1. Dr. Musli Vërbani
SHKRUAJ, LEXO DHE MËSO
SHKRONJAT E KUR’ANIT
Planprogrami i muslimanit të vogël
Kaçanik, 2010

2. 2
Autori:
Dr. Musli VËRBANI
Titulli:
SHKRUAJ, LEXO DHE MËSO SHKRONJAT E
KUR’ANIT
Radhitja kompjuterike,
kopertina dhe dizajni grafik
Mumin Shehu
Shtypi
“FOCUS”, Shkup
Boton Këshilli i Bashkësisë Islame në Kaçanik
2010
Të drejtën e ribotimit e rezervon botuesi

3. 3
E DUA MUSLIMANIN QË ËSHTË:
1. Atdhetar 19. Ndihmëtar i të varfërve
2. Besimtar i sinqert 20. Njerëzor
3. Cilësor 21. Objektiv
4. Çlirimtar 22. i Pa thyeshëm si shkëmb
5. i Dashur për të gjithë 23. Qëndresë si feniksi
6. i Dhembshëm për të gjithë 24. Revolucionar
7. Edukues i shoqërisë 25. Rregullues i marrëdhënieve
shoqërore
8. i Ëmbël në kuvendime 26. Simbol dhe sypatrembur
9. Falënderues i Allahut 27. Shëmbëlltyrë për të tjerët
10. i Gëzuar dhe i lumtur 28. Tejkëqyrës i problemeve
11. Gjenerator i të mirave 29. i Thjeshtë, modest
12. Hero në beteja 30. Udhërrëfyes i së drejtës e
i të vërtetës
13. Ideator i zgjidhjes së
problemeve
31. Vullnetmirë
14. Jetësues i veprave të mira 32. Xixëllonjë i shpresave
15. Kureshtar për dije 33. Xhevahir
16. i Lumtur 34. Yll
17.
18.
Llogaritar i punëve të veta
Mënjanues i të këqijave
35.
36.
Zemërbutë dhe
Zhdukës i së keqes e
zhvillues i së mirës
Dr. Musli VËRBANI

4. 4
“Lute Zotin dhe thuaj: “O Zoti im më shto
dituri”
Kurani
“O Zoti im më pajis me dituri të dobishme,
më jep furnizim të begatshëm,
m’i prano veprat e mia”.
Hadith

5. KAPITULLI I PARË

6. ELIFI - ‫ا‬
‫ا‬ – Elifi është shkronja e parë e alfabetit arab.
Kjo shkronjë fillon të theksohet prej fundit të fytit dhe në të njëjtën
kohë i tërë fyti duhet të jetë i lirë.
‫ء‬ (hemze) dhe ‫ا‬ (elif) janë një shkronjë dhe e zëvendësojnë
njëra- tjetrën.
Nëse mbi ( ‫ا‬ )elif vendoset َ◌ viza َ‫ا‬, atëherë lexohet sikurse zanorja
e.
Shembull: َ‫ا‬ َ‫ا‬ َ‫ا‬ َ‫ا‬
e e e e
Nëse nën ( ‫ا‬ )elif vendoset viza ِ‫ا‬ , atëherë lexohet sikurse zanorja i.
ِ‫ا‬ َ◌ ِ‫ا‬ ِ‫ا‬ ِ‫ا‬
Shembull:
i i i i
Nëse mbi ( ‫ا‬ ) elifit vendoset shenja ُ◌ ُ‫ا‬ , atëherë lexohet sikurse
zanorja u.
Shembull: ُ‫ا‬ ُ‫ا‬ ُ‫ا‬ ُ‫ا‬
u u u u
َ◌ viza mbi shkronjë quhet El-Fet’hatu dhe lexohet e.
viza nën shkronjë quhet El-Kesretu dhe lexohet i.

7. 7
َ◌
ُ◌ kjo shenjë mbi shkronjë quhet Ed-Dametu dhe lexohet u.
Vërejtje: Kjo rregull vlen te të gjitha shkronjat.

8. 8
SUKUNI ْ◌
ْ◌ Es-sukun do të thotë heshtje, qetësi.
Kur mbi elifin ( ‫ا‬ ) vendoset Es-sukun ْ‫ا‬ , atëherë lexohet Ë.
Shembull:
ْ‫ا‬ ْ‫ا‬ ْ‫ا‬ ْ‫ا‬
ë ë ë ë
Lexo:
ُ‫ا‬ ِ‫ا‬ َ‫ا‬ْ‫ا‬َ‫ا‬ ُ‫ا‬ ِ‫ا‬ْ‫ا‬
ë e u i ë u i e
ْ‫ا‬ِ‫ا‬ َ‫ا‬ َ‫ا‬ْ‫ا‬ِ‫ا‬ ِ‫ا‬ ُ‫ا‬ ُ‫ا‬ْ‫ا‬ُ‫ا‬
u ë i i u u ë i e e ë
Vërejtje: Sukuni shkruhet në mes dhe në fund të fjalës që do të thotë nuk
shkruhet në fillim të fjalës. Pra, gjithmonë fjala fillon me njërën prej
zanoreve tjera E I U.

9. 9
HEMZEJA ‫ء‬
‫ء‬ Hemzeja është motërzim i Elifit ( ‫ا‬ ).
Ndonjëherë edhe elifi ( ‫ا‬ ) edhe Hemzeja ( ‫ء‬ ) shkruhen së bashku.
Shembull:
ُ‫أ‬ ِ‫إ‬ َ‫أ‬ ُ‫أ‬ ِ‫إ‬ َ‫أ‬ْ‫أ‬
ë u i e u i e
Ndonjëherë Hemzeja ‫ء‬ shkruhet në vete dhe e zëvendëson elifin.
َ‫ء‬َ‫ء‬ ُ‫ء‬ ِ‫ء‬ِ‫ء‬ُ‫ء‬ْ‫ء‬
ë u i e u i e
Ndryshe Hemzeja quhet edhe Elif i Shkurtuar.
Për dallim nga Elifi, Hemzeja ndonjëherë shkruhet së bashku me
bashkëtingëlloren Jaun ( ‫ى‬ ) dhe va-un ( ‫و‬ ) dhe atëherë kur ta merr
kuptimin e shkronjës i dhe u.
َ‫ء‬ُ‫ء‬ ِ‫ء‬ُ‫ؤ‬ ِ‫ئ‬ َ‫أ‬
u i e u i e

10. 10
ZANORET E GJATA
Veçori e gjuhës arabe është se përbëhet prej zanoreve të dyfishta,
respektivisht prej zanoreve të gjata dhe zanoreve të shkurta.
Siç kemi përmendur, zanoret e shkurta janë:
َ‫ـــ‬‫ـــ‬ El-Fet’hatu.
ِ‫ـ‬‫ــ‬‫ــ‬ El-Kesretu.
ُ‫ـ‬‫ــ‬‫ــ‬ Ed-Dametu.
ْ‫ـ‬‫ــ‬‫ـــ‬ Es-Sukun.
Shembuj të zanores së shkurtër me shkronjën elif ( ‫ا‬ ):
َ‫أ‬ ِ‫إ‬ ُ‫أ‬ ْ‫ا‬
e i u ë
Shembuj të zanores së shkurtër me hemze ( ‫ء‬ ):
ْ‫ء‬ُ‫ء‬ِ‫ء‬َ‫ء‬
e i u ë
Nëse mbi Elif ( ‫ا‬ ) vendoset Elifi i shkurtë, atëherë lexohet zanore
a – e gjatë:
‫آ‬ ‫آ‬ ‫آ‬ ‫آ‬ ‫آ‬
Aa Aa Aa Aa Aa
Nëse nën Elif ( ‫ا‬ ) vendoset zanorja e shkurtër ِ‫ـ‬‫ـ‬‫ــ‬ së bashku me shkronjën
‫ى‬ – Jaun mbrapa, atëherë lexohet i – e gjatë:
ِ‫ا‬‫ى‬ِ‫ا‬‫ى‬ِ‫ا‬‫ى‬ِ‫ا‬‫ى‬ِ‫ا‬‫ى‬
ii ii ii ii ii

11. 11
Nëse mbi Elif ( ‫ا‬ ) vendoset shenja ُ‫ـ‬‫ـ‬‫ــ‬ , e cila quhet dametun dhe i
bashkëngjitet shkronja ‫و‬ – vaun, atëherë lexohet u – e gjatë:
ُ‫ا‬‫و‬ُ‫ا‬‫و‬ُ‫ا‬‫و‬ُ‫ا‬‫و‬ُ‫ا‬‫و‬
Uu Uu Uu Uu Uu
E njëjta rregull vlen edhe për El-Hemzetu ( ‫ء‬ ) , e cila është motërzim i
Elifit, por e njëjta rregull vlen edhe për të gjitha shkronjat e alfabetit arab,
të cilat do t’i mësojmë radhazi.
Shembull:
َ‫ء‬‫ا‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ء‬‫ا‬
Aa Aa Aa Aa Aa
ِ‫ء‬‫ى‬ِ‫ء‬‫ى‬ِ‫ء‬‫ى‬ِ‫ء‬‫ى‬ِ‫ء‬‫ى‬
Ii Ii Ii Ii Ii
ُ‫ء‬‫و‬ُ‫ء‬‫و‬ُ‫ء‬‫و‬ُ‫ء‬‫و‬ُ‫ء‬‫و‬
Uu Uu Uu Uu Uu
Krahaso:
َ‫ا‬‫ا‬َ‫ء‬
Aa e
ِ‫ا‬‫ِى‬‫ا‬
Ii i
ُ‫ا‬‫و‬ُ‫ا‬
Uu u

12. 12
TENVINI ‫ــ‬ً‫ـ‬‫ــ‬ ٍ‫ـ‬‫ــ‬‫ــ‬ ٌ‫ـ‬‫ــ‬‫ــ‬
TENVINI (Nunimi) është shenjë, e cila shkruhet gjithmonë në
fund të fjalës dhe asnjëherë nuk vjen në fillim apo në mes. Ndryshe edhe
quhet dyfishim i zanores në të shkruar, por jo në të lexuar.
Shembull:
Shkronja ( ‫ا‬ ) Elif me El-Fet’hatu __ َ◌__ lexohet E. Ndërsa nëse ia
shtojmë edhe një El-Fet’hatu lexohet ‫ا‬ ً◌ - En.
Krahaso: َ‫ا‬ َ‫ا‬ َ‫ا‬ً‫ًا‬ ‫ًا‬ ‫ا‬
en en en e e e
Shkronja ( ‫ا‬ ) Elif me El-kesretu ____ lexohet i. Ndërsa nëse ia shtojmë
dhe një El-Kesretu lexohet ٍ‫ا‬ - in. َ◌
Krahaso: ِ‫ا‬ ِ‫ا‬ ِ‫ا‬ٍ‫ٍا‬ ‫ٍا‬ ‫ا‬
in in in i i i
Shkronja ( ‫ا‬ ) Elif me Ed-Dametu _ ُ◌__ lexohet U. Ndërsa nëse ia
shtojmë edhe një Ed-Dametu lexohet ٌ‫ا‬ - Un.
ُ‫ا‬ ُ‫ا‬ ُ‫ا‬ٌ‫ا‬ ٌ‫ا‬ ٌ‫ا‬
un un un u u u
ًٌ‫ء‬ ٍ‫ء‬ ً‫ء‬ ٌ‫ا‬ ‫ٍا‬ ‫ا‬
un in en un in en
TENVINI
‫ا‬ً‫ء‬ ‫ًا‬ ‫ا‬ً‫ء‬ ‫ًا‬ ‫ا‬ً‫ء‬ ‫ا‬ ً◌
En En En En En En

13. 13
ٍ‫ء‬ ٍ‫ا‬ ٍ‫ء‬ ٍ‫ا‬ ٍ‫ء‬ ٍ‫ا‬
In In In In In In
ٌ‫ء‬ ٌ‫ا‬‫ا‬ ‫ء‬ ‫ا‬‫ء‬
Un Un Un Un Un Un
‫ا‬ً‫ء‬ ‫ا‬ً‫ء‬‫ؤ‬ ٌ‫ؤ‬ ٍ‫ئ‬ ٍ‫ئ‬
Un Un In In En En
Vërejtje: Tenvini (Nunimi) shkruhet gjithmonë vetëm në fund të fjalës.
Tenvini UN në Kur’an vjen në tri forma:
‫ــ‬ٌ◌‫ــ‬ ; ‫ــــ‬ ; ‫ــــ‬ , çdo njëra prej tyre lexohet UN.
ُ◌ُ◌ُ◌ُ◌
ُ◌ُ◌

14. 14
TESHTIDI __ّ◌__
(Përforcuesi – Dyfishuesi)
‫ــ‬ّ◌‫ــ‬ TESHDID do të thotë përforcues, shtrëngues apo dyfishues.
Në gjuhën shqipe: Përsëritja e shkronjës L e formon shkronjën LL.
Përsëritja e shkronjës R e formon shkronjën RR.
Ndërsa në gjuhën arabe të gjitha shkronjat i nënshtrohen përsëritjes,
përforcimit apo dyfishimit, e cila bëhet nëpërmjet TESHDIDIT ( ّ◌ ).
Teshtidi shkruhet mbi shkronjë dhe atëherë ajo shkronjë është e dyfishtë
dhe përforcohet.
Shembull: َ‫ا‬َ‫ب‬ ْ‫ب‬َ‫ب‬
Në këtë fjalë ka ardhur ‫ب‬ (B-ja) me sukun dhe pas saj ‫ب‬ (B-ja) me El-
Fet’hatu, atëherë njëra prej tyre hiqet dhe zëvendësohet me TESHTID.
َ‫ا‬َ‫ب‬ ْ‫ب‬َ‫ب‬-َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺑ‬َ‫ﺐ‬
Eb-be be Eb-be be
َ‫ا‬‫ﺑ‬ْ◌َ‫ﺑ‬‫ﺎ‬–َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺑ‬‫ﺎ‬
Eb-baa Eb-baa
َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺑ‬َ‫ا‬ ‫ﺎ‬‫ﱞ‬‫ب‬َ‫ا‬ٍّ‫ب‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺑ‬َ‫ا‬ ٌ‫ﺐ‬‫ﱠ‬‫ﺑ‬‫ﺎ‬ً‫ﺒ‬
Është përmalluar Përmallues Kullosës Kullosë Kullosa
َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺑ‬َ‫ﺎ‬ِ‫ﺑ‬ ٍ‫ﺐ‬‫ﱠ‬‫ﺑ‬ٍ‫ﺐ‬
Me përmallauesin Përmalluesin
Vërejtje: Teshtidi shkruhet vetëm në mes dhe në fund të fjalës.

15. 15
B ‫ــــــ‬ ‫ب‬
Shkronja ‫ب‬ - Be theksohet duke i bashkuar buzët
dhe duke lëshuar frymëmarrje me hundë.
- Është shkronjë buzore
- Kur të vjen me sukun ْ◌ dridhet.
ُ‫ب‬ ِ‫ب‬ َ‫ب‬
Be Bi Bu
ُ‫ﺑ‬‫ﻮا‬ ِ‫ﺑ‬‫ﻰ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬
Baa Bii Buu
‫ﱞ‬‫ب‬َ‫ا‬ ْ‫ب‬
Bë Ebbun
ٌ‫ب‬ ٍ‫ب‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺑ‬
Ben Bin Bun
‫ﺑ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

16. 16
َ‫ا‬ٌ‫ب‬‫٭‬َ‫ا‬ٍ‫ب‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬ً‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ا‬ُ‫ب‬َ‫ا‬ٍ‫ب‬‫٭‬َ‫ا‬ُ‫ب‬َ‫ا‬ِ‫ب‬َ‫ا‬ٍ‫ب‬
Baba i babës së babës Baba i babës Babën Babës Baba
ِ‫ﺑ‬َ‫ﺎ‬ٍ‫ب‬‫٭‬ٌ‫ﺎب‬َ‫ﺑ‬‫٭‬ٍ‫ب‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ا‬ َ‫ا‬ٌ‫ب‬‫٭‬َ‫ا‬ٌ‫ب‬ٍ‫ب‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬ِ‫ﺑ‬
Baba në derë A është baba? Në derë Derë Me babën
‫ا‬َ‫ء‬َ‫ب‬َ‫ا‬ٌ‫ب‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﻰ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬ْ‫ء‬‫٭‬
Baballarët Babai Babai im Baba është kthyer
ُ‫ا‬ْ‫ب‬‫٭‬‫و‬ُ‫ا‬‫ﻰ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬‫و‬ُ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬
Ka refuzuar Refuzoni (ju) Refuzo (gj.f.) Refuzo
ِ‫ا‬‫ﯾ‬َ‫ﺐ‬‫٭‬‫ﯾ‬ِ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬‫ﯾ‬ِ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﺒ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬َ‫ب‬‫٭‬
Ka refuzuar Jeni refuzuar ju Janë refuzuar (ata dy) Është refuzuar
‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬‫٭‬
Kanë refuzuar Kanë refuzuar (ata dy)

17. 17
T ‫ــــــ‬ ‫ﺔ‬ ‫ة‬‫ت‬
Shkronja ‫ت‬ -Te theksohet duke e prekur qiellzën e
epërme me majën e gjuhës dhe duke lëshuar frymë edhe prej
gojës (prej mesit të dhëmbëve) dhe duke liruar frymëmarrje
me hundë.
- Kur të vjen me sukun gati se humbet dhe nuk lëshohet frymëmarrje as
nga goja as nga hunda.
- Është shkronjë gjuhore.
ُ‫ت‬ ِ‫ت‬ َ‫ت‬
Te Ti Tu
‫ﻮ‬ُ‫ﺗ‬‫ا‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﺗ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬
Taa Tii Tuu
‫ﱠ‬‫ﺖ‬َ‫ﺑ‬ ْ‫ت‬
T Bette
ٌ‫ت‬ ٍ‫ت‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺗ‬
Ten Tin Tun
Në fillim
Në mes
Në fund

