Islamexpo promoot boek dat Europese cultuur wil vernietigen
kunstenisraelmagazine2013
1. PAGINA 4 KEN GOULD
OVER DE MISSIE EN VISIE
PAGINA 12 MET HET CENTRAAL
MUSEUM MEE OP KUNSTREIS
PAGINA 14 VIER KEER
AANSTORMEND TALENTEN
PAGINA 16 ELS SWAAB: ‘GEEN
ENKEL POLITIEK OOGMERK’
NUMMER 1
2013
UITGAVE VAN KUNSTENISRAËL
EEN ONAFHANKELIJKE STICHTING
DIE ZICH INZET VOOR CULTURELE
PROJECTEN UIT ISRAËL DIE IN
NEDERLAND GEPRESENTEERD
WORDEN IN SAMENWERKING
MET (CULTURELE) PARTNERS.
3. Een
succesvol
initiatief
VOORWOORD
Nederlanders verrijken met kunst en cultuur uit Israël, dat is in kort
bestek de missie van het in 2011 opgerichte cultuurfonds KUNSTEN-
ISRAËL. Het is een succesvol initiatief dat de afgelopen anderhalf jaar
al tal van culturele activiteiten heeft kunnen ondersteunen, zowel
financieel als publicitair. In een groot aantal gevallen heeft de steun
van KUNSTENSRAËL een doorslaggevende impuls kunnen geven aan
een festival, een expositie of een voorstelling.
Met dit eerste magazine slaan we onze vleugels verder uit. Het zet de
schijnwerper op vier van de circa vijftig activiteiten waaraan we als fonds
hebben bijgedragen, zoals het filmfestival Filmisreal en de spraak-
makende video-installatie van Yael Bartana in het Van Abbemuseum.
We voeren u als lezer mee met de kunstverkenningsreis door Israël van
Edwin Jacobs, directeur van het Centraal Museum. Een reis die zijn blik
op de wereld en de maatschappelijke rol van een museum voorgoed zou
veranderen. En onze scout in Israël, Tal Yahas, selecteerde een viertal
Israëlische kunstenaars en artiesten waarvan ze vermoedt dat die de
komende jaren de internationale podia zullen gaan bestormen.
Ons doel is daarbij om de enorme diversiteit van de Israëlische cultuur
over het voetlicht te brengen. Een aanbod dat het waard is op grote
schaal te worden ontdekt en omarmd. ‘Zoals ik intens kan genieten van
het cultuuraanbod in Nederland, zo wil ik graag mijn Nederlandse
vrienden uitnodigen om kennis te maken met de kwaliteit en diversiteit
van de Israëlische cultuur’, zegt Haim Divon, Israëlisch ambassadeur in
Nederland, elders in dit magazine.
Om te beginnen legt Ken Gould, directeur van KUNSTENISRAËL, op de
eerstvolgende pagina’s zijn doelstellingen en zijn drijfveren bloot. ‘Uit
eigen ervaring weet ik dat als je eenmaal verknocht bent aan Israëlische
kunst, je er nooit meer van afkomt’, merkt hij op. Woorden waar ik mij
van harte bij aansluit. Als lezer bent u gewaarschuwd.
Els H. Swaab
bestuursvoorzitter KUNSTENISRAËL
FOTO: GEERT SNOEIJER
PAGINA 3‘WE KUNNEN EEN DOORSLAGGEVENDE IMPULS GEVEN’
5. ‘Internationaal gezien behoren
veel Israëlische kunstenaars tot
de wereldtop’, stelt Ken Gould.
‘Alleen is er bijna niemand in
Nederland die dat weet. Pers en
publiek leggen als het om Israël
gaat al snel de link met politieke
en religieuze conflicten. En dan
hebben ze er vaak meteen geen
zin meer in.’
Een licht accent verraadt zijn
Amerikaanse afkomst. In 1995
kwam Gould naar Amsterdam,
waar hij zich na twee jaar studie
aan het conservatorium vestigde
als professioneel zanger (bariton).
Later werd Gould directeur van het
Internationaal Joods Muziekfesti-
val. En sinds september 2011
geeft hij leiding aan een nieuw
‘Geweldig om zo’n initiatief
te mogen leiden’
Ken Gould
Bijna niemand weet het, maar het spec-
trum van de Israëlische kunst is net zo
breed en divers als de Israëlische samen-
leving. Hoe breng je die veelkleurigheid in
Nederland over het voetlicht? Ken Gould,
directeur van KUNSTENISRAËL, over zijn
missie. ‘De beeldende kunst was voor mij
een waanzinnige openbaring.’
fonds om de Israëlische kunst en
cultuur beter aan het Nederlandse
publiek te presenteren:
KUNSTENISRAËL.
‘Ik vond het direct een
sympathiek initiatief’, verklaart
Gould achteraf zijn sollicitatie.
’De stichting Levi Lassen wilde
met dit fonds de diversiteit van
de Israëlische kunst over het
voetlicht brengen. Dus niet
alleen de joodse cultuur, maar
ook Arabisch getinte en niet-
religieuze kunst. Zonder te letten
op politieke voorkeuren. Het
spectrum van de Israëlische kunst
is net zo breed en divers als de
Israëlische samenleving. En kunst
is het middel bij uitstek om die
cultuurverschillen te overbruggen.’
Gould vertelt over het
aanvankelijke plan om een Maison
Descartes-achtig promotie-
centrum voor Israëlische cultuur
op te zetten. ‘Na gesprekken met
verschillende stakeholders vonden
we het nuttiger om initiatief-
nemers door heel Nederland te
ondersteunen’, vertelt Gould.
‘Dan zou je immers een veel groter
gebied met Israëlische kunst en
cultuur kunnen bestrijken.’
Om het bestaande aanbod in
kaart te brengen, trok Gould een
medewerker aan die het internet
afstruinde op projecten van
Israëlische kunstenaars. ‘Daar-
naast hebben we een groot aantal
culturele instanties verzocht ons
op de hoogte te houden van hun
aanbod.’ Uit al die agenda’s
selecteerde KUNSTENISRAËL het
werk van Israëlische kunstenaars,
schrijvers, musici en theater-
makers. Vervolgens werd dat
gepromoot via een maandelijkse
nieuwsbrief. ‘Al snel hadden we
drieduizend abonnees’, vertelt
Gould. ‘Inmiddels zijn we de
tienduizend voorbij. In een korte
tijd is het gelukt onze organisatie
op de kaart te zetten.
De abonnees zijn erg enthousiast.
Eindelijk is dat diverse aanbod
gebundeld en inzichtelijk gemaakt.’
Hoe breed die Israëlische
cultuur is, ondervond Gould aan
den lijve. ‘Ja, het verbaasde me
hoeveel er hier al gebeurt, ook
zonder onze steun. Tegelijkertijd
zie je dat door de overheidsbezui-
nigingen op cultuur veel projecten
in Nederland minder makkelijk van
de grond komen. Wij kunnen er dan
een doorslaggevende impuls aan
geven.’
KUNSTENISRAËL ondersteunt
Israëlische kunst, ongeacht waar
de kunstenaars wonen of werken.
‘Natuurlijk hebben diegenen die al
in Nederland verblijven een
voorsprong’, zegt Gould. ‘Dan
hoeven we immers geen reiskosten
te betalen. Tegelijkertijd willen we
juist de diversiteit benadrukken.
Dat betekent ook dat we geregeld
extra moeite doen om kunste-
naars, musici of theatergroepen
vanuit Israël hierheen te halen.’
INTERVIEW
KUNSTWERK LAURA BEHAR
FOTO: JOS WESDIJK
PAGINA 5‘KUNST IS HÉT MIDDEL OM CULTUURVERSCHILLEN TE OVERBRUGGEN’
6. Van docent wiskunde tot operazanger
Ken Gould (Hollywood, 1962) zette in de Verenigde Staten als
15-jarige zijn eigen reclamebureau op en was makelaar en
wiskundedocent voor hij in 1995 de overstap maakte naar
Amsterdam. Hij studeerde barokmuziek bij Max van Egmond op
het Sweelinck Conservatorium en trad als professioneel (opera-)
zanger onder meer op bij het Festival Oude Muziek in Utrecht en
op muziekfestivals in Oostenrijk en Portugal. Met zijn solo
programma Barokke Buitenbeentjes maakte hij in 2005 zijn
debuut in het Concertgebouw. In 2007 werd Gould directeur
van het Internationaal Joods Muziekfestival. Sinds mei 2011
voert hij de leiding bij KUNSTENISRAËL. Daarnaast is Gould
voorzanger bij de Liberale Joodse Gemeente in Den Haag.
