บทเรียน เรื่อง ข้อมูลและสารสนเทศ

1. ข้อมูลและสารสนเทศ

2. ข้อมูล(Data) คืออะไร?

3. ข้อมูล(Data) คือ สิ่งต่าง ๆ หรือข้อเท็จจริง ที่ได้รับจาก
ประสาทสัมผัสหรือสื่อต่าง ๆที่ยังไม่ผ่านการวิเคราะห์ หรือการ
ประมวลผล โดยข้อมูลอาจเป็นตัวเลข สัญลักษณ์ ตัวอักษร เสียง
ภาพ ภาพเคลื่อนไหว เป็นต้น
สาระน่ารู้
ข้อมูลดิบ (Raw Data) คือ ข้อมูลทุกรูปแบบที่ยังไม่ได้ผ่านการประมวลผล
ความหมายข้อมูล

4. การแบ่งประเภทของข้อมูล
ความต้องการของผู้ใช้ เกณฑ์ที่นามาพิจารณา
ลักษณะของข้อมูลที่นาไปใช้

5. 1.การแบ่งข้อมูลตามลักษณะของข้อมูล
เป็นการแบ่งข้อมูลโดยพิจารณาจากการรับข้อมูลของประสาทสัมผัสของ
ร่างกาย ได้แก่
- ข้อมูลภาพที่ได้รับจากการมองเห็นด้วยดวงตา
- ข้อมูลเสียงที่ได้รับจากการฟังด้วยหู
- ข้อมูลกลิ่นที่ได้รับจากการสูดดมด้วยจมูก
- ข้อมูลรสชาติที่ได้รับจากการรับรสชาติด้วยลิ้น
- ข้อมูลสัมผัสที่ได้รับจากความรู้สึกด้วยผิวหนัง
จะยกตัวอย่างการแบ่งข้อมูลไว้ 4 รูปแบบ

6. ข้อมูลปฐมภูมิ (Primary Data)
คืออะไร?

7. 2. การแบ่งข้อมูลตามแหล่งข้อมูลที่ได้รับ
โดยพิจารณาจากลักษณะของที่มาหรือการได้รับข้อมูล ได้แก่
คือ ข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวมหรือบันทึกจากแหล่งข้อมูลโดยตรง
ด้วยวิธีต่างๆ เช่น จากการสอบถามการสัมภาษณ์การสารวจการจดบันทึก
ตัวอย่างข้อมูลปฐมภูมิ ได้แก่ ข้อมูลการมาโรงเรียนสายของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ซึ่งได้จากการจดบันทึกในรอบ 1 เดือนที่ผ่านมา
ข้อมูลปฐมภูมิ (Primary Data)

8. คือ การนาข้อมูลที่ผู้อื่นได้เก็บรวบรวมหรือบันทึกไว้มาใช้งานผู้ใช้ไม่
จาเป็นต้องเก็บรวบรวมและบันทึกด้วยตนเอง จัดเป็นข้อมูลที่เกิดขึ้นใน
อดีต มักผ่านการประมวลผลแล้ว
ตัวอย่างข้อมูลทุติยภูมิ ได้แก่ สถิติการมาโรงเรียนสายของนักเรียน
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ในปีพ.ศ.2550
ข้อมูลทุติยภูมิ (Secondary Data)

9. 3. การแบ่งข้อมูลตามการจัดเก็บในในสื่ออิเล็กทรอนิกส์
มีลักษณะคล้ายการแบ่งข้อมูลตามลักษณะของข้อมูล แต่มีการแยก
ลักษณะข้อมูลตามชนิดและนามสกุล ของข้อมูลนั้น ๆ ได้แก่
ข้อมูลตัวอักษร
ข้อมูลภาพ
เช่น ตัวหนังสือ ตัวเลข และสัญลักษณ์
ข้อมูลประเภทนี้มักมีนามสกุลต่อท้ายชื่อไฟล์เป็น .txt และ .doc
เช่น ภาพกราฟิกต่าง ๆ และภาพถ่ายจากกล้องดิจิทัล
ข้อมูลประเภทนี้มักมีนามสกุลต่อท้ายชื่อไฟล์เป็น .bmp .gif และ .jpg

