SlideShare a Scribd company logo
1 of 7
Download to read offline
Rembiewscy
                          Historia rodzin z lotu ptaka.
                          V. 1/2009. Stan wiedzy na 30 czerwca 2009.




ŹRÓDŁA NAZWISKA
Rembiewski to przykład typowego nazwiska odmiejscowego. Wywodzi się od wsi
Rembieszów leżącej na południowy wschód od Sieradza w parafii Strońsko. Trudno
ocenić, w jakich czasach i którzy właściciele wsi zaczęli zastępować określenie „z
Rembieszowa” nazwiskiem Rembiewski. Pierwszymi znalezionymi w danych źródłowych
właścicielami, którzy używali nazwiska, był podczaszy sieradzki Jarosław h. Grzymała i
jego rodzina – właściciele Rembieszowa z pierwszej połowy XV wieku. Co ciekawe
nazwisko ówcześnie brzmiało i zapisywane było „Rembieski” - bez „w” w końcówce.
Pojawienie się odmiejscowego określenia „Rembieski” musiało nastąpić nie później niż na
początku XV wieku. Świadczy o tym założenie w roku 1406 wsi o nazwie Rembieskie,
położonej na północny wschód od Sieradza.
PRA-REMBIESCY
„Pra-Rembieskimi” można nazwać wspomnianą wyżej rodzinę Jarosława, podczaszego
sieradzkiego. To najwcześniejsi znani właściciele Rembieszowa. Jarosław ożeniony z
Klichną z Tuliszkowa ma trzy córki – Katarzynę, Barbarę i Elżbietę. Umierając około 1442
roku Jarosław nie zostawia po sobie syna i linia męska tych „pra-Rembieskich” wygasa.
Nieprzypadkowo istnienie tej rodziny nie umknęło źródłom historycznym. Barbara
Rembieska, córka Jarosława została wydana za Andrzeja Łaskiego i pomimo sporu
historyków wydaje się być najbardziej prawdopodobną matką Jana Łaskiego, kanclerza
koronnego i prymasa Polski. To sprawiło, że ślad po Jarosławie i jego trzech córkach
pozostał w źródłach historycznych. Rodzina doczekała się m. in. epitafiów nagrobnych
autorstwa Andrzeja Trzecieskiego, XVI-wiecznego poety, który zasłynął jako autor napisu
na grobie Jana Łaskiego ("Tu leży Łaski; razem z nim złożono by tu i pobożność, gdyby i
ona mogła kiedyś umrzeć.").
NOWI REMBIESCY


                                                                                      1
Projekt Gen Rembiewski       Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka.           30 czerwca 2009


Tymczasem Katarzyna z Rembieszowa, starsza siostra Barbary i najstarsza córka
Jarosława, wydana została za Marcina z Koziebrodów, szlachcica h. Jastrzębiec,
prawdopodobnie wnosząc w posagu część Rembieszowa. Marcin po wykupieniu w 1442
roku od Barbary z Rembieszowa Łaskiej pozostałej części wsi staje się wraz z rodziną
nowym właścicielem Rembieszowa i kilku mniejszych okolicznych osad. Jego syn Adam
pisze się w 1465 roku już ‘z Rembieszowa’, zaś wnukowie Marcin i Jan zaczynają używać
nazwiska Rembieski (Rambieski w niektórych źródłach).
W przypadku wsi Rembieskie pierwszymi znanymi informacjami na temat właścicieli są
wzmianki na temat Jana Sójki i Macieja Kruszyny, współwłaścicieli wsi w roku 1493. Brak
innych wzmianek na temat Sójki, natomiast Maciej Kruszyna ma synów, którzy już na
początku XVI wieku zaczynają używać nazwiska Rembieski, pozostawiając „Kruszyna”
jako przydomek. Mamy więc do czynienia z sytuacją, w której tego samego nazwiska
zaczynają używać dwie, prawdopodobnie nie spokrewnione ze sobą rodziny.
Nowi właściciele Rembieszowa są skoligaceni z rodziną Łaskich, która awansuje
finansowo i społecznie na skutek kariery politycznej wybitnego Jana Łaskiego. Zyskują na
tej koligacji. Kanclerz promuje swojego kuzyna – Marcina Rembieskiego, wspomnianego
już wyżej wnuka Marcina z Koziebrodów. Marcin zostaje sekretarzem królewskim,
przyjmuje śluby kapłańskie i obejmuje różne beneficja kościelne – jest kanonikiem
krakowskim, kanonikiem i dziekanem gnieźnieńskim, dziekanem poznańskim,
protonotariuszem apostolskim. Działa jako stronnik polityczny Łaskiego posłując między
innymi do Rzymu, gdzie chwilowo trafia do aresztu i obłożony zostaje ekskomuniką. Brat
Marcina, Jan, studiuje prawdopodobnie razem z Janem Łaskim Młodszym w Bazylei.
Maciej Kruszyna z Rembieskich ma dwóch synów. Znany jest ciekawy życiorys jednego z
nich – Wawrzyńca, który zostaje wysłany w młodym wieku do Krakowa na studia. Kończy
prawo i osiada w stolicy. Pełni funkcję adwokata w sądach duchownych, zajmuje się
kupiectwem – w pewnym okresie jest liczącym się hurtownikiem ołowiu –zostaje też rajcą
miejskim. W późnym wieku Wawrzyniec wycofuje się z handlu i kupuje podkrakowską
wieś Kleszczów. Pozostawia po sobie dwie córki. Drugi syn Macieja Kruszyny, Jan, zostaje
na folwarku we wsi Rembieskie, zakłada rodzinę i doczekuje się synów.
Około połowy XVI wieku obydwie rodziny zaczynają się rozrastać. Jan Rembieski, potomek
Marcina z Koziebrodów, dziedzic Rembieszowa ma czterech synów. Jan zakłada na terenie
Rembieszowa i sąsiedniej Branicy stawy i prowadzi stosunkowo dużą, jak na ówczesne
folwarki szlacheckie, przesadkową hodowlę karpia. Rodzina z Rembieszowa najwyraźniej
dobrze radzi sobie finansowo. Adam, prawdopodobnie najstarszy syn Jana, żeni się z
Jadwigą Świnicką, zaś jego brat Sebastian odkupuje od rodziny Świnickich klucz dóbr
Świnicy Warckiej. Wydaje się, że druga połowa XVI wieku to apogeum powodzenia
finansowego i pozycji społecznej rodziny z Rembieszowa. Jest jedną z aktywniejszych
rodzin w aktach sieradzkiego sądu grodzkiego, synowie Jana piastują urzędy średniego
szczebla i uczestniczą w życiu politycznym szlachty sieradzkiej.
Kilka informacji oddaje obyczajowego ducha tamtych czasów – Adam Rembieski ze swymi
pachołkami napada i niszczy dobytek kmieci sąsiada Łaskiego. Jego brat Marcin oskarżony
zostaje w sądzie grodzkim przez żonę Reginę Chutkowską o gwałt.
Na przełomie XVI i XVII wieku następuje „epizod siedmiogrodzko-warmiński” w dziejach
rodziny z Rembieszowa. Dawid Rembiewski, prawdopodobnie wnuk Jana od stawów jest
szambelanem Andrzeja Batorego, brata króla Stefana. Gdy Andrzej Batory obejmuje
funkcję biskupa warmińskiego, Dawid w 1598 dostaje od niego w dzierżawę dobra
Projekt Gen Rembiewski        Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka.            30 czerwca 2009