Om een goede selectie
mogelijk te maken, stelde Gould
een scout aan die de culturele
ontwikkelingen in Israël op de voet
volgt. ‘Zij voedt ons met ideeën,
houdt de vinger aan de pols. Zelf
wist ik redelijk wat van Israëlische
muziek, maar op andere gebieden
bleek ik een nieuwkomer. Inmiddels
ben ik vier keer naar Israël afge-
reisd. Vooral de beeldende kunst
was voor mij een waanzinnige
openbaring. Diverse kunstenaars
van wereldkwaliteit hebben
inmiddels dankzij KUNSTENISRAËL
tentoonstellingen gehad in het Van
Abbemuseum, bij Beelden aan Zee
en in Arti et Amicitiae. Plannen met
andere grote musea zijn in de
maak.’
Gould onderscheidt twee
primaire functies voor zijn fonds:
eerst de financiële en vervolgens
de publicitaire ondersteuning van
Israëlische kunstenaars. ‘Gaande-
weg is daar nog de netwerkfunctie
bijgekomen.’ Hij geeft een voor-
beeld: ‘Op onze Facebookpagina in
Israël hebben we een Nederlands
dansfestival aangekondigd met
open inschrijving. Vervolgens
werden ze overspoeld door
Israëlische ensembles. Kijk, dat is
precies wat we willen.’
Speciaal voor de decision-
makers binnen de culturele wereld
ontwikkelde Gould een programma
van culturele verkenningsreizen
naar Israël, vooral op het gebied
van de beeldende kunst. ‘Directeur
Edwin Jacobs van het Centraal
Museum in Utrecht is al eens mee
geweest. Binnenkort gaat een
conservator van het Stedelijk
Museum op pad voor een verken-
ningsreis over Israëlische fotografie
en videokunst.’ Het is een investe-
ring voor decennia, verzekert Gould.
Lachend: ‘Uit eigen ervaring weet ik
dat als je eenmaal verknocht bent
aan Israëlische kunst, je er nooit
meer van afkomt.’
Hij gaat voor naar een door
hem aangekocht kunstwerk van
Laura Behar dat zijn woonkamer
opsiert. ‘Ze exposeert nu papieren
kunstwerken in Museum Meerman-
no, gemaakt van planten uit de
Negev. Een andere kunstenaar, Jack
Jano, werkt met staal. Bij een van
de kunstverkenningsreizen
bezochten we zijn studio, een
rommelige garage vlak onder de
grens met Libanon.’ Gould merkt
dat de reizen sterk bijdragen aan
het begrip voor de kunstenaar en
diens werk. ‘Pas als je de omgeving
ziet waaruit het werk ontstaat, kun
je de lading ervan goed doorgron-
den.’
Inmiddels is hij bijna
anderhalf jaar directeur van
KUNSTENISRAËL. Waarop is hij het
meest trots? ‘We hebben tientallen
projecten financieel kunnen
ondersteunen en honderden
publicitair’, begint Gould. ‘Als ik dan
denk aan de tienduizend mensen die
Funk’n’stein hebben zien optreden
op het Dunya Festival of aan de
spraakmakende tentoonstelling van
Ronit Eden in Arti over gender… Ja,
dan draag je als organisatie echt bij
aan een ander, nieuw beeld van
Israëlische kunst. Maar met
evenveel plezier kijk ik terug op de
Joodse Literatuurdag van WIZO, een
vrouwenorganisatie die een joodse
literatuurprijs heeft opgezet. Mede
dankzij onze subsidie kon de
Israëlische winnaar een paar dagen
naar Amsterdam komen, wat veel
pers heeft gegenereerd.
Met de hulp van nieuwe
partners en donateurs verwacht
Gould dat KUNSTENISRAËL de
komende jaren verder kan door-
groeien. ‘We zijn net in de sfeer-
volle Uilenburger Synagoge
getrokken’, zegt hij. ‘Tot nu toe
hebben we alleen projecten van
derden ondersteund, maar ons
nieuwe onderkomen biedt ons nu
ook de mogelijkheid om zelf
projecten te initiëren. Wij zijn al
begonnen met het programmeren
van een reeks concerten. Volgend
jaar willen we een landelijke
tournee voor Israëlische ensembles
door Nederland gaan organiseren.’
Zo moet het achterliggende
streven van KUNSTENISRAËL
verder gestalte krijgen: dat
Nederlanders bij het woord Israël
niet automatisch aan conflict
denken maar ook - en vooral - aan
kunst. Een hele opgave, beseft
Gould. ‘Het zal ook niet in twee,
drie jaar lukken. Maar toch: we zijn
twee piepkleine landen, allebei met
een enorme culturele traditie. Die
landen hebben veel meer met
elkaar gemeen dan men denkt. Het
is aan ons om iedereen daarvan te
overtuigen.’
helpt… WILT U ALS VRIJWILLIGER BIJDRAGEN AAN ONZE ACTIVITEITEN? NEEM CONTACT MET ONS OP VIA TEL. 020-7857647.
PAGINA 6 ‘WE DRAGEN BIJ AAN EEN NIEUW BEELD VAN ISRAËLISCHE KUNST’
7. presenteert… De Uilenburger Synagoge, om de hoek van het Rembrandthuis in Amsterdam, is
sinds kort de werkplek van KUNSTENISRAËL. Hier wordt dagelijks hard gewerkt aan de ondersteuning van Israëlische artiesten in Nederland. Vanaf
voorjaar 2013 is de sfeervolle sjoel ook het decor van een serie concerten die KUNSTENISRAËL zelf initieert. Later in 2013 breidt deze serie zich uit
naar locaties in de Amsterdamse stadsdelen Oost, Zuid en West, en naar de synagogen van Maastricht, Delft en Groningen. Zo maakt KUNSTEN-
ISRAËL het mogelijk voor Israëlische muziekensembles, die al elders in het land zijn geboekt, om zich aan het breedst mogelijke publiek te presenteren.
Kijk voor de laatste informatie op onze online agenda: kunstenisrael.nl/agenda.
FOTO: SETH CARNILL
PAGINA 7
8. Onmisbare partnerEen breed scala aan kunstenaars, kunstinstellingen, festivals en culturele
organisaties doet geregeld een beroep op KUNSTENISRAËL. Vier van hen
aan het woord. ‘Met hun uitgebreide netwerk wisten ze de aandacht op onze
expositie te vestigen, tot in Israël aan toe.’
‘Twee jaar geleden werd ik uitgenodigd voor een internationaal
jazzfestival in Israël’, vertelt Mike Bindraban van muziekimpresariaat
The Good Music Company. ‘De optredende artiesten overrompelden
mij door hun kwaliteit, muzikaliteit en het besef van de historische
traditie waar zij deel van uitmaken. In Israël waren ze al beroemd,
maar in het buitenland kregen ze nog lang niet de exposure die ze
verdienden.’
‘We hebben toen een aantal bands gecontracteerd en naar Nederland
gehaald. Dat is prima gelukt. De tienkoppige funkband Funk’n’stein
stond meteen op het hoofdpodium van het Dunya-festival, met
tienduizend man publiek voor hen aan het springen. Eerder dat
weekend speelden ze een uitverkocht Paradiso plat. Ook het eerste
optreden van het Omer Klein Trio in het Bimhuis sloeg hier aan.’
‘Om dergelijke artiesten een tournee in Nederland te kunnen bieden,
heb je sponsoren en subsidiënten nodig. Toen kwamen we ook bij
KUNSTENISRAËL terecht. Het klikte meteen. Ze subsidiëren ons op
projectbasis en stelden meteen hun hele netwerk beschikbaar. Zo kun
je een stuk makkelijker het Israëlische en Joodse publiek bereiken.
En een dergelijke samenwerking heeft ook z’n spin-off op relaties met
andere partijen, waaronder de Israëlische ambassade. We werken
inmiddels zelfs samen met de gemeente Tel Aviv en met allerlei andere
partijen in Israël.’
‘Tienduizend man aan het springen’
GIL YEFMAN, MIRIT COHEN CASPI, ITAMAR GILBOA THE GATEWATCHER ARTI ET AMICITIAE, AMSTERDAM RUTHI HELBITZ COHEN THE SPIDER’S STRATEGY BEELDEN AAN ZEE,
SCHEVENINGEN AVI KRITSMAN, BARAK BRINKER, FATMA SHANNAN, NIR ADONI, NIRIT GUR KARBI, VERDE AHARONOVIT ONGEKEND YOUNG MASTERS ART, ROTTERDAM AYA BEN RON
ALL IS WELL VAN ABBE MUSEUM/MAXIMA ZIEKENHUIS, EINDHOVEN ALON LEVIN SHAPESHIFTING CASTRUM PEREGRINI, AMSTERDAM LAURA BEHAR INTERNATIONALE PAPIER
BIËNNALE MUSEUM MEERMANNO, DEN HAAG IDAN HAYOSH CHESS RIJKSAKADEMIE, AMSTERDAM EFRAT ZAHAVI DICHTKUNSTKRANT ART, ROTTERDAM
GESPONSORDE PROJECTEN
NIR DE WOLFF, HAYTHAM SAFIA, ARKADI ZAIDES DANCING ON THE EDGE FESTIVAL BRAKKE GROND & DE BALIE, AMSTERDAM - THEATER KIKKER, UTRECHT - KORZO, DEN HAAG -
ROTTERDAMSE SCHOUWBURG, GRAND THEATER, GRONINGEN EFRAT LEVY, ALEXANDER GERSHBERG BOLLWERKLAB MELKWEG, AMSTEDAM - GRAND THEATER, GRONINGEN ARKADI
ZAIDES LAND-RESEARCH / JULIDANS THEATER BELLEVUE, AMSTERDAM LILACH LIVNE MONDAY, LARISSA - THE PRACTICE OF SAVING FRINGE FESTIVAL, AMSTERDAM GUY WEIZMAN,
RONI HAVER MIDNIGHT RISING STADSSCHOUWBURGEN, AMSTERDAM, UTRECHT, ROTTERDAM EN GRONINGEN
BEELDENDE KUNST
DANS
FUNKBAND FUNK’N’STEIN
PAGINA 8 ‘ZE SPEELDEN EEN UITVERKOCHT PARADISO PLAT’
9. ‘Het theateraanbod in Israël lijkt behoorlijk op
de westerse podiumkunst zoals wij die hier
kennen’, zegt Gary Feingold. ‘Het is groot, divers
en kwalitatief goed ontwikkeld. Maar dat is
vaak niet wat wij zoeken.’