18. 18
ُ‫ﺗ‬ْ‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ا‬ُ‫ﺗ‬ْ‫ﺒ‬َ‫ﺖ‬‫٭‬ُ‫ﺗ‬ْ‫ﺒ‬ُ‫ﺖ‬‫٭‬ُ‫ﺗ‬ْ‫ﺒ‬َ‫ﺖ‬‫٭‬ُ‫ﺗ‬ْ‫ﺒ‬ِ‫ﺖ‬‫٭‬
Je penduar (gj.f.) Je penduar Jam penduar A je penduar? Pendohu
َ‫ا‬‫ﻮ‬ُ‫ﺗ‬ُ‫ب‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬َ‫ب‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬َ‫ﺑ‬ْ‫ﺖ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬َ‫ﺑ‬‫ﺎ‬َ‫ﺘ‬
Janë penduar (ato dyja) Është penduar (ajo) Është penduar Pendohem
‫ﻮ‬ُ‫ﺘ‬َ‫ﺗ‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺗ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬ِ‫ﺋ‬ٍ‫ت‬
Pendueset Pendohuni Janë penduar Pendoheni (ju dyja)
‫ﻮ‬ُ‫ﺗ‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺘ‬َ‫ﺗ‬ِ‫ﺑ‬‫ﻰ‬‫٭‬ ‫ﻮ‬ُ‫ﺗ‬‫ﻰ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬
Pendohesh (gj.f.) Pendohuni (ju dy) Pendohu (gj.f.)
ْ‫ﺋ‬ِ‫إ‬ِ‫ﺖ‬‫٭‬ْ‫ﺋ‬ِ‫إ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺘ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ْ‫ﺄ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺗ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬ْ‫ﺖ‬َ‫ﺗ‬‫٭‬
Ka dhënë Vini Bjerni vjen
‫ا‬َ‫ء‬‫ﻮا‬ُ‫ﺗ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺖ‬َ‫ﺗ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺘ‬‫ـ‬َ‫ﺗ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ْ‫ﺄ‬‫ﻰ‬ِ‫ﺗ‬‫٭‬
Vjen (ajo) Kanë ardhur (ato dyja) Ka ardhur (ajo) Jepni
‫ا‬َ‫ء‬‫ﻰ‬ِ‫ﺗ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬ٍ‫ت‬‫٭‬َ‫ﺗ‬َ‫ﱠﺐ‬‫ﺑ‬َ‫ﺎ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬‫ﱠ‬‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬‫ﱠ‬‫ﺒ‬ْ‫ﺖ‬‫٭‬
U shkatërrua U shkatërrua U krekos Ardhësi Vij
ْ‫ﺘ‬َ‫ﺗ‬ٍ‫ﺐ‬‫ﯿ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬‫ﻮ‬ُ‫ﺑ‬ٌ‫ت‬‫٭‬َ‫ﺗ‬َ‫ﻮأ‬ُ‫ﺒ‬‫٭‬
Me u penduar Tabuti Shkatërrimin

19. 19
TH ‫ــــــ‬ ‫ث‬
Shkronja ‫ث‬ -THe theksohet duke e prekur fortë majën e
gjuhës me dhëmbët e përparmë dhe duke liruar frymë nga
hunda.
- Është shkronjë dhëmbore.
ُ‫ث‬ ِ‫ث‬ َ‫ث‬
THe THi THu
‫ﻮا‬ُ‫ﺛ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﺛ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺛ‬
THaa THii THuu
‫ﱞ‬‫ﺚ‬َ‫ﺑ‬ ْ‫ث‬
TH Beth-thun
ٌ‫ث‬ ٍ‫ث‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺛ‬
THen THin THun
‫ﺛ‬ Në fillim
Në mes
Në fund
Vërejtje: Dallimi ndërmjet shkronjës ‫ب‬ ‫ت‬ dhe ‫ث‬ qëndron te pikat. Pra, me
një pikë është shkronja ‫ب‬ (B), me dy pika shkronja ‫ت‬ (T) dhe me tri pika është
shkronja ‫ث‬ (Th).

20. 20
َ‫ا‬ْ‫ﺛ‬َ‫ﺖ‬َ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺛ‬ُ‫ﺖ‬ِ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺛ‬‫ﺎ‬َ‫ﺘ‬‫ـ‬َ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬َ‫ﺛ‬ْ‫ّﺖ‬ِ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬
Forcoje E kanë forcuar (ata dy) E forcoj E ka forcuar (vërtetu)
‫ﺎ‬َ‫ﺛ‬ٌ‫ﺖ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬ُ‫ا‬َ‫ﺛ‬ُ‫ّﺖ‬ِ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬‫ـ‬ُ‫ﺗ‬َ‫ا‬َ‫ﺜ‬ُ‫ّﺖ‬ِ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺛ‬َ‫ب‬‫٭‬
E ka shpërblyer A jeni duke e forcuar mirë E forcoj mirë I forcuar mirë
‫ـ‬ُ‫ﺗ‬َ‫ﺜ‬‫ـ‬ِّ‫ﺒ‬ُ‫ﺖ‬‫٭‬َ‫ﺛ‬‫ﺎ‬َ‫ﺘ‬‫ـ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺛ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺘ‬َ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺛ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺘ‬ِ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬
Forcojeni E kanë forcuar E kanë forcuar (ata dy) Jeni duke forcuar mirë
‫ﺎ‬َ‫ﺛ‬َ‫ﺖ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ﺛ‬‫ﱠ‬‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺛ‬ْ‫ﺎت‬َ‫ﺒ‬‫ـ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺛ‬ٌ‫ث‬‫٭‬
Mobile Trimat U ul mirë E ka mësuar mirë

21. 21
XH ‫ــــــ‬ ‫ج‬
Shkronja ‫ج‬ - XHe theksohet duke i afruar dhëmbët
dhe duke e prekur mesin e qiellzës së epërme me mesin e
gjuhës.
- Është shkronjë gjuhore.
- Kur të vjen me sukun ْ◌ dridhet.
ُ‫ج‬ ِ‫ج‬ َ‫ج‬
XHe XHi XHu
‫ﻮا‬ُ‫ﺟ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺟ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬
XHaa XHii XHuu
‫ﱞ‬‫ﺞ‬َ‫ﺛ‬ ْ‫ج‬
XHë Thexhxhun
ٌ‫ج‬ ٍ‫ج‬ ً‫ﺟ‬‫ﺎ‬
XHen XHin Xhun
‫ﺠ‬ Në fillim
Në mes

22. 22
‫ﺞ‬ Në fund
َ‫ا‬ِ‫ﺟ‬ْ‫ﺐ‬‫٭‬ُ‫ا‬‫ﯿ‬ ِ‫ﺟ‬ُ‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ا‬َ‫ﺟ‬َ‫ْﺖ‬‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ب‬‫٭‬
I dha përgjigjen Jeni përgjigjur Përgjigjem Përgjigju
َ‫ا‬َ‫ﺟ‬ُ‫ْـﺖ‬‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ﺟ‬ْ‫ﺐ‬‫٭‬ُ‫ﺟ‬ٌ‫ﱠﺔ‬‫ﺒ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ب‬‫٭‬
E ka pru Xhybja Bjere I jam përgjigjur
َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ء‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ء‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬‫ا‬َ‫ء‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬‫وا‬ُ‫ؤ‬‫٭‬
Kanë ardhur (ata) Kanë ardhur (ata dy) Ka ardhur A ka ardhur?
ِ‫ﺟ‬ْ‫ﺊ‬‫٭‬ِ‫ﺟ‬َ‫ﺖ‬ْ‫ﺌ‬‫٭‬ِ‫ﺟ‬ُ‫ﺖ‬ْ‫ﺌ‬‫٭‬ِ‫ﺟ‬ِ‫ﺖ‬ْ‫ﺌ‬‫٭‬
Ke ardhur (gj.f.) Kam ardhur Ke ardhur Eja
‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬ٍ‫ء‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬ْ‫ﺖ‬َ‫ﺋ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬ْ‫ﺖ‬َ‫ﺋ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬‫ﺎ‬َ‫ﺘ‬َ‫ﺋ‬‫٭‬
A kanë ardhur? Ka ardhur (ajo) A ka ardhur (ajo)? Ardhësi
‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬‫ﺎ‬َ‫ﺘ‬َ‫ﺋ‬‫٭‬ُ‫ﺟ‬‫ﱠ‬‫ﺚ‬‫٭‬ُ‫ﺟ‬‫ﱞ‬‫ﺚ‬‫٭‬
Kufoma U frikësua Kanë ardhur (ata dy)
ِ‫ا‬ْ‫ﺟ‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬‫ـ‬َ‫ﺘ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬ٌ‫ﺐ‬ِ‫ﺋ‬‫٭‬ِ‫ا‬ْ‫ﺟ‬ُ‫ﺘ‬‫ﱠ‬‫ﺜ‬‫ـ‬ْ‫ﺖ‬‫٭‬
Është ngulitur për toke Musafir E ka zgjedhur

23. 23
H ‫ــــــ‬ ‫ح‬
Shkronja ‫ح‬ – Ha nxirret nga mesi i fytit dhe duke i
shtrënguar nofullat.
- Gjatë theksimit nuk vrazhdësohet apo nuk grithet.
- Është shkronjë fytore.
ُ‫ح‬ ِ‫ح‬ َ‫ح‬
Ha Hi Hu
‫ﻮا‬ُ‫ﺣ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺣ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺣ‬
Haa Hii Huu
‫ﱠ‬‫ح‬َ‫ا‬ ْ‫ح‬
H Ehha
ٌ‫ح‬ ٍ‫ح‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺣ‬
Han Hin Hun
‫ﺣ‬ Në fillim
Në mes
‫ﺢ‬ Në fund
Vërejtje: Shkronja ‫ج‬ Xh dhe shkronja ‫-ح‬ H e mesme ndryshojnë në mes
vete, ngase shkronja Xh e ka një pikë në brendi të saj.

24. 24
‫ﺢ‬
َ‫ﺣ‬َ‫ﱠﺐ‬‫ﺒ‬‫٭‬ُ‫ا‬ِ‫ﺣ‬‫ﱡ‬‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺣ‬َ‫ْﺖ‬‫ﺒ‬‫ـ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬ُ‫ﺗ‬ِ‫ﺤ‬‫ﱡﻮا‬‫ﺒ‬
E doni E keni dashur E dua E ka dashur
َ‫ﺣ‬ٌ‫ﱠﺔ‬‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ﺣ‬ٌ‫ﺎب‬َ‫ﺠ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺣ‬ُ‫ﺐ‬ ِ‫ﺠ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺣ‬َ‫ﺐ‬َ‫ﺟ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺣ‬ْ‫ﺖ‬َ‫ﺒ‬َ‫ﺟ‬
Është mbuluar E ka mbuluar E mbuloj Mbulesa Kokrra
‫ﱞ‬‫ﺞ‬َ‫ﺣ‬‫٭‬َ‫ا‬َ‫ﺣ‬َ‫ﺖ‬ْ‫ﺠ‬َ‫ﺠ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ُ‫ﺖ‬ْ‫ﺠ‬َ‫ﺠ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ْ‫ﺞ‬ِّ‫ﺠ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ﻰ‬ِّ‫ﺠ‬‫٭‬
Kryeja haxhin Kryeje haxhin E kam kryer haxhin A e ke kryer haxhin? Haxh
ِ‫ﺣ‬ْ‫ﺢ‬َ‫ﺠ‬‫٭‬ُ‫ﺣ‬ٌ‫ﺔ‬‫ﱠ‬‫ﺠ‬‫٭‬َ‫ا‬َ‫ﺣ‬‫ﻮا‬‫ﱡ‬‫ﺠ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ﻮا‬‫ﱡ‬‫ﺠ‬‫٭‬
E kanë kryer haxhin A e kanë kryer haxhin? Argument Vitet

25. 25
H ‫ــــــ‬ ‫خ‬
Shkronja ‫خ‬ - Ha theksohet nga pjesa e epërme e fytit
dhe duke lëshuar gërthitje të lehtë.
- Është shkronjë fytore.
- Është shkronjë e rëndë.
ُ‫خ‬ ِ‫خ‬ َ‫خ‬
Ha Hi Hu
‫ﻮا‬ُ‫ﺧ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺧ‬ ‫َﺎ‬‫ﺧ‬
Haa Hii Huu
‫ﱠ‬‫خ‬َ‫ا‬ ْ‫خ‬
H Ehha
ٌ‫خ‬ ٍ‫خ‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺧ‬
Han Hin Hun
‫ﺧ‬ Në fillim
Në mes
‫ﺦ‬ Në fund
Vërejtje: Shkronja Xh dhe shkronja H e rëndë ndryshojnë në mes vete, ngase
shkronja ‫ج‬ -Xh e ka një pikë në brendi të saj, ndërsa shkronja ‫خ‬ - H e rëndë e
ka një pikë mbi vete.

26. 26
َ‫ا‬ٌ‫خ‬‫٭‬َ‫ا‬ٍ‫خ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬ً‫ﺧ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﻰ‬ ِ‫ﺧ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﺧ‬‫٭‬ Vëllai
i tij Vëllai im Vëllait Vëllait Vëllai
َ‫ﺎ‬ِ‫ﺑ‬ٍ‫خ‬ُ‫ا‬ْ‫ﺧ‬ٌ‫ﺖ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺧ‬‫ﻰ‬ِ‫ﺘ‬‫٭‬ُ‫ﺎ‬ِ‫ﺑ‬ْ‫ﺧ‬‫ﻰ‬ِ‫ﺘ‬‫٭‬
Me motrën time Motra ime Motra Me vëllanë
َ‫ﺧ‬َ‫ﺚ‬ُ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ْ‫ﯿﺚ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ْ‫ﺚ‬ِ‫ﺋ‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ٌ‫ﺎت‬َ‫ﺜ‬‫ﯿ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬
Të këqijat Të këqijat E keqe Është prishur
ِ‫ﺑ‬َ‫ﺨ‬ٍ‫ﺚ‬‫ﯿ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬َ‫ﺨ‬ْ‫ﺎت‬َ‫ﺜ‬‫ﯿ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬ٌ‫ْﺚ‬‫ﺒ‬‫٭‬
E keqe Me të këqijat Me të keqin
‫َﺎ‬‫ﺧ‬َ‫ب‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﺧ‬ٌ‫ﺐ‬ِ‫ﺋ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬‫َﺎ‬‫ﺨ‬ٍ‫ﺐ‬ِ‫ﺋ‬‫٭‬
Me të shkatërruarin I shkatërruari Është shkatërruar

27. 27
D ‫ــــــ‬ ‫د‬
Shkronja ‫د‬ - De theksohet duke e prekur vijën e
dhëmbëve dhe të qiellzës me majën e gjuhës.
- Është shkronjë e lehtë dhe është shkronjë gjuhore.
- Kur të vjen me sukun dridhet.
- Është shkronjë, e cila nuk ngjitet me shkronjat tjera, por shkronjat
tjera nga ana e djathtë ngjiten me të.
ُ‫د‬ ِ‫د‬ َ‫د‬
De Di Du
‫ُوا‬‫د‬ ‫ِى‬‫د‬ ‫ا‬َ‫د‬
Daa Dii Duu
‫ﱞ‬‫ﺪ‬َ‫ﺣ‬ ْ‫د‬
Dë Haddun
ٌ‫د‬ ٍ‫د‬ ‫ًا‬‫د‬
Den Din Dun
‫د‬ Në fillim
Në mes
Në fund

28. 28
َ‫ا‬َ‫د‬ٌ‫ب‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫د‬ْ‫ب‬‫٭‬َ‫ا‬‫ِﯾ‬‫د‬ٌ‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ﺎ‬ُ‫ﺗ‬ِّ‫د‬ُ‫ب‬‫٭‬‫ا‬َ‫د‬ٌ‫ﺔ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬
Kafshë E edukoni Edukator Sjelljet Sjellja (Edukata)
ُ‫د‬‫ﱞ‬‫ب‬‫٭‬َ‫ﺑ‬َ‫ﺪ‬َ‫ا‬‫٭‬ْ‫ﺑ‬ِ‫ا‬َ‫ﺪ‬ْ‫أ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬َ‫ا‬َ‫ﺪ‬َ‫ت‬ْ‫أ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬َ‫ﺪ‬ُ‫ت‬ْ‫أ‬‫٭‬ Kam
filluar A keni filluar? Fillo Ka filluar Ariu
َ‫ﺣ‬َ‫ا‬ٌ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ا‬ٍ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ا‬‫ًا‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ﺎ‬ِ‫ﺑ‬ٍ‫ﺪ‬‫٭‬
Me njërin Njërin Njëri Një
َ‫ﺟ‬‫ﱞ‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺟ‬‫ى‬ِّ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺟ‬ٌ‫ﺪ‬‫ِﯾ‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺟ‬ْ‫د‬ِّ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﺟ‬َ‫ا‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺟ‬ْ‫د‬َ‫ﺪ‬ُ‫ت‬‫٭‬
E kam bë të re E gjej Bëre të re I ri Gjyshi im Gjyshi
َ‫ﺣ‬ٌ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ْ‫د‬ِّ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ْ‫د‬َ‫ﺪ‬ُ‫ت‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ُوا‬‫د‬ِّ‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ﺣ‬ٌ‫د‬‫ُو‬‫ﺪ‬‫٭‬
Kufiri Caktoni Kam caktuar Cakto Kufiri
َ‫ﺣ‬ٌ‫ﺪ‬‫ِﯾ‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫د‬‫ﱠ‬‫ﺪ‬َ‫ﺣ‬ٌ‫ﺪ‬‫ِﯾ‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ﺪ‬َ‫ث‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ِﯾ‬‫ﺪ‬ٌ‫ﺚ‬‫٭‬
Hadithi Ka ndodhur E ka caktuar Hekurin Hekuri

29. 29
DH ‫ــــــ‬ ‫ذ‬
Shkronja ‫ذ‬ -DHe theksohet duke i afruar dhëmbët
(por jo me i ngjitur) dhe duke futur gjuhën në mes tyre.
- Është tingull gjuhor.
- Është shkronjë, e cila nuk ngjitet me shkronjat tjera, por shkronjat tjera
nga ana e djathtë ngjiten me të.
ُ‫ذ‬ ِ‫ذ‬ َ‫ذ‬
DHe DHi DHu
‫وا‬ُ‫ذ‬ ‫ِى‬‫ذ‬ ‫ا‬َ‫ذ‬
DHaa DHii DHuu
ِّ‫ﺬ‬ُ‫ﺧ‬ ْ‫ذ‬
DH Hudhdhi
ٌ‫ذ‬ ٍ‫ذ‬ ‫ا‬ً‫ذ‬
DHen DHin DHun
‫ذ‬ Në fillim
Në mes
Në fund
Vërejtje: Shkronja ‫د‬ (D) e lehtë dhe shkronja ‫ذ‬ (Dh) e lehtë ndryshojnë në mes
vete nga ajo se shkronja Dh e ka një pikë.

