xylose ជា Carbohydrate
 Sodium thiosulfate ជាមូលដាា នបតងកើតនូវ H2S
 Lysine សរមាប់តោយបាក់តតរីតរបើរបាស់
 Sodium chloride តរបើសរមាប់រកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច
 Yeast extract ផដល់នូវ vitamins និងសារធាតុដនទតទៀតសរមាប់តោយបាក់តតរីដុុះ
 Sodium deoxycholate ជា Inhibitor ដដលតៅរារាាំងមិនបាក់តតរី Gram positive ដុុះ
បាន
 Ferric ammonium citrate តរបើតដើមបីរកវតតមាន H2S
 Phenol red ជា PH indicator
4) Principle
XLD Agar គឺជា selective and differential media ដដលតរបើតដើមបី isolated on
Salmonella spp and Shigella spp។ Xylose ដដលមានតៅកនុងថ្នន លរតូវបានតគបដនថម
តដើមបីតោយបាក់តតរីដដលសថិតកនុងរកុមរគួសារ Enterobacteria តរបើរបាស់តលើកដលងដត
Shigella spp។ តៅតពលដដលបាក់តតរី Salmonella តធវើ Fermentation on xylose សមាស
ធាតុ lysine ដដលមានតៅកនុងថ្នន លនឹងមកបាំដលងតដាយអង់សុីម lysine decarboxylase តដើមបី

តធវើតោយថ្នន លមាន PH ជា ោល់កាឡាាំង ត ើយមានលកខណៈស្រសតដៀងគ្មន តៅនឹង
Shigella reaction។ តដើមបីការពារនូវការ លកខណៈស្រសតដៀងគ្មន នូវរបតិកមម lysine របស់
coliform colonies តគបដនថមនូវ glucose and lactose តដើមបីបតងកើតបាននូវោសុីតខាល ាំង។
តដើមបីដញកបាក់តតរី Salmonella and Shigella តគបដនថមនូវ Sodium thiosulfate តដើមបី
បតងកើតបាននូវ H2S។
5) Preparation
 ថលឹងតមៅ 55g កនុងទឹកបិត 1000 ml
 កាំតៅលាយរ ូតដល់រលាយសពវ
 តចៀសវាងការយកតៅ Autoclave
 ដាក់លាយកនុង Water bath til 50 C
 ចក់ចូលកនុង Petri dish 25ml/plate
6) Result
 Salmonella ថ្នន លមានពណ៌ ផ្លក ឈូកជុាំវិញ colonies ត ើយ colonies មានពណ៌ តមម
 Shigella ថ្នន លមានពណ៌ ផ្លក ឈូកជុាំវិញ colonies ត ើយ colonies មានពណ៌ ស

Hektoen Enteric Agar
1) Function
Hektoen Enteric Agar គឺរតូវបានតគតរបើតដើមបី Isolated គលើ Shigella and
Salmonella Species ពី Fecal Specimen។
2) Principle
ថ្នន ល Hektoen Enteric Agar គឺជាថ្នន ល Selective Media ដដលរតូវបានតគរក
តឃើញតៅឆ្ន ាំ 1967 តដាយតលាក King and Metzger។ កាលណ្ដថ្នន លដដលលាយ
ត ើងខុសរូបមនតតដើមតធវើតោយកាំហាប់ Sodium Desoxycholate បាេ់បង់គ ើយកំហាប់
Bile Salt រតូវបានកាត់បនថយ។ តៅតពលដដលកាំហាប់ Peptone គរចើននំគោយមាន
ឥទ្ធិពលគលើសកមមភាពរារាំងរបស់ Bile Salt។
3) Formula
 Peptic Digest of Animal Tissues 12.0g
 Yeast Extract 3.0g
 Bile Salt 9.0g
 Lactose 12.0g
 Sucrose 12g
 Salicin 2.0g
 Ferric Ammonium Citrate 1.5g
 Bromothymol Blue 0.064g
 Acid Fuchsin 0.1g
 Agar 13.5g
 Distilled Water
 Final PH 7.6
4) Component
 Bile Salt មានតួន្ទទីតធវើតោយថ្នន លតៅជាថ្នន ល Selective Media តដាយរារាាំង
មិនតោយបាក់តតរី Gram-Positive and Gram-Negative តរៅពី Salmonella and
Shigella spp ដុុះបាន។ ជាមួយនឹងកាំហាប់ដ៏ខាស់នន Bile Salt ោចរារាំងមិន គោ
យ Nonpathogenic coliform flora of Intestinal tract មិនោចែុុះបាន។ សរមាប់
Salmonella and Shigella ោចធន់ជាមួយនឹងសារធាេុដែលជា Inhibitor ទាំង
តនុះត ើយជាធមមតាពួកវាលូតលាស់យា៉ែងរ ័ស ត ើយមានទាំ ាំ ធាំជាង
Coliform flora។
 Lactose, Sucrose and Salicin គឺជួយ Differentiat គលើបាក់គេរីគោយការប្ូរពណ៌
Colonies ដែលគៅកនុងថ្លន ល។

 Ferric Ammonium Citrate and Sodium Thiosulfate គឺតរបើតដើមបី Detect រក H2S
ដែលបគងកើេគោយ Salmonella។
 Bromothymol Blue and Acid Fuchsin ជាជាេិពណ៌ ដែលមានសារធាេុពុលេិច
ជាងជាេិពណ៌ ែទទ្គទ្ៀេ គ ើយគគគរបើវាគែើមបីបគងកើនកំរិេកនុងការរាវសាវរជាវរក
បាក់គេរី។

Selenite F Broth
1) Function
Selenite F Broth រតូវបានតគតរបើតដើមបី Isolated តលើ Salmonella Spp ពី Clinical
and Food Sample។
2) Principle
Selenite F Broth គឺជារបគភទ្ថ្លន ល Enrichment Media។ ពាកយ F តៅកនុងតឈាម ុះ
ថ្នន លមានន័យថ្ន Faeces ពីតរពាុះភាគតរចើនតគតរបើវាវាតដើមបី Isolated Salmonella and
Shigella spp ពី Faecal Specimens។ ថ្នន លតនុះគឺជាលាយសូលុយសយុងដដលមាន
Lactose, Peptone រួមទាំង Sodium Biselenite សរមាប់គ្មាំរទដល់ការលូតលាស់របស់
បាក់តតរី និងរារាាំងដល់បាក់តតរីមួយចាំនួន។
3) Formula
 Casein Enzymic Hydrolysate 5.0g
 Lactose 4.0g
 Sodium Phosphate 10g
 Sodium Hydrogen Selenite (NaHSeO3) 4.0g
 Final PH 7.1
4) Component
 Casein Enzymic Hydrolysate ជារបភពផដល់នូវ Nitrogen, Carbon and Vitamins
 Lactose គឺជា Carbohydrate ដដលរកាលាំនឹង PH តៅកនុងថ្នន ល។
 Sodium Phosphate ជួយរកាលាំនឹង PH កនុងថ្នន ល ត ើយក៏ោចជួយតធវើតោយ
ជាតិពុលរបស់ Selenite ថយចុុះដដរ។
 Sodium Hydrogen Selenite រារាាំងមិនតោយ Species ជាតរចើនទាំងបាក់តតរី
Gram-Positive and Gram-Negative រួមទាំង Enterococci and Coliform ដុុះបាន។
Note: Selenite នឹងរតូវបានអន់ថយតៅតពលដដលបាក់តតរីដុុះត ើយ PH តៅកនុងថ្នន លតៅ
ជា ោល់កាឡាាំង។ តៅតពលដដល PH គៅកនុងថ្លន លគកើនគ ើង Toxicity របស់ Selenite ធាល ក់
ចុុះន្ទាំតោយលទធផលដុុះនូវបាក់តតរីតផសងតទៀតតពញ។
 Acid នឹងរតូវបានបតងកើតតដាយបាក់តតរីតៅតពលដដលបាក់តតរីតធវើការបាំដបក
តៅតលើសករ Lactose គ ើយជួយរកាលំនឹងេុលយភាពទន PH ថ្នន ល។
 មិនរតូវ Incubate ថ្នន ល Selenite F Broth តរចើនជាង 24h តទតរពាុះឥទធិពល
របស់ Selenite ដែលជា Inhibitor នឹងថយចុុះតរកាយពី 6h-12h កនុងការបណដុ ុះ។

5) Preparation
 ដាក់ 4g នន Sodium Selenite កនុងទឹកបិត
 ដាក់ 19g ទនគមៅ Agar ពីគលើរួចបដនែមទ្ឹកបិេែល់ 1000ml
 លាយលាយតោយសពវលចង្ក្ង្អក នអគគិសនី
 តផទរចូលកនុង Tube Sterile របដ ល 5 cm
 យកគៅោក់កនុងទ្ឹកពុុះកនុង Water Bath កំគៅ 100 c រយៈគពល 10 min
 មិនរេូវយកគៅ Autoclave គទ្

