SlideShare a Scribd company logo
1 of 32
Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги
Фискал институт
Айланмадан олинадиган солиқни
ҳисоботини тўлдириш тартиби
Маърузачи:А.Валиев
03
01
02
Айланмадан олинадиган солиқни тўловчилари
ва уни қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари
Солиқнинг объекти,
базасининг ва ставкалари
тўғрисида тушунча
Солиқни ҳисоблаб чиқариш,
солиқни тўлаш ва солиқ
ҳисоботларини тақдим этиш тартиби
Режа:
13
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ
ТЎЛОВЧИЛАРИ
2) Товар чеклари
китоби
Жами даромади бир миллиард
сўмдан ошмаган
юридик шахслар
Cолиқ даврида товарларни
(хизматларни) реализация қилишдан
олинган даромади 100 млн. сўмдан
ошган, лекин бир миллиард сўмгача
бўлган якка тартибдаги дбиркорлар
14
ЮРИДИК ШАХСЛАР ТОМОНИДАН АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН
СОЛИҚНИ ТЎЛОВЧИЛАР
* Юридик шахс- Ўз мулкида,
хўжалик юритишида ёки оператив
бошқарувида алоҳида мол-мулкка эга
бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари
юзасидан ушбу мол-мулк билан жавоб
берадиган, ўз номидан мулкий ёки
шахсий номулкий ҳуқуқларга эга бўла
оладиган ва уларни амалга ошира
оладиган, мажбуриятларни бажара
оладиган, судда даъвогар ва жавобгар
бўла оладиган ташкилот юридик шахс
ҳисобланади. Улар мустақил баланс
ёки сметага эга бўлишлари керак.
(Фуқаролик кодекси 39-моддаси)
Солиқ даври давомида товарлар
(хизматлар)реализация қилишдан олган
даромади
ҚҚС ва Фойда
солиқларини тўлашга
ўтади
1 млрд.сўмдан ошган
юридик шахслар
СК 461-модда
ошган ойдан
кейинги ойнинг 1
санасидан
Янги рўйхатдан ўтган юридик шахс
товарларни реализация қилишдан олинган
даромад суммаси
1 млрд.сўм / 365 кун
рўйхатдан
ўтилган санадан
то календарь йил
тугагунига қадар
бўлган кунлар
сони
Кейинги йилдан
бошлаб
1 млрд.сўм/365 кун 50 кун = 136 986 301 сўм
Янги ташкил топган юридик шахслар
учун солиқ солишни ўзига хос жиҳатлари
19
50 кунлик даромад =250 000 000 сўм
Товарларни импорт қилувчи юридик шахслар, товарларни (ишларни,
хизматларни) сотишдан тушум миқдоридан қатъи назар қўшилган қиймат
солиғи тўловчиси ҳисобланадилар. Бунда, биринчи марта импорт
шартномаси тузилган ойдан кейинги ойнинг 1 санасидан бошлаб ҚҚС
тўловчиси сифатида ҳисобга туриши шарт
Янги рўйхатдан ўтган юридик шхс 2020 йили охирига қадар 50 кун фаолият
кўрсатган. Юридик шахснинг жами даромади 250 млн. сўмни ташкил этган.
Корхона 2021 йил 1 январдан бошлаб қандай тартибда солиқ тўлайди?
Савол:
Ушбу сумма 1 млрд.сўмни 365 кунга бўлиб, юридик шахсни фаолият кўрсатган
кунлари (яъни 50 кун)га кўпайтирганда ҳосил бўладиган сумма 136 986 301 сўмдан
ортиқ.) Солиқ кодексининг 462-моддасига асосан мазкур юридик шахс 2021 йил 1
январ ойидан бошлаб Фойда ва ҚҚС солиқларини тўлашга ўтади.
Ечими:
Вазиятли
масала:
15
Айланмадан олинадиган солиқни
қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари
Ихтиёрий ҚҚС ва Фойда
солиғини тўлашга ўтган юридик
шахслар
солиқ даври якунлари бўйича
жами даромадлари 1млрд. сўмдан
ошмаган бўлса
айланмадан олинадиган солиқни
тўлашга камида 12 ойдан кейин
қайта ўтишга ҳақли
Ушбу солиқни тўлашга ўтмоқчи бўлганлар, 2020 йил 21 декабрдан
кечиктирмай солиқ органларига билдиришнома юбориш лозим.
•My.soliq.uz порталидаги «Электрон ҳисобот» таркибида кўрсатилган давр – йил охирига келиб
билдиришноманинг ушбу шакли жойлаштирилади.
15
Афсуски, 2020 йил 1 июлдан бошлаб айланмадан
олинадиган солиқни тўлашга ўта олмайсизлар. Сизни
ҳолатингизда корхонангиз фақат кейинги солиқ давридан –
2021 йил 1 январидан бошлаб айланмадан олинадиган
солиқни тўлашга ўтиши мумкин.
Айланмадан олинадиган солиқни
қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари
Корхонанинг 2019 йил якуни 2020 якунлари бўйича даромадлари 1 млрд
сўмлик чегарадан ошмайди.
Вазиятли
масала:
Савол: 2020 йилнинг 1 июлидан бошлаб корхона айланмадан
олинадиган солиқни тўлашга ўтиши мумкинми?
Жавоб:
•Ушбу солиқ тўловчиси бўлиши учун «My.soliq.uz» порталидаги «Электрон ҳисобот» таркибида
кўрсатилган давр – йил охирига келиб тегишли билдиришноманинг шакли жойлаштирилади. (10102_5
кодли билдиришнома )
•Ҳозирги пайтда 10102_5 кодли билдиришнома шакли – 31.01.2020 санасидан буён юбориш учун ёпиқ.
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТАТБИҚ
ЭТИЛМАЙДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАР:
Товарларни импорт қилишни
амалга оширувчи юридик
шахслар (2019 йил 27 июнь,
ПФ-5755-сон)
Бензин, дизель ёқилғиси
ва газни реализация
қилишни амалга
оширувчи юридик
шахслар (СК 461-модда)
Юридик шахс
товарларни
импорт қилса
импорт шартномаси
тузилган ойдан кейинги
ойнинг 1 санасидан
Мисол № 1
Агар юридик шахс алкогол
махсулотлари нефт, газ,
кўмир ва бошқаларни қазиб олиш
билан шуғулланганда
Ушбу
солиқ
ни
тўловчиси
ҳисобланмайди
Акциз солиғи тўланадиган
товарларни ишлаб
чиқарувчи ва фойдали
қазилмаларни қазиб олишни
амалга оширувчи юридик
шахслар (СК 461- модда)
Мисол №3
Аҳолига бензин, дизель
ёқилғиси ва газни чакана
реализация қилишни амалга
оширувчи ёқилғи қўйиш
шахобчалари
Лотореяларни ташкил этиш
бўйича фаолиятни амалга
оширувчи юридик шахслар
(СК 461-модда)
Мисол №4
Ютуқли ўйин
фаолиятини ташкил
этиш билан
шуғулланувчилар
Мисол № 2
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТАТБИҚ
ЭТИЛМАЙДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАР:
Эллик гектар ва ундан ортиқ
суғориладиган экин майдони мавжуд
қишлоқ хўжалиги махсулоти ишлаб
чиқарувчилар
(2019 йил 27 июнь, ПФ-5755-сон)
Мисол № 5
“АВС” фермер хўжалиги 50 гектар
суғориладиган ер майдонига эга.