30. 30
ِ‫ا‬ْ‫ذ‬‫٭‬ِ‫ا‬‫ا‬َ‫ذ‬‫٭‬ِ‫ا‬‫ا‬ً‫ذ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ذ‬‫٭‬ِ‫ا‬ َ‫ا‬‫ا‬َ‫ذ‬‫٭‬
A kur? Kjo Pra Kur Kur
َ‫ذ‬‫ﱠ‬‫ب‬‫٭‬َ‫ذ‬ْ‫ﺑ‬َ‫ﺬ‬َ‫ب‬‫٭‬ُ‫ذ‬ٌ‫ﺎب‬َ‫ﺑ‬‫٭‬ِ‫ذ‬ٌ‫ب‬ْ‫أ‬‫٭‬ِ‫ذ‬‫ا‬َ‫ء‬ْ‫ب‬‫٭‬
Ujq Ujku Mickoja I dyshimtë (i pasigurt) E ka largu
ُ‫ﺧ‬ْ‫ﺬ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬‫ا‬َ‫ﺬ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬‫وا‬ُ‫ﺬ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬َ‫ا‬‫وا‬ُ‫ﺬ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬‫ِى‬‫ﺬ‬‫٭‬
Merre (gj.f.) E kanë marrë Merreni (ju) Merreni (ju dy) Merre
َ‫ﺧ‬َ‫ا‬ْ‫ﺬ‬ُ‫ت‬‫٭‬َ‫ﺧ‬َ‫ا‬ْ‫ﺬ‬َ‫ت‬‫٭‬َ‫ﺧ‬َ‫ا‬ْ‫ﺬ‬ِ‫ت‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬ْ‫ﺄ‬َ‫ﺗ‬ُ‫ﺬ‬‫٭‬
E merr (ti) E ke marrë (gj.f.) E ke marrë E kam marrë
َ‫ذ‬َ‫ﺢ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ذ‬ُ‫ﺢ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ذ‬ُ‫ﺖ‬ْ‫ﺤ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬ِ‫ذ‬ٌ‫ﺢ‬ْ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ذ‬َ‫ﺖ‬ْ‫ﺤ‬َ‫ﺑ‬ِ‫ذ‬ٌ‫ﺢ‬ْ‫ﺑ‬‫٭‬
Një kurban e keni prerë Një kurban E kam prerë E prej E ka prerë

31. 31
R ‫ــــــ‬ ‫ر‬
Shkronja ‫ر‬ - Ra theksohet duke e prekur me majën e
gjuhës pjesën e mesme të qiellzës. Është tingull gjuhor.
- Kur të vjen me Teshtid bëhet RR, do të thotë se përsëritet dhe dridhet.
- Është shkronjë, e cila nuk ngjitet me shkronjat tjera, por shkronjat e tjera
nga ana e djathtë ngjiten me të.
ُ‫ر‬ ِ‫ر‬ َ‫ر‬
Ra Ri Ru
‫وا‬ُ‫ر‬ ‫ى‬ ِ‫ر‬ ‫ا‬ َ‫ر‬
Raa Rii Ruu
‫ﱞ‬‫ﺮ‬َ‫ﺑ‬ ْ‫ر‬
R Berr-rrun
ٌ‫ر‬ ٍ‫ر‬ ‫ا‬ً‫ر‬
Ran Rin Run
‫ر‬ Në fillim
Në mes

32. 32
Në fund
َ‫ر‬‫٭‬َ‫ر‬ِّ‫ب‬‫٭‬َ‫ر‬‫ّﻰ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬ُ‫ر‬‫ﱠ‬‫ب‬‫٭‬ Ndoshta
(shumë herë) Zoti im Zoti im Shiko
َ‫ا‬‫ا‬ َ‫ر‬َ‫د‬‫٭‬ُ‫ا‬‫ﯾ‬ ِ‫ر‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ﺗ‬‫ﯾ‬ ِ‫ﺮ‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ا‬َ‫ر‬ُ‫ت‬ْ‫د‬‫٭‬َ‫ا‬‫ا‬ َ‫ر‬‫ُوا‬‫د‬‫٭‬
Kanë dëshiruar Kam dëshiruar Dëshiron Dëshiroj Ka dëshiruar
َ‫ر‬‫ﱞ‬‫د‬‫٭‬َ‫ا‬ُ‫ر‬‫ﱡ‬‫د‬‫٭‬ُ‫ر‬ْ‫د‬‫٭‬ْ‫د‬َ‫ا‬‫ى‬ ِ‫ر‬‫٭‬ E kuptoj
Përgjigju I përgjigjem Përgjigje (replika)
َ‫ا‬ِ‫ر‬ُ‫ث‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ِ‫ﺮ‬ُ‫ث‬‫٭‬َ‫ﺑ‬َ‫ﺮ‬َ‫د‬‫٭‬َ‫ﺑ‬ْ‫ﺮ‬ٌ‫د‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬ٌ‫ر‬‫٭‬
Fqinji Ftohje (akull) Është ftohur Trashëgon Trashëgoj
ِ‫ﺑ‬‫ﱞ‬‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬َ‫ر‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬ْ‫ﺑ‬َ‫ا‬ْ‫ار‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬ْ‫ﺑ‬َ‫ا‬ٌ‫ار‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬ْ‫ﺑ‬َ‫ﺎ‬ِ‫ﺑ‬ٍ‫ار‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬
Me të mirin I mirë Të mirë Ka bë mirë Mirësi
َ‫د‬َ‫ر‬َ‫ب‬‫٭‬َ‫د‬ِّ‫ر‬ْ‫ب‬‫٭‬َ‫ﺧ‬‫ﱞ‬‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬‫ﱞ‬‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ْ‫ر‬ِّ‫ﺮ‬‫٭‬
Liroje I liri Nxehtësi Ushtro Ka ushtruar

33. 33
Z ‫ــــــ‬ ‫ز‬
Shkronja ‫ز‬ - Ze theksohet duke prekur gjuhën me dhëmbët e
përparmë.
- Është gjuhore-dhëmbore.
- Është shkronjë e lehtë.
- Është shkronjë, e cila nuk ngjitet me shkronjat tjera, por shkronjat e tjera
nga ana e djathtë ngjiten me të.
ُ‫ز‬ ِ‫ز‬ َ‫ز‬
Ze Zi Zu
‫وا‬ُ‫ز‬ ‫ى‬ ِ‫ز‬ ‫ا‬ َ‫ز‬
Zaa Zii Zuu
‫ﱞ‬‫ز‬ِ‫ا‬ ْ‫ز‬
Z Izzun
ٌ‫ز‬ ٍ‫ز‬ ‫ا‬ً‫ز‬
Zen Zin Zun
‫ز‬ Në fillim
Në mes
Në fund
Vërejtje: Shkronja ‫ر‬ (R) dhe ‫ز‬ (Z) ndryshojnë mes vete nga ajo se shkronja ‫ز‬
(Z) e ka një pikë.

34. 34
ِ‫ز‬ْ‫د‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﯾ‬ ِ‫ز‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬‫ا‬ َ‫ز‬َ‫د‬‫٭‬‫ﯾ‬ ِ‫ز‬َ‫ﺪ‬‫٭‬
Është shtuar Ka shtuar Shtoj Shto
ُ‫ز‬ْ‫ر‬‫٭‬‫ا‬ َ‫ز‬َ‫ر‬‫٭‬َ‫ا‬ُ‫ز‬َ‫ت‬ ْ‫ر‬‫٭‬ُ‫ز‬ُ‫ت‬ ْ‫ر‬‫٭‬ُ‫ز‬َ‫ت‬ ْ‫ر‬‫٭‬ُ‫ز‬ِ‫ت‬ ْ‫ر‬‫٭‬
Ke vizituar (gj.f.) Ke vizituar (gj.m) Kam vizituar A ke vizituar? Ka vizituar Vizito
‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ا‬َ‫ز‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ز‬‫٭‬ُ‫ﺟ‬ْ‫ﺰ‬ٌ‫ء‬‫٭‬ُ‫ﺟ‬ْ‫ﺰ‬‫ا‬ً‫ء‬‫٭‬ُ‫ﺟ‬ْ‫ﺰ‬ٍ‫ء‬‫٭‬
Pjesëzës Pjesëzës Pjesë Është lejuar E ka Lejuar?
‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ا‬‫وا‬ُ‫ز‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬َ‫ا‬‫ا‬ َ‫ز‬‫٭‬َ‫ﺟ‬َ‫ﺰ‬َ‫أ‬‫٭‬‫ا‬ َ‫ز‬‫وا‬ُ‫ر‬‫٭‬
E kanë vizituar E ka parë A e kanë lejuar (ata dy)? A e kanë lejuar?
‫ا‬ َ‫ز‬‫ا‬َ‫ر‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬‫ا‬ َ‫ﺰ‬ٍ‫ر‬‫٭‬َ‫ز‬ٌ‫ﻮر‬ُ‫ﺑ‬‫٭‬‫ا‬ َ‫ز‬ْ‫ت‬َ‫د‬‫٭‬
Ka shtuar Zeburi Me vizitorin Kanë vizituar (ata dy)
َ‫ا‬ْ‫ز‬‫ُوا‬‫د‬‫ا‬َ‫د‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬ٌ‫ز‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬‫ى‬ ِ‫ز‬‫٭‬
Petriti im Petriti (Sokoli) Kanë shtuar

35. 35
S ‫ــــــ‬ ‫س‬
Shkronja ‫س‬ - Se theksohet duke takuar majën e gjuhës me dhëmbët dhe
duke liruar frymë.
- Është shkronjë gjuhore.
- Është shkronjë e lehtë.
ُ‫س‬ ِ‫س‬ َ‫س‬
Se Si Su
‫ﻮا‬ُ‫ﺳ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﺳ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺳ‬
Saa Sii Suu
َ‫د‬‫ﱠ‬‫س‬ ْ‫س‬
S Desse
ٌ‫س‬ ٍ‫س‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺳ‬
Sen Sin Sun
‫ﺳ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

36. 36
َ‫ﺳ‬ٌ‫ﺐ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺳ‬ٌ‫ﺎب‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬ٌ‫ْﺖ‬‫ﺒ‬‫٭‬ُ‫ﺳ‬ٌ‫ُس‬‫ﺪ‬‫٭‬ Një e
gjashta E shtunë Shkaqet Shkak
‫ﺎ‬َ‫ﺳ‬َ‫ء‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺳ‬َ‫ء‬ْ‫ت‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺳ‬ٌ‫ء‬‫٭‬ِ‫ﺳ‬‫ﻰ‬َ‫ء‬‫٭‬
U bë keq E keqe E keqe E keqe
ِ‫ﺳ‬‫ﱞ‬‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺳ‬َ‫ﺮ‬ْ‫ار‬‫٭‬َ‫ﺳ‬َ‫ﺮ‬ٌ‫ﺮ‬ِ‫ﺋ‬‫ا‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺳ‬َ‫ر‬ٌ‫ة‬‫٭‬
Sureja Fshehtësitë Fshehtësitë Fshehtësi
ِ‫ﺳ‬ٌ‫ﺮ‬ْ‫ﺤ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬ٌ‫ﺎب‬َ‫ﺤ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬‫ﱠ‬‫ﺒ‬َ‫ﺢ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬ِّ‫ﺒ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺤ‬‫٭‬
Lavdëroni E ka lavdëruar Mjegullat Magjia
َ‫ﺳ‬َ‫ﺪ‬َ‫ﺠ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬ٌ‫ة‬َ‫ﺪ‬ْ‫ﺠ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺳ‬ْ‫ﺪ‬ُ‫ﺠ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺳ‬‫ُوا‬‫ﺪ‬ُ‫ﺠ‬‫٭‬
Bini në sexhde Bën sexhde Sexhdeja Ka bë sexhde
َ‫ر‬َ‫د‬َ‫س‬‫٭‬ْ‫ر‬َ‫د‬‫ﺎ‬ً‫ﺳ‬‫٭‬َ‫ر‬َ‫د‬‫ﺎ‬َ‫ﺳ‬‫٭‬َ‫ر‬َ‫د‬‫ﻮا‬ُ‫ﺳ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬ِ‫ار‬َ‫ﺪ‬ٍ‫س‬‫٭‬
Me mësuesin Kanë mësuar Kanë mësuar (ata dy) Mësimin Ka mësuar
َ‫ﺣ‬َ‫ﺴ‬ٌ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ﺴ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ِﯿ‬‫ﺴ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬ٌ‫ﻮس‬ُ‫ﺳ‬‫٭‬
Vëzhgues Humbje Ka humbur Zili
َ‫ا‬َ‫ﺲ‬‫ﱠ‬‫ﺳ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺎس‬َ‫ﺳ‬‫٭‬ْ‫ﺄ‬َ‫ﺗ‬ٌ‫ﯿﺲ‬ِ‫ﺳ‬‫٭‬
Themelimi Bazamenti E ka themeluar
َ‫ا‬ْ‫ﺴ‬‫ﱠ‬‫ﺳ‬ُ‫ﺖ‬‫٭‬ُ‫ا‬َ‫ـﺲ‬ِّ‫ﺳ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺴ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﺳ‬َ‫ﺖ‬‫٭‬
E ke themeluar Është themeluar E kam themeluar

37. 37
SH ‫ــــــ‬ ‫ش‬
Shkronja ‫ش‬ - She theksohet duke e takuar qiellzën me
mesin e gjuhës dhe duke liruar frymën nga hunda.
- Është shkronjë gjuhore dhe është shkronjë e lehtë.
ُ‫ش‬ ِ‫ش‬ َ‫ش‬
SHe SHi SHu
‫ﻮا‬ُ‫ﺷ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﺷ‬ ‫َﺎ‬‫ﺷ‬
SHaa SHii SHuu
‫ﱞ‬‫ﺶ‬َ‫ﺣ‬ ْ‫ش‬
SH Hashshun
ٌ‫ش‬ ٍ‫ش‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺷ‬
SHen SHin Shun
‫ﺷ‬ Në fillim
Në mes
Në fund
Vërejtje: Shkronja (S) dhe (Sh) ndryshojnë në mes veti se shkronja S
është pa pika ndërsa shkronja Sh i ka tri pika.

38. 38
َ‫ﺷ‬‫ﱠ‬‫ﺐ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﺷ‬ٌ‫ب‬‫٭‬َ‫ﺷ‬ْ‫ﺎب‬َ‫ﺒ‬‫٭‬ْ‫ﺑ‬َ‫ا‬ِ‫ﺸ‬ْ‫ﺮ‬‫٭‬
Përgëzo Të rinjtë I ri U bë i ri
َ‫ﺷ‬َ‫ب‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﺷ‬ٌ‫ﺔ‬َ‫ﺑ‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ا‬ْ‫ﺷ‬ْ‫ب‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬ٌ‫اب‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬
Lëng (pirje) Pi Një çorbë Ka pirë
َ‫ا‬َ‫ﺷ‬َ‫ْﺖ‬‫ﺑ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬ُ‫ْﺖ‬‫ﺑ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬
Kanë pirë Kam pirë A ke pirë?
‫َﺎ‬‫ﺷ‬َ‫ء‬‫٭‬ِ‫ﺷ‬َ‫ﺖ‬ْ‫ﺌ‬‫٭‬ِ‫ﺷ‬ُ‫ﺖ‬ْ‫ﺌ‬‫٭‬‫ـ‬َ‫ﺗ‬‫َﺎ‬‫ﺸ‬ُ‫ء‬‫٭‬
Dëshiron Kam dëshiruar Ke dëshiruar Ka dëshiruar
ُ‫ﺷ‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ا‬َ‫ﺷ‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﺷ‬ْ‫د‬‫ا‬َ‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺷ‬ْ‫د‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬ْ‫ﺪ‬‫ِﯾ‬‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ﺷ‬‫وا‬‫ﱡ‬‫ﺪ‬‫٭‬
Forcoheni I fortë Forcoje Fortësi Më e fortë Forcohu
َ‫ﺑ‬َ‫ﺸ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬‫ﱠ‬‫ﺸ‬‫ﺎ‬ٌ‫ر‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺷ‬‫ا‬ً‫ر‬‫٭‬َ‫ا‬‫َﺎ‬‫ﺷ‬َ‫ر‬‫٭‬ُ‫ا‬‫ﯿ‬ِ‫ﺷ‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬
Sinjalizoj Ka sinjalizuar Konsultimin Përgëzues Njeri
‫ـ‬َ‫ﺗ‬‫ِﯿ‬‫ﺸ‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬‫ﱞ‬‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬‫ﺮ‬‫ا‬‫٭‬َ‫ﺷ‬ٍّ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬ٌ‫ﺮ‬َ‫ﺠ‬‫٭‬
Pema Të keqen Të keqen E keqe Tregon

39. 39
S ‫ــــــ‬ ‫ص‬
Shkronja ‫ص‬ - Sa theksohet duke e takuar fort majën
e gjuhës me mesin e dhëmbëve të përparmë dhe duke liruar frymë nga hunda.
- Është shkronjë e rëndë.
ُ‫ص‬ ِ‫ص‬ َ‫ص‬
Sa Si Su
‫ﻮا‬ُ‫ﺻ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺻ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺻ‬
Saa Sii Suu
‫ﱠ‬‫ﺺ‬َ‫ﺣ‬ ْ‫ص‬
S Hassa
ٌ‫ص‬ ٍ‫ص‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺻ‬
San Sin Sun
‫ﺻ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