Południewo niedaleko Olsztyna. Rok później Dawid wraz z rodziną opuszcza Warmię i
podąża za swoim mocodawcą do Siedmiogrodu, gdzie Batory próbuje przejąć władzę.
Kampania zbrojna, bez której się nie obywa, kończy się dla Batorego tragicznie – uciekając
w gronie najbliższej świty, po zakończonej porażką bitwie pod Sybinem, pada ofiarą
napaści oddziału chłopów szeklerskich i ginie. Nie wiadomo jak w obliczu tych wydarzeń
potoczyły się losy Dawida z rodziną. Dobra Południewo przejmuje 10 lat po tych
wydarzeniach niewymieniony z imienia Rembieski, siostrzeniec biskupa Szymona
Rudnickiego (następcy Batorego w biskupstwie warmińskim), po to by sprzedać je
zaledwie po roku. Owym siostrzeńcem może być Dawid, jednak równie dobrze Adam
Rembieski, który został jednym ze spadkobierców biskupa Rudnickiego po jego śmierci w
1621.
Mniej wiadomo o Kruszynach Rembieskich w tym okresie. Jeden z wnuków Macieja
Kruszyny, Jan, zostaje plebanem w Niepruszewie koło Poznania. Jego bracia, Maciej oraz
Stanisław, w 1561 sprzedają większą część rodzinnej wsi Rembieskie – głównym
majątkiem rodziny staje się Witów.
ROZGAŁĘZIENIE SIĘ RODZIN
XVII wiek to dalsze rozgałęzianie się rodzin a jednocześnie słabiej poznany okres w ich
dziejach.
W różnych źródłach pojawiają się wzmianki świadczące o istnieniu co najmniej kilku
rodzin Rembieskich aktywnych na terenie ziemi sieradzkiej i Wielkopolski, trudno jednak
na podstawie aktualnej wiedzy uporządkować je w powiązania genealogiczne. Dodatkowo
zorientowanie się kto jest kto utrudnia fakt, że część Kruszynów Rembieskich porzuca
przydomek. Część jednak używa go nadal – kobiety we wdzięcznie brzmiącej formie
„Kruszynianka Rembieska”. Jeszcze w 1798 roku przed sądem grodzkim w Sieradzu
pojawia się Mateusz Kruszyna Rembiewski.
Nieco więcej informacji z XVII wieku mamy jedynie na temat rodziny poborcy
podatkowego Andrzeja Rembieskiego. Andrzej był synem lub wnukiem Krzysztofa
Rembieskiego, który w 1596 roku nabył wsie Grądy i Miedzna niedaleko Sieradza. Z dużą
ostrożnością można założyć, że jest to część rodziny Kruszynów Rembieskich, która
porzuciła przydomek. Świadczyć o tym mogą imiona męskie, które nie stosowane są w
rodzinie z Rembieszowa – ta zaś z dużą konsekwencją trzyma się na przestrzeni pokoleń
imion Marcin, Adam, Jan oraz Sebastian.
Andrzej, dziedzic Grądów po Krzysztofie sprawował urząd poborcy województwa
sieradzkiego – na pewno w latach 1637-38. Urząd poborcy prawdopodobnie był intratny
finansowo. Andrzej jest przejściowo właścicielem dworu w Kaliszu, zaś jego syn Stanisław
Rembiewski zwiększa stan posiadania ziemskiego, będąc dziedzicem „wsi Grądy, Korzkwy
i innych”. Stanisław Rembiewski dożywa sędziwego wieku, jeszcze w 1700 roku jego
podpis figuruje na zbiorowej protestacji szlachty sieradzkiej. Ma pięcioro dzieci, które
dożywają dorosłości, w tym trzech synów. Brak informacji jak dalej układały się losy
rodziny.
XVII wiek to okres, kiedy pisownia nazwiska zaczyna podlegać dwóm procesom. Przede
wszystkim w końcówce zaczyna pojawiać się litera „w” – z czasem „Rembiewski” staje się
to podstawową formą zapisu. Drugim zjawiskiem jest zapis pierwszej sylaby przez
samogłoskę nosową „ę” – „Rębiewski”. Jest to oboczność, która funkcjonuje po dziś dzień,
stając się dla dużej części współczesnych rodzin podstawową formą nazwiska ustaloną
Projekt Gen Rembiewski        Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka.           30 czerwca 2009


urzędowo. Rezultatem tego drugiego procesu jest zmiana w pisowni wsi Rembieskie –
obecnie nazywa się Rębieskie.
PAUPERYZACJA I ROZBITKOWIE
Wydaje się, że druga połowa XVII wieku mogła być początkiem pogarszania się sytuacji
finansowej rodzin. Przy wzmiankowanych postaciach rzadkie są informacje na temat
posiadanych dóbr lub sprawowanych urzędów. Skądinąd wiadomo, że zarówno
Rembieszów jak i Świnice Warckie – czyli dwie najważniejsze posiadłości rodziny z
Rembieszowa – przeszły w XVII wieku w ręce innych właścicieli.
Jednak główna pauperyzacja uderzyła w rodziny prawdopodobnie gdzieś na przestrzeni
XVIII wieku. Świadectwem pogarszającego się statusu jest stopniowy zanik aktywności
rodziny w czynnościach notarialnych załatwianych przed sieradzkim sądem grodzkim.
Rembiewscy po roku 1760 niemalże znikają z rejestrów. To okres z dziejów rodziny, o
którym posiadamy jak dotąd najmniej informacji. Trudno ocenić liczebność rodzin
Rembiewskich w tym momencie. Posiadane informacje na temat pojedynczych osób nie
układają się w żaden porządek i wymagają dalszych poszukiwań archiwalnych by
odtworzyć ten okres historii. Wydaje się, że znaczną część rodzin spotyka w tym czasie
deklasacja, podobnie jak wiele rodzin szlacheckich u schyłku XVIII wieku. W jej wyniku
większość Rembiewskich rozpierzchła się po centralnej Polsce, gdzie odnajdujemy ich w
XIX wieku.
Część rodziny jednak nie opuściła rodzinnej ziemi sieradzkiej. Tracąc wszelkie znamiona
stanu szlacheckiego wsiąknęła w miejscową ludność wiejską. Pamięć o „gospodorzach
Rymbieskich” przedarła się do gawęd ludowych publikowanych i opowiadanych przez
sieradzkiego gawędziarza Kazimierza Maurera. Nie sposób w tej chwili ocenić jak długo w
okolicach Sieradza mieszkali Rembiewscy.
Pierwsza połowa XIX wieku to okres, w którym w różnych miejscach odnajdujemy
sporadyczne ślady rozproszonej rodziny.
Jedynym Rembiewskim, który w ramach prowadzonej przez władze rosyjskie akcji
legitymacji szlachty polskiej dowiódł swych korzeni szlacheckich jest Bogumił
Rembiewski. W 1852 roku wywiódł się w piątym pokoleniu od Jakóba Rembiewskiego
dziedzica dóbr Młodawin pod Zduńską Wolą w roku 1708. Bogumił Rembiewski brał
udział w walkach powstania styczniowego. Dowiadujemy się tego z krótkiego listu
polecającego, jaki dostał od Cypriana Norwida w roku 1863 w Paryżu. Poeta w liście
poleca Bogumiła szukającego pracy na emigracji Leonardowi Chodźce. Na starym
cmentarzu w Kielcach znaleźć można odrestaurowaną w ostatnich latach figurkę
Chrystusa upamiętniającą Bogumiła Rembiewskiego, co wskazywałoby, że wrócił do kraju
(chociaż nie sposób stwierdzić, czy tablica dotyczy tej samej osoby). Brak informacji czy
Bogumił pozostawił po sobie potomstwo.
Innym ciekawym śladem jest Antonii Rembiewski pełniący w roku 1854 funkcję rządcy
domu w Pałacu Saskim w Warszawie – będącego w owym czasie w posiadaniu bogatego
rosyjskiego kupca Skwarcowa. Antoni ma syna Walerego, który jest czeladnikiem
siodlarskim zaś jego żoną jest Wiktoria, aktywna działaczka Entuzjastek, kobiecej grupy
konspiracyjnej działającej w ramach niepodległościowej Organizacji 1848. Część źródeł
pisze o Wiktorii stosując nazwisko Rembiejewska. Powstaje podejrzenie, że nazwisko
Rembiejewski może być obocznością nazwiska Rembiewski powstałą w XIX wieku. Za taką
hipotezą przemawia przypadek Antoniego i Wiktorii oraz jeszcze jeden odkryty w aktach
Projekt Gen Rembiewski        Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka.           30 czerwca 2009