Campylobacter Agar with 5 Antimicrobics and 10% Sheep Blood
(Campy BAP)
1) Purpose
Campy BAP តរបើតដើមបី isolated តលើ Campylobacter jejuni និងពួកដដលមាន
លកខណៈ Cephalothin Resistant Campylobacter spp ដនទតទៀតពីវតថុវិភាគជាលាមក។
2) Principle
Campy BAP គឺជាថ្នន ល selective media on Campylobacter jejuni ដដលមានផទុកនូវ
សារធាតុចិញ្ច ឹមជាតរចើន ជាពិតសសដថមទាំងមានរួមបញ្ចូ លនូវសារធាតុ
Antimicrobis និង ឈាមតចៀមបដនថមតទៀត។ថ្នន លតគតរបើតលើការ isolated on C. jejuni
and other Campylobacter spp ដនទតទៀតដដល Resistance with Cephalothin ដូចជា C.
coli and C. lari។
3) Formula
 Pancreatic digest of Casien 10.0g
 Peptic Digest of Animal Tissue 10.0g
 Glucose 1.0g
 Yeast Extract 2.0g
 Sodium bisulfite = (Sodium hydrogen sulfite) 0.1g
 Agar 15.0g
 Amphotericin B 2.0mg
 Cephalothin 15.0mg
 Trimethoprim 5.0mg
 Vancomycin 10.0mg
 Polymycin B 2500.0 unit
 Sheep Blood 10%
 PH 7.2 (+2/-2)
4) Component
 Peptone ផដល់នូវ Carbon, nitrogen, sulfur
 Yeast extract ផដល់នូវ vitamin B
 Glucose ផដល់នូវថ្នមពលជុាំរុញការលូតលាស់របស់បាក់តតរី
 Sheep Blood ផដល់នូវ X factor (hemin) និងសមាសធាតុជាំនួយដល់ការលូត
លាស់ដនទតទៀត

 Amphotericin B, Cephalothin, Polymycin B, Trimethoprim and Vancomycin
ជា inhibitors រារាាំងមិនតោយបាក់តតរីដដលជា normal flora ដដលមានតៅ
កនុងលាមកដុុះបានប៉ែុដនតោចតោយ C. jejuni and other Cephalothin
resistance of Campylobacter spp ដុុះបាន។

Skirrow Agar
I. Purpose
Skirrow Agar រតូវបានតគតរបើតដើមបី selective on Campylobacter spp
II. Formula
 Heart Muscle 2.0g
 Pancreatic digest of casein 13.0g
 Vancomycin 0.01g
 Trimethoprim 0.005 g
 Polymycin B 2000I U
 Agar 15.0g
 Horse blood (lysed) 7%
III. Component
 Hearts Muscle, casein and yeast extract ផដល់នូវ nitrogen, vitamins, amino
acid and other nutrients
 Sodium chloride រកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច
 Vancomycin is an inhibitor on Gram-positive bacteria
 Trimethoprim and Polymycin B is an inhibitor on Gram-negative bacteria
 Horse blood (lysed) ផដល់នូវ nutrients and heme

Thiosulfate Citrate Bile Salt Agar (TCBS)
I. Purpose
TCBS រតូវបានតគតរបើតដើមបី isolated and differential on Vibrios
II. Formula
 Dipeptone 10.0g
 Sodium citrate 10.0g
 Sucrose 20.0g
 Oxygall 5.0g
 Sodium Cholate 3.0g
 Bromothymol blue 0.04g
 Thymol blue 0.04g
 Agar 15.0g
III. Component function
 Yeast extract and dipeptone ផដល់នូវ nitrogen, vitamins and amino acid
 Sodium Citrate and Sodium thiosulfate តធវើតោយថ្នន លមាន PH alkaline
 Sucrose ជាកាបូអុីរដាត
 Ferric Citrate ជា indicator រកវតតមាននន H2S
 Bromothymol blue and thymol blue ជា PH indicator

Alkalin peptone water
I. Purpose
Alkaline Peptone Water រតូវបានតគតរបើតដើមបី isolated on Vibrio Cholera from
specimens water or food។
II. Formula
 Peptic digest of animal tissue 10.0g
 Sodium Cholride 10.0g
 PH 8.4 (+2/-2)
III. Principle
Alkalin peptone water គឺជាថ្នន ល enrichment media ដដលរតូវបានតរបើតដើមបី
isolated on Vibrio spp។ Vibrio spp នឹងដុុះបានតលឿនតៅកនុងថ្នន លតនុះកនុងរយៈតពល
6h-8h កនុងចាំនួន យា៉ែងតរចើនជាង Organisms តផសងតទៀត។ ថ្នន លតនុះតគតរបើជាពិតសស
កនុងការ isolated on Vibrio cholera 01 តៅតពលដដលមាន Organisms ពីរ ឬបីកនុងវតថុ
វិភាគពីអនកជាំងឺដដលតទើបដតជា ឬកាំពុងដតមានតរាគសញ្ញា ។ តដើមបីបញ្ញជ ក់អតត
សញ្ញា ណ Virbrio តគោចតធវើ examine on wet preparation តដើមបីតមើលពី motility,
តរៀបចាំតធវើ smear for Gram Stain ដដលមានលកខណៈ (Gram negative curved bacilli) ឬក៏
បណដុ ុះកនុងថ្នន ល TCBS។
IV. Preparation
 ថលឹងតមៅចាំនួន 20g កនុងទឹកបិតចាំនួន 1000 ml
 លាយលាយតោយសពវ
 Autoclave 121 C/15 min
 ចក់ចូលកនុង tube 5ml/tube

Mannitol Salt Agar (MSA)
1) Function
MSA រតូវបានតរបើតដើមបី Isolated តលើ Staphylococcus។
2) Principle
MSA គឺជាថ្នន ល Selective Media មួយរបគភទ្ដែលសំបូរគៅគោយជីវជាេិ វា
មាន Peptone and Beef Extract ដដលជាកតាត ជាំរុញដល់ការលូតលាស់របស់ បាក់តត
រី។ MSA ជាថ្នន លដដលមានកាំហាប់ NaCl រ ូតដល់ 7.5% ជា Inhibitor ដដលជួយទប់
សាក ត់មិនតោយបាក់តតរីតផសងតទៀតតរៅពី Staphylococcus Spp ដុុះបាន តរពាុះថ្ន
បាក់តតរីតរៅពី Staphylococcus Spp មិនធន់តៅនឹងកាំហាប់អាំបិលខាស់ ចាំដណក
Staphylococcus Spp មានសមតថភាពធន់តៅនឹងកាំហាប់អាំបិលខាស់។ MSA មាន
Phenol Red ជា Indicator ដូចតនុះតៅតពលដដលបាក់តតរីតធវើ Fermentation on Mannitol
បាក់តតរីនឹងតធវើតោយមានការដរបរបួលពណ៏ ដដលតធវើតោយមានភាពខុស គ្មន រវាង
Stapylococcus នីមួយៗ។
3) Formula
 Pancreatic Digest of Casein 5.0g
 Peptic Digest of animal Tissues 5.0g
 Sodium Chloride 75g
 D. Mannitol 10g
 Phenol Red 0.025g
 Agar 15g
 Final PH 7.4
4) Preparation

Sabouraud Dextrose Agar (SDA)
1) Function
SDA រតូវបានតគតរបើតដើមបី Isolated តលើ Fungi and Yeast។
2) Principle
SDA ជាថ្លន ល Selective Media មយ៉ែងដដលរតូវបានតគតរបើតដើមបី Isolated តលើ
Dermatophytes, Fungi and Yeast។ ប៉ែុដនតតគក៏ោចយកមកបណដុ ុះ Filamentous
Bacteria ខលុះដដរដូចជាពពួក Nocardia។ SDA គឺជាថ្នន ល Selective Media ដដល
ពិតសសមយ៉ែងតដាយសារតៅកនុងថ្នន លមានបដនថមនូវថ្នន ាំ Antibiotics។
3) Formula
 Dextrose (Glucose) 4.0g
 Peptone 10g
 Agar 15g
 Final PH 5.6
4) Component
 Dextrose គឺជារបតភទ Carbohydrate ដដលមានតៅកនុងថ្នន លតដើមបីជួយជុាំរុញ
ដល់ការលូតលាស់ និងជារបភពដដលផដល់នូវ Carbon។
 Peptone គឺជួយជុាំរុញដល់ការលូតលាស់ ត ើយជារបភពដដលផដល់ Nitrogen
និង Vitamins សរមប់ Organism លូតលាស់តៅកនុងថ្នន ល។
 Agar តរបើតដើមបីតធវើតោយថ្នន លតៅជារឹង។
Note: តៅកនុងថ្នន លមានបដនថមនូវ Antibiotics មួយចាំនួនដដលជា Inhibitor ដូចជា
Chloramphenicol, Gentamicin and Tetracycline ដដលជា Antibiotics ជួយរារាាំងដល់ការ
លូតលាស់របស់បាក់តតរីខណៈដដលតយើងចង់បណដុ ុះតៅតលើ Fungi and Yeast។
Chloramphenicol and Tetracycline រតូវបានតរបើតដើមបីរារាាំងដល់ការលូតលាស់របស់រគប់
បាក់តតរីទាំង Gram-Positive Bacteria and Gram-Negative Bacteria។ Gentamicin តរបើ
សរមាប់រារាាំងដល់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី Gram-Negative។
តដាយសារដត PH តៅកនុងថ្នន លជាោសុីត (5.6) ជាលកខ័ណដដលជួយរារាាំងដល់ការ
លូតលាស់របស់បាក់តតរី ដតោចតោយ Fungi and Yeast ោចដុុះបាន។