40. 40
َ‫ﺻ‬‫ﱠ‬‫ﺐ‬‫٭‬ُ‫ﺻ‬ْ‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬َ‫ﺮ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬ٌ‫ﻮر‬ُ‫ﺒ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺻ‬ٌ‫ﺮ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬
Durimtar Durimtar Ka duruar Gjuaj Ka gjuajtur
َ‫ﺻ‬ٌ‫ْﺮ‬‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ا‬ْ‫ﺻ‬ْ‫ﺮ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬ُ‫ت‬ ْ‫ﺮ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬‫وا‬ُ‫ﺮ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ا‬ْ‫ﺻ‬‫وا‬ُ‫ﺮ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬
Duroni Kanë duruar Kam duruar Duro Durim
‫ﺎ‬َ‫ﺻ‬‫وا‬ُ‫ﺮ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺻ‬َ‫ﺢ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﺻ‬ْ‫ﺎب‬َ‫ﺤ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺻ‬ٌ‫ﺐ‬ ِ‫ﺣ‬‫٭‬
Shok Shokë Është bërë Duroni
ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬َ‫ﺼ‬ٍ‫ﺐ‬ ِ‫ﺣ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬‫ﱠ‬‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ﺻ‬ْ‫د‬‫ُو‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬ٌ‫ر‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬‫ى‬ ِ‫ر‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬
Gjoksi im Gjoksi Pengesa Ka penguar Me shokun
َ‫ﺟ‬ٌ‫ﻮص‬ُ‫ﺼ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬ٌ‫ﻮص‬ُ‫ﺼ‬‫٭‬ِ‫ﺧ‬َ‫ﺼ‬ٌ‫ﺔ‬‫٭‬ِ‫ﺧ‬َ‫ﺼ‬‫ﻰ‬ِ‫ﺘ‬‫٭‬
Pjesa ime Pjesa Posaçërisht Spiun
‫ﻮ‬ُ‫ﺻ‬ٌ‫ة‬ َ‫ر‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺻ‬ُ‫ر‬‫٭‬َ‫ر‬َ‫ﺻ‬َ‫ﺢ‬‫٭‬َ‫ﺮ‬َ‫ﺣ‬َ‫ص‬‫٭‬‫ﯾ‬ ِ‫ﺮ‬َ‫ﺣ‬ٌ‫ﺺ‬‫٭‬
Lakmues Ka lakmuar E ka ngulitur Suri (briri) Forma
‫ﺎ‬َ‫ﺣ‬ْ‫ص‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ﺺ‬َ‫ﺼ‬‫٭‬َ‫ر‬ْ‫ﺎص‬َ‫ﺻ‬‫٭‬َ‫ﺮ‬ِ‫ﺑ‬ٍ‫ﺎص‬َ‫ﺻ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ْ‫ﺺ‬ّ ِ‫ﺼ‬
Veço Me plumba Plumbat E ka veçuar E veçantë

41. 41
D ‫ــــــ‬ ‫ض‬
Shkronja ‫ض‬ - Da theksohet duke takuar fort pjesën
më të madhe të harkut të gjuhës me pjesën më të madhe të
qiellzës apo të pjesës mbi dhëmbët e epërm, bile duke prekur edhe rrënjët e
dhëmbëve të epërm.
- Është shkronjë e rëndë.
ُ‫ض‬ ِ‫ض‬ َ‫ض‬
Da Di Du
‫ﻮا‬ُ‫ﺿ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺿ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﺿ‬
Daa Dii Duu
‫ﱞ‬‫ﺾ‬َ‫ﺳ‬ ْ‫ض‬
D Seddun
ٌ‫ض‬ ٍ‫ض‬ ‫ﺎ‬ً‫ﺿ‬
Dan Din Dun
‫ﺿ‬ Në fillim
Në mes
Në fund
Vërejtje: Shkronja “S” e rëndë dhe shkronja “D” e rëndë ndryshojnë në
mes vete vetëm se shkronja “D” e rëndë mbi të e ka një pikë.

42. 42
َ‫ﺿ‬َ‫ب‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﺿ‬َ‫ب‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﺿ‬ْ‫ب‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬ُ‫ْﺖ‬‫ﺑ‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬
I kanë mëshuar I kam ra Bjeri I është ra I ka mëshuar (ra)
َ‫ﺿ‬ِ‫ﺖ‬ْ‫ﺑ‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﺿ‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﺿ‬ِ‫ﺮ‬‫ﻮا‬ُ‫ﺑ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬ٌ‫ب‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬
E rame Janë rrahur U është ra (të dyve) I kanë ra (ata dy) I ke ra (gj.f.)
َ‫ﺿ‬ٌ‫ر‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ﺿ‬ٌ‫ار‬َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ُ‫ﻀ‬‫ﱡ‬‫ﺮ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺿ‬ٌ‫ب‬ ِ‫ر‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬َ‫ﻀ‬ٍ‫ب‬ ِ‫ر‬‫٭‬
Me sjellësin Sjellësi I bën dëm I dëmshëm Dëm
ِ‫ﺿ‬‫ﱞ‬‫ﺪ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺿ‬َ‫ء‬‫٭‬َ‫ﺿ‬‫ﺎ‬َ‫ﺤ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬‫ﻰ‬ ِ‫ﺤ‬‫٭‬ُ‫ﺿ‬‫ﺎ‬َ‫ﺤ‬‫٭‬
Dreka Sakrifikues Ka sakrifikuar Ka ndriçuar E kundërta
َ‫ﺿ‬ْ‫ﯾﺐ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬ٌ‫ﺔ‬َ‫ﺒ‬‫ﯾ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬ٌ‫ﺢ‬‫ﯾ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬
Varri Taksa I fërkuar
َ‫ر‬‫ا‬ٍ‫ض‬‫٭‬َ‫ر‬‫ﺎ‬َ‫ﺿ‬‫٭‬َ‫ر‬‫ﻮا‬ُ‫ﺿ‬‫٭‬ْ‫ر‬ِ‫ا‬ِ‫ض‬‫٭‬ْ‫ر‬ِ‫ا‬‫ﻰ‬ ِ‫ﺿ‬‫٭‬
Kënaqu (gj.f.) Kënaqu Janë kënaqur Janë kënaqur (ata dy) I kënaqur

43. 43
T ‫ــــــ‬ ‫ط‬
Shkronja ‫ط‬ - Ta theksohet duke mbledhur gojën dhe
me tërë gjuhën duke prekur gjysmëharkun e qiellzës dhe duke lëshuar frymë
nga fyti.
- Është shkronjë e rëndë.
- Kur të vjen me sukun ْ◌ dridhet.
ُ‫ط‬ ِ‫ط‬ َ‫ط‬
Ta Ti Tu
‫ﻮا‬ُ‫ط‬ ‫ﻰ‬ِ‫ط‬ ‫ﺎ‬َ‫ط‬
Taa Tii Tuu
‫ﱞ‬‫ﻂ‬َ‫ﺣ‬ ْ‫ط‬
Të Hattun
ٌ‫ط‬ ٍ‫ط‬ ‫ﺎ‬ً‫ط‬
Tan Tin Tun
‫ط‬ Në fillim
Në mes

44. 44
Në fund
َ‫ط‬ْ‫أ‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ط‬َ‫د‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ط‬ٌ‫د‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ط‬ٍ‫د‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ط‬‫ُوا‬‫د‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬
Dëboni Dëbimin Dëbim E ka dëbuar U paraqit
‫ﺎ‬َ‫ط‬ٌ‫د‬ ِ‫ر‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬َ‫ﻄ‬ٍ‫د‬ ِ‫ر‬‫٭‬ُ‫ط‬‫ُوا‬‫د‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ط‬‫ا‬َ‫د‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ط‬‫ًا‬‫د‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬
Dëbimin Janë dëbuar (ata dy) Janë dëbuar Me dëbuesin Dëbues
ِ‫ط‬ْ‫ﺐ‬‫٭‬ِ‫ط‬ُ‫ْﺖ‬‫ﺒ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ط‬َ‫ب‬‫٭‬ِ‫ط‬َ‫ْﺖ‬‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ط‬ِ‫ﺖ‬ْ‫ﺒ‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ط‬‫ﻰ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬
Tuba (pemë e xhenetit) Ke bë mirë (gj.f.) Ke bë mirë Ka bë mirë Kam bë mirë Bën mirë
‫ﺎ‬َ‫ط‬ٌ‫ﺮ‬ِ‫ﺋ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻄ‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ط‬ْ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﯿ‬ِ‫ط‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ط‬َ‫ر‬‫٭‬
Ka fluturuar Fluturoj Fluturo Fluturon Fluturuesi
ْ‫ﺴ‬َ‫ﺑ‬ٌ‫ﻂ‬‫٭‬ْ‫ﺴ‬َ‫ﺑ‬‫ﺎ‬ً‫ﻄ‬‫٭‬ِ‫ﺳ‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬ٌ‫ﻂ‬‫٭‬ِ‫ﺳ‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬ِ‫ﺑ‬ٍ‫ﻂ‬‫٭‬ُ‫ﺴ‬ْ‫ﺒ‬‫ـ‬َ‫ﺗ‬ْ‫ﻂ‬‫٭‬
Bën zemërgjerësi Me zemërgjerin I gjerë Shtrirje Shtrirje
ِ‫ﺴ‬ْ‫ﺑ‬ِ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﻄ‬‫٭‬ْ‫ﺒ‬ُ‫ﺗ‬ِ‫ﺴ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻄ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬َ‫ﺴ‬ْ‫ﻄ‬ُ‫ﺖ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬َ‫ﻄ‬ٌ‫ﻂ‬‫٭‬
Hapat Kam prekur Bëni zemërgjerësi Tregoni zemërgjerësi
َ‫ﺧ‬ِّ‫ﻄ‬ْ‫ﻂ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ْ‫ﺨ‬ٌ‫ﯿﻂ‬ِ‫ﻄ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻄ‬َ‫ﻄ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬‫ﱞ‬‫ﻂ‬‫٭‬
Hapi Kanë planifikuar Planifikim Planifiko

45. 45
DH ‫ــــــ‬ ‫ظ‬
Shkronja ‫ظ‬ - DHa theksohet duke e mbledhur gojën
dhe me tërë gjuhën me e prekur gjysmëharkun e dhëmbëve të
epërm dhe duke lëshuar frymë nga hunda.
- Është shkronjë e rëndë
- Është shkronjë gjuhore.
ُ‫ظ‬ ِ‫ظ‬ َ‫ظ‬
DHa DHi DHu
‫ﻮا‬ُ‫ظ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ظ‬ ‫ﺎ‬َ‫ظ‬
DHaa DHii DHuu
‫ﱞ‬‫َﻆ‬‫ﺧ‬ ْ‫ظ‬
DH Hadh-dhun
ٌ‫ظ‬ ٍ‫ظ‬ ‫ﺎ‬ً‫ظ‬
DHan DHin Dhun
‫ظ‬ Në fillim
Në mes
Në fund
Vërejtje: Shkronja “T” e rëndë dhe shkronja “Dh” e rëndë ndryshojnë në
në mes veti vetëm se shkronja “Dh” e rëndë mbi të e ka një pikë.

46. 46
ِ‫ا‬ْ‫ظ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬‫ﱞ‬‫ﻆ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ٍ‫ﻆ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬‫ﺎ‬‫ﻈ‬‫٭‬
Hises (pjesës) Hises (pjesës) Hise (pjesë) Këshillo
ُ‫ﺧ‬ْ‫ﻮظ‬ُ‫ﻈ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ْ‫ﯿﻆ‬ِ‫ﻈ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬‫ﻰ‬ِّ‫ﻈ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ْ‫ﻈ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬
Ndalesë Pjesa ime Fatlum Fatet
َ‫ﺧ‬ِ‫ﻈ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ْ‫ﻈ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ﺧ‬ْ‫ﻈ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬ِ‫ﻈ‬‫ا‬َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬ْ‫ﻈ‬ٍ‫ﺮ‬‫٭‬
Me ndaluesin Janë ndaluar Ndalesë Ndalës E ka ndaluar
ُ‫ﺗ‬َ‫ﺨ‬ِّ‫ﻈ‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬ْ‫ﺧ‬َ‫ا‬ُ‫ﻈ‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻈ‬ْ‫ر‬‫٭‬َ‫ﺨ‬ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻈ‬ٍ‫ر‬‫٭‬
Me ndaluesin Ndalues Ndaloj Ndalon
َ‫ﺧ‬َ‫ﻈ‬ُ‫ت‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬َ‫ﻈ‬َ‫ت‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺧ‬َ‫ﻈ‬ِ‫ت‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬ْ‫ﺧ‬َ‫ا‬َ‫ﻈ‬ُ‫ت‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬
E kam ndaluar E ke ndaluar (gj.f.) E ke ndaluar E kam ndaluar
ُ‫ﺧ‬ِ‫ﻈ‬‫وا‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﺧ‬ِ‫ﻈ‬‫ا‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ا‬ْ‫ﺧ‬َ‫ﻈ‬‫وا‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬ْ‫ﺧ‬َ‫ا‬َ‫ﻈ‬‫ا‬َ‫ﺮ‬‫٭‬
Janë ndaluar (ata dy) Janë ndaluar Janë ndaluar (ata dy) Janë ndaluar

47. 47
A ‫ــــــ‬ ‫ع‬
Shkronja ‫ع‬ – Ajn theksohet prej mesit të fytit duke e
mbajtur gojën hapur dhe duke e shtrënguar.
- Është shkronjë e rëndë.
- Është shkronjë fytore, vendi i saj është mesi i fytit.
ُ‫ع‬ ِ‫ع‬ َ‫ع‬
A I U
‫ﻮا‬ُ‫ﻋ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻋ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻋ‬
Aa Ii Uu
َ‫د‬ِّ‫ع‬ ْ‫ع‬
Ë Dei-i
ٌ‫ع‬ ٍ‫ع‬ ‫ﺎ‬ً‫ﻋ‬
An In Un
‫ﻋ‬ Në fillim
‫ﻌ‬ Në mes
‫ﻊ‬ Në fund

48. 48
ِ‫ﻋ‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬‫ا‬َ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬‫ُوا‬‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬‫ِى‬‫ﺪ‬‫٭‬
Premto (gj.f.) Premtoni Premtoni (ju dy) Premto
َ‫ﻋ‬ٌ‫د‬َ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬َ‫د‬َ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬‫ﱠ‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬ْ‫د‬ِّ‫ﺪ‬‫٭‬
Numëro Ka numëruar Ka numëruar Numrat
َ‫ا‬َ‫ﻋ‬ُ‫ت‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬ٌ‫د‬‫ا‬َ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ا‬ِ‫ﻋ‬ْ‫ت‬‫ﱠ‬‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ﺗ‬ْ‫ﻌ‬َ‫ﺒ‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬
I bëhet ibadet Është përgatitur Përgatit Përgatitje E kam përgatitur
َ‫ا‬َ‫ﺗ‬ْ‫ﻌ‬ُ‫ﺒ‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﻋ‬ُ‫ﺪ‬ُ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬ُ‫ت‬ْ‫ﺪ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬َ‫ت‬ْ‫ﺪ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬ِ‫ت‬ْ‫ﺪ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬
I ke bërë ibadet (gj.f.) Ke bërë ibadet Kam bërë ibadet I bëj ibadet A bën ibadet?
ُ‫ا‬ْ‫ﻋ‬‫ُوا‬‫ﺪ‬ُ‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬‫ﺎد‬َ‫ﺒ‬ٌ◌‫٭‬ِ‫ﻋ‬‫ِى‬‫د‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬ٌ‫ﺪ‬ْ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬ٌ‫ﺪ‬‫ﯿ‬ِ‫ﺒ‬‫٭‬
Rob Rob Robërit e mi Robërit Bëni ibadet
‫ﺎ‬َ‫ﻋ‬ٌ‫ﺪ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻋ‬ٌ‫ات‬َ‫ﺪ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬ِ‫ﻌ‬ٍ‫ة‬َ‫د‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬‫ﻰ‬ِ‫ﺗ‬َ‫د‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫د‬‫ﻰ‬ِ‫ﻋ‬‫٭‬
Thirre Ibadeti im Në ibadet Ibadetqoret Rob
َ‫ﺑ‬َ‫ﻌ‬َ‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ﺑ‬ِ‫ﻌ‬َ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫د‬َ‫ع‬‫٭‬ْ‫د‬ُ‫ا‬ُ‫ع‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬ْ‫ﻊ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬َ‫ع‬‫٭‬
Ka blerë Blej Thirr Lere Është larguar E ka larguar
َ‫ﻋ‬ْ‫ﺴ‬َ‫ﻌ‬َ‫ﺲ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬َ‫ﻌ‬‫ﺎ‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺟ‬ٌ‫ع‬‫٭‬ْ‫ﺟ‬َ‫ر‬ٌ‫ﻊ‬‫٭‬َ‫ﺟ‬ َ‫ر‬‫ﻮا‬ُ‫ﻌ‬‫٭‬‫ِرا‬‫ذ‬ٌ‫ع‬‫٭‬
Pëllëmbë Janë kthyer Kthim Uria Janë angazhuar u errësua

49. 49
G ‫ــــــ‬ ‫غ‬
Shkronja ‫غ‬ - Gajn theksohet prej pjesës së epërme të
fytit dhe duke liruar frymë nga laringu.
- Është shkronjë e rëndë.
- Është shkronjë fytore.
ُ‫غ‬ ِ‫غ‬ َ‫غ‬
Ga Gi Gu
‫ﻮا‬ُ‫ﻏ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻏ‬ ‫َﺎ‬‫ﻏ‬
Gaa Gii Guu
ِّ‫ﻎ‬َ‫ﺑ‬ ْ‫غ‬
G Beg-gi
ٌ‫غ‬ ٍ‫غ‬ ‫ﺎ‬ً‫ﻏ‬
Gan Gin Gun
‫ﻏ‬ Në fillim
‫ﻐ‬ Në mes
‫ﻎ‬ Në fund
Vërejtje: Shkronja “Ajn” dhe shkronja “Gajn” ndryshojnë në mes vete
nga ajo se “Gajni” e ka një pikë.