30 гектар - картошка ;
20 гектар - полиз махсулотлари экиш
учун ер ажратилган.
Бу ҳолатда
фермер хўжалиги
ушбу солиқ
тўловчиси
ҳисобланмайди
Қурилиши тугалланмаган объектлари
Фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари бор
юридик шахслар (Инвестицион лойиҳа амалга
оширилмаганлиги тўғрисида хулоса беришга ваколати
органнинг хулосаси бўлганда ВМнинг 2019 йил 13 августдаги
666-сон қарори )
3 ойга қадар мол-мулк ва ер солиқлари- 2 баробар
3 ойдан 5 ойга қадар мол-мулк ва ер солиқлари-
5 баробар
6 ойдан 12 ойга қадар мол-мулк ва ер солиқлари-
10 баробар ҳисобланади
Хатловдан ўтказиш вақтида белгиланган муддатда
тугалланмаган қурилиш объектлари, бўш турган
бинолар, фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш
майдонлари умумий майдонининг 50 фоизидан
кўпроғидан фойдаланилмай келинган бўлса (бир бино ёки
нотурар жой хонаси контури доирасида) -
фойдаланилмаётган объектлар деб эътироф этилади
Мисол № 6
Хатлов натижаси бўйича “АВС” корхонаси ўзининг бўш турган
биносидан фойдаланмай келмоқда. Бўш турган объектга нисбатан
қуйидаги таъсир чоралари қўлланилади:
Давоми
Солиқ имтиёзлари ва преференцияларининг амал
қилиши тўхтатилади
Марказлаштирилган молиялаштириш манбалари ҳисобидан объектларни
(жорий ва капитал таъмирлашдан ташқари) қуришни бажарувчи юридик
шахсларга (СК 461-модда)
Корхонанинг жами даромади 1млрд. сўмдан ошмаса ҚҚСни тўлаш бўйича
мажбурият юзага келмайди.
Жавоб:
Давоми
Савол: Корхонамиз тумандаги мактабни жорий таъмирлаш бўйича
шартнома имзолади. Солиққа тортиш тартиби ўзгарадими?
Бунда пудрат шартномаларини ҚҚСни ҳисобга олмасдан тузиш лозим.
Молиялаштиришнинг марказлаштирилган манбаларидан объектлар қуришни
бажарувчи юридик шахслар бундай қурилишга доир шартнома
расмийлаштирилган ойдан кейинги ойнинг 1 санасидан ҚҚС ва Фойда солиғини
тўлашга ўтади.
Корхона айланмадан олинадиган солиқни тўловчиси ва жорий ва
капитал таъмирлаш ишларини бажаради.
14
ЯТТ ҲАҚИДА ТУШУНЧА ВА УЛАРДА АЙЛАНМАДАН
ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАНИЛИШИ
ЯТТ ТОМОНИДАН АЙЛАНМАДАН
ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАШ
Айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ўтган якка тартибдаги тадбиркор ҳисобот даврида
қуйида келтирилган кўрсаткичларга эга.
Мисол шартли равишда олинган.
Вазиятли масала:
Савол:
Ушбу тадбиркор IV чорак учун айланмадан
олинадиган солиқни қанча миқдорда тўлайди?
(Млн.сўмда)
№ Ҳисобот ойи Суммаси
1 Октябрь ойида 60,0
2 Ноябрь ойида 55,0
3 Декабрь ойида 65,0
Жами 180,0
Масаланинг ечими:
2. Солиқ суммаси жами даромадга фаолият
турига қараб белгиланган ставкани
кўпайтириш орқали ҳисобланади.
Айланмадан олинадиган солиқ
суммаси
1. Ахолиси 100 минг нафар ва ундан кўп
ҳудудлар учун солиқ ставкаси товарлар ва
хизматларни реализация қилишдан олинадиган
даромад 4% ставка асосида солиққа тортилади.
(СК 467-моддаси)
1) 60 млн.+55 млн.+65 млн.= 180 млн.сўм.
2) Амалга оширилган фаолият учун айланмадан олинадиган солиқни топамиз:
180млн.сўм х 4%=7,2 млн.сўм.
Демак ушбу якка тартибдаги тадбиркор фаолияти учун 7,2 млн.сўм солиқ
тўлайди.
2
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ОБЪЕКТИ
Қурилиш, монтаж, ташкилотлари
учун – ўз кучлари билан
бажарилган, қурилиш, монтаж,
таъмирлаш-қурилиш, ишга
тушириш- ишлари
Солиқ солиш
объекти
Масалан: Корхонанинг таъмирлаш
объекти 500 млн.сўм баҳоланди.
Корхона 300млн.сўмлик ишларни ўз
кучлари билан бажарди. Корхона
учун солиқ объекти 300 млн.сўм.
ҳисобланади
Мол-мулкни ижарага (лизингга)
берувчи юридик шахслар учун –
молиявий ижара (лизинг) бўйича
фоизли даромад суммаси
Масалан корхона автомашинани
лизингга берса, машинани лизингга
беришдаги фоизи солиқ солиш
объектидир
Воситачилик хизматлари кўрсатадиган
юридик шахслар учун – кўрсатилган
хизматлар учун ҳақ суммаси
Масалан: PAYNET хизматлари учун -
олинадиган фоиз суммалари
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТАТБИҚ
ЭТИЛМАЙДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАР:
Корхонамиз тадбиркорлик субъектларига омборхоналарни ижарага беришга ихтисослашган.
Ушбу фаолият турини амалга оширсак солиққа тортиш тартиби қандай ва неча фоизли ставкада
солиыыа тортилади?
Вазиятли савол:
Солиқ Кодексининг 463-моддасига
асосан айланмадан олинадиган солиқ
тўловчи ҳисобланади. Солиқ
Кодексининг 467-моддаси 7-бандига
мувофиқ 8 фоизли ставка асосида
солиққа тортилади.
Жавоб:
0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
2015-2018 йиллар 2019 йил 2020 йил
6%
5%
4%
Айланмадан олинадиган солиқ ставкалари
(Маълумот учун)
* Ушбу солиқ дастлаб ягона солиқ тўлови деб юритилган. 2020 йилдан бошлаб Айланмадан
олинадиган солиқ деб белгиланди.
* Аҳоли пунктларини бориш қийин бўлган ва тоғли ҳудудлар таркиби Адлия вазирлиги томонидан
2008 йил 11 ноябрдаги 1868-сон билан давлат рўйхатидан ўтказилган Қўшма қарорда кўрсатиб ўтилган
Умумий овқатланиш корхоналари учун айланмадан
олинадиган солиқ ставкалари (маълумот учун)
№ Йиллар
Солиқ ставкалари
Умумий
овқатланиш
корхоналари
Таълим
муассасаларида
хизмат
кўрсатадиганлар
Ахоли сони
100 минг ва
ундан кўп
Бошқа ахоли
пунктлари
Узоқ ва тоғли
ҳудудларда
жойлашганлар
1 2015-2018 йиллар 10 8
2 2019 йил
Жойлашган жой
ставкасининг
75 фоизи
миқдорида
8 6 4
3 2020-2021 йил
Жойлашган жой
ставкасининг
75 фоизи
миқдорида
8 6 4
Корхонанинг асосий фаолияти биноларни ижарага бериш. Асосий фаолиятдан
ташқари хизмат кўрсатиш фаолиятини ҳам ташкил этдик. Ҳисобот даврида
ижарага беришдан олинган даромад 350,0 млн.сўмни, хизмат кўрсатиш фаолияти
бўйича даромад 20,0млн сўмни ташкил қилади. Корхонамиз ушбу ҳолатда айланмадан
олинадиган солиқни қандай тартибда ва неча фоизли ставкада тўлайди?