Feingold is directeur van het tweejaarlijkse,
multidisciplinaire festival Dancing on the Edge,
voor theatermakers en filmers uit het Midden-
Oosten en Noord-Afrika. ‘We zoeken stukken
die commentaar geven op de samenleving. Een
bewegingsexperiment of een liefdesverklaring
voor een land past niet in ons concept. Omdat
wij ook met de Arabische wereld en met Iran
werken, willen wij niet worden gesubsidieerd
‘Samenwerking tussen Joden en Arabieren’
‘Cinema leeft enorm in Israël’, vertelt Daphna Plaschkes. ‘Er zijn meer dan tien filmscholen. Het
laatste decennium is de Israëlische cinema ook internationaal vooruitgeschoten. Regisseurs als
Samuel Maoz en Eran Kolirin winnen nu prijzen op de internationale festivals.’
Het jaarlijkse festival Filmisreal, waarvan Plaschkes directeur is, haalde nu al vijf keer de meest
bijzondere nieuwe documentaires en fictiefilms naar Nederland. ‘De focus is puur op film’, zegt
Plaschkes. ‘We hebben geen politieke of religieuze agenda, maar kijken naar de artistieke
kwaliteit en de actualiteit. De Israëlische film begon ooit met veel propaganda en wat-heb-ik-
het-moeilijk-met-mezelf-films. Pas de laatste tijd zie je een volwassen cinemacultuur ontstaan,
gevoed door sterk uiteenlopende verhalen die de regisseurs presenteren.’
‘De diversiteit en kwaliteit ervan vallen in de smaak bij het Nederlandse publiek. Bij Filmisreal
gaan we ingewikkelde films niet uit de weg. Integendeel. Documentaires die kritisch zijn of
moeilijke onderwerpen aansnijden, vertonen wij juist om daar vervolgens in alle vrijheid met
elkaar over te spreken. Ook in de vorm van nagesprekken met regisseurs. KUNSTENISRAËL
helpt ons bij onze verdere ontwikkeling. Bezoekers die een film hadden gemist, vroegen of we
niet ook door het jaar heen vertoningen konden organiseren. Dat doen we nu maandelijks onder
de noemer Filmisreal Beyond the Fest. Het loopt erg goed. Maar, zeg ik in alle eerlijkheid, dat
hadden we niet kunnen doen zonder de financiële steun van KUNSTENISRAËL.’
‘Geen politieke of religieuze agenda’
door de Israëlische regering. Dat zou voor de
andere festivaldeelnemers te gevoelig liggen.
KUNSTENISRAËL is geheel onafhankelijk van de
regering en het mooie, vind ik, is dat zij ook
openstaan voor andere stemmen uit Israël.´
´Wij programmeren veel Israëlische voorstellin-
gen met een Arabisch element. Daar hebben zij
ons met subsidie goed mee geholpen. Een
voorbeeld is het Akko Theater Center dat we
graag voor ons festival wilden uitnodigen. Het is
een organisatie die samenwerking tussen Joden
en Arabieren heel belangrijk vindt. Met dank aan
KUNSTENISRAËL hebben we ze nu al twee keer
op ons festival kunnen presenteren.’
NIR DE VOLFF EN FOUAD MOHAMED: ‘COME AS YOU ARE’
RAMA BURSHTEIN: ‘FILL THE VOID’
MICHAEL BLUM ORIENTAL DREAM WITTE DE WITH, ROTTERDAM SHELLY KLING, KEREN LEVI INSIDE ENVELOPES CINEDANS/EYE, AMSTERDAM YAEL BARTANA AND EUROPE WILL
BE STUNNED VAN ABBEMUSEUM, EINDHOVEN CHAJA HERTOG, NIR NADLER NATION FOR TWO NEDERLANDS FILM FESTIVAL, UTRECHT - INTERNATIONAL FILM FESTIVAL, ROTTERDAM
DIVERSE FILMMAKERS FILMISREAL KETELHUIS, CREA, EN LJG, AMSTERDAM - LANTAREN VENSTER, ROTTERDAM - FILMHUIS, DEN HAAG SHAUL KESSLASSI HET ANDERE GEZICHT VAN
ISRAEL RTV NOORD-HOLLAND EN AT5 YAEL BRANDT, ORIT ISHAY, OMRI BAREL, MICHA SIMHON, LEA GOLD HOLTERMAN, GUY YITZHAKI, GASTON ZVI ICKOWICZ, EYAL LANDESMAN,
ELAD BRAMI, DUDU AMOYAL, DAFNA GROSSMAN, ASAF ELBOHER FOTOBIËNNIALE GRID HARBOUR CLUB, AMSTERDAM
ADAM KLEINMAN WITTE DE WITT, ROTTERDAM ANNIE FLETCHER VAN ABBE MUSEUM, EINDHOVEN BAS VROEGE PARADOX, EDAM EDWIN JACOBS CENTRAAL MUSEUM, UTRECHT
FEMKE LUTGERINK FOTODOK, UTRECHT HENDRIK FOLKERTS STEDELIJK MUSEUM, AMSTERDAM HRIPSIMÉ VISSER STEDELIJK MUSEUM, AMSTERDAM YVONNE PLOUM ARMANDO
MUSEUM, UTRECHT
GESPONSORDE PROJECTEN
KUNSTVERKENNINGSREIS
FILM / VIDEO / FOTOGRAFIE
PAGINA 9
10. ‘Een van onze conservatoren komt uit Israël’,
vertelt Charles Esche, directeur van het Van
Abbemuseum. ‘Ook hebben wij ruime ervaring
met een Israëlische experience designer en een
vormgever. Ik denk dat wij van alle Nederlandse
musea de beste contacten in Israël hebben.’
Toch maakt zijn Eindhovense museum graag
gebruik van de diensten van KUNSTENISRAËL.
Het Van Abbe legt volgens Esche de nadruk op
geëngageerde kunst. ‘Bij ons draait het niet om
l’art pour l’art, maar om kunstenaars die in hun
werk verbanden leggen met de maatschappij.
Dat kan zowel lokaal als internationaal zijn.’ In
dat laatste kader bezocht Esche in het verleden
zowel Israël als de Palestijnse gebieden. ‘Ik ben
redelijk op de hoogte van de ontwikkelingen
daar. Voor mij staat het conflict tussen Israël en
Palestijnen niet op zich, maar in de kern juist
symbool voor veel andere religieuze of politieke
conflicten in de wereld. Daarom zijn we als
museum geïnteresseerd in kunstenaars die in
hun werk aan de dilemma’s van de Israëlische
samenleving uiting geven.’
Zo kwamen Esche en zijn staf ook Yael Bartana
op het spoor. De Israëlisch-Nederlandse
videokunstenaar volgt in The Polish Trilogy de
belevenissen van de Jewish Renaissance
Movement, een Poolse beweging die pleit voor
de terugkeer van 3,3 miljoen Joden naar hun
vaderland Polen. Het opzienbarende trio films
zit vol verhalen over de Israëlische kolonisten,
zionistische dromen, antisemitisme, de
Holocaust en het Palestijnse recht op terugkeer.
De eerste solotentoonstelling van Bartana,
waar de films te zien waren, werd vorig jaar in
het Van Abbe een groot succes.
‘KUNSTENISRAËL heeft ons daarbij financieel
gesteund’, zegt Esche. ‘Dat was heel belangrijk
om de tentoonstelling überhaupt te kunnen
organiseren. Daarnaast wisten ze er met hun
uitgebreide netwerk ook de aandacht op te
vestigen, niet alleen in Nederland maar ook in
Israël. Mede daardoor is de tentoonstelling
vervolgens in een iets gewijzigde vorm ook in
Tel Aviv te zien geweest.’