metrykalnych jednej z rodzin. Przeciw niej – liczebność współczesnych Rembiejewskich
równa Rembiewskim (około 150 osób). To by oznaczało zadziwiającą powszechność
procesu – mniej więcej co druga rodzina przekształciłaby nazwisko w ten sposób.
WSPÓŁCZEŚNI REMBIEWSCY
Przede wszystkim jednak Rembiewscy odnajdywani w XIX wieku to najstarsi znani
przodkowie rodzin Rembiewskich żyjących współcześnie. Znajdujemy ich w Zdziechowie
pod Łodzią, w Magnuszewie w powiecie Kozienickim, pod Żychlinem, w okolicach
Wyszogrodu i Płońska a nawet w okolicach Ostródy (Osterode) na terenie Prus
Wschodnich.
W Magnuszewie około 1800 pojawia się Franciszek Rembiewski, określany jako „mistrz
sztuki ogrodniczej” – tu rodzą się jego córka i syn Piotr. Rodzina migruje za pracą. Syn
Piotra Maciej ostatecznie osiada w Szczakach niedaleko Tarczyna, gdzie w ramach
uwłaszczenia carskiego obejmuje kilkunastomorgowe gospodarstwo. Dwa pokolenia
później rodzina rozrasta się. Dzisiaj większość Linii Tarczyńskiej mieszka na
południowych obrzeżach Warszawy i w stolicy.
We wsi Grabów pod Żychlinem osiedla się około 1813 roku parobek Marcin Rembiewski z
żoną Katarzyną. Ich potomkowie to prawdopodobnie dzisiejsi Rembiewscy tworzący Linię
Żychlińską, których najstarszy znany przodek Jan na początku XX wieku miał
gospodarstwo „gdzieś pod Żychlinem”. Rodziny mieszkają na terenie województwa
łódzkiego, dawnego skierniewickiego oraz w Warszawie.
W okolicach Wyszogrodu i Płońska na początku XIX wieku mieszka liczna rodzina
Rembiewskich. Tu na terenie parafii Baboszewo żyją Jan, dzierżawca folwarku Brzyść,
Karol, dziedzic części Mystkowa oraz bliżej nieznany Wojciech – o nieustalonym jak dotąd
wzajemnym pokrewieństwie. Ich potomstwo tworzy dzisiejsze trzy mocno rozgałęzione
Linie Wyszogrodzkie Rembiewskich. Gęsta sieć parafialna w tym regionie oraz
przemieszczanie się pomiędzy nimi Rembiewskich utrudnia dokładne prześledzenie
powiązań genealogicznych i losów rodziny. Sytuacja materialna rodziny pogarsza się z
nieznanych przyczyn gdzieś pomiędzy 1830 a 1850 rokiem. Jan występujący jeszcze w
1826 roku jako dzierżawca folwarku, umiera w 1852 roku jako wyrobnik. Karol
występujący przy urodzinach syna Ludwika w roku 1838 jako „urodzony” dziedzic, 24 lata
później (podczas urodzin syna Mateusza) jest nauczycielem utrzymującym się z własnych
funduszy. Syn Karola Mateusz przenosi się na północ pod granicę pruską i tu zakłada
rodzinę. Jego potomkowie to Rembiewscy nazwani Linią Wyszogrodzką Północną.
Mieszkają współcześnie w Orzyszu, Przasnyszu, Szczytnie oraz w Poznaniu. Potomkowie
Jana i Wojciecha pozostają przez cały XIX wiek w okolicach Wyszogrodu. Część z nich
mieszka tu wciąż. Część migrowała i mieszka dziś w Ożarowie Mazowieckim, Warszawie a
także w Gdańsku i Kalifornii.
Kolejna ze współczesnych rodzin to Linia Bełchatowska – dosyć nieliczna rodzina, której
najwcześniej znany przodek Antoni mieszkał w drugiej połowie XIX wieku z żoną
Katarzyną oraz synami Maciejem i Adamem na terenie parafii Kazimierz pod Łodzią.
Rodzina przeniosła się w okolice Bełchatowa około 1900 roku.
Bardzo ciekawy jest przypadek Rembiewskich, których odnajdujemy w XIX wieku na
terenie Prus Wschodnich. Trudno ocenić jak wcześnie znaleźli się na tych terenach.
Wydaje się natomiast, że rodzina znalazłszy się w kręgu kultury niemieckiej stopniowo się
zgermanizowała. Taki proces mogły przyśpieszać mieszane małżeństwa.
Projekt Gen Rembiewski            Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka.                    30 czerwca 2009