10. ข้อมูลเสียง
ข้อมูลภาพเคลื่อนไหว
เช่น เสียงพูด เสียงดนตรี และเสียงเพลง
ข้อมูลประเภทนี้มักมีนามสกุลต่อท้ายชื่อไฟล์เป็น .wav .mp3 และ .au
เช่น ภาพเคลื่อนไหว ภาพมิวสิกวีดีโอ ภาพยนตร์ คลิปวิดีโอ
ข้อมูลประเภทนี้มักมีนามสกุลต่อท้ายชื่อไฟล์เป็น .avi

11. 4. การแบ่งข้อมูลตามระบบคอมพิวเตอร์
มีลักษณะคล้ายและใกล้เคียงกับการแบ่งข้อมูลตามการจัดเก็บในสื่อ
อิเล็กทรอนิกส์มาก แต่มุ่งเน้นพิจารณาการแบ่งประเภทตามการนาข้อมูลไปใช้
งานในระบบคอมพิวเตอร์ ได้แก่
- ข้อมูลเชิงจานวน มีลักษณะเป็นตัวเลขที่สามารถนามาคานวณด้วย
คอมพิวเตอร์ได้ เช่น จานวนเงินในกระเป๋า จานวนค่าโดยสารรถประจาทาง
และจานวนนักเรียนในห้องเรียน
- ข้อมูลอักขระ มีลักษณะเป็นตัวอักษร ตัวหนังสือ และสัญลักษณ์ ต่างๆ
ซึ่งสามารถนาเสนอข้อมูลและเรียงลาดับได้แต่ไม่สามารถนามาคานวณ
ได้ เช่น หมายเลขโทรศัพท์ เลขที่บ้านและชื่อของนักเรียน

12. - ข้อมูลกราฟิก เป็นข้อมูลที่เกิดจากจุดพิกัดทางคอมพิวเตอร์ ทาให้เกิด
รูปภาพหรือแผนที่ เช่น เครื่องหมายการค้า แบบก่อสร้างอาคาร และกราฟ
- ข้อมูลภาพลักษณ์ เป็นข้อมูลแสดงความเข้มและสีของรูปภาพที่เกิดจากการ
สแกนของสแกนเนอร์ เป็นหลัก ซึ่งสามารถนาเสนอข้อมูล ย่อหรือขยาย และ
ตัดต่อได้ แต่ไม่สามารถนามาคานวณหรือดาเนินการ อย่างอื่นได้
สาระน่ารู้
ปัจจุบันบริษัท NTT Communications Corp ประเทศญี่ปุ่นได้มีการทดลองส่งข้อมูลกลิ่นผ่าน
ทางอินเตอร์เน็ต โดยมีโครงการที่จะเปิดให้บริการ Aromatherapy online ในอนาคต

13. สารสนเทศ(Information)
คืออะไร?

14. สารสนเทศ(Information) คือ สิ่งที่ได้จากการประมวลผลของ
ข้อมูล เพื่อให้สามารถนามาใช้ประโยชน์ ในด้านการวางแผน
การพัฒนา การควบคุม และการตัดสินใจ
ความหมายสารสนเทศ

15. 1. การแบ่งสารสนเทศตามหลักแห่งคุณภาพ ได้แก่ สารสนเทศแข็งและ
สารสนเทศอ่อน
2. การแบ่งสารสนเทศตามแหล่งกาเนิด ได้แก่ สารสนเทศภายในองค์กร
และสารสนเทศ ภายนอกองค์กร
3. การแบ่งสารสนเทศตามสาขาความรู้ ได้แก่ สารสนเทศสาขา
มนุษยศาสตร์ สารสนเทศ สาขาสังคมศาสตร์ สาขาวิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยี และสารสนเทศสาขาอื่น ๆ
การแบ่งสารสนเทศสามารถแบ่งได้หลายรูปแบบ