5) Preparation

Thayer Martin Agar
1) Purpose
Thayer Martin Agar រតូវបានតគតរបើតដើមបី isolated on N.gonorrhea and
N.meningitidis
2) Formula
 Selected meat peptone 7.5g
 Corn starch 1.0g
 Monopotassium phsphate 1.0g
 Agar 12.0g
 Hemoglobin 10.0g
 Iso-vitalex enrichment 10.0ml
 VCN Inhibitor 10.0ml
 Trimethoprim Lactate 5.0 mg
3) Composition
 Peptone and Casein ផដល់នូវកតាត លូតលាស់ដូចជា nitrogen, vitamins and
other nutrients
 Corn starch ទប់សាក ត់នូវ toxic of fatty acid ដដលោចមានតៅកនុងថ្នន ល
 Phosphate រកាលាំនឹង PH in media
 Hemoglobin ផដល់នូវ X factor (Hemin)
 Iso-vitalex enrichment ផដល់នូវ V factor (NAD=Nicotinamide Adenine
Dinucleotid)
 VCN inhibitor
 V= Vancomycin inhibitor on Gram-positive bacteria
 C= Colistin inhibitor on Gram-negative bacteria
 N= Nystatin inhibitor fungi
 Trimethoprim inhibitor Proteus spp
4) Principle
Thayer Martin Agar គឺថ្នន លដដលសាំតៅតលើថ្នន ល Chocolate II agar ដដលមាន
បដនថមនូវ GC agar base។ GC agar base មានសារធាតុជាតរចើនដដលោចរារាាំងមិន
បាក់តតរីជាតរចើនដុុះបាន និងមាននូវសារធាតុបដនថមសាំខាន់មួយចាំនួនតទៀតដដល
កតាត ជុាំរុញតោយបាក់តតរី Neisseria spp ោចដុុះបាន។

5) Preparation
 ថលឹងតមៅ GC agar base 7.2g កនុងទឹកបិត 100ml រួចលាយតោយសពវតៅតលើច
ង្ក្ង្អក នអគគិសនី
 ទុកតោយរតជាក់តៅសីតុណហ ភាព50 C
 បដនថមទឹក 100 ml កនុងកាំតៅអុនៗជាមួយតមៅ Hemoglobin 2g រួចលាយតោយ
សពវ
 បដនថម V=3.0µg/ml, C=7.5µg/ml, N=12.5µg/ml, T=5.0µg/ml
 តផទរចូលកនុង petri dish 25ml/plate

Cefsulodin-irgasan-novobiocin Agar (CIN)
1) Purpose
CIN រតូវបានតគតរបើតដើមបី isolated on Yesinia spp ត ើយោចចាំបាច់កនុងការ
isolate on Aeromonas spp ផងដដរ។
2) Formula
 Mannitol 20.0g
 Sodium pyruvate 2.0g
 Sodium Desoxycholate 0.5g
 Magnesium sulfate 0.001g
 Crystal Violet 0.001g
 Cefsulodin 0.015g
 Irgasan 0.004g
 Novobiocin 0.0025g
 Agar 12.0g
3) Component
 Gelatin, Animal tissue, beef extract and yeast extract ផដល់នូវ nutrients
 Mannitol ជាកាបូអុីរដាតសរមាប់តោយបាក់តតរីតរបើរបាស់
 Sodium Chloride តរបើសរមាប់រកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច
 Sodium Desoxycholate, Crystal Violet, Cefsulodin, Irgasan and Novobiocin
ជា Inhibitor
 Neutral Red ជា PH indicator
4) Principle
CIN ជាថ្នន ល selective and differential media ដដលមានលកខណៈស្រសតដៀងគ្មន តៅ
នឹងថ្នន ល MacConkey Agar ត ើយជាធមមតាថ្នន លតនុះរតូវបានតគតរបើតដើមបី isolated on
Yersinia enterocolitica ជាបាក់តតរីដដលតធវើតោយរលាករកពុះ។ សរមាប់បាក់តតរីតដ
លតធវើ Fermentation on Mannitol ដដលមានតៅកនុងថ្នន លនឹងបង្អហ ញលកខណៈជា
Bull’s eye colonies ចាំតពាុះ Yersinia enterocolitica មានពណ៌ រក មតៅកនុងថ្នន ល។
Gram-positive and Gram-negative ដនទតទៀតនឹងរតូវាបានរារាាំងមិនតោយដុុះ
តដាយសារ Inhibitor (sodium desoxycholate, Crystal violet and antimicrobial agent)។

5) Note
Aeromonas Yersinia Agar មានលកខណៈស្រសតដៀងគ្មន តៅនឹង CIN Agar។ ប៉ែុដនត
ថ្នន លតនុះោច តោយបាក់តតរី Aeromonas spp ដុុះបានតរកាយតពលដដលតគបនថយ
កាំហាប់ថ្នន ាំ Cefsulodin ដដលមានតៅកនុងថ្នន ល CIN។ ចាំតពាុះ colonies Aeromonas spp
មានលកខណៈ Pale colonies ត ើយតៅកនុងថ្នន លមានពណ៌ រក មដូចគ្មន តៅនឹង
Yersinia spp ដដរ។ ប៉ែដនតបាក់តតរីទាំងពីររបតភទដញកដាច់ពីគ្មន តដាយពឹងដផាកតលើ
Oxidase test តដាយ Oxidase positive ដតសរមាប់ Aeromonas spp ប៉ែុតណ្ដណ ុះ
ថ្នន លទាំងពីរោចយកមក isolate on Yersinia spp ដនទតទៀតបានតរៅពី
Y.enterocolitica example: Yersinia pseudotuberculosis។
កាំហាប់ Cefsulodin in CIN 0.015g but in AYA 0.004g

Bile Esculin Agar
1) Purpose
Bile Esculin agar រតូវបានតគតរបើតដើមបីដបងដចកភាពខុសគ្មន រវាង Streptococcus
Group D and other Streptococcus spp
2) Formula
 Oxygall 20.0g
 Esculin 1.0g
 Agar 14.0g
3) Component function
 Pancreatic Digest of Gelatin and Beef Extract ជាសារធាតុដដលជួយរទរទង់
ដល់ការលូត លាស់
 Oxygall មាន (Bile salt and sodium azide) ដដលជួយទប់សាក ត់មិនតោយ
បាក់តតរីដនទតទៀត លូតលាស់បាន។ Bile Salt រារាាំងមិនតោយបាក់តតរី
Gram-positive ដុុះបានតរៅពី SGD។ Sodium azide រារាាំងមិនតោយបាក់តតរី
Gram-negative ដុុះបាន។
 Ferric Citrate ជាសារធាតុបង្អហ ញពីការបាំដបក Esculin
 Esculin ជាសារធាតុតដើមសរមាប់តោយបាក់តតរីតរបើរបាស់
4) Principle
Bile Esculin agar គឺជារបតភទថ្នន ល selective and differential media ដដលតរបើតដើមបី
isolated on Streptococcus group D។ Streptococcus group D បតញ្ច ញអង់សុីម β D-
glucosidase and Esculinase តដើមបីបាំដបក esculin តោយតៅជា β D-glucose and
Esculetin។ បន្ទទ ប់មក Esculetin មានរបតិកមមជាមួយនឹង iron salt ដដលជាត តុតធវើ
តោយថ្នន លមានពណ៌ តមម តតាន ត ឬតមម សុទធ។ តៅតពលដដល esculetin មានរបតិកមម
នឹង iron salt វា បតងកើតបានជា phenolic iron complex។