50. 50
َ‫ﻏ‬‫ًا‬‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﻏ‬َ‫ر‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﻏ‬َ‫ر‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ﻏ‬ْ‫ﺐ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻏ‬َ‫ب‬‫٭‬ِ‫ﻏ‬‫ﯿ‬َ‫ﺐ‬‫٭‬
Është humbur Ka humbur Humb Është tradhtuar Ka tradhtuar Nesër
‫َﺎ‬‫ﻏ‬َ‫ث‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻏ‬ٌ‫ر‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻏ‬َ‫ر‬َ‫د‬‫٭‬َ‫ﻏ‬‫ا‬ َ‫ﺰ‬‫٭‬َ‫ﻏ‬ِ‫ﺰ‬‫ى‬‫٭‬
Luftëtar Ka luftuar Ka shikuar Shpellë I ka ndihmuar
ِ‫ا‬ْ‫ﻏ‬ْ‫ب‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﻏ‬َ‫ب‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﻏ‬ٌ‫ﯾﺐ‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﻏ‬ٌ‫وب‬ُ‫ﺮ‬‫٭‬
Perëndimi i diellit I vetmuar Është humbur Shko në kurbet
ُ‫ﻏ‬ٌ‫ﺎر‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﻏ‬َ‫ﺮ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫ﻏ‬َ‫ﺮ‬َ‫ﺜ‬‫٭‬َ‫ﻏ‬َ‫ث‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬
Është uritur Është shtuar me bimë E ka pluhurosur Pluhuri
ِ‫ﻏ‬ٌ‫ء‬‫ﺎ‬َ‫ﻄ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻏ‬ٌ‫ث‬ ِ‫ر‬‫٭‬َ‫ﻏ‬ْ‫ﺮ‬َ‫ﻏ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬‫َﺎ‬‫ﻐ‬‫٭‬
E ka tejkaluar me të këqija Shpëlarja e gojës I uritur Mbulesa
َ‫ﺘ‬ْ‫ﺑ‬َ‫ا‬‫ﻰ‬ِ‫ﻐ‬‫٭‬َ‫ﺘ‬ْ‫ﺑ‬ِ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﻐ‬‫٭‬َ‫ﺒ‬ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬ٍ‫غ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻏ‬ْ‫ﺖ‬َ‫ﺑ‬‫٭‬
Ka humbur (ajo) Me kriminelin Dëshironi Dëshiroj

51. 51
F ‫ــــــ‬ ‫ف‬
Shkronja ‫ف‬ - Fe theksohet duke i shtrënguar
dhëmborët e epërm me buzën e poshtme dhe duke liruar
frymë nga hunda.
- Është shkronjë buzore.
ُ‫ف‬ ِ‫ف‬ َ‫ف‬
Fe Fi Fu
‫ﻮا‬ُ‫ﻓ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻓ‬
Faa Fii Fuu
ُ‫ا‬‫ﱞ‬‫ف‬ ْ‫ف‬
F Uffun
ٌ‫ف‬ ٍ‫ف‬ ‫ﺎ‬ً‫ﻓ‬
Fen Fin Fun
‫ﻓ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

52. 52
‫ﺎ‬َ‫ﻓ‬َ‫ت‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻓ‬َ‫ز‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻓ‬ٌ‫ر‬‫٭‬َ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﻓ‬َ‫د‬‫٭‬َ‫ﺗ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻔ‬ُ‫ﺪ‬‫٭‬
Tregon Ka përfituar Miu Ka fituar Ka kaluar
َ‫ا‬‫ﻮ‬ُ‫ﻓ‬ُ‫ز‬‫٭‬َ‫ﺗ‬‫ﻮ‬ُ‫ﻔ‬ُ‫ز‬‫٭‬ِ‫ﻓ‬ْ‫ﺰ‬‫٭‬ِ‫ﻓ‬ُ‫ت‬ ْ‫ﺰ‬‫٭‬ِ‫ﻓ‬َ‫ت‬ ْ‫ﺰ‬‫٭‬
Ke fituar Kam fituar Fito Fiton Fitoj
َ‫ﻓ‬‫ﱠ‬‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ﻓ‬ّْ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫ﻓ‬ٌ‫ار‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﻓ‬‫وا‬‫ﱡ‬‫ﺮ‬‫٭‬
Kanë ikur Ikja Ik Ka ikur
َ‫ﻓ‬ٌ‫د‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﻓ‬ٍ‫د‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﻓ‬‫ًا‬‫د‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫ﻓ‬‫ًا‬‫د‬‫ا‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ا‬ْ‫ﻓ‬َ‫د‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬
E ka veçuar Veç e veç Personin Personit Person
َ‫ﺗ‬َ‫ﺮ‬ٌ‫ف‬‫٭‬َ‫ﺮ‬َ‫ﺗ‬‫ﺎ‬َ‫ﻓ‬‫٭‬َ‫ﺮ‬ْ‫ﺗ‬َ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﻓ‬‫٭‬
E kanë tejkaluar me komoditet E kanë tejkaluar me komoditet (ata dy) Komoditet
ِ‫ﺻ‬ْ‫ﻒ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬ْ‫ﻒ‬‫٭‬ِ‫ﺻ‬‫ﺎ‬َ‫ﻔ‬ْ‫ت‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺻ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻓ‬ٌ‫ت‬‫٭‬
Rreshtat Cilësitë Rreshti Cilëso
َ‫ﺮ‬َ‫ﺻ‬َ‫ف‬‫٭‬ِ‫ﺎر‬َ‫ﺻ‬ٌ‫ف‬‫٭‬َ‫ﺮ‬َ‫ﺻ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻓ‬‫٭‬َ‫ﺮ‬َ‫ﺻ‬‫ﺎ‬َ‫ﻓ‬‫٭‬ُ‫ﺻ‬ٌ‫ﻮف‬ُ‫ﻔ‬‫٭‬
Rreshtat Kanë lakuar (ata dy) Kanë lakuar Lakues E ka lakuar
َ‫د‬َ‫ﻓ‬َ‫ﻊ‬‫٭‬َ‫د‬ْ‫ﻓ‬ٌ‫ﻊ‬‫٭‬ُ‫د‬ِ‫ﻓ‬َ‫ﻊ‬‫٭‬‫ا‬َ‫د‬ِ‫ﻓ‬ٌ‫ﻊ‬‫٭‬َ‫د‬ْ‫ﻓ‬‫ﻰ‬ِ‫ﻌ‬‫٭‬
Pagesa ime Shtytës Është shtyrë Shtyrje E ka shtyrë

53. 53
K ‫ــــــ‬ ‫ق‬
Shkronja ‫ق‬ – Kaf theksohet prej mesit të fytit dhe
duke shtrënguar gojën dhe hundën.
- Është shkronjë fytore.
- Është shkronjë e rëndë.
- Kur të vjen me sukun ْ◌ dridhet.
ُ‫ق‬ ِ‫ق‬ َ‫ق‬
Ka Ki Ku
‫ﻮا‬ُ‫ﻗ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻗ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬
Kaa Kii Kuu
‫ﱞ‬‫ﻖ‬َ‫ﺣ‬ ْ‫ق‬
Kë Hakkun
ٌ‫ق‬ ٍ‫ق‬ ‫ﺎ‬ً‫ﻗ‬
Kan Kin Kun
‫ﻗ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

54. 54
ِ‫ق‬‫٭‬‫ﻰ‬ِ‫ﻗ‬‫٭‬‫ﻮا‬ُ‫ﻗ‬‫٭‬ِ‫ا‬ْ‫ﻗ‬ْ‫أ‬ َ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﻗ‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬
Ndoshta Lexo Ruajeni veten Ruaje veten (gj.f.) Ruaje veten
ُ‫ذ‬ْ‫ق‬‫٭‬‫ا‬َ‫ذ‬َ‫ق‬‫٭‬ِ‫ر‬‫ﱞ‬‫ق‬‫٭‬َ‫ﻗ‬َ‫ر‬َ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﻗ‬ٌ‫ِﯾﺮ‬‫ﺪ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬ٌ‫ِر‬‫د‬‫٭‬
I fuqishëm I fuqishëm E ka caktuar Rob E ka shijuar Shijo
َ‫ﺣ‬ْ‫ﻖ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ﻖ‬‫ﱠ‬‫ﻘ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ﻰ‬ِّ‫ﻘ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ﺎ‬َ‫ﻘ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﻘ‬‫٭‬ُ‫ﺣ‬ٌ‫ﻮق‬ُ‫ﻘ‬‫٭‬ْ‫ﺤ‬َ‫ﺗ‬‫ـ‬ٌ‫ﯿﻖ‬ِ‫ﻘ‬‫٭‬
Vërtetim Të drejtat Kanë vërtetu (ata dy) E drejta ime E ka drejtu E drejtë
َ‫ﺣ‬َ‫ا‬‫ﱡ‬‫ﻖ‬‫٭‬َ‫ﺤ‬ِ‫ﺑ‬ٍّ‫ﻖ‬‫٭‬َ‫د‬ٌ‫ﯿﻖ‬ِ‫ﻗ‬‫٭‬َ‫د‬َ‫ﻘ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻗ‬ٌ‫ﺔ‬‫٭‬ُ‫ﺣ‬‫ﻰ‬ِ‫ﻗ‬‫ﻮ‬ُ‫ﻘ‬‫٭‬
Të drejtat e mia Dakiki Mielli Me të drejtë Më e drejtë
َ‫ز‬ َ‫ر‬َ‫ق‬‫٭‬ْ‫ز‬ ِ‫ر‬ٌ‫ق‬‫٭‬ْ‫ز‬ ِ‫ر‬‫ﻰ‬ِ‫ﻗ‬‫٭‬َ‫ز‬ َ‫ر‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫٭‬ِ‫ز‬ُ‫ر‬‫ﻮا‬ُ‫ﻗ‬‫٭‬
Janë furnizuar Kanë furnizu (ata dy) Furnizimi im Furnizim E ka furnizuar
َ‫ﺷ‬‫ﱠ‬‫ﻖ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﺷ‬‫ﱞ‬‫ق‬‫٭‬ِ‫ﺷ‬ٌ‫ﺎق‬َ‫ﻘ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬ٌ‫ﯿﻖ‬ِ‫ﻘ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬‫ﻰ‬ِ‫ﻘ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻘ‬‫٭‬
Vëllai im Vëllai Vështirësi E vështirë E ka ndarë
َ‫َﺮ‬‫ﻏ‬َ‫ق‬‫٭‬ِ‫ﺮ‬ُ‫ﻏ‬َ‫ق‬‫٭‬ِ‫ﺮ‬ُ‫ﻏ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻗ‬‫٭‬ِ‫ﺮ‬ْ‫ﻐ‬ُ‫ﺗ‬ُ‫ق‬‫٭‬َ‫ﺮ‬ْ‫ﻏ‬َ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﻗ‬‫٭‬
E ka fundosur Fundoset Janë fundosur Është fundosur E ka fundosur
َ‫ﺮ‬َ‫ﻓ‬َ‫ق‬‫٭‬َ‫ﺮ‬َ‫ﻓ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻗ‬‫٭‬ْ‫ﺮ‬َ‫ﻓ‬ٌ‫ق‬‫٭‬‫ا‬ َ‫ﺮ‬ِ‫ﻓ‬ٌ‫ق‬‫٭‬َ‫ﺮ‬ْ‫ﻓ‬َ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﻗ‬‫٭‬
E kanë ndarë Ndarje Dallim E kanë ndarë E ka ndarë

55. 55
K ‫ــــــ‬ ‫ك‬
Shkronja ‫ك‬ - Kef theksohet duke e hapur gojën
pjesërisht dhe duke shtrënguar pjesën e epërme të fytit dhe
duke e prekur me pjesën e mesme të gjuhës.
- Është shkronjë e lehtë.
- Është shkronjë fytore.
ُ‫ك‬ ِ‫ك‬ َ‫ك‬
Ke Ki Ku
‫ﻮا‬ُ‫ﻛ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻛ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻛ‬
Kaa Kii Kuu
َ‫ﺳ‬‫ﱠ‬‫ﻚ‬ ْ‫ك‬
K Sekke
ٌ‫ك‬ ٍ‫ك‬ ‫ﺎ‬ً‫ﻛ‬
Ken Kin Kun
‫ﻛ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

56. 56
َ‫ﻛ‬َ‫ﺐ‬َ‫ﺘ‬‫٭‬ِ‫ﻛ‬ٌ‫ﺎب‬َ‫ﺘ‬‫٭‬ُ‫ﻛ‬َ‫ﺐ‬ِ‫ﺘ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻛ‬ٌ‫ﺐ‬ِ‫ﺗ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬َ‫ْﺖ‬‫ﺒ‬َ‫ﺘ‬‫٭‬
Ke shkruar Shkrimtar Është bërë obligim Libër Ka shkruar
َ‫ا‬ َ‫ا‬ْ‫ﻛ‬ْ‫ﺐ‬ُ‫ﺘ‬‫٭‬ُ‫ا‬ْ‫ﻛ‬ْ‫ﺐ‬ُ‫ﺘ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬ُ‫ْﺖ‬‫ﺒ‬َ‫ﺘ‬‫٭‬ُ‫ﻛ‬ٌ‫ﺐ‬ُ‫ﺘ‬‫٭‬ِ‫ﻛ‬ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬َ‫ﺘ‬‫ﻰ‬‫٭‬
Libri im Librat Kam shkruar Shkruaj A të shkruaj?
َ‫ﻛ‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬َ‫ب‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻛ‬ِ‫ذ‬ٌ‫ب‬‫٭‬ِ‫ﻛ‬ٌ‫اب‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬ٌ‫اب‬‫٭‬
Rrenacak Rrenacak Rrenacak Ka rrejtur
َ‫ﻛ‬َ‫ﺮ‬ُ‫ﺜ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬ٌ‫ﯿﺮ‬ِ‫ﺜ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬َ‫ﺮ‬َ‫ﻔ‬‫ﺎ‬َ‫ﻛ‬ٌ‫ﺮ‬ِ‫ﻓ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬ْ‫ﺮ‬ٌ‫ب‬‫٭‬
Fatkeqësi Pabesimtari ka mohuar Shumë Është shumuar
َ‫ﺷ‬َ‫ﻜ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﺷ‬ِ‫ﻛ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬ْ‫ﺷ‬ُ‫ا‬ُ‫ﻜ‬ْ‫ﺮ‬‫٭‬
Falëndero Falënderues Ka falënderuar
َ‫ر‬َ‫ﻛ‬َ‫ﻊ‬‫٭‬ْ‫ﺮ‬َ‫ﺗ‬َ‫ﻛ‬ُ‫ﻊ‬‫٭‬ْ‫ر‬ِ‫ا‬َ‫ﻛ‬ْ‫ﻊ‬‫٭‬
Bjer në ruku Bie në ruku Ka ra në ruku
‫ا‬ َ‫ر‬ِ‫ﻛ‬‫ﺎ‬ً‫ﻌ‬‫٭‬ْ‫ﺮ‬ِ‫ﺷ‬ٌ‫ك‬‫٭‬َ‫ﺮ‬ْ‫ﺷ‬َ‫ا‬ُ‫ﻛ‬‫ﻮا‬‫٭‬ Kanë
bërë idhujtari Idhujtari Në ruku
ْ‫ِﺮ‬‫ﺸ‬ِ‫ﺑ‬ِ‫ﻛ‬ْ‫ﻚ‬‫٭‬ِ‫ﺮ‬ْ‫ﺸ‬ُ‫ﺗ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻛ‬‫٭‬َ‫َﺮ‬‫ﺷ‬َ‫ك‬‫٭‬
I ka bërë shok Ju bëni idhujtari Me idhujtarinë tënde

57. 57
L ‫ــــــ‬ ‫ل‬
Shkronja ‫ل‬ – Lem theksohet duke prekur me pjesët
anësore të gjuhës pjesën e qiellzës dhe duke lëshuar frymë nga të dy anët e
dhëmbëve.
- Është shkronjë gjuhore.
- Është shkronjë e lehtë.
ُ‫ل‬ ِ‫ل‬ َ‫ل‬
Le Li Lu
‫ﻮا‬ُ‫ﻟ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻟ‬ َ‫ﻻ‬
Laa Lii Luu
َ‫د‬‫ﱠ‬‫ل‬ ْ‫ل‬
L Del -le
ٌ‫ل‬ ٍ‫ل‬ ً‫ﻻ‬
Len Lin Lun
‫ﻟ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

58. 58
ْ‫ﺗ‬َ‫ا‬ َ‫ا‬ُ‫ﻞ‬‫٭‬ْ‫ﺗ‬ُ‫ا‬ُ‫ﻞ‬‫٭‬ُ‫ﻟ‬‫ﱞ‬‫ﺐ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬ْ‫ﻞ‬‫٭‬ُ‫ﻟ‬ْ‫ﺆ‬ُ‫ﻟ‬ٌ‫ﺆ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬َ‫ﻞ‬‫ـ‬َ‫ﻠ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬ٌ‫ﻞ‬‫٭‬
Babiloni Është lagur Dijamant Mirëpo Bërthama Recito A të recitoj?
َ‫ﺣ‬ْ‫ﻞ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ﻞ‬‫ـ‬َ‫ﻠ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ٌ‫ل‬ َ‫ﻼ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻠ‬ُ‫ﺖ‬‫٭‬ِ‫ﺣ‬ٌ‫ل‬ َ‫ﻼ‬‫٭‬
Hëna e re E kam lejuar E lejuar E ka zgjedhur Zgjedhje
َ‫ﺣ‬ٌ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻠ‬‫٭‬ْ‫ﺤ‬َ‫ﺗ‬ٌ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻠ‬‫٭‬ُ‫د‬ْ‫ل‬‫٭‬َ‫د‬ٌ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻟ‬‫٭‬َ‫ﻟ‬َ‫ﻌ‬‫ﱠ‬‫ﻞ‬‫٭‬
Ndoshta Argument Trego argument Analizë Dashamir
َ‫ذ‬‫ﱠ‬‫ل‬‫٭‬َ‫ز‬‫ﱠ‬‫ل‬‫٭‬ِ‫ز‬ْ‫ﻟ‬‫ا‬ َ‫ﺰ‬ٌ‫ل‬‫٭‬ُ‫ز‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺰ‬َ‫ﻟ‬ْ‫ﺖ‬‫٭‬َ‫ﻏ‬‫ﱠ‬‫ﻞ‬‫٭‬ِ‫ا‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﻎ‬‫٭‬
Hiqe Është shtrenjtuar Është dridhur Tërmeti Ka rrëshqitur E ka nënçmuar
َ‫ﺿ‬‫ﱠ‬‫ﻞ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬ٌ‫ل‬ َ‫ﻼ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬َ‫ﻞ‬َ‫ﻠ‬‫٭‬َ‫ﻌ‬ْ‫ﺷ‬ِ‫ا‬ْ‫ﻞ‬‫٭‬َ‫ظ‬‫ﱠ‬‫ﻞ‬‫٭‬ِ‫ظ‬ٌ‫ل‬ َ‫ﻼ‬‫٭‬
Hije E ka hijesuar Ndeze E ka mangësuar Humbje Ka humbur
ُ‫ﻗ‬ْ‫ﻞ‬‫٭‬ُ‫ﻛ‬ْ‫ﻞ‬‫٭‬ُ‫ﻗ‬‫ﻰ‬ِ‫ﻠ‬‫٭‬ُ‫ﻛ‬‫ﻰ‬ِ‫ﻠ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬َ‫ل‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻛ‬َ‫ل‬‫٭‬
Ka matur Ka thënë Ha (gj.f.) Thuaj (gj.f.) Ha Thuaj
‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻟ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬َ‫ا‬‫ﻮا‬ُ‫ﻠ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬َ‫ﻻ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬َ‫ا‬َ‫ﻼ‬‫٭‬ُ‫ﻗ‬ْ‫ﻠ‬ُ‫ﺖ‬‫٭‬ُ‫ﻗ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﺖ‬‫٭‬
Ke thënë Kam thënë Kanë ngrënë (ata dy) Kanë thënë (ata dy) Kanë ngrënë Kanë thënë
َ‫ﻟ‬َ‫ﻚ‬‫٭‬َ‫ﻟ‬ِ‫ﻚ‬‫٭‬َ‫ﻟ‬َ‫ﻌ‬‫ﱠ‬‫ﻠ‬َ‫ﻚ‬‫٭‬َ‫ﻗ‬ٌ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻠ‬‫٭‬َ‫ﻗ‬ً‫ﯿﻼ‬ِ‫ﻠ‬‫٭‬َ‫ﻗ‬ٍ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻠ‬‫٭‬
Pak Pak Pak Ndoshta ti Ty (gj.f.) Ty