Część rodziny – Fritz Rembiewski oraz jego matka Gottliebe – wyemigrowali do USA. Fritz
popłynął tam w wieku 26 lat w 1885 roku. Jeszcze w tym samym roku żeni się z Emilią
pochodzącą również z Niemiec. Osiedlają się w Minnesocie, kupują na kredyt farmę w
Stearns. W 1896 do USA płynie z Hamburga 96-letnia Gottliebe. Razem z nią na liście
pasażerów statku znajduje się młode małżeństwo pochodzące z tej samej wsi, co Gottliebe
(Theurnitz, dziś Turznica k. Ostródy) – być może córka z zięciem. Spis ludności z roku
1900 odnotowuje Fritza i Emilię mieszkających w Stearns razem z czterema córkami i
dwoma synami. Frank i Arthur Rembiewscy zostają w 1917 roku zarejestrowani w ramach
poboru do wojska. W Europie trwa pierwsza wojna światowa. Od tego momentu ślady
dotyczące rodziny urywają się. Wydaje się, że obydwaj synowie mogli zginąć na froncie we
Francji.
Natomiast część rodziny została w Prusach. Alexander Rembiewski z żoną Walerią z domu
Woźniak, być może starszy brat Fritza, mieszka w 1878 roku pod Wielbarkiem
(Willenberg). Tu rodzi się mu córka Theophila. Rodzina zamieszkuje tereny Prus
Wschodnich do czasów II wojny światowej. Do tej pory pisownia nazwiska zostaje
zmieniona na Rebiewski. Ówczesna głowa rodziny ginie na Ukrainie w 1943 roku,
prawdopodobnie na froncie. Wdowa z dziećmi przenosi się w ramach powojennych
wysiedleń na teren Niemiec Zachodnich, gdzie żyją ich dzisiejsi potomkowie.
Dzisiejszą liczebność Rembiewskich najlepiej oceniać kierując się pracą prof. Kazimierza
Rymuta „Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku”. Określa on ilość
Rembiewskich żyjących w Polsce na około 150 osób – licząc razem z obocznością
Rębiewski. Trudno w tej chwili rozstrzygnąć, czy inne zbliżone w brzmieniu nazwiska są
również obocznościami nazwiska Rembiewski – przypadki znalezione w źródłach
wskazują, że może to dotyczyć nazwiska Rembiejewski/ Rębiejewski (około 150 osób)
oraz Rembiński/ Rębiński (około 35 osób).



ŹRÓDŁA WIEDZY
    •   Wywiady i korespondencja z przedstawicielami poszczególnych rodzin Rembiewskich
    •   XIX-wieczne księgi metrykalne – jak dotąd w sumie około 370 roczników z 12 parafii
    •   Księgi grodzkie sieradzkie (księgi inskrypcji) – lata 1550-1580; sumariusze ksiąg grodzkich
        sieradzkich z XVIII wieku
    •   Teki Dworzaczka w Bibliotece Kórnickiej
    •   Literatura
             o A. Szymczakowa, Szlachta sieradzka w XV wieku. Magnifici et generosi.
             o P. Tafiłowski, Jan Łaski (1456-1531) kanclerz koronny i prymas Polski
             o O. Bartel, Jan Łaski, część 1
             o A. Trzecieski, Dzieła wszystkie, Carmina
             o D. Molenda, Polski ołów na rynkach Europy Środkowej w XIII-XVII wieku
             o W. Szczygielski, Gospodarka stawowa na ziemiach południowozachodniej Rzeczypospolitej w
                  XVI-XVIII wieku
             o S. Uruski, Herbarz szlachty polskiej
             o C. Norwid, Dzieła wszystkie
             o K. Maurer, Trzy palice w nosie: gawędy ludowe z sieradzkiego
             o K. Rymut, Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku
             o Odrodzenie i reformacja w Polsce
             o Slavia Antiqua
             o Przegląd Historyczny
             o Volumina Legum
             o Polski Słownik Biograficzny
Projekt Gen Rembiewski              Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka.                   30 czerwca 2009


             o     Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855 (Królestwo Polskie); przewodnik
                   biograficzny
             o     Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861
    •   Internet
             o     Ancestry.com
             o     Korczak-clan.de/Wiki
             o     Boretti-online.eu
             o     Przodkowie.pl – tu spis mieszkańców Warszawy z 1854 roku
             o     Rogozińscy.pl




AKTUALNE FRONTY POSZUKIWAŃ
    •   Historia i genealogia rodziny w latach 1580-1760 → księgi grodzkie sieradzkie,
        księgi ziemskie sieradzkie [Archiwum Główne Akt Dawnych]
    •   Historia wybranych przedstawicieli rodziny → literatura wzmiankująca
        Rembieskich [Biblioteka Narodowa, Internet]
    •   Odtwarzanie genealogii wszystkich współczesnych Linii wstecz do 1808 roku →
        księgi metrykalne odpowiednich parafii [Archiwa Państwowe i ich odpowiednie
        oddziały miejscowe]
    •   Odtwarzanie genealogii wszystkich współczesnych Linii wstecz przed 1808 rokiem
        → księgi metrykalne odpowiednich parafii [Archiwa Diecezjalne]

More Related Content

What's hot

Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wieku
Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wiekuDeklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wieku
Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wiekuPiotr Cypla
 
Bieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebook
Bieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebookBieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebook
Bieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebooke-booksweb.pl
 
Aleksander hr. fredro
Aleksander hr. fredroAleksander hr. fredro
Aleksander hr. fredroSnik93
 
Sylwetka postaci wawrzyniec rembieski
Sylwetka postaci   wawrzyniec rembieskiSylwetka postaci   wawrzyniec rembieski
Sylwetka postaci wawrzyniec rembieskiJakub Rembiewski
 
Czasopis №339 Кастрычнік 2020
Czasopis №339 Кастрычнік 2020Czasopis №339 Кастрычнік 2020
Czasopis №339 Кастрычнік 2020JahorViniacki
 
Czasopis №343 Сакавік 2021
Czasopis №343 Сакавік 2021Czasopis №343 Сакавік 2021
Czasopis №343 Сакавік 2021JahorViniacki
 
Czasopis №350 Кастрычнік 2021
Czasopis №350 Кастрычнік 2021Czasopis №350 Кастрычнік 2021
Czasopis №350 Кастрычнік 2021JahorViniacki
 
Czasopis №340 Лістапад 2020
Czasopis №340 Лістапад 2020Czasopis №340 Лістапад 2020
Czasopis №340 Лістапад 2020JahorViniacki
 
Czasopis №345 Красавік 2021
Czasopis №345 Красавік 2021Czasopis №345 Красавік 2021
Czasopis №345 Красавік 2021JahorViniacki
 

What's hot (10)

Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wieku
Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wiekuDeklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wieku
Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Bialorusi w XIX wieku
 
Bieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebook
Bieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebookBieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebook
Bieszczady z historią i legendą w tle - Mariusz Głuszko - ebook
 
Aleksander hr. fredro
Aleksander hr. fredroAleksander hr. fredro
Aleksander hr. fredro
 
Sylwetka postaci wawrzyniec rembieski
Sylwetka postaci   wawrzyniec rembieskiSylwetka postaci   wawrzyniec rembieski
Sylwetka postaci wawrzyniec rembieski
 
Czasopis №339 Кастрычнік 2020
Czasopis №339 Кастрычнік 2020Czasopis №339 Кастрычнік 2020
Czasopis №339 Кастрычнік 2020
 
Czasopis №343 Сакавік 2021
Czasopis №343 Сакавік 2021Czasopis №343 Сакавік 2021
Czasopis №343 Сакавік 2021
 
Czasopis №350 Кастрычнік 2021
Czasopis №350 Кастрычнік 2021Czasopis №350 Кастрычнік 2021
Czasopis №350 Кастрычнік 2021
 
