มลพิษทางน้ำ
- 2. สิ่งมีชีวิต (biological agents)
ได้แก่ สิ่งมีชีวิตที่ทาให้น้าเสียหรือเสื่อมคุณภาพ เช่น จุลินทรีย์ที่ทาให้เกิดโรค (pathogen) เช่น
ก. แบคทีเรีย โพรโตซัว ไวรัส รา ในน้าจะพบ Vibrio,Corealaซึ่งเป็นสาเหตุของ โรคอหิวาตก Shigella
เป็นสาเหตุของโรคบิด ไทฟอยด์ โรคลาไส้อักเสบ ตับอักเสบ เป็นต้น
ข. สาหร่าย สาหร่ายจะเจริญเติบโตในแหล่งน้าที่มีสารอาหารมาก สาหร่ายจะเพิ่มจานวนอย่างรวดเร็ว ทาให้เกิดการตาย
และการเน่าของสัตว์น้า อันเป็นเหตุให้น้าเน่าและแหล่งน้าขาดออกซิเจน
- 4. สารอนินทรีย์
สารอนินทรีย์ ได้แก่ น้าที่มีเกลือไนเทรต (nitrate) และเกลือฟอสเฟต (phosphate) ที่มาจากการ
เกษตรกรรม ไนเทรตและฟอสเฟตที่มีอยู่ในปริมาณสูงจะช่วยทาให้สาหร่ายและพืชน้าเติบโตและเพิ่มจานวนมากมายอย่าง
รวดเร็ว เมื่อสาหร่ายและพืชน้าตายจึงเกิดการเน่าของน้า เรียกว่าเกิด ยูโทรพิเคชันขึ้น พิษจากอนินทรีย์สาร ได้แก่ พิษ
ของสารเคมีกาจัดศัตรูพืชหรือสัตว์ (pesticide) เช่น ดีดีที คลอเคน สารประกอบเบนซิน เช่น ฟีนอล พอลิคลอ
รีเนเตตไบเฟนิล (polychlorinated biphenyl or PCB) หรือ พีซีบี ซึ่งสารชนิดนี้ใช้เป็นตัว
ระบายความร้อนของเครื่องจักร ใช้ในการทาหม้อแปลงไฟฟ้า ทาความสะอาดเครื่องมืออิเล็กทรอนิกส์ สารชนิดนี้สลายตัว
ยาก เมื่อพีซีบีผ่านลงไปในแหล่งน้าจะผ่านเข้าสู่สิ่งมีชีวิตตามโซ่อาหาร เมื่อมนุษย์กินปลาหรือสัตว์น้าที่มีพีซีบีสะสมอยู่มาก
จะทาให้เกิดความผิดปกติและตาย เนื่องจากกระบวนการทางสรีรวิทยาขัดข้อง
- 5. โลหะหนัก (heavy metal)
โลหะหนัก (heavy metal) โลหะหนักที่พบในแหล่งน้า ได้แก่ สารหนู ตะกั่ว ปรอท แคดเมียม สังกะสี
โครเมียม นิเกิล แมงกานิส เป็นต้นโลหะหนักที่มีบทบาทต่อภาวะมลพิษทางน้ามากที่สุด คือ ปรอท ตะกั่ว และแคดเมียม
ถ้ามีมากเกินขีดจากัดแล้วจะทาให้เป็นพิษต่อร่างกาย เช่น พิษของปรอททาให้เกิดโรคมินามาตะในชาวประมงญี่ปุ่นบริเวณ
อ่าวมินามาตะ พิษของแคดเมียมทาให้เกิดโรคอิไต-อิไต ในประเทศญี่ปุ่น ในประเทศไทย ประชาชนในอาเภอร่อนพิบูล
จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นโรคไข้ดา เนื่องจากน้าดื่มมีสารหนูเจือปนอยู่มาก พิษของตะกั่วในชุมชนคลิตี้ จังหวัด
กาญจนบุรี เป็นต้น
- 6. สารลอยผิวหน้าน้า
สารลอยผิวหน้าน้า สารแขวนลอยและตะกอน สารลอยผิวหน้าน้า คือน้ามัน คราบน้ามัน และสารอื่นๆ ซึ่งบางชนิด
ติดไฟได้จึงเกิดอันตรายกับสัตว์น้า นอกจากนี้ยังกั้นไม่ให้แสงผ่านลงสู่น้าและกั้นก๊าซออกซิเจนไม่ให้สามารถแพร่ลงสู่น้า
ได้ตัวอย่างต่อไปนี้เป็นสารที่ลอยผิวหน้าน้า คือ ใบไม้กิ่งไม้แผ่นโฟม ถุงพลาสติก กระป๋อง สารแขวนลอยและตะกอนที่
มักจะเป็นอนุภาคของดินขนาดต่างๆ ซึ่งทาให้น้าขุ่นจะตกตะกอนจมลงสู่ก้นแหล่งน้า เมื่อมีน้าหนักมากขึ้น
- 7. สารกัมมันตภาพรังสี (radioactive substance)
สารกัมมันตภาพรังสี (radioactive substance) เช่น ยูเรเนียม สตรอนเทียม ซีเซียม ไอโอดีน เป็นต้น
สารกัมมันตภาพรังสีดังกล่าวจะผ่านลงสู่แหล่งน้าได้โดยวิธีต่างๆ ดังนี้
- จากกระบวนการผลิตแร่ยูเรเนียม
- จากการชาระล้างเครื่องนุ่งห่มของเจ้าหน้าที่ห้องปฏิบัติการด้านกัมมันตภาพรังสี
- จากของเสียซึ่งมาจากห้องปฏิบัติการด้านกัมมันตภาพรังสี
- ของเสียจากโรงพยาบาล ที่มีการตรวจและรักษาโรคโดยสารกัมมันตภาพรังสี
- จากกระบวนการผลิตธาตุเชื้อเพลิงจากแร่ยูเรเนียม
- น้าจากโรงไฟฟ้าปรมาณู
- จากฝุ่นกัมมันตภาพรังสีซึ่งเกิดจากการทดลองอาวุธนิวเคลียร์