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИНИНГ БИР НЕЧА ФАОЛИЯТ ТУРИ БИЛАН
ШУҒУЛЛАНИШИ
19
Бир неча фаолият тури билан шуғулланган юридик шахс ҳар бир фаолият тури учун алоҳида-алоҳида
солиқ тўлайди. (СК 468-моддасига кўра)
Масала ечими:
Биноларни ижарага бериш фаолияти бўйича 8%
ставкада солиқ тўланади
(350 000 000 8%= 28 000 000 сўм).
Хизмат кўрсатиш фаолияти бўйича 4% ставкада
солиқ тўланади (20 000 000 4% = 800 000).
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ БЮДЖЕТГА ҲИСОБЛАШ,
ТЎЛАШ, ҲИСОБОТЛАРНИ ТАҚДИМ ЭТИШ ТАРТИБИ
ТАДБИРКОРлар томонидан
мустақил ҳисобланади
1) Ҳисобот давридан кейинги ойнинг 15-
кунидан кечиктирмай
Ҳисобот даври якунлари
бўйича солиқ суммаси солиқ
даври бошидан ортиб
борувчи якун билан солиқ
базаси
Солиқ ставкаси 100
Солиқ
суммаси
Календарь йил -солиқ даври
Йил чораги -ҳисобот даври
Солиқ ҳисоботи муддатлари:
2)Солиқ давридан кейинги даврнинг 15
-февралидан кечиктирмай
Солиқ ҳисоботини тақдим этиш
муддатидан кечиктирмай амалга
оширилади.
Солиқ тўлаш муддати:
21
15
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАШДА ИМТИЁЗ
ВАЗИЯТЛИ МАСАЛА:
Корхона хизмат кўрсатиш фаолияти билан шуғулланиб айланмадан олинадиган солиқ тўловчи
ҳисобланади. 2020 йилнинг апрель-июнь ойлари давомида 250,0 млн.сўмлик хизмат кўрсатди.
Корхона томонидан маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг рўйхатига киритилган кам
таъминланган жисмоний шахсларга беғараз ёрдам сифатида 50,0 млн. сўмлик озиқ-овқат
маҳсулотлари берилди.
МЧЖ айланмадан олинадиган солиқни ҳисоблашда 50.0 млн. сўмни чегириладиган
харажатларга олиб борса бўладими?
САВОЛ:
15
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАШДА ИМТИЁЗ
Масала ечими
Ўз.Р Президентининг 2020 йил 27
апрелдаги ПФ-5986-сонли Фармонига
асосан: Саховат ва кўмак” фондига,
“Ўзбекистон меҳр-шафқат ва саломатлик”
жамоат фондига, шунингдек, маҳаллий
давлат ҳокимияти органлари томонидан
шакллантириладиган ижтимоий қўллаб-
қувватлашга муҳтожлар рўйхатига
киритилган жисмоний шахсларга беғараз
бериладиган пул маблағлари ва товарлар
(хизматлар): - айланмадан олинадиган
солиқ бўйича солиқ солиш объектига
киритилмайди.
Жами даромадлар- 250 млн.сўм.
Беғараз ёрдам суммаси -50 млн. сўмни ташкил
этади. Солиқ ставкаси -4%
Ечиш:
1) 250 000 000 - 50 000 000 = 200 000 000 сўм.
Солиқ суммасини ҳисоблаймиз:
1) 200 000 000 4%= 8000 000 сўмни
ташкил қилади.
Умумий товар оборотни Айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб-
китобининг 010-сатрига.
Беғараз ёрдамнинг умумий суммасини 2-ИЛОВАнинг (Норматив-
ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ солиқ солинадиган жами даромаднинг
камайтирилиши 030-сатридаги) графасида акс эттиради.
ОНЛАЙН-НКМНИ ХАРИД ҚИЛГАНДА СОЛИҚДАН
ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ
19
Корхонамиз айланмадан олинадиган солиқ тўловчи бўлиб Самарқанд вилояти
Нарпай туманида чакана савдо фаолиятини амалга оширади. II чорак якунлари бўйича
солиқ солинадиган даромад 75 млн.сўмни ташкил қилади. Иш фаолиятида қўллаш
мақсадида янги Онлайн-НКМни харид қилди. Онлайн-НКМни ўрнатишга сарфланган
харажатлар айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ҳисобга олинадими?
Масала ечими
Ушбу Фармонга асосан онлайн-НКМни
2021 йил 1 январга қадар давлат солиқ
хизмати органларида рўйхатга қўйиш
шарти билан, унинг ҳар бирини харид
қилиш, ўрнатиш ва ишга тушириш билан
боғлиқ харажатлар суммасига, лекин
базавий ҳисоблаш миқдорининг 10
бараваридан ошмаган миқдорда
камайтириш ҳуқуқи берилади .
01.02.2020 йилдан базавий ҳисоблаш миқдори -223 000 сўм
Онлайн-НКМни харид қилганда солиқдан имтиёзларни қўллаш
19
Давоми
Имтиёзни қўллашда солиқ солинадиган база эмас балки тўланадиган солиқ сумма камайтирилади.
Имтиёзни ҳисоблаш:
1. 2020 йилнинг I чораги учун айланмадан солиқни ҳисоблаб чиқамиз.
75 000 000 *4%= 3 000 000 сўм
2. Имтиёз суммасини ҳисоблаймиз:
01.02.2020 йилдан базавий ҳисоблаш миқдори
223 000 сўмни ташкил қилади. 223000*10=2 230 000 сўм.
3. Корхона тўлаши лозим бўлган айланмадан олинадиган солиқ суммаси:
3 000 000 – 2 230 000= 770 000 сўм. Корхона бюджетга 770 000 сўм солиқ тўлайди.
Айланмадан олинадиган солиқ ҳисоботининг 2-иловаси 030-сатрида (норматив-ҳуқуқий
ҳужжатларга мувофиқ солиқ солинадиган жами даромаднинг камайтирилиши) сатри мавжуд.
030-сатрида 2 230,0 минг сўмни (223000 х 10) кўрсатган ҳолда тўланадиган солиқ суммаси
2 230,0 минг сўмга камайтирилиши лозим.
CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ
19
 Фармонга асосан: чарм, мўйна хом ашёси, жун тайёрлаш, сақлаш, қайта ишлаш, чорва молларини
автоматлаштирилган ҳолда сўйиш, жун, қоракўл ва сунъий чармдан буюмлар, чарм-атторлик
маҳсулотлари, пойабзал ишлаб чиқариш билан шуғулланувчи ташкилотларга
2023 йил 1 январга қадар айланмадан олинадиган солиқни тўлашдан озод қилинди.
2020 йил 19 июнда Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Алоҳида солиқ ва божхона
имтиёзларини бекор қилиш тўғрисида»ги ПФ-6011-сонли Фармони қабул қилинди.