Czasopis №340 Лістапад 2020
Czasopis №340 Лістапад 2020Czasopis №340 Лістапад 2020
Czasopis №340 Лістапад 2020
 
Czasopis №345 Красавік 2021
Czasopis №345 Красавік 2021Czasopis №345 Красавік 2021
Czasopis №345 Красавік 2021
 
Biadoliny Radłowskie
Biadoliny RadłowskieBiadoliny Radłowskie
Biadoliny Radłowskie
 

Similar to Rembiewscy z lotu ptaka

Książęta Mazowieccy
Książęta MazowieccyKsiążęta Mazowieccy
Książęta MazowieccyAgatha1974
 
Sienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebook
Sienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebookSienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebook
Sienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebooke-booksweb.pl
 
Prezentacja zawiercie
Prezentacja zawierciePrezentacja zawiercie
Prezentacja zawiercieLenaprusinska
 
Prezentacja zawiercie
Prezentacja zawierciePrezentacja zawiercie
Prezentacja zawiercieLenaprusinska
 
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)Małopolski Instytut Kultury
 
Moja mała ojczyzna
Moja mała ojczyznaMoja mała ojczyzna
Moja mała ojczyznazsgraboszyce
 
Jan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-vi
Jan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-viJan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-vi
Jan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-viANIA
 

Similar to Rembiewscy z lotu ptaka (14)

Książęta Mazowieccy
Książęta MazowieccyKsiążęta Mazowieccy
Książęta Mazowieccy
 
Sienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebook
Sienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebookSienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebook
Sienkiewicz. Żywot pisarza - Józef Szczublewski - ebook
 
Gra Domino Dynastyczne (Biogram panowie)
Gra Domino Dynastyczne (Biogram panowie)Gra Domino Dynastyczne (Biogram panowie)
Gra Domino Dynastyczne (Biogram panowie)
 
Prezentacja zawiercie
Prezentacja zawierciePrezentacja zawiercie
Prezentacja zawiercie
 
Prezentacja zawiercie
Prezentacja zawierciePrezentacja zawiercie
Prezentacja zawiercie
 
Jakub śmietana
Jakub śmietanaJakub śmietana
Jakub śmietana
 
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)
KOŚCIÓŁ I KLASZTOR KLARYSEK W STARYM SĄCZU (przewodnik)
 
Moja mała ojczyzna
Moja mała ojczyznaMoja mała ojczyzna
Moja mała ojczyzna
 
Jakub śmietana
Jakub śmietanaJakub śmietana
Jakub śmietana
 
Patrycja bielak
Patrycja bielakPatrycja bielak
Patrycja bielak
 
Gra Domino Dynastyczne (Biogram damy)
Gra Domino Dynastyczne (Biogram damy)Gra Domino Dynastyczne (Biogram damy)
Gra Domino Dynastyczne (Biogram damy)
 
Z Henrykiem Sienkiewiczem w przeszłość.
Z Henrykiem Sienkiewiczem w przeszłość.Z Henrykiem Sienkiewiczem w przeszłość.
Z Henrykiem Sienkiewiczem w przeszłość.
 
Jan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-vi
Jan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-viJan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-vi
Jan długosz roczniki czyli kroniki sławnego królestwa polskiego v-vi
 
Życie i twórczość Władysława Reymonta
Życie i twórczość Władysława ReymontaŻycie i twórczość Władysława Reymonta
Życie i twórczość Władysława Reymonta
 

