1. AGENDA
Ang Pagsulat ng Final na Kopya
Ang Pagwawastong-Basa o
Proofreading
Ang Gamit ng mga Bantas
2. ANG PAGSULAT NG FINAL NA KOPYA
Kapag kontento na sa nilalaman ng
katha, maingat na magpatnubay-wasto
(proofread). Itama ang mga namamaling
balarila at gamit ng mga salita,
pagmamalaking titik sa mga ngalang
tangi, mga bantas at baybay.
2
3. ILANG PATNUBAY PA
1.Tama ba ang baybay ng mga salita. Konsultahin
ang diksyunaryu kung nagdududa.
2.Tama ba ang kayarian ng mga pangungusap?
3.Ang paggamit ng malaking titik sa mga
pangalang pantangi.
4.Isaalang-alang ang mga bantas.
5.Salungguhitan ang mga pamagat ng akdang
binaggit.
4. 4
Pagkatapos na maedit ang manyuskrip, isasataypset na ito.
Ang nakataypset nang kopya ang iwawasto ngayon ng
proofreader o tagawatosng-basa. Kailangan nang pakinisin o
pagkaigihan ang kopya para maipabluprint na. Ang proofreading
ay dili’t iba kundi ang masinsing pagbasa sa nakataypset nang
kopya ng manuskrito para makatiyak sa kalinisan nito, na wala
nang anupamang kamaliang makikita pa rito gaya sa ispeling, sa
gamit ng mga bantas, mga kamaliang tipografikal, atb., sa gayon
makatiyak na sa kalidad ng anumang akdang ilalathala, makatiyak
na sa kalidad ng anumang akdang ilalathala dahil iniayon na ito sa
istandard na wika at pag-imprenta.
ANG PAGWAWASTONG-BASA O
PROOFREADING.
5. ANG MGA MARKA O PANANDA
SA PAGWASTONG-BASA
5
Ginagamitan ng masisimbolong pananda o
pangmarka ang pagwawastong-basa. Mga marka itong
nagpapaikli sa mga instruksyon sa gagawing mga pagbabago
na madaling makilala, maintindihan, at magamit ninumang may
kinalaman sa trabaho at may kasanayan sa paglalathala.
Istandardisado ang mga pamalit na ito sa mga salita na
nagbibigay-mensahe sa taypseter at printer. Lamang, may mga
palimbagang sa tinagal-tagal ng kasangkutan sa palathalaan
na nakalilikha na kani-kaniyang mga varyasyon. Sinisinsin ang
tabula sa ibaba na nagpapakita sa mga panandang ito kalakip
ang mga kahulugan sa Filipino at Ingles, gayundin, ang mga
halimbawa.
6. MGA DAPAT TANDAN NG ISANG
TAGAWASTONG-BASA
1.Dapat lagyan ng tagawastong-basa ng indikasyon sa loob ng kopya
kung saan gagawin ang pagbabago gaya ng vertikal na guhit (l),
palihis na guhit (/), horizontal na guhit (_), Horizontal na kurbang (~),
bilog (0), karet (V o <), at marking Z (z).
2.Ang instruktibong marka, ang marking nag sasaad ng gagawing
pagbabago, ay isinusulat sa margin.
3.Bawat marka sa loob ng teksto dapat ay may kasamang marjinal na
marka.
4. Gumagamit ng isang marjin lamang sa pagsulat ng mga
instruksyon, kung sa kanan, sa kanan, kung sa kaliwa, sa kaliwa.
Huwag paghiwalayin ang marka at instruksyon.
5. Ipantay ang instruksyon sa eksaktong posisyon mismo ng
iwinawastong kamalian.
6.Iwasan ang masyadong siksikan o magulong pagwawasto. Dapat
konsisitent, malinis at malinaw ang mga marka at instruksyon sa
pagwawasto.
7.Gumamit ng pulang bolpen dahil madali itong makita at nag-iiwan ng
permanenteng marka, kung lapis kasi nabuura
7. ANG GAMIT NG MGA BANTAS 7
Kung sadyang naapektuhan ng husto ang pagtetext ang
pag iispeling ngayon ng mga kabataan, lalong hindi maikakaila
na napapabayaan na rin nia sa pagsulat ang paggamit ng mga
bantas. Katunayan, ni hindi na nga nila kilala ang salitang
bantas kahit na isainggles pang sabihin itong pangktweysyon.
Talagang nakapagtataka kung bakit. Kaya sa pagkakataong
ito, mahalagang balik-aralan ang mga bantas at iba’t ibang
gamit ng bawat isa, sapagkat gabay ang mga ito sa pagbasa
at pagsulat. Sa pamamagitan ng mga bantas, Malinaw na
naipaparating sa mga kianuukulang decoder ang
mahahalagang mensahe sa pagtanggap, pasalita man o
pasulat, ng anumang pahayag. Kaya, heto, muling
ipinapakilala at ipina paalam ang bawat bantas kalakip ang
iba’t ibang gamit.
8. 1.TULDOK(.) 8
Ginagamit ang tuldok bilang panapos sa mga sumusunod
na pangungusap.
a. Pakiusap, mga halimbawa:
Pakibasa ng sulat.
Pakisagot mo narin.
b.Pautos, mga halimbawa:
Bilhan mo na rin ng istamp.
Ihulog mo na rin sa postofis.
9. Ginagamit din ito sa mga pinaikli o dinaglat na salita,
mga halimbawa:
Editor – Ed. Pahina – ph.
Edisyon – ed. Mga pahina – mp.
Komplayer – komp. Transleytor – trans.
Gayundin, sa mga inisyal na pangalan, halimbawa:
Angelica Honor Ballena – A.H.B.
Danilo Aranillo Tan – D.A.T.
10. 2.TANDANG PANANONG(?) 10
Ginagamit itong panapos sa mga pangungusap na
patanong, halimba:
Ano ang pamgat ng aklat na isinusulat mo?
Sino ang kasama mong sumusulat?
Saan gagamitin ang libro?
11. 3.TANDANG PADAMDAM 0 EKSLAMASYON(!)
11
Ginagamit itong panapos sa mga sumusunod:
a. Pangugusap na padamdam, halimbawa:
Huwag mong kunin ‘yan!
Ikaw ang may sala!
Tama na!
b.Ekspresyong padamdam, halimbawa:
Siyanga!, Tototo!, Talaga!, Ay!, Naku!
12. 4. KUWIT O KOMA(,) 12
Ginagamit ang kuwit sa mga sumusunod:
a. Sa pagitan ng petsa ng buwan at taon, halimbawa:
Disyembre 15, 1951 Setyembre 16, 2003
b. Sa pagitan ng pangalan ng bayan at pangalan ng
lalawigan, halimbawa:
Bacoor, Cavite
Cainta, Rizal
Dagupan, Pangasinan
c. Sa bating panimula ng liham pangkaibigan, halimbawa:
Mahal kong kaibigan,
Dir fren,
Mahal kong Mama,
13. 5.TUTULDOK O KOLON(:) 13
Ginagamit ito sa mga sumusunod:
a. Bating panimula panimula ng liham pangangalakal,
halimbawa:
Ginoo:
Kagalang-galang na hukom:
b.Pagsulat ng oras halimbawa:
7:30 n.u. 12:00 n.t. 3:45 n. h. 9:15 n. g.
c. Pagtatala ng iisa-isahing bagay, halimbawa:
Heto ang mga order ko: litsong kawali, kamaron
rebosado, mitsado, atb.