Давлат солиқ қўмитаси
ҳузуридаги Малака ошириш
маркази
15
АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ
БЎЙИЧА ҚОНУНЧИЛИКДАГИ ЎЗГАРИШЛАР
ЎЗБЕКИСТОН
РЕСПУБЛИКАСИ
ПРЕЗИДЕНТИНИНГ
ҚАРОРИ
Ҳар бир маҳаллада тадбиркорлик
субъектлари — юридик шахсларни
фаол жалб қилиш, аҳоли бандлигини
таъминлаш мақсадида
фуқароларнинг ўзини ўзи
бошқариш органи комплексида
тадбиркорлик қилиш мақсадида
қўшимча объектлар қурилиши
белгиланди.
Ушбу объектлар фойдаланишга
топширилган санадан бошлаб 3 йил
муддатга мазкур объектларда амалга
ошириладиган тадбиркорлик
фаолиятидан айланмадан
олинадиган солиқнинг белгиланган
солиқ ставкаси 50 фоизга
камайтирилган ҳолда тўланади.
Айланмадан
олинадиган
солиқни
белгиланган солиқ
ставкаси 50 фоизга
камайтирилган ҳолда
тўланади
15
«Prado» МЧЖ чакана дорихона
фаолияти билан шуғулланади
Давоми
белгиланган солиқ ставкаси 50 фоизга
камайтирилган ҳолда тўланади
Тадбиркорлик фаолияти Қарши
шаҳридаги «Сардоба» МФЙ
комплексидаги қўшимча объектда
олиб борилади
«Сардоба» МФЙ комплексидаги
қўшимча объект 2020 йилнинг 1 июль
куни фойдаланишга топширилган
Солиқ кодексининг 467-моддасига
асосан ушбу фаолият тури учун солиқ
ставкаси 3 фоизли.
Ушбу фаолиятдан
айланмадан
олинадиган солиқ
1,5 % ставкада
солиққа тортилади
 Ушбу Қарорга асосан ўзини ўзи банд қилган шахслар
учун назарда тутилган фаолият турлари билан
шуғулланувчи, иштирокчилари сони камида уч нафар
булган оилавий корхоналар айланмадан солиқни
белгиланган миқдордан 50 фоизга камайтирилган
ставкада тўлайдилар. 67 та фаолият тури.
 Масалан: Оилавий корхона (ота ва 2 нафа ўғли)
металлардан гулчамбарлар тайёрлаш фаолияти билан
шуғулланади. Ушбу фаолият тури бўйича айланмадан
олинадиган солиқ 4% ни ташкил этади.
 Имтиёз қўллаш натижасида корхона 2% ставкада
солиқ тўлайди.
CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ
CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ
19
Солиқ даври танлангандан сўнг, шу
даврга мос ЭҲФлар реестрини юклаб
олиш имконияти яратилди. Шунингдек,
реестрни юклаб олган ҳолда ҳисобот
даврида амалга оширилган товар
(хизматлар) реализациясини ЭҲФлар
кесимида таҳлил қилиш имконияти
мавжуд.
Ўзбекистон Республикаси Божхона қўмитаси ва Давлат
солиқ қўмитаси ўртасида имзоланган ахборот алмашинуви
бўйича техник йўриқномага мувофиқ айланмадан олинадиган
солиқ ҳисобот шакли “Товарлар (хизматлар)ни реализация
қилишдан олинган даромад” 010-сатр 3 устунида товарлар
экспорти бўйича маълумотлар Давлат Божхона қўмитаси
маълумотлари асосида автоматик тарзда шакллантирилади.
CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ
19
Электрон ҳисобварақ-фактураларни
расмийлаштиришда реализация сифатида
қаралмайдиган даромадлар айланмадан
олинадиган солиқ ҳисоб-китобининг
0101-сатрида акс эттирилади.
Давлат солиқ қўмитаси
ҳузуридаги Малака ошириш
маркази
Шунингдек, айланмадан олинадиган солиқ
ҳисоб-китобининг 1-иловасидаги (бошқа
даромадлар) 030-сатр – реализация сифатида
қаралмайдиган даромадлар (жумладан 0301-0320-
сатрлар йиғиндиси) мавжуд бўлган тақдирда,
айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб-китобининг
0101-сатр – электрон ҳисобварақ-фактураларни
расмийлаштиришда реализация сифатида
қаралмайдиган даромадларда мос равишда
электрон ҳисобварақ-фактура суммаси тўлиқ
акс эттирилади.
Aйланмадан
олинадиган
солиқ ҳисобот
шаклида
01
02
03
04
“Товарлар (хизматлар)ни реализация қилишдан олинган даромад”
010-сатр 3 устуни корхона томонидан юборилган ва ҳолати
тасдиқланган ЭҲФлар қиймати ҳамда 2-чорак учун солиқ органларига
тақдим этилган ҳисоботнинг 010-сатр 3-устун қиймати йиғиндиси
асосида автоматик равишда шаклланади.
Чакана савдо, умумий овқатланиш ва бошқа шу каби фаолият турлари
билан шуғулланувчи субъектлар товарларни (хизматларни) тадбиркорлик
фаолияти билан шуғулланмайдиган жисмоний шахсларга реализация
қилганда ҳар календарь ойи якуни билан бир марта умумлаштирилган
ҳолда бир томонлама ЭҲФ шакллантиради.
Юридик шахсларнинг миллий валютадаги корпоратив банк карталари
орқали харидни амалга оширганда ва харидор талабига асосан тақдим
этилган ЭҲФлар қиймати умумлаштирган ҳолда бир томонлама
шакллантириладиган ЭҲФнинг қийматига киритилмайди.
Хўжалик юритувчи субъектларнинг жорий йил учинчи чорак (июль,
август ва сентябрь) давомида амалга оширган товарлар (хизматлар)
реализацияси бўйича ҳисобварақ-фактуралар электрон шаклда
расмийлаштирилган бўлиши шарт.