Rembiewscy z lotu ptaka

  • 1. Rembiewscy Historia rodzin z lotu ptaka. V. 1/2009. Stan wiedzy na 30 czerwca 2009. ŹRÓDŁA NAZWISKA Rembiewski to przykład typowego nazwiska odmiejscowego. Wywodzi się od wsi Rembieszów leżącej na południowy wschód od Sieradza w parafii Strońsko. Trudno ocenić, w jakich czasach i którzy właściciele wsi zaczęli zastępować określenie „z Rembieszowa” nazwiskiem Rembiewski. Pierwszymi znalezionymi w danych źródłowych właścicielami, którzy używali nazwiska, był podczaszy sieradzki Jarosław h. Grzymała i jego rodzina – właściciele Rembieszowa z pierwszej połowy XV wieku. Co ciekawe nazwisko ówcześnie brzmiało i zapisywane było „Rembieski” - bez „w” w końcówce. Pojawienie się odmiejscowego określenia „Rembieski” musiało nastąpić nie później niż na początku XV wieku. Świadczy o tym założenie w roku 1406 wsi o nazwie Rembieskie, położonej na północny wschód od Sieradza. PRA-REMBIESCY „Pra-Rembieskimi” można nazwać wspomnianą wyżej rodzinę Jarosława, podczaszego sieradzkiego. To najwcześniejsi znani właściciele Rembieszowa. Jarosław ożeniony z Klichną z Tuliszkowa ma trzy córki – Katarzynę, Barbarę i Elżbietę. Umierając około 1442 roku Jarosław nie zostawia po sobie syna i linia męska tych „pra-Rembieskich” wygasa. Nieprzypadkowo istnienie tej rodziny nie umknęło źródłom historycznym. Barbara Rembieska, córka Jarosława została wydana za Andrzeja Łaskiego i pomimo sporu historyków wydaje się być najbardziej prawdopodobną matką Jana Łaskiego, kanclerza koronnego i prymasa Polski. To sprawiło, że ślad po Jarosławie i jego trzech córkach pozostał w źródłach historycznych. Rodzina doczekała się m. in. epitafiów nagrobnych autorstwa Andrzeja Trzecieskiego, XVI-wiecznego poety, który zasłynął jako autor napisu na grobie Jana Łaskiego ("Tu leży Łaski; razem z nim złożono by tu i pobożność, gdyby i ona mogła kiedyś umrzeć."). NOWI REMBIESCY 1
  • 2. Projekt Gen Rembiewski Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka. 30 czerwca 2009 Tymczasem Katarzyna z Rembieszowa, starsza siostra Barbary i najstarsza córka Jarosława, wydana została za Marcina z Koziebrodów, szlachcica h. Jastrzębiec, prawdopodobnie wnosząc w posagu część Rembieszowa. Marcin po wykupieniu w 1442 roku od Barbary z Rembieszowa Łaskiej pozostałej części wsi staje się wraz z rodziną nowym właścicielem Rembieszowa i kilku mniejszych okolicznych osad. Jego syn Adam pisze się w 1465 roku już ‘z Rembieszowa’, zaś wnukowie Marcin i Jan zaczynają używać nazwiska Rembieski (Rambieski w niektórych źródłach). W przypadku wsi Rembieskie pierwszymi znanymi informacjami na temat właścicieli są wzmianki na temat Jana Sójki i Macieja Kruszyny, współwłaścicieli wsi w roku 1493. Brak innych wzmianek na temat Sójki, natomiast Maciej Kruszyna ma synów, którzy już na początku XVI wieku zaczynają używać nazwiska Rembieski, pozostawiając „Kruszyna” jako przydomek. Mamy więc do czynienia z sytuacją, w której tego samego nazwiska zaczynają używać dwie, prawdopodobnie nie spokrewnione ze sobą rodziny. Nowi właściciele Rembieszowa są skoligaceni z rodziną Łaskich, która awansuje finansowo i społecznie na skutek kariery politycznej wybitnego Jana Łaskiego. Zyskują na tej koligacji. Kanclerz promuje swojego kuzyna – Marcina Rembieskiego, wspomnianego już wyżej wnuka Marcina z Koziebrodów. Marcin zostaje sekretarzem królewskim, przyjmuje śluby kapłańskie i obejmuje różne beneficja kościelne – jest kanonikiem krakowskim, kanonikiem i dziekanem gnieźnieńskim, dziekanem poznańskim, protonotariuszem apostolskim. Działa jako stronnik polityczny Łaskiego posłując między innymi do Rzymu, gdzie chwilowo trafia do aresztu i obłożony zostaje ekskomuniką. Brat Marcina, Jan, studiuje prawdopodobnie razem z Janem Łaskim Młodszym w Bazylei. Maciej Kruszyna z Rembieskich ma dwóch synów. Znany jest ciekawy życiorys jednego z nich – Wawrzyńca, który zostaje wysłany w młodym wieku do Krakowa na studia. Kończy prawo i osiada w stolicy. Pełni funkcję adwokata w sądach duchownych, zajmuje się kupiectwem – w pewnym okresie jest liczącym się hurtownikiem ołowiu –zostaje też rajcą miejskim. W późnym wieku Wawrzyniec wycofuje się z handlu i kupuje podkrakowską wieś Kleszczów. Pozostawia po sobie dwie córki. Drugi syn Macieja Kruszyny, Jan, zostaje na folwarku we wsi Rembieskie, zakłada rodzinę i doczekuje się synów. Około połowy XVI wieku obydwie rodziny zaczynają się rozrastać. Jan Rembieski, potomek Marcina z Koziebrodów, dziedzic Rembieszowa ma czterech synów. Jan zakłada na terenie Rembieszowa i sąsiedniej Branicy stawy i prowadzi stosunkowo dużą, jak na ówczesne folwarki szlacheckie, przesadkową hodowlę karpia. Rodzina z Rembieszowa najwyraźniej dobrze radzi sobie finansowo. Adam, prawdopodobnie najstarszy syn Jana, żeni się z Jadwigą Świnicką, zaś jego brat Sebastian odkupuje od rodziny Świnickich klucz dóbr Świnicy Warckiej. Wydaje się, że druga połowa XVI wieku to apogeum powodzenia finansowego i pozycji społecznej rodziny z Rembieszowa. Jest jedną z aktywniejszych rodzin w aktach sieradzkiego sądu grodzkiego, synowie Jana piastują urzędy średniego szczebla i uczestniczą w życiu politycznym szlachty sieradzkiej. Kilka informacji oddaje obyczajowego ducha tamtych czasów – Adam Rembieski ze swymi pachołkami napada i niszczy dobytek kmieci sąsiada Łaskiego. Jego brat Marcin oskarżony zostaje w sądzie grodzkim przez żonę Reginę Chutkowską o gwałt. Na przełomie XVI i XVII wieku następuje „epizod siedmiogrodzko-warmiński” w dziejach rodziny z Rembieszowa. Dawid Rembiewski, prawdopodobnie wnuk Jana od stawów jest szambelanem Andrzeja Batorego, brata króla Stefana. Gdy Andrzej Batory obejmuje funkcję biskupa warmińskiego, Dawid w 1598 dostaje od niego w dzierżawę dobra
  • 3. Projekt Gen Rembiewski Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka. 30 czerwca 2009 Południewo niedaleko Olsztyna. Rok później Dawid wraz z rodziną opuszcza Warmię i podąża za swoim mocodawcą do Siedmiogrodu, gdzie Batory próbuje przejąć władzę. Kampania zbrojna, bez której się nie obywa, kończy się dla Batorego tragicznie – uciekając w gronie najbliższej świty, po zakończonej porażką bitwie pod Sybinem, pada ofiarą napaści oddziału chłopów szeklerskich i ginie. Nie wiadomo jak w obliczu tych wydarzeń potoczyły się losy Dawida z rodziną. Dobra Południewo przejmuje 10 lat po tych wydarzeniach niewymieniony z imienia Rembieski, siostrzeniec biskupa Szymona Rudnickiego (następcy Batorego w biskupstwie warmińskim), po to by sprzedać je zaledwie po roku. Owym siostrzeńcem może być Dawid, jednak równie dobrze Adam Rembieski, który został jednym ze spadkobierców biskupa Rudnickiego po jego śmierci w 1621. Mniej wiadomo o Kruszynach Rembieskich w tym okresie. Jeden z wnuków Macieja Kruszyny, Jan, zostaje