16. 4. การแบ่งตามการนาสารสนเทศไปใช้งาน ได้แก่ สารสนเทศด้าน
การตลาด สารสนเทศ ด้านการวิจัยและพัฒนาบุคลากร และสารสนเทศ
ด้านการเงิน
5. การแบ่งตามการใช้และการถ่ายทอดสารสนเทศ ได้แก่ สารสนเทศที่
เน้นวิชาการ สารสนเทศ ที่เน้นเทคนิค สารสนเทศที่เน้นบุคคล และสารสนเทศ
ที่เน้นการปฏิบัติ
6. การแบ่งตามขั้นตอนของการพัฒนาสารสนเทศ ได้แก่ สารสนเทศระยะ
แรกเริ่มและ สารสนเทศระยะยาว
การแบ่งสารสนเทศสามารถแบ่งได้หลายรูปแบบ (ต่อ)

17. 7. การแบ่งสารสนเทศตามวิธีการผลิตและการจัดทา ได้แก่ สารสนเทศ
ต้นแบบและสารสนเทศ ปรุงแต่ง
8. การแบ่งสารสนเทศตามรูปแบบที่นาเสนอ ได้แก่ สารสนเทศที่มีลักษณะ
เป็นเสียง สารสนเทศ ที่มีลักษณะเป็นข้อความ สารสนเทศที่มีลักษณะเป็น
โสตทัศนวัสดุ และสารสนเทศที่มีลักษณะเป็นอิเล็กทรอนิกส์
9. การแบ่งสารสนเทศตามสภาพความต้องการที่จัดทาขึ้น ได้แก่ สารสนเทศ
ที่ทาประจา สารสนเทศที่ต้องทาตามกฎหมาย และสารสนเทศที่ได้รับหมอบหมาย
ให้จัดทาขึ้นโดยเฉพาะ
การแบ่งสารสนเทศสามารถแบ่งได้หลายรูปแบบ (ต่อ)

18. การประมวลผลข้อมูล
สามารถทาได้กี่วิธี?

19. การประมวลผลแบบกลุ่ม การประมวลผลแบบทันที
การประมวลผลข้อมูลสามารถทาได้ 2 วิธี
วิธีการประมวลผลข้อมูล

20. 1.การประมวลผลแบบกลุ่ม
ข้อมูลของการประมวลผลแบบนี้จะถูกเก็บสะสมไว้ในช่วงเวลาที่กาหนด
เช่น 7 วัน หรือ 1 เดือน แล้วจึงนาข้อมูลที่สะสมไว้มาประมวลผลรวมกัน
ครั้งเดียว เช่น การคานวณค่าบริการ น้าประปา โดยข้อมูลปริมาณน้า
ที่ใช้ทั้งหมดจะถูกเก็บบันทึกไว้ในรอบ 1 เดือน แล้วจึงนามาประมวลผล
เป็น ค่าน้าประปาในครั้งเดียว การประมวลผลแบบนี้มักมีความผิดพลาด
สูง แต่เสียค่าใช้จ่ายในการประมวลผลน้อย

21. 2. การประมวลผลแบบทันที
เป็นการประมวลผลที่เกิดขึ้นพร้อมกับการรับข้อมูลหรือหลังจากได้รับข้อมูล
ทันที เช่นการฝากและถอนเงินธนาคาร เมื่อลูกค้าฝากเงิน ข้อมูลนั้นจะถูก
ประมวลผลทันที ทาให้ยอดฝากในบัญชีนั้นมีการเปลี่ยนแปลง การประมวลผล
แบบนี้จะมีความผิดพลาดน้อย แต่เสียค่าใช้จ่ายในการประมวลผลมาก
สาระน่ารู้
การประมวลผลแบบทันที เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า การประมวลผลแบบเชื่อม
ตรง (Online Processisng) เนื่องจากลักษณะการทางานจะต้องเชื่อมต่อกับระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์