Айланмадан олинадиган солиқ
татбиқ этилмайдиганлар
тоифалари кенгайтирилди:
Солиқ кодексининг 461-
моддасига киритилган
ўзгартиришлар
Шунингдек, айланмадан олинадиган солиқ
бўйича асосий солиқ ставкалари сақлаб қолинган
ҳолда, риэлторлик хизматини кўрсатувчи
шахсларга солиқ ставкаси 25 физдан 13 фоизга
камайтирилди
Масалан: Корхонанинг солиқ солиш базаси 1000
000 сўмни ташкил этади
2020 йилда 1000 000*25% = 250 000 сўм
2021 йилдан 1 000 000*13% = 130 000 сўм солиқ
тўлайди. 2021 йилда корхона ихтиёрида 120 000
сўм қолди
алкоголь махсулотлари, шу
жумладан пивони чакана сотиш
бўйича турғун савдо шоҳобчалари
учун мажбурий тартибда
қўшилган қиймат солиғини тўлаш
жорий этилди
Бозорлар ва савдо комплекслари
Жойлашаган жойидан қатъий назар, чакана савдо
соҳасидаги солиқ тўловчилар тамаки маҳсулотлари
реализациясидан товар айланмаси бўйича 4 фоиз
миқдорида солиқ тўлашга ўтказилди
2021 йилда киритилган ўзгартиришлар
Айланмадан олинадиган солиқ бўйича
CОЛИҚ ҲИСОБОТЛАРИНИНГ ТОПШИРИЛИШДА КОД РАҚАМЛАРИ
19
2021 йил учун Ер солиги маълумотномаси
электрон шаклда топшириладиган кодлар
РЎЙХАТИ
 Айланмадан олинадиган солик туловчилар КОД
1-Мол-мулк солиги 10401_13
2-Ер солиги 10510_4
3-Сув солиги 10608_1
————————————————————————————-
 Кушилган киймат солиги туловчилар КОД
1-Мол-мулк солиги 10401_12
2-Ер солиги 10510_5
3-Сув солиги 10608_2
—————————————————————————————
 Мол-мулк солиги 2020 хисоботи 10403_9

More Related Content

Featured

How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationErica Santiago
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellSaba Software
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageSimplilearn
 

Featured (20)

How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 
Introduction to C Programming Language
Introduction to C Programming LanguageIntroduction to C Programming Language
Introduction to C Programming Language
 

Aylanma daromaddan olinadigan soliq 2.pptx

  • 1. Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Фискал институт Айланмадан олинадиган солиқни ҳисоботини тўлдириш тартиби Маърузачи:А.Валиев
  • 2. 03 01 02 Айланмадан олинадиган солиқни тўловчилари ва уни қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари Солиқнинг объекти, базасининг ва ставкалари тўғрисида тушунча Солиқни ҳисоблаб чиқариш, солиқни тўлаш ва солиқ ҳисоботларини тақдим этиш тартиби Режа:
  • 3. 13 АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАРИ 2) Товар чеклари китоби Жами даромади бир миллиард сўмдан ошмаган юридик шахслар Cолиқ даврида товарларни (хизматларни) реализация қилишдан олинган даромади 100 млн. сўмдан ошган, лекин бир миллиард сўмгача бўлган якка тартибдаги дбиркорлар
  • 4. 14 ЮРИДИК ШАХСЛАР ТОМОНИДАН АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ТЎЛОВЧИЛАР * Юридик шахс- Ўз мулкида, хўжалик юритишида ёки оператив бошқарувида алоҳида мол-мулкка эга бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари юзасидан ушбу мол-мулк билан жавоб берадиган, ўз номидан мулкий ёки шахсий номулкий ҳуқуқларга эга бўла оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбуриятларни бажара оладиган, судда даъвогар ва жавобгар бўла оладиган ташкилот юридик шахс ҳисобланади. Улар мустақил баланс ёки сметага эга бўлишлари керак. (Фуқаролик кодекси 39-моддаси) Солиқ даври давомида товарлар (хизматлар)реализация қилишдан олган даромади ҚҚС ва Фойда солиқларини тўлашга ўтади 1 млрд.сўмдан ошган юридик шахслар СК 461-модда ошган ойдан кейинги ойнинг 1 санасидан Янги рўйхатдан ўтган юридик шахс товарларни реализация қилишдан олинган даромад суммаси 1 млрд.сўм / 365 кун рўйхатдан ўтилган санадан то календарь йил тугагунига қадар бўлган кунлар сони Кейинги йилдан бошлаб
  • 5. 1 млрд.сўм/365 кун 50 кун = 136 986 301 сўм Янги ташкил топган юридик шахслар учун солиқ солишни ўзига хос жиҳатлари 19 50 кунлик даромад =250 000 000 сўм Товарларни импорт қилувчи юридик шахслар, товарларни (ишларни, хизматларни) сотишдан тушум миқдоридан қатъи назар қўшилган қиймат солиғи тўловчиси ҳисобланадилар. Бунда, биринчи марта импорт шартномаси тузилган ойдан кейинги ойнинг 1 санасидан бошлаб ҚҚС тўловчиси сифатида ҳисобга туриши шарт Янги рўйхатдан ўтган юридик шхс 2020 йили охирига қадар 50 кун фаолият кўрсатган. Юридик шахснинг жами даромади 250 млн. сўмни ташкил этган. Корхона 2021 йил 1 январдан бошлаб қандай тартибда солиқ тўлайди? Савол: Ушбу сумма 1 млрд.сўмни 365 кунга бўлиб, юридик шахсни фаолият кўрсатган кунлари (яъни 50 кун)га кўпайтирганда ҳосил бўладиган сумма 136 986 301 сўмдан ортиқ.) Солиқ кодексининг 462-моддасига асосан мазкур юридик шахс 2021 йил 1 январ ойидан бошлаб Фойда ва ҚҚС солиқларини тўлашга ўтади. Ечими: Вазиятли масала:
  • 6. 15 Айланмадан олинадиган солиқни қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари Ихтиёрий ҚҚС ва Фойда солиғини тўлашга ўтган юридик шахслар солиқ даври якунлари бўйича жами даромадлари 1млрд. сўмдан ошмаган бўлса айланмадан олинадиган солиқни тўлашга камида 12 ойдан кейин қайта ўтишга ҳақли Ушбу солиқни тўлашга ўтмоқчи бўлганлар, 2020 йил 21 декабрдан кечиктирмай солиқ органларига билдиришнома юбориш лозим. •My.soliq.uz порталидаги «Электрон ҳисобот» таркибида кўрсатилган давр – йил охирига келиб билдиришноманинг ушбу шакли жойлаштирилади.
  • 7. 15 Афсуски, 2020 йил 1 июлдан бошлаб айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ўта олмайсизлар. Сизни ҳолатингизда корхонангиз фақат кейинги солиқ давридан – 2021 йил 1 январидан бошлаб айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ўтиши мумкин. Айланмадан олинадиган солиқни қўллашнинг ўзига хос хусусиятлари Корхонанинг 2019 йил якуни 2020 якунлари бўйича даромадлари 1 млрд сўмлик чегарадан ошмайди. Вазиятли масала: Савол: 2020 йилнинг 1 июлидан бошлаб корхона айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ўтиши мумкинми? Жавоб: •Ушбу солиқ тўловчиси бўлиши учун «My.soliq.uz» порталидаги «Электрон ҳисобот» таркибида кўрсатилган давр – йил охирига келиб тегишли билдиришноманинг шакли жойлаштирилади. (10102_5 кодли билдиришнома ) •Ҳозирги пайтда 10102_5 кодли билдиришнома шакли – 31.01.2020 санасидан буён юбориш учун ёпиқ.