59. 59
M ‫ــــــ‬ ‫م‬
Shkronja ‫م‬ – Mim theksohet duke i bashkuar buzët
plotësisht dhe duke liruar frymë nga fyti.
- Është shkronjë buzore.
ُ‫م‬ ِ‫م‬ َ‫م‬
Me Mi Mu
‫ﻮا‬ُ‫ﻣ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻣ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬
Maa Mii Muu
ُ‫ﺛ‬‫ﱠ‬‫ﻢ‬ ْ‫م‬
M Thumme
ٌ‫م‬ ٍ‫م‬ ‫ﺎ‬ً‫ﻣ‬
Men Min Mun
‫ﻣ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

60. 60
َ‫أ‬ْ‫م‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬َ‫ﻢ‬‫٭‬ُ‫ﻣ‬‫ﱡ‬‫ﺘ‬ْ‫ﻢ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬‫ﱠ‬‫ﻢ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ٌ‫م‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﺗ‬ْ‫ﻤ‬َ‫ﻤ‬ُ‫ﺖ‬‫٭‬
E kam plotësuar E plotë E ka plotësuar Keni vdekur Me çka Ose
ُ‫أ‬‫ﱞ‬‫م‬‫٭‬ُ‫أ‬‫ﱡ‬‫م‬ُ‫أ‬ٍ‫م‬‫٭‬ِ‫إ‬ٌ‫م‬‫ﺎ‬ َ‫ﻣ‬‫٭‬َ‫أ‬ٌ‫م‬‫ﺎ‬ َ‫ﻣ‬‫٭‬
Përpara Udhëheqës Nëna e nënës Nëna
ُ‫ﺛ‬‫ﱠ‬‫ﻢ‬‫٭‬َ‫ﺛ‬‫ﱠ‬‫ﻢ‬‫٭‬ِ‫ﺛ‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ٌ‫ر‬‫٭‬َ‫ﺣ‬َ‫ﻤ‬َ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﺣ‬َ‫ﻤ‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬ُ‫ﺣ‬ِ‫ﻤ‬َ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ِ‫ﻤ‬‫ﯿ‬ٌ‫ﺪ‬‫٭‬
Falënderues Është falënderuar Ahmedi E ka falënderuar Frytet Atëherë këtu Pastaj
َ‫ﺣ‬ٌ‫م‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬ٌ‫ﻢ‬‫ﻤﯿ‬‫٭‬َ‫د‬ٌ‫م‬‫٭‬َ‫د‬‫ﱠ‬‫ﻣ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬ُ‫د‬ِّ‫ﻣ‬َ‫ﺮ‬‫٭‬ِ‫د‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬ٌ‫ر‬‫٭‬
Shkatërrim Është shkatërruar E ka shkatërruar Gjaku Shok i ngushtë Pëllumbi
َ‫ذ‬ٌ‫م‬‫٭‬َ‫ذ‬‫ﱠ‬‫م‬‫٭‬َ‫ر‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫٭‬ِ‫ر‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬ٌ‫ل‬‫٭‬ْ‫ﺮ‬َ‫ﺗ‬ٌ‫ﻢ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻣ‬‫٭‬َ‫ر‬َ‫ﻢ‬‫ﱠ‬‫ﻣ‬‫٭‬
E ka meremetuar Meremetim Rëra Ka gjuajtur E ka nënçmuar Nënçmim
ُ‫ز‬َ‫ﻣ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬‫ﱞ‬‫ﻢ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬‫ﻰ‬‫ﱠ‬‫ﺴ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬‫ﻰ‬‫ﱠ‬‫ﻤ‬‫٭‬َ‫أ‬ُ‫ﺷ‬‫ﱡ‬‫ﻢ‬‫٭‬َ‫ﺷ‬َ‫ﺘ‬َ‫ﻢ‬‫٭‬
E ka ofenduar Ndiej erë E ka ndier erën E ka prekur Helm Grup (tubim njerëzish)
ُ‫ﺻ‬ْ‫ﻢ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺻ‬َ‫م‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺻ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻣ‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﻮ‬ُ‫ﺻ‬ُ‫م‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﺼ‬َ‫ﺗ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻣ‬‫٭‬
Agjëroni Agjëroj Agjëroni Ka agjëruar Agjëro
َ‫ﻋ‬‫ﱠ‬‫ﻢ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬َ‫ﻢ‬‫ﱠ‬‫ﻤ‬‫٭‬ُ‫ﻋ‬‫ﱠ‬‫ﻢ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬َ‫ﻊ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬‫ﺎ‬ً‫ﻌ‬‫٭‬ُ‫ﻋ‬ٌ‫م‬‫ﻮ‬ُ‫ﻤ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬َ‫ﻌ‬ٌ‫ﻢ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻤ‬‫٭‬
Gjithëpërfshirje Në përgjithësi Së bashku Me Është përfshi E ka përfshi E ka përfshi

61. 61
N ‫ــــــ‬ ‫ن‬
Shkronja ‫ن‬ – Nun theksohet duke e prekur mesin e
qiellzës me majën e gjuhës (paragjuhën) dhe duke e mbajtur frymën në
ekuilibër.
- Është shkronjë gjuhor.
- Është shkronjë e lehtë.
ُ‫ن‬ ِ‫ن‬ َ‫ن‬
Ne Ni Nu
‫ﻮا‬ُ‫ﻧ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻧ‬ ‫َﺎ‬‫ﻧ‬
Naa Nii Nuu
‫ﱠ‬‫ن‬ِ‫ا‬ ْ‫ن‬
N Inne
ٌ‫ن‬ ٍ‫ن‬ ‫ﺎ‬ً‫ﻧ‬
Nen Nin Nun
‫ﻧ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

62. 62
َ‫أ‬ْ‫ن‬‫٭‬ِ‫إ‬ْ‫ن‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠ‬‫ن‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻧ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫ﱠ‬‫ﻧ‬‫٭‬َ‫أ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫ﱠ‬‫ﻧ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﻰ‬ِّ‫ﻧ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﻰ‬ِ‫ﻨ‬‫ﱠ‬‫ﻧ‬‫٭‬
Vërtet unë Vërtetë unë Vërtetë ne Vërtetë ne Vërtetë ne Vërtetë Nëse Që
َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬َ‫ﺖ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ُ‫ﺘ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﺘ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬ِ‫ﺖ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬ُ‫ﺘ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬‫٭‬ِ‫ﻣ‬ْ‫ﻦ‬َ‫ﻣ‬ْ‫ﻦ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬َ‫ﻣ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬‫٭‬
Kemi besuar Prej kujt Ju (gj.f.) Ti (gj.f.) Ju Ju dy Ti
ِ‫إ‬ْ‫ﺑ‬ٌ‫ﻦ‬‫٭‬ِ‫إ‬ْ‫ﺑ‬‫ﻰ‬ِ‫ﻨ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬َ‫ﺑ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻨ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬ٌ‫ء‬‫٭‬َ‫أ‬َ‫ﻧ‬ْ‫ﺒ‬ِ‫ﻨ‬‫ﻰ‬‫٭‬ِ‫إ‬ْ‫ﺑ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻨ‬‫٭‬ِ‫ﻣ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬‫٭‬ِ‫ﻣ‬ْ‫ﻨ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﻜ‬‫٭‬
Prej jush Prej nesh Ndërtojeni A me ndërtu Ndërtesë Djemtë Dy djemtë Djali im Djali
َ‫ﻧ‬ْ‫ﺄ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬َ‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬َ‫ﻨ‬ٍ‫ﺈ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬ِ‫إ‬ْ‫ﺑ‬ُ‫ﻦ‬ِ‫إ‬ْ‫ﺑ‬ٍ‫ﻦ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻧ‬ٌ‫ر‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﻧ‬ٌ‫ر‬‫٭‬ُ‫ﻣ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻨ‬ٌ‫ﺮ‬‫٭‬
Ndriçues Drita Zjarri Djali i djalit Për lajmin E ka lajmëruar Lajm
َ‫ﻧ‬َ‫ل‬ َ‫ﺰ‬‫٭‬ُ‫ﻧ‬َ‫ل‬ ِ‫ﺰ‬‫٭‬َ‫ﻨ‬ُ‫ﻧ‬ُ‫ل‬ِّ‫ﺰ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬ْ‫ﻟ‬ َ‫ﺰ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ْ‫ﻨ‬ٌ‫ﻞ‬‫ﯾ‬ ِ‫ﺰ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻧ‬َ‫ل‬‫٭‬
Ka arritur Zbritje E kemi zbritur E zbresim Është zbritur E ka zbritur
َ‫ﻧ‬ُ‫ث‬ ِ‫ﺮ‬‫٭‬‫ﻮ‬ُ‫ﻧ‬ٌ‫ح‬‫٭‬ِ‫إ‬ْ‫ذ‬ٌ‫ن‬‫٭‬ْ‫ذ‬ِ‫ا‬‫ﺎ‬ً‫ﻧ‬‫٭‬ُ‫أ‬ِ‫ذ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻧ‬‫٭‬ُ‫ﻧ‬ِ‫ﻣ‬ْ‫ﺆ‬ْ‫ﻦ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬ِ‫ﻣ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻨ‬‫٭‬
Besoni Besojmë Janë lejuar Leje Leje Nuhu a.s. Trashëgojmë
َ‫ﺟ‬َ‫ﻨ‬َ‫ﻦ‬‫٭‬ِ‫ﺟ‬‫ﱞ‬‫ﻦ‬‫٭‬ِ‫ﺟ‬ِ‫ﻨ‬ٌ‫ﯿﻦ‬‫٭‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬‫ﱞ‬‫ن‬‫٭‬ُ‫ﺟ‬ُ‫ﻨ‬ٌ‫ﻮن‬‫٭‬ُ‫ﻧ‬ُ‫أ‬ ِ‫ﺮ‬ْ‫ﻘ‬‫٭‬
Lexojmë Çmenduri Xhinët Embrioni Xhini Është çmendur
َ‫ﺳ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬‫٭‬َ‫ﺳ‬‫ﱞ‬‫ﻦ‬‫٭‬ِ◌ ِ‫ﺲ‬ُ‫ﻣ‬‫ﱞ‬‫ن‬‫٭‬َ‫ﻜ‬َ‫ﺳ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬َ‫ﻜ‬َ‫ﺳ‬‫ﻮا‬ُ‫ﻨ‬‫٭‬َ‫ﻓ‬‫ﱞ‬‫ﻦ‬‫٭‬
ُ‫ﻧ‬ُ‫ك‬ ِ‫ر‬ْ‫ﺪ‬‫٭‬
Kuptojmë Arti Kanë banuar Kanë banuar (ata dy) I moshuar Vitet Ka kaluar vite
َ‫ﻋ‬ْ‫ﻦ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬‫ﻰ‬ِّ‫ﻨ‬‫٭‬َ‫ﻋ‬ْ‫ﻨ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﻜ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬ْ‫ﻨ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﻛ‬َ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ﻋ‬ْ‫ﻨ‬َ‫ﺪ‬‫َﺎ‬‫ﻧ‬‫٭‬
Te ne Te ju Prej jush Prej meje Prej nesh Prej

63. 63
V ‫ــــــ‬ ‫و‬
Shkronja ‫و‬ – Ve theksohet duke i bashkuar buzët dhe
duke tërhequr frymë nga fundi i fytit dhe duke e liruar nga mesi i buzëve.
- Është shkronjë e lehtë.
- Është shkronjë buzore.
ُ‫و‬ ِ‫و‬ َ‫و‬
Ve Vi Vu
‫وا‬ ُ‫و‬ ‫ى‬ِ‫و‬ ‫ا‬ َ‫و‬
Vaa Vii Vuu
َ‫ﻗ‬ِّ‫ﻮ‬ ْ‫و‬
V Kavvi
ٌ‫و‬ ٍ‫و‬ ‫ا‬ ً‫و‬
Ven Vin Vun
‫و‬ Në fillim
Në mes
Në fund
Vërejtje: Shkronja ‫و‬ – Ve në gjuhën arabe theksohet si shkronja W e gjuhës
angleze, e jo si “V” e gjuhës shqipe.

64. 64
َ‫أ‬ْ‫و‬‫٭‬ِ‫و‬ٌ‫ْﺮ‬‫ﺑ‬‫٭‬ِ‫و‬ٌ‫ﺮ‬ْ‫ﺗ‬‫٭‬َ‫ﺗ‬ْ‫ﻮ‬ٌ‫ات‬ َ‫ر‬‫٭‬َ‫و‬َ‫ث‬َ‫ر‬‫٭‬َ‫و‬ٌ‫ث‬ ِ‫ار‬‫٭‬َ‫و‬َ‫ء‬‫ا‬َ‫ر‬‫٭‬
Pas Trashëgimtar Ka trashëguar Tevrati Tek Briri Ose
َ‫و‬َ‫ﺪ‬َ‫ﺟ‬‫٭‬َ‫و‬‫ا‬ٌ‫ﺪ‬ ِ‫ﺟ‬‫٭‬َ‫و‬َ‫ﺐ‬َ‫ﺟ‬‫٭‬َ‫و‬‫ا‬ٌ‫ﺐ‬ ِ‫ﺟ‬‫٭‬ُ‫و‬َ‫ﺐ‬ ِ‫ﺟ‬‫٭‬‫ا‬ َ‫و‬ٌ‫ﻞ‬ِ‫ﺑ‬‫٭‬
Rrebesh shiu Është bë obligim Obligim E ka bë obligim Gjatësi E ka gjetur
َ‫و‬‫ﱠ‬‫د‬‫٭‬َ‫أ‬ُ‫و‬‫ﱡ‬‫د‬‫٭‬ُ‫ﻧ‬َ‫ﻮ‬‫ﱡ‬‫د‬‫٭‬‫ا‬ َ‫و‬ٍ‫د‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬‫ا‬ َ‫ﻮ‬ٍ‫د‬‫٭‬‫ا‬َ‫د‬‫و‬ ُ‫و‬َ‫د‬‫٭‬
Davudi Në luginë Lugina Dëshirojmë Dëshiroj Ka dëshiruar
ِ‫إ‬ْ‫ر‬ِ‫و‬‫٭‬َ‫ر‬‫ا‬ َ‫و‬‫٭‬َ‫ر‬‫وا‬ ُ‫و‬‫٭‬َ‫و‬َ‫ن‬ ِ‫ز‬‫٭‬‫ا‬ َ‫و‬ٌ‫ن‬ ِ‫ز‬‫٭‬َ‫و‬ٌ‫ن‬ ْ‫ز‬‫٭‬ُ‫ز‬ِّ‫و‬َ‫د‬‫٭‬
Është shtuar Peshorja Peshuesi Ka peshu Kanë transmetu Kanë transmetu Transmeto
َ‫و‬ْ‫ﺳ‬َ‫ﻮ‬َ‫س‬‫٭‬َ‫و‬ْ‫ﺳ‬‫ا‬ َ‫ﻮ‬ٍ‫س‬‫٭‬ْ‫ﺳ‬ َ‫و‬‫ا‬ َ‫ﻮ‬ٌ‫س‬‫٭‬ُ‫ﺗ‬َ‫ﺴ‬ِّ‫ﻮ‬‫٭‬
Barazo Vesveseli Ai i cili fut huti Vesvese
َ‫ﻏ‬‫ا‬ َ‫ﻮ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻏ‬ٍ‫و‬‫٭‬َ‫و‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻓ‬‫٭‬َ‫ﻗ‬ِّ‫ﻮ‬‫٭‬ُ‫ﻗ‬َ‫ﻮ‬‫ا‬ٌ‫ت‬‫٭‬َ‫ﻘ‬ُ‫ﻧ‬‫ى‬ ِّ‫ﻮ‬‫٭‬
E forcojmë Forcat Forcoje E ka kryer Tepruesi E ka tepruar
َ‫ﻧ‬ْ‫ﻮ‬ٌ‫م‬‫٭‬َ‫ﻗ‬ْ‫ﻮ‬ٌ‫م‬‫٭‬َ‫ﻟ‬ْ‫ﻮ‬ٌ‫ن‬‫٭‬َ‫ﻧ‬ِّ‫ﻮ‬ْ‫ر‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﻧ‬‫ا‬ َ‫ﻮ‬ٌ‫ر‬‫٭‬
Dritat Ndriço Ngjyra Populli Gjumi
‫ا‬ َ‫و‬ِ‫ﻟ‬ٌ‫ﺪ‬‫٭‬‫ا‬ َ‫و‬ٍ‫ل‬‫٭‬َ‫ﻣ‬ْ‫ﻮ‬َ‫ﻟ‬‫ﻰ‬‫٭‬َ‫ﺘ‬ُ‫ﻣ‬َ‫ﻮ‬‫ﻰ‬ِّ‫ﻟ‬‫٭‬َ‫أ‬َ‫ﺗ‬َ‫ﻮ‬‫ﻰ‬‫ﱠ‬‫ﻟ‬‫٭‬
E marr për sipër Mutevel-li Mbrojtësi im Udhëheqës Babai

