Aplikimi i markerave RFLP dhe RAPD ne vleresimin e diversitetit gjenetik
1. TEMA
“Aplikimi i markerave RFLP dhe RAPD ne
vleresimin e diversitetit gjenetik”
Master Profesional Bioteknologji
Lenda: Metoda analitike te vleresimit te
gjendjes ne mjedis
Punoi : Klea Medini
2. Nje marker i mire per studimet me fingerprinting
duhet te jetë me kosto te ulet, te jape shumë
informacion për cdo run, te jete shumë e
përsëritshme midis analizave, te kete shkallë
shumë të ulët gabimi dhe te përmbajnë shumë
alele. Teknikat e meposhtme jane shume te
perdorura ne studimin e diversitetit gjenetik.
3. RESTRICTION FRAGMENT LENGTH
POLYMORPHISM (RFLP)
Polimorfizmi i gjatësisë së fragmentit të kufizimit (RFLP)
ka fuqi shumë më të madhe sesa çdo gjë më parë e
disponueshme dhe u zhvilluan fillimisht për hartografimin
e gjeneve njerëzore. Kjo teknikë shpejt dëshmoi dobinë e
saj në pothuajse të gjitha speciet.
Markerat gjenetikë grupohen në dy tipa: markerat Tipit I
janë të lidhur me një gjen i funksionit të njohur dhe
markerat e Tipit II janë të lidhur me gjenin anonim,
segmente të nje lloji ose tjetri. Tani për tani, RFLP mbetet
markeri më i zakonshëm, Tipi i I aktualisht përdoret në
shumë organizma eukariotikë.
RFLP u përdor për identifikimin e varieteteve, per
identifikimin e rekombinantëve dhe identifikimin e krahut
homolog kromozomal, ajo është përdorur për
hartografimin e vendndodhjeve të ndryshme të proteinave
loci etj.
4. Ndryshimet në modelin karakteristik të një tretje RFLP
mund të shkaktohen nga fshirjet e çiftit bazë,
mutacione, përmbysje, translokime dhe zhvendosje të
cilat rezultojnë në humbjen ose fitimin e një site njohjeje
që rezulton në një fragment me gjatesi per
polimorlifizim te ndryshem.
Nëse mutacioni i çiftit bazë është i pranishëm në një
kromozom, por jo në tjetrin, të dy bandat e fragmentit
do të jenë të pranishme në xhel, dhe kampioni thuhet
se është heterozigues për markerin.
Vetëm markerat codominant shfaqin këtë sjellje e cila
është shumë e dëshirueshme, shënuesit dominues
shfaqin një sjellje absence e cila mund të kufizojë të
dhënat në dispozicion për analiza.
RFLP ka disa kufizime pasi kërkon kohë.
5. Me fillimin e studimeve që çuan në zhvillimin e teknologjisë së reaksionit
të zinxhirit polimerazë (PCR) pati përparime të mahnitshme në përsosjen
e teknikave për të marrë fragmente specifike ose jo specifike të ADN-së,
të rëndësishme kryesisht për kërkimet në diversitetin gjenetik.
6. RANDOMLY AMPLIFIED POLYMORPHIC DNA
(RAPD)
RAPD ishte teknika e parë e zhvilluar e markerit
molekular të bazuar në PCR, dhe deri tani eshte me e
thjeshta.
Primerët e shkurtër të PCR (afërsisht 10 baza)
zgjidhen rastësisht për të forcuar segmentet e
rastësishme të ADN-së në të gjithë gjenomin.
Produktet RAPD zakonisht vizualizohen në xhel
agarozë me bromid ethediumi.
Markerat RAPD zhvillohen lehtësisht sepse bazohen
në amplifikimin e PCR e ndjekur nga elektroforeza me
xhel agaroz, ato detektohen shpejt dhe me shpejtësi.
7. o Teknika RAPD është
përdorur gjerësisht në
studimin e diversitetit
gjenetik midis specieve
bimore.
o Për shembull, u
përdor për të studiuar
strukturën gjenetike dhe
diversitetin ndermjet
dhe midis gjashtë
popullatave të Capparis
deciduas në Arabinë
Saudite.
o Si rezultat, RAPD
mund të lejojë
përdorimin më të gjerë
të hartave molekulare
në shkencën e bimëve.
8. Krahasimi : Shumica e markerave RAPD janë dominante
dhe për këtë arsye, individët heterozigotë nuk mund të
dallohen nga homozigotët.
Kjo ne kontrast me shënuesit RFLP të cilët janë
kodominante dhe për këtë arsye dallohen midis heterozigotit
dhe homozigotëve.
Kështu, në raport me markerat standard RFLP, markerat
RAPD gjenerojne më pak informacion për lokusin e
ekzaminuar.
Megjithate disa studime tregojnë se RAPD-të sigurojnë një
nivel rezolucioni të barabartë me RFLP për përcaktimin e
marrëdhënieve gjenetike midis gjenotipeve.
Referencat : file:///C:/Users/User/Downloads/28889.pdf ,
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24190524-comparison-of-rapd-and-
rflp-genetic-markers-in-determining-genetic-similarity-among-brassica-
oleracea-l-genotypes/ .