5) Preparation
 ថលឹងតមៅ 43.5g/1000ml រួចលាយតោយសពវ
 តផទរចូលកនុង tube maybe 6ml-8ml/tube
 ដាក់តោយកកតៅសីតុណហ ភាពធមមតាតដាយដាក់តផដក

Kligler Iron Agar (KIA)
1) Purpose
KIA រតូវបានតគតរបើតដើមបីតធវើការដបងដចកបាក់តតរីរកុម Enterobactria ដដលមាន
លទធភាពកនុងការ តធវើ Fermentation on Glucose and Lactose
2) Formula
 Peptic Digest of animal tissue 10.0g
 Lactose 10.0g
 Dextrose (Glucose) 1.0g
 Ferric Ammonium Citrate 0.5g
 Agar 15.0g
 Penol red 25.0g
3) Component
 Casien and Peptone តរបើតដើមបីជួយរទរទង់ដល់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី
 Lactose and Dextrose តរបើតដើមបីដញកបាក់តតរីដដលតរបើរបាស់ glucose and
lactose
 Sodium Chloride តរបើតដើមបីរកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច
 Ferric Ammonium Citrate តរបើតដើមបីរកនូវវតតមាន H2S
 Sodium thiosulfate ជារបភពផដល់នូវ H2S
4) Principle
Bacteria that non-lactose fermenting ដាំបូងវានឹងតធវើតោយថ្នន លទាំងដផនក Slant and
butt មានពណ៌ តលឿងតដាយវាតរបើ glucose បន្ទទ ប់មកតៅតពលដដលតរបើ glucose អស់
វានឹងតៅតរបើ របាស់ោសុីតោមីតន ត ើយបាំដបកតៅជា NH3 រួច NH3 មានរបតិកមម
ជាមួយ H2O បតងកើតបានជា NH4 ជាត តុតធវើតោយថ្នន លតៅជាោល់កាឡាាំងត ើយ
ដរបពណ៌ តៅជាពណ៌ រក ម ត ើយការ ដរបរបួលតនុះមិនមានតកើតមានកនុងមជឈដាា ន
ដដលគ្មម នខយល់តទ ដូចតនុះដផនកខាងតរកាមតៅមាន ពណ៌ តលឿដដដល។ ចាំតពាុះបាក់
តតរី Lactose fermenting នឹងតធវើតោយថ្នន លទាំងមូលមានពណ៌ តលឿងតដាយសារវា
មានអង់សុីមតដើមបីកាត់ផ្លដ ច់ glucose and galactose តចញពីគ្មន កនុងម៉ែូតលគុល lactose
តដើមបីតរបើរបាស់ glucose បនតបន្ទទ ប់ពីតរបើ glucose កនុងថ្នន លអស់។សរមាប់បាក់តតរី
ដដលគ្មម នសមតថភាពតរបើរបាស់ Carbohydrate វានឹងតរបើរបាស់ោសុីតោមីតន ជា

ត តុតធវើតោយ ថ្នន លតៅជាោល់កាឡាាំង ត ើយមានពណ៌ រក មទាំងតលើទាំងតរកា
ម។ ចាំតពាុះការបតងកើត H2S តកើតត ើងតៅតពលដដលបាក់តតរីតរបើរបាស់ Sodium
thiosulfate រួច H2S មានរបតិកមមជាមួយ Ferric ammonium citrate បតងកើតបានជាពណ៌
តមម ។ ការបតងកើត gas គឺបង្អហ ញតោយតឃើញនូវ ពពុុះខយល់តកើតត ើង ឬតធវើតោយថ្នន ល
តរបុះ ឬដាច់តចញពីគ្មន ។
5) Note
ការបតងកើត gas តៅកនុងថ្នន លតកើតត ើងពី Carbohydrate។

Lysin Iron Agar (LIA)
1) Purpose
LIA រតូវបានតគតរបើតដើមបី identification on Enteric bacilli
2) Formula
 Pancreatic digest of gelatin 5.0g
 Dextrose 1.0g
 L-lysine 10.0g
 Ferric ammonium citrate 0.5g
 Bromocresol purple 0.02g
 Agar 13.5g
3) Component funtion
 Gelatin and yeast extract ជារបភពផដល់នូវ nitrogen, vitamins and amino acid
 Dextrose ជារបភពផដល់នូវថ្នមពល
 Ferric ammonium citrate ជា indicator រកនូវវតតមាន H2S
 Sodium thiosulfate ជារបភពផដល់នូវ H2S
 Lysine ជាសមាសធាតុតរបើតដើមបីរក Enzyme lysine decarboxylase and lysine
deaminase
 Bromocresol purple ជា PH indicator
4) Principle
LIA ជា identification media ដដលរតូវបានតរបើតដើមបីដបងដចកតលើរកុមរគួសារ Enterobacteria
ដដលមានសមតថភាពកនុងការបាំដបក lysine។ បាក់តតរីដដលមាន Enzyme lysine decarboxylase វានឹង
តធវើតោយថ្នន លមានពណ៌ សាវ យចស់តៅដផនក Butt តដាយសារការបាំដបក lysine by enzyme lysine-
decarboxylase គឺតធវើត ើងកនុងមជឈដាា ន CO2 តពលដដលបាំដបក lysine ន្ទាំតោយ PH in media is
Alkaline។ បាក់តតរីដដលមាននូវ Enzyme lysine deaminase វានឹង តធវើថ្នន លមានពណ៌ រក មតៅ
ដផនក Slant តដាយសារអង់សុីមតនុះមានរបតិកមមកនុងមជឈដាា ន O2។ កនុងករណី ថ្នន លមានពណ៌ សាវ យ
តៅដផនក Butt and slant តដាយសារបាក់តតរីមាន Enzyme lysine decarboxylase ត ើយតៅដផនក Slant
បាក់តតរីង្អកតៅតរបើ amino acid ដដលជាត តុតធវើ តោយថ្នន លោល់កាឡាាំង។ ករណី ថ្នន លមាន
ពណ៌ រក មតៅដផនក Slant ត ើយតលឿងតៅដផនក butt តរពាុះបាក់តតរីតរបើរបាស់ glucose មុនតពល
ដដលវាតរបើអង់សុីម lysine deaminase តដើមបី បាំដបក lysine។

Sulfide Indole Motility Medium (SIM media)
1) Function
SIM media រតូវបានតរបើតដើមបីរកតោយតឃើញពីភាពខុសគ្មន ននពពួក Enteric
Bacilli ដដលមានមូលដាា នកនុងការបតងកើត Sulfide, Indole and Motility។
2) Principle
SIM media គឺជារបតភទថ្នន ល Differential Medium ដដលមានសារធាតុសរមាប់
ដបងដចកពី ភាពខុសគ្មន របស់បាក់តតរី។ SIM media តគតរបើវាតដើមបីរក sulfide, Indole
and motility ដដល បតងកើតតដាយបាក់តតរី។ Sulfide បតងកើតតដាយបាក់តតរីតៅតពល
ដដលបាក់តតរីតរបើរបាស់នូវ Sodium Thiosulfate ត ើយ Indole បតងកើតតដាយបាក់តតរី
តៅតពលដដលបាក់តតរីតធវើការបាំដបក តលើ Tryptophan។
3) Formula
 Ferrous Ammonium Citrate 0.2g
 Agar 3.5g
 PH 7.3 (+/-2)
4) Component
 Digest of Casein សាំបូរតៅតដាយ tryptophan ដដលមានតួន្ទទីតោយបាក់តតរី
បតងកើតបាន Indole។ Indole ោចរតូវបានរកតឃើញតៅតពលដដលតគបដនថម
Kovacs Reagent (Indole React with Kovacs) ត ើយបង្អហ ញតោយតឃើញនូវ
ពណ៌ រក មតៅដផនកខាងតលើ។
 Sodium Thiosulfate គឺជាសារធាតុដដលតោយបាក់តតរីតរបើរបាស់តដើមបីបតងកើត
បាននូវ Sulfide ត ើយ Ferrous Ammonium citrate ជា Indicator សរមាប់
បញ្ញជ ក់តោយតឃើញពីវតតមាននន Sulfide។
 តដាយសារថ្នន លតនុះគឺ Semi solid ដូចតនុះវាបង្អហ ញតោយតឃើញពី ចលន្ទ
របស់បាក់តតរី តៅតពលដដលបាក់តតរីដុុះសាយភាយពីចាំណុ ចកណ្ដដ លមក
ដផនកខាងជាត តុតធវើតោយថ្នន ល ដរបតៅជាស្រសោប់ត ើយបង្អហ ញថ្នបាក់តតរី
មានចលន្ទ។
 Note: តៅកនុង Reagent Kovacs មានផទុកនូវសារធាតុ 4 (P)-dimethylamino
benzaldehyde ត ើយមានរបតិកមមជាមួយ Indole បតងកើតបាននូវពណ៌ រក ម។