  • 8. АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТАТБИҚ ЭТИЛМАЙДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАР: Товарларни импорт қилишни амалга оширувчи юридик шахслар (2019 йил 27 июнь, ПФ-5755-сон) Бензин, дизель ёқилғиси ва газни реализация қилишни амалга оширувчи юридик шахслар (СК 461-модда) Юридик шахс товарларни импорт қилса импорт шартномаси тузилган ойдан кейинги ойнинг 1 санасидан Мисол № 1 Агар юридик шахс алкогол махсулотлари нефт, газ, кўмир ва бошқаларни қазиб олиш билан шуғулланганда Ушбу солиқ ни тўловчиси ҳисобланмайди Акциз солиғи тўланадиган товарларни ишлаб чиқарувчи ва фойдали қазилмаларни қазиб олишни амалга оширувчи юридик шахслар (СК 461- модда) Мисол №3 Аҳолига бензин, дизель ёқилғиси ва газни чакана реализация қилишни амалга оширувчи ёқилғи қўйиш шахобчалари Лотореяларни ташкил этиш бўйича фаолиятни амалга оширувчи юридик шахслар (СК 461-модда) Мисол №4 Ютуқли ўйин фаолиятини ташкил этиш билан шуғулланувчилар Мисол № 2
  • 9. АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТАТБИҚ ЭТИЛМАЙДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАР: Эллик гектар ва ундан ортиқ суғориладиган экин майдони мавжуд қишлоқ хўжалиги махсулоти ишлаб чиқарувчилар (2019 йил 27 июнь, ПФ-5755-сон) Мисол № 5 “АВС” фермер хўжалиги 50 гектар суғориладиган ер майдонига эга. 30 гектар - картошка ; 20 гектар - полиз махсулотлари экиш учун ер ажратилган. Бу ҳолатда фермер хўжалиги ушбу солиқ тўловчиси ҳисобланмайди Қурилиши тугалланмаган объектлари Фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари бор юридик шахслар (Инвестицион лойиҳа амалга оширилмаганлиги тўғрисида хулоса беришга ваколати органнинг хулосаси бўлганда ВМнинг 2019 йил 13 августдаги 666-сон қарори ) 3 ойга қадар мол-мулк ва ер солиқлари- 2 баробар 3 ойдан 5 ойга қадар мол-мулк ва ер солиқлари- 5 баробар 6 ойдан 12 ойга қадар мол-мулк ва ер солиқлари- 10 баробар ҳисобланади Хатловдан ўтказиш вақтида белгиланган муддатда тугалланмаган қурилиш объектлари, бўш турган бинолар, фойдаланилмаётган ишлаб чиқариш майдонлари умумий майдонининг 50 фоизидан кўпроғидан фойдаланилмай келинган бўлса (бир бино ёки нотурар жой хонаси контури доирасида) - фойдаланилмаётган объектлар деб эътироф этилади Мисол № 6 Хатлов натижаси бўйича “АВС” корхонаси ўзининг бўш турган биносидан фойдаланмай келмоқда. Бўш турган объектга нисбатан қуйидаги таъсир чоралари қўлланилади: Давоми Солиқ имтиёзлари ва преференцияларининг амал қилиши тўхтатилади
  • 10. Марказлаштирилган молиялаштириш манбалари ҳисобидан объектларни (жорий ва капитал таъмирлашдан ташқари) қуришни бажарувчи юридик шахсларга (СК 461-модда) Корхонанинг жами даромади 1млрд. сўмдан ошмаса ҚҚСни тўлаш бўйича мажбурият юзага келмайди. Жавоб: Давоми Савол: Корхонамиз тумандаги мактабни жорий таъмирлаш бўйича шартнома имзолади. Солиққа тортиш тартиби ўзгарадими? Бунда пудрат шартномаларини ҚҚСни ҳисобга олмасдан тузиш лозим. Молиялаштиришнинг марказлаштирилган манбаларидан объектлар қуришни бажарувчи юридик шахслар бундай қурилишга доир шартнома расмийлаштирилган ойдан кейинги ойнинг 1 санасидан ҚҚС ва Фойда солиғини тўлашга ўтади. Корхона айланмадан олинадиган солиқни тўловчиси ва жорий ва капитал таъмирлаш ишларини бажаради.
  • 11. 14 ЯТТ ҲАҚИДА ТУШУНЧА ВА УЛАРДА АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАНИЛИШИ
  • 12. ЯТТ ТОМОНИДАН АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАШ Айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ўтган якка тартибдаги тадбиркор ҳисобот даврида қуйида келтирилган кўрсаткичларга эга. Мисол шартли равишда олинган. Вазиятли масала: Савол: Ушбу тадбиркор IV чорак учун айланмадан олинадиган солиқни қанча миқдорда тўлайди? (Млн.сўмда) № Ҳисобот ойи Суммаси 1 Октябрь ойида 60,0 2 Ноябрь ойида 55,0 3 Декабрь ойида 65,0 Жами 180,0
  • 13. Масаланинг ечими: 2. Солиқ суммаси жами даромадга фаолият турига қараб белгиланган ставкани кўпайтириш орқали ҳисобланади. Айланмадан олинадиган солиқ суммаси 1. Ахолиси 100 минг нафар ва ундан кўп ҳудудлар учун солиқ ставкаси товарлар ва хизматларни реализация қилишдан олинадиган даромад 4% ставка асосида солиққа тортилади. (СК 467-моддаси) 1) 60 млн.+55 млн.+65 млн.= 180 млн.сўм. 2) Амалга оширилган фаолият учун айланмадан олинадиган солиқни топамиз: 180млн.сўм х 4%=7,2 млн.сўм. Демак ушбу якка тартибдаги тадбиркор фаолияти учун 7,2 млн.сўм солиқ тўлайди.
  • 14. 2 АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ОБЪЕКТИ Қурилиш, монтаж, ташкилотлари учун – ўз кучлари билан бажарилган, қурилиш, монтаж, таъмирлаш-қурилиш, ишга тушириш- ишлари Солиқ солиш объекти Масалан: Корхонанинг таъмирлаш объекти 500 млн.сўм баҳоланди. Корхона 300млн.сўмлик ишларни ўз кучлари билан бажарди. Корхона учун солиқ объекти 300 млн.сўм. ҳисобланади Мол-мулкни ижарага (лизингга) берувчи юридик шахслар учун – молиявий ижара (лизинг) бўйича фоизли даромад суммаси Масалан корхона автомашинани лизингга берса, машинани лизингга беришдаги фоизи солиқ солиш объектидир Воситачилик хизматлари кўрсатадиган юридик шахслар учун – кўрсатилган хизматлар учун ҳақ суммаси Масалан: PAYNET хизматлари учун - олинадиган фоиз суммалари
  • 15. АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТАТБИҚ ЭТИЛМАЙДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАР: Корхонамиз тадбиркорлик субъектларига омборхоналарни ижарага беришга ихтисослашган. Ушбу фаолият турини амалга оширсак солиққа тортиш тартиби қандай ва неча фоизли ставкада солиыыа тортилади? Вазиятли савол: Солиқ Кодексининг 463-моддасига асосан айланмадан олинадиган солиқ тўловчи ҳисобланади. Солиқ Кодексининг 467-моддаси 7-бандига мувофиқ 8 фоизли ставка асосида солиққа тортилади. Жавоб:
  • 16. 0% 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 2015-2018 йиллар 2019 йил 2020 йил 6% 5% 4% Айланмадан олинадиган солиқ ставкалари (Маълумот учун) * Ушбу солиқ дастлаб ягона солиқ тўлови деб юритилган. 2020 йилдан бошлаб Айланмадан олинадиган солиқ деб белгиланди.