65. 65
H - ‫ھ‬‫ه‬‫ﮫ‬
Shkronja ‫ھ‬ - He theksohet duke e ulur gjuhën poshtë
dhëmbëve të poshtëm, kështu që gjuha tërhiqet në tërësi, ndërsa prej pjesës së
poshtme dhe thellësisë së fytit të del frymë tingëlluese.
- Është shkronjë fytore.
- Është shkronjë e lehtë.
ُ‫ھ‬ ِ‫ھ‬ َ‫ھ‬
He Hi Hu
‫ﻮا‬ُ‫ھ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ھ‬ ‫َﺎ‬‫ھ‬
Haa Hii Huu
َ‫ﺑ‬‫ﱠ‬‫ﮫ‬ ْ‫ھ‬
H Behhe
ٌ‫ه‬ ٍ‫ه‬ ‫ﺎ‬ً‫ھ‬
Hen Hin Hun
‫ھ‬ Në fillim
‫ﮭ‬ Në mes
Në fund

66. 66
‫ه‬
ُ‫ھ‬َ‫ﻮ‬‫٭‬ُ‫ھ‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬‫٭‬ُ‫ھ‬ْ‫ﻢ‬‫٭‬ِ‫ھ‬َ‫ﻲ‬‫٭‬ُ‫ھ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬‫٭‬ُ‫ھ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬ُ‫ھ‬َ‫َﺎك‬‫ﻨ‬‫٭‬ُ‫ھ‬َ‫ﻚ‬ِ‫ﻟ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬
Aty afër Atje Këtu Ato Ajo Ata Ata dy Ai
َ‫ھ‬ْ‫ﻞ‬‫٭‬ْ‫ﻨ‬ِ‫ﻣ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﱠ‬‫ﻧ‬ُ‫ﮭ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬ِ‫ﮭ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬‫٭‬َ‫ھ‬‫ﱞ‬‫ﻢ‬‫٭‬
Brengë Me ato Vërtetë ato Prej tij A?
َ‫ﻟ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬ِ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﻌ‬َ‫ﻣ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﺪ‬ْ‫ﻨ‬ِ‫ﻋ‬ُ‫ه‬‫٭‬َ‫ﻘ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﺧ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻌ‬َ‫ﺟ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻌ‬َ‫ﺟ‬ُ‫ه‬‫٭‬
E kemi bërë E ka bërë E ka krijuar Te ai Me atë Me të I tij
َ‫و‬َ‫ھ‬ُ‫ﮫ‬َ‫ﺒ‬‫٭‬‫ا‬ َ‫و‬ِ‫ھ‬ٌ‫ﺐ‬‫٭‬َ‫و‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ھ‬ٌ‫ب‬‫٭‬َ‫ﻮ‬ِ‫ﺑ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ھ‬ٍ‫ب‬‫٭‬
Me bujarin Bujar Dhurues I ka dhuruar atij
َ‫ھ‬َ‫ب‬َ‫ﺮ‬‫٭‬‫َﺎ‬‫ھ‬ٌ‫ب‬ ِ‫ر‬‫٭‬َ‫ﺘ‬ْ‫ﻘ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﺧ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫أ‬َ‫ﺗ‬ ْ‫ﺮ‬َ‫ﻣ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬‫ﱠ‬‫ﮭ‬ُ‫ﺘ‬ْ‫ـﻠ‬‫ﺎ‬َ‫ﮭ‬‫٭‬
I kam dhënë rast asaj E ke urdhëruar E ke krijuar Ikësi Ka ikur
‫ﱠ‬‫د‬َ‫ر‬ُ‫ه‬‫٭‬‫ﱠ‬‫د‬َ‫ر‬‫َﺎ‬‫ھ‬‫٭‬ْ‫د‬َ‫ﺮ‬ُ‫ﺗ‬ُ‫ه‬‫٭‬ُ‫ﺪ‬‫ﯾ‬ ِ‫ﺮ‬ُ‫ﻧ‬‫َﺎ‬‫ھ‬‫٭‬ُ‫أ‬ُ‫ﺪ‬‫ﯾ‬ ِ‫ر‬‫َﺎ‬‫ھ‬‫٭‬ُ‫ﺪ‬‫ﯾ‬ ِ‫ﺮ‬ُ‫ﻧ‬ُ‫ھ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬‫٭‬
I dëshirojmë ato E dëshiroj atë E dëshirojmë atë Me kthy atë E ka kthy atë E ka kthy atë
َ‫أ‬ْ‫ھ‬ٌ‫ﻞ‬‫٭‬‫ﱠ‬‫ﮭ‬َ‫ﺳ‬َ‫ﻠ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﱠ‬‫ھ‬َ‫ﻠ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ھ‬َ‫ﺳ‬ َ‫و‬ ً‫ﻼ‬ْ‫ﮭ‬ً‫ﻼ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬ِّ‫ﮭ‬ْ‫ـﻠ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬
Jepi rast (shans) Mirë se na keni ardhur E ka profesionalizu E ka lehtësu atë Familje
َ‫ﺳ‬َ‫ر‬َ‫د‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫أ‬َ‫ﺼ‬َ‫ﺣ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫أ‬َ‫ﺿ‬َ‫ﺮ‬ْ‫ﻣ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠ‬‫ﻧ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬‫ﱠ‬‫ﮭ‬ُ‫ﺘ‬ْ‫ـﻠ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬
I ka dhënë rast atij Vërtet ai E ka sëmurë E ka veçuar E ka mësuar
ْ‫ﻋ‬َ‫د‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬ُ‫أ‬ُ‫ﻋ‬ْ‫د‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﻓ‬ِّ‫ﺮ‬ْ‫ﻗ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﻛ‬َ‫ر‬َ‫د‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬ْ‫ﻧ‬ُ‫ﺪ‬َ‫ﻟ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬‫ﱠ‬‫ﮭ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﺘ‬ْ‫ـﻠ‬‫٭‬
I kanë dhënë rast atyre Te ai E ka kuptuar atë Ndaje atë Thirre atë Lëre atë

67. 67
J ‫ــــــ‬ ‫ي‬
Shkronja ‫ي‬ – Je theksohet nga pjesa e epërme e fytit
duke takuar pjesën e poshtme të gjuhës me qiellzën e epërme.
- Është shkronjë e lehtë.
- Mundë të nxirret edhe nga pjesa e poshtme e fytit.
ُ‫ي‬ ِ‫ي‬ َ‫ي‬
Je Ji Ju
‫ﻮا‬ُ‫ﯾ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﯾ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﯾ‬
Jaa Jii Juu
‫ﱞ‬‫ي‬َ‫ا‬ ْ‫ي‬
J Ejjun
ٌ‫ي‬ ٍ‫ي‬ ‫ﺎ‬ً‫ﯾ‬
Jen Jin Jun
‫ﯾ‬ Në fillim
Në mes
Në fund

68. 68
َ‫ﯾ‬ٌ‫ﺪ‬‫٭‬َ‫ﯾ‬َ‫ﺪ‬ْ‫ﯾ‬ِ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﯾ‬َ‫ﺪ‬‫ﱠ‬‫ي‬‫٭‬َ‫ﯾ‬ِ‫و‬َ‫ﺪ‬‫ﱞ‬‫ي‬‫٭‬َ‫ﯾ‬‫ا‬َ‫ﺪ‬َ‫ي‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﯾ‬ِ‫ﺪ‬َ‫ﯾ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬
Duart tona Dy duart e mia Punë dore Duart e mia Para dy duarve të tij Dora
َ‫أ‬‫ﱞ‬‫ي‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫٭‬َ‫أ‬ٍّ‫ي‬‫٭‬ِ‫ﺑ‬َ‫ﺄ‬ٍّ‫ي‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﱡ‬‫ﯾ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﱡ‬‫ﯾ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﮭ‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﱡ‬‫ﯾ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬ُ‫ﮭ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬‫ﺎ‬َ‫ﯾ‬ٌ‫ت‬‫٭‬
Ajete Cila prej tyre Cili prej tyre Cili nga ne Me cilin Cilin Cilën Cili
َ‫ﺣ‬‫ﱞ‬‫ﻲ‬‫٭‬َ‫ﺣ‬‫ﱡﻮا‬‫ﯿ‬‫٭‬ُ‫ﯾ‬ْ‫ﺤ‬ِ‫ﻲ‬‫٭‬ُ‫ﯾ‬ُ‫ﯿﺖ‬ِ‫ﻤ‬‫٭‬َ‫ﻣ‬ِّ‫ﯿ‬ٌ‫ﺖ‬‫٭‬ِ‫ﺤ‬َ‫ﺗ‬‫ﱠ‬‫ﯿ‬ٌ‫ﺔ‬‫٭‬
Përshëndetje I vdekur I bën të vdesin I ngjallë Përshëndetni I Gjallë
َ‫ﺣ‬ْ‫ﯿ‬‫ﱠ‬‫ﯿ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬َ‫أ‬ْ‫ﺣ‬ْ‫ﯿ‬‫ـ‬َ‫ﯿ‬‫َﺎ‬‫ﻨ‬‫٭‬ُ‫ﯾ‬َ‫ﺤ‬‫ﱡ‬‫ﯿ‬‫ﻮ‬َ‫ك‬‫٭‬ُ‫ﯾ‬َ‫ﺤ‬‫ﱡﻮ‬‫ﯿ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﻛ‬‫٭‬ُ‫ﺣ‬ِّ‫ﯿ‬‫ـﯿ‬‫ـ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﺘ‬‫٭‬
Jeni përshëndetur Ju përshëndesin Të përshëndesim E kemi ngjallur E kemi ngjallë
ِ‫و‬ُ‫ر‬َ‫ي‬‫٭‬َ‫ﯾ‬‫ى‬ِ‫و‬ ْ‫ﺮ‬‫٭‬َ‫ز‬ْ‫ﯾ‬ٌ‫ﺪ‬‫٭‬ِ‫ز‬‫ﺎ‬َ‫ﯾ‬ٌ‫ة‬َ‫د‬‫٭‬ُ‫ز‬ِّ‫ﯾ‬َ‫ﺪ‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬َ‫ﯾ‬ٌ‫ﺔ‬‫٭‬
Ajet Është shtuar Shtesë Zejdi Transmeton Është transmetuar
َ‫ز‬‫ﱠ‬‫ﯾ‬َ‫ﻦ‬‫٭‬ُ‫ز‬ِ‫ﯾ‬َ‫ﻦ‬‫٭‬ُ‫أ‬َ‫ز‬ِّ‫ﯾ‬ُ‫ﻦ‬‫٭‬َ‫ﺰ‬ُ‫ﻧ‬ِّ‫ﯾ‬ُ‫ﻦ‬‫٭‬َ‫أ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬ٌ‫م‬‫٭‬‫ا‬َ‫ء‬َ‫ﯾ‬َ‫ﺘ‬ْ‫ﯿ‬ِ‫ﻦ‬‫٭‬
Dy ajete Ditë E stolisim E stolis Është stolisur E ka stolisur
َ‫ﺧ‬ِ‫ﺸ‬َ‫ﯿ‬ُ‫ﮫ‬‫٭‬َ‫ﺿ‬ْ‫ﯿ‬ٌ‫ﻒ‬‫٭‬َ‫ﺻ‬ْ‫ﯿ‬ٌ‫ﻒ‬‫٭‬َ‫ﻗ‬‫ﱡﻮ‬‫ﯿ‬ْ‫م‬‫٭‬َ‫ﻟ‬ِّ‫ﯿ‬ٌ‫ﻦ‬‫٭‬
I butë I Përgjithmonshëm Vera Miku E ka frikësuar atë
َ‫ﺑ‬ِّ‫ﯿ‬َ‫ﻦ‬‫٭‬َ‫و‬ِ‫ﻟ‬‫ﱞ‬‫ﻲ‬‫٭‬ِ‫ﻟ‬ َ‫و‬‫ّﻰ‬ِ‫ﯿ‬‫٭‬ِ‫ﻟ‬ َ‫ﻮ‬ِ‫ﺑ‬ٍّ‫ﻲ‬‫٭‬ِ‫ﻟ‬ َ‫و‬‫ﯿﺎ‬‫٭‬
Udhëheqësin Me udhëheqësin Udhëheqësi im Udhëheqësi E ka shpjeguar
ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬ُ‫ه‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ُ‫ھ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ھ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬‫َﺎ‬‫ھ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ُ‫ھ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬‫ﱠ‬‫ﻦ‬ُ‫ھ‬
Atyre (gj.f.) Atyre (dyjave) Asaj Atyre Atyre (dyve) Atij
ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬َ‫ك‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ُ‫ﻛ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬ْ‫ﻢ‬ُ‫ﻛ‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬َ‫ي‬‫٭‬ِ‫إ‬‫ﱠﺎ‬‫ﯾ‬‫َﺎ‬‫ﻧ‬‫٭‬
Neve Mua Juve Juve (dyve) Ty

69. 69
ٌ‫ﺪ‬َ‫ﺣ‬َ‫ا‬ ُ‫ﷲ‬ َ‫ﻮ‬ُ‫ھ‬ ْ‫ﻞ‬ُ‫ﻗ‬‫٭‬‫ٱ‬ُ‫ﺪ‬َ‫ﻤ‬‫ﱠ‬‫ﺼ‬‫اﻟ‬ ُ‫٭‬
ْ‫ﺪ‬َ‫ﻟ‬‫ﻮ‬ُ‫ﯾ‬ ْ‫ﻢ‬َ‫ﻟ‬ َ‫و‬ ْ‫ﺪ‬ِ‫ﻠ‬َ‫ﯾ‬ ْ‫ﻢ‬َ‫ﻟ‬‫٭‬
َ‫و‬ٌ‫ﺪ‬َ‫ﺣ‬َ‫ا‬ ‫ا‬ ً‫ﻮ‬ُ‫ﻔ‬ُ‫ﻛ‬ ُ‫ﮫ‬‫ﱠ‬‫ﻟ‬ ‫ﻦ‬ُ‫ﻜ‬َ‫ﯾ‬ ْ‫ﻢ‬َ‫ﻟ‬‫٭‬

70. KAPITULLI I DYTË

72. 72
Në gjuhën shqipe kemi shkronjat e shtypit dhe shkronjat e shkrimit.
Shkronjat e shtypit nuk lidhen në mes vete, por shkruhen ndaras, ndërsa
shkronjat e shkrimit lidhen në mes vete. Kështu gjuha arabe ka shkronjat,
të cilat lidhen me shkronjat e tjera dhe shkronjat, të cilat nuk lidhen. Pasi
që gjuha arabe shkruhet dhe lexohet prej të djathtës në drejtim të së
majtës, atëherë mund të themi se shkronjat, të cilat nuk lidhen me
shkronjat e tjera nga e majta, shkronjat tjera nga e djathta lidhen me ta.
Pra, për nga lidhja e shkronjave, shkronjat në gjuhën arabe ndahen në:
1. Shkronjat, të cilat nuk lidhen me shkronjat e tjera;
2. Shkronjat, të cilat lidhen me shkronjat e tjera.
- Shkronjat, të cilat nuk lidhen me shkronjat e tjera janë:
‫و‬ ‫ز‬ ‫ر‬ ‫ذ‬ ‫د‬ ‫ا‬
- Shkronjat, të cilat lidhen me shkronjat e tjera janë:
‫ك‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫غ‬ ‫ع‬ ‫ظ‬ ‫ط‬ ‫ض‬ ‫ص‬ ‫ش‬ ‫س‬ ‫خ‬ ‫ح‬ ‫ج‬ ‫ث‬ ‫ت‬ ‫ب‬‫ن‬ ‫م‬ ‫ل‬‫ھ‬‫ي‬
Përpos kësaj, edhe fjalët në gjuhën arabe lidhen. Lidhja e fjalëve në
gjuhën arabe bëhet në dy forma:
1. Lidhja e fjalëve me es-Sukun, e që quhet - Idh-haru Kamerije dhe
2. Lidhja e fjalëve me et-teshtid, e që quhet - Idgamu Shemsije.
Fjalët, të cilat shkronjat e para i kanë prej shkronjave të Idh-haru
Kamerije bëhet lidhja me një elif ( ‫ا‬ ), i cili nuk lexohet, eventualisht me
dy elifa ( ‫ا‬, ‫ا‬ ), pastaj shkronja L ( ‫ل‬ ), dhe fillon fjala me
bashkëtingëlloren e vokalizar (El-Fet'hatu, Dame-tu, Kesre-tu).
Fjalët, të cilat shkronjat e para i kanë prej shkronjave të Idgamu Shemsije
bëhet lidhja më e fortë, pra me dy elifa ( ‫ا‬, ‫ا‬ ), të cilat elifa nuk lexohen
por shërbejnë vetëm si urë kaluese për lidhjen e fjalëve dhe pastaj lexohet
shkronja e dyfishuar, pra teshtidi, dhe quhet Lidhje me teshtid (me
përforcues).
Shkronjat e Idh-harul Kamerije (pra lidhjes së lehtë të fjalëve) janë 14:
‫ا‬‫ب‬‫ج‬‫ح‬‫خ‬‫ع‬‫غ‬‫ف‬‫ق‬‫ك‬‫م‬‫و‬‫ھ‬‫ي‬
Shkronjat e Idgamu Shemsije (pra lidhjes së fortë të fjalëve) janë 14:
‫ت‬‫ث‬‫د‬‫ذ‬‫ر‬‫ز‬‫س‬‫ش‬‫ص‬‫ض‬‫ط‬‫ظ‬‫ل‬‫ن‬