‘De beste contacten met Israël’
ASSAF GAVRON WIZO JOODSE LITERATUURPRIJS LANDELIJK, ARTI ET AMICITIAE, AMSTERDAM (UITREIKING) RAPHAEL RODAN, YOSSI ALFI, JACOB JACOBSON INTERNATIONAAL
STORYTELLING FESTIVAL POLLUX/NDSM PIER, AMSTERDAM
MOR KARBASI DAUGHTER OF THE SPRING TOURNEE MUZIEKGEBOUW, EINDHOVEN - LANTAREN VENSTER, ROTTERDAM - OOSTERPOORT, GRONINGEN SIVAN SILVER, GIL GARBURG
DUBBELDUO GRACHTENFESTIVAL, AMSTERDAM FUNK’N’STEIN ISRAELI FUNK ON TOUR THE HAGUE FESTIVALS - PARADISO. AMSTERDAM - DUNYA FESTIVAL, ROTTERDAM LIOR
NAVOK DE KLEINE ZEEMEERMIN PRC, RIJSWIJK - FACTORIUM, TILBURG - KUNSTENCENTRUM, WAALWIJK - GRACHTENFESTIVAL, AMSTERDAM MAYA FELIXBRODT, ILYA ZIBLAT SHAY,
TOMER HARARI HATZATZ CD-LAUNCH KORZO, DEN HAAG - OCW, ROTTERDAM - EUROPEAN PATENT OFFICE, DEN HAAG OMER KLEIN TRIO, OMER AVITAL & HIS BAND OF THE EAST,
ELI DEGIBRI QUARTET A NIGHT IN TEL AVIV BIMHUIS, AMSTERDAM YORAM LACHISH LEVANTASY TOURNEE BETHANY’S, AMSTERDAM - DE DOELEN, ROTTERDAM - MERKAZ, UTRECHT
TOONZAAL, DEN BOSCH - PARADOX, TILBURG - BARTHKAPEL, DEN HAAG ILAN GREEN, AVITAL RAZ, GAI SHERF, SHAHAR KATCHKA VOICES OF THE LEVITES TOURNEE UILENBUR-
GER SYNAGOGUE, AMSTERDAM - SYNAGOGE, DEVENTER - MERKAZ, UTRECHT - SYNAGOGE, DELFT ITAMAR EREZ & YSHAI AFTERMAN DUETS TOURNEE UILENBURGER SYNAGOGUE,
AMSTERDAM - SYNAGOGE, DELFT - TOONZAAL, DEN BOSCH
SJARON MINAILO PORNOGRAPHIA UPSTREAM GALLERY, AMSTERDAM EFRAT HADANY, PABLO ARIEL SOFIA’S DRAWINGS HOLLANDSCHE SCHOUWBURG, AMSTERDAM - GRAND
THEATER, GRONINGEN
LITERATUUR / VERHALEN
MUZIEK
THEATER
GESPONSORDE PROJECTEN
YAEL BARTANA: ‘…AND EUROPE WILL BE STUNNED’
AYA BEN RON: ‘ALL IS WELL’
PAGINA 10 ‘BIJ ONS DRAAIT HET NIET OM L’ART POUR L’ART’
11. ‘KUNSTENISRAËL speelde een belangrijke rol bij het realiseren van mijn droom om geregeld buiten Israël te
exposeren’, zegt Ruthi Helbitz Cohen. ‘Zo kan ik mijn werk blijven tonen aan een nieuw publiek en in een
andere context. De steun van dit cultuurfonds tijdens de tentoonstelling bij Beelden aan Zee, en de begelei-
ding bij de totstandkoming en uitvoering ervan, hebben mij in staat gesteld nieuwe contacten op te doen die
sterk bijdragen aan mijn artistieke ontwikkeling. Nu besef ik eens temeer dat mijn kunst een universele
kwaliteit bezit die de grenzen van Israël te boven gaat.’
‘Sterk bijgedragen aan mijn artistieke ontwikkeling’
PAGINA 11‘NU BESEF IK DAT MIJN KUNST DE GRENZEN VAN ISRAEL TE BOVEN GAAT’
12. ‘Een geweldige ervaring’, blikt
Edwin Jacobs maar meteen terug.
De directeur van het Centraal
Museum maakte maart 2012 op
uitnodiging van KUNSTENISRAËL
een zevendaagse kunstverkennings-
reis door Israël. ‘Zeer intensief, met
een fantastisch programma. Vooral
de enorme diversiteit is me
bijgebleven’, vertelt hij in zijn
werkkamer in het Utrechtse
museum.
De reis was een pilot, georganiseerd
door curator Ronit Eden die Jacobs
nog kende van een gezamenlijk
kunstproject in het Brabantse Oss.
‘KUNSTENISRAËL wilde tentoon-
stellingsmakers en museumdirec-
teuren graag kennis laten maken
met wat er in Israël op kunstgebied
allemaal gebeurt’, zegt hij. ‘Die
kans hebben we met beide handen
aangegrepen.’
Israël, zegt Jacobs, dat was voor
hem altijd primair een historisch
gegeven, ‘nog altijd doordrenkt van
politieke en religieuze symboliek.’
Daar eenmaal rondwandelend,
pratend en observerend ontdekte
hij twee dingen: ‘Dat het in Israël
om iets heel anders gaat dan de
clichés die wij hier op tv te zien
krijgen: het draait om mensen.’ En
die mensen omarmden kunst en
cultuur, zegt hij, ‘met enorme
kracht en energie’. Jacobs: ‘Ook al
was er op de plekken die we
bezochten soms niets te besteden,
toch was er kunst. Dat ervoer ik
bijna als een levensles.’
Hij had tijdens de reis een vol
programma. Samen met onder
andere Yvonne Ploum, directeur
van het Armando Museum,
bezocht Jacobs de vooraanstaande
musea in Jeruzalem en Tel Aviv en
haalde men de buitenwereld waar
mogelijk binnen.
‘Iemand die geïnteresseerd was in
tekenen kon er een workshop
volgen’, licht Jacobs toe. ‘De
voorbeeldboeken die je dan
meenam, belandden daar in de
bibliotheek. Ouders die hun kind
aan het eind van de middag uit de
nabijgelegen Kindergarten
ophaalden, liepen ook nog even
binnen.’ Het resulteerde in de
levendigheid en de talrijke
contacten waar de galerie nu mede
zijn bestaansrecht aan ontleent.
‘Heel inspirerend’, zegt Jacobs.
Ander voorbeeld: een ‘fantastische
dansvoorstelling’ die hij zag in Tel
Aviv. ‘Daarin herkende je die
typische traditie in de Israëlische
choreografie: heel fysiek. Zoals
een method actor zich totaal
inleeft in zijn personage, zo gaat
dat er ook aan toe in de dans. Ik
denk dat Israël daar als land op de
een of andere manier om vraagt.
‘Niets te besteden,‘Iedereen is een kunstenaar’ is
het motto van het Centraal
Museum, naar de beroemde
uitspraak van Joseph Beuys.
Op een kunstverkenningsreis
door Israël kreeg het voor
museumdirecteur Edwin Jacobs
eens te meer betekenis. ‘Ik heb de
reis ervaren als een levensles.’
‘Alles kun je bekij-
ken. En dat hebben
we ook gedaan.’
sprak er met directeuren en
conservatoren. Daarnaast legden
ze ook contact met kleinschalige
initiatieven in Arabische dorpen.
‘We zijn verder bij een van de
mooiste en meest authentieke
kibboetsen in het noorden
geweest, Ein Harod’, vult Jacobs
aan, ‘en hebben veel kunstenaars
in hun atelier bezocht.’
Woonwijk
Een van de meest inspirerende
ontmoetingen noemt Jacobs zijn
kennismaking met Gallery Barbur
in Jeruzalem. ‘Ze zijn gevestigd in
een ruimte van hooguit twee keer
deze kamer, in het hart van een
woonwijk. Hun motto is ‘making
the white cube dirty’. Die ‘white
cube’ is de aloude museale ruimte,
zoals Mies von der Rohe die ooit
bedacht.’ Tamelijk in zichzelf
gekeerd en wat steriel, wil Jacobs
maar zeggen. Bij Barbur, ontdekte
hij, gingen alle luiken juist open en
PAGINA 12 ‘JE ZOU DEZE REIS BIJNA VERPLICHT MOETEN STELLEN’
13. toch was er kunst’
De dans, de muziek, de kunst - het
is van een ongekende vitaliteit en
voortdurend gericht op contact
maken met het publiek. Kunst en
cultuur wordt er nadrukkelijk
gezien als middel om de dialoog
tussen verschillende groepen in de
samenleving op gang te brengen.’
Geen censuur
Het mooie, vindt Jacobs, is dat
KUNSTENISRAËL tijdens zo’n
kunstverkenningsreis geen enkele
censuur toepast. ‘Alles kun je
bekijken. En dat hebben we ook
gedaan. Ook toen we in een
Arabisch dorp waren en Gallery Um
el Fahem bezochten, een galerie en
archief voor Arabische kunst.’
