2. Կայծակ
• Գիտնականները պարզել են, թե ինչպես է առաջանում
կայծակը: Երկրի մակերևույթին մոտ գտնվող օդը, որը
զգալի քանակությամբ ջրայի գոլորշի է պարունակում,
ավելի տաք է, քան մթնոլորտի արձր շերտերում գտնվող
օդը: Տաք օդն ավելի թեթև է, քան սառը օդը: Մթնոլորտի
տարբեր մասերում օդի ջերմաստիճանների և ճնշումների
տարբերության հետևանքով ստեղծվում են օդի
բարձրացող և իջնող հոսանքներ: Օդայի հոսանքների և
ամպերի շփման հետևանքով ամպերում գոյանում են
էլեկտրական լիցքեր: Ընդ որում՝ ամպեերի մի մասում
գոյանում են դրական, իսկ մյուս մասում՝բացասական
լիցքեր: Այդ լիցքերի պարպման հետևանքով են
առաջանում կայծակն ու որոտը:
3. Առաջացման անհրաժեշտ պայմանները
• Կայծակներն առաջանում են լիցքավորված
մասնիկների կուտակման տեղերում։
• Կայծակի փոխադրած լիցքերի հավաքումը կատարվում է
վարկյանի հազարերորդական մասերի ընթացքում, մի քանի
կմ3տարածությունում գտնվող իրարից լավ մեկուսացված
միլիարդավոր մասնիկներից։
• Կայծակի առաջացման համար անհրաժեշտ է, որ ամպի
համեմատաբար փոքր ծավալի մեջ ձևավորվի էլեկտրական
պարպում սկսելու համար անհրաժեշտ լարում
ունեցող էլեկտրական դաշտ, իսկ ամպի նշանակալի մասում լինի
սկսված պարպմանն աջակցելու համար անհրաժեշտ միջին
լարումով դաշտ։ Կայծակի միջոցով ամպի էլեկտրական
էներգիան վերափոխվում է ջերմային, լուսային և ձայնային
էներգիաների։ Ձայնային էներգիայի անջատումն
արտահայտվում է ամպրոպի ձևով։
4. Կայծակի էլեկտրական բնույթը
• Կայծակի էլեկտրական բնույթը բացահայտել է ամերիկացի ֆիզիկոս Բենջամին
Ֆրանկլինը, որի գաղափարների հիման վրա փորձեր են կատարել ամպրոպաբեր ամպից
էլեկտրականություն ստանալու ուղղությամբ։ Ամպրոպաբեր ամպի տարբեր մասերն
ունենում են տարանուն լիցքեր։ Առավել հաճախ ամպի ստորին մասը լիցքավորված է
լինում բացասական, վերևինը՝ դրական լիցքով։ Տարանուն լիցք ունեցող մասերով
միմյանց մոտենալիս, ամպերի միջև Կայծակ է առաջանում։