73. 73
LIDHJA E FJALËVE
Ed-Dadu َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﻀ‬‫ﻟ‬ُ‫د‬‫ﺎ‬ ‫ض‬ El-Elif ‫ا‬َ‫ا‬َ ْ‫ﻷ‬ُ‫ﻒ‬ِ‫ﻟ‬
Et-Tau ‫ط‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﻟﻄ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ El-Bau ‫ب‬َ‫ا‬َ‫ﺒ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺎب‬
Edh-Dhau ‫ظ‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﻟﻈ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ Et-Tau َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺘ‬‫ﻟ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ ‫ت‬
El-Ajnu ‫ع‬َ‫ا‬َ‫ﻌ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ْﻦ‬‫ﯿ‬ Eth-Thau َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺜ‬‫ﻟ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ ‫ث‬
El-Gajnu ‫غ‬َ‫ا‬َ‫ﻐ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ْﻦ‬‫ﯿ‬ El-Xhijmu ‫ج‬َ‫ا‬ِ‫ﺠ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﻢ‬‫ﯿ‬
El-Fau ‫ف‬َ‫ا‬َ‫ﻔ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ El-Hau َ‫ا‬َ‫ﺤ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ ‫ح‬
El-Kafu ‫ق‬َ‫ا‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﻘ‬ُ‫ﺎف‬ El-Hau َ‫ا‬َ‫ﺨ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ ‫خ‬
El-Kafu ‫ك‬َ‫ا‬َ‫ﻜ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺎف‬ Ed-Dalu ‫د‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺪ‬‫ﻟ‬ُ‫ل‬‫ا‬
El-Lamu ‫ل‬َ‫ا‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻼ‬ُ‫م‬ Edh-Dhalu ‫ذ‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬‫ﻟ‬ُ‫ل‬‫ا‬
El-Mimu َ‫ا‬ِ‫ﻤ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﻢ‬‫ﯿ‬ ‫م‬ Err-Rrau ‫ر‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﻟﺮ‬ُ‫ء‬‫ا‬
En-Nunu ‫ن‬َ‫ا‬‫ﱡ‬‫ﻨ‬‫ﻟ‬ُ‫ﻮن‬ Ez-Zau ‫ز‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﻟﺰ‬ُ‫ء‬‫ا‬
El-Vavu ‫و‬َ‫ا‬َ‫ﻮ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫او‬ Es-Sijnu ‫س‬َ‫ا‬ِّ‫ﺴ‬‫ﻟ‬ُ‫ﯿﻦ‬
El-Hau ‫ھ‬َ‫ا‬َ‫ﮭ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ Esh-Shijnu ‫ش‬َ‫ا‬ِّ‫ﺸ‬‫ﻟ‬ُ‫ﯿﻦ‬
El-Jau َ‫ا‬َ‫ﯿ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ء‬‫ﺎ‬ ‫ي‬ Es-Sadu ‫ص‬َ‫ا‬‫ﱠ‬‫ﺼ‬‫ﻟ‬ُ‫د‬‫ﺎ‬
Prej dele ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﻀ‬ْ‫ﺄ‬ِ‫ن‬ Prej toke ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬َ ْ‫ﻷ‬ِ‫ض‬ ْ‫ر‬
Prej balte ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬ِّ‫ﻄ‬ِ‫ﯿﻦ‬ Prej dere ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ب‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬
Prej hije ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬ِّ‫ﻈ‬ِّ‫ﻞ‬ Prej dheu ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱡ‬‫ﺘ‬َ‫ﺮ‬ِ‫ب‬‫ا‬
Prej burimeve ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ُ‫ﻌ‬ِ‫ﻮن‬ُ‫ﯿ‬ Prej Kau ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﺜ‬ْ‫ﻮ‬ِ‫ر‬
Prej pluhuri ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ُ‫ﻐ‬ِ‫ﺎر‬َ‫ﺒ‬ Prej gjarpri ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ﺤ‬‫ﺎ‬َ‫ﯿ‬ِ‫ت‬
Prej goje ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِّ‫ﻢ‬َ‫ﻔ‬ Prej Vizës ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬َ‫ﺤ‬ِّ‫ﻂ‬

74. 74
Prej zemrës ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ﺐ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻘ‬ Prej Hurisë ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ﻮر‬ُ‫ﺨ‬
Prej qeni ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ﺐ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻜ‬ Prej shtëpisë ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﺪ‬ِ‫ار‬
Prej qumështi ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﻠ‬ِ‫ﻦ‬َ‫ﺒ‬ Prej mizës ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱡ‬‫ﺬ‬ِ‫ب‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬
Prej aeroporti ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ﺎر‬َ‫ﻄ‬َ‫ﻤ‬ Prej orizit ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱡ‬‫ﺮ‬‫و‬ِ‫ز‬
Prej zjarri ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬ِ‫ﺎر‬ Prej kollitjes ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱡ‬‫ﺰ‬ِ‫ﺎم‬َ‫ﻗ‬
Prej trëndafili ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ة‬َ‫د‬ ْ‫ر‬ َ‫ﻮ‬ Prej qiellit ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﺴ‬ِ‫ﺎء‬َ‫ﻤ‬
Prej Pulëbardhe ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ﺪ‬ُ‫ھ‬ْ‫ﺪ‬ُ‫ﮭ‬ Prej diellit ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﺸ‬ِ‫ﺲ‬ْ‫ﻤ‬
Prej dore ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ـ‬ِ‫ﺪ‬َ‫ﯿ‬ Prej gjoksit ِ‫ﻣ‬َ‫ﻦ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ـ‬‫ﱠ‬‫ﺼ‬ِ‫ر‬ْ‫ﺪ‬
HUMBJA E GJATËSISË PËR SHKAK
TË LIDHJEVE TË FJALËVE
Zanoret e gjata shfuqizohen, me një fjalë, e humbin gjatësinë e
tyre, kur ndodhë që dy fjalë lidhen mes vete, pa marrë parasysh ajo lidhje
bëhet me sukun apo me teshtid. Kështu që, duhet tejkaluar edhe ‫ا‬ edhe ‫و‬
edhe ‫ى‬ , sepse këta shërbejnë vetë si urë kaluese apo për lidhjen deri te
bashkëtingëllorja, gjegjësisht, te shkronja e parë e fjalës tjetër.
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬َ ْ‫ﻷ‬َ‫ض‬ ْ‫ر‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬َ ْ‫ﻷ‬ِ‫ض‬ ْ‫ر‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬َ ْ‫ﻷ‬ِ‫ض‬ ْ‫ر‬ ‫ا‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬َ ْ‫ﻷ‬ُ‫ض‬ ْ‫ر‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﺎب‬َ‫ﺒ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ب‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ب‬‫ﺎ‬َ‫ﺒ‬ ‫ب‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺎب‬َ‫ﺒ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺘ‬َ‫اب‬َ‫ﺮ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺘ‬ِ‫ب‬‫ا‬َ‫ﺮ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺘ‬ِ‫ب‬‫ا‬َ‫ﺮ‬ ‫ت‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺘ‬ُ‫اب‬َ‫ﺮ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺜ‬َ‫ﺐ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻌ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺜ‬ِ‫ﺐ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻌ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺜ‬ِ‫ﺐ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻌ‬ ‫ث‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺜ‬ُ‫ﺐ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻌ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﻞ‬َ‫ﺒ‬َ‫ﺠ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﻞ‬َ‫ﺒ‬َ‫ﺠ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﻞ‬َ‫ﺒ‬َ‫ﺠ‬ ‫ج‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﻞ‬َ‫ﺒ‬َ‫ﺠ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﺎر‬َ‫ﻤ‬ ِ‫ﺤ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺎر‬َ‫ﻤ‬ ِ‫ﺤ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺎر‬َ‫ﻤ‬ ِ‫ﺤ‬ ‫ح‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺎر‬َ‫ﻤ‬ ِ‫ﺤ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬َ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ ِ‫ﺨ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬ِ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ ِ‫ﺨ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬ِ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ ِ‫ﺨ‬ ‫خ‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬ُ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ ِ‫ﺨ‬

75. 75
َ‫ﻗ‬‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺪ‬‫ﺎ‬َ‫ﯿ‬ْ‫ﻧ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺪ‬‫ﺎ‬َ‫ﯿ‬ْ‫ﻧ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺪ‬‫ﺎ‬َ‫ﯿ‬ْ‫ﻧ‬ ‫د‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﺪ‬‫ﺎ‬َ‫ﯿ‬ْ‫ﻧ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬َ‫ﺐ‬ْ‫ﻧ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬ِ‫ﺐ‬ْ‫ﻧ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬ِ‫ﺐ‬ْ‫ﻧ‬ ‫ذ‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺬ‬ُ‫ﺐ‬ْ‫ﻧ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺮ‬َ‫ﻞ‬ْ‫ﻣ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺮ‬ِ‫ﻞ‬ْ‫ﻣ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺮ‬ِ‫ﻞ‬ْ‫ﻣ‬ ‫ر‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺮ‬ُ‫ﻞ‬ْ‫ﻣ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺰ‬َ‫ﻮر‬ُ‫ﺑ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺰ‬ِ‫ﻮر‬ُ‫ﺑ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺰ‬ِ‫ﻮر‬ُ‫ﺑ‬ ‫ز‬َ‫ﻣ‬‫ﺎ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺰ‬ُ‫ﻮر‬ُ‫ﺑ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺴ‬َ‫ﯾﺮ‬ ِ‫ﺮ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺴ‬ِ‫ﯾﺮ‬ ِ‫ﺮ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺴ‬ِ‫ﯾﺮ‬ ِ‫ﺮ‬ ‫س‬َ‫ﻣ‬‫ﺎ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺴ‬ُ‫ﯾﺮ‬ ِ‫ﺮ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﱠ‬‫ﺸ‬‫ﻟ‬َ‫ﺲ‬ْ‫ﻤ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺸ‬ِ‫ﺲ‬ْ‫ﻤ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺸ‬ِ‫ﺲ‬ْ‫ﻤ‬ ‫ش‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﺸ‬ُ‫ﺲ‬ْ‫ﻤ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ّ ِ‫ﺼ‬َ‫ط‬‫ا‬َ‫ﺮ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ّ ِ‫ﺼ‬ِ‫اط‬ َ‫ﺮ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ّ ِ‫ﺼ‬ِ‫اط‬َ‫ﺮ‬ ‫ص‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ّ ِ‫ﺼ‬ُ‫ط‬‫ا‬ َ‫ﺮ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻀ‬‫ﱠ‬‫ﺐ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻀ‬ِّ‫ﺐ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻀ‬ِّ‫ﺐ‬ ‫ض‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻀ‬‫ﱡ‬‫ﺐ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻄ‬َ‫ﻮر‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻄ‬ِ‫ﻮر‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻄ‬ِ‫ﻮر‬ ‫ط‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱡ‬‫ﻄ‬ُ‫ﻮر‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ِّ‫ﻈ‬‫ﱠ‬‫ﻞ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ِّ‫ﻈ‬ِّ‫ﻞ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ِّ‫ﻈ‬ِّ‫ﻞ‬ ‫ظ‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬ِّ‫ﻈ‬‫ﱡ‬‫ﻞ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ْﻦ‬‫ﯿ‬َ‫ﻌ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ْﻦ‬‫ﯿ‬َ‫ﻌ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ْﻦ‬‫ﯿ‬َ‫ﻌ‬ ‫ع‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ْﻦ‬‫ﯿ‬َ‫ﻌ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﺎر‬َ‫ﺒ‬ُ‫ﻐ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺎر‬َ‫ﺒ‬ُ‫ﻐ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺎر‬َ‫ﺒ‬ُ‫ﻐ‬ ‫غ‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺎر‬َ‫ﺒ‬ُ‫ﻐ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻔ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻔ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻔ‬ ‫ف‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﻞ‬‫ﯿ‬ِ‫ﻔ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﺮ‬َ‫ﻤ‬َ‫ﻘ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺮ‬َ‫ﻤ‬َ‫ﻘ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺮ‬َ‫ﻤ‬َ‫ﻘ‬ ‫ق‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺮ‬َ‫ﻤ‬َ‫ﻘ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﺐ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻜ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺐ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻜ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺐ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻜ‬ ‫ك‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺐ‬ْ‫ﻠ‬َ‫ﻜ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻠ‬َ‫ﻦ‬َ‫ﺒ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻠ‬ِ‫ﻦ‬َ‫ﺒ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻠ‬ِ‫ﻦ‬َ‫ﺒ‬ ‫ل‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻠ‬ُ‫ﻦ‬َ‫ﺒ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ل‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ل‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ل‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬ ‫م‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ل‬‫ﺎ‬َ‫ﻤ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬َ‫ﺎر‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬ِ‫ﺎر‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬ِ‫ﺎر‬ ‫ن‬َ‫ﻣ‬‫ﺎ‬‫ٱ‬‫ﻟ‬‫ﱠ‬‫ﻨ‬ُ‫ﺎر‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ة‬َ‫د‬ ْ‫ر‬ َ‫ﻮ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ة‬َ‫د‬ ْ‫ر‬ َ‫ﻮ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ة‬َ‫د‬ ْ‫ر‬ َ‫ﻮ‬ ‫و‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ة‬َ‫د‬ ْ‫ر‬ َ‫ﻮ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﺪ‬ُ‫ھ‬ْ‫ﺪ‬ُ‫ﮭ‬ َ‫ﻋ‬‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺪ‬ُ‫ھ‬ْ‫ﺪ‬ُ‫ﮭ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺪ‬ُ‫ھ‬ْ‫ﺪ‬ُ‫ﮭ‬ ‫ھ‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺪ‬ُ‫ھ‬ْ‫ﺪ‬ُ‫ﮭ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﻟ‬‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬َ‫ﺪ‬َ‫ﯿ‬ ‫ﻰ‬َ‫ﻠ‬َ‫ﻋ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺪ‬َ‫ﯿ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻓ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ِ‫ﺪ‬َ‫ﯿ‬ ‫ى‬‫ﺎ‬َ‫ﻣ‬‫ٱ‬ْ‫ﻟ‬ُ‫ﺪ‬َ‫ﯿ‬

76. 76
SHKRONJAT E RËNDA SHKRONJAT E LEHTA
ُ‫ع‬ ِ‫ع‬ َ‫ع‬ A
ُ‫ﻋ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻋ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻋ‬‫ﻮ‬
َ‫أ‬ِ‫إ‬ُ‫أ‬ A
‫ا‬َ‫ء‬ِ‫إ‬‫ى‬ُ‫أ‬‫و‬
َ‫ط‬ِ‫ط‬ُ‫ط‬ Ta
ِ‫ط‬ ‫ﺎ‬َ‫ط‬‫ﻰ‬ُ‫ط‬‫ﻮ‬
ِ‫ت‬ َ‫ت‬ُ‫ت‬ Te
‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬ُ‫ﺗ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﺗ‬‫ﻮ‬
َ‫ض‬ِ‫ض‬ُ‫ض‬ Da
‫ﺎ‬َ‫ﺿ‬ُ‫ﺿ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺿ‬‫ﻮ‬
ِ‫د‬ َ‫د‬ُ‫د‬ De
‫ا‬َ‫د‬ُ‫د‬ ‫ِى‬‫د‬‫و‬
َ‫ظ‬ِ‫ظ‬ُ‫ظ‬ Dha
ُ‫ظ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ظ‬ ‫ﺎ‬َ‫ظ‬‫ﻮ‬
َ‫ذ‬ِ‫ذ‬ُ‫ذ‬ Dhe
‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫ذ‬‫ى‬ُ‫ذ‬‫و‬
ِ‫ص‬ َ‫ص‬ُ‫ص‬ Sa
‫ﺎ‬َ‫ﺻ‬ُ‫ﺻ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺻ‬‫ﻮ‬
َ‫س‬ِ‫س‬ُ‫س‬ Se
‫ﺎ‬َ‫ﺳ‬ُ‫ﺳ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﺳ‬‫ﻮ‬
ِ‫ق‬ َ‫ق‬ُ‫ق‬ Ka
ُ‫ﻗ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻗ‬ ‫ﺎ‬َ‫ﻗ‬‫ﻮ‬
َ‫ك‬ُ‫ك‬ ِ‫ك‬ Ke
‫ﺎ‬َ‫ﻛ‬ُ‫ﻛ‬ ‫ﻰ‬ِ‫ﻛ‬‫ﻮ‬
‫ﻮ‬ُ‫ﺧ‬ ‫ﻰ‬ ِ‫ﺧ‬ َ‫ﺎ‬‫ﺧ‬ Hi
‫ﺎ‬َ‫ﺣ‬‫ﻰ‬ ِ‫ﺣ‬ُ‫ﺣ‬‫ﻮ‬ Ha
‫َﺎ‬‫ھ‬‫ﻰ‬ِ‫ھ‬‫ﻮ‬ُ‫ھ‬ He
َ‫خ‬ِ‫خ‬ُ‫خ‬ Hi
َ‫ح‬ِ‫ح‬ُ‫ح‬ Ha
َ‫ھ‬ِ‫ھ‬ُ‫ھ‬ He
ZANORJA E GJATË "A" NË FUND TË FJALËS
َ‫ﻣ‬‫ﺎ‬َ‫ﻀ‬ َ‫ﻣ‬‫ﻰ‬َ‫ﻀ‬ َ‫ر‬َ‫ء‬‫ا‬ َ‫ر‬َ‫أ‬‫ى‬
َ‫ﻤ‬َ‫ﺘ‬َ‫ﯾ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻄ‬ َ‫ﻤ‬َ‫ﺘ‬َ‫ﯾ‬‫ﻰ‬‫ﱠ‬‫ﻄ‬ َ‫أ‬‫ﺎ‬َ‫ﺑ‬ َ‫أ‬‫ﻰ‬َ‫ﺑ‬
َ‫ﻠ‬َ‫ﺗ‬‫ﺎ‬‫ﱠ‬‫ﻈ‬ َ‫ﻠ‬َ‫ﺗ‬‫ﻰ‬‫ﱠ‬‫ﻈ‬ َ‫أ‬‫ﺎ‬َ‫ﺗ‬ َ‫أ‬‫ﻰ‬َ‫ﺗ‬
َ‫ﻧ‬‫ﺎ‬َ‫ﻔ‬ َ‫ﻧ‬‫ﻰ‬َ‫ﻔ‬ ُ‫ﻏ‬‫ﺎ‬َ‫ﺜ‬ ُ‫ﻏ‬‫ﻰ‬َ‫ﺜ‬
َ‫ط‬‫َﺎ‬‫ﻐ‬ َ‫ط‬‫َﻰ‬‫ﻐ‬ َ‫ر‬‫ﺎ‬َ‫ﺟ‬ َ‫ر‬‫ﻰ‬َ‫ﺟ‬