Het nog jonge initiatief beoogt de
historische Arabische identiteit de
komende jaren een nieuw gezicht
te geven en presenteert kunste-
naars met een dubbele, Israëlisch-
Palestijnse achtergrond. Jacobs:
‘Het ging de directeur die we
spraken er niet om of zijn initiatief
nou morgen gereed was, of over
tien jaar, of desnoods pas na zijn
leven - als het er maar kwám.
Religie speelde in zijn afwegingen
nauwelijks een rol. Mensen van
verschillende culturen of identiteit
samen brengen, daar draaide het
om.’
Het zijn unieke ervaringen die
eraan hebben bijgedragen dat
Jacobs sinds deze trip anders naar
de wereld kijkt, en vooral naar de
betekenis daarin van kunst en
cultuur. ‘Ik ben nu aan het
onderzoeken of ik het werkprincipe
van Barbur, die samenwerking met
de omliggende buurt, ook in
Utrecht kan toepassen. Bij Tate
Modern in Londen heeft Barbur
inmiddels al een weekend mogen
organiseren: Barbur Bazaar. Alle
culturele en etnische groepen uit
de omgeving van het museum
brachten een eigen symbool in dat
hun identiteit uitdrukte. Die
werden stuk voor stuk doormidden
gezaagd en in verschillende
workshops weer aan elkaar geplakt
tot nieuwe symbolen en ter plekke
verkocht. Zo simpel en toch zo
doeltreffend - kijk, dat vind ik
interessant.’
De kunstverkenningsreis zal vast en
zeker leiden tot een uitwisselings-
programma tussen zijn museum en
partners in Israël (zie kader). Maar
volgens Jacobs reikt de ambitie
verder. ‘Wat doet zo’n reis met
jezelf, als museumdirecteur? Dat
heb ik geprobeerd in de evaluatie
te beschrijven en vervolgens ook in
mijn werkwijze in Nederland te
incorporeren’
Het commitment met de kunsten
zoals hij dat in Israël aantrof, dient
zo als inspiratiebron voor de
Nederlandse museumpraktijk.
Jacobs: ‘Je zou deze reis bijna ver-
plicht moeten stellen aan iedereen
die zich hier serieus met kunst en
cultuur bezighoudt.’
Samenwerking
Centraal Museum met Israël
In zijn evaluatie van de kunst-
verkenningsreis somt Jacobs
alvast een aantal mogelijke
culturele uitwisselingen op:
Met het Tel Aviv Museum
kan een tentoonstelling over
Caravaggisten worden opgezet.
Het Centraal Museum kan een
bijdrage leveren aan de oprich-
ting van een museum voor
Palestijnse kunst.
Tel Aviv is een ‘Bauhaus-stad’,
wat goed aansluit bij de
Rietveld-collectie in het
Centraal Museum. Op dit vlak
is een gezamenlijk programma
realiseerbaar.
Met kibboets Ein Harod kan
een thematische of kunstenaar-
gerichte samenwerking worden
opgezet.
Het concept van Gallery Barbur
kan één op één naar Nederland
worden overgezet en via uitwis-
selingsprogramma’s worden
ingevuld.
helpt… WILT U ALS VRIJWILLIGER BIJDRAGEN AAN ONZE ACTIVITEITEN? NEEM CONTACT MET ONS OP VIA TEL. 020-7857647.
PAGINA 13
14. Op haar schilderijen en tekeningen
van eenlingen of groepen onder-
zoekt Maya Bloch vervreemding
van plaats en tijd. Bloch legt de
geestelijke staat van haar gepor-
tretteerden bloot: hun angsten en
hun vervormde psyche onder de
ogenschijnlijk formele pose.
www.mayabloch.carbonmade.com
In de poëtische montage-
fotografie van Ilit Azoulay
versmelt veldonderzoek met
studiowerk. Elke foto is opge-
bouwd uit duizenden op de
computer bewerkte en opnieuw
gestructureerde beelden:
‘Utopian venues’, zoals de
kunstenaar ze noemt.
www.ilitazoulay.com
Alona Rodeh betrekt beeldhouwwerk, geluid, licht en mechanische
beweging bij haar film- en videokunst, vaak omschreven als ‘performances
without performers’. In Rodehs geestige werk zie je haar fascinatie voor
elegante, archaïsche iconen zich vermengen met elementen uit de
hedendaagse populaire cultuur. Zo creëert ze objecten in een surrealistische
setting. www.alonarodeh.com
Dans geïnspireerd op politieke acties Veldonderzoek
versmelt met
studiowerk
Vervreemding
van plaats en tijd
Performances zonder performers
Public Movement combineert performance en dans met artistieke
ingrepen. De groep onderzoekt en benut de esthetica van politieke
acties. Ze vertaalt die in plaatsgebonden choreografieën die ingrijpen in
de publieke ruimte. www.publicmovementenglish.blogspot.co.il
Tips van
onze scout
Welke Israëlische kunstenaars of
artiesten breken binnenkort ook
in Europa door? Onze scout in
Israël, Tal Yahas, selecteert vier
van haar favorieten en motiveert
haar keuze.
UNTITLED (FIGURE OUTSIDE), 2011
FOTO: SIGAL KOLTON
THE ETHERIC BODY, 2011 - FOTO: SHAXAF HABER
FIRST OPTION, 2012
maakt nieuws… MET EEN CULTURELE ONLINE AGENDA, MET FACEBOOK-PAGINA’S IN HET ENGELS EN IN HET HEBREEUWS EN MET DIGITALE NIEUWSBRIEVEN
(ENGELS EN NEDERLANDS) DIE MAANDELIJKS WORDEN GEMAILD NAAR RUIM 10.000 ABONNEES, MAAKT KUNSTENISRAËL HET AANBOD VAN PROFESSIONELE ISRAËLISCHE KUNST IN NEDERLAND INZICHTELIJK. HEBT U EEN
EVENEMENT? MELDT HET AAN VIA HET INSCHRIJFFORMULIER OP ONZE WEBSITE.
PAGINA 14
15. ‘DIVERSITEIT, VERNIEUWINGSDRIFT EN TEMPERAMENT ZIE IK ALS KERNBEGRIPPEN.’
‘Ik had KUNSTENISRAËL
zelf willen uitvinden’
Het culturele klimaat in Israël wordt volgens Haim Divon gekenmerkt
door diversiteit, vernieuwing en temperament. De Israëlische ambassadeur
in Nederland wil graag dat zijn vrienden ervan kennis nemen.
‘Als Israëlisch ambassadeur ben ik trots op het culturele leven in
mijn vaderland. Er is geen stad in Israël te vinden zonder een eigen
plaatselijk orkest. Het zou zomaar kunnen dat we gemiddeld het
hoogste aantal orkesten per inwoner hebben ter wereld.
In die muziektraditie zie je de diversiteit van het culturele leven
weerspiegeld. Israël is de afgelopen decennia de thuishaven geweest
voor immigranten uit de gehele wereld. Allemaal hebben ze hun
culturele background meegenomen, een proces dat zich weerspiegelt
in het culturele aanbod.
Orkesten die een eeuwenoude muziektraditie levend houden, werken
in Israël naast musici die juist in een versmelting van culturen hun
nieuwe, unieke stijl zoeken. Diversiteit, vernieuwingsdrift en tempera-
ment zie ik als kernbegrippen van het Israëlische culturele klimaat, ook
in bloeiende disciplines als de beeldende kunst, de film of het theater.
Te weinig mensen in Nederland hebben daarvan kennis kunnen nemen.
En dat terwijl we als kleine landen in tal van opzichten decennialang
al zoveel met elkaar delen. De blik naar buiten, bijvoorbeeld, die ons
beider landen typeert en die in onze handelsgeest tot uitdrukking
komt. Niet voor niets kiezen veel Israëlische multinationals juist
Nederland als locatie voor hun Europese hoofdkantoor. Ook de
hartelijke diplomatieke betrekkingen onderstrepen onze hechte band.
Natuurlijk zijn er weleens meningsverschillen, maar dat kenmerkt
juist de kracht van onze vriendschap.
Cultuur is de manier bij uitstek om mensen uit verschillende culturen
samen te brengen en politieke en religieuze verschillen te overbrug-
gen. Zo kunnen we elkaar met onze wederzijdse culturele tradities
verrijken. Zoals ik intens kan genieten van het cultuuraanbod in
Nederland, zo wil ik graag mijn Nederlandse vrienden uitnodigen
om kennis te maken met de kwaliteit en diversiteit van de Israëlische
cultuur.
KUNSTENISRAËL is een onafhankelijk fonds dat professionele
Israëlische kunstenaars, schrijvers en performers naar Nederland
haalt die het stuk voor stuk waard zijn om te leren kennen.
En dat hen vervolgens ondersteunt bij de werving van publiek.
Als het nog niet bestond, had ik het zelf willen uitvinden.’