5) Preparation
 ថលឹងតមៅ 30g per 1000ml រួចលាយលាយតោយសពវ
 តផទរចូលកនុងទីបចាំណុ ុះ របដ ល 5-7 ml
 ទុកតោយរតជាក់តៅសីតុណហ ភាពបនទប់

Simmons Citrate Agar
1) Purpose
Simmons citrate agar រតូវបានតគតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់ពីអតតសញ្ញា ណរបស់បាក់តតរី
Gram-negative bacilli ដដលមានមូលដាា នកនុងការតរបើរបាស់ citrate។
2) Formula
 Sodium citrate 2.0g
 Ammonium dihydrogen phosphate 1.0g
 Magnesium sulfate 0.2g
 Bromothymol blue 0.08g
 Agar 15.0g
 PH 6.9 (+2/-2)
3) Component Function
 Sodium chloride តរបើតដើមបីរកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច
 Sodium citrate ជារបភពននកាបូន
 Ammonium dihydrogen phosphate ជារបភពនន nitrogen
 Dipotassium phosphate សរមាប់រកាលាំនឹង PH
 Magnesium sulfate ជា Co-factor ដដលផ្លល ស់បដូរនូវរបតិកមម metabolism
 Bromothymol blue ជា PH indicator
4) Principle
Simmon citrate agar គឺជាថ្នន ល differential media ដដលរតូវបានតរបើតដើមបីដបង
ដចកពពួក Enterobacteria ដដលមានមូលដាា នកនុងការតរបើរបាស់ citrate ត ើយបតងកើត
បានកាបូន។ របសិន តបើបាក់តតរីមានសមតថភាពកនុងការតរបើ ammonium dihydrogen
phosphate and citrate នឹងដុុះ បានយា៉ែងលាកនុងថ្នន លតនុះ។ តៅតពលដដលបាក់តតរីតរបើ
របាស់ citrate វានឹងតធវើតោយថ្នន លតៅជា ោល់កាឡាាំង តដាយវាបតញ្ច ញនូវ Enzyme
citrate-permease តដើមបីបាំដលង citrate តោយតៅ ជាម៉ែូតលគុល Pyruvate។ ត ើយម៉ែូតល
គុល pyruvate តនុះនឹងរតូវបានបាក់តតរីតធវើតមតាបូលីស កនុងដាំណ្ដក់កាល Krebs
cycle តដើមបីបានថ្នមពលយកមកតរបើរបាស់។ តៅតពលដដលបាក់តតរី តធវើតមតាបូលី
ស ammonium salt នឹងរតូវបានបាំដបក ត ើយបាន ammonia ដដលជាត តុតធវើតោយ

ថ្នន លមាន PH alkaline ដដលជុាំរុញតោយ bromothymol blue ផ្លល ស់បដូរពណ៌ ថ្នន លពី
Green to blue របដ ល PH 7.6។
5) Preparation
 ថលឹងតមៅ 24.28g/1000ml រួចលាយតោយសពវ
 តផទរចូល tube maybe 4 ml to 5 ml per tube
 ទុកថ្នន លតោយរតជាក់ត ើយដាក់តោយមានដផនក Slant and butt

Urease
1) Purpose
Urea agar គឺរតូវបានតគតរបើតដើមបីដញកបាក់តតរីដដលសថិតតៅកនុងរកុមរគួសារ
Enterobacteria។ Urease test គឺតរបើតដើមបីដញកបាក់តតរីដដលមានសមតថភាពកនុងការ
បាំដបក Urea តដាយអង់សុីម Urease។
2) Principle
Urea គឺជា diamide ដដលមានបងគុាំន្ទទី Carbonic acid។ Urease ជាអង់សុីមដដល
មានតួន្ទទី តៅកាត់ផ្លដ ច់ម៉ែូតលគុល Urea ត ើយបាំដបកបានជា Carbondioxide and
ammonia។ តៅតពល ដដលបាក់តតរីបតញ្ច ញអង់សុីម Urease វានឹងតៅបាំដបក Urea
ត ើយផលិតផល ammonia ដដល បានមកពីការបាំដបក urea នឹងតធវើតោយថ្នន លកាល យ
តៅជា ោល់កាឡាាំង។ កាំរិត PH តៅកនុងថ្នន ល នឹងបង្អហ ញតោយតឃើញតដាយ
Indicator Phenol Red តដាយបដូរពណ៌ ពីពណ៌ ទឹករកូច (PH 6.8) តៅជាពណ៌ ផ្លក ឈូក
(PH 8.1)។
3) Formula
 Urea 20.0g
 Monopotassium Phosphate 2.0g
 Peptone 1.0g
 Dextrose 1.0g
 Phenol Red 0.012g
 Agar 15.0g
 Final PH 6.7(+2/-2)
4) Composition
 Urea ជាសារធាតុដដលតរបើតដើមបីរកអង់សុីម Urease
 Sodium Chloride តរបើតដើមបីរកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិក
 Monopotassum Phosphate តរបើតដើមបីរកាលាំនឹង PH តៅកនុងថ្នន ល
 Peptone ជារបភពផដល់នូវ Nitrogen, Carbone and other Nutrients
 Dextrose ជារបភពផដល់នូវ Energy សរមាប់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី
 Phenol Red ជា Indicator ចងាុលពីកាំរិត PH តៅកនុងថ្នន ល
 Agar ជាសារធាតុដដលតធវើតោយថ្នន លកក

5) Preparation
 រាំលាយតមៅកនុងទឹក 100 ml ដាំបូងរួចបដនថមទឹកដល់រគប់ 1000ml
 Autoclave 121 C/15 min រួចទុកតោយតៅសីតុណហ ភាព 50-55 C
 បដនថម Urea ចាំនួន 100ml រួចលាយតោយសពវ រួចចក់ចូល tube 4-5ml/tube
6) Result
 Positive: តលឿន ពណ៌ ផ្លក ឈូកទាំងដផនក Slant and Butt (យឺត ពណ៌ ផ្លក ឈូក
ដផនក Slant)
 Negative: មិនមានការដរបរបួលពណ៌

DNA Agar
1) Purpose
DNA Agar គឺតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់អតតសញ្ញា ណបាក់តតរីដដលមានសមតថភាពកាត់ផ្លត ច់
សមា័ន DNA។
2) Principle
DNA Agar គឺជាថ្នន លដដលតរបើតដើមបីដញក Staphylococcus aureus តចញពី
Staphylococcus Coagulase negative និង Serratia from Enterobacteria។ តៅតពល
ដដលបាក់តតរីបតងកើត អង់សុីម DNase វានឹងតៅកាត់ផ្លដ ច់សមា័នរបស់ DNA តោយ
កាល យជាភាគលាិតតូចៗ។ ការបាំដបក DNA រតូវបានបង្អហ ញតៅតពលដដលតគចក់
លាយ Acid Chloridric 1 N ចូលត ើយ បតងកើតបានជាសភាពថ្នល ជុាំវិញ Colonies។
3) Formula
 Tryptose 20.0g
 Deoxyribonucleic acid 2.0g
 Agar 15.0g
4) Composition
 Tryptose តរបើតដើមបីផដល់នូវសារធាតុចិញ្ច ឹមដល់បាក់តតរី
 Deoxyribonucleic acid តរបើតដើមបីរកអង់សុីម DNase
 Sodium Chloride តរបើតដើមបីរកាលាំនឹងសមាា ធអូសមូទិច
5) Preparation
 ថលឹងតមៅ 42g កនុងទឹកបិត 1000 ml
 កាំតៅលាយតៅតលើចង្ក្ង្អក នថអគគិសនីតដើមបីតោយលាយរលាយសពវ
 Autoclave តៅសីតុណហ ភាព 121 C/ 15 min
 ទុកតោយតៅសីតុណហ ភាព 50-55 C
 ចក់ចូលកនុង Petri dish 20ml/plat
6) Result
Positive: ថ្នល ជុាំវិញ colonies តៅតពលចក់ HCl 1 N
Negative: តៅតលើថ្នន លមានសភាពលាក់ដូចពពក

