Emtia nakliyat sigortası malların, bir yerden başka bir yere bir veya birkaç nakil aracı ile taşınması (sevk edilmesi) sırasında uğrayabileceği zarar, kayıp (ziya) ve hasarları teminat altına sigorta türüdür. Nakliyat sigortaları, ilk uygulamasının yapıldığı Londra ve Lloyd’s dan günümüze, küresel boyuttaki dış ticaretteki gelişmeler, ticaretin çeşitlenme ve yaygınlaşması paralelinde hızlı bir gelişim göstererek günümüz sigorta uygulamaları haline gelmiştir. Bu haliyle de oldukça detaylandığı için uygulaması büyük bir dikkat ve özen gerektirmektedir.
2. Emtia Nakliyat Sigortası Nedir?
Emtia nakliyat sigortası malların, bir yerden başka bir yere bir veya birkaç nakil aracı ile
taşınması (sevk edilmesi) sırasında uğrayabileceği zarar, kayıp (ziya) ve hasarları teminat altına
sigorta türüdür. Nakliyat sigortaları, ilk uygulamasının yapıldığı Londra ve Lloyd’s dan günümüze,
küresel boyuttaki dış ticaretteki gelişmeler, ticaretin çeşitlenme ve yaygınlaşması paralelinde
hızlı bir gelişim göstererek günümüz sigorta uygulamaları haline gelmiştir. Bu haliyle de oldukça
detaylandığı için uygulaması büyük bir dikkat ve özen gerektirmektedir.
Emtia Nakliyat Sigortalarının
Genel Olarak Kapsamı
Emtia ve nakliyat sigortasında yurt içi ve yurt dışı (ithalat/ihracat) sevkiyatlarında her türlü
emtianın, yüklemeden boşaltmaya (depodan-depoya) kadar gümrükteki beklemeler,
aktarmalar, ara sevkiyatlar da dâhil olmak üzere deniz, hava ve karayolu ile nakliyatı sırasında
meydana gelebilecek çeşitli kaza, yangın, hırsızlık, kaybolma ile ayrıca istenirse harp, grev,
kargaşalık, terör, sabotaj gibi tehlikeler sonucu doğacak zarar, kayıp ve hasarları bütün dünyada
geçerli uluslararası standart ve şartlarda teminat altına alır. Ziya veya hasar yahut sorumluluk
tazminatı ile bunlara ilişkin masrafların kapsam ve içeriği, teminata dahil ve istisna edilen
rizikolar, bu poliçeye eklenen özel şartlarla belirlenir.
3. Tam Zıya Klozu
En dar ve en sınırlı teminattır. Taşınan emtianın, taşıyan nakil aracı ile birlikte tamamen ziya olması halini temin eder. Hiçbir kısmi hasarı temin etmez. Örnek: Taşınan malla birlikte
tamamen ziya olması vb. Bu kloz avarya ve masraflar hariç sadece nakil aracın fiilen ve mutlak surette tamamının zayi olması durumunda malların fiilen ve tamamen hasar görmesi
durumunda devreye girer. Bunun dışında gerçekleşen hasarlara teminat vermez.
Dar Teminat
Malın tam ziya ile tamamen zarar görmesi riskine ek olarak, taşımayı gerçekleştiren aracın uğrayacağı kazalar (karaya oturma, alabora olma, çatışma, devrilme, hattan çıkma gibi), yangın,
infilak gibi kısmi rizikoların da teminat altına alındığı teminat türüdür.
Geniş Teminat
Geniş teminat denilen bu kuvertürle harici rizikolar ve etkenler de dahil olmak üzere malın uğrayabileceği tüm hasarlara karşı teminat veren bir klozdur. Ancak ‘all risks’ olarak
adlandırılsa dahi bu teminatın da bazı kısıtlamaları vardır. Gecikme, malın kendi özelliğinden veya bünye ve tabiatından kaynaklanan hasarlar ve masrafları karşılamaz. Fire, vezin
noksanlığı, böceklenme gibi hasarlar buna en güzel örneklerdir. All Risks klozu esasen tüm nakil araçları (gemi, kamyon, tren) için yapılan sevkiyatlara uygulanır. Uygulamada ise anılan
klozun, taşımanın yapıldığı aracın özelliklerine uymayan hükümleri iptal edilerek veya sadece buna uyan hükümleri kullanılarak uygulama gerçekleşir.
4. Klozlarla İlgili Genel Açıklamalar
Emtia Nakliyat Sigortalarında
Uygulanabilecek Poliçe Türleri
Nakliyat sigortalarında uygulanan klozlar teminat bakımından depodan depoyadır. Başka bir deyişle sigorta teminatları malın satıcısının deposunu terk ettiği anda yürürlüğe girer ve
alıcının deposunda son bulur. Şunu da vurgulamak gerekirse söz konusu olan malların gümrük depolarında ve aktarma sırasında bulunacakları ara depolarda beklemeleri ek bir prim
gerektirmeden teminata dahildir. Şartlar ve nakil aracı türlerine göre gümrük depolarında bekleme ile ilgili bu durum şu şekilde özetlenebilir.