INTERVIEW HAIM DIVON
FOTO: GEERT SNOEIJER
PAGINA 15‘ER IS GEEN STAD IN ISRAËL ZONDER PLAATSELIJK ORKEST’
17. Waarom hebt u deze
functie aanvaard? ‘In de
zomer van 2011 werd ik gepolst
door Andries Mulder, de voorma-
lige directeur van het Amsterdams
Fonds voor de Kunst. Hij had
geadviseerd bij het opzetten van
dit fonds en wist dat ik grote
affiniteit heb met Israël en met
kunst en cultuur. En inderdaad,
juist die combinatie sprak mij
bij KUNSTENISRAËL meteen
enorm aan.’
Hoe beoordeelt u
de rol van KUNSTENISRAËL
in de eerste anderhalf jaar?
‘Je moet eerst zorgen dat je
bekend wordt, zowel bij kunste-
naars in Israël als bij het Neder-
landse publiek. Gelukkig is onze
directeur een netwerker pur sang.
De interesse voor KUNSTEN-
ISRAËL blijkt hartstikke groot,
nog veel groter dan ik had
verwacht. Intussen hebben we al
tal van culturele projecten van
Israëlische kunstenaars in
Nederland (mede-) gefinancierd.
Nu zijn we aan het onderzoeken in
hoeverre we zelf nieuwe projecten
kunnen initiëren.’
Wat is het verschil
tussen KUNSTENISRAËL
en een instituut als Maison
Descartes dat de Franse
cultuur promoot? ‘Maison
Descartes is een heel oud,
Ruim vijf jaar was Els Swaab voorzitter van de Raad voor Cultuur.
Sinds september 2011 is ze bestuursvoorzitter van KUNSTENISRAËL.
‘We hebben geen enkel politiek oogmerk. Dat vind ik heel belangrijk
om te blijven benadrukken.’
gevestigd instituut. Hun program-
ma is breder dan het onze, ze
geven daar bijvoorbeeld ook lessen
Frans. Daarnaast heeft Maison
Descartes een diplomatieke en
politieke lading. Ons fonds is
volstrekt onafhankelijk van de
staat Israël. We hebben geen enkel
politiek oogmerk. Dat vind ik heel
belangrijk om te blijven benadruk-
ken.’
Wat houdt uw
rol als bestuurder in de
praktijk in?
‘We komen vier, vijf keer per jaar bij
elkaar. Dan nemen we de nieuwe
aanvragen door en evalueren hoe
het in de maanden daarvoor is
gelopen. Natuurlijk houden we ook
de financiën scherp in de gaten. Je
kunt ons beschouwen als een
soort raad van toezicht. Daarnaast
bezoeken we geregeld de culturele
evenementen waaraan we als
fonds bijdragen.’
Hoe garandeert
KUNSTENISRAËL dat het
beschikbare budget goed
wordt besteed?
‘Allereerst hebben we een
transparant beoordelingsproces
opgezet. Een aanvraag van een
culturele organisatie moet aan een
aantal voorwaarden voldoen. Onze
directeur bekijkt de aanvragen
eerst op diversiteit en kwaliteit. Hij
is zelf kenner van muziek.
Daarnaast hebben we een team
van deskundigen dat hem bij
andere disciplines als dans of
fotografie adviseert. Een aanvraag
wordt alleen onder bepaalde
voorwaarden toegewezen. En er
moet door de begunstigde niet
alleen een financiële afrekening,
maar ook een uitgebreide eind-
verantwoording worden gemaakt.
Daarin moet worden vermeld
hoeveel mensen er zijn bereikt en
wat het effect van het project is
geweest. Alles bij elkaar een heel
grondige monitoring.’
Waarom zou een
potentiële geldschieter van
KUNSTENISRAËL niet direct
met een culturele organisa-
tie samenwerken? ‘Wij hebben
de infrastructuur, het netwerk. Als
iemand ons geld geeft, gaat elke
cent naar de kunst. Onze overhead
wordt namelijk al bekostigd. En je
moet niet onderschatten hoeveel
erbij komt kijken wanneer je kunst
financieel ondersteunt. Het project
moet bijvoorbeeld ook publicitair
onder de aandacht worden
gebracht. Dat gaat bij ons hand in
hand.’
Hoe krijgt de
samenwerking tussen
KUNSTENISRAËL en een
geldschieter idealiter vorm?
‘We werken liefst meerjarig samen
vanuit een wederzijds commit-
ment. Dan kun je daadwerkelijk
een vruchtbare relatie aangaan.
Fiscaal is dat voor de partner in
kwestie ook gunstiger. Een partner
heeft bij ons desgewenst ook
zeggenschap in de besteding van
zijn bijdrage. Als een donatie moet
worden geoormerkt voor, zeg,
beeldende kunst, dan kan dat.’
SHELLY KLING: ‘INSIDE ENVELOPES’
WERK VAN JACQUES STERRENBERGFOTO: ACTIVE STILLS
PAGINA 17‘WIJ HEBBEN DE INFRASTRUCTUUR, HET NETWERK’
18. BEELDENDE KUNST ...AND EUROPE WILL BE STUNNED VAN ABBEMUSEUM, EINDHOVEN ABSALON BOIJMANS VAN BEUNINGEN, ROTTERDAM ACTIVE STILLS DE MELKWEG, AMSTERDAM AMOS VAN GELDER DIKKER & THIJS HOTEL
GALLERY, AMSTERDAM BORIS SHAPIRO GALERIE BEELDKRACHT, SCHEEMDA CHAIM OREN LJG, AMSTERDAM GRID2012 INTERNATIONAL PHOTO FESTIVAL WIJNTERMINAL, AMSTERDAM IDAN HAYOSH RIJKSAKADEMIE VAN BEELDENDE
KUNSTEN, AMSTERDAM INTERNATIONALE PAPIER BIËNNALE MUSEUM MEERMANNO, DEN HAAG JOSEPH SEMAH GEMAK, DEN HAAG NOMA BAR GALLERY 33, AMSTERDAM TALI FARCHI & ROYCE DEANS EXPOSITITERUIMTE ISALA
KLINIEKEN, ZWOLLE ONGEKEND YOUNG MASTERS @ AUCTION, ROTTERDAM PRESENT FOREVER 55 PARKEERGARAGE KLIEVERINK, AMSTERDAM RAM KATZIR MINISTERIE VAN DEFENSIE, UTRECHT ROESTIG GLAS MUSEUM BEELDEN
AAN ZEE, DEN HAAG RUTHI HELBITZ COHEN - SPIDER’S STRATEGY MUSEUM BEELDEN AAN ZEE, DEN HAAG SELF PORTRAIT AS VAN GOGH TLK DRTY, AMSTERDAM SHAUL SADAN MILITAIR REVALIDATIE CENTRUM AARDENBURG, DOORN
SURPLUS AUTHORS WITTE DE WITH CENTER FOR CONTEMPORARY ART, ROTTERDAM TULPENKOORTS ARTANA, DEN HAAG YOSI DOTAN OUDE KERK, AMSTERDAM DANSARKADI ZAIDES DE BRAKKE GROND, AMSTERDAM BIG MOUTH
GRAND THEATRE, GRONINGEN BOLLWERKLAB 7 KORZO, DEN HAAG BRILLIANT CORNERS STADSSCHOUWBURG, AMSTERDAM COME AS YOU ARE DEGOUVERNE STRAAT THEATER, ROTTERDAM COME AS YOU ARE GRAND THEATRE,
GRONINGEN KISS OF LIFE | NEW WORK THEATER BELLEVUE, AMSTERDAM LAND-RESEARCH THEATER BELLEVUE, AMSTERDAM MIDNIGHT RISING STADSSCHOUWBURG, GRONINGEN MO(VE)MENT ‘T RUITERKAMP, BATHMEN MONDAY,
LARISSA ROZENTHEATER, AMSTERDAM MONTEVERDISH SCHOUWBURG AMSTELVEEN, AMSTELVEEN NEW WORK DE TONEELSCHUUR, HAARLEM ITZIK GALILI | TAHARA STADHUIS, MAASTRICHT POLITICAL MOTHER STADSSCHOUW-
BURG, AMSTERDAM RANDOM COLLISION DE MELKWEG, AMSTERDAM ROOSTER | BARAK MARSHALL LUCENT DANSTHEATER, DEN HAAG SILENT WARRIORS KORZO THEATER, DEN HAAG THE DRY PIECE GRAND THEATRE, GRONINGEN