  • 17. * Аҳоли пунктларини бориш қийин бўлган ва тоғли ҳудудлар таркиби Адлия вазирлиги томонидан 2008 йил 11 ноябрдаги 1868-сон билан давлат рўйхатидан ўтказилган Қўшма қарорда кўрсатиб ўтилган Умумий овқатланиш корхоналари учун айланмадан олинадиган солиқ ставкалари (маълумот учун) № Йиллар Солиқ ставкалари Умумий овқатланиш корхоналари Таълим муассасаларида хизмат кўрсатадиганлар Ахоли сони 100 минг ва ундан кўп Бошқа ахоли пунктлари Узоқ ва тоғли ҳудудларда жойлашганлар 1 2015-2018 йиллар 10 8 2 2019 йил Жойлашган жой ставкасининг 75 фоизи миқдорида 8 6 4 3 2020-2021 йил Жойлашган жой ставкасининг 75 фоизи миқдорида 8 6 4
  • 18. Корхонанинг асосий фаолияти биноларни ижарага бериш. Асосий фаолиятдан ташқари хизмат кўрсатиш фаолиятини ҳам ташкил этдик. Ҳисобот даврида ижарага беришдан олинган даромад 350,0 млн.сўмни, хизмат кўрсатиш фаолияти бўйича даромад 20,0млн сўмни ташкил қилади. Корхонамиз ушбу ҳолатда айланмадан олинадиган солиқни қандай тартибда ва неча фоизли ставкада тўлайди? АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ ТЎЛОВЧИНИНГ БИР НЕЧА ФАОЛИЯТ ТУРИ БИЛАН ШУҒУЛЛАНИШИ 19 Бир неча фаолият тури билан шуғулланган юридик шахс ҳар бир фаолият тури учун алоҳида-алоҳида солиқ тўлайди. (СК 468-моддасига кўра) Масала ечими: Биноларни ижарага бериш фаолияти бўйича 8% ставкада солиқ тўланади (350 000 000 8%= 28 000 000 сўм). Хизмат кўрсатиш фаолияти бўйича 4% ставкада солиқ тўланади (20 000 000 4% = 800 000).
  • 19. АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ БЮДЖЕТГА ҲИСОБЛАШ, ТЎЛАШ, ҲИСОБОТЛАРНИ ТАҚДИМ ЭТИШ ТАРТИБИ ТАДБИРКОРлар томонидан мустақил ҳисобланади 1) Ҳисобот давридан кейинги ойнинг 15- кунидан кечиктирмай Ҳисобот даври якунлари бўйича солиқ суммаси солиқ даври бошидан ортиб борувчи якун билан солиқ базаси Солиқ ставкаси 100 Солиқ суммаси Календарь йил -солиқ даври Йил чораги -ҳисобот даври Солиқ ҳисоботи муддатлари: 2)Солиқ давридан кейинги даврнинг 15 -февралидан кечиктирмай Солиқ ҳисоботини тақдим этиш муддатидан кечиктирмай амалга оширилади. Солиқ тўлаш муддати: 21
  • 20. 15 АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАШДА ИМТИЁЗ ВАЗИЯТЛИ МАСАЛА: Корхона хизмат кўрсатиш фаолияти билан шуғулланиб айланмадан олинадиган солиқ тўловчи ҳисобланади. 2020 йилнинг апрель-июнь ойлари давомида 250,0 млн.сўмлик хизмат кўрсатди. Корхона томонидан маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг рўйхатига киритилган кам таъминланган жисмоний шахсларга беғараз ёрдам сифатида 50,0 млн. сўмлик озиқ-овқат маҳсулотлари берилди. МЧЖ айланмадан олинадиган солиқни ҳисоблашда 50.0 млн. сўмни чегириладиган харажатларга олиб борса бўладими? САВОЛ:
  • 21. 15 АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚНИ ҚЎЛЛАШДА ИМТИЁЗ Масала ечими Ўз.Р Президентининг 2020 йил 27 апрелдаги ПФ-5986-сонли Фармонига асосан: Саховат ва кўмак” фондига, “Ўзбекистон меҳр-шафқат ва саломатлик” жамоат фондига, шунингдек, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан шакллантириладиган ижтимоий қўллаб- қувватлашга муҳтожлар рўйхатига киритилган жисмоний шахсларга беғараз бериладиган пул маблағлари ва товарлар (хизматлар): - айланмадан олинадиган солиқ бўйича солиқ солиш объектига киритилмайди. Жами даромадлар- 250 млн.сўм. Беғараз ёрдам суммаси -50 млн. сўмни ташкил этади. Солиқ ставкаси -4% Ечиш: 1) 250 000 000 - 50 000 000 = 200 000 000 сўм. Солиқ суммасини ҳисоблаймиз: 1) 200 000 000 4%= 8000 000 сўмни ташкил қилади. Умумий товар оборотни Айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб- китобининг 010-сатрига. Беғараз ёрдамнинг умумий суммасини 2-ИЛОВАнинг (Норматив- ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ солиқ солинадиган жами даромаднинг камайтирилиши 030-сатридаги) графасида акс эттиради.
  • 22. ОНЛАЙН-НКМНИ ХАРИД ҚИЛГАНДА СОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ 19 Корхонамиз айланмадан олинадиган солиқ тўловчи бўлиб Самарқанд вилояти Нарпай туманида чакана савдо фаолиятини амалга оширади. II чорак якунлари бўйича солиқ солинадиган даромад 75 млн.сўмни ташкил қилади. Иш фаолиятида қўллаш мақсадида янги Онлайн-НКМни харид қилди. Онлайн-НКМни ўрнатишга сарфланган харажатлар айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ҳисобга олинадими? Масала ечими Ушбу Фармонга асосан онлайн-НКМни 2021 йил 1 январга қадар давлат солиқ хизмати органларида рўйхатга қўйиш шарти билан, унинг ҳар бирини харид қилиш, ўрнатиш ва ишга тушириш билан боғлиқ харажатлар суммасига, лекин базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 бараваридан ошмаган миқдорда камайтириш ҳуқуқи берилади . 01.02.2020 йилдан базавий ҳисоблаш миқдори -223 000 сўм
  • 23. Онлайн-НКМни харид қилганда солиқдан имтиёзларни қўллаш 19 Давоми Имтиёзни қўллашда солиқ солинадиган база эмас балки тўланадиган солиқ сумма камайтирилади. Имтиёзни ҳисоблаш: 1. 2020 йилнинг I чораги учун айланмадан солиқни ҳисоблаб чиқамиз. 75 000 000 *4%= 3 000 000 сўм 2. Имтиёз суммасини ҳисоблаймиз: 01.02.2020 йилдан базавий ҳисоблаш миқдори 223 000 сўмни ташкил қилади. 223000*10=2 230 000 сўм. 3. Корхона тўлаши лозим бўлган айланмадан олинадиган солиқ суммаси: 3 000 000 – 2 230 000= 770 000 сўм. Корхона бюджетга 770 000 сўм солиқ тўлайди. Айланмадан олинадиган солиқ ҳисоботининг 2-иловаси 030-сатрида (норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга мувофиқ солиқ солинадиган жами даромаднинг камайтирилиши) сатри мавжуд. 030-сатрида 2 230,0 минг сўмни (223000 х 10) кўрсатган ҳолда тўланадиган солиқ суммаси 2 230,0 минг сўмга камайтирилиши лозим.