Emtia nakliyat sigortalarında esasen uygulanabilecek üç tür poliçeden bahsedebiliriz. İşin niteliği ve
sigorta ettirenin ihtiyacına göre bu poliçe türlerinden birisi düzenlenebilecektir.
Bu poliçe türleri ise şunlardır:
• Muvakkat (Flotan) Poliçe
• Münferit (Kati) Poliçe
• Abonman Poliçe
5. Flotan Poliçe
Muvakkat poliçe aynı zamanda flotan poliçe olarak da tanımlanmaktadır. Muvakkat poliçe ileri bir tarihte gerçekleşecek sevkiyatı önceden ve geçici olarak teminat
altına alır. Bu poliçe ile iyi niyetinden emin olunmuş sigortalıyı teminatsız bırakmama adına bir nakliye (seferi) önceden sigortalamaktır.
Münferit Poliçe
Bu poliçe hazır olan yapılacak sevkiyatı teminat altına alır. Bir poliçe ile ilgili tüm veriler mevcut ise muvakkat poliçe yerine direk kati poliçe düzenlenmektedir.
Başka bir ifade ile sevki yapılacak malın sevk tarihi, seferi, değeri ve aracın bilinmesi durumunda muvakkat poliçe yapmanın bir değeri kalmadığından doğrudan
kati poliçe düzenlenir.
Abonman Poliçe
Muvakkat poliçenin daha kapsamlı halidir. Abonman poliçe uygulamasında 1 yıl boyunca yapılacak tüm seferler sigortalı ile sigortacı arasında mutabık kalınmış
fiyat, şart ve teminatlarla otomatik olarak güvence altına alınmaktadır. Uluslararası alanda en fazla bu tip sözleşmeler uygulanmaktadır. Abonman uygulaması,
sigortalıya sözleşme dönemi içindeki tüm sevkiyatlar için önceden teminat verdiği için büyük bir kolaylık sağlamaktadır.
6. Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde
Sigorta Ettiren veya
Sigortalının Yükümlülükleri
Riziko gerçekleştikten sonra, tarafların bütün hakları saklı kalmak koşulu ile, her türlü koruma önlemlerini
almaya veya bunların alınmasını istemeye, gözetmeye veya bunlara girişmeye yahut başlamaya sigortalı
veya sigorta ettiren zorunludur.
Aynı zamanda sigorta ettiren veya sigortadan haberi olması halinde sigortalı, rizikonun gerçekleştiğini
öğrenir öğrenmez bu durumu sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde
Hasar Bildiriminde Gerekli
Olan Belgeler
Rizikonun gerçekleşmesi halinde sigorta ettiren veya sigortalı, sigorta şirketine yapacağı hasar
bildiriminde belli başlı belgeleri sunmak durumundadır. Bu belgeler karayolu ve denizyolu nakliyatları için
farklılık gösterse de kısaca hasar gören malın fotoğrafı, poliçenin aslı, sevk irsaliyesi, gümrük zaptları gibi
hasarı ve sigortayı kayıt altına alan belgeler olarak özetlenebilir.
7. Rizikonun Gerçekleşmesi
Halinde Sigortacının
Yapması Gerekenler
Yukarıda bahsedilen koruma önlemlerini almaya sigortacı da yetkilidir. Sigortacının
bu eylemlerinden dolayı ödeme yükümlülüğünü peşinen kabul ettiği ileri sürülemez.
Sigorta Priminin Ödenmesi
Sigorta priminin tamamı veya taksitle ödenmesi kararlaştırılmış ise ilk taksit,
poliçenin tesliminde ve kalan taksitler de poliçede belirtilen tarihlerde nakden
ödenir.
Sigorta ettiren kimse primini vermemiş, prim tecil edilmiş veya poliçede vadeleri
tayin ve tespit edilen herhangi bir taksitini, vade gününün bitiminde ödememiş ise
temerrüde düşer. Temerrüt gününü takip eden 15 gün içerisinde de sigorta ettiren
prim borcunu ödemezse bu müddetin bitiminden itibaren 15 gün süre ile sigorta
teminatı durur. Bu sürenin sonuna kadar prim ödenmediği takdirde sigorta
sözleşmesi herhangi bir ihtara gerek kalmadan feshedilmiş olur. Bu poliçe ile ilgili
herhangi bir prim iadesi ekli özel şartlara göre yapılır.
Yetkili Mahkeme
Sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar nedeniyle açılacak davalarda yetkili
mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan
acentenin ikametgâhının bulunduğu yerdeki veya rizikonun Türk karasularında
gerçekleşmesi halinde rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret davalarına bakmakla
görevli mahkemedir.
8. İletişim
+90 850 333 86 60
+90 212 215 25 84
info@mgc.com.tr
mgc.com.tr
MGC DANIŞMANLIK
Büyükdere Cad. No:127 Astoria B Kule
Kat 5 Şişli – İstanbul, TÜRKİYE