Cled Agar
1) Function
Cled Agar រតូវបានតគតរបើតដើមបី Isolated និងរាប់បាក់គេរីពី Urine Specimen។
2) Principle
Cled Agar ជារបតភទថ្នន ល Differential Media ដែលរេូវបានគគរកគឃើញគៅឆ្ន ំ
1960 គោយគោក Sandy។ Cled (Cysteine-Lactose-Electrolyte-dificient) រេូវបាន
ដណនំគោយគរបើសរមាប់បណ្ុ ុះគលើ Urine specimen។
3) Formula
 Lactose 10g
 L-Cystine 0.128g
 Bromothymol Blue 0.02g
 Agar 15.0g
 Final PH 7.3
4) Component
 Gelatin, Casein and Beef Extract ជាសារធាេុដែលជួយរទ្រទ្ង់ែល់ការរីក លូេ
ោស់របស់បាក់គេរី។
 Lactose ជារបភពដែលផ្ល់ថ្លមពលែល់បាក់គេរីសរមាប់ការរីកលូេោស់។
 Bromothymol Blue គឺជាជាេិពណ៌ ដែលគរបើសរមាប់ដបងដចកពពួកបាក់គេរី
Lactose fermenter and Non-Lactose fermenter។
 L-Cystine គរបើគែើមបីផ្ល់អេិភាពគោយ Coliform ោចែុុះបាន។
Note: តៅតពលដដលបាក់តតរីតធវើ Fermentation គលើ Lactose គនុះបាក់គេរីនឹងគធវើគោយ
ថ្លន លមាន PH ថយចុុះ រួចផ្លល ស់ប្ូរពណ៌ ពីទបេងគៅជាពណ៌ គលឿងរាវសាល។

Mueller Hinton Agar (MH)
1) Purpose
MH រតូវបានតគតរបើតដើមបីបណដុ ុះតលើបាក់តតរីជាតរចើនរបតភទត ើយក៏រតូវបានតគ
ដណន្ទាំសរមាប់ តធវើតតសដ AST សរមាប់ non-fastidious bacteria ផងដដរ។
2) Formula
 Beef extract powder 2.0g
 Acid digest of casein 17.5g
 Starch 1.5g
 Agar 17.0g
3) Component funtion
 Beef extract and acid digest of casein ផដល់នូវ nitrogen, vitamins, carbon,
amino acid and other nutrients
 Starch មានសកមមភាពកនុងការទប់ទល់នឹងសារធាតុពុលដដលបានមកពីការ
តធវើតមតាបូលីស ត ើយប៉ែុះពាល់ដល់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី។ វារតូវ
បានរាំលាយតៅតពលដដល Autoclave ត ើយផដល់បាននូវ dextrose ដដលជា
របភពផដល់ថ្នមពលដល់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី។
4) Preparation
 ថលឹងតមៅ 38g កនុងទឹកបិត 1000ml
 កាំតៅរ ូតដល់រលាយសពវ
 ចក់ចូលកនុង petri dish 25ml/plate

Gram Stain
1) តគ្មលបាំណង
Gram Stain ជាការបាំពាក់ពណ៌ តដើមបីដឹងពីលកខណៈរបស់បាក់តតរីដូចជា រូបរាង ការ
រស់តៅរបស់បាក់តតរី និងលកខណៈបាក់តតរីជា Gram Positive or Gram Negative។
2) Reagent
 Crystal Violet
 Lugol Iodine
 Alcohol Acetone
 Saffranine
3) ការបាំពាក់ពណ៌
ការបាំពាក់ពណ៌ មានចាំនួន 3 ដាំណ្ដក់កាល
1. Primary Stain
Crystal Violet (1 min)
Lugol Iodine (1 min)
2. Decolourize
Alcohol Acetone (15 s)
3. Counter Stain
Saffranine (30 s)
4) តគ្មលការណ៏
 Crystal Violet ជាពណ៌ ដដលតរបើសរមាប់តោយបាក់តតរីចប់ពណ៌ សាវ យ។
 Lugol Iodine ជាសារធាត់ដដលជួយតោយបាក់តតរីចប់ពណ៌ កាន់តតដិត។
 Alchol Acetone ជាសារធាតុលាងជាំរុះពណ៌ បាក់តតរី
 សរមាប់ Gram Positive
បាក់តតរីមាន Peptidoclyken រកាស់តៅតលើ Cell Wall របស់បាក់តតរី និងមានសារ
ធាតុមយ៉ែង តឈាម ុះ Teichoic acid ដដលជាសារធាតុជួយការពារកុាំតោយ Alchol Acetone
ោចចូលតៅលាងជាំរុះ ពណ៌ ដដលបាក់តតរីបានចប់ពណ៌ Primary Stain។
 សរមាប់ Gram Negative
បាក់តតរីមាន Peptidoclyken តសដើងតៅតលើ Cell Wall របស់បាក់តតរី និងមានសារ
ធាតុមយ៉ែង តឈាម ុះ Lipo-polysaccharide ដដលជាសារធាតុខាល ញ់ជួយរារាាំងមិនតោយពណ៌
Primary Stain រជាប ចូលដល់ Cell Wall របស់បាក់តតរី ត ើយ Alchol Acetone ោចរជាប

ចូលតៅដល់ Cell Wall របស់បាក់តតរី តដើមបីលាងជាំរុះពណ៌ Primary Stain ដដលោចរជាប
ចូលដល់ Cell Wall របស់ខលុះៗ។
 Saffranin មានពណ៌ រក មស្រសាល ឬផ្លក ឈូកសរមាប់បាក់តតរីដដលរតូវបាន
Alchol Acetone លាងជាំរុះពណ៌ Primary Stain អស់ចប់យកពណ៌ ចុងតរកាយ
Counter Stain។
5) Result
 Gram Positive មានពណ៌ សាវ យចស់។
 Gram Negative មានពណ៌ រក មផ្លក ឈូក។
Note: តៅតពលដដលដាក់ Lugol Iodine រួចវានឹងបតងកើតបាននូវលាយ Violet-iode
Complex។

Acid fast stain
or Ziehl neelson stain
1)គោលបំណង
ជាការបំពាក់មយ៉ាងដែលខុសពី Gram stain គ ើយគគគរបើគែើមបីបំពាក់ពណ៍ គលើបាក់គេរី
ដែលមានខ្លល ញ់គរចើនគៅគលើ cell wall ែូចជាពួក Mycobacterium ។
2)Reagent
1.Carbon fuchsin (5min ) Primary stain
2.Acid | Alchol (choridric acid )3% and Alcohol 95% (1min ) Decolourize
3.Methylene blue (1min) Counter stain.
3)តគ្មលការណ៏
 Carbol fuchsin :មានពណ័ រក មគ ើយសែិេគៅកនុងែំណាក់កាលPrimary Stain
ដែលរេូវបានគគែុេរ ូេែល់គចញដផែងឌឲគែើមបីគោយរោយជាេិខ្លល ញ់
(Mycolic Acid ) ដែលគៅគលើCell Wall របស់Mycobacterium គែើមបីគោយបាក់គេ
រីចាប់ពណ័ របស់cabol fuchsin .
 Acid / Alcohol : មាននទ្ីោងជំរុះពណ័ របស់Bateria
 Mycobacterium : Bactery វាចាប់ពណ័ Primary Stain គ ើយ Acid / Acohol មិន
ោចោងជំរុះពណ័ bacteryបានគោយសារMycobacterium មានសារធាេុខ្លល ញ់
Mycolic Acid គៅគលើCell Wall របស់វាគ ើយសារធាេុគនុះវាធន់នឹងការោងជំរុះ
ពណ៌ សូមបីដេោងជាមួយនឹងAcid /Acohol ក៏គោយ។
 Bactery ដែលគរៅពីពួកMycobacterium នឹងរេូវោងជំរុះពណ័ ពីAcid /Alcohol
គោយសារមិនមានMycolic Acid គែើមបីជួយការពារពីការោងជំរុះពណ័ ។
 Methylene blue :មានពណ័ គខៀវគ ើយពួកMycobacteriumមិនចាប់ពណ័ វា
គោយសារការចាប់ពណ័ Primary Stain ដឆែេគ ើយBacteryគរៅពី
Mycobacterium រេូវចាប់ពណ័ Counter Stain ។
4) Result
 Mycobacteriumចាប់ពណ័ Primari Stain (រក ម)
 Bactery គផែងចាប់ពណ័ Counter Stain (ពណ័ គខៀវ)
Note: Kinyoun Method ជាវិធីសាស្រសតបាំពាក់ពណ៌ តលើ Mycobacterium ដូច Ziehl Nealson method ដដរ
ដតមិនដុតដូច Ziehl Nealson តទតដាយសារតគតរបើ reagent carbol fuchsin ដដលមានកាំហាប់ Phenol
ខាស់ ដូចតនុះ carbol fuchsin ោចតរជៀតចូលតៅកនុង Cell Wall របស់បាកតតរីបាន។ (កាំហាប់ Phenol 8%)