plebanem w Niepruszewie koło Poznania. Jego bracia, Maciej oraz Stanisław, w 1561 sprzedają większą część rodzinnej wsi Rembieskie – głównym majątkiem rodziny staje się Witów. ROZGAŁĘZIENIE SIĘ RODZIN XVII wiek to dalsze rozgałęzianie się rodzin a jednocześnie słabiej poznany okres w ich dziejach. W różnych źródłach pojawiają się wzmianki świadczące o istnieniu co najmniej kilku rodzin Rembieskich aktywnych na terenie ziemi sieradzkiej i Wielkopolski, trudno jednak na podstawie aktualnej wiedzy uporządkować je w powiązania genealogiczne. Dodatkowo zorientowanie się kto jest kto utrudnia fakt, że część Kruszynów Rembieskich porzuca przydomek. Część jednak używa go nadal – kobiety we wdzięcznie brzmiącej formie „Kruszynianka Rembieska”. Jeszcze w 1798 roku przed sądem grodzkim w Sieradzu pojawia się Mateusz Kruszyna Rembiewski. Nieco więcej informacji z XVII wieku mamy jedynie na temat rodziny poborcy podatkowego Andrzeja Rembieskiego. Andrzej był synem lub wnukiem Krzysztofa Rembieskiego, który w 1596 roku nabył wsie Grądy i Miedzna niedaleko Sieradza. Z dużą ostrożnością można założyć, że jest to część rodziny Kruszynów Rembieskich, która porzuciła przydomek. Świadczyć o tym mogą imiona męskie, które nie stosowane są w rodzinie z Rembieszowa – ta zaś z dużą konsekwencją trzyma się na przestrzeni pokoleń imion Marcin, Adam, Jan oraz Sebastian. Andrzej, dziedzic Grądów po Krzysztofie sprawował urząd poborcy województwa sieradzkiego – na pewno w latach 1637-38. Urząd poborcy prawdopodobnie był intratny finansowo. Andrzej jest przejściowo właścicielem dworu w Kaliszu, zaś jego syn Stanisław Rembiewski zwiększa stan posiadania ziemskiego, będąc dziedzicem „wsi Grądy, Korzkwy i innych”. Stanisław Rembiewski dożywa sędziwego wieku, jeszcze w 1700 roku jego podpis figuruje na zbiorowej protestacji szlachty sieradzkiej. Ma pięcioro dzieci, które dożywają dorosłości, w tym trzech synów. Brak informacji jak dalej układały się losy rodziny. XVII wiek to okres, kiedy pisownia nazwiska zaczyna podlegać dwóm procesom. Przede wszystkim w końcówce zaczyna pojawiać się litera „w” – z czasem „Rembiewski” staje się to podstawową formą zapisu. Drugim zjawiskiem jest zapis pierwszej sylaby przez samogłoskę nosową „ę” – „Rębiewski”. Jest to oboczność, która funkcjonuje po dziś dzień, stając się dla dużej części współczesnych rodzin podstawową formą nazwiska ustaloną
  • 4. Projekt Gen Rembiewski Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka. 30 czerwca 2009 urzędowo. Rezultatem tego drugiego procesu jest zmiana w pisowni wsi Rembieskie – obecnie nazywa się Rębieskie. PAUPERYZACJA I ROZBITKOWIE Wydaje się, że druga połowa XVII wieku mogła być początkiem pogarszania się sytuacji finansowej rodzin. Przy wzmiankowanych postaciach rzadkie są informacje na temat posiadanych dóbr lub sprawowanych urzędów. Skądinąd wiadomo, że zarówno Rembieszów jak i Świnice Warckie – czyli dwie najważniejsze posiadłości rodziny z Rembieszowa – przeszły w XVII wieku w ręce innych właścicieli. Jednak główna pauperyzacja uderzyła w rodziny prawdopodobnie gdzieś na przestrzeni XVIII wieku. Świadectwem pogarszającego się statusu jest stopniowy zanik aktywności rodziny w czynnościach notarialnych załatwianych przed sieradzkim sądem grodzkim. Rembiewscy po roku 1760 niemalże znikają z rejestrów. To okres z dziejów rodziny, o którym posiadamy jak dotąd najmniej informacji. Trudno ocenić liczebność rodzin Rembiewskich w tym momencie. Posiadane informacje na temat pojedynczych osób nie układają się w żaden porządek i wymagają dalszych poszukiwań archiwalnych by odtworzyć ten okres historii. Wydaje się, że znaczną część rodzin spotyka w tym czasie deklasacja, podobnie jak wiele rodzin szlacheckich u schyłku XVIII wieku. W jej wyniku większość Rembiewskich rozpierzchła się po centralnej Polsce, gdzie odnajdujemy ich w XIX wieku. Część rodziny jednak nie opuściła rodzinnej ziemi sieradzkiej. Tracąc wszelkie znamiona stanu szlacheckiego wsiąknęła w miejscową ludność wiejską. Pamięć o „gospodorzach Rymbieskich” przedarła się do gawęd ludowych publikowanych i opowiadanych przez sieradzkiego gawędziarza Kazimierza Maurera. Nie sposób w tej chwili ocenić jak długo w okolicach Sieradza mieszkali Rembiewscy. Pierwsza połowa XIX wieku to okres, w którym w różnych miejscach odnajdujemy sporadyczne ślady rozproszonej rodziny. Jedynym Rembiewskim, który w ramach prowadzonej przez władze rosyjskie akcji legitymacji szlachty polskiej dowiódł swych korzeni szlacheckich jest Bogumił Rembiewski. W 1852 roku wywiódł się w piątym pokoleniu od Jakóba Rembiewskiego dziedzica dóbr Młodawin pod Zduńską Wolą w roku 1708. Bogumił Rembiewski brał udział w walkach powstania styczniowego. Dowiadujemy się tego z krótkiego listu polecającego, jaki dostał od Cypriana Norwida w roku 1863 w Paryżu. Poeta w liście poleca Bogumiła szukającego pracy na emigracji Leonardowi Chodźce. Na starym cmentarzu w Kielcach znaleźć można odrestaurowaną w ostatnich latach figurkę Chrystusa upamiętniającą Bogumiła Rembiewskiego, co wskazywałoby, że wrócił do kraju (chociaż nie sposób stwierdzić, czy tablica dotyczy tej samej osoby). Brak informacji czy Bogumił pozostawił po sobie potomstwo. Innym ciekawym śladem jest Antonii Rembiewski pełniący w roku 1854 funkcję rządcy domu w Pałacu Saskim w Warszawie – będącego w owym czasie w posiadaniu bogatego rosyjskiego kupca Skwarcowa. Antoni ma syna Walerego, który jest czeladnikiem siodlarskim zaś jego żoną jest Wiktoria, aktywna działaczka Entuzjastek, kobiecej grupy konspiracyjnej działającej w ramach niepodległościowej Organizacji 1848. Część źródeł pisze o Wiktorii stosując nazwisko Rembiejewska. Powstaje podejrzenie, że nazwisko Rembiejewski może być obocznością nazwiska Rembiewski powstałą w XIX wieku. Za taką hipotezą przemawia przypadek Antoniego i Wiktorii oraz jeszcze jeden odkryty w aktach