  • 24. CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ 19  Фармонга асосан: чарм, мўйна хом ашёси, жун тайёрлаш, сақлаш, қайта ишлаш, чорва молларини автоматлаштирилган ҳолда сўйиш, жун, қоракўл ва сунъий чармдан буюмлар, чарм-атторлик маҳсулотлари, пойабзал ишлаб чиқариш билан шуғулланувчи ташкилотларга 2023 йил 1 январга қадар айланмадан олинадиган солиқни тўлашдан озод қилинди. 2020 йил 19 июнда Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Алоҳида солиқ ва божхона имтиёзларини бекор қилиш тўғрисида»ги ПФ-6011-сонли Фармони қабул қилинди. Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Малака ошириш маркази
  • 25. 15 АЙЛАНМАДАН ОЛИНАДИГАН СОЛИҚ БЎЙИЧА ҚОНУНЧИЛИКДАГИ ЎЗГАРИШЛАР ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ ҚАРОРИ Ҳар бир маҳаллада тадбиркорлик субъектлари — юридик шахсларни фаол жалб қилиш, аҳоли бандлигини таъминлаш мақсадида фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органи комплексида тадбиркорлик қилиш мақсадида қўшимча объектлар қурилиши белгиланди. Ушбу объектлар фойдаланишга топширилган санадан бошлаб 3 йил муддатга мазкур объектларда амалга ошириладиган тадбиркорлик фаолиятидан айланмадан олинадиган солиқнинг белгиланган солиқ ставкаси 50 фоизга камайтирилган ҳолда тўланади. Айланмадан олинадиган солиқни белгиланган солиқ ставкаси 50 фоизга камайтирилган ҳолда тўланади
  • 26. 15 «Prado» МЧЖ чакана дорихона фаолияти билан шуғулланади Давоми белгиланган солиқ ставкаси 50 фоизга камайтирилган ҳолда тўланади Тадбиркорлик фаолияти Қарши шаҳридаги «Сардоба» МФЙ комплексидаги қўшимча объектда олиб борилади «Сардоба» МФЙ комплексидаги қўшимча объект 2020 йилнинг 1 июль куни фойдаланишга топширилган Солиқ кодексининг 467-моддасига асосан ушбу фаолият тури учун солиқ ставкаси 3 фоизли. Ушбу фаолиятдан айланмадан олинадиган солиқ 1,5 % ставкада солиққа тортилади
  • 27.  Ушбу Қарорга асосан ўзини ўзи банд қилган шахслар учун назарда тутилган фаолият турлари билан шуғулланувчи, иштирокчилари сони камида уч нафар булган оилавий корхоналар айланмадан солиқни белгиланган миқдордан 50 фоизга камайтирилган ставкада тўлайдилар. 67 та фаолият тури.  Масалан: Оилавий корхона (ота ва 2 нафа ўғли) металлардан гулчамбарлар тайёрлаш фаолияти билан шуғулланади. Ушбу фаолият тури бўйича айланмадан олинадиган солиқ 4% ни ташкил этади.  Имтиёз қўллаш натижасида корхона 2% ставкада солиқ тўлайди. CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ
  • 28. CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ 19 Солиқ даври танлангандан сўнг, шу даврга мос ЭҲФлар реестрини юклаб олиш имконияти яратилди. Шунингдек, реестрни юклаб олган ҳолда ҳисобот даврида амалга оширилган товар (хизматлар) реализациясини ЭҲФлар кесимида таҳлил қилиш имконияти мавжуд. Ўзбекистон Республикаси Божхона қўмитаси ва Давлат солиқ қўмитаси ўртасида имзоланган ахборот алмашинуви бўйича техник йўриқномага мувофиқ айланмадан олинадиган солиқ ҳисобот шакли “Товарлар (хизматлар)ни реализация қилишдан олинган даромад” 010-сатр 3 устунида товарлар экспорти бўйича маълумотлар Давлат Божхона қўмитаси маълумотлари асосида автоматик тарзда шакллантирилади.
  • 29. CОЛИҚДАН ИМТИЁЗЛАРНИ ҚЎЛЛАШ 19 Электрон ҳисобварақ-фактураларни расмийлаштиришда реализация сифатида қаралмайдиган даромадлар айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб-китобининг 0101-сатрида акс эттирилади. Давлат солиқ қўмитаси ҳузуридаги Малака ошириш маркази Шунингдек, айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб-китобининг 1-иловасидаги (бошқа даромадлар) 030-сатр – реализация сифатида қаралмайдиган даромадлар (жумладан 0301-0320- сатрлар йиғиндиси) мавжуд бўлган тақдирда, айланмадан олинадиган солиқ ҳисоб-китобининг 0101-сатр – электрон ҳисобварақ-фактураларни расмийлаштиришда реализация сифатида қаралмайдиган даромадларда мос равишда электрон ҳисобварақ-фактура суммаси тўлиқ акс эттирилади.
  • 30. Aйланмадан олинадиган солиқ ҳисобот шаклида 01 02 03 04 “Товарлар (хизматлар)ни реализация қилишдан олинган даромад” 010-сатр 3 устуни корхона томонидан юборилган ва ҳолати тасдиқланган ЭҲФлар қиймати ҳамда 2-чорак учун солиқ органларига тақдим этилган ҳисоботнинг 010-сатр 3-устун қиймати йиғиндиси асосида автоматик равишда шаклланади. Чакана савдо, умумий овқатланиш ва бошқа шу каби фаолият турлари билан шуғулланувчи субъектлар товарларни (хизматларни) тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланмайдиган жисмоний шахсларга реализация қилганда ҳар календарь ойи якуни билан бир марта умумлаштирилган ҳолда бир томонлама ЭҲФ шакллантиради. Юридик шахсларнинг миллий валютадаги корпоратив банк карталари орқали харидни амалга оширганда ва харидор талабига асосан тақдим этилган ЭҲФлар қиймати умумлаштирган ҳолда бир томонлама шакллантириладиган ЭҲФнинг қийматига киритилмайди. Хўжалик юритувчи субъектларнинг жорий йил учинчи чорак (июль, август ва сентябрь) давомида амалга оширган товарлар (хизматлар) реализацияси бўйича ҳисобварақ-фактуралар электрон шаклда расмийлаштирилган бўлиши шарт.
  • 31. Айланмадан олинадиган солиқ татбиқ этилмайдиганлар тоифалари кенгайтирилди: Солиқ кодексининг 461- моддасига киритилган ўзгартиришлар Шунингдек, айланмадан олинадиган солиқ бўйича асосий солиқ ставкалари сақлаб қолинган ҳолда, риэлторлик хизматини кўрсатувчи шахсларга солиқ ставкаси 25 физдан 13 фоизга камайтирилди Масалан: Корхонанинг солиқ солиш базаси 1000 000 сўмни ташкил этади 2020 йилда 1000 000*25% = 250 000 сўм 2021 йилдан 1 000 000*13% = 130 000 сўм солиқ тўлайди. 2021 йилда корхона ихтиёрида 120 000 сўм қолди алкоголь махсулотлари, шу жумладан пивони чакана сотиш бўйича турғун савдо шоҳобчалари учун мажбурий тартибда қўшилган қиймат солиғини тўлаш жорий этилди Бозорлар ва савдо комплекслари Жойлашаган жойидан қатъий назар, чакана савдо соҳасидаги солиқ тўловчилар тамаки маҳсулотлари реализациясидан товар айланмаси бўйича 4 фоиз миқдорида солиқ тўлашга ўтказилди 2021 йилда киритилган ўзгартиришлар Айланмадан олинадиган солиқ бўйича
  • 32. CОЛИҚ ҲИСОБОТЛАРИНИНГ ТОПШИРИЛИШДА КОД РАҚАМЛАРИ 19 2021 йил учун Ер солиги маълумотномаси электрон шаклда топшириладиган кодлар РЎЙХАТИ  Айланмадан олинадиган солик туловчилар КОД 1-Мол-мулк солиги 10401_13 2-Ер солиги 10510_4 3-Сув солиги 10608_1 ————————————————————————————-  Кушилган киймат солиги туловчилар КОД 1-Мол-мулк солиги 10401_12 2-Ер солиги 10510_5 3-Сув солиги 10608_2 —————————————————————————————  Мол-мулк солиги 2020 хисоботи 10403_9