String Test
1) Purpose
String test គឺជាតតសដដដលតរបើសរមាប់បញ្ញជ ក់ពី Gram reaction ននបាក់តតរី។
2) Reagent
Pottasium Hydroxide (KOH 3%)
3) Principle
 សរមាប់បាក់តតរី Gram Positive
បាក់តតរីដដលមាន Gram Positive មានបុិបទីដូគលីដគនរកាស់ ជាត តុតធវើតោយ KOH
3% មិនោចតៅបាំដបក Cell Wall របស់បាក់តតរីតដើមបីតោយសារធាតុដដលមានតៅកនុងបាក់
តតរី តចញមកតរៅបាន ន្ទាំតោយ String test (Negative)។
 សរមាប់បាក់តតរី Gram Negative
បាក់តតរីដដលមាន Gram Negative មានបុិបទីដូគលីដគនតសដើង ជាត តុតធវើតោយ KOH
3% ោចតៅបាំដបក Cell Wall របស់បាក់តតរីន្ទាំតោយធាល យតចញនូវសារធាតុខាងកនុងរបស់
បាក់តតរីតធវើតោយមានកករសាិតតកើតត ើងជា តុន្ទាំតោយ String test (Positive)។
4) Result
 String test Positive: កករសាិត
 String test Negative: មិនមានការដរបរបួល
5) Note
 String test Positive: បញ្ញជ ក់ថ្នបាក់តតរីជា Gram Negative
 String test Negative: បញ្ញជ ក់ថ្នបាក់តតរីជា Gram Positive

Catalase Test
1) Purpose
Catalase test ជាតតសដដដលតរបើតដើមបីដញករកុមបាក់តតរី Gram Positive cocci ថ្ន
ជា Streptococcus spp or Staphylococcus spp។
2) Reagent
 Hydrogen Peroxide (H2O2)
3) Principle
Staphylococcus spp មាន enzyme Catalase ដដលរតូវបានបតញ្ច ញតដាយបាក់តតរី។
តៅតពលដដលបាក់តតរីបតញ្ច ញ enzyme Catalase ត ើយមានរបតិកមមជាមួយ H2O2
បតងកើតបានជារបតិកមមបាំដបកបានជា H2O and O2 រួចអុកសុីដសនភាយត ើង។
4) Result
 Catalase test Positive: មានពពុុះភាយត ើង
 Catalase test Negative: មិនមានការដរបរបួល
5) Note
 Catalase test Positive: បញ្ញជ ក់ថ្នបាក់តតរីសថិតតៅកនុងរកុម
Staphylococcus spp
 Catalase test Negative: បញ្ញជ ក់ថ្នបាក់តតរីសថិតតៅកនុងរកុម
Streptococcus spp
6) Remember
សរមាប់បាក់តតរីរកុម Enterobacteria ក៏ោចតធវើតោយ Catalase test Positive ដដរ
តដាយសារបាក់តតរីបានបតញ្ច ញ Enzyme Peroxidase ដដលមានរបតិកមមបាំដបក H2o2។
7) Reaction
2H2O2 Catalase 2H2O + O2

Oxidase Test
1) Purpose
Oxidase test ជាតតសដដដលរតូវបានតរបើតដើមបីដបងដចកបាក់តតរីពពួក
Enterobacteria and Non-Enterobacteria។
2) Principle
 Oxidase test រតូវបានតរបើតដើមបី Detect រករបតភទបាក់តតរីដដលមានផទុកនូវអង់សុីម
Cytochrome oxidase or Indophenol oxidase ដដលជាអង់សុីមោចតធវើអុកសុីតកមម
ជាមួយនឹង Reagent oxidase។ តៅតពលដដលបាក់តតរីមានផទុកនូវអង់សុីមតនុះវា
នឹងតធវើតោយមានរបតិកមម ជាមួយ N,N-dimethyl-P-phenylendiamine (DMPD) or
N,N,N,N-tetramethyl-P-Phenylenediamine (TMPD) ដដលជា Redox Indicator
មានតៅកនុង Reagent ជាត តុតធវើ តោយត ើងពណ៌ សាវ យ។
 អង់សុីម Cytochrome oxidase or Indophenol oxidase ដដលតដើរតួជាកាតាលីករកនុង
របតិកមម មានតួន្ទទីកនុងការដឹកជញ្ជូ នតអ ិចរតុង (ជាធមមតាដឹកជញ្ជូ តនពី NADH
តៅតោយ Oxygens) បន្ទទ ប់មក Reagent (TMPD) នឹងតធវើការបាំដលង electrons
ដដលបានមកពី NADH តដាយសថិត តៅតរកាមរបតិកមមអុកសុីតកមម វានឹងតធវើតោ
យតតសដត ើងពណ៌ សាវ យ។
3) Result
 កនុងការោនលទធផលរតូវតមើលលទធផលកនុងរយៈតពល 10 s។
 Oxidase test Positive: មានពណ៌ សាវ យបញ្ញជ ក់ថ្នជារបតភទ Non-
Enterobacteria
 Oxidase test Negative: មិនមានការដរបរបួលពណ៌ បញ្ញជ ក់ថ្នជារបតភទ
Enterobacteria
4) Note
Oxidase test តរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់អតតសញ្ញា ណរបស់បាក់តតរីដូចជា Pseudomonas,
Neisseria, Alcaligens, Aeromonas, Camphylobacter, Vibrio, Brucella and
Pasteurella។

Coagulase Test
1) Purpose
Coagulase test ជាតតសដដដលបានតរបើតដើមបីដបងដចករវាងពួក Staphylococcus
aureus and Staphylococcus non-aureus ។
2) Reagent
 Rabbit Plasma
3) Principle
 Staphylococcus aureus បតញ្ច ញ Enzyme Coagulase កនុងទរមង់ពីរយា៉ែងគឺ Bound
Coagulase and Free Coagulase។
 Bound Coagulase ោចតៅបានថ្នជា Clumping Factor មានតៅតលើ Cell Wall
របស់ បាក់តតរីត ើយមានរបតិកមមជាមួយនឹង Fibrinogen ត ើយកាល យតៅជាកករ
តៅតលើ Staphylococci cell wall ដដលតធវើតោយតកាសិកាកាល យតៅជាកកដុាំៗ តៅ
តពលដដលលាយ ជាមួយនឹង Rabbit Plasma។ Bound Coagulase គឺរតូវបានតធវើតៅ
តលើ Slide។
 Free Coagulase គឺជា Extra cellular protein enzyme បងកតោយមានកាំណកតៅ
តពលដដល តគដាក់បាក់តតរី Staphylococcus aureus ចូលកនុង Rabbit Plasma តៅ
តពលដដលដាក់កនុង Incubator ត ើយកាំណកតនុះទក់ទងតៅនឹងការតកើនត ើងនន
Coagulase-reactive factor (CRF) ដដលបាំដលង Thrombin molecule តៅជា
Coagulase complex ត ើយមានរបតិកមម ជាមួយ Fibrinogen តដាយបាំដលងតៅជា
Fibrine រួចតធវើតោយតៅជា clotting។
4) Result
 Coagulase test positive (on slide): aglutination
 (in tube) : Clotting
 Coagulase test Negative : Non change
5) Note
 Coagulase test positive បញ្ញច ក់ថ្នបាក់តតរីជា Staphylococcus aureus
 Coagulase test negative បញ្ញច ក់ថ្នបាក់តតរីជា Staphylococcus non aureus

Hippurate test
1) Purpose
Hippurate test ជាតតសដដដលតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់ពីអតតសញ្ញា ណរបស់បាក់តតរី
Streptococcus Group B។
2) Reagent
 Hippurate Disk
 Ninhydrin Reagent
3) Principle
Hippurate test ជាតតសដដដលយក Hippurate acid មកតធវើជារបតិករ។តៅកនុង
Hippurate acid មានសមាសធាតុពីរគឺ Benzoic acid and amino acid glysine។ តៅ
តពលដដលតគដាក់បាក់តតរី Streptococcus Group B ចូលបាក់តតរីនឹងតធវើការបតញ្ច ញ
អង់សុីម Hippuracase តដើមបីតៅកាត់ផ្លដ ច់សមា័នធននម៉ែូតលគុលទាំងពីរតដើមបីបាន amino
acid glysine។បន្ទទ ប់មក amino acid glysine មានរបតិកមមជាមួយ Ninhydeine បតងកើត
តោយមានរបតិកមមអុកសុីតកមមដដលជាត តុតធវើតោយ មានពណ៌ សាវ យចស់តកើត
ត ើង។
4) Result
Hippurate test Positive: មានពណ៌ សាវ យចស់