  • 5. Projekt Gen Rembiewski Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka. 30 czerwca 2009 metrykalnych jednej z rodzin. Przeciw niej – liczebność współczesnych Rembiejewskich równa Rembiewskim (około 150 osób). To by oznaczało zadziwiającą powszechność procesu – mniej więcej co druga rodzina przekształciłaby nazwisko w ten sposób. WSPÓŁCZEŚNI REMBIEWSCY Przede wszystkim jednak Rembiewscy odnajdywani w XIX wieku to najstarsi znani przodkowie rodzin Rembiewskich żyjących współcześnie. Znajdujemy ich w Zdziechowie pod Łodzią, w Magnuszewie w powiecie Kozienickim, pod Żychlinem, w okolicach Wyszogrodu i Płońska a nawet w okolicach Ostródy (Osterode) na terenie Prus Wschodnich. W Magnuszewie około 1800 pojawia się Franciszek Rembiewski, określany jako „mistrz sztuki ogrodniczej” – tu rodzą się jego córka i syn Piotr. Rodzina migruje za pracą. Syn Piotra Maciej ostatecznie osiada w Szczakach niedaleko Tarczyna, gdzie w ramach uwłaszczenia carskiego obejmuje kilkunastomorgowe gospodarstwo. Dwa pokolenia później rodzina rozrasta się. Dzisiaj większość Linii Tarczyńskiej mieszka na południowych obrzeżach Warszawy i w stolicy. We wsi Grabów pod Żychlinem osiedla się około 1813 roku parobek Marcin Rembiewski z żoną Katarzyną. Ich potomkowie to prawdopodobnie dzisiejsi Rembiewscy tworzący Linię Żychlińską, których najstarszy znany przodek Jan na początku XX wieku miał gospodarstwo „gdzieś pod Żychlinem”. Rodziny mieszkają na terenie województwa łódzkiego, dawnego skierniewickiego oraz w Warszawie. W okolicach Wyszogrodu i Płońska na początku XIX wieku mieszka liczna rodzina Rembiewskich. Tu na terenie parafii Baboszewo żyją Jan, dzierżawca folwarku Brzyść, Karol, dziedzic części Mystkowa oraz bliżej nieznany Wojciech – o nieustalonym jak dotąd wzajemnym pokrewieństwie. Ich potomstwo tworzy dzisiejsze trzy mocno rozgałęzione Linie Wyszogrodzkie Rembiewskich. Gęsta sieć parafialna w tym regionie oraz przemieszczanie się pomiędzy nimi Rembiewskich utrudnia dokładne prześledzenie powiązań genealogicznych i losów rodziny. Sytuacja materialna rodziny pogarsza się z nieznanych przyczyn gdzieś pomiędzy 1830 a 1850 rokiem. Jan występujący jeszcze w 1826 roku jako dzierżawca folwarku, umiera w 1852 roku jako wyrobnik. Karol występujący przy urodzinach syna Ludwika w roku 1838 jako „urodzony” dziedzic, 24 lata później (podczas urodzin syna Mateusza) jest nauczycielem utrzymującym się z własnych funduszy. Syn Karola Mateusz przenosi się na północ pod granicę pruską i tu zakłada rodzinę. Jego potomkowie to Rembiewscy nazwani Linią Wyszogrodzką Północną. Mieszkają współcześnie w Orzyszu, Przasnyszu, Szczytnie oraz w Poznaniu. Potomkowie Jana i Wojciecha pozostają przez cały XIX wiek w okolicach Wyszogrodu. Część z nich mieszka tu wciąż. Część migrowała i mieszka dziś w Ożarowie Mazowieckim, Warszawie a także w Gdańsku i Kalifornii. Kolejna ze współczesnych rodzin to Linia Bełchatowska – dosyć nieliczna rodzina, której najwcześniej znany przodek Antoni mieszkał w drugiej połowie XIX wieku z żoną Katarzyną oraz synami Maciejem i Adamem na terenie parafii Kazimierz pod Łodzią. Rodzina przeniosła się w okolice Bełchatowa około 1900 roku. Bardzo ciekawy jest przypadek Rembiewskich, których odnajdujemy w XIX wieku na terenie Prus Wschodnich. Trudno ocenić jak wcześnie znaleźli się na tych terenach. Wydaje się natomiast, że rodzina znalazłszy się w kręgu kultury niemieckiej stopniowo się zgermanizowała. Taki proces mogły przyśpieszać mieszane małżeństwa.
  • 6. Projekt Gen Rembiewski Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka. 30 czerwca 2009 Część rodziny – Fritz Rembiewski oraz jego matka Gottliebe – wyemigrowali do USA. Fritz popłynął tam w wieku 26 lat w 1885 roku. Jeszcze w tym samym roku żeni się z Emilią pochodzącą również z Niemiec. Osiedlają się w Minnesocie, kupują na kredyt farmę w Stearns. W 1896 do USA płynie z Hamburga 96-letnia Gottliebe. Razem z nią na liście pasażerów statku znajduje się młode małżeństwo pochodzące z tej samej wsi, co Gottliebe (Theurnitz, dziś Turznica k. Ostródy) – być może córka z zięciem. Spis ludności z roku 1900 odnotowuje Fritza i Emilię mieszkających w Stearns razem z czterema córkami i dwoma synami. Frank i Arthur Rembiewscy zostają w 1917 roku zarejestrowani w ramach poboru do wojska. W Europie trwa pierwsza wojna światowa. Od tego momentu ślady dotyczące rodziny urywają się. Wydaje się, że obydwaj synowie mogli zginąć na froncie we Francji. Natomiast część rodziny została w Prusach. Alexander Rembiewski z żoną Walerią z domu Woźniak, być może starszy brat Fritza, mieszka w 1878 roku pod Wielbarkiem (Willenberg). Tu rodzi się mu córka Theophila. Rodzina zamieszkuje tereny Prus Wschodnich do czasów II wojny światowej. Do tej pory pisownia nazwiska zostaje zmieniona na Rebiewski. Ówczesna głowa rodziny ginie na Ukrainie w 1943 roku, prawdopodobnie na froncie. Wdowa z dziećmi przenosi się w ramach powojennych wysiedleń na teren Niemiec Zachodnich, gdzie żyją ich dzisiejsi potomkowie. Dzisiejszą liczebność Rembiewskich najlepiej oceniać kierując się pracą prof. Kazimierza Rymuta „Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku”. Określa on ilość Rembiewskich żyjących w Polsce na około 150 osób – licząc razem z obocznością Rębiewski. Trudno w tej chwili rozstrzygnąć, czy inne zbliżone w brzmieniu nazwiska są również obocznościami nazwiska Rembiewski – przypadki znalezione w źródłach wskazują, że może to dotyczyć nazwiska Rembiejewski/ Rębiejewski (około 150 osób) oraz Rembiński/ Rębiński (około 35 osób). ŹRÓDŁA WIEDZY • Wywiady i korespondencja z przedstawicielami poszczególnych rodzin Rembiewskich • XIX-wieczne księgi metrykalne – jak dotąd w sumie około 370 roczników z 12 parafii • Księgi grodzkie sieradzkie (księgi inskrypcji) – lata 1550-1580; sumariusze ksiąg grodzkich sieradzkich z XVIII wieku • Teki Dworzaczka w Bibliotece Kórnickiej • Literatura o A. Szymczakowa, Szlachta sieradzka w XV wieku. Magnifici et generosi. o P. Tafiłowski, Jan Łaski (1456-1531) kanclerz koronny i prymas Polski o O. Bartel, Jan Łaski, część 1 o A. Trzecieski, Dzieła wszystkie, Carmina o D. Molenda, Polski ołów na rynkach Europy Środkowej w XIII-XVII wieku o W. Szczygielski, Gospodarka stawowa na ziemiach południowozachodniej Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku o S. Uruski, Herbarz szlachty polskiej o C. Norwid, Dzieła wszystkie o K. Maurer, Trzy palice w nosie: gawędy ludowe z sieradzkiego o K. Rymut, Słownik nazwisk używanych w Polsce na początku XXI wieku o Odrodzenie i reformacja w Polsce o Slavia Antiqua o Przegląd Historyczny o Volumina Legum o Polski Słownik Biograficzny
  • 7. Projekt Gen Rembiewski Rembiewscy. Historia rodzin z lotu ptaka. 30 czerwca 2009 o Uczestnicy ruchów wolnościowych w latach 1832-1855 (Królestwo Polskie); przewodnik biograficzny o Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861 • Internet o Ancestry.com o Korczak-clan.de/Wiki o Boretti-online.eu o Przodkowie.pl – tu spis mieszkańców Warszawy z 1854 roku o Rogozińscy.pl AKTUALNE FRONTY POSZUKIWAŃ • Historia i genealogia rodziny w latach 1580-1760 → księgi grodzkie sieradzkie, księgi ziemskie sieradzkie [Archiwum Główne Akt Dawnych] • Historia wybranych przedstawicieli rodziny → literatura wzmiankująca Rembieskich [Biblioteka Narodowa, Internet] • Odtwarzanie genealogii wszystkich współczesnych Linii wstecz do 1808 roku → księgi metrykalne odpowiednich parafii [Archiwa Państwowe i ich odpowiednie oddziały miejscowe] • Odtwarzanie genealogii wszystkich współczesnych Linii wstecz przed 1808 rokiem → księgi metrykalne odpowiednich parafii [Archiwa Diecezjalne]