THE TOXIC EXOTIC... STADSSCHOUWBURG, UTRECHT TO BAND FRASCATI, AMSTERDAM UM MUHAMAD THEATER KIKKER, UTRECHT VIEWTURE II THEATER WITTE, IJMUIDEN VIEWTURE II TONEELSCHUUR, HAARLEM COUPLE LIKE
2 FRASCATI, AMSTERDAM FILM & TELEVISIE $9.99 DE BALIE, AMSTERDAM 5 BROKEN CAMERAS PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM AJAMI JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN BUDRUS LOUIS HARTLOOPER COMPLEX,
UTRECHT CARTE BLANCHE HET KETELHUIS, AMSTERDAM CINEMA JENIN PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM DE DYBBUK LJG, AMSTERDAM DREAMERS HET KETELHUIS, AMSTERDAM DUMA HET KETELHUIS, AMSTERDAM EYES WIDE
OPEN LJG, AMSTERDAM FIVE HOURS FROM PARIS JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN FLUSHKES HET KETELHUIS, AMSTERDAM FOOTNOTE HET KETELHUIS, AMSTERDAM FRAGMENTS OF PALESTINE DE BRAKKE GROND, AMSTER-
DAM FREE IMPROVISATION PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM HITLER’S CHILDREN PATHÉ DE MUNT, AMSTERDAM IN THE DARK ROOM MUNT 11, AMSTERDAM INTIMATE GRAMMAR LJG, AMSTERDAM JAMES’ JOURNEY TO JERUSALEM
LJG, AMSTERDAM JELLYFISH DE BALIE, AMSTERDAM KOLNOAH LIBERAAL JOODSE GEMEENTE, AMSTERDAM LIFE IN STILLS HET KETELHUIS, AMSTERDAM LIPSTIKKA HET KETELHUIS, AMSTERDAM MA’ALEH FILM SCHOOL DE NIEUWE
KERK, AMSTERDAM MARY LOU HET KETELHUIS, AMSTERDAM MOSTAR ROUND TRIP HET KETELHUIS, AMSTERDAM MY LOVELY SISTER HET KETELHUIS, AMSTERDAM NATION FOR TWO SILENT CITY REMBRANDT 3, UTRECHT NONO,
HET ZIGZAG KIND PATHÉ REMBRANDT, UTRECHT NOODLE JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN CLOUDY ROAD PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM YAEL BARTANA | EUROPE WILL BE STUNNED PATHÉ TUSCHINSKI, AMSTERDAM OFF
WHITE LIES HET KETELHUIS, AMSTERDAM ONE DAY AFTER PEACE TUSCHINSKI 1, AMSTERDAM PARADISE NOW THEATER DE KOORNBEURS, FRANEKER POLICEMAN STADSSCHOUWBURG DE HARMONIE, LEEUWARDEN RABIES HET
KETELHUIS, AMSTERDAM RESTORATION HET KETELHUIS, AMSTERDAM ROOM 514 PATHÉ 1, ROTTERDAM SIX MILLION AND ONE PATHÉ DE MUNT, AMSTERDAM SIXTY IN THE CITY HET KETELHUIS, AMSTERDAM SUSYA PATHÉ DE
MUNT, AMSTERDAM THE FIFTH HEAVEN HET KETELHUIS, AMSTERDAM THE FLAT JOODS HISTORISCH MUSEUM AUDITORIUM, AMSTERDAM THE GARDEN OF EDEN MUNT 13, AMSTERDAM THE GATEKEEPERS TUSCHINSKI 2, AMSTERDAM
THE HANGMAN HET KETELHUIS, AMSTERDAM THE INVISIBLE MEN THEATER AAN HET SPUI, DEN HAAG THE MATCHMAKER LJG, AMSTERDAM THE VIOLINISTS HET KETELHUIS, AMSTERDAM THIRST LJG, AMSTERDAM TORN HET
KETELHUIS, AMSTERDAM USHPIZIN JOODS STUDIECENTRUM LEIDEN, LEIDEN WAR MATADOR HET KETELHUIS, AMSTERDAM WRISTCUTTER: A LOVE STORY DE BALIE, AMSTERDAM YOSSI & JAGGER KRITERION, AMSTERDAM Z32
TUSCHINSKI 4, AMSTERDAM ISRAEL - JEWISH NETWORK NEDERLAND 2, NEDERLAND THE BAND’S VISIT | CANVAS CANVAS, NEDERLAND DOCTOR JOST NEDERLAND 2, NEDERLAND DOCUMENTAIRE JOODS MUZIEKFESTIVAL JOODSE
OMROEP, NEDERLAND 2 LITERATUUR ORIT SEN-GUPTA LEZING JOODS HISTORISCH MUSEUM, AMSTERDAM AMOS OZ THEATER AAN HET SPUI, DEN HAAG DAVID GROSSMAN THEATER KIKKER, UTRECHT JEWISH PHILANTROPY
JOODS HISTORISCH MUSEUM, AMSTERDAM MICHA WERTHEIM & ETGAR KERET DE BALIE, AMSTERDAM NIR BARAM KONINKLIJKE SCHOUWBURG, DEN HAAG INTERVIEW WITH MEÏR SHALEV JOODS HISTORISCH MUSEUM, AMSTERDAM
SAYED KASHUA CENTRALE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG SHOSHI BREINER LJG, AMSTERDAM WIZO LITERATUURPRIJS ARTE EN AMICITIAE, AMSTERDAM ZERUYA SHALEV LJG, AMSTERDAM MUZIEK 3 COHENS BIMHUIS, AMSTERDAM
AHADDAF QUARTET DE ENGELENBAK, AMSTERDAM ALILA COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM AMARCORD & ZEMTSOV ALTVIOOLKWARTET DE DOELEN, ROTTERDAM AMARYLLIS ENSEMBLE THEATER DE TOBBE, VOORBURG ARAVAH
& CRESCENT DOUBLE GROUNDS, ROTTERDAM ARIK DAVIDOV FLORIADE, AMPHITHEATRE, VENLO AVIV QUARTET DE DOELEN, ROTTERDAM BORIS MOGILEVSKI BAND CC MUZIEKCAFÉ, AMSTERDAM DECEMBER CONCERT KERKJE TE
DEN HORN, GRONINGEN DUETS COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM DUO CANCIONERO COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM ECHOS FROM SEPHARAD KLOOSTERKERK, DEN HAAG FUNK’N’STEIN GROTE MARKT, DEN HAAG HAKOL
OVER HABIBI AMPHITHEATRE, VENLO HATZATZ KORZO, DEN HAAG HAYTHAM SAFIA DUO KORZO, DEN HAAG INON BARNATAN NOORDERKERK, AMSTERDAM JOODSE BAROKMUZIEK PORTUGESE SYNAGOGE, AMSTERDAM KLEZMER
CC MUZIEKCAFE, AMSTERDAM KLEZMOKUM SYNAGOGE, DEVENTER LES ELÉMENTS LUTHERSE KERK, GRONINGEN LIOR W2 POPPODIUM, DEN BOSCH LUNCHCONCERT BPLUSC OUDE VEST, LEIDEN MAFFE MAANDAG DWAZE ZAKEN,
AMSTERDAM MIFGASH UNITY CONCERT DE MEERVAART, AMSTERDAM MOR KARBASI MUZIEKGEBOUW EINDHOVEN, EINDHOVEN NIEUWJAARSCONCERT STADSSCHOUWBURG DE HARMONIE, LEEUWARDEN NOA CARRÉ, AMSTERDAM
NOAM VAZANA STADSSCHOUWBURG, UTRECHT ACOUSTIC COMPASS MUZIEKHUIS UTRECHT, UTRECHT GAUDEAMUS MUSIC WEEK CONSERVATORIUM UTRECHT, UTRECHT SINGER-SONGWRITER FESTIVAL THEATER HOF 88, ALMELO
LEVANTASY THEATERDINERSALON DE AVENUE, BREDA ROTTERDAM PHILHARMONIC GERGIEV FESTIVAL DE DOELEN, ROTTERDAM STUDIUM CHORALE | FESTIVAL MUSICA SACRA THERESIAKERK, MAASTRICHT THE HEART & THE
WELLSPRING PARADISO, AMSTERDAM YONIT SHAKED GOLAN DE TOONZAAL, DEN BOSCH OMER KLEIN TRIO BIMHUIS, AMSTERDAM OR RE’EM REMONSTRANTSE KERK, ALKMAAR ORLEV TAM CAFE DE LIBERTIJN, DEN HAAG OR-
PHANED LAND WILLEMEEN, ARNHEM OY DIVISION TROPENTHEATER, AMSTERDAM PIANODUO SILVER-GARBURG HET COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM SAVE A CHILD’S HEART IN CARRÉ CARRÉ, AMSTERDAM SHLOMO BAR DE
NIEUWE KERK, AMSTERDAM SLOTFEEST WEEK VAN DE BELOFTE FRASCATI, AMSTERDAM THE APPLES PARADISO, AMSTERDAM THE HODAYA ENSEMBLE COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM THE ISRAEL BRASS QUINTET COMPAGNIE-
THEATER, AMSTERDAM THE JEWISH MONKEYS COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM THE TECHNICALITIES COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM TILTAN PARADOX, TILBURG TZAHAL BAND SPANT, BUSSUM VIRA LOZINSKY COMPAGNIE-