CAMP Factor Test
1) Purpose
CAMP Factor test ជាតតសដតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់អតតសញ្ញា ណរបស់បាក់តតរី
Streptococcus Group B។
2) Reagent
 BAP isolated colonies grow 18h-24h
 Sheep Blood Agar wash with Normal Saline
 Staphylococcus aureus isolated colonies on the media
3) Principle
Streptococcus Group B បតញ្ច ញនូវអង់សុីម Extra cellular factor ដដលតៅថ្ន
CAMP factor តដើមបីបាំដបករគ្មប់ឈាម រួមបដនថមទាំងការបាំដបករគ្មប់ឈាមរបស់បាក់
តតរី Staphylococcus aureus តដាយអង់សុីម Beta lysine ន្ទាំតោយមាន Energy of
Hemolytic តៅតលើថ្នន ល BAP 5% ត ើយសតងកតតឃើញថ្នលកខណៈ Hemolytic ទាំង
ពីររតួតសុីគ្មន ។ លកខណៈតនុះបង្អហ ញជាសញ្ញា រពួញយា៉ែងចាស់តៅខាង
Streptococcus Group B តដាយសារ តៅតពលដដលបាក់តតរីតធវើការបាំដបកឈាម គឺការ
បាំដបកឈាមតដាយអង់សុីsម Beta lysine របស់ Staphylococcus aureus មាន Energy
ខាល ាំងជាងការបាំដបកឈាមតដាយអង់សុីម Extra cellular factor របស់បាក់តតរី
Streptococcus Group B ន្ទាំតោយមានរុញរចនលកខណៈ Hemolytic តៅខាងបាក់តតរី
Streptococcus Group B ត ើយបតងកើតបានជាសញ្ញា រពួញ។
4) Result
CAMP test positive: មានសញ្ញា រពួញ បញ្ញជ ក់ថ្នបាក់តតរីជា Streptococcus
Group B
CAMP test negative: មានលកខណៈ Hemolytic ដូចធមមតា បញ្ញា ក់ថ្នបាក់តតរី
មិនដមនជា Streptococcus Group B ត ើយ

Bacitracin Susceptibility Test (Taxo A)
1) Prupose
Taxo A ជាតតសដដដលរតូវបានតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់ពីអតតសញ្ញា ណរបស់បាក់តតរី
Streptococcus Group A
2) Reagent
 Bacitracin Disk
 Sheep Blood Agar 5%
3) Principle
តៅតពលដដលតឃើញបាក់តតរីជា Gram Positive Cocci, Catalase Negative, Beta
Hemolytic on BAP, Sample from Throat Swab តគសងស័យតលើបាក់តតរី Streptococcus
Group A (Streptococcus pyogenes)។ តគតរបើតតសដ Taxo A តដើមបីបញ្ញជ ក់តដាយសារថ្នន ាំ
Bacitracin មានសមតថភាពោចតៅទប់សាក ត់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី
Streptococcus Group A មិនតោយដុុះជុាំវិញថ្នន ាំ (Sensitive) បានត ើយបាក់តតរី Beta
Hemolytic ោចដុុះជុាំវិញ ថ្នន ាំបាន(Resistance)។
4) Result
 Bacitracin test Positive: Streptococcus pyogenes
 Bacitracin test Negative: non-Streptococcus pyogenes

Optochin Susceptibility Test (Taxo P)
1) Purpose
Taxo P គឺរតូវបានតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់ពីអតតសញ្ញា ណ Streptococcus pneumonia
2) Reagent
 Sheep blood agar 5%
 Optochin Disk
3) Principle
តៅតពលដដលតឃើញបាក់តតរីជា Gram Positive Cocci, Catalase Negative, Alpha
Hemolytic on BAP, Sample from sputum តគសងស័យតលើបាក់តតរី Streptococcus
pneumonia។តគតរបើតតសដ Taxo P តដើមបីបញ្ញជ ក់តដាយសារថ្នន ាំ Optochin មានសមតថ
ភាពោច តៅទប់សាក ត់ការលូតលាស់របស់បាក់តតរី Streptococcus pneumonia មិន
តោយដុុះជុាំវិញថ្នន ាំ (Sensitive) បានត ើយបាក់តតរី Streptococcus spp តផសងតទៀត ោច
ដុុះជុាំវិញ ថ្នន ាំបាន(Resistance)។
4) Result
 Taxo P test Positive: Streptococcus pneumonia
 Taxo P test Negative: non-Streptococcus pneumonia

Bile Solubility Test
1) Purpose
Test តនុះរតូវបានតគតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់អតតសញ្ញា ណបាក់តតរី Streptococcus
pneumonia
2) Reagent
 10% Sodium deoxycholate (for plate method)
 2% Sodium deoxycholate (for tube method)
 Blood agar plat 5% isolated grow 18h-24h
3) Principle
Bile Salt (Sodium deoxycholate) រាំលាយយា៉ែងរ ័សតលើ Streptococcus
pneumonia តដាយ អង់សុីម Intra cellular autolytic of Streptococcus pneumonia។ Bile
Salt នឹងតៅបាំដបក Cell Wall of pneumococcal។
4) Result
 Plate Method
 Positive: Colonies រាបតសមើតៅតលើថ្នន ល បន្ទទ ប់ពី Incubate 15min
 Negative: Colonies តៅដដដល
 Tube Method
 Positive: ធាល ក់ចុុះតដាយមានភាពលាក់ ត ើយបង្អហ ញថ្នមាន active
catalytic enzyme បតងកើតតដាយ Streptococcus pneumonia
 Negative: គ្មម នការធាល ក់ចុុះននភាពលាក់

Pyrolidonyl Arylamidase Test (PYR Test)
1) Purpose
PYR test ជាតតសដដដលរតូវបានតរបើតដើមបីបញ្ញជ ក់អតតសញ្ញា ណរបស់ Gram
Positive cocci
2) Reagent
 Buffer Solution
 N-methylaminocinnamaldehyde
 PYR disk
3) Principle
បាក់តតរីដដលមាននូវ Enzyme L-Pyroglutamylaminopeptidase នឹងតៅបាំដបក L-
pyrolidonyl-β-naphthylamide (PYR) substrate តោយតៅជា β-naphthylamide។
វតតមាន β-naphthylamide ោចរកតឃើញតៅតពលដដលតគបនតក់ N-
methylaminocinnamaldehyde ត ើយមានរបតិកមមបតងកើតបានពណ៌ រក មចាស់។
4) Result
PYR test positive: មានត ើងពណ៌ រក ម
PYR test negative: Colour non-change or Orage colour

Ortho-nithrophenyl-D-galactopyranoside (ONPG)
1) Purpose
ONPG test គឺជាតតសដដដលរតូវបានតរបើតដើមបីដញកបាក់តតរីដដលជាបាក់តតរី Late-
Lactose Fermentation from Non-Lactose Fermentation
2) Reagent
 ONPG disk
 Sterile Saline
3) Principle
បាក់តតរីដដល Lactose Fermentation មានអង់សុីមចាំនួនពីរគឺ enzyme β-
Galactopermyase ដដលមានតួន្ទទីដឹកន្ទាំ Lactose និង enzyme β-Galactosidase ដដល
មានតួន្ទទីកនុងការបាំដបក Lactose។
បាក់តតរីដដល Late Lactose Fermentation មានដត Enzyme β-Galactosidase ដដល
ជា អង់សុីមបាំដបក Lactose ត ើយវារតូវការតពលតវលាយូរតដើមបីតៅប

Specimen for Culture
Throat Swab
1) Aim
សរមាប់បណដុ ុះ និងបញ្ញជ ក់អតតសញ្ញា ណ Group A β-Hemolytic Streptococci
តដើមបីរកតរាគ វិនិចឆ័យការរលាកបាំពង់កដដលបងកតដាយតមតរាគ Streptococci។ យកវតថុ
វិភាគពីកដនលងរលាកបាំពង់កដផនកខាងតលើ កតនលើត (tonsil) ឬកដនលងរលាក។
2) Pathogen Bacteria
 β-Hemolytic Streptococci Group A
 Streptococcus pneumonia
 Staphylococcus aureus
 Klebshiella spp and other Enterobacteria
 Bacteriodes spp and other Anaerobes
 Corynebacterium diphtheria
 Bordella pertussis
3) Commensal flora Bacteria
 α-hemolytic Streptococci
 Neisseria spp other than N. gonorrhea
 Coagulase negative Staphylococcus
 Staphylococcus aureus (occasionally)
 Haemophilus haemolyticus
 Enterobacteria
 Candida albicans
 Occasionally β-hemolytic Streptococcus
 Diphtheroides
4) Medium for Culture
 Blood agar plate (BAP)
 Columbia
 CNA

Culture media and principle test for Cambodia laboratory student

Culture media and principle test for Cambodia laboratory student

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Culture media and principle test for Cambodia laboratory student