THEATER, AMSTERDAM VOCA PEOPLE DELAMAR THEATER, AMSTERDAM YEVGENCY YONTOV RUINEKERK, BERGEN YICHUD KORZO, DEN HAAG ZIMBA ENSEMBLE COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM THEATER ZOEK HET LEKKER
ZELF UIT! FRASCATI, AMSTERDAM ASPHALT EXODUS BUITENPODIUM, LICHTENVOORDE BEING A REFUGEE POLLUX, AMSTERDAM BROER KARAVAAN, HOORN AAN ZEE DE KLEINE ZEEMEERMIN HET COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM
DIT IS MIJN VADER FRASCATI, AMSTERDAM EET SMAKELIJK FRASCATI, AMSTERDAM HET KIND ACHTER DE OGEN BIJLMERPARKTHEATER, AMSTERDAM HET KIND ACHTER DE OGEN ‘T SPIEGELTHEATER, MIDDELBURG
HIGH FIVE POLLUX, AMSTERDAM IEDEREEN HEEFT EEN HUIS NODIG FERTILE GROUND STUDIO, AMSTERDAM JANKEN EN SCHIETEN FRASCATI, AMSTERDAM MATINEE FLORIADE, VILA FLORA THEATRE, VENLO ILAY DEN BOER | ZOEK
HET LEKKER ZELF UIT! FRASCATI, AMSTERDAM R U HERE? DORPSKERK VOORSCHOTEN, VOORSCHOTEN SIMLA | SARA SIBONI THEATER DE CAMELEON, AMSTERDAM PORNOGRAPHIA UPSTREAM GALLERY, AMSTERDAM SOFIA’S
DRAWINGS DE HOLLANDSCHE SCHOUWBURG, AMSTERDAM SPRAKELOOS THEATER DE MYTHE, GOES THE DENTIST KONINKLIJKE SCHOUWBURG, DEN HAAG THE DOORS OF PERCEPTION POLLUX, AMSTERDAM THE HOLYCOASTER S(HIT)
CIRCUS FRASCATI, AMSTERDAM THE WOMAN WHO BREATHES TOO MUCH FRINGE TENT, AMSTERDAM THREE FALLING COMPAGNIETHEATER, AMSTERDAM WHEN ABEL MET CAIN LOODS DOKZICHT, AMSTERDAM WORKSHOPS
ETC. CAFÉ MEDITERRANÉE FOAM, AMSTERDAM JOFEL CULTUURDAG TRESOAR - FRIES HISTORISCH LETTERKUNDIG CENTRUM, LEEUWARDEN TSAVTA WORKSHOPS LJG AMSTERDAM, AMSTERDAM SHOOKBOOK JOODS HISTORISCH
MUSEUM MUSEUMCAFÉ, AMSTERDAM
LIJST MET GEPUBLICEERDE PROJECTEN
publiceert… MET EEN CULTURELE ONLINE AGENDA, MET FACEBOOK-PAGINA’S IN HET ENGELS EN IN HET HEBREEUWS EN MET DIGITALE NIEUWSBRIEVEN (ENGELS
EN NEDERLANDS) DIE MAANDELIJKS WORDEN GEMAILD NAAR RUIM 10.000 ABONNEES, MAAKT KUNSTENISRAËL HET AANBOD VAN PROFESSIONELE ISRAËLISCHE KUNST IN NEDERLAND INZICHTELIJK. HEBT U EEN EVENEMENT?
MELDT HET AAN VIA HET INSCHRIJFFORMULIER OP ONZE WEBSITE.
PAGINA 18
19. Met incidentele financiële bijdragen aan projecten van
Israëlische kunstenaars, kunstinstellingen en overige
initiatiefnemers, draagt KUNSTENISRAËL bij aan het
presenteren in Nederland van de beste en meest diverse
Israëlische kunst. Wilt u bijdragen aan dit fonds?
Neemt u dan contact met ons op via het contact-
formulier op onze website www.kunstenisrael.nl of via
tel. 020-7857647. KUNSTENISRAËL is aangemerkt als
een culturele ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling)
en kan de fiscale mogelijkheid bieden om 125% van uw
donatie van uw belastbare inkomen af te trekken.
Steun de
Israëlische
cultuur.
Steun KUNSTENISRAËL.
IDO WEIL MORAN FISHER KEREN LEVI: ‘THE DRY PEACE’ NADIA SCHOENZWYTT
ALILA
FOTO: ZIV AMAR
NADAV WEISSMAN
NAAMENVOORLETTERSV/M
VOORNAMEN(VOLUIT)GEBOORTEDATUM
STRAAT&NUMMER
POSTCODE&WOONPLAATS
E-MAILADRESDATUM&HANDTEKENING
TELEFOONNUMMER
iseenfondsdatinNederlanddepresentatieondersteuntvandebesteenmeest
diverseIsraëlischekunst.Wiltubijdragenaanditfonds?Alsdonateurontvangturegelmatigeenfraaienieuwsbrief
metagenda.Gulledonateurs(vanaf€100)wordenuitgenodigdvoorexclusievevriendenevenementenenontvangen
viertoegangskaartenvoordeconcertserie“KUNSTENISRAËLPRESENTEERT”.KUNSTENISRAËLisdoordebelasting-
dienstaangemerktalseencultureleANBI(AlgemeenNutBeogendeInstelling)enkandefiscalemogelijkheidbiedenom
uwparticuliereschenkingvoor125%enuwzakelijkeschenkingvoor150%vanhetbelastbareinkomenaftetrekken.
Hoeveelwiltuschenken?
€25€100€250€500€1000Anderbedrag:€
Hoewiltuuwschenkingvoldoen?
AlséénmaligegiftGespreidovervijfjaar,viaeenfiscaalaantrekkelijkelijfrenteregeling
(Min.€250perjaar.Wijnemencontactmetuop.)
Opwelkewijzewiltuuwbijdrageovermaken?
Viaautomatischeincasso;mijnrekeningnummer.:
Ikmaakhetbedragoveropbanknummer42.05.22.492t.n.v.StichtingNFIC(NederlandsFondsvoorIsraëlischeCultuur,‘KUNSTENISRAËL’)
S.v.p.versturenineenenvelopzonderpostzegelnaar:KUNSTENISRAËL,Antwoordnummer43373,1020WDAmsterdam
NAAMENVOORLETTERSV/M
VOORNAMEN(VOLUIT)GEBOORTEDATUM
STRAAT&NUMMER
POSTCODE&WOONPLAATS
E-MAILADRESDATUM&HANDTEKENING
TELEFOONNUMMER
iseenfondsdatinNederlanddepresentatieondersteuntvandebesteenmeest
diverseIsraëlischekunst.Wiltubijdragenaanditfonds?Alsdonateurontvangturegelmatigeenfraaienieuwsbrief
metagenda.Gulledonateurs(vanaf€100)wordenuitgenodigdvoorexclusievevriendenevenementenenontvangen
viertoegangskaartenvoordeconcertserie“KUNSTENISRAËLPRESENTEERT”.KUNSTENISRAËLisdoordebelasting-
dienstaangemerktalseencultureleANBI(AlgemeenNutBeogendeInstelling)enkandefiscalemogelijkheidbiedenom
uwparticuliereschenkingvoor125%enuwzakelijkeschenkingvoor150%vanhetbelastbareinkomenaftetrekken.
Hoeveelwiltuschenken?
€25€100€250€500€1000Anderbedrag:€
Hoewiltuuwschenkingvoldoen?
AlséénmaligegiftGespreidovervijfjaar,viaeenfiscaalaantrekkelijkelijfrenteregeling
(Min.€250perjaar.Wijnemencontactmetuop.)
Opwelkewijzewiltuuwbijdrageovermaken?
Viaautomatischeincasso;mijnrekeningnummer.:
Ikmaakhetbedragoveropbanknummer42.05.22.492t.n.v.StichtingNFIC(NederlandsFondsvoorIsraëlischeCultuur,‘KUNSTENISRAËL’)
S.v.p.versturenineenenvelopzonderpostzegelnaar:KUNSTENISRAËL,Antwoordnummer43373,1020WDAmsterdam
20. MET EEN CULTURELE ONLINE AGENDA, MET FACEBOOK-PAGINA’S IN HET ENGELS EN IN HET HEBREEUWS EN MET DIGITALE NIEUWSBRIEVEN (ENGELS EN NEDERLANDS)
DIE MAANDELIJKS WORDEN GEMAILD NAAR RUIM 10.000 ABONNEES, MAAKT KUNSTENISRAËL HET AANBOD VAN PROFESSIONELE ISRAËLISCHE KUNST IN NEDERLAND INZICHTELIJK. HEBT U EEN EVENEMENT? MELDT HET AAN VIA HET
INSCHRIJFFORMULIER OP ONZE WEBSITE. WILT U ZICH ABONNEREN OP ONZE NIEUWSBRIEF? OOK VIA DE WEBSITE: WWW.KUNSTENISRAEL.NL OF VOLG ONS OP FACEBOOK (FACEBOOK.COM/KUNSTENISRAEL) OF TWITTER (TWITTER.
COM/KUNSTENISRAEL).
SHARIF WAKED SASHA SERBER
WWW.KUNSTENISRAEL.NL
MICHAL BEN ZEEV ILAN GARIBI
WWW.KUNSTENISRAEL.NL